Üniversite Öğrencilerinin Hak ve Sorumlulukları.pptx

1. Üniversitelerde Öğrenci Hak ve
Sorumlulukları ile Akademik Dürüstlük
İlkeleri
Hazırlayan : Çağatay AYDOĞAN
Öğrenci No: 221113017

2. Hak ve Özgürlük Kavramları Ne Anlama Gelir?
• Özgür(lük) : Herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya, koşula bağlı olmayan; serbest olan
• Hak: Hukuk düzenince tanınmış, sınırı, konusu, kullanılma şekli ve koşulları gösterilmiş,
yararlanılması toplumca sağlanmış olan özgürlüktür.(Akt. Mumcu, 1992, 15)
• Özetle hak, hukuk düzeninin kişilere tanımış olduğu yetkidir.
• Lima Bildirgesine göre tüm yükseköğretim öğrencileri mevcut müfredat içinden istediği branşı
seçme hakkı ve edindiği bilgi ve deneyimin resmi olarak tanınması hakkı da dahil olmak üzere,
öğrenim özgürlüğünden yararlanırlar.

3. Üniversite Öğrencilerinin Eğitime İlişkin Başlıca
Hakları Nelerdir?
1. Kendi alan ve sınıfları için belirlenen dersleri alma hakkına sahiptir. Başvuru
sayısı kapasiteyi aştığında ise derslere kabul edilecek öğrenci sayısı
sınırlamaları söz konusu olabilir. Ders seçilirken öğrenciler geçerli, güvenilir,
açık ve adil ölçütlerin temel alınmasını talep etme hakkına sahiptir.
2. Derse kayıt olma ile ilgili işlemler hakkında tam, zamanında ve yeterli bilgi
alma hakkına sahiptir.
3. Üniversiteden yüksek nitelikte eğitim bekleme hakkına sahiptir.
4. Geçerli, güvenilir, eğitsel, tarafsız ve adil olarak değerlendirilme hakkına
sahiptirler.

4. Üniversite Öğrencilerinin Eğitime İlişkin Başlıca
Hakları Nelerdir?
5. Sınav kağıtlarını değerlendirme sonrası görme ve nota itiraz etme hakkına
sahiptir.
6. Aldıkları ders ile alakalı geri bildirim alma ve öneride bulunma hakkına
sahiptirler.
7. Ders aldıkları öğretim elemanının performansına ilişkin değerlendirme formu
doldurma hakkına sahiptirler.
8. Aldıkları ders ile ilgili yarıyıl başında dersin ön koşulları, hedef ve öğrenme
çıktıları, dersin konusu ve materyalleri, öğrenme-öğretme süreci ve
gereklilikleri (ders devamı, ödevler, okunması gereken makale ve kitaplar
vb.), dersin nasıl değerlendirileceği, sınav tarihi ve saati, varsa ödev veya
proje teslim tarihleri, öğretim elemanı görüşme saatleri hakkında bilgi
verilmelidir.

5. Üniversite Öğrencilerinin Başlıca Genel Hakları
Nelerdir?
1. Adil biçimde üniversitenin tüm hizmet ve olanaklarından yararlanma hakkı
2. Saygılı, nazik ve adil biçimde muamele görme hakkı
3. Destekleyici ve teşvik edici bir ortamda öğrenim görme hakkı
4. Öğrenci konseylerinde ve yetkili kurullarda temsil edilme hakkı
5. Resmi temsilcilerinin dışında da bireysel olarak görüşlerini ortaya koyma hakkı
6. Grup/Kulüp kurma ya da bunlara katılma hakkı
7. Yerleşkenin açık alanlarında barışçıl toplantılar yaparak, fikirlerini özgürce
dile getirme hakkı
8. Kendileri ile ilgili kayıtları görme hakkı
9. Sınavda aldıkları notun kendi izinleri olmadan sınıf ortamında ya da listelerde
açıklanmaması hakkı

