Les 1 en 2 cursus Scheppingsleer HIGW Leuven 2017
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•517 views
Inleidende les - verhouding wetenschap & theologie - modellen Barbour - model E. Johnson - practical cooperation - recontextualisering
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
Les 1 en 2 cursus Scheppingsleer HIGW Leuven 2017
- 1. SCHEPPING Kijken naar wat kan zijn Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 1
- 2. Thema’s cursus ■ Dialoog tussen wetenschap en religie ■ Schepping als symbolisch universum ■ De mens in de schepping Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 2
- 3. Materiaal cursus ■ Reader – Bernard Sesboüé, Ik geloof: Een uitnodiging voor de 21ste eeuw, Averbode, 2000 – Jürgen François, Dat kan toch geen toeval zijn?,Collationes 28 (2008) 1 – Dorothee Sölle/Shirley A. Cloyes, God heeft mensen nodig: Een theologie van de schepping,Ten Have, 1984 – Dorothea Erbele Küster, “U vergat de God die u gebaard heeft (Deut 32:18) in: Anneleen Decoene,Jacques Haers, Marianne Servaas (red.),Wanneer de schepping kreunt in barensweeën, Halewijn (Antwerpen), 2008 – LaudatoSi’, Encycliek van paus Franciscus, 2015 ■ ppt (tl asap nà elke les beschikbaar) Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 3
- 4. Bedoeling cursus ■ Inleiding in scheppingstheologie ■ Aanknopingspunten bieden eigen (beroeps)(geloofs)leven ■ Cursus als startpunt ■ Vandaar volgende verwachtingen examen: – kennis = basis – eigen reflectie = nodig Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 4
- 5. THE USUAL SUSPECT: GENESIS Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 5
- 6. Reflectie in deze cursus 1. De schepping is door God bedoeld en bevolen, en zij is goed. (Gen. 1) 2.De mens is geschapen naar het beeld van God en is zijn dienaar. (Gen. 1,26-30 – Gen. 2, 15-17) 3. Genesis = geloofsverhaal Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 6
- 7. Elementen van Bijbels scheppingsbegrip ■ God gaat vooraf ■ scheppen is een werkwoord – bara ■ scheppen is een proces Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 7
- 8. Genesis 1 ■ gedicht ■ orde scheppen ■ wereld als geschenk Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 8
- 9. Genesis 1: korte versie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 9
- 10. Genesis 1: structuurelementen ■ Gen. 1, 1-2: voorspel – gebruik werkwoord “bara”: uniek voor God ■ Gen 1,3-31: 6 scheppingsdagen – scheppen door gesproken woord – scheppen volgens plan – dag 1-4: landschap – dag 5-6: levende wezens ■ Gen 2, 1-4: God rust ■ verdere informatie: bijbelfiche Thomas: https://www.kuleuven.be/thomas/page/bijbelfiche-de-schepping/ 1In het begin schiep God de hemel en de aarde. 2De aarde was woest en leeg; duisternis lag over de diepte, en de Geest van God zweefde over de wateren. 3Toen sprak God: `Er moet licht zijn!' En er was licht. 4En God zag dat het licht goed was. God scheidde het licht van de duisternis; 5het licht noemde God dag, en de duisternis noemde Hij nacht. Het werd avond en het werd ochtend; dat was de eerste dag. 6God sprak: `Er moet een uitspansel zijn tussen de wateren, een afscheiding tussen het ene water en het andere.' 7En God maakte het uitspansel; Hij scheidde het water onder het uitspansel van het water erboven. Zo gebeurde het. 8Het uitspansel noemde God hemel. Het werd avond en het werd ochtend; dat was de tweede dag. 9God sprak: `Het water onder de hemel moet naar een plaats samen- vloeien, zodat het droge zichtbaar wordt.' Zo gebeurde het. 10Het droge noemde God land, en het samengevloeide water noemde Hij zee. En God zag dat het goed was. 11God sprak: `Het land moet zich tooien met jong groen gras, zaadvormend gewas en vruchtbomen die ieder naar zijn soort hun vruchten dragen, met zaad erin.' Zo gebeurde het. 12En uit het land schoot jong groen op, gras, zaadvormend gewas, in allerlei soorten, en bomen die ieder naar zijn soort hun vruchten droegen, met zaad erin. En God zag dat het goed was. 13Het werd avond en het werd ochtend; dat was de derde dag Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 10
- 11. GOD DIE HEMEL EN AARDE GEMAAKT HEEFT Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 11
- 12. Verhouding wetenschap - theologie ■ relatie wetenschap/religietheologie ■ 4 modellen: Ian Barbour Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 12
- 13. wetenschap/theologie: 4 modellen onafhankelijkheid conflict dialoog integratie Verhouding wetenschap - theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 13
