phẫu thuật cắt chóp dịch từ Oral.surgery

CĂT CHÓP CHÂN RĂNG
F.D. Fragiskos
13
Phâũ thu t c t chóp chân răng là th thu t nh m c t b chóp
chânrăngvành ngmôquanchópb t nthương.Các ngt y
ph và l chóp ph cũng đư c c t b b ng cách này. PTC T
đư c th c hi n khu v c quanh chóp, và đây có th đư c coi
nhưcáchđ kh cph cs th tb ic am tđi utr n inha.
13.1
CH Đ NH
Nhưng ch đ nh c a PTCC răng bao g m các trư g
nh p sau: 1. Răng viêm quanh chóp c p m c dù
đã đư c đi u tr n i nha m t cách đúng kĩ thu t.
2. Răng viêm quanh chóp c p, do ko đư c đi u tr
n i nha đúng cách nhưng ko th n i nha l i đư c:
– Ông t y vôi hóa hoàn toàn.
– Ông t y chân răng cong nhi u.
– Căm ch t trong quá trình đi u tr
– Gãy d ng c nh trong ng t y, ho c hàn ng
t y b ng v t li u vĩnh vi n.
3. Răng viêm quanh chóp c p, vùng quanh chóp ko
đ đi u ki n đ hoàn thành quá trình n i nha:
– Cós xâm nh p c a các y u t ngo i lai gây viêm
chóp
- Th ng sàn t y
– Nưt chân răng
– Nưt v l n 1/3 chóp
– Bât thư ng c u trúc gp răng (răng trong răng)
Trong tât c nhưng trư ng h p trên n u sau c t chóp,
lô chóp ko đc đóng kín, hàn chóp ngư c là r t c n thi t,
s đc mô t chi ti t sau. M c đích hàn chóp ngư c là
ngăn c n s xâm nh p tr l i c a vi khu n, đ ng th i
cũng ngăn ko cho nh ng s n ph m t y ho i t v n
còn trong ng t y xâm nh p vào khu v c quanh chóp.
13.2
CHÔNG CH
Đ NH
Gôm cái trư ng h p sau:
Tât c nh ng đi u ki n đư c coi là ch ng ch đ nh
v i ph u thu t trong mi ng v tu i, v n đ s c kh e
t ng quát như b nh tim m ch, lao, b ch c u c p...
Răng v i s phá h y nghiêm tr ng mô nha chu (túi
l i sâu, xương tiêu nhi u)
Chiêu dài chân răng quá ng n
L chóp chân răng có liên h m t thi t v i các
c u trúc gi i ph u quanh nó: xoang hàm trên,
l c m, ng răng dư i,...Đây đc cho là nguyên
nhân làm t n thương các c u trúc này trong
quá trình ph u thu t.
13.3
BÔ D NG C
Nhưng d ng c sau c n thi t cho quá trình ph u thu t:
Tay khoan lo i nh (th ng và khu u), mũi khoan
siêu nh (Fig. 13.1).
Thì n o mô quanh chóp giúp chu n b xoang
(Fig. 13.2).
Gưong và thám trâm siêu nh (Fig. 13.3).
Bơm tiêm và thu c tê.
dao mô c m tay.
Lư i dao (sô. 15).
Gương
B y màng xương.
Kìm k p bông
Small hemostat.
Ông hút ph u thu t (nh , l n)
Dung d ch bơm r a
Kìm k p kim
Banh vêt m
Chapter 13
Edited with the trial version of
Foxit Advanced PDF Editor
To remove this notice, visit:
www.foxitsoftware.com/shopping

310 F.D. Fragiskos
Cây n o nha chu.
Cây n o quanh chóp.
MK thích h p( tròn, có rãnh, hình nón ngư c).
Cây mang amalgam nh dùng trong hàn chóp
ngư c (Figs. 13.4, 13.5).
Nhông amalgam (Fig. 13.6).
Fig. 13.1. Tay khoan câm tay lo i nh
so v i lo i thông thư ng. Lo i này cho
phép chu n b xoang m t cách thu n l i
hơn khu v c có ph u trư ng h n ch .
Fig. 13.2. Thia nao quanh chóp, có
th tích h p v i thi t b siêu âm,
dùng t t trong khu v c có ti p c n
h n ch .
Fig. 13.3. Gưong và thám trâm siêu
nh , giúp xác đ nh đư c kích thư c
c a xoang c n chu n b .

