ระบบสืบค้นเชิงพื้นที่สำหรับสนับสนุนการพิจารณาสิทธิ์การขอหอพักบุคลากรของมหาวิทยาลัยนเรศวร (Developing Web-Enabled Considering Decision Support System for Staff Dormitory Service in Naresuan University using pgRouting) - ประชุมทางวิชาการ “สารสนเทศภูมิศาสตร์นเรศวร” ครั้งที่ 4 วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2557

1. ระบบสืบค้นเชิงพื้นที่สำหรับสนับสนุนกำรพิจำรณำสิทธิ์
กำรขอหอพักบุคลำกรของมหำวิทยำลัยนเรศวร
Developing Web-Enabled Considering Decision Support System for
Staff Dormitory Service in Naresuan University using pgRouting
นำยชิงชัย หุมห้อง
ดร.สิทธิชัย ชูสำโรง
นำยศักดิ์ดำ หอมหวล
คณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก
กำรประชุมวิชำกำร "สำรสนเทศภูมิศำสตร์นเรศวร" ครั้งที่ 4 | 31 ต.ค. 57

2. หัวข้อนำเสนอ
◦ที่มาและความสาคัญ
◦วัตถุประสงค์
◦พื้นที่ศึกษา
◦เทคโนโลยีที่ใช้ในการพัฒนาระบบ
◦วิธีการดาเนินการ
◦การทดสอบระบบ
◦สรุปและข้อเสนอแนะ
2

3. ที่มำและควำมสำคัญ
◦ การขอหอพักของมหาวิทยาลัย ได้มีการกาหนดเกณฑ์ในการคัดเลือกบุคลากรที่มีสิทธิ์
ยื่นคาร้องขอที่พักได้
1. ต้องไม่มีบ้านพักของตนเองหรือของคู่สมรสอยู่ในเขตอาเภอเมืองพิษณุโลก
2. ถ้าหากมีบ้านพักอยู่ในเขตอาเภอเมืองพิษณุโลกต้องมีระยะห่างจาก
มหาวิทยาลัยไม่น้อยกว่า 25 กิโลเมตร นับจากระยะทางสัญจรจริง
◦ เนื่องจากการค้นหาแบบเดิมนั้นยังเป็นแบบแผนที่กระดาษและตาราง ซึ่งทาให้มีความ
ซับซ้อนและยากต่อการสืบค้นข้อมูล
◦ เป้าหมายในการศึกษาในครั้งนี้ เพื่อพัฒนาระบบสืบค้นข้อมูลเชิงพื้นที่สาหรับสิทธิ์การ
ขอเข้ามาพักอาศัยในหอพัก สาหรับบุคลากรของมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้นา
เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศและเลือกใช้ซอฟต์แวร์รหัสเปิด (Free and Open Source
Software for Geospatial: FOSS4G) ในการพัฒนาระบบ
3

4. ที่มำและควำมสำคัญ
แผนที่กระดำษและตำรำงแบบเดิม
4

5. วัตถุประสงค์
1. เพื่อพัฒนาระบบสืบค้นเชิงพื้นที่ในการขอหอพักของมหาวิทยาลัย
นเรศวรในรูปแบบเว็บแผนที่ออนไลน์
2. เพื่อวิเคราะห์ตาแหน่งหมู่บ้านของผู้ใช้บริการที่สามารถขอหอพักและ
ไม่สามารถขอหอพักในมหาวิทยาลัยนเรศวรในรัศมี 25 กิโลเมตร โดย
คานวนระยะทางตามเส้นทางสัญจรจริง
5

6. เขตพื้นที่ศึกษำ
การศึกษาครั้งนี้ได้เลือกจุดกึ่งกลางของมหาวิทยาลัยนเรศวร เป็นจุดเริ่มต้นในการ
คานวนระยะทางไปยังตาแหน่งหมู่บ้านของบุคลากรที่เข้ามาขอหอพักอาศัยใน
มหาวิทยาลัย
6

7. เทคโนโลยีที่ใช้ในกำรพัฒนำระบบ
7

8. วิธีกำรดำเนินกำร
1. รวบรวมเอกสารที่เกี่ยวข้องกับระเบียบมหาวิทยาลัยนเรศวร ว่าด้วย
การพักอาศัยในที่พักของมหาวิทยาลัย
2. รวบรวมข้อมูลเชิงพื้นที่ที่ใช้ในการวิเคราะห์
3. ศึกษาความรู้เกี่ยวกับซอฟแวร์รหัสเปิด pgRouting
8

