2. En uzak mesafe
ne Afrika’dır ne Çin,
Ne gezegenler, ne de yıldızlar
geceleri ışıldayan
En uzak mesafe
İki kafa arasındaki mesafedir
BİRBİRİNİ ANLAMAYAN
Can Yücel
6. Kelime anlamına göre İLETİŞİMİ,
KAYNAK İLE ALICI(LAR) ARASINDA
DUYGU, DÜŞÜNCE, BİLGİ, ANLAM
VS. ORTAKLIĞI OLARAK
TANIMLAMAK MÜMKÜNDÜR.
7. • Daha kapsamlı olarak iletişimi bilgi
üretme, aktarma ve anlamlandırma
süreci olarak da tanımlayabiliriz.
8. • Bu durumda pek çok etkinlik iletişim
sayılacaktır.
9. • Örneğin bu tanıma dayanarak iki
insanın karşılıklı konuşmasını iletişim
sayabileceğimiz gibi arıların bal
bulunan yeri birbirlerine
bildirmelerini de iletişim kabul
edebiliriz.
14. • Bir bilgi kaynağından tek yönlü bilgi
iletimine “enformasyon” adı verilir.
• “İletişim” ise karşılıklı bilgi alışverişi
olduğunda gerçekleşir.
15. • Bu ayırımı göze aldığımızda insanlar
arasındaki tüm konuşmaları iletişim
olarak kabul edemeyeceğimizi
düşünebiliriz.
16. • Örneğin ana babalar ya da amirler,
çocuklarına/memurlarına sadece bir
takım emirler verip onların bu emirler
karşısındaki tepkileriyle
ilgilenmezlerse bu tavırları tek yönlü
bilgi iletimi yani enformasyon olur.
32. • Dille iletişimde kişilerin ne
söyledikleri dil ötesi iletişimde ise
nasıl söyledikleri önemlidir.
33. • Dil ötesi iletişim sesin niteliği ile
ilgilidir.
• Ses tonu
• Sesin hızı
• Şiddeti
• Hangi kelimelerin vurgulandığı
önemlidir.
34. • Araştırmalar insanların günlük
yaşamlarında birbirlerinin ne
söylediklerinden çok nasıl
söylediklerine dikkat ettiklerine
göstermektedir.
• Örneğin yarım ağızla yapıldığını
düşündüğümüz davetler!
41. (1) Bir mesaj anlatılacakların ana
çizgileri saptanmadan
hazırlanmamalıdır.
(2) Mesaj kişiselleştirilmelidir.
(3) Sözel ve sözel olmayan
davranışlar birbiriyle uyumlu
olmalıdır.
42. • İletişim sürecinde bir mesajın
%7'si sözel, %38'i ses tonuyla
ilgili ve %55'i de sözel
olmayan ögeleri içermektedir.
43. • Yüz yüze iletişimde %35'i sözel,
%65'i sözel olmayan ögeler
bulunmaktadır. Aktardığınız
mesajın niteliğiyle uyumlu sözel
olmayan ögeleri kullandığınızda,
mesajın etkililiğinin artması
kaçınılmazdır.
44. • (4) Mesajda kullanılacak işaretler
ve semboller gönderen ile alan
arasında ortak olmalıdır.
45. • Son günlerde özellikle televizyon
kanallarındaki spor programlarında
sıkça kullanılan "eksecere" sözcüğü de
büyük bir olasılıkla ortak
sembollerden biri değildir.
46. • İngilizce'de abartmak anlamına
sahip olan exaggerate
sözcüğünün karşılığı olarak güzel
Türkçe'mize sokulmaya çalışılan
bu sözcüğün de bir iletişim engeli
olabileceğini düşünmekteyim.
47. • (5) Mesaj gönderilecek anlamı tam
olarak anlatabilecek açıklıkta ve
uzunlukta olmalıdır.
48. • İzmir’den trene binen yaşlı teyze kondüktöre Ege
şivesiyle ‘’Menemen’ e gelence haber et yavrım
,unutma’’ der.Gecenin ilerleyen saatlerinde
kondüktör Menemen’i geçer geçmez yaşlı teyzenin
Menemen’de ineceği aklına gelir, hemen makiniste
haber verir.Makinist te gecenin bu saatinde
teyzeyi buralarda indiremeyeceğimize göre geri
gideceğiz, soran olursa ,tren makas değiştiriyor,
deriz diyor.Bir yarım saat geri geri giderek
Menemen’ e geliniyor ve kondüktör gidip teyzeye
haber veriyor, hadi teyze Menemen’ e geldik diye.
Teyzem ,sağol yavrum deyip çantasından hapını
çıkarıp içiyor.