311Chapter 13 Apicoectomy
kéo, kim và ch s 03, 04
Metal endodontic ruler.
g c, bông cu n
bơm tiêm và dung d ch bơm r a khu v c pt
Dung d ch mu i sinh lí
Fig. 13.4. cây mang amalgam dùng trong
hàn chóp ngư c v i núm v n tay c m
đ đi u ch nh kích thư c AMG.
Fig. 13.5. so sánh v i cây mang
thông thư ng.
Fig. 13.6. D ng c và v t li u hàn
chóp ngư c. Nhông amalgam(trên
trái). Cây mang (trên ph i). cây hàn
amalgam v i các đ u làm vi c khsac
nhau thu n l i cho t o hình (dư i).

312 F.D. Fragiskos
13.4
KĨ THU T
Quá trình ph u thu t bao g m các bư c sau:
1. Thiêt k v t.
2. Đ nh v chóp, b c l vùng quanh chóp và lo i b
nh ng mô b b nh.
3. Căt chóp
4. Hàn chóp ngư c n u c n thi t.
5. Làm s ch v t thương, khâu l i.
T O V T.Tao v t l i ph thu c vào nhi u y u t , yêu
t chính g m v trí c a răng, tình tr ng túi l i, tình
tr ng c a ph c hình, và m c đ t n thương c a mô
quanh chóp.
Có 3 ki u t o v t thư ng đư c dùng trong PTCC:
hình bán nguy t, hình tam giác, hình thang. V t hình
bán nguy t đư c ch đ nh cho ph u thu t có ph m vi
gi i h n và thư ng đư c t o phía trư c hàm trên
đây là nơi mà ph n l n các PTCC đư c th c hi n. Đ
đ m b o v t khâu nhanh lành v t r ch ph i đư c th c
hi n t i m t kho ng cách t ranh gi i gi đ nh c a
các khi m khuy t xương, vì th các v t sau khi khâu
l i s đư c đ t trên ph n xương kho m nh. Nêu có
m t khuy t xương l n đ c bi t là vư t quá đư ng đ nh
c a xương răng, khi y, ki u v t tam giác và v t hình
thang đư c cho là t t hơn. Ph i chú ý r ng nh ng t n
thương b nh lý, gây th ng xương d n t i dính màng
xương, ph i đư c tách ra kh i v t b ng dao m . Trong
nh ng ca có l dò, dư ng dò cũng ph i đư c c t b sát
xương, b i vì n u nó đư c c t b g n niêm m c thì sau
đó nguy cơ th ng s l n hơn d n t i r i lo n quá trình
lành thương. Khi PTCC đư c th c hi n khu v c phía
trư c (vd: răng c a bên trên) và có m t khuy t xương
l n g n đư ng đ nh mào xương (hình 13.7, 13.8), v t
hình thang đư c th c hi n. V t r ch đ t o v t b t đ u
t gi a 2 răng c a, sau đó ti p t c xung quanh đư ng
c răng r i k t thúc m t xa răng nanh. V i b y màng
xương, niêm m c màng xương đư c tách ra m t cách
c tnh n, hư ng lên trên. (hình 13.9, 13.10)
Đ NH V VÀ B C L L CHÓP.
Bư c ti p theo sau khi t o v t là đ nh v và b c l l
chóp. Khi t n thương quanh chóp gây tiêu xương phía
m t má, vi c đ nh v và b c l chóp chân răng s d
dàng hơn, sau khi l y b mô t n thương b i cây n o.
N u xương phía má (b bao ph b i t n thương) chưa
b phá h y hoàn toàn, nhưng r t m ng, b m t c a nó
đư c nh n bi t b i thìa n o và gương siêu nh ,
do đó làm gi m m t đ xương, l p xương phía dư i
d dàng d dàng b l y b và l chóp đc b c l . Khi
xương phía má v n hoàn toàn nguyên v n, thì l chóp
có th đư c đ nh v b ng xquang. Đăc bi t hơn n a,
sau khi ch p phim xquang, chi u dài chân răng đư c
xác đ nh b i file n i nha ho c thư c n i nha kim lo i.
Chi u dài y giúp xác đ nh chính xác v trí chóp răng
trên trư ng ph u thu t. Ti p theo, v i mũi khoan tròn
và dòng nư c mu i sl tư i lên ph u trư ng m t cách
liên t c, l p xương bao ph chóp răng đư c l y đi
l p ngoài, t o nên m t c a s xương khi n cho chóp
chân răng đư c b c l (hình 13.11). N u l p xương
phía trên m ng và vùng t n thương b nh lý r ng, c a
s xương đư c m r ng b i m t mũi khoan đ u m n
ho c m t rongeur (kìm k p xương). Xương đư c l y
đi v a đ sao cho có th d dàng thao tác trong toàn
b vùn t n thương đư c cho phép. Cây n o đư c
dùng đ l y đi mô b nh lý và m i tác nhân ngo i lai
hay ch t hàn th a (hình 13.12).
CCCĂT CHÓP. Chóp răng đư c c t b (2-3mm tính
v phía nư u) b i mũi khoan có rãnh h p và nghiêng
kho ng 45 đ so v i tr c dài c a răng (hình 13.13).
Đ nhìn th y chân răng m t cách tr c quan nh t có
th (hình 13.14), b m t vát ph i đ i di n v i ph u
thu t viên. Sau bư c này, xoang đư c ki m tra và
m i t n thương b nh lý đư c l y đi t m và hoàn
toàn b ng cây n o, đ c bi t trong khu v c phía sau
l chóp. N u toàn b ng t y chưa đư c hàn l i ho c
hàn chưa kín, vi c hàn chóp ngư c là r t c n thi t.
HÀN CHÓP NGƯ C. sau khi c t vát chóp răng,
và n o toàn b mô quanh chóp t n thương, g c
adrenaline đư c đ t vào ph u trư ng đ gi m thi u
ch y máu. Dùng tay khoan c m tay lo i nh v i mũi
khoan tròn nh đ chu n b kho ng 2mm chi u dài,
v i đư ng kính hơi l n hơn đư ng kính c a ng t y
(hình 13.15). Xoang có th đư c m r ng phía n n
b i mũi khoan hình nón ngư c đ xoang có th lưu
gi ch t hàn t t hơn (hình 13.16). Trong lúc chu n b
xoang trám, nha sĩ ph i chú ý m t cách c n th n t i
chi u r ng c a xoang, nó ph i h p nh t có th , b i vì
có m t nguy cơ cao s suy y u chóp răng, là nguyên
nhân gây n t v (mà có th ko th ki m soát đư c)
trong khi ch t hàn đông c ng. Sau khi th m khô
xoang xương b ng bông g c, g c vô khu n đư c đ t
trong xoang xương và xung quanh chóp c a
,

