1. ,,ზოგჯერ სასჯელი , ისე მკაცრი აღმოჩნდება რომ
მზად ხარ მეორედ ჩაიდინო დანაშაული.’’(ლევან დევაძე)
ნუთუ ადამიანის ბუნებაში თავიდანვე ჩადებულია დანაშაულის ჩადენისადმი
მიდრეკილება? თუ ცხოვრებისეული სირთულებები აიძულებს მას დაარღვიოს
დადგენილი კანონი? ან იქნებ არ ეთანხმება დადგენილ წესრიგს და კანონის დარღვევა
მისი პროტესტის გამოხატულებაა? რა უბიძგებს ადამიანს ჩაიდინოს დანაშაული?
სურვილი, იყოს ბედნიერი სხვისი ქონებით? გამდიდრდეს უკანონოდ? დაეუფლოს
სხვის მატერიალურ თუ არამატერიალურ სამართლებრივ სიკეთეებს?
დაიკმაყოფილოს ყველანაირი ამქვეყნიური სურვილი? რთულია ამ კითხვებზე
პასუხის გაცემა.
დანაშაული . მისგან გამოწვეული საშჯელი . დასჯის სამართლიანობა . ეს საკითხები
არასდროს კარგავდა და ალბათ არც დაკარგავს აქტუალურობას რატომ? იმიტომ , რომ
არ ვიცით მისი ჩადენის ზუსტი მიზეზი და არც ის , თუ როგორ ვითარებაში
განხორციელდა იგი.
პირველი დანაშაული კაცობრიობის ისტორიაში გახლდათ ადამისა და ევას
შეცოდება . გავიხსენოთ თუ რატომ მოხდა იგი . ადამიანმა ვერ გააცნობიერა
თავისუფლების აზრი და იმის ნაცვლად , რომ განღმრთობილიყო , ამპარტავნებაში
ჩავარდა . მოინდომა ღმერთად გახდომა . ბოლოს კი , სინანულის მაგივრად სხვას
გადააბრალა ცოდვა . ამ ყოველივემ კი გამოიწვია საშჯელი-სამოთხიდან გამოძევება.
ამით ყველაფერი არ დამთავრებულა . დედ-მამის ისედაც დამძიმებული ცხოვრება
უფრო დამძიმდა მათი შვილის-კაენის მიერ ჩადენილი დანაშაულის შემდეგ . მან
სიცოცხლეს გამოასალმა საკუთარი ძმა-აბელი . ამჯერად კი ამპარტავნებას შურიც
დაემატა და მივიღეთ ახალი დანაშაული-მკვლელობა . ამის შემდეგ მრავალმა
ჩაიდინა ეს დანაშაული და მრავალნი კვლავაც ჩაიდენენ ამ სასტიკ და სამარცხვინო
საქციელს.
2. გავაგრძელოთ საუბარი და განვიხილოთ იუდა ისკარიოტელის ქმედება . მან ჩაიდინა
უმძიმესი დანაშაული . კითხვაზე-რატომ ? პასუხს გვაძლევს ნოლოს მირონმდინარის
აპოკრიფი : ,,იუდა ისეთი გონების პატრონი იყო , რომ მისთვის ტკბილი მწარედ
იქცეოდა დამ წარე ტკბილად . ამის დამადასტურებელია ის , რომ მან თავი ხეზე
ჩამოიხრჩო და სული თვისი მარადიული ტანჯვისთვის გასწირა . “
თავადაც ნახეთ , რომ კაცობრიობის ისტორიაში სამი უდიდესი დანაშაულის ჩადენის
მიზეზი სხვადასხვა გახლდათ . გავაგრძელოთ საუბარი და ვნახოთ , ირღვევა თუ არა
ეს კანონზომიერება .
გავიხსენოთ მეოცე საუკუნე და რაიხის ლიდერი – ადოლფ ჰიტლერი . მას
კაცობრიობის ისტორიაში უდიდეს დანაშაულშია ,,ბრალდებული” და ესაა თუნდაც
3. ე.წ. ,,ჰოლოკოსტის” პოლიტიკა . რომლის დროსაც გაანადგურეს ექვს მილიონამდე
ებრაელი . (არაფერს ვამბობთ სხვა ერებზე) . ვნახოთ , თუ რას ასახელებს ამ
ყოველივეს მიზეზად თავად შეკლგრუბერი . აი , რას წერს იგი საკუთარ ანდერძში : ,,
ვავალებ ერის ბელადებს სკრუპულოზურად დაიცვან რასობრივი კანონები
დამტკიცედ შეეწინააღმდეგონ მსოფლიოს ყველა ხალხების მომწამვლელებს ,
საერთაშორისო ებრაელობას . “ე.ი რაიხის ლიდერი , კითხვაზე , თუ რატომ ჩაიდინა
ასეთი ამაზრზზენი საქციელი პასუხობს , რომ , მან , ამით მსოფლიო გაწმინდა
,,მომწამვლელებისგან” და შთამომავლობასაც ანალოგიური გზით წასვლას ავალებს .
გავაგრძელოთ საუბარი და ისტორიული რეალობიდან მცირე ხნით, მხატვრულ
ლიტერატურაში გადავინაცვლოთ .
ამ თემაზე საუბრისას არ შეგვიძლია გვერდი ავუაროთ თეოდორ დოსტოევსკის და
მის ნაწარმოებს- ,, დანაშაული და სასჯელი .