49. • Uygun bir mesajın uzunluğu ne kadar
olmalıdır? Bu soruya verilecek yanıt,
"anlamı aktaracak uzunlukta"
olmalıdır. Anlamı aktardığınıza
inandığınız zaman mesajınızı
bitirmelisiniz. Mesajı gereksiz yere
uzatmak, iletişimin etkililiğini
azaltabilir.
50. (6) Çok önemli olan anlamlar, mesajda
değişik sözlerle bir-iki kez
yinelenebilir.
(7) Alıcı, mesajdan kaynağın amacını
anlayabilmelidir.
55. BİTMEYEN SENFONİ
Bir kültür vakfınca kurulan senfoni orkestrasının da
yönetim kurulu başkanı olan bir sanayi kuruluşunun
genel müdürü o ayın konseri Schubert'in
"Bitmemiş Senfonisi"ne gidememesi üzerine
konser davetiyesini şirketin verimlilik
uzmanına verir ve ondan kendi yerine gitmesini
ister. Ertesi hafta, verimlilik uzmanından teşekkür
yerine bir "değerlendirme raporu" alır. Rapor
şöyledir :
56. • Sayın Genel Müdürüm, isteğiniz üzere
konsere gitmiş ve aşağıdaki hususları
tespit etmiş bulunuyorum.
Bilgilerinize sunulur :
57. 1 - Dört obuacı konserin önemli bir
süresinde boş oturmuşlardır. Bunların
sayısının azaltılması ve diğerlerinin
konsere daha çok katkısının
sağlanması yerinde olur.
58. 2 - 0niki kemancı aynı zamanda aynı
hareketleri yapmakta ve aynı notaları
seslendirmektedirler. Burada da
personel tasarrufunun sağlanması
gerekmektedir.
59. 3 - Özellikle, onaltılık notaların çalınması
büyük ziyandır. Çünkü izleyiciler, sekizlik
notalarla onaltılıklar arasındaki farkı anlar
görünmemektedirler. Dolayısıyla sekizlik
notalarla eser icra edilerek yüksek ücretli
keman ustaları yerine stajyerlerin
kullanılması sağlanabilir. Böylece maliyetler
önemli ölçüde aşağı çekilebilir.
60. 4- Yaylı sazlarla işlenen pasajların,
nefesli sazlarla aynen tekrarının yol
açtığı gereksiz duplikasyonlar
önlenebilir; buradan hareketle iki
saatlik konserin 20 dakikaya
indirilmesi mümkün olabilir .
61. • Son söz ; eğer Schubert bütün
bunları dikkate almış olsaydı,
senfoniyi bitirebilir ve senfoninin adı
da bitmemiş değil, "Bitmiş Senfoni"
olurdu.
66. • Albay, binbaşıya: -Yarın güneş tutulacak.
Bu her zaman görülen bir şey değildir.
Erleri talim elbiseleri ile talim meydanına
getirin de olayı görsünler. Ben de orada
bulunup kendilerine gerekli bilgiyi
vereceğim. Şayet yağmur yağarsa, tabii bir
şey göremeyiz. O zaman erleri, üstü kapalı
talimgaha götürürsün.
67. • Binbaşı, yüzbaşıya: -Albayın emri
ile yarın sabah saat dokuzda güneş
tutulacak. Bu her zaman görülen bir
olay değildir. Şayet hava kapalı olursa
bir şey görülemeyecektir. Bu durumda
tutulma, kapalı talimgahta gerekli
talim elbisesiyle yapılacaktır.
68. • Yüzbaşı, teğmene: -Albayın emri
ile yarın sabah dokuzda talim elbisesi
ile güneş tutulmasının açılış merasimi
yapılacaktır. Şayet yağmur yağarsa ki
bu durum pek görülen bir olay
değildir, Albay kapalı talimgahta
gerekli bilgiyi verecektir.
69. • Teğmen, başçavuşa: -Yarın sabah
dokuzda hava güzel olursa, talim
kıyafeti ile albay tutulacak. Kapalı
talimgahta yağmur yağarsa, alayın
meydanında manevra yapılacak. Çünkü
bu her zaman görülen bir olay
değildir.
70. • Basçavuş, askere: -Yarın sabah
saat dokuzda kapalı talimgahta Albayı
tutacağız. Sabah hepiniz talim
teçhizat ile hazır olun.
71. • Askerler kendi aralarında: -Yarın
sabah bizim başçavuş Albayı
tutuklayacakmış.
76. ENGELLERİ AŞMAK
1. Açık ve Net Mesajlar Göndermek
– Mesajınızı Tekrar Ediniz.
– Sözcükleri Dikkatli Kullanınız.
– Mesajların Zamanlamasını İyi yapınız.
78. 1. Önce konuşmayı kesin.
2. Karşınızdaki kimseyi
rahatlatın.
3. Ona kendisini dinlemek
istediğinizi belirtin.