Fig. 13.7. Tôn thương quanh chóp r ng trên xquang, ch Fig. 13.8. Hình nh lâm sàng c a hình 13.7
đ nh PTCC
Apicoectomy with Trapezoidal Flap
Fig. 13.9 a,b. Quy trình PT tách v t l i lo i b t n thương, r ch đ t o v t l i d ng hình thang . a Minh h a b ng hình v .
b Hình nh lâm sàng.
Fig. 13.10 a,b. Hình nh c a màng xương và xương răng sau khi v t l i đư c nâng lên. a. Minh h a b ng hình v . b
Hình nh lâm sàng.

314 F.D. Fragiskos
Fig. 13.11 a,b. Lây b xương răng phía má khu v c 1/3 chóp. a Hình v minh h a. b Hình nh lâm sàng
Fig. 13.12 a,b. Lo i b mô quanh chóp b t n thương b ng ph u tích và cây n o .
Fig. 13.13 a,b. Căt chóp b ng mũi khoan có rãnh, nghiêng 1 góc kho ng 45 đ . Măt c t đ i di n v i m t PT viên, ph n
chóp c t đi kho ng 2-3mm.

Fig. 13.14 a,b. Hình v minh h a (a)Hình nh lâm sàng (b) ch hình nh vát c t chóp c a răng c a bên ph i.
Fig. 13.15 a,b. Chuân b xoang trám chóp chân răng băng tay khoan c m tay đ u nh .
Fig. 13.16 a,b. Xoang trám đư c t o (MK hình nón c t) nơi mà v t li u hàn đư c đ t.

316 F.D. Fragiskos
Fig. 13.17 a,b. Đ t amalgam vào xoang b ng cây mang.
Fig. 13.18 a,b. Lèn amalgam b ng cây lèn nh .
Fig. 13.19 a,b. Hàn chóp ngư c đã đư c hoàn thành.