“უპირველესად გავიხსენოთ ის , რომ თავად დოსტოევსკი , ოთხი წლის
განმავლობაში იხდიდა საშჯელს ციმბირის კატორღაშიი . ე.ი. მას კარგად ჰქონდა
გაცნობიერებული , თუ რას წარმოადგენდა დანაშაული , რატომ სჩადიოდა მას
ადამიანი და რა იყო მისი საშჯელი . ამიტომაცაა ყურადსაღები მისი აზრები .
4. ჯერ განვიხილოთ რასკოლნიკოვის დაკითხვის პროცესი : ,,საბოლოო კითხვაზე : რამ
გაიძულა მაინც , რომ მკვლელობა ჩაიდინე და გაძარცვე ადამიანიო , მოურიდებლად
და აშკარად უპასუხებდა გამოტეხვით , რომ მიზეზი მისი გაჭირვებული
მდგომარეობა და სიღარიბე იყო . მკვლელობა კი ქერქეტობამ და სულმოკლეობამ
ჩაადენინა , რასაც ხელმოკლეობა და სხვადასხვა მარცხი უწყობდა ხელს . “
ნაწარმოების მსვლელობისას ვხვდებით , რომ რასკოლნიკოვსისიც უჭირს ,
მკვლელობას დანაშაულის სტატუსი მიანიჭოს : ,,ოჰ , რა ბედნიერი იქნებოდა , რომ
შესძლებოდა და თვითონაც გულში ეღიარებინა თავისი დანაშაული ! “ საბოლოოდ
კი ,,დამნაშავე” მიდის იმ დასკვნამდე , რომ ეს საქციელი იყო არა დანაშაული, არამედ
ბრძოლა სამართლიანობის აღდგენისათვის . აქედან გამომდინარე , კითხვაზე –
რატომ ? პასუხი იქნება შემდეგნერი –სამართლიანობისთვის .
უმართებულო იქნება , რომ ამ თემაზე ვსაუბრობდეთ და არ ვახსენოთ რამდენიმე
ცნობილი დანაშაული ჩვენი თანამედროვეობიდან .
ყველას გვახსოვს თერთმეტი სექტემბრის ტრაგედია . ამ დანაშაულს შეეწირა უამრავი
ადამიანის სიცოცხლე , მაგრამ რაოდენ საოცარიც არ უნდა იყოს , მისი ,,შემოქმედები “
ამ ამაზრზზენ საქმეს არ მიიჩნევენ დანაშაულად . პირიქით , მათი აზრით ეს არის
უაღრესად დადებითი საქციელი და მისთვის მიიღებენ საზღაურს ალკაჰისგან
სიკვდილის შემდეგ. აი , თუ რატომ ჩაიდინეს მათ აღნიშნული ქმედება .
5. დაახლოებით ასევე იმართლებენ თავს ის ხალხი , ვინც ბესლანში მოაწყო
ტერორისტული აქტი . მათთვისაც გმირობაა ამგვარი სისხლისღვრა და ისინიც
მოელიან ღმერთისგან ,,ღვაწლის დაფასებას . “
ჩვენს მიერ შემოთავაზებული დანაშაულებიდან ნათელია , რომ ყველა მათგანს
ჩამდენის თუ საზოგადოების მხრიდან განსხვავებული აღქმა გააჩნია . ეს კი
გამომდინარეობს პიროვნების ინდივიდუალიზმიდან .
6. საინტერესოა ფრაზა , ცნობილი
კინოფილმიდან –,, ხარება და გოგია : ,,ყველა ყაჩაღს გულის სიღრმეში ბოლომდე არ
ჯერა , რომ იგი ყაჩაღია . “აქედან გამომდინარე , პიროვნებაც მოქმედებს შემდეგი
პრინციპით- ,,მიზანი ამართლებს საშუალებას “ და საკუთარ საქციელს არ მიიჩნევს
დანაშაულად .
,,დანაშაულს ადამიანი ჩადის იმ,ის გამო , რომ
ის გველი , რომელიც ,,ჩასსისინებდა” ევას , აკრძალული ხის ნაყოფის გასინჯვის
შესახებ , კვლავაც ჩასძახის , რომ ესა თუ ის ქმედება ჩაიდინოს დამ ას ანახებს არა
რეალური , არამედ სხვადასხვა , შეფარული სახით .
დანაშაულს ჩავდივართ იმიტომაც , რომვერ ვაცნობიერებთ მისგან გამომავალ
საშჯელს , რომელიც აუცილებლად მოიწევა ჩვენსთავს ადრე თუ გვიან . გარდა
საშჯელის გაუცნობიერებისა ჩვენ ვერც საკუთარ სქცელს აღვიქვამთ , როგორც
მიუღებელს , დასაგმობ დანაშაულს . რადგან ამ დროს დახშულია გონება , არ ხდება
ვითარების შეფასება და იმის მაგივრად რომ შექმნილი მდგომარეობა
,,გავისიგრძეგანოთ “ ვემორჩილებით ინსტინქტებს . უმეტესად სწორედ ამ დროს
ხდება დანაშაული .
და მაინც , რატომ სჩადის ადამიანი დანაშაულს ? პასუხი ერთია . იმიტომ რომ ის