4. Onu dinlemek için rahat
bir ortam oluşturun.
83. SAVUNUCU İLETİŞİM
1) Yargılayıcı tutum-tanıtımcı tutum:
Eğer dinleyici konuşanın ses tonundan
ve davranışlarından yargılandığı ve
değerlendirildiği izlenimi alıyorsa
hemen savunucu bir tutum içine girer.
84. • Oysaki, tanıtımcı tutumun diğer kişi
yada kişileri tehdit edici, yargılayıcı
bir özelliği yoktur. Tanıtımcı tutum
içinde olan kişi karşısındakine korku
uyandırmadan iletişimde bulunur.
86. • Denetlemeye yönelik tutumun temelinde
yatan varsayım, dinleyenin konuşandan daha
yetersiz daha aciz olduğudur. Konuşan
kimse, denetlemeye yönelik tutumuyla
örtük ya da açık bir biçimde dinleyeni
"bilgisiz", "kendi başına karar vermekten
aciz", "henüz olgunlaşmamış", "akılsız",
"yanlış yolda biri olarak" gördüğünü ifade
etmektedir.
87. • Buna karşılık soruna yönelik tutumda
sorunun tartışılarak çözüleceği her iki
tarafça da kabul edilir. "Önceden
doğruluğuna kara verilmiş" belirli bir çözüm
yolunu zorunlu kabullenme değil, sorunu
beraberce tanıma ve çözüm yollarını arama
bu tutumun gereğidir.
88. 3) Belli bir strateji izleyen plânlı
tutum-plansız kendiliğinden oluşan
tutum:
89. • Belli bir strateji izleyen plânlı tutum,
konuşanın amaçları konusunda
dinleyiciyi kuşkuya
düşürebileceğinden savunucu tutum
takınmasına neden olur. "Bakalım
bunun altından ne çıkacak?" gibi bir
düşünce dinleyicinin savunucu bir
tutum takınmasına yol açabilir.
90. • Oysaki plânsız, kendiliğinden oluşan
tutum insana daha doğal geldiğinden
"sinsilik" kuşkusu uyandırmaz ve
dolayısıyla savunuculuğu gerektirmez.
92. • İki kişi konuşurken biri umursamaz bir
tutum içinde söylenen söze aldırmama
davranışı gösteriyorsa karşıdaki kişide
doğal olarak savunucu bir tepki oluşabilir.
Halbuki, iletişimde bulunurken kişinin
karşısındaki kişinin duygu ve düşünlerine
ilgi ve anlayış göstermesi gerekir.
93. • Bu tür tutum ağır bastıkça, savunuculuk
azalmakta açık iletişim türü daha çok
kendini göstermektedir. Karşıdaki kişinin
duygularını ve düşüncelerini ve içinde
bulunduğu durumu sanki kendi sorunlarıymış
gibi görmek "duygudaşlık"olarak
adlandırılmaktadır.
95. • Kendisini üstün göstermeye çalışan
kişi, sorunu birlikte çözmeye
girişmeyen, herhangi bir cevap
beklemeyen, yardıma gerek
duymayan, karşısındakini küçük
düşürmek amacıyla konuşan bir kişi
olarak algılanır.
96. • Oysaki, eşit kişiler olarak iletişimde
bulunan kimseler arasında karşılıklı
güven ve saygı söz konusudur.
98. • Kesin tutumu benimseyen kişiler
mutlaka haklı olmak ve tartışmayı
kazanmak çabası içindedirler.
99. • İletişimdeki temel varsayımlarını şöyle özetlemek
mümkündür:
a. Bir konuyla ilgili olarak her şeyi bilebilmek ve
bunları normal bir iletişim sürecinde açık seçik bir
biçimde ifade etmek mümkündür.
b. Bir konuya ilişkin olarak birçok görüş açısı
vardır. Ancak bunlardan bir tanesi doğrudur. Yani
bir tek doğru bakış açısı vardır.
c. Benim bakış açım en doğru bakış tarzıdır, benim
bilgim en doğru bilgidir.
100. • Denemeci yaklaşımı gösteren kişiler
kendi inanç, bilgi ve tutumlarıyla
deneyler yapar ve bunlardan kuşku
duyabilirler. Bu kişilerin temel
varsayımlarını şöyle özetlemek
mümkündür:
101. • a. Bir konuyla ilgili olarak her şeyi bilebilmek çok
zordur. Her şeyi bilsek bile bunları normal günlük
iletişim içinde açık seçik ifade etme olanağı pek
yoktur.
b. Bir konuyla ilgili birçok doğru bilgi, birçok doğru
bakış açısı olabilir. Yani herkesin kendine göre
"gerçekleri" vardır.
c. Benim bakış tarzım doğru olmayabilir. Benim
bilgimden daha doğru olanı bulunabilir.
