эрүүл физиологи

1. Эрүүл физиологи – Бие даалт
АУС-219 М.Дулмаа
Нарийн бүдүүн гэдэс, түүний
хоол боловсруулалт

2. Нарийн гэдэс
- 12 хуруу гэдэс
- Өлөн гэдэс
- Цутгалан гэдэс
Үүрэг:
Хоолыг боловсруулах
Дамжуулах

4. Нарийн гэдэсний шүүрэл
 Бруннерын
 Либеркуны булчирхай
 Нарийн гэдэсний салст бүрхэвч
 Хоногт – 1800мл шүүрэл
 pH=7.5-8.0 шимэгдэнэ.

5. Бруннерийн
булчирхай
 12 хуруу гэдэсний эхний
хэдхэн см зайд
 Хүрэлцэх мэдрэхүй
 Тэнэгч мэдрэл
 Секретин даавраар
цочирч шүүрлээ
нэмэгдүүлнэ.
 pH=8-8.9 шүүрэл ялгарна .
 Нарийн гэдэсний дотор
гадаргууд

6. Гэдэсний шүүсний найрлага
Органик :
• Уураг
• Амин хүчил
• Шээг
• Бусад
Гуужсан хучуур
эс,
салс
Органик бус :
• Хлорид
• Бикарбонат
• Натри
• Кали
• Кальци
• фосфат
Фермент :
• Пептидаза
• Липаза
• Фосфолипаза
• Холестроэстер
аза
• Амилаза
• Лактаза
• сахараза
pH=7.2-7.5

7. Зарим ферментийн хувирал
 Амилаза – нийлмэл
нүүрсусыг задалж-
цардуулыг
декстрин,олигосахарид
 Энтеркиназа –
трипсиноген- трипсин

8. Шүүрэл ялгарах механизм

9. Нойр булчирхай
 Хэвлийн хөндийн ар хананд
 97% гадаад шүүрэл
 3% - дотоод шүүрэл
 Толгой
 Их бие
 Сүүл

10. Нойр булчирхайн шүүрэл
Шүүрлийн Бүтэц:
Өнгөгүй
Тунгалаг шингэн
97,5 % ус
Катион : Na K Ca Mg
Анион : Cl HCO3 HPO4

11. Бикарбонат үүсэх

12. Нойр булчирхайн шүүрлийн
ферментүүд
Уураг задлагч Нүүрс-ус задлагч Өөх тос задлагч
Идэвхитэй:
Трипсин
Химотрипсин
Карбоксипептидаза
Идэвхи бага:
Эластаза
нуклеаза
Амилаза
Мальтаза
Лактаза
Липаза
Холестеролэстераза
фосфолипаза

13. Нойр булчирхайн ферментүүдийн
идэвхжил

14. Нойр булчирхайн шүүрлийн зохицуулга

16. Нарийн гэдэсний хөдөлгөөн
 Холих агшилт
 Шилжүүлэх агшилт

17. Бүдүүн гэдэс

18. Үүрэг
 Ус электролитийг химусээс шимнэ.
 Баасыг гадагшлуулах, хадгалах
 Хүнд металын давс зайлуулагдах
 Өвчин үүсгэгчдийг устгах
 Хэвийн бичил биетнээр дархлаа үүсэх
 Азот хуримтлах
 Хоол тэжээлийн задрал
 Вит Е, К, В нийлэгжил
 Химусыг хадгалах, нөөцлөх
 Дулаан үүсэлт

19. Бүдүүн гэдэсний хөдөлгөөн

20. Бүдүүн гэдэсний хөдөлгөөний
зохицуулга
 Мэдрэлээр
- Интермурал
- Автономит
- Парасимпатик мэдрэлийн идэвхи- бүдүүн гэдэсний
хөдөлгөөнийг идэвхижүүлэх
- Симпатик- саатуулах
- Бүдүүн гэдэсний хөдөлгөөн – хоол идэх, ходоод гэдэс
цочироход рефлексээр зохицуулагдана.
- Шулуун гэдэсний хана цочирох- бүдүүн гэдэс саатах
- Серотонин – нарийн гэдэсний хөдөлгөөн- идэвхижүүлэх-
бүдүүн гэдэс- саатуулах

21. Шүүрэл
 Либеркуны салбан
 Фермент бага
 Шүүрэл нь : хүрэлцэхүйн цочрол
либеркуны салбан дах салстын рефлекс

22. Өтгөн ялгарах
 Шулуун гэдэсний даралт- 40см3 баас
хүрэх
 Баас– шулуун гэдэс- хана тэлэгдэж-
Ауэрбахын зангилаа– өгсөх мэдээлэл,
нугас- S1-S4
 Уруудах мэдрэл- бүдүүн гэдэс, S
гэдэс, шулуун гэдэсний гүрвэлзэх
хөдөлгөөн – ихэсгэх- баасыг- анус руу
чиглүүлнэ.
 Баас- ануст ирэхэд- дотор хуниас
Ауэрбахын зангилааны мэдрэлээр –
сааталд орох – гадна хуниас- өөрөө
аяндаа суларна.
 Энэ үед баах үйл ажиллагаа явагдана.