Emeklemeden Yürüdü, Yürümeden Konuştu: Hareket sistemi gelişimi OSB ve iletişim sorunları ile ilişkili mi?
•Download as PPT, PDF•
5 likes•1,029 views
Serebral Palsi kongresi. 2018. Gelişim basamaklarının sırayı takip ederek gerçekleşmesi beklenir. Bu sıranın bozulması gelişimsel kaskadın akışının bir nedenle beklendiği gibi olmadığını gösterir. Hareket sistemi "psikolojik" sayılmayan bir beyin işlevinden sorumlu olduğu için psikiyatrların ve ruh sağlığı alanında çalışanların ilgisini daha az çekmiştir. Ancak dil ve karşılıklı sosyal iletişimdeki gelişimin önemli ölçüde hareket sistemindeki gelişmelerle bağıntılı olduğu söylenebilir. Hareket sistemindeki kusur ve aksamaların psikiyatr muayenesinde değerlendirilmiş olması, gözlenen kusurların (ciddi nörolojik hastalıklar ekarte edilmiş olarak) fizoterapi ve 'occupational' terapi ile DE ele alınması gereklidir. Özel Eğitim (ABA ve türevleri, TEACHH gibi) ve llişkiye teşvik edici/uyarıcı aile temelli uygulamalar ise her çocukta müdahalenin temelini oluşturmaktadır.
Recommended
More Related Content
More from Yanki Yazgan
More from Yanki Yazgan (20)
Emeklemeden Yürüdü, Yürümeden Konuştu: Hareket sistemi gelişimi OSB ve iletişim sorunları ile ilişkili mi?
- 1. “Emeklemeden Yürüdü, Yürümeden Konuştu” Hareket sistemi ile EF/sosyal-dil gelişimi arasında bağlantı var mı? Dr Yankı Yazgan @yankiyazgancom 23 Ocak 2018 www.yankiyazgan.com 1
- 2. Yola çıkmak • Başını dik tutmak • Yere sağlam basmak • Sağlam adım atmak • Nereye gittiğini bilmek www.yankiyazgan.com 2
- 3. Klasiklere bakalım • Anne-babası ona doğru eğildiğinde kollarını açarak kaldırıp gelemeyen çocuk (Kanner) • Kendisine doğru fırlatılan topu yakalayamayan, bir tepki veremeyen çocuk (Asperger) www.yankiyazgan.com 3
- 4. OSB ve hareket arasındaki ilişki? • Hareket problemleri neredeyse yüzde 80’e varan yoğunlukta. • Diğer yandan, • Hareket sisteminin gelişimindeki kusurlar ve problemler otizm ölçütlerinden birisi değil. www.yankiyazgan.com 4
- 5. Hareket sorunları neleri etkiler? • Çevreyi yeterince keşfetme olanağı • Hareketle artan sosyal etkileşim olanakları Bir nesneye uzanırken başını döndürebilmek (koordinasyon), • ilgili kişiyi seçmek, yönelmek (sosyal motivasyon) www.yankiyazgan.com 5
- 6. Motor gelişim dili etkiler mi? • Dil hep bilişsel ve sosyal bileşenleriyle ilgi çekiyor. – Aynı zamanda bir motor işlevin tam gelişmiş olmasına bağımlı olabilir mi? • Dil gelişememesi sebepleri. – Amacını tam hissedememek, seslerin nasıl olup da mesaj aktardığını anlayamamak. Hareketin rolü olabilir mi? www.yankiyazgan.com 6
- 7. Sonradan OSB tanısı alanlarda erken dönemde hareket sistemi bulguları • Başını dik tutma (3 ay), Dönme (4 ay) • Oturma (6 ay) • Emekleme ( 8-9 ay) gecikmeli. • Nesnelere uzanma (4 ay) gecikmeli veya yok. • Tutma- kavrama ve manipülasyon www.yankiyazgan.com 7
- 8. Motor kusurlar yaygındır • Tek tek olduğunda önemi belirsiz. Ancak üstüste eklendiğinde sonrasındaki gelişimi etkileyebilir. • Motor problemler ne kadar çok/ciddi ise sosyal ve dikkat gelişimi o kadar problemli (Bhat ve ark, 2016) • Motor gecikme varsa, konuşma ve anlama gecikmeli (öncülü mü? tartışmalı). www.yankiyazgan.com 8
- 9. Otizme özgü hareket örüntüleri olabilir mi? • Bedenin iki yanı birbirini yeterince aynalamıyor. Üst beden yürürken öne doğru eğik, zıplayan adımlar, gövde hareketlendikçe stabilite azalır, denge için geniş tabanlı yürüme (Murphy et al, unpub; Ostofsky et al) • Kompleks, koordinasyon gerektiren hareketlerde (3-tekerlekli bisiklet pedalı) zorlanma www.yankiyazgan.com 9
- 10. VMI • Top yakalayamama: Visuomotor entegrasyon kusurları. (Ament et al, J Autism Dev D, Sept 2017) • Sup Par Lobül. Sıralı hareket öğreniminde etkin. OSB’de tekrarlayıcı hareketler ile ilişkili. (Mostofsky et al Autism Res, Sept 2017) www.yankiyazgan.com 10
- 11. Yürümek konuşmanın yolunu açar mı? • OSB riski yüksek çocuklarda (kardeşler) hareket sistemindeki gecikmeler otizm riskiyle orantılı • Yürüme sonrasındaki kelime artışı otizmlilerde gözlenmiyor. • Bir başka deyişle yürüme tipik gelişenlere kattığını otizmlilere katmıyor www.yankiyazgan.com 11