6. Üniversite Öğrencilerinin Başlıca Genel Hakları
Nelerdir?
10.Her türlü akademik değerlendirme, süreç, ayrımcılık, taciz ya da herhangi bir
haklarının ihlalinde yazılı ya da sözlü şikayette bulunma hakkı
11.Şikayetle ilgili işlemlerinin adil, ayrımcılıktan ve önyargıdan uzak, güvenli bir
biçimde soruşturulmasını ve hızlı bir biçimde sonuçlandırılmasını talep etme
hakkı
12.Engelli öğrencilerin üniversite eğitimlerini sürdürebilmeleri için her türlü
akademik ve fiziksel düzenlemeleri üniversiteden isteme hakkı
13.Uygun öğrenme olanaklarından eşit biçimde yararlanma hakkı
14.Yetenek, beceri ve bilgilerini geliştirmelerini destekleyecek uygun öğrenme
kaynaklarına erişim hakkı

7. Üniversite Öğrencilerinin Başlıca Genel Hakları
Nelerdir?
15.Üniversitenin sağladığı kredi, burs ya da diğer olanaklarla ilgili tüm bilgilere
ulaşma ve öneri alma hakkı
16.Kendisi için bir danışman atanması hakkı
17.Her türlü eğitim etkinliklerine sınırsız katılma, üniversitenin kütüphane,
laboratuvar vb. eğitim olanakları ile danışma hizmetlerinden yararlanma hakkı
18.Kaliteli ve güncel eğitim kaynaklarına ulaşma ve eğitim görme hakkı
19.Yükümlülüklerini yerine getirdiği sürece eğitim alma hakkı
20.Yönetmelikte belirtilen işlemlere aykırı akademik uygulamalara itiraz hakkı

8. Üniversite Öğrencilerinin Genel Sorumlulukları
Nelerdir?
1. Her türlü ayrımcılığa karşıdır ve ayrımcı davranışlardan uzak durur
2. Üniversite çalışanlarına ve diğer öğrencilere karşı saygılı ve nazik davranır
3. Uygulama ve stajlarda hala öğrenci olduğunun bilincinde hareket eder
4. Üniversitenin adını ve logosunu yetkililerin izni olmadan kullanmaz
5. Öğrenci kimliği veya yaka kartını üzerinde taşır ve yetkililerin talebiyle onlara
gösterir.
6. Kültürel farklılıklara saygı duyar.
7. Derslere devam eder ve ders ya da uygulamaların gerektirdiği çalışmaları
yerine getirir.

9. Üniversite Öğrencilerinin Genel Sorumlulukları
Nelerdir?
8. Üniversiteye ait taşınır ya da taşınmaz kamu varlıklarını korur.
9. Kütüphane ve diğer ortak kullanım alanlarında uygun davranışlar sergiler.
10.Resmi belgeler üzerindeki her türlü sahtecilikten uzak durur.
11.Karşılıklı ilişkilerde saygı ve nezaket sınırları içinde kalır ve şiddet, taciz vb.
davranışlardan kaçınır.
12.Akademik dürüstlük ilkelerine uyar.

10. Akademik Dürüstlük Ne Demektir?
• Bilimsel faaliyetlerin dürüst, doğru ve sorumlu bir şekilde yürütülmesidir.
(http://www.fordham.edu)

11. Başlıca Etik Dışı Davranışlara Yönelme Nedenleri
Jones’in araştırmasına göre (2011)
• %92 Daha iyi not alma istek ve ihtiyacı
• %83 Tembellik ve erteleme davranışı
• %75 Çok meşgul olma, ödev ve sınav için yetersiz zaman
• %58 Öğrenilecek bilgiyi anlayamama veya kavrayamama
• %50 Konuya ya da ödeve ilgi duymamak
• %33 Çok fazla ders ve iş yükünün olması
• %25 Herkes yapıyor, yanına kalıyor düşüncesi
• %17 Problem değil, hocalar fark etmez düşüncesi
• %17 Arkadaş baskısı

12. En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
Nelerdir?
• Kopya
• İhtihal
• Uydurma
• Onaylanmamış İşbirliği
• Suç Ortaklığı
• Belge Sahteciliği
• Daha önceden sunulmuş çalışmaları tekrar sunma
• Akademik çalışmaları satma veya satın alma

13. En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Kopya)
a) Sistemden kaynaklanan sorunlar:
• Öğrenci üzerinde aşırı baskı, üst üste sınavlar, ders sayısının fazlalığı, aşırı hırs
ve rekabet

