3. Komunikazio egokirako
Ondoko gaitasun hauek behar dira:
a) Hizkuntza edo gramatika gaitasuna
b) Gaitasun pragmatikoa!
c) Gaitasun paralinguistikoa!
d) Gaitasun entziklopedikoa!
e) Gaitasun diskurtsiboa!
!
4. Testuaren definizioa
Testua edo berbaldia (diskurtsoa)
komunikazio batean gertatzen den
hitzezko edozein agerpen oso da. !
Ahozkoa nahiz idatzia izan daiteke,
laburra zein luzea.!
5. Testua definitzean
Kontuan hartu behar da:
a) Izaera komunikatiboa duela!
!
b) Izaera pragmatikoa duela!
!
c) Egituratua dela!
6. Testuaren sei ezaugarriak
1. Egokitasuna!
2. Koherentzia!
3. Kohesio edo lotura!
4. Zuzentasuna!
5. Estilistika!
6. Aurkezpena!
!
10. Egokitasuna neurtzeko
Sorreran den helburu komunikatiboa
lortzen du testuak? Garbi ikusten da
argudiatzea den, eskaria den…?!
Tratamendua (hika, zuka) zuzena da
eta sistematikoa?!
11. Egokitasuna neurtzeko
Espezifikotasun maila gordetzen da
testu osoan? !
!
Adibidez, gai espezializatua bada
normala da arlo horretako
terminologia ibiltzea eta lagunarteko
adierazpide eta esamoldeak
baztertzea.!
17. Koherentzia -> edukia
Komunikatu behar den informazio
garrantzizkoa zein den finkatzen du eta
nola komunikatu behar den: !
!
Ordena, !
Zehaztasun maila,!
Egitura, e.a.!
!
Oso lotua dago kohesioarekin.!
18. Koherentziaren hiru alderdiak
a) Informazio kopurua!
Eman behar diren datu guztiak ematen
dira? !
!
Bada gabeziarik? !
!
Eta soberakinik?!
!
!
19. Koherentziaren hiru alderdiak
!
b) Informazioaren kalitatea!
!
Ona da?!
Ideiak argiak eta ulergarriak dira? !
Adibide egokiak ematen dira? !
Beharrezko terminologia erabiltzen da? !
Ezinbesteko formulazioak?!
!
!
!
20. Koherentziaren hiru alderdiak
c) Informazioaren egituraketa!
!
Makroegitura (eduki semantiko eta
logikoa) eta egitura orokorra (hura
testuan ordenatzeko modua)!
!
Tema / errema!
!
Lerrokada edo paragrafoa (idatzian)!
!
21. Kohesio edo lotura
Testuaren antolaketari egiten
dio erreferentzia.!
!
Kohesio sintaktiko ere esaten
zaio. !
!
22. Kohesio edo lotura
Berbaldia osatzen duten perpausak ez
daude bakarturik, ez dira elkarren
aldamenean ezarri elementu alboratuak.!
!
Hainbat gramatika baliabidek
(puntuazioak, juntagailuek, artikuluek,
izenordainek, hitz adierakideek, doinuak)
erlazionatutako unitateak dira.!
23. Lotura mota nagusiak
Anafora
Deixia
Testu antolatzaileak
Doinua
Puntuazioa
Denbora erlazioak
Hitzen arteko erlazio semantikoak
Baliabide paralinguistikoak
25. Deixia
Berbaldiaren benetako erreferenteak
adierazten dituzten izenordain eta
aditzondoak dira. !
Hiru mota:!
!
Pertsonala!
Lekuzkoa!
Denborazkoa!
27. Intonazioa (doinua)
Ahozko mintzairaren lotura baliabiderik
garrantzizkoenetakoa da
Esaldi bateko hitzak ematean ibiltzen
ditugun etenen eta goiko eta beheko
tonuen arteko uztarduratik sortzen da
Intonazioak esaldia bukatzen den ala ez
adierazten du, galdera den,
harridurazko esaldia, baieztapena…
28. Puntuazioa
Intonazioaren idatzizko baliokidetzat
hartu izan da.
Batzuetan joskeraren mende dago, hala
ere.
Pobrea da intonazioaren aldean.
Idazkiaren zatiak bereizten ditu,
testuaren hierarkia egituraketaren berri
ematen du.
29. Denbora erlazioak
Aditzaren aldiak.
Testuko aditzek korrelazio
logikoa eta estua gordetzen
dute berbaldi osoan zehar.
30. Hitzen arteko erlazio semantikoak
Sinonimoak
Antonimoak
Hiperonimoak
Hiponimoak
Arlo semantiko bereko hitzak
Mundu ezagutzak lotzen dituenak
31. Baliabide paralinguistikoak
Keinuak
Mintzoaren erritmo eta abiadura
Hots makuluak
Idazkietan testuak orrialdean duen
banaketa (bazterrak, zutabeak,
eskemak…)
Tipografia
33. Estilistika
Hiztegi aberastasun, aldakortasun
eta zehaztasuna.!
Joskeraren konplexutasun eta
aldakortasuna.!
Irudi erretorikoak: metaforak,
metonimiak, hiperboleak,
pertsonifikazioak, ironia, umorea...!
Testua osatzeko orduan hartzen den
arrisku maila.!