1. Jeśli sens życia staje się czymś wątpliwym, a stosunek człowieka do innych ludzi i do siebie samego
nie zapewnia mu bezpieczeostwa, wtedy sława jest jednym ze środków uciszenia jego wątpliwości.
Erich Fromm, Ucieczka od wolności.
Nie ma już ona bardziej naglącej potrzeby niż znalezienie kogoś, komu mogłaby, możliwie jak
najszybciej, oddad ów dar wolności, z którym się – nieszczęsna istota – urodziła.
Fiodor Dostojewski, Bracia Karamazow
Społeczeostwa demokratyczne, które zagwarantowały obywatelom wolnośd polityczną, powiększając
jednocześnie despotyzm administracyjny, reprezentują bardzo osobliwy sposób myślenia. Uważa się
tam, że obywatelom nie można powierzyd drobnych spraw, do których wystarcza zdrowy rozsądek,
natomiast powierza się im wielkie prerogatywy w dziedzinie rządzenia paostwem. Są oni na zmianę
zabawką w ręku władzy lub jej zwierzchnikami, są czymś więcej niż królowie i czymś mniej niż ludzie
zarazem. Wypróbowawszy wszystkie możliwe systemy wyborcze i nie znalazłszy żadnego, który by im
odpowiadał, społeczeostwa takie, zdumione, ciągle nie ustają w poszukiwaniach, tak jakby zło nie
wynikało z samej konstytucji kraju, lecz systemu wyborczego.
Trudno zresztą zrozumied, w jaki sposób ludzie, którzy wyrzekli się rządzenia samymi sobą, mogliby
dokonad właściwego wybory tych, którzy mają nimi rządzid. Trudno uwierzyd, by głosowanie
zniewolonych ludzi mogło kiedykolwiek powoład rząd liberalny, silny i mądry.
Alexis de Toqueville
Aby się wyzwolid z niewoli uwiedzenia, trzeba krytycznie podejśd do pojęcia szczęścia. Trzeba
zapytad, czego naprawdę szukam, kiedy szukam szczęścia. Bo uwodzenie w tym poszukiwaniu polega
na sprowadzaniu człowieka na manowce na bezdroża.
ks. Józef Tischner, Miłość nas rozumie
Nadzieja jest niezmiernie bogatą rzeczywistością ludzką. W każdej nadziei zawiera się jakaś
propozycja godności dla człowieka. Nadzieja zdaje się mówid do nas: masz prawo do mnie, do mnie
jako takiej, do takiej właśnie nadziei, jaką jestem. Masz prawo… To znaczy: jesteś mnie godzien. Gdy
coś takiego słyszymy, zmartwychwstajemy w środku. Prostujemy się, ożywiamy, jasno nam w duszy.
Im wyższa nadzieja, tym wyższa godnośd. Dlatego walka o nadzieję, najwyższe oznacza zarazem
walkę o najwyższą godnośd.
ks. Józef Tischner, Miłość nas rozumie
Jak nie kuszą podróże, gdy nie ma z nich dokąd wrócid.
Stanisław Lem, Kongres futurologiczny
Mierzymy sprawy życia wedle najcięższych tragedyj , jakimi los nas dotknął.
Jacek Dukaj, Lód
2. Jestem synem narodu, który przetrzymał najstraszliwsze doświadczenia dziejów, którego sąsiedzi
wielokrotnie skazywali na śmierd – a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną
tożsamośd i zachował pośród rozbiorów i okupacji własną suwerennośd jako naród – nie w oparciu
o jakiekolwiek inne środki fizycznej potęgi, ale tylko w oparciu o własną kulturę, która okazała się
w tym wypadku potęgą większą od tamtych potęg.
Jan Paweł II, przemówienie w siedzibie UNESCO (1980)