14. En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Kopya)
b) Ders veren akademisyenden kaynaklanan sorunlar:
• Her yıl aynı sınav, ödev ya da projelerin verilmesi
• Çok fazla ezber gerektiren soruların sorulması
• Kopya çekerken yakalanan öğrencinin korunması
• Sınav sorularının güvenliğinin yeterince sağlanmaması ve sınav sorularının
çalınmasına ortam sağlanması

15. En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Kopya)
c) Öğrenciden kaynaklanan sorunlar:
• Öğrencilerin kopya çekmeyi alışkanlık haline getirmesi
• Kendine güvensizlik
• Başarısızlık korkusu
• Ahlaki yetersizlik gibi kişisel özellikler
• Kopya çekmeyi etkileyen faktörlerin varlığı ( Not baskısı, kampüs kültürü )
• Zaman yetersizliği sonucu kopya çekmek için ‘zor durumda kalma’ durumu

16. Öğrencilerin kopya sayılan bazı davranışları
• Sınavda cevapları başkasına vermek
• Sınavda başkasının yazdıklarını kopyalamak
• Sınavda başka öğrencilerle sınav soruların cevapları hakkında konuşmak
• Başkasının yerine sınava girmek ya da kendi yerine başkasının sınava girmesini
sağlamak
• Sınav sonrası sınav kağıdı üzerinde eklemeler yapmak
• Sınavda kopya sayılabilecek materyalleri üzerinde bulundurmak
• Sınavda elektronik aletler veya program, yazılım vb. kullanmak
• Sınav öncesi kopya gibi görünebilecek notları ulaşılabilir yerlere bırakmak
• Kullanılan kaynaklara atıfta bulunmamak
• Vb.

17. • Başka birinin fikirlerini izinsiz kullanmak
• Cümlenin birkaç kelimesini değiştirerek yeniden yazmak
• Atıf kurallarına uymamak ve ya eksik atıf yapmak
• Genel bilgi olmayan bir kaynağa atıfta bulunmamak
• Kaynak gösterilse bile yeniden ifade etme kurallarına uymamak
• Kaynak gösterilse bile kendi cümlelerinle özet yapmada özensizlik göstermek
• Kaynağa sadık kalmamak
• Önceden yazılmış bir çalışmayı satın almak veya çalışmasını satmak
• Grup olarak yapılan çalışmayı tek başına sunmak
• Sahte alıntılar oluşturmak
• Vb.
En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( İntihal)

18. • Başkalarını yanıltmak için yanlış ifadelerin kullanılması, ders veya sınava
katılmamak için sahte bir bahanenin sunulmasıdır.
• Sahte kimlik bilgilerinin sunulması ve durumu kendi çıkarlarına yönelik
kullanması da uydurma olarak kabul edilebilir.
En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Uydurma)

19. • Öğretim elemanı tarafından açıkça belirtilmediği sürece, öğrencilerin yerine
getirmek zorunda oldukları proje, ödev, makale, laboratuvar çalışmaları vb.
faaliyetleri diğer öğrenciler ile beraber yapmasıdır.
En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Onaylanmamış İşbirliği)

20. • Bilerek ya da kasıtlı olarak başka bir öğrencinin aşırma, sahtekarlık
anlamlarına gelen faaliyetlerinden birini gerçekleştirmesinde yardımcı
olmaktır.
• Etik açıdan suça yardım eden, suçu işleyen ile aynı derecede sorumludur.
En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri
( Suç Ortaklığı)

21. • Belge Sahteciliği
• Daha Önceden Sunulan Çalışma
• Akademik Ödevleri Satma veya Satın Alma
• Korsan Materyal Kullanma
• Diğer İhlaller: Kütüphane materyalleri, ses ve video CD’leri ile bilgisayar
yazılım ve donanımlarına müdahale etmek
En Çok Gözlenen Akademik Dürüstlük İhlalleri