9. ระเบียบมหำวิทยำลัยนเรศวร ว่ำด้วย กำรพักอำศัยในที่พัก
ของมหำวิทยำลัย พ.ศ.2554
1. ต้องเป็นบุคลากรสายวิชาการและสายบริการที่ได้รับการบรรจุเป็นพนักงานมหาวิทยาลัย
นเรศวร (เงินรายได้หรือเงินแผ่นดิน) และต้องผ่านการปฏิบัติงาน 3 ปีขึ้นไป
2. บุคลากรสายวิชาการและสายบริการ ต้องไม่มีบ้านพักของตนเองหรือคู่สมรสในเขตอาเภอ
เมืองพิษณุโลก หรือถ้าหากอยู่ในเขตอาเภอเมืองพิษณุโลกต้องมีระยะห่างจากมหาวิทยาลัยไม่
น้อยกว่า 25 กิโลเมตร
นอกจากนี้ยังมีหลักเกณฑ์การให้คะแนนเพื่อพิจารณาจัดสรรห้องพัก ดังนี้
1. อาจารย์หรือข้าราชการ สมรสกับ อาจารย์หรือข้าราชการ หรือบุคลากรภายในมหาวิทยาลัยนเรศวร จะได้ 10
คะแนน
2. อาจารย์หรือข้าราชการ สมรสกับ บุคลากรภายนอก จะได้ 9 คะแนน
3. อาจารย์หรือข้าราชการเป็นม่าย จะได้ 8 คะแนน
4. อาจารย์หรือข้าราชการที่เป็นโสด จะได้ 7 คะแนน
9

10. กำรรวบรวมข้อมูลเชิงพื้นที่
ชั้นข้อมูล ประเภทข้อมูล มำตรำส่วน หน่วยงำนที่รับผิดชอบ
1. ชั้นข้อมูลที่ตั้งมหาวิทยาลัยนเรศวร [1] จุด - -
2. ชั้นข้อมูลที่ตั้งหมู่บ้าน [2] จุด 1:50,000 กรมการปกครอง
3. ชั้นข้อมูลเส้นถนน [2] เส้น 1:50,000 กระทรวงคมนาคม
4. ชั้นข้อมูลขอบเขตตาบล [3] พื้นที่รูปปิด 1:50,000 กรมการปกครอง
5. ชั้นข้อมูลขอบเขตอาเภอ [3] พื้นที่รูปปิด 1:50,000 กรมการปกครอง
6. ชั้นข้อมูลขอบเขตจังหวัด [3] พื้นที่รูปปิด 1:50,000 กรมการปกครอง
[1] ได้จำกกำรเก็บตำแหน่งจำกเครื่อง GPS
[2] ได้จำกกำรร้องขอบริกำรแบบ Web Feature Service (WFS) ที่เว็บไซต์ http://www.cgistln.nu.ac.th/geoserver
[3] ได้จำกกำรร้องขอบริกำรแบบ Web Feature Service (WFS) ที่เว็บไซต์ http://ows.gistda.or.th/geoserver
10

11. What is pgRouting?
pgRouting เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการคานวนหาระยะทาง ซึ่งเป็น spatial extension
ในโปรแกรม PostgreSQL/PostGIS มีลักษณะการทางานคล้ายๆ กับโปรแกรม ArcGIS
Network Analyst หรือการขอเส้นทางใน Google Maps การศึกษาครั้งนี้ผู้วิจัยได้เลือกใช้
ทั้งหมด 3 ฟังก์ชั่น ได้แก่
1. pgr_dijkstra (Shortest Path Dijkstra)
2. pgr_drivingDistance (Driving Distance)
3. pgr_alphaShape (Alpha shape computation)
11

12. ทำไมถึงต้องใช้ pgRouting ?
12
pgRouting ArcGIS Google Maps
Can update a
dynamic cost data
Static data
(Input and analysis)
Static data
(Can not edit data)
Can develop/modify
routing algorithm
Not open source
Can not develop
routing algorithm by
public users
ที่มา: Implementation of dynamic cost based routing for navigation under real road conditions using FOSS4G and OSM,
Sittichai Choosumrong

13. Shortest Path Dijkstra (pgr_dijkstra)
13
source
target

14. Driving distance (pgr_drivingDistance)
4214
43
14

15. Alpha shape computation (pgr_alphaShape)
15

16. ST_Within
หมู่บ้ำน B
ไม่สำมำรถขอหอพักได้
หมู่บ้ำน A
สำมำรถขอหอพักได้
Service area ในรัศมี 25 กิโลเมตร
มหำวิทยำลัยนเรศวร
16

