3. 2
PRIMAVERA 6
Proje yönetimi (project management) en genel manası ile; planlama safhası, verilerin girilmesi ve bu
ikisinin kıyaslanmasından oluşuyor. Primavera bu konuda yardımcı bir program. Methodology
management (hazır şablon ile programlama) ve Project Managemen kısımlarından oluşuyor. Genel
olarak biz Project Management kısmını kullanıyoruz. My Web kısmında ise planlanan projelerin web
sayfası şeklinde yayınlanması sağlanıyor. Yalnız bu durumda Türkçe karakter kullanılmıyor.
ENTERPRISE PROJECT STRUCTURE (EPS)
Tam Türkçe karşılığı belirlenmemiş olsa da kurumsal proje hiyerarşisi/yapısı olarak adlandırılabilir.
Örnek olarak;
Şekil 1- EPS Örneği
Enterprise > Enterprise Project Structure seçilerek elde edilir.
Resim 1- Enterprise Project Structure (EPS)
Açılan seçenekte önce Add butonuna basılır. Ardından EPS ID ve EPS NAME kısımları doldurularak
(bu iki kısım birden doldurulmalıdır) Add tuşuna tekrar basılır ve hiyerarşi oluşturulur. Hiyerarşi sırası
ise oklar yardımı ile tayin edilir. İşlemler bittikten sonra Close ile pencere kapatılır.
Yükselen
İnşaat G.Y.O.
Üst Yapı
Projeleri
Beton Proje Çelik Proje
Alt Yapı
Projeleri
İshale Hattı
Yol, Köprü
Projeleri
4. 3
Resim 2- Enterprise Project Structure (EPS) Menüsü
Eğer oluşturduğumuz EPS yapısını şema olarak görmek istiyorsak Resim 2 ‘deki beyaz boş alana
tıklanarak Chart View seçeneği seçilmelidir. Ayrıca Chart View seçilmişken boş alanda sağ tıklayıp
Chart Box Template > Customize ile düzenleme yapmak da mümkündür. Şematik gösterimi kapatıp
orijinal menüye dönebilmek için ise tekrar boş bir alanda sağ tıklanarak Table View seçilmelidir.
Resim 3- Enterprise Project Structure (EPS) Menüsü Chart View Görünümü
5. 4
ORGANIZATIONAL BREAKDOWN STRUCTURE (OBS)
Organizasyon şemasının, sorumlulukların ve görev dağılımlarının tanımlandığı kısımdır.
Enterprise > OBS... seçilerek elde edilir.
Resim 4- Organizational Breakdown Structure (OBS)
Hiyerarşi oluşturma bakımından ve menünün kullanım şekli açısından OBS menüsü EPS ile aynıdır.
Burada da Chart View elde etmek, Chart View ‘da Customize ile düzenleme yapmak, Chart View ‘ı
düzgün görebilmek için Zoom menüsünden Zoom to Best Fit seçmek veya Display açılır menüsünden
Chart View görüntüleme şekillerini belirlemek için Arrange Children ve Align Children ‘ı seçmek gibi
işlemler de EPS ile aynıdır.
Resim 4- Organizational Breakdown Structure (OBS) Menüsü
6. 5
YENİ PROJE OLUŞTURMA
File > New seçilerek Create a New Project menüsü açılır.
Resim 5- Yeni Proje Oluşturma
Açtığımız ekranda, Select EPS seçeneğinin sağındaki üç noktalı butona *…+ basıyoruz.
Resim 6- Create a New Project Menüsü
7. 6
Daha önce Şekil 1 ‘de hazırlamış olduğumuz Beton Projeyi çift tıklama ile seçiyoruz ve Select EPS
yazısının altında Beton Proje yazdığını görüyoruz. Bir sonraki ekrana geçmek için Next butonuna
basıyoruz. Örnek üzerinden anlatım olacağı için betonarme işlerinin yapım aşamalarının
planlanacağını düşünüyoruz.
Resim 7- Create a New Project Menüsü Devam
Next butonuna bastıktan sonra Create a New Project menüsünde bir sonraki ekrana geliyoruz. Bu
ekranda Project ID kısmına “akasya”, Project Name kısmına ise “ AKASYA EVLERİ” yazıyoruz ve
yeniden Next Butonuna basıyoruz.
