2. ‘Innovation’ : het ontwikkelen en invoeren van nieuwe ideeën,
producten, diensten en processen.
Human Driven
High Definition or Human Driven?
Innoveren van innovatieInnoveren van innovatieInnoveren van innovatieInnoveren van innovatie
Innovatie=Human DrivenInnovatie=Human DrivenInnovatie=Human DrivenInnovatie=Human Driven
4. De missing link?
H D= Aansluiten bij dagelijkse ervaring van gebruikers.
• Hoe?
• Wat?
Trend: “Gebruiker staat centraal”, vraaggericht, vraaggestuurd, enquête ….
Het belang daarvan wordt ingezien.
Toch een hardnekkige gap tussen vraag en aanbod
5. Behoefte/ beleving ≠ (te ontwikkelen) product
De missing link?
“Als ik mensen had gevraagd wat ze willen, dan hadden ze gezegd:
snellere paarden.”
Henry Ford
6. • Huidige generatie senioren
• Leefstijl
Waarom is innoveren voor senioren een must?
7. • Huidige generatie senioren
• Leefstijl
• 3 levensfases
Waarom innoveren voor senioren is een must?
8.
9. • Huidige generatie senioren
• Leefstijl
• 3 levensfases
• Competentiemodel
Waarom is innoveren voor senioren een must?
14. - Zorg efficiëntie
-
- Zorg efficiëntie
-
- Zorgkosten
-Belangrijk segment
-Draagkrachtig
- Zorgkosten
-Belangrijk segment
-Draagkrachtig
- Verblijven
-(vrijwillig)Werken
-Recreëren
-Zorg ontvangen
- etc.
- Verblijven
-(vrijwillig)Werken
-Recreëren
-Zorg ontvangen
- etc.
-96% zelfstandig
-Internetgebruik
-Mobiel
-96% zelfstandig
-Internetgebruik
-Mobiel
-37% in 2030
- In 2020 zal de helft
van alle woningen
bewoond worden door
55-plussers
-37% in 2030
- In 2020 zal de helft
van alle woningen
bewoond worden door
55-plussers
Wonen in een slimme woonomgeving
19. Attitude-onderzoek
• Attitude = Kritisch-positief
• Geen techno-lab
• Comfort > Zorg
• Niet overtuigd van de toegevoegde waarde
• Kosten-baten analyse negatief: nu niet bereid om te investeren
• Conflict tussen behoeften
• Vooralsnog is er geen ‘killer-applicatie’
20. • Aanbodgerichte aanpak
• Meer sprake van variëren dan van innoveren
• Onvoldoende inzicht in de effecten van automatisering; niet
alleen m.b.t. de zorg, maar ook m.b.t. ‘de menselijke maat’.
• Inzicht in behoeften kan leiden tot nieuwe woonvormen om de
gap te overbruggen
Mismatch tussen technologie en behoeften
21. • Hulpverlening ADL
• Veiligheid
• Gezondheid en (Tele)zorg
• Comfort en Recreatie
• Duurzaamheid
• Werkbesparing en efficiëntie
• Informatie en communicatie
Domoticawoning
22. Innovatie staat in dienst van het wonen
De algemene tevredenheid en acceptatie hangt sterk af van het totaal van
de woonbeleving
Het wonen als totaal fenomeen
23. Dweller, Domus, Domotics
Overbruggen van de gap tussen senior, woning en domotica:
Integratie in de woning èn in het dagelijkse leefpatroon van de senior
25. ?
Hoe dient de domotica in de (bestaande) woningen te worden geïnstalleerd,
zodat zowel voldaan wordt aan technische (flexibiliteit, aanpasbaarheid,
norm), als functionele (economische, sociale, esthetische ) eisen?
Uitgangspunten:
- focus op preventie d.w.z. aanpasbaarheid en uitbreidbaarheid voor de
(toekomstige) technologie
- voldoen aan de opgestelde criteria zoals behoud van life style
- een multiefunctioneel product ter verhogen van comfort
- optisch
- thermisch
- geluidscomfort
- minimale aanwezigheid van de techniek
26. • voorzetwand
• 6cm dik
• infrastructuur
achter de wand
• afneembare plint
• ambient light
• wandverwarming
DCA-wall een oplossing voor
(ver)nieuwbouw
33. Toekosmt
• Smart homes, cars, offices …Smart homes, cars, offices …
• Tele-dienstenTele-diensten
• ““The New Every day”The New Every day”
34. ´oxygen´
• Omgeving neemt de stemming van de bewoner
waar en ‘weet’ zelfs wat de mens wil beleven en
ervaren.