- 14. Onafhankelijkheid wetenschap theologie Verhouding wetenschap - theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 14
- 15. Integratie theo logie wetenschap theologie weten schap 1.Verhouding wetenschap - theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 15
- 16. Conflict wetenschap theologie 1.Verhouding wetenschap - theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 16
- 17. Conflict-model en scheppingstheologie ■ Ken Ham – young earth creationism ■ “Als eerste verzen uit de Bijbel onwaar zijn, is de Bijbel onwaar.” Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 17
- 18. Voorbeeld (verborgen?) conflict: ID Intelligent Design is het concept dat bepaalde kenmerken van het universum en van de levende wezens het best verklaard worden door een intelligente oorzaak en niet door een ongericht proces van natuurlijke selectie. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 18
- 19. ID als natuurlijke theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 19
- 20. ID:Tegen toeval ■ Jacques Monod: “Le Hasard et la Nécéssité” – cf. vandaag: Richard Dawkins & Daniel Dennett ■ Wolfgang Kuhn: argumenten tegen constructieve rol toeval Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 20
- 21. WETENSCHAP : TEGEN BEWUST ONTWERP Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 21
- 22. ID GEEN NATUURLIJKE THEOLOGIE Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 22
- 23. Dialoog wetenschap theologie Verhouding wetenschap - theologie Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 23
- 24. Doel dialoog ■ niet: bewijzen God ■ wel: praktische samenwerking aan toekomst wereld Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 24
- 25. Dialoog in Genesis Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 25
- 26. Het verhaal herlezen ■ Pauselijke Bijbelcommissie: De interpretatie van de Bijbel in de Kerk (nov. 1993) – bestudering Bijbel nooit af – elke generatie: opdracht begrijpen heilige boeken ■ recontextualisering Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 26
- 27. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 27
- 28. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 28
- 29. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 29
- 30. Recontextualisering = kritische herbronning Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 30
- 31. Genesis 1 ■ gedicht ■ orde scheppen ■ wereld als geschenk Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 31
- 32. Is dit de wereld zoals beschreven in “mijn” teksten? Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 32
- 33. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 33
- 34. Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 34
- 35. Maak ik de wereld zoals in “mijn” tekst? Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 35
- 36. Van dialoog naar‘practical cooperation’ Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 36
- 37. Laudato si: luisteren naar wetenschap Van dialoog in verschil tot ‘practical cooperation’ Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 37
- 38. Laudato si: luisteren naar geloofstraditie Van dialoog tot ‘practical cooperation’ Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 38
- 39. ■ Elisabeth Johnson – “Ask the Beasts” Van dialoog in verschil tot ‘practical cooperation’ Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 39
- 40. GOD HEEFT MENSEN NODIG…? Tom Uytterhoeven - HIGW Leuven 2017 40
Editor's Notes
- bronnen afbeeldingen: tenzij anders vermeld, kunnen alle afbeeldingen via Flickr.com (creative commons) teruggevonden worden.
- Sesboüé: algemene tekst, inleidend, achtergrond bij cursus François: tekst i.f.v. relatie theologie en wetenschap – geeft goede inleiding in Intelligent Design – geeft enkele theologische vragen aan die uit debat iver de relatue tussen theologie en wetenschap naar voor komen. Dorothee Sölle: verbinding scheppingstheologie met bevrijdingstheologie – aanknopingspunten om over plaats/rol mens in de schepping na te denken. Küster: frisse blik op oude beelden; symbolische verdieping van de relatie God-mens en de rol van de mens in de schepping Laudato si: hoofdstuk over opvoeding tot ecologische spiritualiteit: link naar onze eigen rol
- Inleiding: geen systematisch overzicht; wel proeven van de vragen en antwoorden die rond schepping naar voor komen. In die zin is de cursus een startpunt voor eigen verdere exploratie.