22. Akademik Dürüstlüğü Sağlamada Kurallar
• Haklarınızı bilin ( Akademik haksızlıkları yetkili kişilere bildirin)
• Kaynaklarınızı onaylayın ( Doğru dipnot ve kaynakça kullanımı)
• Çalışmalarınızı koruyun ( Sınavda kopya vermeyin)
• Şüpheli durumlardan uzak durun
• Kendi işinizi kendiniz yapın
• Kayıtları asla değiştirmeyin ve bunu yapmak için başka bir kişiye izin vermeyin
• Verileri, alıntıları ya da deneysel sonuçları asla uydurmayın
• Danışmanınızla çalışmanız hakkında tartışırken asla yalan söylemeyin
• Sınıf düzenini bozmayın

23. Akademik Dürüstlüğün Desteklenmesinde
Akademisyenlerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
a) Önleme: Dönem başında öğrencilerle akademik dürüstlük ilkeleri tartışılmalı
ve akademik standartlar açıklanmalıdır.
b) Yüzleşme: Proje ve ödevler sırasında ortaya çıkan akademik dürüstlüğe aykırı
davranışlar görmezden gelinmemeli ve yaygınlaşması önlenmeli
c) Bildirme: Akademik dürüstlüğe aykırı davranışlar yetkili birimlere iletilmelidir.

24. Akademik Dürüstlük İçin Bazı Genel Stratejiler
Nelerdir?
1. Öğrencilerin hangi başarı ölçülerine göre değerlendirileceği açıkça ifade
edilmeli ve örneklerle açıklanmalıdır.
2. Öğrenciler farklı öğrenme kaynakları ve internet temelli öğrenme destekleri
konusunda haberdar edilmelidir.
3. Öğrencilerle kopya sayılabilecek durumlar, kopya çekildiğinde ortaya
çıkabilecek sonuçlar açıklanmalıdır.
4. Öğrencilerin sınavlarda oturma düzenlerinin kopyaya elvermeyecek şekilde
olmasına özen gösterilmelidir.
5. Öğrenci sınav kağıtları toplanırken kargaşa ve kaotik bir ortamın oluşmasından
kaçınılmalı, sınav kağıtları tek tek toplanmalıdır.

25. Akademik Dürüstlük İçin Bazı Genel Stratejiler
Nelerdir?
6. Öğrencilerin sınavda bir isim listesine imza atması sağlanmalı, öğrenci ve imza
sayısı karşılaştırılmalıdır.
7. Sınav soruları mutlaka her sınavda değiştirilmelidir.
8. Sınav soruları, devam listeleri ve ders notları güvenli bir şekilde saklanmalıdır.
9. Paralı ödev siteleri ve internetten kopyala-yapıştır şeklinde ödevlerin
hazırlanmaması hususunda gerekli önlemler alınmalıdır.
10.Bir araştırmanın veya ödevin nasıl yapılacağı önceden açıklanmalıdır.
11.Ödev veya proje yazımında karşılaşılan zorluklar hakkında öğrencilere bilgi
verilmeli ve kaygı, stres düzeyleri azaltılmalıdır.
12.Öğrencilerin final ödevleri, taslak versiyonu ana hatları ile birlikte
istenmelidir.

26. Akademik Dürüstlük İçin Bazı Genel Stratejiler
Nelerdir?
13.Ödevler için belirli bir format kullanılmalıdır. Böylece ödevlerin ticari
yerlerden alınmasının hazır şablon ödevler olarak kullanılmasının önüne
geçilebilir.
14.Öğrenci ödevlerinin teslim edileceği kişi, saat ve zamanı önceden
belirtilmelidir.
15.Eğer ödevin internet sitelerinden indirildiğinden şüphe ediliyorsa elektronik
intihal tarama sistemleri kullanılmalıdır.

27. KAYNAKÇA:
• Ayiter, N. (1981). Hukukta fikir ve sanat ürünleri. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Uçak, N. Ö & Birinci, H. G, et al. (2008). Bilimsel Etik Ve Intihal. Türk
Kütüphaneciliği Dergisi, sf: 187-204.
• Mumcu, A. (1992). İnsan hakları kamu özgürlükler. Ankara: Savaş Yayınları.
• Jones. D. L. (2011). Academic dishonesty: Are more students cheating?
Business Communication Quarterly, 74(2), 141-150.

28. TEŞEKKÜRLER 
SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
ÇOK TEŞEKKÜRLER.