Resim 8- Create a New Project Menüsü Devam
8. 7
Bir sonraki ekranımızda Planned Start kısmına projemizin başlayacağı tarihi yazıyoruz. Bu örnekte
projemizin 4 Kasım 2013 tarihinde başlayacağını varsayıyoruz. Must Finished By kısmını ise boş
bırakıyoruz. Bu kısıma eğer tarih bildirirsek, projeye bir başlangıç ve bir bitiş tarihi belirlemiş oluruz.
Başlangıç ve bitiş tarihi mutlak olarak belirlenmemiş projelerde bu kısımı boş bırakmalıyız. Bu şekilde
projenin belirlenen süreden daha erken bitmesi durumundaki incelemelere de fırsat vermiş oluruz.
Yeniden Next butonuna basarak bir sonraki aşamaya geçiyoruz.
Resim 9- Create a New Project Menüsü Devam
Bir sonraki ekranda ise projenin sorumlu olduğu kişinin ismini seçiyoruz. Biz bu örnekte isim
yazmadığımız için Yönetim Kurulu Başkanı yazısını seçiyoruz ve Next butonuna basıyoruz.
Resim 10- Create a New Project Menüsü Devam
9. 8
Bir sonraki ekranımızda ise Rate Type ‘ımızı Price/Unit olarak seçiyoruz. Diğer seçenekler döviz
cinsinden de tanımlanabilir. Yalnız burada önemli olan nokta, seçtiğimiz Price/Unit kütüphanedeki ile
aynı olmalıdır. Yeniden Next butonu ile devam ediyoruz.
Resim 11- Create a New Project Menüsü Devam
Bir sonraki ekranımızda ise Project Architect seçmemiz isteniyor. Biz burada No, do not run the
Project Architect seçeneğini seçiyoruz. Çünkü Methodology Management ile şablondan proje
yönetimi yapmak istemiyoruz. Seçimimizi yaptıktan sonra tekrar Next butonuna basarak bir sonraki
ekranımıza ilerliyoruz.
Resim 12- Create a New Project Menüsü Devam
10. 9
Bir sonraki ekranda seçimlerimizin düzgün şekilde tamamlandığını belirten Congrugulations yazısını
gördükten sonra Finish butonuna basarak yeni proje oluşturma işlemini tamamlıyoruz.
Resim 13- Create a New Project Menüsü Seçim Tamamlama
Finish butonuna bastıktan sonra ekranda proje olarak açmak istediğimiz Beton Proje başlığı altında
bir klasör işareti ile birlikte AKASYA EVLERİ projesi görünecektir. Proje ismimizi seçili hale getirdikten
sonra sağ tıklayarak çıkan menüden Open Project ‘i seçiyoruz. Ayrıca proje seçili dururken pencerede
sol üstte başlık olarak (caption) proje ismimizi AKASYA EVLERİ olarak da görüyoruz.
Resim 14-Oluşturulan Yeni Projenin Açılması
11. 10
AKTİVİTELERİN OLUŞTURULMASI
Önemli bir noktayı burada belirtmek gerekir. Genel olarak Primavera kullanımında daha rahat
hakimiyet kurabilmek için üst gri bölümde sağ tıklanarak diğer yardımcı butonlar açılır. Bu şekilde hızlı
erişim sağlanmış olur.
Resim 15-Yardımcı Butonların Açılması
Yeni oluşturduğumuz projemizi Open Project diyerek açtıktan sonra aşağıdaki görünümü elde
ediyoruz. Karşımıza çıkan bu ekranda normalde aktiviteleri ekranın sağındaki Add butonu ile wizard
açarak tek tek ekleyebiliriz.
Resim 16-Aktivitelerin Add Butonu ile Wizard Açarak eklenmesi
Fakat aşağıdaki resimde de görülebileceği gibi her aktivitenin tek tek eklenmesi özellikle de inşaat
işleri gibi oldukça fazla sayıda aktivitenin olduğu durumlarda pek manasız kalmaktadır.
Resim 17-Yeni Aktivite Ekleme Sihirbazı
12. 11
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi her seferinde her aktiviteyi tek tek aktivite sihirbazı ile oluşturmak
oldukça zahmetli ve zaman alıcıdır. Bunu engellemek için aktiviteler excel gibi ekrandan topluca
kopyalanabilir. Bir diğer yöntem ise Edit > User Preferences seçilir.