- Genesis meer dan scheppingsverhalen – ook verhalen over begin verbond Israël. Internationaal Bijbelcommentaar 10 thema’s in Genesis: De schepping is door God bedoeld en bevolen, en zij is goed. (Gen. 1) De mens is geschapen naar het beeld van God en is zijn dienaar. (Gen. 1,26-30 – Gen. 2, 15-17) God heeft de mensheid gezegend. Zonde is zich afwenden van God. God straft niet alleen, hij vergeeft ook. (verzoening Jakob-Esau) Israël is speciaal door God uitverkoren. Het verhaal is een verhaal van belofte. (zegen Isaak voor Jakob, belofte Jakob) God kan met een kromme stok een rechte slag slaan (bedrog Jakob-Esau) Genesis = geloofsverhaal (vertrouwen Abraham) belang aanbidden (sabbat: Gen. 2,1-3) Behalve Genesis: ook Psalmen, Wijsheid, Job, evangelie – komen later aan bod.
- Wat betekent het – vanuit de dialoog wetenschap/theologie – in het symbolisch universum van de christelijke traditie - om te zeggen dat schepping gewild en goed is? Gave/opgave. - om te zeggen dat de mens naar Gods beeld geschapen is? Welke plaats in de schepping heeft de mens? - dat Genesis een geloofsverhaal is? Vermindert dit de betekenis van wat we in de Bijbel, in traditie vinden?
- Zie Sesboüé. God gaat vooraf: God hangt niet af van de wereld; is eeuwig; heeft wereld niet nodig – intitiatief tot scheppen komt van persoonlijke God (niet van onbewust principe) en is in vrijheid genomen (niet vanwege een bepaalde ordening van de werreld. Hebreeuwse werkwoorden: bara (exclusief voor Gods scheppende activiteit gebruikt), maken, vormen , opbouwen, verwekken – baren (komt later terug) scheppen is een proces: psalm 104: 5Gij grondde de aarde op haar zuilen, onwrikbaar, eeuwig van duur, 6dekte haar met een sluier, de oerzee. Het water stond boven de bergen. 7Doch het week voor uw dreigen terug, het vlood voor de stem van uw donder: 8en de bergen kwamen omhoog, hun kloven werden tot dalen alnaar Gij de plaats hun beschikt had. 9Een grens stelde Gij, niet te overschrijden: de vloed dekke de aarde niet weder! 10Bronnen wijst Gij hun loop naar de beken: tussen bergen door wandelt het water, 11drenkt alle dieren des velds, de woudezels lessen hun dorst; 12boven nestelen de vogelen des hemels, doen zich horen van tussen de takken. 13Gij zijt het die hoog uit zijn zalen de bergen doet vloeien van water; de aarde leeft van de gave uwer schepping: 14kiemen doet Gij het gras voor het vee, het gewas dat de mens het bewerkt, dat het brood uit de aarde zal geven. 15Er is wijn, die het mensenhart deugd doet, - als van olie glanst het gelaat - en brood dat het mensenhart kracht geeft. 16De bomen Gods trekken hun sappen, de Libanon-ceders, zijn planting; 17daar hebben de vogels hun nest, in hun kruin maakt de ooievaar woning; 18en de bergtoppen zijn voor de steenbok, in de rots verbergt zich de klipdas. 19De maan schiep Ge - getijden ontstonden, de zon weet wanneer zij moet dalen; 20als Gij duister gebiedt valt de nacht, in de dieren des wouds komt de onrust. 21Jonge leeuwen brullen roofgierig om hun voedsel te vragen van God; 22gaat de zon op dan trekken ze af, zij legeren zich in hun holen, 23en de mens gaat op weg om te werken, naar zijn arbeid tot aan de avond. 24Ongeteld zijn uw werken, o Heer, Gij schiep ze alle met wijsheid. Van uw rijkdom vervuld is de aarde. 25Groots, wijd uitgestrekt ligt de zee: daar is eindeloos levend bewegen van dieren - de kleine, de grote; 26daar nemen de schepen hun weg; Leviatan huist er, formatie van U, Gij kunt ermee spelen. 27En zij allen wachten op U, dat Gij voedsel hun geeft, telkenmale, 28het hun reikt: zij mogen het nemen, Gij opent uw hand en zij mogen met overvloed zich verzadigen. 29Wendt Ge uw aanschijn af, zij bezwijken, onttrekt Gij hun de adem, zij sterven: zij keren weder tot stof; 30zendt Ge uw ademtocht; zij ontstaan: het gelaat van de aarde vernieuwt Gij.
