Anaphlasmoz
- 1. Анаплазмоз:-Үхрийн анаплазмоз нь Anaplasma marginale
гэдэг цусны паразитаар үүснэ.
Үүсгэгчийн хэрбэр зүй:-Анаплазм нь маш жижиг цэг
маягтай, улаан цогцосны 20-50%-ийг гэмтээнэ. Улаан
цогцсонд энгийн хуваагдлаар үржинэ.
Эпизоотологи:-Зөвлөлтийн өмнө талын нутагт анаплазмын
дамжуулагч нь Boophilus calcaratus,Rhipicepholus turanicus,
Hyalomma asiaticum хойд талын нутагт Dermacenter
pictuslxkdes ricinus зэрэг зүйл хачиг мөн цус сорогч
шавьжууд байна. Анаплазм бусад пироплазмидаас ялгагдах
нь эзэн амьтад нь өвөрмөц биш, хөнгөн хэлбэрээр усны үхэр,
зебу, хонь, ямаа өвчилнө.
- 2. Эмнэлзүйн шинж:-Өвчний нууц үе удаан , биеийн халуун
олон дахин ихэсдэг. Цус эрс багасна (1куб цусанд 1 сая
хүртэл улаан цогцос) өвчний урсгал удаан үхэл цөөн
зэргээр бусад пироплазмидаас ялгагдана.
Өвчтэй мал аажмаар доройтон турж, цагаан цогцосны
тоо 1мм куб-д 3 сая хүртэл багасаж лимфоцидийн тоо
95% хүртэл ихэснэ. Тэжээл боловсруулах эрхтэн хатаж ,
биеийн гадаргын тунгалгийн булчирхай томорно. Шээс
улаан болохгүй.
- 3. Онош:- Эмнэлзүйн шинж тэмдэг, цусны түрхцийн
шинжилгээ, биеийн бүтцийн эмгэг хувиралтыг үндэслэн
оношилно.Анаплазмыг Жоли-ийн телецээс ялган салгавал
захино.Энэ нь том бөгөөд романрвын будгаар сайн
будагдана.
Эмчилгээ:-Анаплазм нь бэлдмэлүүдэд маш тэсвэртэй
учир химийн ихэнх өвөрмөц бэлдмэлүүд энэ өвчинд
эмчилгээний үр дүн өгөхгүй. Эмчлэх зорилгоор
гемоспаридин,азидин,алминокрихин ба антибиотик
тетрациклин,биомицин,биоветин ,террамицин хэрэглэнэ.
Террамицин- 1 кг жинд 0,0015 тунгаар 8%-ийн
төюшрүүлэгтэй 40%-ийн глюкозын уусмалд найруулан
судсанд 3 дахин хоногт нэг удаа тарина.
- 4. Амьдын жинд кг-д биомицин 0,007-0,01, биоветин 0,025-
0,04-ыг бодож хоногт нэг удаа 4-5 хоног дараалан дотуур
олгоно.
Эктоновациллин-1 кг жинд 2000 нэгжээр булчинд 4-5
өдөр дараалан хоногт нэг удаа тарина.
Тетрациклин- 1 кг жинд 0,007-0,001 тунгаар 3- 4 дахин 12-
24 цагийн завсарлагаагаар булчинд буюу арьсан дор
тарина. Мөн шинж тэмдгийн эмчилгээг хослон хийнэ.
Урьдчилан сэргийлэх-Дамжуулагч хачиг устгахад зориулсан
эмчилгээ хийнэ.(пироплазтоз үз). Үхэр сүргийг хачиг,
хөхтүрүү, цус сорогч шавьж бүхий бэлчээрт бэлчээхийг аль
болохоор багасгах, малын байрыг үе үе ариутгаж байх нь
чухал.