2. Revolución Industrial: concepto e fases SXVIII: Protoindustrialización S XVIII: Revolución Agrícola. Agricultura de mercado S XVIII -XIX: Revolución demográfica. Ciclo demográfico moderno S XIX: Revolución dos transportes. Era do ferrocarril Expansión do comercio internacional Industria e fábricas. Era do maquinismo. Industria textil e siderúrxica
3. A Revolución Industrial Concepto Conxunto de transformacións económicas, tecnolóxicas e sociais que comenza en Gran Bretaña no S XVIII e se estende por Europa e EE.UU. durante o S XIX. Paso dunha economía agraia e artesanal a outra industrial e mecanizada. Circunstancias que a favorecen: unha serie de revolucións na agricultura , na demografía , nos transportes e comunicacións e na tecnoloxía, así coma un desenvolvemento do comercio , tanto interior coma internacional. Distinguimos 3 fases principais : 1ª ->1750 – 1850 -> Gran Bretaña: vapor, carbón, ferrocarril, industria textil ( algodón ) e siderúrxica ( ferro ) 2ª -> 1850 – 1914 ->Incorporación de USA, Francia, Alemaña,Xapón,...: electricidade, petróleo, metalurxia, automóbil, química 3ª -> a partires de 1945 -> enerxía atómica, elctrónica e informática, consumo de masas
4. S XVIII: Protoindustrialización 1ª Fase 2ª Fase 3ª Fase " Domestic system" : "Putting out system" : "Factory system" : rural urbana Proceso autónmomo do campesiño Actividade complementaria Dono dos instrumentos de traballo Comercializa o producto Industria textil Comerciante ( burgués capitalista) Materia prima ( lá,liño) Instrumentos de traballo Concentración de Capital Maquinaria Traballadores Fábrica Manufacturas Gran Betaña, Holanda, N. Italia, Cataluña,... fixa Prezos Salarios subministra burgués capitalista
5. Revolución Agraria S XVIII A Revolución Industrial en Gran Bretaña Productividade Influencia na Revolución Industrial: Máis e mellor alimentación Aumenta a capacidade de demanda do campesiño: comercio interior Subministra capital ( $ ) Excedente de man de obra agraria, cubrindo as necesidades da industria Transformacións técnicas Propiedade Aumenta un 90% durante o S XVIII excedentes mercado beneficios ( $ ) Mecanización Substitución do barbeito por rotación de cultivos : Sistema Norfolk Selección de sementes Especialización gandeira leite – carne Progresos técnicos arado – sementadoras e malladoras mecánicas,…. S XIX: fertilizantes químicos, tractor a finais de século Conversión da propiedade señorial en propiedade privada e libre , permitindo a experimentación : Propietario “empresario” ( non rendista ): foméntase o uso da terra para acadar o máximo beneficio Reforma agraria na estructua e distribución da propiedade : pechado dos “openfields” Enclosure Acts: campos pechados Concentración da propiedade Perxudicados campesiños Pequenos propietarios Xornaleiros Éxodo rural Industria 2.000 leis sobre 3 millóns Ha. Paso dunha agricultura de subsistencia a unha agricultura de mercado
8. Sistema Norfolk 1º ano 2º ano 4º ano 3º ano trigo para pan nabos para o gando cebada para cervexa, fariña ou alimento animal trébol ou herba para o gando
9. Revolución Demográfica S XVIII - XIX A Revolución Industrial en Gran Bretaña S XVIII Poboación Taxa de Mortalidade Taxa de Natalidade Causas Aumento da producción agrícola Mellora na alimentación Progreso na mediciña e hixiene P.ex.: vacina da viruela Influencia na Revolución Industrial: A maior poboación Maior demanda de productos industriais: mercado interior Abundante man de obra para as industrias Desaparición das fames negras Maior resistencia ás enfermidades e epidemias Reducción da mortalidade catastrófica Gran Bretaña S XVIII: aumento de case un 70% 35 ‰ De 30 ‰ a 20 ‰ Éxodo rural Emigración do campo á cidade, debido ó aumento de poboación e ó excedente de man de obra agraria ( mecanización do campo). Proporciona man de obra á industria Teoría malthusiana Robert Malthus (1766-1834), economista inglés, pon dde relevo o posible desequilibrio entre Recursos almenticios e poboación. Según a súa teoría a poboación crece en progresión xeométrica (1,2,4,8,16,…) , mentres que os alimentos en progresión aritmética ( 1,2,3,4,…), polo que se chegará a unha catástrofe na que a humanidade non terá recursos suficientes para a subsistencia. Ciclo demográfico moderno Migracións transoceánicas Destinos: Estados Unidos (33 millóns), Arxentina (6´4), Brasil (4´3), ...
10. Revolución Demográfica S XVIII - XIX A Revolución Industrial en Gran Bretaña Evolución das taxas de natalidade e mortalidade en Inglaterra ( ‰ ) T.N. T.M.