- Elke strofe = 1 scheppingsdag – terugkerend: “Het werd avond en het wed ochtend”; “En god zag dat het goed was” Alles krijgt zijn plaats: orde scheppen – universum wordt ahw bewoonbaar Alles wordt aan de mens geschonken: gave en opgave (Laudato si)
- bara: God schiep niet met de handen, maar door iets te willen en daardoor meteen tot stand te brengen sterke wind over de wateren: echo van Enuma Elisj, van gevecht met chaos? cf. Marduk tegenover Tiamat? 6 scheppingsdagen: onderscheid met Enuma Elisj: ordelijke schepping, geen strijd, geen bedreiging door chaos dag 1: schepping licht dag 2: scheiding water/lucht dag 3: droge land en gewassen op het land dag 4: schepping hemellichten dag 5: vissen en vogels (dieren in de zee en in de lucht) dag 6: landdieren en de mens plechtige formuleringen – gedicht of geloofsbelijdenis God zag dat alles goed was: de geschapen dingen zijn gehoorzaam aan God, alles goed geschapen zowel in wezen als naar Gods bedoeling mens is deelnemer aan Gods gelijkenis in de zin van: bestuurders wereld als gemeenschap van mensen die vruchtbaar zijn, gehoorzaam en in vrede leven met andere schepsels (zie ook Spreuken, 3, 19-26) 7de dag: 7 = heiliging, voltooiing vreugdevolle dag: genieten van schepping door God terugtrekken God: autonomie schepping, vrijheid mens mogelijkheid/opgave beslissingen te nemen vers 3: zegening/heiliging sabbat
- Reader: tekst Sesboüé – algemeen kader/rode draad christelijk geloof in schepping stelt dat àlles van God afkomstig is, er is geen tegengod, geen god van het kwaad (dus geen dualisme), en de schepping is geen uitvloeisel van eerder kwaad. Vgl. Babylonische scheppingsmythen: verslaan Tiamat, Noorse scheppingsmythen: verslaan giganten. zichtbare/onzichtbare werkelijkheid: is er nog iets buiten het immateriële (geloof: ja!) en wat is de verhouding tussen beide? Daarom: eerste blik op verhouding wetenschap-theologie
- waarom theologie en niet religie? Robert McCauley: onderscheid tussen ‘maturationality’ en ‘rationality’ – eerste: wat zich van nature uit ontwikkelt, bv. besef dat vast lichaam ondoordringbaar is; tweede: wat zich alleen door systematisch oefenen ontwikkelt, bv. begrip quantummechanica van daaruit: onderscheid tussen intuitieve fysica en wetenschap, maar ook tussen religie en theologie. Theologie valt niet samen met religie, in die zin dat het een systematische reflectie is op wat geloofsovertuigingen (zouden kunnen) betekenen; theologie is wel nauw verweven met religie, in die zin dat het vanuit de overtuigingen spreekt waarop gereflecteerd wordt. Wetenschap: bedoeld worden (meestal) natuurwetenschappen – wetenschappen pluraler dan we vaak vermoeden!
- De 4 invloedrijkste modellen zijn nog steeds de modellen van Ian Barbour. Barbour beschreef elk model; onderscheidde ook nog submodellen. Wij: enkel de hoofdlijnen
- wetenschap en theologie hebben niets met elkaar te maken – spreken over verschillende zaken kosmoloog-priester Lemaitre: wetenschappelijke theorie over ontstaan heelal mag niet gebruikt worden om theologie schepping op te bouwen – Stephen Jay Gould (paleontoloog): non-overlapping magisteria waarom? theologie en wetenschap gaan over verschillende dingen theologie en wetenschap gaan over hetzelfde, maar wetenschap heeft theologie voorbijgestreefd
- integratie: vb: theologie integreert wetenschap: middeleeuwse synthese van Griekse fiosofie (Aristoteles) in theologie - thomisme vb: wetenschap integreert theologie: Intelligent Design – voor zover aanvaard als wetenschap! ander voorbeeld: Philip Clayton, theologie waarin persoonlijk godsbeeld vervangen wordt door creativiteit omwille van vooruitgang wetenschap.
