3. Bigarren araua
• Puntu eta kito da markarik gorena, berak
mugatzen baitu testua.
• Haren azpiko puntuazio markek testu
zatiak mugatu eta hierarkikoki antolatzen
dituzte.
4. 2. araua: taula
Testu unitatea Puntuazio marka
- Testua - Azken puntua (puntu eta
kito)
- Paragrafoa - Puntu eta aparte (puntu
eta bereiz)
- Esaldia - Puntu eta jarrai
- Esaldi barneko perpausa - Koma, puntu eta koma, bi
puntu
- Perpaus zatia - Koma
5. Hirugarren araua
• Puntu eta aparte da paragrafoa mugatzen
duen puntuazio marka, paragrafoa grafikoki
agerrarazten duena.
• Paragrafoa, hortaz, testu unitatea da,
testuaren atala, eta osotasuna du, formaren
eta adieraren aldetik,
• testuaren edo gaiaren alderdi jakin bat
garatzen baitu.
6. Laugarren araua
• Puntu eta jarrai da esaldia mugatzen duen
puntuazio marka, esaldia grafikoki
agerrerazten duena.
• Esaldia, hortaz, testu unitatea da, bi punturen
artekoa, eta osotasuna du, formaren eta
adieraren aldetik,
• ideia edo pentsamendua azaltzen baitu.
7. Bosgarren araua
• Batzuetan bi punturen arteko esaldiak bi
perpaus edo gehiago ditu bere barnean.
• Halakoetan koma, puntu eta koma edo bi
puntuak dira esaldi barneko perpaus horiek
mugatzeko baliatu behar diren puntuazio
markak.
8. Bosgarren araua
• Poeta bazara, garbi ikusiko duzu paperezko
orri honetan hodei bat dagoela airean.
Hodeirik gabe, ez legoke euririk; euririk gabe,
zuhaitzak ez lirateke haziko; eta zuhaitzik
gabe, ez legoke papera egiterik.
9. Seigarren araua
• Esaldi juntatuak -hau da, juntagailu bidez
lotuak- komaz bereizten dira gehienetan.
• Esan daiteke juntagailuak eta komak batera
jokatuta lortzen dutela haietako batek
bakarrik lortuko ez lukeena: esaldien arteko
muga ongi markatzea.
10. Seigarren araua
• Azken urteotan asko aldatu dira gauzak, baina
ez uste dugun bezainbeste.
• Edozein gauza egiterakoan, norentzat eta
zertarako ari garen galdetzen diogu, edo
galdetu behar genioke behintzat, geure
buruari. Orobat, hiztegi bat egiterakoan.
11. Seigarren araua
• Salbuespenak juntaduran ditugu,
juntagaiak motzak direnean:
• Autoa ordaindu du eta berehala hartu du.
• Isilik egongo zara edo etxera joango zara.
• Baina:
• Isilik egongo zara(,) edo, bestela, etxera
joango zara.
12. Zazpigarren araua
• Koma da markarik txikiena. Hauek mugatzen
ditu:
• 1. Enumerazioetan doazen elementuak:
• Baina kritikak baditu bere legeak, eta lege horiek ez
dira beti gaizki-esatea izan litekeen bezain atseginak.
Jorratzen diren obrak irakurri ere egin behar dira,
kritikatuak dioenaz jabetu behar du irakurleak,
kritikoaren iritzia ez ezik besteak dioenaren berri ere
zehazkiro eman behar zaio.
13. Zazpigarren araua
• Koma da markarik txikiena. Hauek mugatzen
ditu:
• 2. Aposizioak:
• Datorren ostegunean, hilak 18, ateak zabalik izanen
dituzte.
• Zure ezagun hark, lehengoan etorri zenak, ez du gauza
onik egiten.
14. Zazpigarren araua
• Koma da markarik txikiena. Hauek mugatzen
ditu:
• 3. Mendeko perpausak, hauek izan ezik:
• Galdegai direnak (G)
• Osagarriak (OZ)
• Atzetik joanik esaldi-zati nagusiari bereziki
lotuak daudenak (BL)
15. Zazpigarren araua
• Han ikusi zuenean ulertu zuen dena. (G)
• Esan dizut berandu etorriko zela. (OZ)
• Berandu etorriko zela esan dizut. (OZ)
• Ez dakigu noiz etorriko den. (OZ)
• Ez dakit nahiko duen. (OZ)
• Trena galduko duzu lasterka joaten ez
bazara. (BL)
16. Zortzigarren araua
• Puntuazio markek batasuna eta osotasuna
ematen diote mugatzen duten testu zatiari.
• Irizpide honetan oinarritzen dira honako
debeku hauek:
• Ez da koma bakar bat jarri behar
subjektuaren eta aditzaren artean
17. Zortzigarren araua
• *Erakundeko idazkariak, hau ziurtatzen
du:…
• *Alaba, gaztearen atzetik dabil
• Baina bai
• Alaba, orain, gaztearen atzetik dabil
19. Zortzigarren araua
• Ez da koma jartzen aditzaren eta
galdegaiaren artean:
• *Liburua amari, ekarri nion
20. Bederatzigarren araua
• Batzuetan komak binaka jarri behar dira,
tartekiak mugatzeko:
• Deikia:
• Badakizu, Ane, asko maite zaitudala.
• Lokailua:
• Zuk, dena dela, ez esan ezer.
21. Bederatzigarren araua
• Batzuetan komak binaka jarri behar dira,
tartekiak mugatzeko:
• Mendeko perpausa:
• Ane, aspertzen hasita baitzegoen, gelatik irten
zen.
• Anek, aspertzen hasita baitzegoen, izozkia
erosi zuen.
22. Bederatzigarren araua
• Batzuetan komak binaka jarri behar dira,
tartekiak mugatzeko:
• Hainbat eratako azalpenak eta osagarriak:
• Hara joan zen, berriz ere, azalpen eske.
• Ane, beti bezala, lo seko gelditu zen.
23. Hamargarren araua
• Testua puntuatzeko orduan, osotasunaren
ikuspegiari begiratu behar zaio.
• Berez ongi puntuaturik dauden bi zatiak elkarri
lotzean baliteke aldaketak egin behar izatea.
• Osotasunak beste aukeraren bat egitera behar
gaitzake askotan.