• Omgeving reageert op behoeften, gewoonten,
gebaren, emoties en de stemming
• Overal ‘ingebed’
35. Zegen of bedreiging?
In de auto-industrie neemt het aandeel van elektronica in de waarde van
een voertuig dan ook toe van 22 procent in 1997 tot 40 procent in 2010!
36. Evolutie van technologie in de woning
I. Invoering van elektriciteit met allerlei toepassingen,
II. 1ste
generatie domoticawoningen:‘stand-alone’
III. 2de
generatie domoticawoningen: huisnetwerk
IV. 3de
generatie domoticawoningen: het robotica stadium &
proactieve intelligente omgeving
Is de bouw er klaar voor?
41. Seniorenwoning van de toekomst
Eigen woning van de senior, op maat aangepast en nog steeds
aanpasbaar, met een hoog comfortgehalte, voorzien van
geïntegreerde automatisering, aangesloten bij een
woonzorgcentrale in de buurt voor zorg-op-afstand, voor
eventuele thuiszorg en voor afname van diensten en natuurlijk
is er robotica in huis ter assistentie.
’t Is even wennen.
42. Waarmee rekening houden?
• Vraagzijde betrekken vanaf startfase
• Attitude bepaalt ‘readiness for response’
• Adoptieproces bevorderen door informatie, demonstratie,
discussie en de mogelijkheden tot flexibele aanpassing aan
persoonlijke behoeften.
• Bij bouw of verbouw een aantal voorzieningen standaard
invoeren
• Aanpasbaarheid van de domoticawoning
• Samenwerking tussen de stakeholders
• Infrastructuur
48. Home of the Future, Monsanto, ’50
48
House of Tomorrow, Fred Keck, ’40
Toshiba IHI Pavilion, The Osaka World Expo ’70 Xanadu. Mason ’80
Houses of Tomorrow
49. Domotica als utopie
Uw Droomwoning?Uw Droomwoning?
Living Tomorrow-Brussel Living Tomorrow- Amsterdam
Editor's Notes
De mentaliteit en levensstijl van de senior van nu verschilt van die van de senior van vroeger [Vrom-raad, 2005; Freedman, 2002]. Het stereotype imago van de teruggetrokken, inactieve, afhankelijke bejaarde is achterhaald. De huidige 55-plussers zijn geëmancipeerd, actief, zelfbewust, volgen cursussen, verrichten vrijwilligerswerk en reizen. Zij worden aangeduid als ‘Yeepies’, Young Energetic Elderly People Into Everything. Zij willen mee blijven doen in de samenleving en hun leven zelfstandig inrichten.
De Lange[2006] betwijfelt of de komende generaties ouderen echt geholpen zullen zijn met dit ‘vertekende beeld’ van de ouderdom. Hij vraagt zich af of we bewust op weg zijn om een ‘age irrelevant society’ te creëren. De 55+-ers vormen de komende 30 jaar de vraagzijde, dus de markt. Deze generatie is maatgevend voor de toekomstige ontwikkelingen.
Hoe dan ook, uit onderzoek is gebleken dat zelfstandig (blijven) wonen hoog genoteerd staat op het verlanglijstje van de senior.
In de conclusies komen steeds dezelfde kernwoorden terug: zekerheid, vrijheid, ruimte. Comfort wordt op prijs gesteld, luxe voorzieningen “eerder leuk dan nuttig”. Uit alle reacties blijkt de behoefte van de senior om de regie over eigen leven te behouden: zelfstandig blijven wonen en zonodig gebruik van domotica maken.
Ik was vooral gericht op onderzoek naar de attitude dwz de houding van senioren t.o.v. domotica.
Het blijkt dat waargenomen voordelen, nadelen en woonbehoeften bepalend zijn voor de houding van de senioren. Ook achtergrondkenmerken van de senior kunnen invloed hebben.
U herinnert zich wellicht de film van Jacques Tati uit de jaren ’60.
Jacques Tati beweegt zich daarin op zijn houterige, komische manier door een futuristische,
high-tech woonomgeving waarin alles automatisch aan- en uitgaat – soms precies op het verkeerde moment. Duidelijk is dat hij zich niet op zijn gemak voelt in die witte, steriele wereld.
Het idee van zo’n futuristische, geautomatiseerde woning schrikt mensen over het algemeen af. Het past meer bij de James Bond life style dan bij de doorsnee burger.
U herinnert zich wellicht de film van Jacques Tati uit de jaren ’60.
Jacques Tati beweegt zich daarin op zijn houterige, komische manier door een futuristische,
high-tech woonomgeving waarin alles automatisch aan- en uitgaat – soms precies op het verkeerde moment. Duidelijk is dat hij zich niet op zijn gemak voelt in die witte, steriele wereld.