Resim 18- User Preferences
Daha sonra karşımıza gelen menüden Assistance sekmesindeki Use New Resource Wizard ve
Use New Activity Wizard seçimleri (tikleri) kaldırılarak etkisiz hale getirilir. Bu işlemden sonra Close
butonuna basılarak ekrandan çıkılır.
Resim 19- User Preferences
13. 12
Bu noktadan sonra artık direk Activity ekranının sağındaki Add butonu ile aktiviteleri hızlı bir şekilde
projeye girmek mümkündür.
Resim 20- Aktiviteleri El İle Girmek
Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta ise Original Duration default olarak yani ayarları
değiştirilmediği sürece gün olarak kabul edilir. Buradaki Add butonu ile eklenen aktivitelerin default
ayarlarını değiştirmek için sol taraftaki menüden Projects butonuna basılır.
Resim 21- Aktivitelerin Default Ayarlarını Değiştirmek
Projects ekranında alttan Default sekmesi seçilerek aktivitelerin default ayarları değiştirilir. Ayrıca
Proje başlangıçlarındaki ilk aktivitede Original Duration değeri “0” (sıfır) olarak alınabilir.
Resim 22- Aktivitelerin Default Ayarlarını Değiştirmek
14. 13
Şimdi örnek aktivitelerimizi sisteme tek tek Add butonu ile ekliyoruz. Aktivitelerden en son yazılanın
üstte veya en altta olmasını istiyorsak View > Group and Sort > Sort yolu takip edilerek Descending
(azalan) veya Ascending (artan) seçilir.
Resim 23- Aktivitelerin Sıralama Ayarını Değiştirmek
Açılan menüden Sort butonuna basılır.
Resim 24- Aktivitelerin Sıralama Ayarını Değiştirmek
15. 14
Sort butonuna bastıktan sonra açılan menüde Delete butonu ile daha önceden oluşmuş kuralları
silerek listeden kaldırıyoruz.
Resim 25- Aktivitelerin Sıralama Ayarını Değiştirmek
Bundan sonra ise Add butonuna basarak yeni bir sıralama kuralını listeye ekliyoruz. Daha sonra
eklediğimiz kuralın Field Name kısmından bize lazım olan Activity ID‘i açılır listeden seçersek ve Sort
Order kısmında ise sıralamanın nasıl olacağına karar veriyoruz. Ascending (artan) seçilir ise en son
yazılan aktivite ismi en üstte olur. Descending (azalan) seçilirse en son yazılan aktivite ismi en altta
olur.
Resim 26- Aktivitelerin Sıralama Ayarını Değiştirmek
16. 15
Biz bu örnekte yazdığımız sırada gitmesi için Resim 25’deki gibi seçimi boş bıraktık. OK butonuna
bastıktan sonra tekrar Resim 24 ‘deki ekrana dönüyoruz ve burada Apply butonuna bastıktan sonra
yeniden OK butonuna basıp ana ekrana geri dönüyoruz. Bu arada ana ekranın bölümlerinin isimlerini
de belirtmiş olalım.
Resim 27- Primavera Ekranında Genel İsimlendirme
Örnek aktivitelerimizi sisteme girmeye devam ediyoruz ve aşağıda aktivite listemizin tamamlanmış
halini görüyoruz. İleride Kritik Yol Hesabı için aktivitelere göre ilişkiler belirleneceğinden proje için
gerekli aktiviteler doğru bir şekilde belirlenmelidir. Buraya kadar yaptığımız çalışmanın bir kopyasını
çıkartmak için ise File > Export > Primavera PM/MM-(XER) > Project yolu takip edilir. Ayrıca
aktivitelerin zaman birimi için Edit > User Preferences > Time Units yolu takip edilir.
17. 16
Örnek için hazırladığımız kısa aktivite listesi tamamlandıktan sonra aşağıdaki gibi gözükecektir.
Resim 28-Aktivite Listesi
Liste tamamlandıktan sonra aktivite listesinden PB’ye gelinir. Activity Details kısmından General
sekmesi tıklanır. Burada Activity Type , Start Milestone olarak seçilir.
Resim 29- PB (Start Milestone)
18. 17
Aynı şekilde PB için de buraya gelinir fakat burada Finish Milestone seçilir. Bu şekilde kritik yol hesabı
için başlangıç ve bitiş aktiviteleri belirlenmiş olur.
Resim 30- PS (Finish Milestone)
AKTİVİTELER ARASI İLİŞKİ ZİNCİRİ OLUŞTURULMASI
Aktiviteler başlangıç, bitiş ve ilişki durumlarına göre dört gruba ayrılır.