Bôc l xoang trám đã đư c chu n b . Tránh đ amalgam
rơi ra vùng xung quanh chóp răng. Amalgam đư c đ t
vào trong xoang trám b i cây mang. Amalgam th a
đư c l y ra m t cách c n th n và đư c làm m n b ng
các d ng c thông thư ng (hình 13.19)
Làm s ch v t thương và khâu v t. Sau khi hàn
chóp, G c đư c l y ra m t cách c n th n, sau khi a
b ng dung d ch nư c mu i sinh lí, cân ch p 1 phim
xquang ki m tra xem có s rơi vãi c a amalgam xung
quanh ph u trư ng hay ko. V t đư c đưa v v trí cũ
và đư c khâu l i(Figs. 13.20,13.21).
Theo dõi s lành thương c a PTCC b ng cách ch p
xquang m i 6-12 tháng, t i khi xương đư c b i đ p
g n như hoàn toàn. Đ đánh giá k t qu , m t phim
ch p ti n ph u là r t c n thi t, đ so sánh v i phim
ch p sau ph u thu t.
Khi PTCC đư c th c hi n vùng răng trư c, và
kích thư c c a t n thương nh ,
When apicoectomy is performed in the anterior
region (e.g., maxillary central incisor) and the size of
the lesion is small, và có nh ng ch p răng thâm m ơ
các răng trư c, nên t o v t hình bán nguy t.
Quy trình ph u thu t gi ng như t o v t hình
thang v a trình bày trên (Figs. 13.22–13.35).
1) Amalgam làv t li u thư ng đư c s d ng trong hàn chóp
ngư c. Hi n nay, ta còn có các v t li u như IRM, super-EBA
là các v t li u m i thay th amalgam trong nhi u trư ng h p,
v i s chu n b xoang trám đư c th c hi n 1 cách chính xác
gi ng như hàn amalgam.
Fig. 13.20 a,b. V trí khâu v t thương.
Fig. 13.21. Xquang đư c ch p trư c khi khâu v t, có
th th y hình nh mi ng trám ngư c.

318 F.D. Fragiskos
Fig. 13.22. xquang răng cưa gi a hàm trên, cho ta th y
ng t y chưa đư c hàn kín h t chi u dài.
V T HÌNH BÁN NGUY T
Fig. 13.23. Hình nh l m sàng c a hình 13.22
Fig. 13.24 a,b. QT phâu thu t c t chóp c a răng c a gi a bên trên trái. Đư ng r ch hình bán nguy t.
Fig. 13.25 a,b. Nâng v t l i lên và m rông ph u trư ng b ng n o màng xương.

Fig. 13.26 a,b. Lây b xương bao quanh 1/3 chóp chân răng.
Fig. 13.27 a,b. Bôc l vùng t n thương quanh chóp và l chóp chân răng sau khi lây b ph n xương tương ng.
Fig. 13.28 a,b. Lây b mô b nh lí b ng ph u tích và cây n o.

320 F.D. Fragiskos
Fig. 13.30 a,b. Chuân b xoang trám chóp b ng tay khoan c m tay.
Fig. 13.31 a,b. Xang trám đã s n sàng đ hàn chóp ngư c.
Fig. 13.29 a,b. Căt chóp răng, t o vát 45 đ .

Hình 13.32 a,b: Amalgam đư c đ t vào xoang trám b ng cây mang.
b
Fig. 13.33 a,b. Lèn amalgam vào xoang b ng cây lèn nh .
Fig. 13.34 a,b. Hình d ng c a v t thương sau khi đư c khâu l i.

322 F.D. Fragiskos
13.5
BIÊN CH NG
Thư ng g p nh t là bi n ch ng trong quá trình
ph u thu t và sau khi ph u thu t bao g m:
- Làm t n thương các c u trúc gi i ph u: n n c a
xoang mũi, xoang hàm trên và ng răng dư i do
mũi khoan.
- Ch y máu t đ ng m ch kh u cái c ng trong
khi c t chóp g n g c ĐM
- Rơi amalgam vào khu v c ph u trư ng, do các
thao tác ko đúng kĩ thu t. (hình 13.36)
- Đ i màu niêm m c do amalgam rơi vao khu v c
ph u trư ng (hình 13.37, 13.38)
- R i lo n s lành thương, n u v t hình bán
nguy t đư c r ch quá ph n xương tiêu (hình
13.39) ho c n u v t sau khi đ t l i v trí, ko đ t
vào ph n xương kh e m nh.
- B t mi ng trám do xoang trám không đ lưu
gi , là k t qu c a vi c chu n b xoang chưa
t t (hình 13.40).
- C t chóp chân răng chưa h t, do s ti p c n b
h n ch ho c do cái nhìn ch quan d n t i đánh
giá sai chi u dài c a chân răng (hình 13.41).
K t qu là, ph n chóp răng v n còn trong v trí
và mi ng trám s b đ t sai , gây ra r t nhi u
bi n ch ng v sau.
Fig. 13.35. Xquang đư c ch p sau khâu v t, cho th y hình
nh c a mi ng trám.
Fig. 13.36. Hình nh amalgam rơi vãi vào vùng quanh
chóp, cho th y s l y amalgam dư th a không đúng cách.
Fig. 13.38. xquang c a trư ng h p hình 13.37
Fig. 13.37. Staining of mucosa due to amalgam that re-
mained at surgical field after apicoectomy (amalgam tat-
too)

