1. ¹4 (10)
2014 îí. II óëèðàë
MÝÄÝÝ
www.crc.gov.mn
4 äýõ
¯åèéí
çîõèöóóëàã×äûí
îíöëîã áà
ó×èð× áóé øèíý
áýðõøýý믯ä
[ õóóäàñ-42 ]
Communications Regulatory Commission of Mongolia
Òîîí
òåëåâèçèéí
ªðãªí
íýâòð¯¯ëãèéí
õ¯ëýýí àâàõ
õýðýãëýã×èéí
òªõªªðªìæ
[ õóóäàñ-24 ]
Òóñãàé
äóãààð
îëãîæ
ýõýëëýý
[ õóóäàñ-28 ]
2014.05.22-26

2. 2
Õîëáîëò õèéõ çààâàð: Òóõàéí ÕÕÕÕ òóñãàé äóãààð 1800 óãòâàð àâñàí áîë 1800ÕÕÕÕ, õàðèí 1900
óãòâàð àâñàí áîë 1900XXXX ãýæ óã äóãààðò õîëáîãäîíî.
Òºëáºðã¿é, ýíãèéí òàðèôò
4 îðîíòîé òóñãàé äóãààð Òºëáºðòýé
Äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîîíû
www.crc.gov.mn âýá õóóäàñ, 18001858 äóãààðààñ ëàâëàõ áîëîìæòîé.
1
1
9
8
0
0
0
0
X
X
X
X
X
X
X
X
1800,
1900
2014 îíû 6 äóãààð ñàðûí 2
4 îðîíòîé òóñãàé äóãààðóóä çªâõªí
óãòâàð äóãààðòàéãààð àæèëëàæ ýõýëíý

3. 32014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
Òóñ õîðîîíîîñ òªðèéí
ßàì, áàéãóóëëàãà,
òóñãàé çªâøªªðªë
ýçýìøèã×èä, ¯éë×èëãýý
ýðõëýã×èä, õýðýãëýã×äýä
ªªðèéí ¯éë àæèëëàãàà,
òîãòîîë øèéäâýðèéã
ñóðòàë×èëàõ, ìýðãýæèë
àðãà ç¯éí çªâëªìæ
õ¯ðãýõ çîðèëãîîð
ãàðãàäàã “Õàðèëöàà
Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ
Õîðîîíû ìýäýý”
ñýò㯯ëèéí 2014 îíû
I ä¯ãýýð óëèðëûí
äóãààðûã óíøèã× òàíä
õ¯ðãýí ìýíä×èëæ
áàéíà.
ªìíºõ ¿ã
Òóñ õîðîîíîîñ 2014-2015 îíä ðàäèî äàâòàìæèéã ¿ð àøèãòàé àøèãëàõ,
øèíý÷èëñýí òºëºâëºëò õèéõ, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí çàõ çýýë äýõ
øóäàðãà ºðñºë人íèéã äýìæèõ, òóñãàé çºâøººðëèéí çîõèöóóëàëòàä
òåõíèêèéí øèíý÷ëýë õèéõ, çàõ çýýë äýõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé áàòàëãààæóóëàëò,
ñòàíäàðòûã õàíãóóëæ õýðýãëýã÷äèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëæ àæèëëàõ ãýñýí
¿íäñýí çîðèëòóóäûã òàâèí àæèëëàæ áàéíà. Ýíý óäààãèéí äóãààðòàà òóñ
õîðîîíîîñ õèéæ ã¿éöýòãýõýýð òºëºâëºñºí àæèë, òîìîîõîí çîðèëòóóäûí
òàëààð ìýäýýëýë áàãòààñíààñ ãàäíà øèíý îíû ýõíèé óëèðàëä õèéæ
àìæóóëñàí àæëóóäûí òàëààð äýëãýðýíã¿é ìýäýýëýë ºãºõèéã çîðèëîî.
¯¿íèé çýðýãöýý ñàëáàðûí õóâüä ýíý îíûã ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë
áîëãîí çàðëàñàíòàé õîëáîãäóóëàí õýä õýäýí õóóëüä íýìýëò ººð÷ëºëò
îðóóëàõ, øèíýýð ºðãºí áàðèõààð òºëºâëºæ áóé ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí
òóõàé õóóëèéí òºñëèéã áîëîâñðóóëàõ çýðýã àæëóóä àëü õýäèéíý ýõýëæ
õýëýëö¿¿ëýã, ñóäàëãàà õèéãäýæ áàéíà.
̺í Îëîí Óëñûí Öàõèëãààí Õîëáîîíû áàéãóóëëàãà (ÎÓÖÕÁ)-ààñ
“Äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîîíû õºãæëèéí õóðàë 2014”-ûã çîõèîí
áàéãóóëæ ÎÓÖÕÁ-ûí 2015-2019 îíû ñòðàòåãè áîäëîãûí àñóóäëóóäàà
õýëýëöýí ýõíèé áàéäëààð Äóáàéí òóíõàãëàë ãàðãààä áàéíà.
Ñàëáàðûí òåõíèê, òåõíîëîãèéí øèíý÷ëýë ºäºð òóòàì ººð÷ëºãäºí õóâüñàæ
áóé ºíºº ¿åä áèä äýëõèéí áóñàä îðíóóäòàé çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýëýýð
õºë íèéë¿¿ëýí àëõàõûí òóëä øèíý á¿õíèéã õóðäàí õóãàöààíä ñóäàëæ,
Ìîíãîë Óëñàä íóòàãøóóëàõ áîëîìæèéã äýìæèõ, óëìààð õýðýãæ¿¿ëýõ
çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ çàéëøã¿é øààðäëàãà ãàðñààð áàéãàà
þì.
Ýíýõ¿¿ ñýòã¿¿ëèéí äóãààðààð òà á¿õýíä áàéãóóëëàãûí òóñ õîðîîíîîñ
ºíãºðñºí óëèðàëä õèéæ àìæóóëñíàà òàéëàãíàõûí çýðýãöýý ¿éë àæèëëàãàà,
øèíý÷ëýëèéí ÿâö, øèíýýð áàòëàãäñàí õîëáîãäîõ øèéäâýðèéí òàëààð
ìýäýý ìýäýýëýë, òåõíèê òåõíîëîãèéí øèíý÷ëýëò, çîõèöóóëàëòûí òààòàé
îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ òàëààð ã¿éöýòãýñýí àæèë, ÎÓÖÕÁ-ààñ àðãà õýìæýýíèé
òàëààð ìýäýýëë¿¿äèéã öàã àëäàëã¿é õ¿ðãýõèéã çîðèëîî.
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀÕ ÕÎÐÎÎÍÛ ÄÀÐÃÀ
Á.ÁÀËÃÀÍѯÐÝÍ
Ñàéí ¿éëñ äýëãýðýõ áîëò ãàé.

4. 4
“Ýðõ ç¯éí øèíý×ëýë - 2014” íýýëòòýé ªäªðëªã
Ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàä ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé
çªâøªªðëèéí áè×èã áàðèìòàä ªªð×ëªëò îðóóëñàí òóõàé
Òîîí òåëåâèçèéí ªðãªí íýâòð¯¯ëãèéí õ¯ëýýí àâàõ
õýðýãëýã×èéí òªõªªðªìæ
4 îðîíòîé òóñãàé äóãààðóóä 6 äóãààð ñàðûí 2-íîîñ ýõëýí
çªâõªí óãòâàð äóãààðòàéãààð àæèëëàíà
Äóãààð ªì× ¯¯, ýçýìøèë ¯¯? Äóãààðëàëò, ò¯¯íèé çîõèöóóëàëò
õýðõýí õèéãääýã âý?
Øóóäàíãèéí çîõèöóóëàëòûí ×èãëýëýýð I óëèðàëä õèéãäñýí
àæëûí òîâ×îîñ ...
Öàõèì òîãëîîìûí ãàçàð
Äýëõèéí òåëåâè篯äèéí õªãæëèéí ×èã õàíäëàãà
4 äýõ ¯åèéí çîõèöóóëàã×äûí îíöëîã áà ó×èð× áóé øèíý
áýðõøýý믯ä
Ñàëáàðûí 2013 îíû æèëèéí ñòàòèñòèê ìýäýý
Ãàð óòàñíû õýðýãëýýíèé ªíäªð òªëáªðò ªðòªõªªñ
çàéëñõèéõ íü
Äýëõèéí õªäªë㪪íò õîëáîîíû ×óóëãà óóëçàëò 2014
Äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîî, ìýäýýëýëæñýí íèéãìèéí
ªäªð òîõèîæ áàéíà
Communications Regulatory Commission of Mongolia
Õàÿã: Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîî. Ìåòðî áèçíåñ òºâ.
À áëîê. 5-ð äàâõàð. Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã. Ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ-13. Óëààíáààòàð-14201. Ìîíãîë óëñ
Óòàñ: 976-11-304257
Ôàêñ: 976-11-327720
Öàõèì õàÿã: www.crc.gov.mn
Öàõèì øóóäàí: info@crc.gov.mn
¹4 (10) | 2014 îí. II óëèðàë
ÝÍÝ ÄÓÃÀÀÐÒ...
Ñýò㯯ëèéí
çªâëªë
Äàðãà:
Á.Áàëãàíñ¿ðýí
ÕÕÇÕ-íû äàðãà
Ãèø¿¿ä:
Á.̺íõáàò
ÕÕÇÕ-íû Äýä äàðãà
áºãººä ÇǯÒÀ-íû äàðãà
Ò.Íàðàíìàíäàõ
ÝÇÌÇÀ-íû äàðãà
À.Ëóâñàí-Î÷èð
ÐÄÇÕÀ-íû äàðãà
×.Îþóíãýðýë
ÇÀ-íû äàðãà
Á.Àíõáààòàð
ØÀ-íû äàðãà
Ñýòã¿¿ëèéí ýðõëýã÷:
Ö.̺íõçóë
(munhzul@crc.gov.mn)
Õàðèóöëàãàòàé íàðèéí
áè÷ãèéí äàðãà:
Ò.Íàðàíìàíäàõ
(naran@crc.gov.mn)
Ñýòã¿¿ëèéí äèçàéíûã
Íîìóí Åðªªë ÕÕÊ-ä áýëòãýâ.
w.nomun-yeruul.com
5
6
19
22
25
31
32
33
36
40
47
48
54
57

5. 52014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
“Ýðõ ç¯éí øèíý×ëýë - 2014”
íýýëòòýé ªäªðëªã
ÕÕÇÕ-íû õóâüä 2014, 2015 оны
Çорилтууд
Давтамжийн
үр ашгийг
сайжруулах
Шударга
өрсөлдөөнийг
дэмжих
Тусгай
зөвшөөрлийн
зохицуулалт
Зах зээл,
хэрэглэгчийн эрх
ашиг
Бүтээгдэхүүний баталгаажуулалт
Технологиос үл хамаарсан нэгдсэн
тусгай зөвшөөрөл
Дуудлага эрхлүүлэгч харилцан
холболтын төлбөрөө хариуцах
Үндэсний роуминг үйлчилгээ
Дугаараа хадгалан шилжих үйлчилгээ
Давтамжийн чөлөөлөлт (LTE)
Давтамжийн шинэчилсэн төлөвлөлт
Үндэсний хэмжээний хяналт
Зохицуулалт õèéõýд гарч буй
зарим асуудлууд
Радио
давтамжийн
дахин
төтөвлөлт
4G/LTE
WiFi
DVB-Т2
Салгалт
Зохицуулалтын чиглэл
Транзит
Ай Пи ТВ
Кабелийн суваг
Эрх зүйн орчин
Эрх зүйн орчин
Веб
Сэтгэгдэл
Сүлжээний
зохицуулалт
Телевизийн
өргөн
нэвтрүүлэг
Контент
зохицуулалт
Ì
ýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí,
õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí
áàéãóóëëàãóóä ºíãºðºã÷ 2013 îíä
õèéñýí àæëàà ä¿ãíýæ 2014 îíä áîëîí öààøèä
àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýý, òºëºâëºãºº,
áîäëîãî ñòðàòåãèéí áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû
÷èãëýëèéã òàíèëöóóëñàí íýýëòòýé ºäºðëºãèéã
óëàìæëàë ¸ñîîð 1 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íû ºäºð
òºðèéí îðäíû èõ òàíõèìä õèéëýý. ×óóëãà
óóëçàëòàä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé ñàéä
Í.Àëòàíõóÿã îðîëöîæ, òºðèéí ¿éë÷èëãýýã
óõààëàã áîëãîõîä òóñ ñàëáàðûíõàí ýðõ
ç¿éí øèíý÷ëýëèéã õèéõýýñ ãàäíà èðãýäèéí
ºäºð òóòìûí àìüäðàëä õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðûí ¿ç¿¿ëýõ ¿ð íºëººã ñàéæðóóëàõ,
òåõíèê òåõíîëîãèéí äýâøëèéã àøèãëàñàí
öàõèì ¿éë÷èëãýýã íýâòð¿¿ëýõýä èõýýõýí
àíõààðàë õàíäóóëæ àæèëëàõ øààðäëàãàòàé
áàéãààã îíöîëæ õýëñýí. Òóõàéëáàë, íèéòèéí
òýýâðýýð ¿éë÷ë¿¿ëýõ òàñàëáàðûã öàõèìæóóëàõ,
òîîí ãàðûí ¿ñãèéã àøèãëàõ, íýãäñýí òºëáºð
òîîöîîíû ñèñòåìòýé áîëîõ çýðýã òåõíèêèéí
øèéäýëòýé õîëáîîòîé àñóóäëóóäûã
øèéäâýðëýõýä òóñ ñàëáàð èõýýõýí ¿¿ðýãòýé
ãýäãèéã àíõààðóóëëàà.
Ýíý¿åýðÕàðèëöààõîëáîîíûñàëáàðûíáîäëîãî
÷èãëýëèéã òîãòîîæ àæèëëàäàã Ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð
2014 îíûã ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîí
çàðëàæ áàéãààãàà àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäñýí. Óã
íýýëòòýé ºäºðëºãò Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,
øóóäàí, õàðèëöàà, õîëáîîíû ãàçàð, Ìîíãîëûí
Öàõèëãààí Õîëáîî ÕÊ, Ìîíãîë øóóäàí ÒªÕÊ,
Ðàäèî òåëåâèçèéí ñ¿ëæýý ÓÒ¯Ã, Ìýäýýëýë
õîëáîîíû ñ¿ëæýý ÒªÕÊ, Ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãèéí ¯íäýñíèé ïàðê, ¯íäýñíèé Äàòà
òºâèéí óäèðäëàãóóä òóñ òóñ èëòãýë òàíèëöóóëæ
õýëýëö¿¿ëýã ºðí¿¿ëñýí íü îíöëîã áàéñàí
áºãººä ýíý ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã
òºðèéí áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà,
êîìïàíèéí 900 îð÷èì òºëººëºã÷èä îðîëöîæ
ñàëáàðûí öààøäûí çîðèëòûã õýëýëöñýí.
Ýíý ¿åýð òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé Ò¯Ö ìàøèí
ºíãºðñºí îíä èðãýäýýñ õàìãèéí èõ òàëàðõàë
õ¿ëýýñýí áðýíä á¿òýýãäýõ¿¿íýýð øàëãàð÷ öîì
ãàðäëàà.
2014 | ÇÎÐÈËÒÓÓÄ

6. 6
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ
ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ
ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ
“ªíººäºð” ñîíèí ýíý óäààãèéí ðåäàêöûí óóëçàëòààðàà ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí àñóóäëûã õºíäºæ
ÿðèëöëàà. Ðåäàêöûí óóëçàëòàä Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà
õîëáîîíû ãàçðûí äàðãà Ö.Æàäàìáàà, Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ
õîðîîíû äàðãà Á.Áàëãàíñ¿ðýí, “Ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíèéí
ã¿éöýòãýõ çàõèðàë Æ.Áàò-Ýðäýíý, “Ìîíãîë øóóäàí” ÒªÕÊ-èéí çàõèðàë
Ö.Áàòñàéõàí íàð îðîëöîâ.
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà

7. 72014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
Áèäíèé óðèëãûã õ¿ëýýí àâ÷
õ¿ðýëöýí èðñýí Òà á¿õýíä
áàÿðëàëàà. ßðèëöëàãàà
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,
øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû
ãàçàð ºíãºðñºí îíä þóã çîðüæ
àæèëëàæ, ÿìàð ¿ð ä¿íä õ¿ðýâ
ãýñýí àñóóëòààð ýõýëüå.
Ö.Æ: Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,
øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû
ãàçàð 2013 îíûã áîãö ä¿¿ðýí
îëçòîé ¿äëýý ãýæ ä¿ãíýæ áàéãàà.
Øèíý÷ëýëèéí Çàñãèéí ãàçðûí
õèéõýýð òºëºâëºæ áàéãàà,
õèéñýí á¿õèé ë àæëûí öààíà
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí,
õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð áàéñàí
ãýæ õýëæ áîëîõ áàéõ.
ªíãºðñºí îíû íýãä¿ãýýð ñàðûí
16-íä ìàíàé ñàëáàðûíõàí 2013
îíû ñòðàòåãèéí äîëîîí çîðèëòîî
çàðëàæ áàéñàí þì.
Íýãä¿ãýýðò, ¯íäýñíèé õèéìýë
äàãóóë õºòºëáºð. Õºòºëáºðèéã
õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûí õ¿ðýýíä
Ñàíñðûí ¿íäýñíèé çºâëºë
áàéãóóëæ, äýëõèéä ñàëáàðòàà
“òîëãîé öîõèæ” áàéãàà 10
ãàðóé êîìïàíèéã óðüæ àâ÷ðàí
õàðèëöàà õîëáîîíû áîëîí
òàíäàí ñóäàëãààíû õî¸ð
õèéìýë äàãóóëûí àñóóäëààð
õàìòðàí àæèëëàõààð áîëæ,
áè÷èã áàðèìòàà áîëîâñðóóëëàà.
Îäîîãîîð ¯ÀÁÇ-ä õ¿ðã¿¿ëýýä,
øèéäëýý õ¿ëýýæ áàéíà. Îëîí
óëñàä paper satellite (öààñàí
õèéìýë äàãóóë) ãýæ ¿¿íèéã
íýðëýäýã. Èíãýñíýýð õèéìýë
äàãóóë õººðãºõ àæëûí 80
õóâèéã õèé÷èõëýý ãýæ ¿çäýã.
Òèéìýýñ Ìîíãîëûí paper satellite
õººð÷èõñºí, ¿éë àæèëëàãààãàà
ýõýëñýí ãýæ îéëãîæ áîëíî.
Õî¸ðäóãààðò, òºðèéí ò¿ãæðýëã¿é
¿éë÷èëãýý. Óðüä íü ºðõ á¿ðèéã
êîìïüþòåðæ¿¿ëýõ õºòºëáºð,
öàõèì çàñàãëàë, á¿õ ñóìàíä
øèëýí êàáåëü òàòàõ çýðýã îëîí
àæëûã õèéæ, äýä á¿òöèéã íü
õºãæ¿¿ëñýýð èðñýí. Òýäãýýðò
ñóóðèëæ òºðèéí ¿éë÷èëãýýã
èðãýíä ÿàæ õóðäàí õ¿ðãýõ âý
ãýäýã äýýð áèä àæèëëàæ áàéãàà.
Ýõíèé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ òºðèéí
¿éë÷èëãýýíèé öàõèì ìàøèíû
(Ò¯Ö ìàøèí) ýõíèé ýýëæèéã 2013
îíû çóðãàäóãààð ñàðä àøèãëàëòàä
îðóóëñàí. Îäîîãèéí áàéäëààð
21 àéìàã, Óëààíáààòàð õîòûí
17 öýãò èéì ìàøèí àæèëëàæ
áàéíà. Èðãýíèé á¿ðòãýëýýñ ýõë
¿¿ëýýä îëîí íýãæèéí ºäºð òóòàì
õýðýãöýýòýé áàéäàã ëàâëàãàà
ìýäýýëë¿¿äèéã Ò¯Ö ìàøèíààð
ºãººä ýõýë÷èõñýí. Ýíý áîë
ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèä ñóóðèëàí,
òºðèéí ¿éë÷èëãýýã õ¿ðãýõýä
ãàðñàí ìàø òîì àõèö þì.
Ãóðàâäóãààðò, òºðèéí ò¿ãæðýëã¿é
¿éë÷èëãýýã èðãýíä õ¿ðãýõèéí òóëä
ºðõèéí èíòåðíýòèéã õÿìäðóóëàõ,
òýð äóíäàà îðîí íóòàãò õî¸ð
äàõèí õÿìäðóóëæ, õóðäûã íü
òîãòâîðòîé ò¿âøèíä àâàà÷èõûã
çîðüñîí. Ýíý çîðèëò áîäèò àæèë
õýðýã áîëæ, 21 àéìàãò õýðýãæñýí.
Ýöñèéí õ¿ðãýëòèéã “Ìîíãîëûí
öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíè áèå
äààæ ã¿éöýòãýñýí.
ĺðºâä¿ãýýðò, Òåëåâèçèéí òîîí
ñèñòåìä øèëæèõ øèíý÷ëýëèéã
ýõë¿¿ëýõ àæëûã áàñ íýã òîì
çîðèëòîî áîëãîæ òîäîðõîéëñîí.
2014 îíû äîëäóãààð ñàðûí 31-
íä òîîí òåõíîëîãèä øèëæèõýýð
çýõýæ áóé ó÷ðààñ 2013 îíä
íèéò 89 ñóì, ñóóðèí ãàçàðò
äàõèí äàìæóóëàõ ñòàíö øèíýýð
áàéðøóóëëàà. Îäîîãèéí
áàéäëààð äýýðõ ãàçðóóäàä òîîí
ñèñòåìèéã òóðøèëòààð öàöààä
ýõýë÷èõñýí. 2014 îíä ¿ëäñýíèéã
íü ñóóðèëóóëíà.
Òàâäóãààðò, îþóíû ÷àäàâõèòàé,
ºíäºð öàëèíòàé, àæëûí áàéðòàé
õ¿íèé íººöèéí àñóóäëûã
çîðèëòîî áîëãîæ òàâüñàí.
Ìîíãîë÷óóä ñ¿¿ëèéí ¿åä ìýäëýãò
ñóóðèëñàí ýäèéí çàñãèéí òóõàé
íýëýýä ÿðüæ áóé. Ýíý ç¿ãò
ÿâàõûí òóëä õ¿íèé íººöèéã
÷àäàâõèæóóëàõ ¸ñòîé þì áàéíà.
2013 îíû àðâàííýãä¿ãýýð ñàðûí
11-íä Ìîíãîëûí ïðîãðàìì
õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷äèéí
àíõäóãààð ÷óóëãàíûã çîõèîí
áàéãóóëñàí. Ò¿¿ãýýð áèä ìýäëýãò
ñóóðèëñàí ýäèéí çàñàã ãýæ
þó þì áý, áèäíèé çàõ çýýë
õààíà áàéíà âý, ÿìàð áîëîìæ
áàéíà, ïðîãðàìì õàíãàìæ
¿éëäâýðëýã÷èä ÿìàð ò¿âøèíä
áàéíà, îþóíû ºì÷èéã õýðõýí
¿íýëæ áàéíà, èíãýõèéí òóëä
òºðººñ ÿàæ äýìæèõ âý çýðýã
àñóóäëûã õºíäºæ, øèéäýõ àðãà
çàìàà òºëºâëºñºí. Ñòàðò-àï áóþó
ãàðààíû íºõöºë ãýæ áàéäàã. Òýð
çàð÷ìààð òºðººñ ñàíõ¿¿ãèéí
äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ õýðýãòýé þì
áàéíà ãýæ ¿çýýä ¿íäñýí òàâàí
÷èãëýëèéã ñîíãîñîí. Ýäãýýð íü
æèæèã, äóíä ¿éëäâýðëýëèéí
ñàíä ïðîãðàìì õàíãàìæ
¿éëäâýðëýã÷äèéã õàìðóóëàõ,
Øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãèéí
ñàíä ïðîãðàìì õàíãàìæèéí
òºñë¿¿äèéã áàãòààõ, ßïîíû
õî¸ð ¿å øàòòàé çýýëä ïðîãðàìì
õàíãàìæèéí êîìïàíèóäûã
õºíãºëºëòòýé íºõöºëººð
õàìðóóëàõ, òºðèéí ºì÷èò
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ
Ö.Æàäàìáàà Á.Áàëãàíñ¿ðýí Ö.Áàòñàéõàí Æ.Áàò-Ýðäýíý

8. 8
êîìïàíèóäàä øààðäëàãàòàé
ïðîãðàìì õàíãàìæóóäûã
äîòîîääîî ¿éëäâýðëýõ, îþóíû
ºì÷èéã íü áàðüöààëæ, çýýë
îëãîäîã áîëîõ çîðèëòóóä þì.
Çóðãàäóãààðò, õ¿íèé íººö人
ñóóðèëààä äýëõèéí ñòàíäàðòûí
e-á¿òýýãäýõ¿¿í ãàðãàõ çîðèëò
òàâüñàí. Ìîíãîëûí á¿òýýãäýõ¿¿í
ãýõýýð ë çààâàë ýñãèé, àðüñ
øèð, íîîñ íîîëóóð áàéõ
àëáàã¿é ø¿¿ äýý. Õ¿íèé îþóíààð
á¿òýýãäñýí ïðîãðàìì õàíãàìæèéí
á¿òýýãäýõ¿¿íèéã áèä ÿàãààä
õèéæ áîëîõã¿é ãýæ. Ñàíõ¿¿ãèéí
ïðîãðàìì, îéð çóóðûí
õýðýãëýýíèé àïïëèêýéøí çýðãèéã
òîäîðõîé õýìæýýãýýð ¿éëäâýðëýæ
áàéãàà ÷ îëîí óëñûí ñòàíäàðòàä
íèéöñýí áàðüöòàé á¿òýýãäýõ¿¿í
ãàðãàõûã çîðèõ ¸ñòîé. Áèä
ñóäàëãàà õèéãýýä, ýíý îíû
ãóðàâäóãààð ñàðä Ìîíãîë Óëñûí
Åðºíõèé ñàéäûí èâýýë äîð Ñàí
Ôðàíöèñêîãèéí “Silicon valley”-ä
Ìîíãîëûí àíõíû
êîìïàíèéã ãàðãàÿ ãýæ
ÿðüæ áàéíà.
Äîëäóãààðò,
áèä ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãèä ñóóðèëñàí
øóóäàíãèéí
øèíý÷ëýëèéã õèéõýýð
øèéäñýí. Ìîíãîë
Óëñûí Åðºíõèé
ñàéäûí 50 òýðáóìûí
áàãöààñ 1.9 òýðáóì
òºãðºãèéã ýíý
ñàëáàðò îëãîñîí þì.
Ñìàðò áîêñ áóþó
óõààëàã øóóäàíãèéí
õàéðöãèéã õýðýãæ¿¿ëæ
áàéíà. Óëààíáààòàð õîòûí
õýìæýýíä õàÿãæóóëàëò á¿ðýí
øèéäýãäýýã¿é ó÷ðààñ øóóäàíãèéí
õ¿ðãýëò, õàéðöãèéí àñóóäàë
áýðõøýýëòýé áàéäàã. Îëîí óëñàä
èéì àñóóäëûã ñìàðò áîêñîîð
øèéääýã. Á¿õ íèéòýýðýý àøèãëàæ
áîëîõ äàâóó òàëòàé. Òîäðóóëáàë,
øóóäàíãèéí íýã öýãò òàâèí “í¿ä“
áàéíà. Èëãýýìæýýñýý õàìààðààä
òîì, æèæèã ÿíç á¿ð. Òóõàéí
õýðýãëýã÷èä øóóäàí, èëãýýìæ
èðñýí òóõàé ìýäýýëýë, íýâòðýõ
íóóö äóãààðûí õàìò ãàð óòñàíä
èðíý. ATM øèã ñêàíààð íóóö
äóãààðàà õèéæ, èëãýýìæýý àâààä
õàéðöãàà õàà÷èõíà. Òýãýõýýð
òýð õàéðöãèéã ºäºðòºº õýäýí
÷ õ¿í õýðýãëýæ áîëíî ãýñýí ¿ã.
Óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä
18 öýã, Äàðõàí, Ýðäýíýòèéí
íèéò 20 öýãò èéì ñìàðò áîêñûí
¿éë÷èëãýýã ýíý ñàðûí 20-äîîð
íýâòð¿¿ëíý. ¯¿íèéã äàí ãàíö
“Ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè áèø,
Ìîíãîë Óëñàä øóóäàíãèéí
¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áàéãàà á¿õèé
ë êîìïàíè àøèãëàõ áîëîìæòîé.
Èíãýñíýýðýý áèä øóóäàíãèéí
õýðýãëýýã íýìýãä¿¿ëýí, àðàé ººð
ò¿âøèíä àâàà÷èõ øèíý àëõàì
õèéæ áàéãàà þì.
Æ.Á: ªíãºðñºí õóãàöààíä
“Ìîíãîëûí öàõèëãààí
õîëáîî” êîìïàíè 1200-ãààä
àæèëòàíòàéãààð Ìîíãîë Óëñûí
ñóì, ñóóðèí ãàçðóóäàä äºðâºí
òºðëèéí ¿éë÷èëãýý õ¿ðãýæ èðëýý.
Òýäãýýðèéí äóíä óëàìæëàëò
ñóóðèí óòàñíû ¿éë÷èëãýý ÷óõàë
áàéð ñóóðü ýçýëäýã. Ò¿¿íýýñ ãàäíà
êàáåëèéí òåëåâèçèéí ¿éë÷èëãýýã
çàðèì àéìàãò õ¿ðãýäýã. Ìîíãîëä
èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýã îðîí
íóòàã, ñóìäàä õ¿ðãýæ áàéãàà
öîðûí ãàíö êîìïàíè ãýýä
õýë÷èõýä áóðóóäàõã¿é áàéõ.
Ò¿¿í÷ëýí ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé
àíõíû áèçíåñèéã ìàíàéõ
ýõë¿¿ëñýí ò¿¿õòýé. Ýíý áîë
109 áóþó ºíººãèéí 1109 þì.
Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð
áîëîí ÁÍÑÓ-ûí “Korea Tele-
com”- ûí õàìòàðñàí õóâüöààò
êîìïàíè õýëáýðýýð 1995 îíä
áàéãóóëàãäñàí. “Ìîíãîëûí
öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíèéí
40 õóâü íü “Korea Telecom”-ûíõ,
54 õóâü íü Ìîíãîëûí Çàñãèéí
ãàçðûíõ.
2013 îíä óëàìæëàëò áèçíåñèéí
áóóðàëòûã ñààðóóëàõ, àøèã
îðëîãîî íýìýãä¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð
íýëýýä àæèë çîõèîí áàéãóóëëàà.
Çàñãèéí ãàçàðòàé õàìòðààä
èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýã îðîí
íóòàãò èäýâõæ¿¿ëýõèéí òóëä
¿íý òàðèôûã áàãàñãàõ, õ¿÷èí
÷àäëûã ºñãºõ ãýñýí õî¸ð
¿íäñýí ÷èãëýëýýð àæèëëàñàí.
ªíãºðñºí õóãàöààíä áèä 128
êáèò/ñ õóðäòàé èíòåðíýòèéí
¿éë÷èëãýýã 20 ìÿíãàí òºãðºãººð
õ¿ðãýäýã áàéñàí áîë ºíººäºð
600 êáèò/ñ õóðäòàé èíòåðíýòèéã
16 ìÿíãàí òºãðºãººð õ¿ðãýæ
áàéãàà. “Ìîíãîëûí öàõèëãààí
õîëáîî” êîìïàíèéí èíòåðíýòèéí
¿éë÷èëãýý àíàëîãè òåõíîëîãèä
ñóóðèëäàã ó÷ðààñ ãîë òºëºâ
õºäºº îðîí íóòàãò ÷èãëýäýã.
Õî¸ðäóãààðò, “Ìîíãîëûí
öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíè
øèíý áèçíåñèéí ìîäåëü ãàðãàæ
èðýõ, áèçíåñèéí øèíý çàõ çýýë
ýðýëõèéëýõ òîìîîõîí çîðèëòòîé
áàéëàà. Çàñãèéí ãàçàð, “Ko-
rea Telecom” õàìòðààä Ìîíãîë
Óëñàä 4G áóþó LTE-èéí Ẻíèé
óðñãàëûí ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ
òîìîîõîí òºñëèéí ñóäàëãààíû
àæëûã ºíãºðñºí ñàðûí 15-íä
õèéæ äóóñãàñàí. ¯¿ãýýð Ìîíãîë
Óëñûí îäîîãèéí çàõ çýýë,
õýðýãëýã÷èéí ñóäàëãàà áîëîí
õýòèéí òºëºâ ãýýä îëîí àñóóäëûã
òîäîðõîé áîëãîñîí ãýæ õýëæ
áîëíî. Ýíý àæëûã õèéæ äóóñãààä,
ò¿íø áàéãóóëëàãàòàéãàà ñàíàìæ
áè÷èã áàéãóóëæ, òîìîîõîí
ñóäàëãàà õèéñíýý Çàñãèéí
ãàçàðò òàíèëöóóëààä ÿâæ áàéíà.
LTE ãýäýã áèçíåñèéí çàãâàð
íü ºíººäðèéí 3G õóðäûã 100
äàõèí ºñãºõ áîëîìæòîé äýä
á¿òöèéí òîìîîõîí ñ¿ëæýý þì.
ͺ㺺 òàëäàà ýíý íü çºâõºí
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà

9. 92014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
øèëýí êàáåëüä òóëãóóðëàõààñ
ãàäíà àãààðûí äàâòàìæààð
äàìæèõ ñ¿ëæýý áîëîõ ó÷èðòàé.
Àãààð, øèëýí êàáåëèéã ÿàãààä
çýðýãö¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé âý
ãýõýýð øèëýí êàáåëèéí äýä á¿òýö
öýãýýñ öýãò äàìæèæ áàéäàã áîë
àãààðûíõ èë¿¿ ºðãºí õ¿ðýýíä
äàìæäàã. Åðºíõèé áàãòààìæààðàà
ýíý òºñºë íýã òýðáóì îð÷èì
àì.äîëëàðûí ºðòºãòýé. “Ko-
rea Telecom”-ûíõîí 406 ñàÿ
àì.äîëëàðûí øóóä õºðºíãº
îðóóëàëò õèéíý ãýñýí.
Ýíý îíûã òàíàé ñàëáàð Ýðõ
ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîí
çàðëàñàí. ßìàð àæèë õèéõýýð
òºëºâëºæ áàéíà âý?
Ö.Æ: Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,
øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðò òóëãàìäààä áóé
íýã àñóóäàë íü áèäíèé ¿éë
àæèëëàãààã çîõèöóóëäàã ýðõ
ç¿éí îð÷èí äóòìàã, áèäíèé
ººðèéí ãàðãàñàí æóðàì, ä¿ðìèéí
õ¿ðýýíä áàéñààð áàéíà. Õóóëü
ãýõýä õî¸ð ãóðàâõàí áàéãàà.
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè àìüäðàëä
õýðýãëýý áîëîîä ýõëýõýýð îëîí
òºðëèéí õàðèëöààã çîõèöóóëàõ
øààðäëàãà ¿¿ñ÷ áàéíà. Òèéìýýñ
áèä øèíý õóóëèóäûã ÿàðàëòàé
ºëãèéäºæ àâàõ õýðýãòýé áîëëîî.
Æèøýýëáýë, ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí
òóõàé õóóëü. Òåëåâèç¿¿äèéí
òîî ºñººä áàéíà, êîíòåíò
áîëîõã¿é áàéíà, çºâøººðºë
îëøðîîä áàéíà ãýæ ÿðüäàã. ¯éë
àæèëëàãàà, áîäëîãî çîðèëò,
÷èã õàíäëàãûã íü Õàðèëöàà,
õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ
ãàðãàñàí æóðìààð ë çîõèöóóëäàã.
Æóðìûíõ íü õàìðàõ õ¿ðýý
õÿçãààðëàãäìàë, ýðõ ç¿éí
÷àäàìæ íü ñóë áàéäàã. Õ¿íèé
ýðõèéí òóõàé ÿðüäàã ìºðò뺺
èíòåðíýòèéí îð÷èí äàõ õ¿íèé
ýðõèéí òóõàé îãò õºíääºãã¿é.
Ñýòãýãäýë, õàíäàëò òîéðñîí
àéõòàð àñóóäëóóä áèé ø¿¿
äýý. Öààøëààä Êèáåð àþóëã¿é
áàéäëûí òóõàé õóóëü ãýõ÷ëýí
ÿðèâàë ñàëáàð õºãæèõèéí õýðýýð
îëîí õóóëü øààðäëàãàòàé áîëæýý.
2-3 øèíý õóóëèéã ýíý æèëäýý
áàãòààæ áîëîâñðóóëàõààð Àæëûí
õýñýã áàéãóóëàãäààä àæèëäàà
îðñîí.
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,
øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðûã äýëõèéí ò¿âøèíä
õ¿ðãýõýä ºðãºí óóäàì íóòàã,
àëñëàãäìàë òàðóó ñóóðüøèë
ìààíü áýðõøýýë ó÷ðóóëæ
òààðíà. Äýä á¿òöèéí àñóóäëûã
õýðõýí øèéäýæ áàéíà âý?
Ö.Æ: ªíººäðèéí áàéäëààð
Ìîíãîë Óëñûí 370 øàõàì
ñóìûí 37 íü ë øèëýí êàáåëüä
õîëáîãäîîã¿é áàéíà. Øèëýí
êàáåëüä õîëáîãäñîí íýã ñóìààñ
íºãºº ñóìûí õîîðîíäîõ çàé íü
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ

10. 10
äóíäæààð 100-150 êì áàéäàã.
150 êì-ýýñ äàâáàë òóõàéí
ñóìàíä äàõèí äàìæóóëàõ ºñãºã÷
ñóóðèëóóëàõ õýðýãòýé áîëäîã.
37 ñóì ãàçàðç¿éí áàéðøëààñàà
õàìààðààä õîëáîãäîõ áîëîìæã¿é
áàéãàà. Ãýõäýý ¿¿íèéã VSAT
áóþó áàãà îâðûí ñàíñðûí
õîëáîî àøèãëàí õîëáîõ çàìààð
øèéäýõ áîëîìæòîé. Æèøýýëáýë,
ºíãºðñºí àðâàíõî¸ðäóãààð
ñàðä Àðõàíãàé àéìãèéí ×óëóóò
ñóìûã VSAT àøèãëàí
èíòåðíýòýä õîëáîñîí.
Øèëýí êàáåëèéã íü
òàò÷èõñàí 120 ñóìûí
èíòåðíýòèéã ýíý
æèë øèíýýð íýýíý.
Ýäãýýðýýñ 100 ñóì íü
õîëáîãäîõîä áýëýí
áîë÷èõñîí, 20 ñóìàíä
êàáåëü áóëàõ ãýõ
ìýò ààð ñààð àæëóóä
¿ëäñýí. Çóðãàäóãààð
ñàð ãýõýä 120 ñóì
øèëýí êàáåëüä
á¿ðìºñºí õîëáîãäîíî.
Èéì èõ õºðºíãº
îðóóëàëò õèéæ,
äýä á¿òöèéã òàòààä î÷èõîä
õýðýãëýã÷ íü áýëýí áàéõ ¸ñòîé.
Ýíý òàë äýýð áýðõøýýë ¿¿ñýýä
áàéíà. ªºðººð õýëáýë, èðãýä
ñìàðò óòàñ, èíòåðíýò õýðýãëýæ
÷àääàã áàéõ ¸ñòîé. ªíººäºð
ñóìûí õîëáîîíä î÷èõîîð 3-4
õ¿¿õýä êîìïüþòåð òîãëîîä ë
ñóóæ áàéäàã. Ñóìàíä èíòåðíýò,
êîìïüþòåðèéã ìàø áàãà àøèãëàæ
áàéãàà þì. Òèéìýýñ 2014 îíä
èäýâõæ¿¿ëýëòèéí àæèë õèéõã¿é
áîë áîëîõã¿é. Ò¿¿í÷ëýí äóíäàæ
ò¿âøíèé áîëîí îðëîãî áàãàòàé
èðãýäýä çîðèóëñàí ñìàðò
óòñóóäûã ¿éëäâýðëýõ, ýñâýë
èìïîðòëîõ àñóóäàë òóëãàð÷
áàéíà. Áèä ººðñ人 ¿éëäâýðëýå,
ýñâýë õî¸ðäîã÷, ãóðàâäàã÷ îðíû
á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õÿìä íºõöºëººð
îëãî¸ ãýõýýð äàõèàä áîäëîãûí
àñóóäàë ãàð÷ èðæ áàéãàà. Äýä
á¿òöèéí äàãóó èíòåðíýòýý ¿å
øàòòàé íýýãýýä ÿâíà, ò¿¿íèéõýý
àðààñ õýðýãëýã÷äýý áýëòãýõ
àñóóäàë ãàð÷ èðæ áàéíà ãýñýí
¿ã. Õàìãèéí ñ¿¿ëä õèéñýí
ñóäàëãààãààð 3G ¿éë÷èëãýýíèé
õýðýãëýã÷ áàãà áàéãàà íü
àæèãëàãäñàí. Ãàð óòñûã çºâõºí
ÿðèõ, ìåññåæ èëãýýõ õýëáýðýýð
àøèãëàõàà áîëüæ, ñìàðò ãàð
óòñûã ýçýìøèæ ñóðàõ íü ÷óõàë.
Òýãæ áàéæ ¿éë÷èëãýý àâäàã
áîëíî. Èðýõ ñàðûí äóíäóóð áèä
òîîí ãàðûí ¿ñýã òàðààæ ýõýëíý.
Òîîí ãàðûí ¿ñýã õýðýãëýýíä
íýâòýð÷, ò¿¿íèéã àøèãëàæ
èíòåðíýòèéí õýðýãëýã÷ áîëîõ
¸ñòîé ø¿¿ äýý.
Òåëåâèç¿¿ä ýíý îíä òîîí
ñèñòåìä øèëæèíý ãýæ áàéãàà.
Òàíàé òàëààñ áýëòãýë àæèë
õàíãàãäñàí þì áàéíà. Ãýòýë
èðãýäèéí ýíý òàëààðõ îéëãîëò
òºäèéëýí ñàéíã¿é áàéíà.
Á.Á: “Òîîí òåëåâèçèéí ¿íäýñíèé
õºòºëáºð”- èéí òóõàé Çàñãèéí
ãàçðûí 2011 îíû 275 òîîò
òîãòîîëûí äàãóó Õàðèëöàà
õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî
2011 îíä äºðâºí Àæëûí õýñýã
áàéãóóëæ, ñóäàëãàà õèéñýí.
2012 îíû íàéìäóãààð ñàðä
ýíý ñóäàëãààãàà ã¿íçãèéð¿¿ëæ,
ìàø äýëãýðýíã¿é ñóäàëãàà
õèéñíýýð òîîí òåëåâèçòýé
õîëáîîòîé õºðºí㺠îðóóëàëòûí
õýìæýýã òîîöîæ ãàðãàñàí.
Äàõèí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý
áîëîîä õýðýãëýã÷èéí òîíîã
òºõººðºìæèéí òîî øèðõýã
ãýõ ìýò ýäèéí çàñãèéí òîî
áàðèìòóóäûã ìàø òîäîðõîé
áîëãîñîí. Õî¸ðäóãààðò,
òåëåâèç¿¿ä ñòóäè, äóó ä¿ðñíèé
õóâüä ÿìàð áýëòãýë õàíãàõ ¸ñòîé
âý, ãóðàâäóãààðò, õýðýãëýã÷èéí
òîíîã òºõººðºìæòýé õîëáîîòîé
ñòàíäàðò ÿìàð áàéõ âý ãýäãèéã
òîäîðõîéëñîí.
2013 îíä äàõèí äàìæóóëàõ
ñ¿ëæýýíèé 100 øàõàì òºõººðºìæ
ñóóðèëóóëëàà. Ýíý îíä ¿ëäñýí 134
ñóìàíä ñóóðèëóóëàõ õºðºíãèéã
óëñûí òºñºâò òóñãàæ ºãñºí.
Íèéò 200 ãàðóé ñóì, ñóóðèí
ãàçàðò òºõººðºìæ ñóóðèëóóëæ,
äîëäóãààð ñàðûí 30 ãýõýä îðîí
íóòàãò òîîí ñèñòåìòýé òåëåâèç
ãàð÷ ýõýëíý. Îäîîãèéí áàéäëààð
̯ÎÍÒ òóðøèëòààð äàìæóóëæ
áàéãàà.
Èðãýä ÿìàð áýëòãýë õàíãàõ
¸ñòîé âý? Çóðàãòàà ñîëèõ
õýðýãòýé ãýíý, ºíäºð ¿íýòýé
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà

11. 112014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
òºõººðºìæ çààâàë õóäàëäàæ
àâàõ ¸ñòîé þì áàéíà ãýñýí
ÿðèà áàéãàà ø¿¿ äýý?
Ö.Æ: Çóðàãòàà ñîëèõ ÿìàð ÷
øààðäëàãà áàéõã¿é. Ñåò-òîï áîêñ
áóþó õóâèðãàã÷ òºõººðºìæèéã
õàðèí õóäàëäàæ àâàõ ¸ñòîé.
Òºõººðºìæèéí õ¿÷èí ÷àäàë,
¿éë÷èëãýýíýýñýý õàìààðààä
õî¸ðîîñ ãóðâàí òºðëèéí ¿íýòýé
áàéíà. Îëîí óëñûí æèøèãò
òóõàéí óëñûí èðãýä ñåò-òîï
áîêñûã õýð õóãàöààíä á¿ðýí
õóäàëäàæ àâàõààñ õàìààðààä
òîîí ñèñòåìèéí øèëæèëò
õèéãääýã þì. Òóõàéëáàë,
äîëäóãààð ñàðûí 31-íä áèä
50:50 õóâèàð øèëæèíý.
Àíàëîãè òåõíîëîãè íü çýðýãöýýä
àæèëëàæ ë áàéíà ãýñýí ¿ã.
Õàìãèéí ñ¿¿ë÷èéí àéë òýðõ¿¿
òºõººðºìæèéã õóäàëäàæ àâ÷
äóóññàí öàãò ë òóõàéí óëñ òîîí
ñèñòåìä á¿ðýí øèëæñýí ãýæ
¿çíý. Äàðàà ¿åèéí òåõíîëîãèéí
øèëæèëòýýñ õàìààðààä íýã æèë
çóðãààí ñàðûí äîòîð 160 ìÿíãàí
ºðõ óã òºõººðºìæèéã õóäàëäààä
àâ÷èõ áîëîâ óó ãýæ íàéäàæ
áàéíà. “DDish” áîëîí êàáåëèéí
òåëåâèçòýé àéëóóäûã õàñààä èéì
òîî ãàð÷ áàéãàà þì. Òýãýõýýð
æóðàì áàòëàãäàæ òåíäåðò
øàëãàðñàí êîìïàíèóä ñåò-òîï
áîêñûã õóäàëäààíä ãàðãàìàãö
õóäàëäàæ àâàõ àñóóäàë ë èðãýäýä
áàéãàà.
¯íý íü õýä áàéõûã áàãöààëæ
õýëæ áîëîõ óó?
Ö.Æ: Òîäîðõîé õýëæ ìýäýõã¿é
áàéíà. Áèä õàìãèéí áàãà,
áîëîìæèò ¿íèéã ñàíàë áîëãîíî
ãýæ áîäîæ áàéãàà. ̺í
Ìýäýýëýë, õîëáîîíû ñóðãóóëèéí
áàãø íàð ñåò-òîï áîêñ á¿òýýãýýä
õºäºº îðîí íóòàãò 200 ãàðóéã íü
òóðøèæ áàéíà. 89 ñóì, ñóóðèí
ãàçàðò òàðààæ, äîëäóãààð ñàðûí
31 õ¿ðòýë òóðøèíà. Àëü áîëîõ
ãàäíààñ àâàõã¿é, Ìîíãîëäîî
¿éëäâýðëýõ áîäëîãûã áèä
áàðèìòàëæ áàéíà. Á¿õ òåëåâèç
HD áîëîõ øààðäëàãàã¿é ø¿¿ äýý.
Òîîí òåõíîëîãèä øèëæñýíèé
äàðàà òåëåâèçèéí äóó, ä¿ðñ
íü íÿãòðóóëãûí òºõººðºì溺ð
äàìæààä î÷èõ ó÷ðààñ àñóóäàëã¿é.
Òåëåâèç¿¿ä ººðñ人 õºðºíãº
îðóóëàëò õèéãýýä òîîí
òåõíîëîãèä øèëæèæ áàéãàà íü
çºâ. ßàãààä ãýõýýð òóõàéí òåëåâèç
òýðõ¿¿ òåõíîëîãèîð äàìæóóëàí
îëîí óëñàä íýâòð¿¿ëýã öàöàõ
ñòàíäàðòàä îéðòîíî ãýñýí ¿ã.
Æ.Á: Õýðýãëýã÷äýä õ¿ðýõ
òºõººðºìæèä ñòàíäàðò òàâèõààñ
ãàäíà òåëåâèç¿¿äèéí òîîí
ñèñòåìèéí ñòàíäàðò ãýæ áèé.
Òýðõ¿¿ ñòàíäàðòûã á¿ðä¿¿ëýõ
õýðýãöýý øààðäëàãà ë ¿¿ñýæ
áàéãàà. Òåëåâèçèéí òîîí
òåõíîëîãèä øèëæèõ ãýäýã íü
çºâõºí Ìîíãîë Óëñûí áèø,
äýëõèé íèéòèéí àñóóäàë.
Õ¿ññýí ÷, ýñ õ¿ññýí ÷ îëîí
óëñûí ñòàíäàðòàä ¿éë÷èëãýýãýý
íèéö¿¿ëýõ øààðäëàãà áèäýíä
áèé. Àíàëîãè òåõíîëîãèîð
¿éë÷èëäýã îëîí óëñûí
áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë÷èëãýý 2015
îíîîñ á¿ðýí çîãñîíî. ªºðººð
õýëáýë, îäîîãèéí áèäíèé
àøèãëàæ áàéãàà ñàíñðûí
îëîí òºðëèéí ¿éë÷èëãýý á¿ðýí
õýìæýýãýýð äèæèòàë òåõíîëîãè
ðóó øèëæèõ þì. Äàâòàìæèéí
õóâüä ìàø áàãà çóðâàñààð ºíäºð
òåõíîëîãèéã õ¿ðãýæ ÷àääàãààðàà
òîîí òåõíîëîãèéí äàâóó òàë,
ýäèéí çàñãèéí à÷ õîëáîãäîë
òîäîðõîéëîãäîíî. Ìàíàéä
̯ÎÍÒ íýã õýñýã 72 ìåãàãààð
äàìæóóëæ áàéñàí, îäîî áîë
72 ìåãàãààð äºðâºí òåëåâèç
äàìæóóëäàã áîëëîî. Áàãòààìæàà
áàãàñãààä, õ¿ðòýýìæýý
íýìýãä¿¿ëæ áàéíà ãýñýí ¿ã ø¿¿
äýý. Àëèâàà øèíý òåõíîëîãèéã
íýâòð¿¿ëýõýä òºð çàñãèéí
äýìæëýã çàéëøã¿é õýðýãòýé
áàéäàã. ªìíº íü áèä Á¿õ íèéòèéã
êîìïüþòåðæóóëàõ õºòºëáºð
õýðýãæ¿¿ëýõäýý Äýëõèéí áàíêíààñ
äýìæëýã àâñíààð îëîí ñóìàíä
áîãèíî õóãàöààíä äýä á¿òýö áèé
áîëãîæ, õÿìä ¿íýýð êîìïüþòåð
íèéë¿¿ëæ ÷àäñàí. Ò¿¿íýýñ æèøýý
àâ÷ Çàñãèéí ãàçàð 4G-èéí
òîìîîõîí ñ¿ëæýý àøèãëàõ ñìàðò
áóþó óõààëàã óòñûã õýðýãëýã÷äýä
íèéë¿¿ëýõ êàìïàíèò àæëûã
çîõèîí áàéãóóëæ áîëíî. Ýíý
ìýòýýð äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ îëîí
õýëáýð áèé.
Èíòåðíýò ¿íýòýé, wi-fi
ò¿ãýýìýë áèø áàéíà ãýëöäýã.
Ãýòýë ãàäààä óëñ îðíóóäòàé
õàðüöóóëàõàä Ìîíãîëä
èíòåðíýòèéí ýðõ ÷ºëºº èë¿¿
ºðãºí äýëãýð ìýò ñàíàãääàã.
Åð íü ¿íèéã äàõèí õÿìäðóóëàõ
áîëîìæ áèé þ¿?
Ö.Æ: Áèä 2014 îíä òºð, õóâèéí
õýâøëèéí ò¿íøëýëèéí çàð÷ìààð
àæèëëàÿ ãýæ òºëºâëºæ áàéãàà.
Ìîíãîëä óòàñã¿é èíòåðíýòèéí
(wifi) ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ öººíã¿é
êîìïàíè áèé. “Êåâèêî”, “Ìèêîì”
çýðýã èíòåíåòèéí ¿éë÷èëãýý
¿ç¿¿ëýã÷ (ISP) êîìïàíèòàé õàìòûí
àæèëëàãààíû ãýðýý áàéãóóëíà.
¯íýã¿é ç¿éë çàõ çýýëèéí íèéãýìä
áàéõã¿é. ¯éë÷èëãýý àâ÷ áàéãàà
ó÷ðààñ òîäîðõîé õýìæýýíèé
ìºí㺠òºëºõ ó÷èðòàé. Wi-fi
¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä õàíäààä
áèä òºð çàñàã, ¿éë÷èëãýýíèé
á¿õèé ë áàéãóóëëàãàä óòàñã¿é
èíòåðíýòýý ñóóðèëóóë÷èõ, áèä
áîëîìæèéã íü íýýãýýä ºãüå,
òóõàéí õýðýãëýýíèé ýõíèé 15
ìèíóòûã ¿íýã¿é ºã÷èõ, ò¿¿íýýñ
õîéøõè õóãàöààíû çàðäëûã
èðãýí ººðºº òºëäºã áàéã ãýñýí
çàð÷ìûã ñàíàë áîëãîæ áàéíà.
¯¿íèéã äàãààä ¿íäñýí ñ¿ëæýý
ýðõëýã÷ êîìïàíèéí óðñãàëûí
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ

12. 12
¿íý õÿìäðàõ áîëîìæ
ãàð÷ èðæ áàéãàà þì.
Åð íü ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãèéí ñàëáàðûí
¿éë÷èëãýýíèé ¿íý
æèëýýñ æèëä õÿìäàðñààð ë
áàéãàà. Ìàõíû ¿íý ºñºæ áàéõàä
ìàíàé ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýýíèé
¿íý áóóð÷ ë áàéäàã. Õýðýãëýã÷èéí
òîîíîîñ õàìààðààä äàõèàä ÷
áóóðàõ áîëîìæòîé. “Àãààð” çàðæ
áàéæ ÿàãààä òºëáºð àâäàã þì áý
ãýõ íü áèé. ¯¿íä áÿöõàí òàéëáàð
õèéå. Æèøýýëáýë, áè òàíü ðóó
çàëãàõàä ìèíèé äóóäëàãà äàõèí
äàìæóóëàõ ñòàíöààñ õèéìýë
äàãóóë ðóó î÷èæ, õèéìýë äàãóóë
òàíûã õàéæ îëíî. Ýíý áîë 10
ñåêóíäèéí äîòîð àñàð õóðäàí
ºðíºäºã ïðîöåññ. Èíãýýä áè
òàíòàé õîëáîãäîíî. Àìæèëòòàé,
àìæèëòã¿é äóóäëàãà á¿ðò õèéìýë
äàãóóë àøèãëàæ òàíûã õàéñàí
òºëáºð ãàð÷ ë áàéäàã. Ýíäýýñ ë
çàðäàë ãàð÷ áàéãàà þì.
Á.Á: Ìîíãîë Óëñûí èíòåðíýòèéí
¿íý òàðèô ºíäºð õºãæñºí
óëñ îðíóóäûí ò¿âøèíòýé
õàðüöóóëàõàä ìàø õÿìäõàí.
ͺ㺺òýéã¿¿ð èíòåðíýòýä
õîëáîãäîõûí òóëä îëîí óëñûí
ñóâàã, óðñãàë àâ÷ àøèãëàæ
áàéãàà. Ìîíãîë Óëñ ãàçàðç¿éí
áàéðøëûí õóâüä ýõ ãàçàðò,
õî¸ð òîì õºðøººð äàëàéãààñ
òóñãààðëàãäàí îðøäîã.
Òèéìýýñ õ¿ññýí, õ¿ñýýã¿é ÎÕÓ
áîëîí ÁÍÕÀÓ-ààð äàìæóóëàí
èíòåðíýòýä õîëáîãäîíî. ¯¿íòýé
õîëáîîòîéãîîð óëñ õîîðîíäûí
óðñãàëàà õî¸ð óëñûí áèçíåñèéí
áàéãóóëëàãóóäûí àøèã øèíãýñýí
¿íýýð õóäàëäàí àâ÷ áàéíà.
Èíòåðíýòýä õîëáîãäîõ ººð
íýã ãàðö íü õèéìýë äàãóóëûí
õîëáîî àøèãëàõ þì. 1990-
ýýä îíû äóíä ¿åä èíòåðíýòèéã
õèéìýë äàãóóëààð ìàø ýð÷èìòýé
äàìæóóëæ ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ
áàéñàí. Ãýòýë ýíý òåõíîëîãè íü
äàòà äàìæóóëàõàä òºäèéëýí
çîõèìæã¿é, òåëåâèçèéí
ñèãíàë äàìæóóëàõàä
çîðèóëàãäñàí ó÷ðààñ áîëîìæ íü
õÿçãààðëàãäìàë. Óëààíáààòàð
õîòîä èíòåðíýòèéí Ẻíèé
¿íý 1 ìåãàãèéí óðñãàëä 80-100
ìÿíãàí òºãðºã. պ人 îðîí íóòàãò
áîë ñóâãèéí ò¿ðýýñ, óðñãàëûí
ò¿ðýýñèéí ¿íý íýìýãäýíý. Ãýõäýý
Çàñãèéí ãàçðûí èíòåðíýòèéã
äýìæèõ õºòºëáºðèéí äàãóó
ºðõ¿¿äýä õ¿ðýõ íýã ìåãà óðñãàëûí
¿íèéã 325 ìÿíãààñ 160 ìÿíãàí
òºãðºã áîëãîæ õÿìäðóóëñàí.
Ö.Æ: Íýã ç¿éë îíöëîõîä, ýíý
¿íý áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷äýä
õàìààðàõã¿é, çºâõºí àéë ºðõºä
õàìààòàé. Òºðèéí ¿éë÷èëãýýã
ò¿ãæðýëã¿é õ¿ðãýõ, öàõèì
çàñàãëàëòàé áîëîõ ¿éë ÿâöàä
èíòåðíýò àøèãëàõ, èðãýíýý
äýìæèõ øààðäëàãàòàé áîëíî.
Ãýðòýý èíòåðíýòòýé áîëæ, àðààñ
íü òîîí ãàðûí ¿ñýã àøèãëàæ
ýõýëñíýýð òºðèéí áàéãóóëëàãà,
èðãýä õîîðîíäîî øóóðõàé,
ñààäã¿é õîëáîãäîõ áîëîìæ
á¿ðäýíý.
Òîîí ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé
òà ñàÿ ÿðèëàà. Äýëãýðýíã¿é
òàéëáàðëàõã¿é þó?
Ö.Æ: Òîîí ãàðûí ¿ñýã ãýæ ÷óõàì
þó âý ãýæ àñóóäàã. Íýã ¿ãýýð
õýëáýë, îíëàéí îð÷èí äàõ òàíû
ãàðûí ¿ñýã ãýæ îéëãîæ áîëíî.
ªºðººð õýëáýë, èðãýí òà òîîí
ãàðûí ¿ñýãòýé áîëñíîîð ìýäýýëýë
àâàõ ýðõ ÷èíü íýýãäýíý ãýñýí
¿ã. Ýíý íü íóóöëàëûí ºíäºð
ò¿âøèí á¿õèé, îëîí óëñàä
íèéòëýã õýðýãëýãääýã ç¿éë ë
äýý. Ýíý æèë 70 ìÿíãàí àæ
àõóéí íýãæ ãàðûí ¿ñãýý øóóä
àâ÷èõíà, ìºí 130 ìÿíãàí èðãýí
õàìðàãäàíà. Èíòåðíýòèéí
èäýâõòýé õýðýãëýã÷äèéí òîîòîé
õàðüöóóëààä ýõíèé æèëä 130
ìÿíãàí ãàðûí ¿ñýã õàíãàëòòàé
ãýæ òîîöîæ áàéíà. Öààøäàà
òîî íü íýìýãäýõ ó÷èðòàé. Òîîí
ãàðûí ¿ñýã àøèãëàñíààð òºðèéí
¿éë÷èëãýýã øóóä àâàõ áîëîìæ
íü á¿ðäýíý. ¯¿íä ñóóðèëààä
2014 îíû çóðãàäóãààð ñàð ãýõýä
èðãýä òîîí ãàðûí ¿ñãýý àøèãëààä
30 òºðëèéí ¿éë÷èëãýýã øóóä
öàõèìààð àâäàã áîëãîõ ãýæ
áàéãàà.
“Silicon Valley”-ä ãàðàõ
Ìîíãîëûí êîìïàíèéí íýðèéã
õýëæ áîëîõ óó?
Ö.Æ: Øàëãàðóóëàëòûí øàòàíäàà
áàéíà. Ìîíãîëûí ïðîãðàìì
õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷äèéí õîëáîî
ãýæ áèé. Òýäýíòýé õàìòðààä
øàëãàðóóëíà. Ãóðàâäóãààð ñàðä
çàðëà÷èõ áîëîâ óó.
¯íäýñíèé õèéìýë äàãóóëûã
õýçýý õººðãºõ âý?
Ö.Æ: ¯íäýñíèé õèéìýë äàãóóëûã
õàðèëöàà õîëáîîíû áîëîí
òàíäàí ñóäàëãààíû ãýæ õî¸ð
ò¿âøèíä àíãèëæ áàéãàà. Òàíäàí
ñóäàëãààíû õèéìýë äàãóóëûã
2016 îíû ýõíèé õî¸ðäóãààð
óëèðàëä áàãòààí õººðãºíº
ãýñýí òºëºâëºãºº áèäýíä áèé.
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà

13. 132014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
Õàðèëöàà õîëáîîíû õèéìýë
äàãóóëûí òóõàéä 2017 îíä ãýñýí
÷èãëýëòýé áàéãàà. Ìîíãîë
Óëñàä Îëîí óëñûí öàõèëãààí
õîëáîîíû áàéãóóëëàãààñ 113.6
ãýñýí öýã ºãñºí áàéäàã. Õàíäàæ,
àøèãëàëã¿é îëîí æèë áîëñîí
ó÷ðààñ òýð öýãò õºðø îðíóóä
ìààíü ñàíàë ºã÷èõñºí áàéãàà.
Òýäýíòýé òîõèðîëöîõ ¸ñòîé.
Ýíý çîõèöóóëàëòûí õóãàöààíààñ
çàðèì ç¿éë õàìààð÷ áàéíà.
Òèéìýýñ 2017 îíä ãýæ òºëºâëºæ
áàéãàà þì.
Øóóäàíãèéí àñóóäàëä ÿðèàãàà
õàíäóóëúÿ. Ñàÿõíûã õ¿ðòýë
ñóìàíä äîëîî õîíîãò íýã óäàà
øóóäàí èðäýã áàéñàí. Îäîî
àéìàã, ñóìàíä øóóäàí ÿìàð
äàâòàìæòàé õ¿ð÷ áàéãàà âý?
Ö.Á: ßðèëöëàãà ýõýëñíýýñ õîéø
áè ãàð óòñààðàà îðîëäîîä
ñóóãààä áàéñàí. Òà á¿õíèéã
õ¿íäýòãýýã¿éäýý áèø, GPS
òåõíîëîãèéã àøèãëàí øóóäàíãèéí
ìàøèíàà õÿíàæ áàéëàà. ªìíº ç¿ã
ð¿¿ õºäºëñºí øóóäàíãèéí ìàøèí
ìààíü ÿðèëöëàãà ýõýëñíýýñ õîéø
×îéð, Ñàéíøàíäûí øóóäàíã
õ¿ðãý÷èõëýý. Çàìûí-¯¿ä õ¿ðýõýä
112 êì äóòóó áàéíà. ªºðººð
õýëáýë, ºíººäðèéí ñîíèí
ìàðãààø ºã뺺 íü òàðààãääàã
áàéñàí áîë îäîî ºäºðòºº
õ¿ðäýã áîëëîî. Áîñîî òýíõëýãò
Äàðõàí-Óóë, Îðõîí, Ñýëýíãý,
Áóëãàíû óíøèã÷, õýðýãëýã÷èä
ºíººäðèéíõºº øóóäàíã ºäèéä
(13 öàãò) àâ÷èõæýý. Ìàøèí
ìààíü Áóëãàí àéìàãò ÿâæ
áàéíà. Óðüä íü Äàðõàí-Óóë,
Îðõîíû øóóäàí îðîé 16-18
öàãò î÷äîã áàéñàí. 96-16 ÓÍÃ
óëñûí äóãààðòàé øóóäàíãèéí
àâòîìàøèí Óëààíáààòàðààñ
ãàðààä 479 êì ãàçàð òóóëæ, ×îéð,
Ñàéíøàíäûí øóóäàíã õ¿ðãýõäýý
äýýä òàë íü öàãò 100 êì, áàãàäàà
72 êì/öàãèéí õóðäòàé ÿâæýý
òºðèéí ìîíîïîëü, ýñâýë õóâèéí
ãýæ çààãëàõ íü ÷óõàë áèø.
Á¿ãä àäèëõàí õàðèóöëàãàòàé
áîëú¸, òàòâàð òºëºã÷ áàéÿ ãýäýã
ë õàìãèéí ÷óõàë. “Ìîíãîë
øóóäàí” êîìïàíèéí á¿õ îðëîãî
á¿ðä¿¿ëýëò äàíñààð äàìæäàã,
òºëºõ ¸ñòîé òàòâàðàà òºëäºã.
¯¿ðýã, õàðèóöëàãàäàà á¿ðýí
ýçýí áàéæ ÷àääàã íü ìàíàéõ
ãýæ õýëæ áîëíî. Òýãñýí õýðíýý
àëäàãäàëòàé. Òàíàé ñîíèíûõîí
ãýõýä ë Åðºíõèé ñàéä, Æàäàìáàà
äàðãà íàðààð “äàðàìòëóóëæ“
áàéãààä áèäýíä òàâàí õóâèéí
øèìòãýë ºãäºã ìºðò뺺 õóâèéí
êîìïàíèóäàä 22-26 õóâèéí
øèìòãýë òºëæ áàéãàà ø¿¿ äýý.
Îäîîãèéí ¿éë÷èëãýýãýý
ñàéæðóóëàõ, ººð÷ëºõ ÿìàð
àðãà çàì áàéíà âý. Æèíä
ñóóðèëñàí òàðèô ãýæ áèé.
Øèìòãýë äýýðýý íýìæ èéì
òàòâàð àâàõ íü çºâ ¿¿?
Ö.Á: Åðºíõèé ñàéäûí áàãöààñ
ºãñºí 1.9 òýðáóì òºãðºãèéí
880 ñàÿ òºãðºãººð íü òóóëàõ
÷àäâàð ñàéòàé ìàøèíóóä
àâñàí. Áîñîî òýíõëýãèéí äàãóóõ
ººðèéí óíààãààð øóóäàí
õ¿ðãýæ áàéãàà Îðõîí, Äàðõàí-
Óóë, Áóëãàí, Çàìûí-¯¿ä, ×îéð,
Ñàéíøàíäûí ÷èãëýëä æèíä
ñóóðèëñàí òàðèôàà áîëü¸ ãýäýã
àñóóäëûã ÿðüæ áàéãàà. Ýíý
òàðèô àëñëàãäñàí òàâàí àéìàãò
ÿàëò ÷ ¿ã¿é ìºðäºãäºõ áàéõ. Áèä
æèíä ñóóðèëñàí òàðèôàà èíãýæ
õºíãºëüå, òà íàð õóâèéí øóóäàíä
òºëäºã 22-25 õóâèà áèäýíä áàñ
àäèëõàí ºã÷èõ.
Ö.Æ: Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèä
çºâõºí øóóäàí ãýëòã¿é àìüäðàë
òýð ÷èãýýðýý ñóóðèëæ áàéíà. Áèä
íýãýí ¿éë÷èëãýý íýâòð¿¿ëæ ýõëýõ
ãýæ áàéíà. Òà íàð õàð äàà, ýíý
áîë 64 ä¿ãýýð öýöýðëýã. (Ãàð
óòñàà õàðóóëàõàä òóñ öýöýðëýãèéí
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ
ãýäãèéã áè ÿã îäîî õàðààä
ñóóæ áàéíà. Ýíý áîë òîìîîõîí
äýâøèë. Õ¿ðãýëòèéí äàâòàìæèéã
ñàéæðóóëàõûã çîðüæ, ºíººäðèéí
áàéäëààð ýõíèé ýýëæèéí
àéìãóóäàä øóóäàíã ò¿ðãýí õ¿ðãýõ
òºñºë õýðýãæ¿¿ëëýý. Àìæèëòòàé
áîëñîí. Ýíý æèë äºðâºí àéìàãò
øóóäàíã øóóðõàé õ¿ðãýäýã
áîëîõîîð àæèëëàæ áàéíà.
Òà ñàÿ àéìãèéí òºâ¿¿äèéí
õóâüä ÿðèëàà. Ñóìàíä
õ¿ðãýõ øóóäàíãèéí õóãàöàà
õóó÷íààðàà áàéãàà ø¿¿ äýý.
Ò¿¿íèéã îäîîãèéí íºõöºëä
ñàéæðóóëæ ººð÷ëºõ ÿìàð àðãà
çàì áàéæ áîëîõ âý. ͺ㺺
òàëààñ òºðèéí ºì÷èò êîìïàíè
ìîíîïîëü ýðõ ýäýëäýã, õóâèéí
êîìïàíèóä îðæ àæèëëàõàä
õýö¿¿ áàéäàã þì áèø ¿¿?
Ö.Á: Äýëõèéí øóóäàí õîëáîî
ãýýä õàìðàõ õ¿ðýýãýýðýý
áàðàã ͯÁ-ûí äàðàà îðäîã
òîì áàéãóóëëàãà áèé. Òóñ
áàéãóóëëàãûí ãèø¿¿í íü “Ìîíãîë
øóóäàí” êîìïàíè áèø, Ìîíãîë
Óëñ, Çàñãèéí ãàçàð. Äýëõèéí
øóóäàí õîëáîîíû ãèø¿¿í îðíû
õóâüä Ìîíãîë Óëñûã òºëººëºí
á¿ðýí ñ¿ëæýý ýçýìøäýã êîìïàíè
íü ìàíàéõ. Îäîîãîîð Ìîíãîëä
øóóäàíãèéí ¿éë àæèëëàãàà
ÿâóóëæ áàéãàà 8-10 àæ àõóéí
íýãæ áèé. Ëèöåíç àâñàí,
á¿ðòãýëòýé íü ò¿¿íýýñ îëîí.
Áèä ìîíîïîëü ýðõ ýäýëäýãã¿é.
Õàðèí Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí
ãàçðûí ºìíº ¿íäýñíèé ñ¿ëæýý
ýçýìøèõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñíèé õóâüä
àëñëàãäñàí àéìàã, ñóìäàä
øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý õ¿ðãýõ
àìàðã¿é ¿¿ðãèéã äàíãààðàà
¿¿ðñýýð èðëýý. պ人 ÿâäàã
íýã ÷ õóâèéí êîìïàíè áàéõã¿é.
¯íýíäýý áîë “Ìîíãîë øóóäàí”
êîìïàíè õóñìûã íü àâààä,
õóâèéí êîìïàíèóä ºðìèéã íü
õàìäàã þì. ßìàðâàà ¿éë÷èëãýýã

14. 14
äîòîîä îð÷èí, õ¿¿õä¿¿ä òîãëîæ,
øóóãèëäàæ áàéãàà íü äóó
÷èìýýòýéãýý òîä õàðàãäàâ). Ýöýã,
ýõ íü õ¿¿õä¿¿äýý êàìåðààð õÿíàõ
áîëîìæòîé áîëæ áàéãàà. Õ¿¿õäýý
àíãèäàà þó õèéæ áàéãààã íü
õàðæ, ñîíñîæ, á¿ð òýäýíòýéãýý
ÿðüæ ÷ áîëíî. Öýöýðëýãèéí
áàãø íü çîäîõ âèé ãýæ õàðäàõ
õýðýãã¿é. Áàãø íàð õ¿íä íºõöºëä
àæèëëàäãèéã áàñ õàð÷èõàæ
áàéíà. Ýíý ìýòýýð ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãè àìüäðàëûí
õàðèëöààíä èòãýëöýë, ýåðýã
ç¿éë àâ÷èð÷ áàéãàà þì. Ýíý áîë
ýõíèé öýöýðëýã. Áóñàä öýöýðëýã ÷
õàìðàãäàíà. Öààøäàà ñóðãóóëüä
íýâòðýõ ¸ñòîé.
“Öàõèì ýð¿¿ë ìýíä” õºòºëáºðèéã
îéðûí õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëýõýýð
òºëºâëºæ áàéãàà. Ýìíýëýãò
¿ç¿¿ëýõèéí òóëä çààâàë î÷èæ
äóãààðëàäàã áèø, óðüä÷èëààä
ãàð óòñààðàà äàðààëëàà àâ÷èõäàã
áàéæ áîëíî ø¿¿ äýý. Áèä ãàð
êàðò ãýæ íýã íàâñàéñàí äýâòýð
áàðèàä ÿâäàã. Òýíä òóõàéí õ¿íèé
ºâ÷íèé ò¿¿õ, ¿ç¿¿ëæ ýì÷ë¿¿ëñýí
áàéäàë áè÷èãäñýí áàéäàã. Óã
íü òèéì ç¿éë õýðýãã¿é, ¿¿íèéã
ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè àøèãëààä
ìàø àìàðõàí øèéä÷èõýæ
áîëíî. Åðºíõèé ñàéä ¿¿í äýýð
îíöãîéëîí àíõààð÷ áàéãàà. Ýíý
îíû ýõíèé óëèðàëä e-health áóþó
öàõèì ýð¿¿ë ìýíäèéí ÷èãëýëèéí
õºòºëáºð¿¿äèéã õýðýãæ¿¿ëæ
ýõýëíý ãýæ õàðæ áàéãàà.
Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ñàëáàð
áóñàä ñàëáàð ðóó èéíõ¿¿ æèãä
íýâòýð÷ ýõëýõ þì.
“ÌÎÍÃÎË ØÓÓÄÀÍ”
ÕÓÑÌÛà ÍÜ ÀÂ×,
ÕÓÂÈÉÍ ÊÎÌÏÀÍÈÓÄ
ªÐÌÈÉà ÍÜ ÕÀÌÄÀÃ
Áèä íýã ìîä “çóð÷èõààä” áàéãàà.
Õºðñ, ¿íäýñ íü Ìýäýýëèéí
òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà
õîëáîîíû ãàçàð. Ìîäíîîñ
óðãàí ãàð÷ áóé ìº÷ð¿¿ä íü
Ìîíãîë Óëñûí ÿàì, àãåíòëàã.
Ýíý ìîäíîîñ óðãàæ ãàðàõ æèìñ
áîë òºðèéí ¿éë÷èëãýý. Öàõèì
çàñàãëàë ÿàæ õýðýãæäýã âý ãýâýë
á¿õ þì íýã öýãò õîëáîãäîæ áàéæ
øèéäýãääýã. ªìíº íü á¿ãä òóñ
òóñäàà áàéñàí þì. Áèä Çàñãèéí
ãàçðûí òîãòîîëîî𠺺ð÷ë¿¿ëæ
ýíý áîëãîíûã íýã öýãò àâàà÷ñàí.
¯íäýñíèé äàòà òºâ ãýæ áèé. Ýíý
òºâ exchange áóþó ºãºãäëèéí
òºâ áîëæ ººð÷ëºãäñºí. Ìîíãîë
Óëñûí íýãäñýí òîì ïðîöåññîð
ãýæ îéëãîõ õýðýãòýé. Èðãýíèé
á¿ðòãýëèéí ìýäýýëýë íü ÷ ýíä
áàéíà, ÿàìíû ìýäýýëýë íü ÷
ýíä áàéíà, òàòâàðûí ìýäýýëýë
íü ÷ áàéíà. Òýíäýýñ èðãýä
¿éë÷èëãýýãýý àâíà. Ò¯Ö ìàøèí
ýíý ºãºãäëèéí òºâººð äàìæèí
àæèëëàæ áàéãàà.
Óëààíáààòàðò ñóóðèëóóëñàí
Ò¯Ö ìàøèíààð èðãýä õýð
¿éë÷ë¿¿ëæ áàéíà. Òýä ÿìàð
ñýòãýãäýëòýé áàéäàã áîë?
Ö.Æ: Èðãýä ñýòãýë õàíãàëóóí
áàéãàà. Åð íü áàéðøëààñ
õýðýãëýã÷äèéí òîî èõýýõýí
õàìààðäàã þì áàéíà.
Æèøýýëáýë, Òºâ øóóäàí,
Óëààíáààòàð òºìºð çàìûí
áóóäàëä áàéðøóóëñàí Ò¯Ö
ìàøèí õàìãèéí èõ à÷ààëàëòàé
áàéäàã. Áèä Äýëõèéí áàíêíû
àðãà÷ëàëààð íýã òîîöîî
õèéñýí. Èðãýä áè÷èã áàðèìòòàé
õîëáîîòîé àñóóäàë õººöºëäºõ人
äóíäæààð 12.500 òºãðºãèéí
çàðäàë ãàðãàäàã þì áàéíà.
Íýã õ¿íèé ýíý çàðäëûã íèéò
¿éë÷ë¿¿ëýõ ãýæ áàéãàà õ¿íèé
òîîãîîð ¿ðæ¿¿ëýí áîäèò
õýìíýëòèéã íü òîîöîõîä
îäîîãèéí áàéäëààð íýã òýðáóì
òºãðºã íýëýýä äàâ÷èõæýý. Áè÷èã
áàðèìò õººöºëäºõºä õàìãèéí
áàãàäàà íýã öàã 45 ìèíóò
çàðöóóëäàã þì áàéíà. Ýíý öàãèéã
áàñ õýìíýæ áàéãàà. Ò¿¿íýýñ ãàäíà
5000 òºãðºãººð àâäàã èðãýíèé
á¿ðòãýë ìýäýýëëèéí ëàâëàãààã
Ò¯Ö ìàøèíààñ 1000 òºãðºãººð
àâ÷ áàéãàà.
Óëààíáààòàðààñ ººð ãàçàðò
æèøýýëáýë, Àðõàíãàéä ÿâæ
áàéãààä ÷ þì óó, èðãýíèé
¿íýìëýõ íü õýðýã áîëëîî ãýæ
áîäú¸. Ò¯Ö ìàøèíä õóðóóíû
õýýãýý òàíèóëààä öàõèì
¿íýìëýõèéí ëàâëàãààã õýâëýýä
àâ÷èõíà. Öàõèëãààíû òºëáºðºº
òºëæ áîëíî. ÓÈÕ-ûí á¿õ
ãèø¿¿íèé ìýäýýëýë îð÷èõñîí
áàéãàà. ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿äòýé
óóëçàõ öàã, ñàíàë õ¿ñýëòýý èëãýýæ
áîëíî. ¯ë õºäëºõ õºðºíãèéí,
ãýðëýëòèéí ëàâëàãàà, òàòâàðûí
ìýäýýëë¿¿äèéã àâàõ áîëîìæòîé.
Öààøèä ¿éë÷èëãýýíèé òºðºë
íü íýìýãäýíý. Ñîíèíû çàõèàëãà
îð÷èõñîí áàéãàà. Òàíàéõàí
“Ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíèòàé
ãýðýý áàéãóóëààä ñîíèíîî
çàõèàëóóëæ áîëíî.
Ò¯Ö ìàøèíòàé áîëæ áàéãàà íü
äýâøèë ìºí. Ýíý ñàéõàí àæèë
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà

15. 152014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
öààø ¿ðãýëæëýõ áàéõ. “Ìîíãîë
øóóäàí” êîìïàíè ÿàãààä
îíãîöòîé áîëæ áîëäîãã¿é
þì áý. Ìàøèíààð áîë Áóëãàí
õ¿ðòýë íýëýýä õýäýí öàã
äàâõèíà. Îíãîöîîð áîë 3-4
öàãèéí äîòîð Îðõîí, Äàðõàí-
Óóë, Áóëãàíààð òîéðîîä
èðíý. Èéì èðýýä¿éí òàëààð
òºëºâëºæ òºñººëñºí ç¿éë
áàéäàã óó?
Ö.Á: Òà íàð õýâëýëèéí õ¿ì¿¿ñ
áîëîõîîð õýâëýë òàëààñ íü
ñîíèðõîîä áàéíà ë äàà.
Øóóäàíãààð àðàâ ãàðóé ºäºð
òóòìûí ñîíèí, äîëîî, àðàâ
õîíîãèéí ãó÷ îð÷èì ñîíèí
õ¿ðãýäýã. Ýíý ¿éë÷èëãýýíýýñ 1.2
òýðáóì òºãðºã àëääàã. Âàãîíîîð
õ¿ðãýäýã áàéñíàà ìàøèíààð
õ¿ðãýäýã áîëñíîîð õ¿ðãýëòèéí
ºðòºã ºíäºð áîëæ áàéãàà. Ýíý
èë¿¿ ºðòãèéã áèä ñîíèíóóäàä
¿¿ð¿¿ëýõã¿éãýýð áóñàä
¿éë÷èëãýýíýýñýý íºõºæ áàéãàà.
Ýõíèé ìàøèí àëü õýäèéíý 20.000
êì ÿâààä çàñâàð ¿éë÷èëãýýíä îðæ
áàéíà. Æèðèéí èðãýí á¿òýí æèë
ìàøèíàà óíàõàä 13.000-14.000
êì ÿâäàã. Ãýòýë ìàíàé ìàøèí
2-3-õàí ñàðûí äîòîð 20.000
êì çàì òóóëæ áàéíà. Òóóëàõ
÷àäâàð ñàéòàé, òîì îâðûí, äààö
ñàéòàé ìàøèíóóä øóóäàíãàà
õ¿ðãýýä, õóâèéí èëãýýìæýý àâ÷
ºíººäðèéí áàéäëààð 56 ñàÿ
òºãðºãèéí îðëîãî á¿ðä¿¿ëýýä
ýõëýõýýð õóâèéí ñåêòîðûíõîí
èéøýý õîøóóð÷, áèäíèé àæëûã
áóëààöàëäàæ ýõýëëýý. Òýä õóó÷èí
ìàøèíààð, ýýëæèéí æîëîî÷ã¿é,
àìðàõ ãàçàðã¿é, ÿìàð ÷ òàòâàð
òºëºõã¿é ÿâäàã. Ìàíàéõ öýã
áîëãîí äýýð á¿ðòã¿¿ëæ, çàìûí
õóðààìæ òºëæ áàéãàà. Ýýëæèéí
æîëîî÷òîé, àìðàõ áàéðòàé.
Õóâèéíõíûã àä ¿çýýä áàéãàà
þì áèø. Àäèëõàí ë áàéìààð
áàéíà. Ñîíèí õýâëýë õ¿ðãýëòèéí
àëäàãäëàà èëãýýìæèéí õ¿ðãýëòýýñ
íºõíº ãýæ áèä òîîöîîëæ áàéñàí.
Òýð ìààíü ¿ã¿é áîëîõ ýðñäýëòýé
áîëëîî. Öààøäàà Áàÿíõîíãîð
ãýýä õýâòýý òýíõëýãò, áàñ ç¿¿í
÷èãëýëä Ñ¿õáààòàð, Õýíòèé
ð¿¿ãýý ÿâúÿ ãýæ áàéòàë õóâèéí
ìàøèíóóä “çàìààñ îðæ èðæ”,
áèäíèé òîãòîîñîí òàðèôààñ
õàìààã¿é õÿìäààð èëãýýìæ àâ÷
áàéíà. Ìàíàéõ õóóëü ä¿ðìýý
ñàõèäàã òºðèéí áàéãóóëëàãà.
¯¿íèéõýý òºëºº õîõèðäîã áàéæ
òààðàõã¿é áèç äýý.
Ñìàðò áîêñûã àøèãëàñíààð
ÿìàð äàâóó òàë áèé áîëîõ âý?
Ö.Á: Õàÿãæèëò áàéõã¿é ýíý
¿åä ñìàðò áîêñ íü õàìãèéí
áîëîìæèéí õýðýãñýë. Õóðäàí, ÿã
ãàðò íü õ¿ðãýíý. Ñìàðò áîêñ áîë
õàéðöàã òºäèé ç¿éë áèø. Õààëãà
õýçýý îíãîéñîí, èðãýí èëãýýìæýý
àâñàí óó, ¿ã¿é þ¿ ãýäãèéã
õÿíàõ óäèðäëàãûí ñèñòåìòýé.
Һ⺺ñ óäèðäàæ, õÿíàæ áàéõ
öîãö ¿éë÷èëãýý. ªìíº íü õ¿í
èëãýýìæýý øóóäàíãààñ àâäàã
áàéñàí. Õàðèí ñìàðò áîêñ
íýâòýðñíýýð òàíä õàìãèéí îéð
áàéãàà öýãýýñ àâàõ áîëîìæ
á¿ðäýíý. Èëãýýìæèéã ÷èíü
øóóäàí÷ õàæóóä ÷èíü æèíëýíý.
Òàíû èëãýýìæ 20 ãðàìì áàéíà,
ÀÍÓ-ûí Àðêàíçàñ ìóæ ðóó
èëãýýõýä èéì ¿íýòýé áîëíî ãýýä
çºâøººð÷ áàéâàë óõààëàã ãàð
óòñààðàà òóñãàé òºõººðºìæèéã
óíøóóëààä, ¿éë÷èëãýýíèé
õºëñèéã ãàçàð äýýð íü àâ÷èõíà.
Ýíý áîë ìºðººäºë áèø. Áèä ýíý
îíû íýãä¿ãýýð óëèðàëä áàãòàæ
ýíý ¿éë÷èëãýýã Óëààíáààòàðò
õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýõýýð àæèëëàæ
áàéíà. “Ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè
õýâëýëèéí çàõèàëãà, õ¿ðãýëòèéã
øóóðõàé áîëãîõ àæëóóäûã
õèéæ áàéãàà. Òîìîîõîí 72 àæ
àõóéí íýãæèä ºã뺺íèé 7.20
öàãò ºäºð òóòìûí õýâëýë¿¿äèéã
õ¿ðãýäýã áîëëîî. Àíõ çóðãàäóãààð
ñàðûí 1-íä ýíý ¿éë àæèëëàãàà
ýõýëæ áàéõàä 27, ºíãºðñºí îíû
ãóðàâäóãààð óëèðàëä 38 àæ àõóéí
íýãæèä õ¿ðãýæ áàéñàí áîë îäîî
72 áîëëîî. Öààøäàà íýìýãäýíý.
Æ.Á: Îíãîöîîð øóóäàí õ¿ðãýõ
àñóóäàë ºìíº íü ÿðèãäàæ, á¿ð
çîðèëò áîëæ äýâø¿¿ëæ áàéñàí.
Òóõàéí ¿åä Çàñãèéí ãàçðààñ
äýìæëýã àâ÷ ÷àäààã¿é þì.
Ö.Æ: Ñ¿¿ëèéí ¿åä ãàäíûí îðîíä
á¿ð æîëîî÷ã¿é îíãîö àøèãëàäàã
áîëñîí.
Ö.Á: ̺ðººäºæ áîëîõ á¿õ
ç¿éëèéã áèä ìºðººäºæ áàéãàà.
Æ.Á: Àøèãëàëòûí çàðäàë
ìàøèíààñ áàãà ãàðäàã. Æèæèã
îíãîöóóä ìàø áàãà ò¿ëø
çàðöóóëäàã áîëñîí. Ìàíàé óëñàä
îíãîö áóóäàã öýã¿¿ä íü òèéì
îëîí áèø áàéãàà íü õ¿íäðýëòýé
àñóóäàë þì.
Õýäýí æèëèéí ºìíº
òåëåâèçèéí ñóâãèéí çºâøººðºë
äóóññàí ãýæ áàéñàí. Ãýâ÷ ñóâàã
íýýãäñýýð ë áàéãàà. “Ñóâãèéí
÷åíæ” öîëòîé õ¿í ÷ áèé.
Öààøèä ñóâãèéí çºâøººðºë
íýìæ îëãîõ óó. Ñóâãèéí
çºâøººðºë îëãîæ áóé òàíàé
áàéãóóëëàãàä òåëåâèç¿¿äèéí
êîíòåíòýä õÿíàëò òàâèõ ýðõ
áàéäàã óó?
Á.Á: Òóñãàé çºâøººðºëòýé
õîëáîîòîé ¿éë àæèëëàãààã
çîõèöóóëàõ ¿¿ðýã Õàðèëöàà
õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíä
õóóëèàð îëãîãäñîí. ¯¿íèé
äàãóó òóñãàé çºâøººðºë,
á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý, ýðõèéí
áè÷ãèéã îëãîäîã. Òåëåâèç¿¿äèéí
õóâüä ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí
òåëåâèç ãýæ áàéãàà. Ìîíãîë
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ

16. 16
2014-01-15 10:31:28
ßðèëöëàãà
Óëñàä òóñãàé çºâøººðºëòýé 17
ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç
áàéñàí. Íýãèéíõ íü çºâøººðºë
öóöëàãäààä îäîî 16 òåëåâèç
¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéíà.
Òºðèéí áîëîí õóâèéí õýâøëèéí
àæ àõóéí íýãæ ººðñ人 õºðºíãº
îðóóëàëò õèéãýýä äàõèí
äàìæóóëàõ áîëîí äàìæóóëàõ
áàéãóóëàìæ áàéãóóëààä öàöàõ
¿éë÷èëãýý ÿâóóëæ áàéãààã ºðãºí
íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç ãýæ îëîí
óëñàä íýðëýäýã. ̺í êàáåëèéí
ñóâàã ãýæ áàéãàà. Äàìæóóëàõ
ñ¿ëæýýíä òåõíîëîãèéí õóâüä
õàìààðàõã¿é.
ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèçèéí
õóâüä òóñãàé çºâøººðºë íü
ðàäèî äîëãèîíû äàâòàìæèéíõàà
áîëîìæîîð õÿçãààðëàãäàæ
áàéãàà. Îëîí óëñàä pro-
gram provider ãýæ íýðëýäýã
êàáåëèéí ñóâãóóäûí õóâüä
òîîíû õÿçãààðëàëò áàéõã¿é.
2011 îíîîñ õîéø êàáåëèéí
ñóâãèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ ýðõ
îëíîîð îëãîãäñîí. Íèéò 92
áàéñíààñ öóöëàãäñàí, õ¿÷èíã¿é
áîëñîí, õóãàöàà äóóññàí íü 20
ãàðóé. ªíººäºð 60 ãàðóé ñóâàã
¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéíà.
Õýðýâ õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èæ,
òåõíèêèéí ¿éë àæèëëàãàà
íü äîãîëäñîí ýíý õýâýýðýý
¿ðãýëæèëñýýð áàéâàë ýðõèéã íü
ò¿äãýëç¿¿ëýõ, öóöëàõ, õ¿÷èíã¿é
áîëãîõ àðãà õýìæýý àâíà.
Ö.Æ: Ýðõ îëãîõîî áîëü÷èõâîë
õ¿íä ñóðòàë ãàðãàëàà, õààæ
áîîëîî ãýíý. Îëãîîä áàéõààð
íºãºº òàëààñàà ãîìäîë ãàðäàã
áîë÷èõîîä áàéãàà. Õ¿ñýëò
òàâüñàí èðãýíä òåëåâèç¿¿äèéí
òîî îëîí áàéíà ãýäýã. Ýðõ
ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîæ
çàðëààä áàéãàà íü ¿¿íòýé
õîëáîîòîé. Ýäãýýð õàðèëöààã
íàðèéí òóñãàõã¿é áîë æóðìààð
çîõèöóóëæ áîëîõã¿é íºõöºë
áèé áîëîîä áàéãàà. Õ¿í á¿ð
òåëåâèçòýé, ñóâàãòàé áîëîõûã
õ¿ñýæ áàéíà.
Ö.Æ: “Ñóâãèéí ÷åíæ” ãýæ
áàéõã¿é. Õîðèîòîé ç¿éë.
Ëèöåíçèéã çàðíà ãýñýí îéëãîëò
áàéõã¿é. Ãýòýë êîìïàíèà
ëèöåíçòýé íü õàìò çàð÷èõààä
áàéãàà. Ìàíàé òóñãàé
çºâøººðëèéã çàðæ áàéãàà
àñóóäàë áèø áîë÷èõîîä áàéãàà
þì.
IPTV-ãèéí ýðõèéã õî¸ðõîí
êîìïàíèä ºãñºí. Áóñàä íü
àâ÷ ÷àäàõã¿é áàéõàä òýä ÿàæ
àâàâ ãýæ õàðääàã þì áàéíà
ëýý. ªðñºë人í óã íü ÷óõàë
áàéìààð.
Á.Á: IPTV-èéí òóñãàé
çºâøººðëèéã àíõ õî¸ð àæ
àõóéí íýãæèä îëãîñîí. “Unitel”
ãðóïïèéí “Univision”, äàðàà íü
“Ñèòèíýò” êîìïàíèä. “Ñèòèíýò”
êîìïàíè òóñãàé çºâøººð뺺 “Sky-
media” êîìïàíèä øèëæ¿¿ëñýí.
Ýõíèé êîìïàíè ¿éë àæèëëàãàà
ýðõëýýä ãóðàâ, äàðààãèéíõ íü íýã
æèë áîëîõ ãýæ áàéãàà. Ãóðâàëñàí
¿éë÷èëãýý íýâòð¿¿ëýõèéí òóëä
õèéñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûí
õýìæýý íýëýýä îëîí òýðáóìààð
òîîöîãäîæ áàéãàà. Òýäíèé ç¿ãýýñ
ýõëýýä îþóíû ºì÷èéí àñóóäëûã
öýãöýëüå. ªºð êîìïàíèä ýðõ
îëãîæ, ºðñºë人í îðóóëàõàä
äóðã¿éöýõ ç¿éë áàéõã¿é. Õàðèí
ãóðàâ, äºðºâ äýõ àæ àõóéí
íýãæèä çºâøººðºë îëãîëîî
ãýõýä èíòåðíýòèéí êîìïàíèóä
êàáåëèéí ñóâãóóä àøèãëàí,
õèéìýë äàãóóëààñ õ¿ëýýæ àâààä
÷àíàðòàé, ÷àíàðã¿é íýâòð¿¿ëýã
äàìæóóë÷èõ þì áèø áèç ãýñýí
áîëãîîìæëîë áèé.
ªðñºë人í áàéíà óó ãýâýë
õàíãàëòòàé áèé. Êàáåëèàð
¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áóé àðâààä
êîìïàíè áàéíà. Èíòåðíýòèéí
¿éë÷èëãýýíèé ÷èãëýëýýð 20
ãàðóé êîìïàíè ºðñºëäºæ
áàéãàà. Ñóóðèí ¿éë÷èëãýýíèé
êîìïàíè áàñ 3-4 áèé. Òóõàéí
çàõ çýýëä ìîíîïîëü äàâóó
áàéäàë áàéõã¿é. Èíòåðíýòèéí
¿éë÷èëãýý, ÷àíàð, ¿íý òàðèô
íü 2000 îíû ýõíýýñ ºíººäðèéã
õ¿ðòýë ýìõ çàìáàðààã¿é ÿâæ
èðñýí. Øóäàðãà ºðñºë人í
íýðýýð ÷àíàðã¿é ¿éë àæèëëàãàà,
¿íý òàðèô òîãòîîæ áàéæ. Ýíý
áàéäàë íü ãóðâàëñàí, ÷àíàðòàé
¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëäýã õî¸ð êîìïàíè
ãàð÷ èðýõýýð àëãà áîëæ áàéíà.
¯¿íòýé õîëáîîòîéãîîð íèéò
èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷
10 ãàðóé êîìïàíèéí òóñãàé
çºâøººðºë õ¿÷èíã¿é áîëñîí.
¯ëäñýí õýñýã íü ¿éë÷èëãýýíèé
÷àíàðàà ñàéæðóóëàõ ¸ñòîé ãýñýí
îéëãîëòòîé áîëëîî.
Êîíòåíò äýýð ÿìàð íýãýí
õÿíàëò òàâèõ ýðõ áèé þ¿?
Á.Á: Êîíòåíòèéí õóâüä Õýâëýë
ìýäýýëëèéí ýðõ ÷ºëººíèé òóõàé
õóóëèéí ÿìàð íýãýí öåíçóð
òàâüæ áîëîõã¿é ãýäýã çààëòààð
íýâòð¿¿ëãèéí àãóóëãàä íºëººëºõ
áîëîìæã¿é. ªìíº íü Ðàäèî,
òåëåâèçèéí õýðýã ýðõëýõ ãàçàð
ãýäýã áàéãóóëëàãà áàéõ ¿åä
õÿíàäàã áàéñàí.
Õýä õýäýí òåëåâèçèéã
øààðäëàãà õàíãààã¿é ãýýä
¿éë àæèëëàãààã íü çîãñîîñîí.
Îäîî ýðãýýä ¿éë àæèëëàãààãàà
ýõë¿¿ëñýí. Àëäààãàà çàññàí
ó÷ðààñ ¿éë àæèëëàãààã íü
ñýðãýýæ áàéíà ãýæ îéëãîæ
áîëîõ óó?
Á.Á: Ýðõýý ñýðãýýñýí ãàçàð ãàíö
ë áàéãàà. Áóñàä íü ººð íýðýýð
¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà.
Õóóëèéí äàãóó á¿ðä¿¿ëýõ ¸ñòîé
ìàòåðèàëàà á¿ðä¿¿ëýýä èðñýí,
õºðºí㺠îðóóëàã÷, õºðºí㺠íü
áàéãàà áîë òóñãàé çºâøººðºë
îëãîõ ¿¿ðýãòýé.

17. 172014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
ÌÀÕÍÛ ¯ÍÝ ªÑªÆ ÁÀÉÕÀÄ ÌÀÍÀÉ ¯ÍÝ ÁÓÓÐÑÀÀÐ Ë ÁÀÉÍÀ
ßðèëöàæ,òýìäýãëýñýíÑ.ÁÀÒÁÀÀÒÀÐ,Ã.ªËÇÈÉÑÀÉÕÀÍ,Ö.ÁÎËÎÐÌÀÀ,Á.ÖÝÖÝÃѯÐÝÍ
Ö.Æ: Òà ºìíº íü çºâøººðºë
àâààä öóöëàãäñàí ó÷ðààñ àâ÷
áîëîõã¿é ãýñýí õóóëèéí îéëãîëò
áàéõã¿é. Òóõàéí õ¿íèé ýðõèéí
àñóóäàë áîëæ áàéãàà þì. Áèä
õóó÷èí íýðýýð ÷èíü ºãºõã¿é ø¿¿
ãýñýí õààëò ë õèéæ ºã÷ áàéãàà.
“Øîíõîð” ãýæ íýðýýð àâàõã¿é
ø¿¿ ãýõýýð “Õî¸ðäóãààð ñóâàã”
ãýñýí íýðýýð àâ÷èõàæ áàéíà.
Ýðõ ç¿éí øèíýòãýëýýð õèéõ ãýýä
áàéãàà àæëûí íýã íü ¿¿íòýé
õîëáîîòîé. Êîíòåíòèéí àñóóäàë
ÿðèãäàæ ýõýëæ áàéíà. Àíõ
íºõöºë, øààðäëàãàà òàâèõäàà
ìîíãîë êîíòåíò òºäºí õóâü,
õ¿¿õäèéí íýâòð¿¿ëýã íü òèéì
õóâü áàéíà ãýýä çàà÷èõäàã
áàéæ. Ãýòýë õ¿¿õäèéí íýâòð¿¿ëýã
öàöíà ãýæ ýðõ àâ÷èõààä íèéãýì,
ýäèéí çàñãèéí íýâòð¿¿ëýã
õèéãýýä áàéäàã. Èíãýæ áîëîõã¿é
ãýñýí øààðäëàãà òàâèõààð òà
íàð ñýòã¿¿ë÷èéí ýðõ ÷ºëººíä
õàëäëàà ãýäýã. Òýãýõýýð êîíòåíò
íü áèä íàðò õàìààðàëã¿é
áîë÷èõîæ áàéãàà þì. Êîíòåíòèéí
çîõèöóóëàëòûã Îþóíû ºì÷èéí
ãàçàð õèéíý ãýæ áàéãàà. Áàðàã
ºäºð á¿ð “Ñîëîíãîñ êèíî
ãàðãàõûã áîëèóëàà÷” ãýæ íàäàä
õýëäýã. Áè áîëèóëäàã õ¿í íü
áèø ø¿¿ äýý. ßàãààä ñîëîíãîñ
êèíî ãàðãààä áàéíà ãýõýýð
òåëåâèç¿¿ä íýã öàãò 15 ìèíóòûí
ðåêëàì öàöàõ ýðõòýé áàéäàã.
Òåëåâèç¿¿äèéí ¿íäñýí àìüæèðãàà
íü ðåêëàì þì. Òåëåâèç¿¿äèéí
îðëîãî îëäîã öàã íü 19 öàãààñ
ýõýëäýã. 19 öàãààñ õîéø ÿâæ
áàéãàà ðåêëàì õàìãèéí ºíäºð
¿íýòýé áóþó àøãèéí ãîë
á¿ðä¿¿ëýëò íü. Ðåêëàìàà öàöàõûí
òóëä õ¿íä õýðýãòýé þì ¿ç¿¿ëýõ
õýðýãòýé áîëíî. Òýãýõýýð õàìãèéí
õÿìä çàðäëààð ñîíèðõîëòîé ç¿éë
¿ç¿¿ëýõ øààðäëàãà òóëãàðíà.
ªíººäðèéí áàéãàà êîíòåíò
äîòðîîñ ñîëîíãîñ êèíî õàìãèéí
õÿìä íü. Íàðèéí ÿðèâàë ºìíº
íü ¿íýã¿é áàéñàí. Îäîî áàãàõàí
¿íýòýé áîëñîí. Õàìãèéí îëîí õ¿í
¿çýæ áàéãàà êèíîí äóíäóóð ãàð÷
áàéãàà ðåêëàì õàìãèéí ºíäºð
¿íýòýé áàéäàã þì áèëýý. ¯¿íèéã
ººð÷ëºõ õýðýãòýé áîë÷èõîîä
áàéãàà.
ÀÍÓ-ûí Çàñãèéí ãàçàð
õ¿ðòýë õàêåðäóóëæ, óëñûí
íóóöàà àëäàæ áàéíà. Ìàíàéä
õàêåðóóäûí äàéðàëò õýð èõ
èðäýã âý. ¯¿íýýñ õàìãààëàõ áàã
áàéäàã óó. Îäîî ZTE-ã òîéðñîí
àñóóäàë äóóëèàí áîëîîä áàéíà
ø¿¿ äýý.
Ö.Æ: Ìîíãîë Óëñàä ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãèéí àþóëã¿é áàéäëûã
Êèáåð àþóëã¿é áàéäëûí ãàçàð
ãýñýí áàéãóóëëàãà õàðèóöäàã.
Äàòà òºâ äýýð 24 öàãèéí
ìîíèòîðèíã õèéäýã. Öàõèì
õóóäñûã õàêåðäàõ ãýäýã ÷ þì
óó, æèæèã àñóóäàë íýã èõ ºíäºð
ò¿âøèíä áàéõã¿é. Ìîíãîë Óëñ
÷àäàõûíõàà õýðýýð õàìãààëæ
àæèëëàæ áàéãàà ãýæ õýëæ
áîëíî. Õàìãèéí ñ¿¿ëä áèä 16
ÿàì, àãåíòëàãèéí ìýäýýëëèéí
òåõíîëîãèéí àþóëã¿é áàéäàë
ÿìàð ò¿âøèíä áàéäàã þì áý
ãýäãèéã ñóäàëñàí. ßàì á¿ð ººð
ººð ò¿âøèíä áàéíà ëýý. Ýíý îíä
Êèáåð àþóëã¿é áàéäëûí ãàçàðòàé
õàìòðààä íýãäñýí ñóðãàëò
ÿâóóëàõààð òºëºâëºæ áàéíà.
ZTE-ãèéí òóõàé íýëýýä õ¿í
àñóóæ áàéãàà. Ìýäýýëëýý àëäààä
áàéãàà þì áèø ¿¿ ãýæ. ÁÍÕÀÓûí
Çàñãèéí ãàçðûí çýýëýýð Ìîíãîë
Óëñûí 120 ñóì, ñóóðèí ãàçàðò
òàòàæ áàéãàà øèëýí êàáåëèéí
õºðºí㺠òýð çýýëýýñ õèéãäñýí
áàéäàã. Îïåðàòîðóóä áîëîí
áóñàä êîìïàíèéí õóâüä õºðø
îðíû òºõººðºìæ¿¿äèéã íýëýýä
õýðýãëýäýã þì áèëýý. ¯¿íä òóñãàé
õÿíàëò òàâüäàã áàéãóóëëàãóóä íü
õÿíàëò òàâèàä ÿâæ áàéãàà ó÷ðààñ
ìýäýýëýë àëäàãäàõ, ýñ àëäàãäàõ
òóõàéä òóõàéí áàéãóóëëàãà
õàðèóëàõ áàéõ ë äàà
Ñàéòóóäûí ñýòãýãäëèéã
“õÿíàíà” ãýæ ÿðüæ áàéñàí ÷
õýðýãæýýã¿é. Ýíý çºâ àëõàì
áàéñàí óó?
Ö.Æ: Ñýòãýãäëèéã õÿíàõ þì áèø ë
äýý. Ìàíàéõ õÿíàäàã ÷ ãàçàð áèø.
Ýíý áîë õ¿íèé ýðõòýé õîëáîîòîé
àñóóäàë. Öàãäààãèéí ãàçàðò
ñýòãýãäýëòýé õîëáîîòîé ìàø èõ
ãîìäîë áàéäàã. ¯¿íèéã öààøèä
õýðõýí çîõèöóóëàõ, ÿìàð àðãà
õýìæýý àâàõ âý ãýäýã íü ë ÷óõàë.
Ìîíãîëä ñàéòûí õî¸ð ÷ õîëáîî
áàéíà. Ñ¿¿ëä íýã íýìýãäñýí áàéõ.
Òýäýíòýé õàðèëöàí ÿðèëöàæ
òîõèðîëöñîí. “Ñýòãýãäýëòýé
õîëáîîòîé æóðàì ãýæ áèé.
Òýðõ¿¿ æóðìàà ìºðäºæ àæèëëà.
Åð íü ñýòãýãäýëòýé õîëáîîòîé
àñóóäëûã ðåäàêòîðëàäàã áîë.
Õ¿í õýðýâ ãîìäîë ¿¿ñãýýä
íàìàéã äîðîìæèëñîí áàéíà
ãýâýë àäìèí íü óñòãàäàã áîë,
õàðààë áàéâàë ø¿¿äýã áîë” ãýäýã
äýýð òîõèðîëöñîí. Ýíý æóðìûã
òîäîðõîé õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëæ
áàéãàà. ¯ð ä¿í ãàðàõã¿é áîë
äàðààãèéí àðãà õýìæýý àâíà
ãýäãèéã òîõèðîëöñîí. Îëîí óëñàä
íýã ë çàð÷ìààð øèéäñýí áàéäàã
þì áèëýý. Ñýòãýãäýë áè÷èõèéí
òóëä è-ìýéë, ýñâýë ôýéñá¿¿ê
õàÿãàà á¿ðòã¿¿ë÷èõ ãýæ. Ýíý
ñèñòåìèéã íýâòð¿¿ëýõ ¿¿, ¿ã¿é þ¿
ãýäãèéã ÿðèëöñàí. Ãýòýë òàøàà
ìýäýýëýë öàöàãäñàí. Áàðàã ìàíàé
ãàçðààñ íóóö ¿ã àâààä, ò¿¿ãýýðýý
îðäîã áîëîõ þì áàéíà ãýõ ÿðèà
ãàðñàí. Òèéì ç¿éë õýçýý ÷ áàéæ
áîëîõã¿é ø¿¿ äýý. Õàðèëöàà
õîëáîîíû ãàçàð ñàéòóóäûí
õîëáîî, àññîöèàö æóðìàà
ìºðäºæ àæèëëàæ áàéãàà, ýñýõèéã
áàéíãà õÿíàæ áàéãàà.
Òà á¿õýíä áàÿðëàëàà. Àæèëä
òàíü àìæèëò õ¿ñüå.

