Entrevista con escritora Elena Poniatowska para a sección 'maré' de 'Galicia Hoxe'

1. MARÉ 06.05.2009 | GALICIA HOXE | 33
GALARDÓN DOS ESCRITORES Elena Poniatowska chega a Compostela para recibir o
Premio ‘Escritora Galega Universal’: “Admiro moito a quen conserva o seu idioma”
“Os mexicanos fan milagres”
FERNANDO BLANCO
Para a escritora, “en
América Latina é difícil
facer literatura intimista
porque a realidade entra
pola fiestra e cómete”
V. Oliveira . Santiago
Falar pausado, sorriso permanen-
te. Coa curiosidade sempre acesa,
Elena Poniatowska non puido re-
sistirse ante unha ducia de apren-
dices: “Gústavos ser xornalistas?”,
preguntou a escritora mexicana por
herdanza –filla de dous exiliados,
unha francesa e un polaco– ao cabo
de media hora de conversa.
A autora que denunciou o sufri-
mento dos máis pobres en obras co-
mo El tren pasa primero – unha ho-
menaxe ao movemento sindical fe-
rroviario en México– ou Todo empe-
zó en domingo –crónicas dos paseos
dominicais dos marxinados– con-
verterase hoxe en ‘Escritora Gale-
ga Universal’, un galardón que lle
concede a Asociación de Escritores
en Lingua Galega (AELG) nun acto
que se celebra no Pazo de Fonseca
da USC a partir das 19:30 horas.
O presidente da AELG, Cesáreo
Sánchez, destacou que representa
unha “honra” outorgarlle este pre- A escritora Elena Poniatowska onte nos xardíns do Hotel Virxe da Cerca, en Santiago, onde mantivo un encontro cos medios de comunicación
mio xa que “sentimos que é un refe-
rente pola súa literatura e a súa de- AS FRASES teuse finalmente na novela Hasta A AXENDA
fensa dos valores humanos, a favor no verte Jesús mío, coa que gañou o
dos desposuídos”. “Os mexicanos, aínda que “En México dise que as Premio Mazatlán de Literatura. Pe- Hoxe, un acto
Elena Poniatowska rebelouse eran pobres tiñan moita mulleres fan literatura ro quizais a reportaxe pola que máis en Fonseca
contra o seu destino. Destinada a creatividade, intelixen- ‘light’, que se le con moi- foi recoñecida, La noche de Tlatelol-
ter que casar cun príncipe europeo cia, valentía, sentido do ta facilidade. Pero hoxe en co foi a que máis lle custou publicar, O Salón Nobre do Pazo de
–por ser a filla do herdeiro á coroa vítima da censura mexicana. Fonseca da Universidade de
polaca–, decidiu dedicarse ao xor- humor, e enxeño para so- día, unha muller que sabe “En América Latina é difícil facer Santiago de Compostela, aco-
nalismo. En 1953 comezou a traba- brevivir. Os mexicanos fan traballar gaña o respecto literatura intimista –apuntou onte– lle hoxe a partir das 19:30 ho-
llar no Excelsior publicando cróni- milagres.” de todos”. porque a realidade entra pola fies- ras a conferencia de Elena Po-
cas sociais xa que era unha época, tra e cómete”. Cronista do terremo- niatowska co título La literatu-
como ela mesma explicou, na que to do 85 e do conflito de Chiapas, ra que viene de la calle. A con-
“falar dos problemas da realidade “En México, ser poeta é “Admiro moito a quen Poniatowska recoñece que en Méxi- tinuación, o escritor coruñés
mexicana, incluso dicir que viramos estar condenado a ser conserva o seu idioma. Iso co “dise que as mulleres fan literatu- Manuel Rivas fará unha lauda-
un can esfameado ou un esmoleiro pouco coñecido e o mes- pasa coas linguas indíxe- ra ‘light’, que se le con moita facili- tio da autora. Tamén intervirá
non se podían contar”. mo pasa cos que escriben nas. O galego é un idio- dade”. Malia todo, segue a defender o presidente da Aelg, Cesáreo
a súa condición. “Unha muller que Sánchez, que lle entregará a
“Polo meu apelido pensaban contos que, salvo Juan ma moi rico: eu enténdoo sabe traballar gaña o respecto de to- Poniatowska dunha escultura
que era unha espía rusa” Rulfo, son moi pouco co- moito a partir do francés dos”, apuntou. que a recoñece como ‘Escrito-
Poniatowska (París, 1932) segue le- ñecidos”. e do latín.” “Admiro moito a quen conserva ra Galega Universal’.