Bibliography
Abdal AD, Retif H, Jamson C (1982) The apical seal via the
retrosurgical approach: II. An evaluation of retrofilling
materials. Oral Surg 54:213–222
Andreasen JO, Pitt-Ford TR (1994) A radiographic study
of the effect of various retrograde fillings on periapi-
cal healing after replantation. Endod Dent Traumatol
10:276–281
Archer WH (1975) Oral and maxillofacial surgery, 5th edn.
Saunders, Philadelphia, Pa.
Arens D, Adams W, DeCastro R (1981) Endodontic surgery.
Harper and Row, Philadelphia, Pa.
Barkhordar RA, Pelzner RB, Stark MM (1989) Use of glass-
ionomers as retrofilling materials. Oral Surg Oral Med
Oral Pathol 67:734–739
Barnes IE (1981) Surgical endodontics – introduction, prin-
ciples, and indications. Dent Update 8:89–92, 95–99
Bellizzi R, Loushine R (1991) A clinical atlas for endodontic
surgery. Quintessence, Chicago, Ill.
Block RM, Bushell A (1982) Retrograde amalgam proce-
dures for mandibular posterior teeth. J Endod 8:107–112
Bramwell JD, Hicks ML (1986) Sealing ability of four retro-
filling techniques. J Endod 12:95–100
Caccioli P (1992) Apicectomy: localization and isolation
of the radicular apex. Acta Biomed Ateneo Parmense
63:97–100
Cheung LK, Lam J (1993) Apicectomy of posterior teeth – a
clinical study. Aust Dent J 38:17–21
Cohen S, Burns R (1987) Pathways of the pulp, 4th edn.
Mosby, St. Louis, Mo.
Danin J, Linder L, Sund ML, Stromberg T, Torstenson B,
Zetterqvist L (1992) Quantitative radioactive analysis of
microleakage of four different retrograde fillings. Int En-
dod J 25:183–188
Delivanis P, Tabibi A (1978) A comparative sealability study
of different retrofilling materials. Oral Surg 45:273–281
Dorn S, Gartner A (1990) Retrograde filling materials: a ret-
rospective success-failure study of amalgam, EBA, and
IRM. J Endod 16(8):391–393
Feldman M (1994) Microscopic surgical endodontics. NY
State Dent J 60:43–45
Ferreira FB, Ferreira AL, Gomes BP, Souza-Filho FJ (2004)
Resolution of persistent periapical infection by endodon-
tic surgery. Int Endod J 37(1):61–69
Fragiskos F (1990) Study of the support of a special designed
endodontic implant in preserving teeth demonstrating
indications for extraction. (Experimental study in dogs).
Research monography, Athens
Frank AL, Glick DH, Patterson SS, Weine FS (1992) Long-
term evaluation of surgically placed amalgam fillings.
J Endod 18:391–398
Gans BJ (1972) Atlas of oral surgery. Mosby, St. Louis, Mo.
Gondim E Jr, Figueiredo Almeida de Gomes BP, Ferraz CC,
Teixeira FB, de Souza-Filho FJ (2002) Effect of sonic and
ultrasonic retrograde cavity preparation on the integrity
of root apices of freshly extracted human teeth: scanning
electron microscopy analysis. J Endod 28(9):646–650
Fig. 13.39. V t thương ko li n (n t) do s thi t k không
đúng cách c a v t bán nguy t.
Fig. 13.40. Miêng trám đ t sai v trí do xoang trám
không đư c chu n b đ .
Fig. 13.41. Căt chóp không đ t yêu c u, do th t b i trong
vi c đ nh v v trí chóp răng.

phẫu thuật cắt chóp dịch từ Oral.surgery

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

More from Bi Hiểm

More from Bi Hiểm (7)

phẫu thuật cắt chóp dịch từ Oral.surgery