- wetenschap en theologie gaan over dezelfde dingen, maar slechts één van beide heeft gelijk. vb. debat rond heliocentrisme Wiskundige Laplace: ik heb geen behoefte aan de hypothese ‘God’ om de wereld te verklaren paradox: beide partijen in conflict vertonen volgens barbour fundamentalistische kenmerken. wetenschap: overtuiging dat wetenschap en alleen wetenschap voldoende is/in staat is om wereld te verklaren – scientisme theologie: overtuiging dat Bijbel gelijkaardig is aan wetenschappelijke verslagen – letterlijk geloof; fundamentalisme Voorbeeld: creationisme – young earth creationisme: wereld letterlijk in 6 dagen geschapen
- Als de Bijbel waar is, moet onze kennis van de wereld de Bijbel bevestigen – bevestiging van de Bijbel, bewijzen van de Bijbel in de wereld. Dieren geschapen in verschillende soorten: zien we rondom ons, geen dieren die veranderen in andere dieren (ontkenning evolutie) Eva-theorie in evolutie: mitochondriale Eva = biologische Eva – Bijbelse Eva Zondvloed: fossielen God als garantie werking natuurwetten Wetenschappelijke vragen – theologische vragen: we bespreken a.dh.v. ID
- geen rechtstreekse ontkenning van evolutie; wel van Darwinisme – Darwinisme onvoldoende als uitleg voor evolutie vanuit kenmerken wereld afleiden: er is een intelligente ‘veroorzaker’ van de wereld
- sluipwesp en rups: rups wordt verlamd, van binnenuit levend opgegeten, daarna ankerpunt voor poppen wesp – zie filmcyclus “Aliens” om dat op mensenschaal over te plaatsen – “Darwin-probleem”: vanwaar dit lijden?
- Monod: wijzigingen = mutaties / mutaties = toeval Kuhn: toeval (mutaties) zorgt voor verlies aan informatie – betekenisvolle informatie opbouwen op basis van toeval: extreem lage kans – complexe structuren in levende wereld als tegenargument geen toevel, dus: ontwerp, dus: evidentie ontwerper – geen godsbewijs, wel dwingende suggestie
- Michael Behe: ‘onherleidbare complexiteit’ – “Een eenvoudig systeem dat is samengesteld uit verschillende goed opgebouwde interagerende delen die bijdragen tot de basisfunctie, waarbij het verwijderen van een of ander deel de oorzaak vormt van het feit dat het systeem effectief ophoudt te functioneren.” Muizenval: geen onderdeel kan worden weggenomen zonder dat muizenval stopt te functioneren – hoe kan dit door evolutie gecreërd worden? Wetenschap: wij zien alleen de overlevers, niet de ontwerpen die niet overleefden – wij zien patronen achteraf – evolutie werkt ad hoc, wij projecteren probleem dat moest worden opgelost op evolutie – in feite: combinatie van veel tijd, van toevallige vondsten van wat werkt en van daarop verder bouwen – natuurlijke selectie filtert uit wat in gegeven omstandigheden werkt/niet werkt – geen doelgerichtheid – wel samenhangende processen (‘gecorreleerde voortgang’, epigenetica, niche construction theory, etc.) Voorbeelden van ‘slecht design’: rugpijn – blinde vlek in menselijk oog – grootte hoofd baby bij geboorte
- Thomas van Aquino: onderscheid tussen Eerste oorzaak/tweede oorzaken – godsbewijzen als secundaire wegen om tot bevestiging geloof in God te komen God vereenzelvigen met evolutie, met wat we in de natuur zien – God op niveau tweede oorzaken plaatsen: patstelling in theodicee – geen uitweg tgo kritiek God wil lijden in schepping Kunnen we theologie en wetenschap anders, vruchtbaarder met elkaar verbinden dan alleen de stelling: “Het geloof in God als de oorsprong en het doel van de schepping kan men niet laten verantwoorden door Hem als verklaringsprincipe voor het bestaan zelf, de wetmatigheden die het heelal schragen en door het onverbiddelijke mechanisme van de natuurlijke selectie te postuleren.”?
- - belangrijk: dialoog is eigenlijk vooral deel van theologische reflectie “For the person of religious faith, the encounter with science is itself a religious and a theological event.” Philip Hefner Mikael Stenmark: in wetenschap mag theologie, mag geloof wel rol spelen in stellen van vragen, zelfs in opstellen van hypotheses, maar niét in beoordelen van hypotheses.