1) SS: Start to Start (1. Aktivite başladığında 2. Aktivite de başlar.)
2) FS: Finish to Start (1.Aktivite bittiğinde 2. Aktivite başlar.)
3) SF: Start to Finish (1.Aktivite başladığında 2. Aktivite biter.)
4) FF: Finish to Finish (1. Aktivite bittiğinde 2. Aktivite de biter.)
Aktiviteler bu kurallara göre birbirine bağlanacaktır. Burada dikkat etmemiz gereken nokta ise
aktiviteleri imalat sırasına göre birbirine bağlayacağız. Genel olarak aksi durum oluşmadıkça
planlamada en sık kullanılan bağlantı tipi 1) SS ve 2) FS olanlardır.
Ayrıca aktivitelere Lag (bolluk) ‘da verebiliriz. Örneğin Lag=0 verdiğimizde 1.Aktivite biter bitmez 2.
Aktivite başlar. Fakat Lag=1 olarak atanırsa 1. Aktivite bittikten 1 gün sonra 2. Aktivite başlar. Bu
konuda bir diğer önemli nokta ise Lag (bolluk) verilirken tatil günlerini de düşünmemiz
gerekmektedir.
Aşağıdaki şekilde daire içindeki sayılar aktiviteyi temsil ederse; bir aktiviteden önceki aktivite
Predecessor (Öncül) aktivite ve bir aktiviteden sonraki aktivite ise Successor (Ardıl) aktivite olarak
isimlendirilir.
Resim 31- Prodecessor (Öncül) ve Successor (Ardıl) Aktiviteler
19. 18
Aktivitelerin birbiri ile ilişkisi oluşturulurken aktive ismine tıklanarak seçili hale getirilir ve daha sonra
ana ekranımızın Activity Details kısmında yer alan Relations sekmesine tıklanır.
Resim 32- Prodecessor (Öncül) ve Successor (Ardıl) Aktiviteler
Bu noktadan sonra ise aktivitenin Prodecessor (Öncül) ve Successor (Ardıl) aktivitesi Assign yapılarak
listeden seçilir ve tanımlanmış olur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise projelerde başlangıç
aktivitesinin Prodecessor (Öncül) veya Successor (Ardıl) aktivitesi olmaz ve kapanış aktivitesinin
sadece Prodecessor (Öncül) aktiviteleri olabilir. Başlangıç aktivitesinden sonraki ilk aktivitelerin de
Prodecessor (Öncül) aktivitesi sadece başlangıç aktivitesi olabilir.
Resim 33- Prodecessor (Öncül) ve Successor (Ardıl) Aktiviteler
20. 19
Bütün aktivitelerin ilişkileri oluşturulduktan sonra Tools>Schedule ile tarihsel hesap yaptıracağız.
Resim 34- Schedule Menüsü (Tarihsel Hesap)
Tarihsel hesap yaptırırken hataları inceleyebilmemiz için Log to Files kutusunun seçili olmasına dikkat
etmeliyiz. Log dosyasının hazırlanacağı yeri de menüden seçebiliriz. Özelliklerapor alındığında PB ve
PS haricindeki error ve warning’ ler projemiz için göreceli olarak daha önemlidir.
Resim 34- Schedule Menüsü (Tarihsel Hesap)
Tarihsel hesap yaptırıldıktan sonra Grant Chart görüntüsünde aktiviteler tarihsel sıra ile dizilirler.
Yalnız ilk tarihsel hesaptan sonra Activity Table ekranı gruplanır. Eski haline getirmek için burada sağ
tıklanarak Filters.. seçilir ve All Activities kutucuğu işaretlenerek pencere kapatılır.
Resim 35- Aktivitelerin Tarihsel Sıralanması
21. 20
KRİTİK YOL HESABI (CPM)
Kritik yol hesabında kullanılan kısaltmaların anlamlarını aşağıda görebilirsiniz. Daha sonra hesap
şeması incelenmelidir.