17. ขั้นตอนกำรทำงำน
17

18. ขั้นตอนกำรทำงำน
18

19. กำรทดสอบระบบ
1. เลือกเงื่อนไขระยะทาง ( 25km)
2. เลือกเงื่อนไขที่อยู่ของตนเอง
3. วิเคราะห์หาเส้นทาง (Shortest Path)
4. วิเคราะห์พื้นที่ให้บริการ (Service Area)
5. นาข้อมูลตาแหน่งหมู่บ้านมาวิเคราะห์
ร่วมกับพื้นที่ให้บริการ ถ้าตาแหน่งหมู่บ้านอยู่
ในพื้นที่ให้บริการแสดงว่าไม่สามารถขอหอพัก
ได้ แต่ถ้าตาแหน่งหมู่บ้านอยู่นอกพื้นที่
ให้บริการแสดงว่าสามารถขอหอพักได้
19

20. กำรทดสอบระบบ
20
แสดงแผนที่
ชั้นข้อมูล
เครื่องวิเครำะห์ pgRouting
แถบเครื่องมือ

21. กำรทดสอบระบบ
21
ในกรณีที่สำมำรถขอหอพักได้

22. กำรทดสอบระบบ
22
ในกรณีที่สำมำรถขอหอพักได้

23. กำรทดสอบระบบ
23
ในกรณีที่ไม่สำมำรถขอหอพักได้

24. กำรทดสอบระบบ
24
ในกรณีที่ไม่สำมำรถขอหอพักได้

25. สรุปและข้อเสนอแนะ
◦ การศึกษาครั้งนี้เป็นการเตรียมระบบสืบค้นเชิงพื้นที่สาหรับสิทธิ์การขอหอพักบุคลากรของ
มหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อช่วยเป็นเครื่องมือประกอบการตัดสินใจในการคัดเลือกบุคลากรที่
มีความประสงค์จะขอย้ายเข้ามาพักอาศัยในมหาวิทยาลัยนเรศวร โดยการใช้ซอฟต์แวร์รหัส
เปิด (Free and Open Source Software for Geospatial: FOSS4G) ทั้งหมดในการ
จัดเตรียมระบบ
◦ pgRouting มีประสิทธิภาพและศักยภาพเพียงพอ สาหรับนามาเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการ
คานวนระยะทางตามเส้นทางสัญจรจริง เพื่อให้ได้คาตอบที่รวดเร็วและแม่นยามากขึ้น
◦ ระบบนี้สามารถนาไปพัฒนาให้มีศักยภาพการใช้งานมากขึ้นในอนาคตโดยการทาระบบให้มี
ลักษณะ Dynamic Routing ได้
◦ ระบบนี้ยังไม่ได้นาเอาหลักเกณฑ์การให้คะแนนด้านอื่นๆ เข้ามาวิเคราะห์ร่วมกัน
◦ การพัฒนาให้รองรับกับอุปกรณ์ Mobile ในครั้งต่อไป
25

26. ขอบคุณครับ
https://github.com/chingchai/nurouting
26

27. เอกสำรอ้ำงอิง
•งานบริการสวัสดิการหอพักบุคลากร. (2014). ระเบียบมหำวิทยำลัยนเรศวรว่ำด้วยกำรพักอำศัยในที่พักของมหำวิทยำลัย
พ.ศ.2554. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://sites.google.com/site/staffdormitoryservices/prakas-hxphak-laea-kd-
rabeiyb (วันที่ค้นข้อมูล 2 สิงหาคม 2557).
•ชัยภัทร เนื่องคามา. (2010). Geoweb Portal (Query and Access Spatial data via internet). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้
จาก https://www.scribd.com/doc/27152522/Advance-GeoWeb-Portal-2-0 (วันที่ค้นข้อมูล 10 สิงหาคม 2557).
•สานักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน). (2014). ควำมหมำยของ NSDI. เข้าถึงได้จาก
http://thaisdi.gistda.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=78&Itemid=70 (วันที่ค้นข้อมูล 2
สิงหาคม 2557).
•Choosumrong S., Raghavan V., Realini E., (2010), Implementation of dynamic cost based routing for
navigation under real road conditions using FOSS4G and OpenStreetMap. Proceedings of Geoinforum
2010, Tokyo, Japan, 22-23 June: Geoinformatics 21(2), pp. 108-109 (ISSN 0388-502X)
•Choosumrong, S., Raghavan, V. and Bozon, N. (2012) Multi-Criteria Emergency Route Planning Based on
Analytical Hierarchy Process and pgRouting, Geoinformatics, Vol.23, No. 4, 159-168
•Kastl, D. and Junod, F. (2011) pgRouting Workshop Manual, เข้าถึงได้จาก http://workshop.pgrouting.org
27