1. Κριτήριο Αξιολόγησης
Ονοματεπώνυμο:
Ημερομηνία:
Βαθμός:
Το «τέλος» της εφηβείας
Είναι αλήθεια ότι την τελευταία δεκαετία ιδιαίτερα, ο σχολικός χρόνος είχε μια
τάση επεκτατισμού εις βάρος του ελεύθερου χρόνου των μαθητών και αυτό δεν
αφορά μόνο αυτούς της τελευταίας τάξης του Λυκείου με τις ιδιαίτερες εξεταστικές
της προτεραιότητες: ένα τμήμα του μαθητικού πληθυσμού, ακόμα και στην
ευαίσθητη ηλικία των 6-12 ετών «τρέχει» να προλάβει μαζί με το σχολείο, τις ξένες
γλώσσες, τα ωδεία, τα μπαλέτα, τα φροντιστήρια, καθώς δεν είναι λίγοι οι γονείς
εκείνοι που προσδιορίζουν ασφυκτικά και μονοδιάστατα την καθημερινή ζωή των
παιδιών τους, προσανατολίζοντάς τα σε διευθετήσεις του ελεύθερου χρόνου που
αποσκοπούν στην απόκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων τίτλων σπουδών και
τυπικών προσόντων.
«Ποιος είναι ο ελεύθερος χρόνος σας;» Αυτή την ερώτηση απευθύναμε με
ερωτηματολόγιο, ανάμεσα σε άλλες, σε 672 μαθητές της Β’ τάξης Λυκείων που
φοιτούν σε διάφορα σχολεία. Η απάντηση; Οκτώ περίπου στους δέκα 16χρονους
μαθητές δήλωσαν ότι δεν έχουν καθόλου ελεύθερο χρόνο! Η καθημερινή ζωή ενός
μεγάλου αριθμού μαθητών που φοιτούν στη Β’ Λυκείου έχει μετατραπεί σ’ ένα
διαρκές «σχολείο- φροντιστήριο». Στο περιβάλλον των εξεταστικών πρακτικών του
Γενικού Λυκείου ο σχολικός χρόνος παρουσιάζει ανεπάρκεια και γι’ αυτό
κατάλληλο «προϋπολογισμό» καθώς και «διαχείριση» για την επιλογή κατάλληλων
μορφών «επένδυσης» και αποφυγή της «σπατάλης». Γίνεται φανερό ότι αυτή η
αντίληψη μπορεί να αποδοθεί στην κυριαρχία της τεχνοκρατικής ιδεολογίας που
μεταφέρεται στην καρδιά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Μπορούμε να μιλήσουμε, χωρίς υπερβολή, για το τέλος της εφηβείας, καθώς η
παιδικότητα εξοστρακίζεται, συνθλίβεται στο ασφυκτικό εμβαδόν του «εκ-
σχολισμού» της καθημερινής ζωής του 16χρονου, σε ένα σχολείο που από τη μια δεν
είναι σε θέση να ενσωματώσει στις παιδαγωγικές του δραστηριότητες εκείνα για τα
οποία οι μαθητές του απαρνιούνται τον ελεύθερο χρόνο τους και από την άλλη
εξορίζει από τα όρια του σχολικού χώρου τον αυθορμητισμό, την ανάληψη
πρωτοβουλιών, την άσκηση κριτικής, το διάλογο, καθώς όλες οι «παρεκκλίσεις » από
το πρόγραμμα θα πρέπει να εγκαταλειφθούν στο όνομα της «ύλης» που «πρέπει να
βγει».
(Διασκευασμένο άρθρο του Χρ. Κάτσικα από «ΤΑ ΝΕΑ», 1/12/1998)

2. Παρατηρήσεις
1. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο σε 100-110 λέξεις. (25 μονάδες)
2. Ποια είναι σύμφωνα με τον συντάκτη τα αίτια συρρίκνωσης του ελεύθερου
χρόνου των εφήβων της σημερινής Ελλάδας; Απαντήστε επιγραμματικά. (5
μονάδες)
3. Να επισημάνετε τα στοιχεία σχολίου στο παραπάνω κείμενο (10 μονάδες).
4. Να επαναδιατυπώσετε τις ακόλουθες προτάσεις αντιστρέφοντας την αρχική
τους σύνταξη.
Α. Δεν είναι λίγοι οι γονείς εκείνοι που προσδιορίζουν ασφυκτικά και
μονοδιάστατα την καθημερινή ζωή των παιδιών τους.
Β. Το σχολείο δεν είναι σε θέση να ενσωματώσει στις παιδαγωγικές του
δραστηριότητες εκείνα για τα οποία οι μαθητές του απαρνιούνται τον ελεύθερο
χρόνο τους και από την άλλη εξορίζει από τα όρια του σχολικού χώρου τον
αυθορμητισμό. (10 μονάδες).
5. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ασφυκτικά, διαρκές, ανεπάρκεια, αντίληψη, ενσωματώσει
(10 μονάδες)
5. Να γράψετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα όπου θα προτείνετε
τρόπους δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των νέων της
ηλικίας σας (300-400 λέξεις ). (40 μονάδες)