ES (Early Start): Aktivitenin başlanabileceği en erken zaman
EF (Early Finish): Aktivitenin bitirilebileceği en erken zaman
LS (Late Start): Aktivitenin başlayabileceği en geç zaman
LF (Late Finish): Aktivitenin bitirilebileceği en geç zaman
Resim 36-Kritik Yol Hesabı (CPM- Critical Path Method)
Kritik yol ile ilgili bilmemiz gereken en önemli nokta ise, kritik yolda yani toplam bolluğu sıfır olan
yolda yapılacak olan aktivitedeki zaman değişiklikleri projenin genel süresini değiştirir. Toplam
bolluğu sıfırdan farklı olan yollardaki aktivite süresindeki değişiklikler projenin süresinde değişikliğe
sebep olmaz.
ÇALIŞMA TAKVİMİNİN OLUŞTURULMASI
Çalışma takvimini oluşturmak için Enterprise > Calendars.. yolu izlenir.
Resim 37-Takvim Oluşturma (Calendars..)
22. 21
Menüden Calendars.. seçildikten sonra takvimi oluşturacağımız Calendars menüsü ekrana gelir.
Resim 38- Calendars Menüsü
Bu menüde Global ‘de oluşturulan takvim her yerde yani tüm alt projelerde görünür. Project seçilerek
oluşturulan takvimde ise takvim ise sadece çalışılan projede görünür. Genel olarak bu kısım Global
veya Resources olarak seçilir. Add butonuna tıklanarak kendi oluşturacağımız takvimimiz üzerinde
düzenlemeler yapabiliriz. Add butonuna bastıktan sonra kendi takvimimizi oluşturmak için listedeki
hazır takvimlerden bir tanesi şablon olarak seçilir. Listeye eklendikten sonra yeni takvimin ismini
belirledikten sonra Modify butonuna basılarak takvim düzenlenmesi yapılır.
Resim 39- Calendars Menüsü
23. 22
Total work hours/day seçili iken Workweek..butonuna basarsak Calendar Weekly Hours menüsü
karşımıza gelir ve buradan günlük çalışma saatini yazabilriz.
Resim 40- Total work hours/day Menüsü
Diğer seçenek olan Detailed work hours/day seçili iken Workweek.. butonuna basılırsa gün içindeki
çalışma saatleri daha detaylı olarak düzenlenebilir.
Resim 41- Detailed work hours/day Menüsü
Daha sonra ise Activity Table’ da sağ tıklanarak Columns seçilir.
Resim 42- Takvimi Aktivite Tablosuna Eklemek
24. 23
Açılan menüde Generals sekmesinden Calendar bulunur ve sağ oka tıklanarak listeye eklenir. Daha
sonra Ok butonuna basılırsa Calendars kolonunun Activity Table ‘a eklendiğini görürüz.
Resim 43- Takvimi Aktivite Tablosuna Eklemek
Calendars kolonunun Activity Table ‘a eklendiğini gördükten sonra proje başlangıç aktivitesindeki
(Bizim örneğimizde aktivite ismi PB) Calendars takvimini çift tıklayarak bizim düzenleyerek
oluşturduğumuz 6 Günlük Çalışma Takvimi ‘ni seçiyoruz.
Resim 44- Takvimi Aktivite Tablosuna Eklemek
25. 24
En baştaki aktiviteyi seçtikten sonra kayar menüyü en alta kadar indirerek aktivite listesinin en
sonuna gelinir. Klavyeden Shift tuşuna basılı tutulurken en son aktiviteye tıklanır. (Bizim örneğimizde
son aktivitenin adı PS.) Bütün kolon seçili hale geldiğinde Calendars kolonuna sağ tıklanarak çıkan
menüden Fill Down seçilir.
Resim 45- Takvimi Aktivite Tablosuna Eklemek
Bu şekilde bütün aktivitelere bizim daha önceden oluşturduğumuz örnek takvimimizi atamış
oluyoruz.
Resim 46- Takvimi Aktivite Tablosuna Eklemek
26. 25
Bizim seçtiğimiz takvimi aktivitelere atamanın bir diğer yolu ise soldaki menüden Projects butonuna
tıklamak, projemizi seçtikten sonra Activity Details kısmından Defaults sekmesine tıklanarak
Calendars bizim kendi oluşturduğumuz takvim olarak seçilir. Bu şekilde yapacağımız zaman proje
başında yapmalıyız ya da yaptıktan sonra eklediğimiz her yeni aktivitenin atanan takvimi kabul
edeceğini bilmemiz gerekmektedir.
Resim 47- Oluşturulan Takvimi Aktivitelere Atamak
NOT 1: Calendars ‘ da Global yerine Resources seçilerek takvim hazırlanırsa Modify dediğimizde
Inherit Holidays and exceptions from Global Calendar aktif olur ve bu kısmı Global ‘den referans alır.
