จัดทำโดย นายเกิดพงศ์ เกิดมงคล เลขที่ 3 นายวสวัตต์ ล้อเธียรประทาน เลขที่ 6 นางสาวปนิดา เหมาอำพมาตร์ เลขที่ 17 นางสาวสุภิชา แก้วรักษา เลขที่ 19 นางสาวอภิชญา ใจอักษร เลขที่ 20 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/5

1. การเขียนคาสั่งควบคุม
แบบมีทางเลือก

2. การเขียนคาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก
การจัดเก็บข้อมูลลงหน่วยความจาคอมพิวเตอร์
ภาษากาหนดให้ดาเนินการผ่านชื่อ(identifier) ที่ผู้สร้าง
งานโปรแกรมเป็นผู้กาหนดเอง ระบบคอมพิวเตอร์จะจัดเก็บ
ชื่อและตาแหน่งที่อยู่ (Address ) ในหน่วยความจา เพื่อ
อ้างอิงนาข้อมูลที่จัดเก็บนั้นมาใช้งาน การกาหนดชื่อที่ใช้
เก็บข้อมูลต้องทาภายใต้กฎเกณฑ์ และต้องศึกษาวิธีกาหนด
ลักษณะการจัดเก็บข้อมูลตามที่ภาษากาหนดไว้ ลักษณะการ
จัดเก็บข้อมูลมี 2 แบบคือ แบบค่าคงที่และแบบตัวแปร ทั้งนี้
ก่อนที่จะเขียนคาสั่งกาหนดการจัดเก็บข้อมูล ควรมีความรู้
ในเรื่องชนิดข้อมูลก่อน

3. คาสั่งจัดเก็บข้อมูลลงหน่วยความจา
สิ่งที่จาเป็นต้องรู้เพื่อเพิ่ม
ประสิทธิภาพในการเขียนคาสั่งจะ
มีดังนี้ คือ เกณฑ์การกาหนดชื่อ
หน่วยความจา ชนิดข้อมูลพื้นฐาน
ในภาษาซี และคาสั่งกาหนด
ค่าคงที่

4. 1.คาสั่งจัดเก็บข้อมูลลงหน่วยความจา
1.1 กฎเกณฑ์การกาหนดชื่อ
1.อักขระแรกต้องเป็นตัวอักษร หรืเครื่องหมายขีดล่าง ( _ ) ตัว
ถัดไปเป็นอักษร ตัวเลข หรือ เครื่องหมายขีดล่างก็ได้
2.ในภาษาซีตัวพิมพ์ใหญ่จะมีความหมายต่างกับตัวพิมพ์เล็ก เช่น
A จะมีความหมายไม่เหมือน a
3. ห้ามมีอักขระพิเศษ เช่น $ @ และห้ามมีช่องว่างระหว่างอักขระ
4. ควรตั้งชื่อให้สอดคล้องกับงาน
5. ต้องไม่ซ้ากับคาสงวนของภาษาซี

5. 1.คาสั่งจัดเก็บข้อมูลลงหน่วยความจา
O 1.2 ชนิดข้อมูล
O ภาษาซีมีชนิดข้อมูลพื้นฐาน 3 กลุ่มหลัก คือ
อักขระ ตัวเลขจานวนเต็ม ตัวเลขทศนิยม
O ผู้สร้างโปรแกรมควรเลือกใช้ชนิดข้อมูลให้
เหมาะสม เพื่อใช้หน่วยความจาอย่างมี
ประสิทธิภาพ

6. ชนิดข้อมูล ขอบเขตของข้อมูล การเก็บข้อมูล
char -128 ถึง 127 อักขระ
unsigned char 0 ถึง 255 อักขระ ไม่คิดเครื่องหมาย
int -32768 ถึง 32767 เลขจานวนเต็ม
unsigned int 0 ถึง 65535 เลขจานวนเต็ม ไม่คิดเครื่องหมาย
short -128 ถึง 127 เลขจานวนเต็มแบบสั้น
unsigned short 0 ถึง 255 เลขจานวนเต็มแบบสั้น ไม่คิด
เครื่องหมาย
long -2147483648 ถึง 2147483649 เลขจานวนเต็มแบบยาว
unsigned long 0 ถึง 4294967296 เลขจานวนเต็มแบบยาว ไม่คิด
เครื่องหมาย
float 3.4 x 10-38 ถึง 3.4 x 1038 เลขทศนิยม ตัวเลขหลังจุด 6 หลัก
double 3.4 x 10-308 ถึง 3.4 x 10308 เลขทศนิยม ตัวเลขหลังจุด 12 หลัก
long double 3.4 x 10-4032 ถึง 3.4 x 104032 เลขทศนิยม ตัวเลขหลังจุด 24 หลัก