vando consigo a súa libreta de xor- o seu idioma. Iso pasa coas linguas
nalista aínda que ao comezo, co seu A VISITA A COMPOSTELA indíxenas. O galego é un idioma
apelido polaco, “pensaran que era moi rico: eu enténdoo moito a par- Mañá estará na
unha espía rusa”. De feito, cando
chegou a México con só nove anos,
“O caldo galego revive os mortos!” tir do francés e do latín. Cando tiña
24 anos intentei aprender polaco
Feira do Libro
fuxindo da II Guerra Mundial, a es- A relación de Poniatowska con na Feira do Libro de Guadalaja- pero a profesora díxome que mellor A Feira do Libro de Compostela
critora sentiuse “fascinada” dende Galicia iniciouna o escritor cuba- ra. “Iso si –bromeou– coñecía o me dedicara a escribir....”, comen- acollerá mañá a presentación
o primeiro momento polos mexica- no de orixe galega Miguel Bar- caldo galego, que pode revivir tou. A autora mostrouse sorprendi- do libro A filla do filósofo, un-
nos. “Aínda que eran pobres, tiñan net, ademais de todos os gale- un morto” da porque a AELG elixira relatos pa- ha tradución ao galego dunha
moita creatividade, intelixencia, va- gos que coñeceu no seu país. Co- Agora que xa leva dous días ra traducir no volume A filla do filó- serie de relatos de Elena Po-
lentía, sentido do humor, e enxeño mo reflexionou, os galegos son en Galicia e xa tivo contacto de sofo (Galaxia) que se presenta mañá niatowska. O venres, a autora
para sobrevivir. Os mexicanos fan “os máis viaxeiros, os que máis primeira man coa nosa terra, se- na Feira do Libro de Santiago. “En intervirá no II Encontro Cida-
milagres”, lembrou onte. se lanzaron, aos que máis lles gue sen escatimar eloxios, cuali- México ser poeta é estar condena- de da Coruña na sede da Real
“O que escribes ten que ver coa gusta a aventura”. ficando a xente de “moi cálida” e do a ser pouco coñecido e o mesmo Academia Galega na Coruña.
túa vida de periodista”, reflexionou. Con todo, recoñeceu que o a comida de “deliciosa”. pasa cos que escriben contos que, O sábado celebrarase a Cea
De feito, na azotea onde vivía, viuse seu coñecemento da literatura Respecto de Compostela, salvo Juan Rulfo, son moi pouco co- das letras ás 20:30 horas no
deslumbrada por unha lavandeira galega se limita a poucos au- asegura que é un “privilexio ca- ñecidos”, asegurou. Para o futuro só Hotel Porta do Camiño na que
que falaba con sabedoría: Josefina tores, como Rosalía de Castro miñar por unha cidade tan bela, agarda ter tempo para poder escri- se lle entregará unha pluma
Bórquez. Unha longa entrevista con ou ao propio Cesáreo Sánchez con igrexas onde a xente entra bir “as dúas novelas que aínda me que a acredita como ‘Escrito-
este personaxe formidable conver- a quen coñeceu o ano pasado a pedir milagres”. quedan no tinteiro”. G ra Galega Universal’.