(Sadece tatilleri.)
NOT 2: Admin > Admin Preferences… ‘a basılarak açılan menüden Time Periods sekmesinden;
Allow users to spesify the number of work hours for each time period kutucuğu işaretlenirse;
Edit > User Preferences ‘a tıklatığımızda karşımıza gelen menüdeki Time Units sekmesinde Time Unit
değiştirilebilir.
27. 26
KAYNAK KÜTÜPHANESİNİN OLUŞTURULMASI
Enterprise > Resources yolu ile veya soldaki butonlardan yine Resources ‘a basılarak çıkan ekranda
oluşturulan kaynaklar projelerimize aktarılır. Burada kaynak imalat için gerekli malzeme, ekipman,
çalışan gibi kaynaklardır. Kaynakların aktivitelere atanması ile keşif bedeli bulunur. Ayrıca bir başka
projeden bizim çalıştığımız projeye sadece kaynaklar Import edilebilir.
1) Öncelikle para birimini oluşturacağız. Bunun için;
Admin > Currencies seçeneğini tıklayacağız.
Resim 48- Para Birimi Oluşturmak
Daha sonra açılan menüden TL (Türk Lirası) oluşturacağız. Döviz cinsinden para birimleri tanımlı
olduğundan biz kendi para birimimizi tanımlayacağız.
Resim 49- Para Birimi Oluşturmak
28. 27
Resim 46 ‘ da da gözüktüğü gibi Currency ID kolonuna TL, Currency Name kısmına TÜRK LİRASI
yazıyoruz. Ayrıca Decimal Symbol (ondalık ayracı) virgül olarak ve Digit group symbol (hane sayısı
ayracı) nokta olarak seçilmelidir. En son yine Close butonu ile pencere kapatılmalıdır.
2) TL tanımlama işleminden sonra kuruşlu ifadeleri görebilmemiz için;
Edit > User Preferences > Currency yolu izlenir ve listeden TL seçilir. Açılan User Preferences
menüsünden Currency sekmesine tıklanır ve Show Decimal Digits işaretlenir.
Resim 50- Kuruş Gösterimini Sağlamak
29. 28
Daha sonra tekrardan Edit > User Preferences > Time Units yolu takip edilir ve yine açılan User
Preferences menüsünden Time Units sekmesine gelinir. Burada Unit of Time, Day olarak seçilir ve
Show Unit Label kutucuğu işaretlenir.
Resim 51- Birim Zaman Ayarları
3) Son olarak da ölçüm birimlerini tanımlayacağız.
Admin > Admin Categories yolu izlenerek Admin Categories menüsü açılır.
Resim 52-Admin Categories Menüsü
30. 29
Daha sonra açılan menüden Units of Measure Sekmesine tıklanarak Add butonu ile gerekli ölçü
birimleri tanımlanır. Biz bu örnek için metreküp, metrekare, ton, adet, götürü bedel (Lamp Samp) gibi
bazı ölçü birimlerini tanımladık. Tabi yine ihtiyaca göre kullanılacak ölçü birimleri buradan tanımlanır.
Resim 53-Ölçü Birimlerinin Tanımlanması
Ölçü birimlerimizi de tanımladıktan sonra artık proje için gereken kaynaklarımızı tanımlayabiliriz.
Yukarıda da tanımladığımız gibi kaynaklar malzeme, ekipman, çalışan gibi unsurlardır. Şimdi de
soldaki menüden direk seçerek veya Enterprise > Resources yolu izlenerek Resources menüsü açılır.
Resim 55-Resources Kaynak Atama Menüsü
31. 30
Açılan Resources ekranında sağdaki Add butonuna tıklanarak kaynaklar eklenir.