7. 1.คาสั่งจัดเก็บข้อมูลลงหน่วยความจา
1.3 คาสั่งกาหนดข้อมูลแบบค่าคงที่
1.3.1 แบบที่ 1 ไม่ต้องกาหนดชื่อของ
ข้อมูล
เช่น printf (‚2 x2 = %dn‛,4)
1.3.2 แบบที่ 2 เขียนบริเณส่วนหัว
ในโครงสร้างภาษาซี
รูปแบบ #define macro_name data;
อธิบาย macro_name คือชื่อของข้อมูล
ต้องใช้ตัวพิมพ์ใหญ่
data คือข้อมูล
ตัวอย่าง #define PI 3.14;
1.3.3 แบบที่ 3 เขียนบริเวณฟังก์ชันหลัก
รูปแบบ const variable = data;
อธิบาย variable คือชื่อตัวแปร
data คือข้อมูล
ตัวอย่าง const x = a*b

8. การเขียนนิพจน์เชิงตรรกะ
ในการเขียนนิพจน์เชิงตรรกะต้องมีความรู้ดังนี้
2.1 ตัวดาเนินการทางคณิตศาสตร์
ตัวดาเนินการ ศัพท์เฉพาะ ความหมาย
+ addition บวก
- subtraction ลบ
* multiplication คูณ
/ division หาร
% remainder หารเอาเศษ

9. การเขียนนิพจน์เชิงตรรกะ
2.2 ตัวดาเนินการความสัมพันธ์
กาหนด a = 3 ; b = 2 ;
ตัวดาเนินการ ศัพท์เฉพาะ ความหมาย
< less than น้อยกว่า
> greater than มากกว่า
<= less than or equal น้อยกว่าหรือเท่ากับ
>= greater than or equal มากกว่าหรือเท่ากับ
== equal เท่ากับ
!= not equal ไม่เท่ากับ

10. การเขียนนิพจน์เชิงตรรกะ
ตารางสรุปค่าความจริงของนิพจน์ตรรกะ
ประโยค(X) ประโยค(Y) !(X) (X)&&(Y) (X)||(Y)
F F T F F
F T T F T
T F F F T
T T F T T

11. การเขียนนิพจน์เชิงตรรกะ
O 2.3 ตัวดาเนินการเชิงตรรกะ
เป็นสัญลักษณ์ใช้เชื่อมประโยคคาสั่งแบบมีเงื่อนไข 2 ประโยคขึ้นไป
ตรรกะ คือ การคิดเชิงเหตุผลที่มีความจริงค่าใดค่าหนึ่งคือ จริง True:1
หรือ False:0
ตัวดาเนินการ ศัพท์เฉพาะ ความหมาย
&& AND และ
|| OR หรือ
! NOT นิเสธ

12. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
คาสั่งควบคุมแบบ if มี 3 ลักษณะคือ แบบ if แบบ if – else
และแบบ if – else if – else
3.1 กรณีใช้ประโยคคาสั่งแบบ if
คาสั่ง if มีการทางานดังนี้ หากประโยคเงื่อนไขเป็นจริงให้ไป
ทางานตามคาสั่งต่อจากเงื่อนไข แล้วไปตาแหน่งคาสั่งชุดต่อไป
หากเงื่อนไขเป็นเท็จก็ไม่ต้องทาอะไร ให้ไปตาแหน่งคาสั่งชุด
ต่อไป

13. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
3.1.1 รูปแบบการเขียนคาสั่งแบบ if
รูปแบบ 1
กรณีหลังเงื่อนไข if มี 1 คาสั่ง
if (เงื่อนไข)
คาส่ง ; (กรณีเงื่อนไขเป็นจริง)
คาสั่งชุดต่อไป ; (กรณีเงื่อนไขเป็นเท็จ)

14. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
รูปแบบ 2
กรณีหลังเงื่อนไข if มีมากกว่า 1 คาสั่ง
if (เงื่อนไข)
{
กลุ่มคาสั่ง ; (กรณีเงื่อนไขเป็นจริง)
} ;
คาสั่งชุดต่อไป ; (กรณีเงื่อนไขเป็นเท็จ)

15. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
3.2 กรณีใช้ประโยคคาสั่งแบบ if – else
คาสั่ง if – else มีการทางานดังนี้ หากเงื่อนไขเป็นจริง ให้ทางานตามคาสั่งชุดที่ 1
แล้วไปที่คาสั่งชุดต่อไป แต่หากเงื่อนไขเป็นเท็จ ให้ทางานตามคาสั่งชุดที่ 2 แล้วไปที่คา
สั่งชุดต่อไป
3.2.1 รูปแบบการเขียนคาสั่งแบบ if – else
รูปแบบ การใช้คาสั่งแบบ if – else
If (เงื่อนไข)
คาสั่งชุดที่ 1 (กรณีเงื่อนไขเป็นจริง) ;
else
คาสั่งชุดที่ 2 (กรณีเงื่อนไขเป็นเท็จ) ;
คาสั่งชุดต่อไป ;
ข้อควรจา หากแต่ละทางเลือกมีมากกว่า 1 คาสั่ง ต้องใช้เครื่องหมาย { } กั้นขอบเขต

16. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
O 3.3 กรณีใช้ประโยคคาสั่งแบบ if – else if – else
O คาสั่ง if – else if – else มีการทางานดังนี้ หากเงื่อนไข 1 เป็นจริง
ให้ทางานตามคาสั่งชุดที่ 1 แล้วทาตามคาสั่งชุดต่อไป หากเงื่อนไข 1
เป็นเท็จ ให้ตรวจสอบว่าเงื่อนไข 2 เป็นจริงหรือไม่ หากเงื่อนไข 2 เป็น
จริงให้ทางานตามคาสั่งชุดที่ 2 แล้วทาตามคาสั่งชุดต่อไป หากเงื่อนไข
2 เป็นเท็จ ให้ตรวจสอบว่าเงื่อนไข n เป็นจริงหรือไม่ หากเงื่อนไข n
เป็นจริง ให้ทางานตามคาสั่งชุดที่ n แล้วทาตามคาสั่งชุดต่อไป หาก
เงื่อนไข n เป็นเท็จ ให้ทาตามคาสั่งที่อยู่หลัง else แล้วทาตามคาสั่งชชุด
ถัดไป

17. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ if
3.3.1 รูปแบบการเขียนคาสั่งแบบ if – else if – else
รูปแบบ รูปแบบการเขียนคาสั่งแบบ if – else if – else
if (เงื่อนไข 1)
คาสั่งชุดที่ 1 ; (กรณีเงื่อนไข 1 เป็นจริง)
else if (เงื่อนไข 2)
คาสั่งชุดที่ 2 ; (กรณีเงื่อนไข 2 เป็นจริง)
…..
else
คาสั่งชุดที่ n ; (นอกเหนือจากเงื่อนไขข้างต้น)
คาสั่งชุดต่อไป ;
ข้อควรจา หากแต่ละทางเลือกมีมากกว่า 1 คาสั่ง ต้องใช้เครื่องหมาย { } กั้นขอบเขต

18. 4. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ switch
การควบคุมการทางานเชิงตรรกะในภาษาซี นอกจากคาสั่ง if
แล้ว ยังมีคาสั่ง switch ที่ให้เลือกนาไปใช้ควบคุมการทางานแบบมีทางเลือก
กรณีทางเลือกการทางานมีเป็นจานวนมาก ตัวอย่างเช่น งานตัดสินผลการ
เรียนแบบ 8 ระดับ หากใช้คาสั่ง if รูปแบบการเขียนประโยคคาสั่งจะมีจาน
วนบรรทัดคาสั่งจานวนมาก ทาให้อ่านคาสั่งได้ยากภาษาซีออกแบบคาสั่ง
switch ให้ทางานลักษณะวิเคราะห์ตรวจสอบค่าของตัวแปร หรือนิพจน์ว่า
ตรงกับคาภายในคาสั่ง case ใด จะทางานตามคาสั่งภายใต้การควบคุมของ
คาสั่ง case นั้น แต่หากตรวจสอบแล้วไม่ตรงกับคาสั่งใดเลย จะทางาน
ภายใต้คาสั่ง default (ผุ้เขียนคาสั่งอาจไม่เลือกเขียนคาสั่ง default ก็ได้)