18. 18
Ñòàíäàðò
Ìîíãîë Óëñûí Õàðèëöàà
õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû
óäèðäëàãààñ ºãñºí óäèðäàìæ,
÷èãëýë áîëîí 2014 îíû ¿éë
àæèëëàãààíû òºëºâëºãººã
õýðýãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð 2014 îíû
1 ä¿ãýýð óëèðàëä Õîðîîíû ýýëæèò
õóðàëäààíûã 2 óäàà çîõèîí
áàéãóóëàâ.
Õóðàëäààíààð àëáàäààñ
çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë, ¿éë
àæèëëàãààíû òàëààð 10 ãàðóé
àñóóäëûã áîëîâñðóóëàí
õýëýëö¿¿ëæ, õýëýëöñýí
àñóóäëààð íèéòäýý 10 òîãòîîë,
3 òýìäýãëýëèéã òóñ òóñ ãàðãàí
øèéäâýðëýæ, õýðýãæèëòýíä õÿíàëò
òàâüæ àæèëëàñàí. Õîðîîíû
õóðàëäààíààð òóñ õîðîîíû
2013 îíä ãàðãàñàí òîãòîîë,
øèéäâýðèéí õýðýãæèëòèéí
òàéëàí, õàðèëöàà õîëáîîíû
÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ
òóñãàé çºâøººðëèéí àíãèëàëä
ººð÷ëºëò îðóóëàõ, àíãèëàëä
ººð÷ëºëò îðñîíòîé õîëáîãäóóëàí
“Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë
àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí
æóðàì”-ä íýìýëò ººð÷ëºëò
îðóóëàõ, òóñãàé çºâøººðºë
øèíýýð îëãîõ, õàìðàõ õ¿ðýýíä
ººð÷ëºëò îðóóëàõ, õ¿÷èíã¿é
áîëãîõ, ñýðãýýõ àñóóäàë,
çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé
õºëñíèé õýìæýýíä ººð÷ëºëò
îðóóëàõ òóõàé, ðàäèî
äàâòàìæèéí õóâààðèëàëò,
òåõíèêèéí íºõöàë øààðäëàãà,
¿éë÷èëãýý ýðõëýõ íºõöºë
øààðäëàãûã øèíý÷ëýí áàòàëñàí
áîëíî. Õîðîîíû õóðàëäààíààñ
2014 îíû 1 ä¿ãýýð óëèðàëä
áàòàëñàí òîãòîîë øèéäâýðèéí
æàãñààëòûã íýãòãýí ¿ç¿¿ëýâ. ¯¿íä:
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÇÎÕÈÖÓÓËÀÕ ÕÎÐÎÎÍÛ
ÕÓÐÀËÄÀÀÍÀÀÑ 2014 ÎÍÛ 1 įÃÝÝÐ ÓËÈÐÀËÄ ÃÀÐÃÀÑÀÍ
ÒÎÃÒÎÎË, ØÈÉÄÂÝÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË
Õîðîîíû
áàòàëñàí òîãòîîë,
òýìäýãëýëèéí
äóãààð
Îãíîî
Òîãòîîë, òýìäýãëýëèéí
òîâ÷ àãóóëãà
Íýã. ÕÕÇÕ-íû áàòàëñàí òîãòîîë
1 Òîãòîîë 01 2014.02.21
ͺõöºë øààðäëàãà íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé
(Óëüòðà õýò áîãèíî äîëãèî-UHF 340-350, 400-430, 440-450 ÌÃö äàâòàìæèéí
çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí íºõöºë øààðäëàãà)
2 Òîãòîîë 02 2014.02.21 Óðàëäààíò øàëãàðóóëàëòûí òóõàé
3 Òîãòîîë 03 2014.02.21
Øàëãàëòûí ìºðººð àâàõ àðãà õýìæýýíèé òóõàé
(Øóóäàí: õ¿÷èíã¿é áîëãîõ-2, ò¿äãýëç¿¿ëýõ-2)
4 Òîãòîîë 04 2014.02.21 Òóñãàé çºâøººðºë ñýðãýýõ òóõàé
5 Òîãòîîë 05 2014.02.21 Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ººð÷ëºëò îðóóëàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ òóõàé
6 Òîãòîîë 06 2014.02.21
Òóñãàé çºâøººðëèéí àíãèëëûã øèíý÷ëýí áàòëàõ òóõàé
(Õàðèëöàà õîëáîîíû ÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí
àíãèëàë)
7 Òîãòîîë 07 2014.02.21
Òîãòîîëûí õýðýãæèëòèéã õàíãóóëàõ òóõàé.
(ÕÕÇÕ-íû 2014 îíû 06 òîîò òîãòîîëûã õýðýãæ¿¿ëýõ)

19. 192014. Ii óëèðàë | www.crc.gov.mn
ÌÝÄÝÝ
ÕÕÇÕ
ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíû ìýäýýëýë
Õîðîîíû õóðàëäààíû òîãòîîë, øèéäâýðèéã áàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäàñò òóõàé á¿ð òàâüæ, òóñãàé çºâøººðºë
ýçýìøèã÷, ÀÀÍ, èðãýä áîëîí õýðýãëýã÷äýä íýýëòòýé, õ¿ðòýýìæòýé, èë òîä áàéëãàõ àðãà õýìæýýã àâ÷ àæèëëàñàí
áîëíî.
Òóñãàé çªâøªªðëèéí æóðàì áîëîí õ¯ñýëò
õ¯ëýýí àâàõ ïðîöåññèéí øèíý×ëýë õèéëýý
Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ õîðîî íü õóóëèàð îëãîãäñîí ýðõ
¿¿ðãèéíõýý õ¿ðýýíä òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ñóíãàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ
çýðýã àðãà õýìæýýã õîëáîãäîõ õóóëü, ä¿ðýì, æóðàì, íºõöºë øààðäëàãûí
äàãóó àâ÷ àæèëëàäàã áºãººä 2013 îíîîñ òóñãàé çºâøººðºëòýé õîëáîãäîõ
àñóóäëûã øèéäâýðëýõ òàëààð øèíý÷ëýë õèéí àæèëëàæ áàéãàà áèëýý.
2013 îíä çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ ÷èãëýëýýð òóñãàé
çºâøººðëèéí îëãîëòûí æóðìóóäûã îëîí óëñûí çºâëºõ ¿éë÷èëãýý àâ÷
øèíý÷ëýí íýãäñýí íýã æóðàìòàé áîëãîñîí þì. ̺í ðàäèî äàâòàìæèéí
õÿíàëò, çîõèöóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû õóâüä òóñãàé çºâøººðºë
ýçýìøèã÷èä áîëîí òºëáºð òîîöîîíû ºãºãäëèéí íýãäñýí ñàíã á¿ðä¿¿ëñýí.
Ò¿¿í÷ëýí ýíý õóãàöààíä ýäãýýð øèíý÷ëýõ àæëûí õ¿ðýýíä äîòîîä ¿éë
àæèëëàãààíû óðñãàëûí öîãö ñóäàëãàà õèéæ, ïðîöåññèéí ñàéæðóóëàëò
õèéí àæëûí äàâõöàëûã àðèëãàí øèíý÷èëñýí ïðîöåññò ñóóðèëñàí
õÿíàëòûí òîãòîëöîî á¿ðä¿¿ëëýý.
¯¿íèé çýðýãöýý òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èääýý òýäíèé ¿éë àæèëëàãààíä
øààðäàãäàõ õóóëü, ä¿ðýì, íºõöºë øààðäëàãà áîëîîä õîëáîãäîõ áóñàä
çºâëºìæ ìýäýýëë¿¿äèéã ººðèéí áàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäàñò áàéðøóóëàí
áàéíãà øèíý÷ëýí àæèëëóóëæ áàéíà. Õàðèí òóñ ñàëáàðûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã
øóóä õ¿ðòýí àøèãëàæ áàéãàà õýðýãëýã÷äýä íýã òàëààñàà òºðèéí áàðüæ
áóé áîäëîãî, äýâø¿¿ëæ áóé
çîðèëòóóäûã òàíèëöóóëàí
ìýäýýëæ, íºãººòýéã¿¿ð òóñãàé
çºâøººð뺺ð ¿éë àæèëëàãàà
ýðõëýã÷äèéí õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýæ
áóé ¿éë÷èëãýýíä õÿíàëò øàëãàëò,
áàéíãûí ìîíèòîðèíãóóäûã ¿å
øàòòàéãààð õèéæ ñàéæðóóëàí
íºõöºë øààðäëàãóóäûã ºíäºðñãºæ
÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýýã õýðýãëýã÷äýä
õ¿ðãýõ òàëààð àíõààðàë,
øààðäëàãà òàâèí àæèëëàæ áàéíà.
Ýíýõ¿¿ ýõë¿¿ëñýí àæëàà
¿ðãýëæë¿¿ëýí 2014 îíû ýõíèé
óëèðàëä òóñãàé çºâøººðëèéí
æóðàì, õ¿ñýëò õ¿ëýýí àâàõ
ìàÿãò, ò¿¿íèéã äàãàëäàí áàéíãà
àøèãëàãääàã ñóíãàëòûí ìàÿãò
çýðãèéã öîãöîîð íü øèíý÷ëýí
îéëãîìæòîé áîëãîõ àæëûã õèéæ
¯éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýë
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò
¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ ÒÓÑÃÀÉ çªâøªªðëèéí
ÁÈ×Èà ÁÀÐÈÌÒÀä ªªð×ëªëò îðóóëÑÀÍ òóõàé
8 Òîãòîîë 08 2014.02.21
Æóðàìä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé
(Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí æóðàì)
9 Òîãòîîë 09 2014.02.28
Çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýýíä ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé
(ÒÇ àíãèëàëä ººð÷ëºëò îðóóëñàíòàé õîëáîîòîé)
10 Òîãòîîë 10 2014.02.28
ͺõöºë, øààðäëàãà øèíý÷ëýí áàòëàõ òóõàé
(Ñ¿ëæýý, äýä á¿òöèéí ñóóðèëóóëàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ íºõöºë,
øààðäëàãà)
http://www.crc.gov.mn/main.php?cid=1&do=70&did=0

20. 20
ã¿éöýòãýëýý. ̺í òóñãàé çºâøººð뺺ð ýðõëýõ ¿éë
àæèëëàãààíû òºðëèéã øèíý÷ëýí ò¿¿íòýé óÿëäóóëàí
çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñºíä òóñ òóñ
ººð÷ëºëò îðóóëëàà. 2014 îíû 02 äóãààð ñàðûí 21-íèé
ºäðèéí õóðàëäààíû 08 äóãààð òîãòîîëîîð “Õàðèëöàà
õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí
æóðàì”-ä ººð÷ëºëò îðóóëæ, 06 äóãààð òîãòîîëîîð
“Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ
çªâøªªðëèéí æóðàì”-ä îðñîí ªªð×ëªëò
¯éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýë
Óã æóðìûí çºâøººðºë,
àíãèëàëòàé õîëáîîòîé
2-ð á¿ëãèéí 2.3.2.2-
ò õàðèëöàà õîëáîîíû
ñ¿ëæýý àøèãëàí õ¿ðãýæ
áóé ¿éë÷èëãýýí¿¿äèéã
íýãòãýí îðóóëëàà.
ªºðººð õýëáýë õîò,
àéìãèéí òºâ, ñóìûí òºâ,
ñóóðèí ãàçðûí äîòîð
ñ¿ëæýý áàéãóóëæ, ýñõ¿ë
ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ ýðõ
á¿õèé ýòãýýäýýñ ò¿ðýýñýëæ
õàðèëöàà õîëáîîíû
òºðºë á¿ðèéí ¿éë÷èëãýý
òóõàéëáàë òåëåôîí ÿðèà,
èíòåðíýò, òåëåâèçèéí
îëîí ñóâàã, øóóäàí
ãýõ ìýò ¿éë÷èëãýýã
õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýõ ¿éë
àæèëëàãàà ýðõëýõ áîë
2.3.2.2 äàõ Õàðèëöàà
õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõ çºâøººðëèéí
òºðºëä õàìààðàõ
áàéäëààð íýãòãýñýí þì.
Ò¿¿í÷ëýí ðàäèî,
òåëåâèç, ñóâãèéí
õºòºëáºð áýëòãýí ºðãºí
íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýý
¿ç¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà
íü ºìíº íü 2.3.3 äàõ
Êîíòåíòèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõ çºâøººðëèéí
òºðºëä õàìààðàãäàæ
áàéñíûã ìºí óã òºðºëä
øèëæ¿¿ëýí îðóóëàâ.
Õàðèí ìýäýýëýë
õîëáîîíû ñ¿ëæýýãýýð
äàìæóóëàõ êîíòåíòèéã
çºâõºí íèéë¿¿ëýõ
áîë 2.3.3 Êîíòåíòèéí
¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òºð뺺ð
çºâøººðºë àâàõ þì.
Ǻâøººðëèéí
òºðºë, àíãèëàëä îðæ
áóé ººð÷ëºëòòýé
õîëáîãäóóëàí ºìíº íü
Õàâñðàëò 2à-ä çààñàí
áàéñàí á¿ðä¿¿ëýõ áè÷èã
áàðèìòûí æàãñààëòûã
òîâ÷, îéëãîìæòîé áîëãîæ
ñàéæðóóëæ, ººð÷ëºëò
îðóóëñàí æóðìûí
Õàâñðàëò 1à-ä òóñãàæ
ºãñºí áîëíî.
№ Тусгай зөвшөөрлийн òªðªË, àíãèëàëóóÄ
1
Мэдээлэл холбооны сүлжээ байгуулах, эзэмших, түүний ашиглалт, үйлчилгээ
эрхлэх
2
Мэдээлэл холбооны үйлчилгээ эрхлэх
(Яриа, Интернет, Сансрын хөдөлгөөнт холбоо)
3 Телевиз, радиогийн олон суваг дамжуулах үйлчилгээ
4 Телевиз, радио, сувгийн өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ
5 Харилцаа холбооны сүлжээ, дэд бүтцийн суурилуулалт, засвар үйлчилгээ
6 Контент нийлүүлэх үйлчилгээ
Øèíý÷ëýí áàòëàãäñàí
“Õàðèëöàà õîëáîîíû
ñàëáàðò ¿éë
àæèëëàãàà ýðõëýõ
çºâøººðëèéí
àíãèëàë”
Òóñ õîðîîíû 2011
îíû 13-ð òîãòîîëûí
õàâñðàëòààð áàòàëñàí
“Õàðèëöàà õîëáîîíû
÷èãëýëýýð ¿éë
àæèëëàãàà ýðõëýõ
òóñãàé çºâøººðëèéí
àíãèëàë”-ûã õ¿÷èíã¿é
áîëãîæ, 2014 îíû 02
äóãààð ñàðûí 21-íèé
ºäðèéí 06 äóãààð
òîãòîîëîîð øèíý÷ëýí
áàòàëñàí áèëýý.
òóñãàé çºâøººðºëòýé㺺ð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ ¿éë
àæèëëàãààíû òºðëèéã øèíý÷ëýí áàòàëëàà. Ýíýõ¿¿
ººð÷ëºëòººð çºâøººðºë îëãîëòûí ¿éë àæèëëàãààã
èë¿¿ õÿëáàð, îéëãîìæòîé áîëãîõ, õýðýãëýã÷äèéí
ç¿ãýýñ çºâøººðºë àâàõ ¿éë àæèëëàãààíä ó÷èð÷ áàéãàà
ïðîöåññèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîãäîëòîé à÷ààëàë,
øàò äàìæëàãûã áóóðóóëàõûã çîðüñîí þì.
Òà á¿õýíä øèíýýð
îðñîí ººð÷ëºëòèéã
îéëãîìæòîé õàðóóëàõ
¿¿äíýýñ øèíýýð
áàòàëñàí çºâøººðëèéí
òºðºë, àíãèëëûã
äàðààõ õ¿ñíýãòýýð
õàðóóëæ áàéíà.