Resim 56-Resources Kaynak Atama Ekranı
Daha sonra ekranda daha önceki projelerde aktarılmış kaynaklar da gözükebilir. Biz kendi projemizde
kullanacağımız kaynakları tanımlıyoruz. Yeniden Add butonuna basarak kaynak tanımlamamızı
yapıyoruz. Burada yine daha önceden EPS tanımlamada olduğu gibi oluşturduğumuz kaynaklara
oklarla düzenleme yapabiliriz. Bu projemiz inşaat projesi olduğundan inşaat imalatına yönelik
kaynaklarımızı tanımlıyoruz. Ekskavatör, kamyon, demir, polywood, kalıpçı, demirci, tuğla, duvarcı,
sıhhi tesisatçı, sıva taşeronu, boya taşeronu, elektrik taşeronu, peyzaj, mantolama, fayans, beton
sınıfları ( Örnek için C30 ve grobeton olarak tanımlanacak) olacak şekilde bu proje için gerekli
kaynaklarımızı tanımlıyoruz. Kaynak atarken üç farklı kaynak şeklimiz mevcuttur;
Taşeron hesaplarında genel olarak Material seçilerek kaynak oluşturulur. Ayrıca yine genel olarak
yani duruma göre değişiklik gösterebileceği halde götürü bedelin %1 ‘ i yazılır.
32. 31
Tek bir kaynak tanımlama örneği üzerinden işlemleri görelim. Diğer kaynaklar da aynı şekilde
tanımlanır. Daha önceden de belirtildiği gibi Resources ekranında sağdaki Add butonuna tıklanır ve ok
işaretleri ile gerekli şekilde yerleştirilir. Sistem default olarak ilk kaynağı Material olarak atar ve bu
yüzden yan tarafta tuğla resmini görmekteyiz. Bu örnekte tanımladığımız kaynakların daha rahat
gözükmesi için oklar yardımı ile en dışa (sola) alınarak ve en alta taşınmıştır. Ayrıca kaynağa ait bazı
genel bilgileri düzenleyebileceğimiz Generals sekmesi Resim 57 ‘de gözükmektedir.
Resim 57-Kaynakların Oluşturulması
Eklediğimiz kaynakların gerekli düzenlenmesi ise Activity Details kısmında bulunan sekmeler yardımı
ile yapılacaktır.
33. 32
Resource ID ‘si BTN01 olan ve Resource Name’i C30 BETON olan kaynağımızın düzenlemesini Activity
Details kısmından yapıyoruz.
Resim 58-Kaynakların Oluşturulması (Details)
Units&Price sekmesinde de hesaplanmış olarak birim ünitenin fiyatı da gözükmektedir.
Resim 59-Kaynakların Oluşturulması (Unit&Price)
34. 33
Bütün kaynaklar tanımlandıktan sonra Resourse kısmında aşağıdaki gibi gözükecektir.
Resim 60-Kaynakların Oluşturulması
Kaynak oluşturma tamamlandıktan sonra aktivitelere tek tek kaynaklar atanacaktır. Biz burada yine
tek bir atama göreceğiz. Soldaki menüden Activities butonuna basılarak aktivite ekranına gelinir.
Daha sonra atama yapmak istediğimiz aktivite seçilir. Aktivitemizi seçtikten sonra altta (Activity
Details ekranında) Resource ‘a tıklanır. Add Resource butonuna basılır ve atanacak kaynak çift
tıklanarak listeye eklenir. Kaynak atama tamamlanınca açılan listede kaynağın yanında bir ok işareti
belirir. Bu şekilde aktivitelerin kaynak atanması tamamlanır. Bir aktiviteye birden fazla kaynak
atanabilir. Örneğin GROBETON DÖKÜLMESİ için grobeton ve kamyon kaynakları aktiviteye atanır.
Resim 61-Kaynakların Atanması
35. 34
Bu atamaları yaptığımız Resource ekranı da el ile düzenlenebilir yani Activity Details kısmına başka
sekmeler de eklenebilir. Bunun için altta Resource sekmesi üzerine gelinerek sağ tıklanır ve açılan
menüden Customize Activity Details seçilir.
Resim 62- Activity Details Ekranının Düzenlenmesi
Yine buna benzer bir şekilde Resources ekranındaki kolonlar da düzenlenebilir. Bunun için ise
Resources ekranında ike herhangi bir kolonun üzerinde sağ tıklanarak açılan menüden Customize
Resource Column seçilir. Genel olarak en çok kullanılan Resource kolonları ise Resource ID Name
(Kaynağın Sistem İsmi), Price/Unit (Birim Fiyat), Budgeted Units (Planlanan Miktar), Budgeted Cost
(Planlanan Bütçe/Keşif Bedeli)
Resim 63- Resources Ekranının Düzenlenmesi
Admin > Admin Preferences… ‘a basılarak açılan menüden Time Periods sekmesinden;
Allow users to spesify the number of work hours for each time period kutucuğu işaretlenirse;
Edit > User Preferences ‘a tıklatığımızda karşımıza gelen menüdeki Time Units sekmesinde Time Unit
değiştirilebilir.