11. Revolución Demográfica S XVIII - XIX A Revolución Industrial en Gran Bretaña Réxime Demográfico Antigo Réxime Demográfico Moderno Transición 1ª FASE: Descenso Mortalidade TN TM ‰ 0 10 20 30 40 50 C.V. Crecemento Vexetativo ou da Poboación CICLOS DEMOGRÁFICOS Taxa de Natalidade Taxa de Mortalidade Aumento da poboación Aumento da poboación 1.750 1.850 Transición 2ª FASE: Descenso Natalidade 1.950
12. " O reloxio demográfico " Camarero Bullón: EVOLUCIÓN DE LA POBLACIÓN: CARACTERÍSTICAS, MODELOS Y FACTORES DE EQUILIBRIO ( Encuentros multidisciplinares, Vol. 4, Nº 10, 2002) 6.500 millóns 24:00:00 2.005 5.000 millóns 23:59:58 1.985 2.500 millóns 23:59:55 1.950 1.650 millóns 23:59:51 1.900 1.000.000 millóns 23:59:42 1.800 450 millóns 23:59:16 1.500 250 millóns 23:58:33 1.000 d. C. 250 millóns 23:57:07 Ano 0 10 millóns 23:49:56 5.000 a. C. 4 millóns 23:06:49 35.000 a. C. 100.000 0 h. 1.000.000 a. C Poboación do Planeta ( aprox.) Hora do día equivalente Data (aprox.)
13. Camarero Bullón: EVOLUCIÓN DE LA POBLACIÓN: CARACTERÍSTICAS, MODELOS Y FACTORES DE EQUILIBRIO ( Encuentros multidisciplinares, Vol. 4, Nº 10, 2002)
14. -300.000 -35.000. 2.005 1.950 1.900 1.850 1.750 1.300 Ano 0 - 5.000 Revolución Neolítico Antigo Réxime Revolución Demográfica S XIX Explosión demográfica S XX 750 mill. 400 mill. 250 mill. 10 mill. 400.000 100.000 Anos 1.250 mill. 1.650 mill. 2.500 mill. 6.500 mill. Evolución da poboación mundial
15. Evolucion da poboación por continentes 1.750 - 1.900 6 430 947 74 82 133 1900 2 284 809 38 26 111 1850 2 208 635 24 7 107 1800 2 163 502 16 2 106 1750 Oceanía Europa Asia América do Sur América do Norte África
16. Evolucion da poboación por países Europa 1.800 - 1.900 -10,0 4,5 5,0 Irlanda 51,3 40,7 26,9 Francia 67,7 18,6 11,5 España 74,2 5,2 3,1 Portugal 87,3 33,9 18,1 Italia 101,7 47,0 23,3 Austria-Hungría 105,5 50,6 24,5 Alemania 121,7 5,1 2,3 Suecia 123,3 6,7 3,0 Bélgica 131,8 5,1 2,2 Holanda 238,5 36,9 10,9 Gran Bretaña Aumento en % 1900 1800
17.
18.
19. Revolución dos Transportes A Revolución Industrial en Gran Bretaña 10 horas - 6 días Newcastle 6 horas 20 horas 3`5 días Manchester 14 horas 46 horas 12 días Edimburgo 3 horas 12 horas 2 días Birmingham 1855 1830 1750 DURACIÓN DA VIAXE ENTRE LONDRES E AS PRINCIPAIS CIDADES
21. Comercio Internacional A Revolución Industrial en Gran Bretaña Proporciona Materias primas algodón, ferro Demanda exterior de productos industriais Europa, América , Colonias Acumulación de capital ( $ ) para a industria Desenvolvemento do sistema financieiro Productos coloniais a Europa Te Seda Café Azucre Tabaco Especias … . gran industria de consumo Crecemento industria textil Plantacións escravistas de Norteamérica India Exportación productos manufacturados , sobre todo téxtiles de lino, lá e algodón producidos pola nacente industria téxtil Algodón
22. Industrias e fábricas A Revolución Industrial en Gran Bretaña Concentración Capital ( $ ) Maquinaria “Era do maquinismo “ Traballo Industrias Textil Siderúxica Da lá ó algodón ( Importante para o seu desarrollo a prohibición de importar tecidos estranxeirtos desde 1720 ) Ferro carbón para Da manufactura tradicional ás fábricas Revolución demográfica Revolución agrícola Revolución dos transportes Volume do comercio Aumento Producción Consumo Favorecen Maquinaria Ferrocarril Productos de consumo Noivos avances tecnolóxicos : uso da máquina que substitúe ó esforzo humano Novas formas de enerxía que substitúe á eólica, hidráulica, animal e humana : carbón Novas formas de producción: industrial e capitalista: división do traballo aumento do rendemento Novas relacións socio-económicas: burgués empresario – industrial obreiro ( proletario ) Novos mecanismos de financiamento: Siciedades Anónimas por accións, Bolsa de Londes, Gran Banca Máquina de vapor James Watt ( 1.781 ) Liberalismo económico Liberdade de uso dos factores productivos: Terra Capital Traballo Comercio Favorecen
24. Lanzadeira voante ( J.Kay- 1733 ) Spinning Jenny – Máquina de fiar (Hargreaves , 1765) Elabora 8 fíos a un tempo Water frame, máquina de fiar continua 1º movida por enerxía hidráulica e logo coa máquina de vapor (R.Arkwright, 1769 ) Mule Jenny, máquina de fiar ( S. Crompton, 1776 ) Tear mecánico ( E. Cartwright, 1785 ) Conclúe a industrialización do sector algodoneiro