Het idee van zo’n futuristische, geautomatiseerde woning schrikt mensen over het algemeen af. Het past meer bij de James Bond life style dan bij de doorsnee burger.
We kunnen concluderen dat in beide gevallen de gedachtevorming over behoeften van de ‘gewone’ gebruiker en zijn leefstijl ontbreekt.
Er is sprake van een gap tussen de bewoner, woning en domotica. bijv. de gedachtevorming over behoeften van de ‘gewone’ bewoner en zijn leefstijl ontbreekt in domoticawonigen of door het gebrek aan flexibiliteit in woningen is het onzichtbaar toevoegen van domoticatoepassingen in bestaande woningen ingrijpend .
Het doel is: Integratie: het overbruggen van de gap tussen deze drie, de bewoner, de woning en domotica.
13: Daarom is een case studie uitgevoerd om domotica te integreren in bestaande woningen van senioren. Hiervoor is in het project Dynamic Comfort Adaptations een multifunctionele voorzetwand ontwikkeld: de infrastructuur voor domotica zit achter de voorzetwand en is voorzien van geluidsisolatie, wandverwarming en ambiënt light.
De vraag was: Hoe dient de domotica in de (bestaande) woningen te worden geïnstalleerd, zodat zowel voldaan wordt aan technische eisen (flexibiliteit, aanpasbaarheid, normen), als aan functionele eisen (economische, sociale, esthetische)?
Uitgangspunt hierbij was dat de domotica toepassingen/ technologieën functioneel en gebruiksvriendelijk, maar ook zo onzichtbaar mogelijk aanwezig dienen te zijn. Ook dient een comfortabele woonsfeer gecreëerd te worden.
De ‘DCA-Wall’ is in concreto een voorzetwand van slechts 6cm dik, die vóór een woningscheidende wand geplaatst wordt; alle infrastructuur voor stroomvoorziening en datatransport t.b.v. domotica apparatuur wordt via een afneembare plint achter deze wand aangebracht.
De voorzetwand is voorzien van ambient light, wandverwarming en de nodige extra data- en stroomaansluitingen, die zonodig later aangepast kunnen worden.
De DCA-wall verhoogt zodoende ook het optische- , geluids- en thermische comfort in huis.
Door de DCA-Wall wordt een functionele en esthetische meerwaarde gecreëerd, en het comfort verhoogd.
alle infrastructuur voor stroomvoorziening en datatransport t.b.v. domotica apparatuur wordt achter deze wand aangebracht.
Het systeem is flexibel in de zin van latere uitbreidingen: stopcontacten en andere infrastructuur kunnen later worden aangebracht.
Hetzelfde geldt voor de verbetering van de isolatie en verhoging van thermisch comfort. De voorzetwand is voorzien van wandverwarming .
De DCA-Wall is inmiddels geïnstalleerd in twee proefwoningen in Eindhoven, bewoond door senioren. De bewoners van deze woningen zijn nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling en realisatie.
Dit eindresultaat zal worden geëvalueerd; er zal met medewerking van de bewoners worden getoetst hoe de toepassingen in de praktijk functioneren.
Smart dust is a global network of microprobes with sensors (micro-electromechanical systems
, known as MEMS) and nano-robots that see and watch all that occurs under the roof of one’s home (whether you want them to or not)
In hospitals, for example, we have deployed Ambient Experience in the area around MRI scanners. We use images, sounds and light to create a very friendly, soothing atmosphere. Especially with a target group that is very difficult, children. The children feel more comfortable and it is easier for the staff to have them lie still.
Dames en heren, ik ga mijn bijdrage afronden.
We kennen als bouwkundigen allemaal de tekening van Leonardo da Vinci over de ‘menselijke maat’ (plaatje tonen)
15 Nu heeft het begrip ‘menselijke maat’ meer de betekenis gekregen van maatwerk, passend bij déze senior. Bij domotica speelt dit; velen vrezen een zekere ontmenselijking door toepassing van intelligente technologie. Ik hoop, dat bij toepassing van domotica in de zorg en in de seniorenwoning van de toekomst de ‘menselijke maat’ behouden blijft.
( plaatje tonen)
De hier in groten getale aanwezige doelgroep zal dat zeker onderschrijven.
Hooggeleerde promotor, ik hoop dat u tevreden bent over deze beknopte presentatie van mijn onderzoek. Dank u.
Tevens hebben we aanpassingen aangebracht in de badkamers van de woningen.
‘De woning van de toekomst’, zoals te bezichtigen in Brussel, Amsterdam en nu ook in Eindhoven, blijft een leuke attractie, maar is niet het droomhuis van de gemiddelde burger, laat staan van de senior. Dit is het 1ste imago.