- geen Godsbewijs door dialoog: verworvenheid onafhankelijkheids- en conflict model: geloofsuitspraken bevatten waarheid, zijn waardevol maar ook: geen Godsbewijs vanuit dialoog omwille van kritiek op conflict model/integratiemodel – wetenschap alleen aanvaarden als ze religie bevestigt is vorm misbegrepen meesterschap over natuurlijke wereld en Woord van God (niet open voor nieuwe betekenislagen Bijbels Woord - fundamentalisme) praktische samenwerking: Elisabeth Johnson – theologische arbeid op basis van wetenschappelijke inzichten om thema’s uit Bijbel en uit theologische traditie opnieuw naar boven te halen die ethische bekomernis om de aarde kunnen voeden + oproepen vanuit wetenschappelijke hoek aan leiders religieuze tradities om hun invloed te gebruiken ten bate van bewustwording gemeenschap nood Aarde. wereld: zoals wereld is/zoals wereld denkbaar is – cf. algemene structuur Laudato si: 1) wetenschap schetst stavaza wereld; 2) bronnen christelijke traditie schetsen wereld zoals zou kunnen zijn; rest encycliek = onderzoek hoe aan die wereld bij te dragen.
- bron afbeelding: http://www.webpages.uidaho.edu/ngier/308/OTcosmos.jpg Ted Talk David Christian “Big History” https://www.ted.com/talks/david_christian_big_history “Big History”: onderzoeken van ons verleden om beter te begrijpen hoe te handelen in het heden (15’16”)
- voorbeeld onderwijs: school in een stationsbuurt, dalende leerlingenaantallen – alle betrokkenen bij elkaar geroepen: “Wat te doen?” – ook aanwezig: zuster van congregatie die school stichtte – wijst er op waarom school ooit gesticht was: niet omdat er scholen te kort waren, wel omdat er geen scholen voor arbeiderskinderen waren. Vandaar: naam = St. Jozef Arbeider. probleem; naam was gewijzigd tot St Jozefschool, niemand kende geschiedenis nog. reactie zuster: dat op zich niet zo erg. Wel nodig: nu zelf nadenken over waarvoor de school nodig was, wat voor school zij wilden zijn.
- Marcel Duchamp – 1917 – gesigneerd urinoir. In context: kunstwerk. Buiten context: gebruiksvoorwerp – context beïnvloedt betekenis Context schrijvers/vertellers – context lezers/luisteraars (foto Wikipedia)
- Vrijheidsbeeld: symbool van waar VS voor wil(de) staan – teksten herinneren ons aan verworven wijsheden Red Star Line museum – contrast boodschap dit beeld/ontvangst migranten (foto: T. Uytterhoeven)
- context stelt vragen aan traditie – traditie stelt vragen aan context – wij worden uitgenodigd om antwoorden te zoeken St. Patrick’s Cathedral: daklozen in gebouw – contrast met Vrijheidsbeeld, maar ook met collectebus: geld verzamelen om gebouw in stand te houden (foto: T. Uytterhoeven)
- Herlezen van verhalen = even halt houden, herbronnen, weer kunnen verder zoeken (foto: T.Uytterhoeven)
- Elke strofe = 1 scheppingsdag – terugkerend: “Het werd avond en het wed ochtend”; “En god zag dat het goed was” Alles krijgt zijn plaats: orde scheppen – universum wordt ahw bewoonbaar Alles wordt aan de mens geschonken: gave en opgave (Laudato si) De mens als beheerder van de schepping
- structuur laudato si: eerst luisteren naar wetenschap om context te begrijpen – hoofdstuk 1: Wat er in ons huis gebeurt (lees laatste paragraaf)
- context aanvaardbaar? waar moeten/willen we naartoe? niét vanuit vaststaande dogma’s, vanuit bronverhalen Gregersen: ‘deep incarnation’: Jezus niet alleen voor menselijke soort gekruisigd en verrezen, maar voor alle leven, voor ganse schepping - Jan-Olav Henriksen: geschiedenis en ‘deep incarnation’ uitverkiezing/oproep deep incarnation alle leven gegrond in Gods handelen doorheen evolutie deep history
- gezien de toestand van onze planeet: nodig om voorbij conflict te gaan – wetenschap en religie samenwerken – bv. religie beter begrijpen, daardoor beter mogelijkheden toekomst zien - theologisch: openbaring beter begrijpen