19. 4. คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก ลักษณะ switch
4.1 รูปแบบการเขียนคาสั่งและแนวทางผังงานแบบ switch
Switch { var / expression}
{
case ค่าที่ 1 : คาสั่งชุดที่ 1 ;
break ;
case ค่าที่ 2 : คาสั่งชุดที่ 2 ;
break ;
case ค่าที่ n : คาสั่งชุดที่ n ;
break ;
: คาสั่ง ;
}
คาสั่งชุดต่อไป

20. O กรณีใช้คาสั่ง switch
O โจทย์ : จงเขียนงานโปรแกรม
ในลักษณะเมนูเลือกการทางาน
ด้วยคาสั่ง switch ดังนี้
O กาหนดให้ กด 1 คานวณพื้นที่
สี่เหลี่ยมจัตุรัส
O กด 2 คานวณพื้นที่สามเหลี่ยม
O กด 3 ออกจากระบบงาน
นอกเหนือจากนี้ แจ้งข้อความ
การกดหมายเลขผิดพลาด
ขั้นตอนการพัฒนางานโปรแกรม
1. การวิเคราะห์ระบบงานเบื้องต้น
1.1 สิ่งที่ต้องการ โปรแกรมเมนูเลือกการ
คานวณพื้นที่สี่เหลี่ยม และพื้นที่สามเหลี่ยม
1.2 สมการคานวณ พื้นที่สี่เหลี่ยม = กว้าง x
ยาว พื้นที่สามเหลี่ยม = ฐาน x สูง /2
1.3 ข้อมูลนาเข้า ตัวเลือกเมนู ความกว้าง
ความยาว หรือฐานกับสูง
1.4 การแสดงผลตามโจทย์กาหนด
1.5 กาหนดคุณสมบัติตัวแปร

21. กรณีศึกษาการใช้คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก
O 1.6 ลาดับขั้นตอนการทางาน
(action)
O 1) เริ่มต้นการทางาน
O 2) แสดงส่วนเมนูเลือกงาน
O 3) ป้อนค่าตัวเลือกเมนู (ans)
O 4) เลือกทางานด้วยคาสั่ง switch
(ans)
O 4.1) ถ้า ans เป็น ‘1’ ให้ทา งาน
กลุ่มคาสั่ง ดังนี้
O - ป้อนคาสั่ง w, l
O - คานวณ area = w * l
O - พิมพ์ area
O (ออกไปทางานข้อ 5)
ข้อมูล ชื่อหน่วยความจา ชนิดข้อมูล
ความกว้าง w ตัวเลขทศนิยม
ความยาว l ตัวเลขทศนิยม
ฐาน b ตัวเลขทศนิยม
สูง h ตัวเลขทศนิยม
พื้นที่ area ตัวเลขทศนิยม
ตัวเลือกเมนู ans อักษะ

22. O 4.2) ถ้า ans เป็น ‘2’ ให้ทางานกลุ่มคาสั่ง ดังนี้
O - ป้อนคาสั่ง b, h
O - คานวณ area = b * h/2
O - พิมพ์ area
O (ออกไปทางานข้อ 5)
O 4.3) ถ้า ans เป็น ‘3’ ให้ทางานกลุ่ม คาสั่ง ดังนี้
O - ออกจากส่วนการทางาน
O (ออกไปทางานข้อ 5)
O 4.4) นอกเหนือจากนี้ พิมพ์ข้อความแจ้ง ข้อผิดพลาด
O (ออกไปทางานข้อ 5)
O 5) สิ้นสุดการทางาน

24. กรณีศึกษาการใช้คาสั่งควบคุมแบบมีทางเลือก
O 3. คาสั่งควบคุมการทางาน
O ตัวอย่างโปรแกรม
กรณีศึกษาโปรแกรม
ระบบงาน ลักษณะเมนูเลือก
การทางาน ควบคุมการเลือก
การทางานด้วยคาสั่ง switch

25. จัดทาโดย
นายเกิดพงศ์ เกิดมงคล เลขที่ 3
นายวสวัตต์ ล้อเธียรประทาน เลขที่ 6
นางสาวปนิดา เหมาอาพมาตร์ เลขที่ 17
นางสาวสุภิชา แก้วรักษา เลขที่ 19
นางสาวอภิชญา ใจอักษร เลขที่ 20
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/5