- 12. Ortak neden mi, “komplikasyon” mu? • Belki de, motor ve sosyal/dikkat/dil gelişimini sırayla bozan aynı nörobiyolojik kusur. • Örneğin: hareketi planlamak için gerekli olan görsel bilginin algılanıp işlemlenmesi de yetersiz olabilir (bu aynı zamanda başkalarının söz ya da eylemlerine dönük sözsüz tepkiler için gerekli bir işlev) www.yankiyazgan.com 12
- 13. Görsel motor bütünleştirme • Görsel ve motor alanlar arasındaki senkronizasyon ne kadar iyiyse, taklit becerileri de o kadar iyi. • Iki alan arasındaki asenkroni otizmde görülmekte, arttıkça otizm şiddeti de artmakta. www.yankiyazgan.com 13
- 14. VMI • Top yakalayamama: Visuomotor entegrasyon kusurları. (Ament et al, J Autism Dev D, Sept 2017) • Sup Par Lobül. Sıralı hareket öğreniminde etkin. OSB’de tekrarlayıcı hareketler ile ilişkili. (Mostofsky et al Autism Res, Sept 2017) www.yankiyazgan.com 14
- 15. Risk grubu çalışması-1 • 2-19 aylık. 91 yüksek risk, 25 düşük risk. • 3 ayda bir ziyaret. Sözcük dağarcığı listesi (ne anladı, ne söyledi). Yürüme zamanı. • 18, 24, 36 ay. Otizm? Dil gecikmesi? • 15 OSB, 26 DG www.yankiyazgan.com 15
- 16. Risk grubu çalışması-sonuçlar • Tipikler: • Yürümeden öncesindeki 4 ay : her ay 11 yeni kelime anladı, 1 yeni kelime söyledi. Yürüdükten sonra: her ay 30 yeni kelime anladı, 4 yeni kelime söyledi • DG: 6/0-1 • OSB: 2/0-0.5) yürüme sonrası 4/0-1 • (Iverson, Child Development, Oct 2017) www.yankiyazgan.com 16
- 17. Otizm ve DEHB/sosyal defisit Motor bileşenle ilgili olabilir mi? • Sosyal ilgi azlığı mı? • Yoksa, • Sosyal ilgi arama için gerekli motor yetkinliğin oluşmamış olması mı? www.yankiyazgan.com 17
- 18. Dil gelişimi yürümenin bir türevi olabilir • Ya da, yürümeyle sınırlı olmayan kaba motor beceriler ile de ilişkili olabilir. www.yankiyazgan.com 18
- 19. Ne yapabiliriz? Örn.? • FT. Kas güçlendirme vb’nin ötesinde öğrenme olanaklarını arttıran bir yaklaşım olarak da tasarlanabilir. (Bedford et al, Autism Research, December 2017) (Mac Donald et al Adapt PhysActiv Q, 2014) • OT. Beceri kazanımı amaçlı fiziksel aktiviteler • Başkalarıyla beraber yapılan harekete dayalı aktiviteler. • Canlı fiziksel aktivite gerektiren oyunlar. www.yankiyazgan.com 19
Editor's Notes
- between 2 and 19 months of age. Of these children, 91 have an older sibling with autism. These ‘baby sibs’ are about 20 times as likely to receive an autism diagnosis as infants without a family history of autism. The other 25 infants were considered ‘low risk.’ During each visit, parents completed a 396-word vocabulary checklist, marking the words that their children understood and the words they produced. The parents and researchers also noted when each child began to walk. The researchers continued to visit the children at 18, 24 and 36 months of age. At the final visit, they assessed the children for autism and language delay. They diagnosed 15 of the baby sibs with autism and 26 with language delay. In the four months before they walked, the baby sibs without autism or language delay and the controls both learned the meaning of about 11 new words and spoke an average of 1 new word per month. After they walked, language development in both groups accelerated: They picked up meanings for about 30 new words and spoke 4 new words each month. Vocabulary gains were more modest in baby sibs with language delay. These children understood and produced relatively few words before they could walk — about six words and less than one word, respectively — and added fewer words per month after they took their first steps than low-risk children. But the baby sibs later diagnosed with autism showed few vocabulary gains with walking. In each month before they walked, they picked up the meaning of fewer than two new words and sometimes spoke less than one new word. After beginning to walk, they gained about seven new words per month, an increase that was not statistically significant. Their spoken vocabulary grew by slightly more than one word per month. The findings were published 23 October in Child Development. Children with autism may not seek out the kinds of social or other stimuli that support vocabulary development, Iverson says. They may either lack the motivation to do so or become discouraged because they find walking difficult. It’s also possible that walking and verbal ability are not causally linked, even in typical development, says Rhea Paul, professor of speech language pathology at Sacred Heart University in Fairfield, Connecticut, who was not involved in the research. Instead, the brain’s language circuits may not be well established in children with autism, regardless of whether they are walking, Paul says. “I just think it’s taking things a little too far to say that it’s walking that contributes to this spurt of vocabulary.”
- between 2 and 19 months of age. Of these children, 91 have an older sibling with autism. These ‘baby sibs’ are about 20 times as likely to receive an autism diagnosis as infants without a family history of autism. The other 25 infants were considered ‘low risk.’ During each visit, parents completed a 396-word vocabulary checklist, marking the words that their children understood and the words they produced. The parents and researchers also noted when each child began to walk. The researchers continued to visit the children at 18, 24 and 36 months of age. At the final visit, they assessed the children for autism and language delay. They diagnosed 15 of the baby sibs with autism and 26 with language delay. In the four months before they walked, the baby sibs without autism or language delay and the controls both learned the meaning of about 11 new words and spoke an average of 1 new word per month. After they walked, language development in both groups accelerated: They picked up meanings for about 30 new words and spoke 4 new words each month. Vocabulary gains were more modest in baby sibs with language delay. These children understood and produced relatively few words before they could walk — about six words and less than one word, respectively — and added fewer words per month after they took their first steps than low-risk children. But the baby sibs later diagnosed with autism showed few vocabulary gains with walking. In each month before they walked, they picked up the meaning of fewer than two new words and sometimes spoke less than one new word. After beginning to walk, they gained about seven new words per month, an increase that was not statistically significant. Their spoken vocabulary grew by slightly more than one word per month. The findings were published 23 October in Child Development. Children with autism may not seek out the kinds of social or other stimuli that support vocabulary development, Iverson says. They may either lack the motivation to do so or become discouraged because they find walking difficult. It’s also possible that walking and verbal ability are not causally linked, even in typical development, says Rhea Paul, professor of speech language pathology at Sacred Heart University in Fairfield, Connecticut, who was not involved in the research. Instead, the brain’s language circuits may not be well established in children with autism, regardless of whether they are walking, Paul says. “I just think it’s taking things a little too far to say that it’s walking that contributes to this spurt of vocabulary.”
- But the baby sibs later diagnosed with autism showed few vocabulary gains with walking. In each month before they walked, they picked up the meaning of fewer than two new words and sometimes spoke less than one new word. After beginning to walk, they gained about seven new words per month, an increase that was not statistically significant. Their spoken vocabulary grew by slightly more than one word per month. The findings were published 23 October in Child Development. Children with autism may not seek out the kinds of social or other stimuli that support vocabulary development, Iverson says. They may either lack the motivation to do so or become discouraged because they find walking difficult.
- Mac Donald