Bu şekilde Hours Per Time Period kısmındaki Hours/Day ‘i 10 saat olarak seçebiliriz. Bu şekilde günlük
çalışma saati belirlenmiş olur.
36. 35
Tabi planlama aşamasında bazı dikkat edilmesi gereken noktaları da belirtmek gerekir. Bunlardan bir
tanesi Resources ekranda eklediğimiz kolonlardan biri olan Budgeted Units( Planlanan Miktar)
kolonudur. Burada toplam birim iş ne ise onun yazılmasına dikkat etmek gerekir.(Zaman ise zaman,
metrekare ise metrekare).
Diğer yandan eğer bir malzemeyi başka bir projeden, binadan vs. getiriyorsak Budget Units (Planlanan
Miktar) değil Budget Cost (Planlanan Bütçe/Keşif bedeli) sıfır olur.
Bir diğer husus götürü bedelde Budet Units (Planlanan Miktar) 100 olarak yazılır. Çünkü Resource
(Kaynak) atarken toplam götürü bedelin %1 ‘ i yazılır.
Sıhhi tesisat, boru montajı, vitrifiye montajı gibi içinde birden fazla iş içeren işlerde Budget Units
(Planlanan Miktar) yüzde (%) cinsinden yazılabilir. (Sıhhı Tesisat %80 + Batarya %10 + Vitfiriye %10 =
%100 gibi veya Elektrik boru montajı %40 + Elektrik kablolama + Armatür %20 = %100 gibi)
EXPENSES (GİDERLERİN HESABI)
Giderlerin hesabı da yine soldaki menüden Expenses seçilerek veya Project > Expenses yolu takip
edilir.
Resim 64- Expenses (Giderler) Menüsü
37. 36
Yine Resim 62’ deki gibi kolon isimleri üzerinde sağ tıklayarak Columns > Customize yolu takip edilir
ve ekranda görünen kolonlar düzenlenebilir. Genel olarak maliyetler için daha önce Activities
ekranında iken alt kısımda (Activity Details) Resources ekranında bazı kolonları eklemiştik. (Resource
ID Name, Price/Unit, Budgetet Units, Budgeted Cost, Budget Labor Cost, Material Cost, Nonlabor Cost
gibi.) Expenses kısmında yiyecek, mazot, yol, yemek, belediye giderleri, ruhsat harçları, yapı denetim
bedeli vb . gibi sabit giderler de belirlenir. Bu sabit giderleri Resources olarak tanımlamıyoruz.
Giderleri eklemek için Expenses ekranın sağından Add butonuna basarak Select Activity ekranını
açıyoruz ve buradan aktiviteyi seçiyoruz. Burada önemli nokta giderleri uygun aya ait aktiviteye
atamamız gerekiyor. Örneğin ruhsat harç parası sadece proje başlangıcında ödenen bir paradır.
Bunun proje başlangıcında tanımlanan aktiviteye atanması gerekmektedir.
Resim 65- Expenses (Giderler) Menüsü
Resim 66- Expenses (Giderler) Menüsü
38. 37
Resim 64 ‘de de görebileceğiniz gibi (Sayfa 36) aktiviteyi seçtikten sonra ekranda gider ismi
tanımlanabilir veya tedarikçi ismi yazılabilir. (Vendor) Ayrıca Expense Category listesinden bizim
giderimize uyan varsa seçilebilir, eğer listede uyan yok ise Admin > Add Categories > Expense
Categories yolu izlenerek manuel olarak kendimiz de oluşturabiliriz.
Expenses (Gider) tanımlama işleminden sonra yine alt taraftaki Details ekranından Activity
sekmesinden Accrual Type (Gerçekleşme) bölümünden giderin hangi aşamadı etkili olacağı seçilebilir.
Resim 67- Expenses (Giderler) Menüsü
Burada yine Costs sekmesine tıklanarak Budgeted Units değeri 1 olarak girilir ve Price Unit kısmına da
haracnan miktar girilir.
Resim 68- Expenses (Giderler) Menüsü
ACTIVITY CODES (AKTİVİTE KODLARI)
Enterprise > Activity Codes yolu izlenerek Activity Codes ekranı açılır.
Resim 69- Activity Codes Menüsü
39. 38
Karşımıza çıka Activity Codes menüsünden Global yerine Project’i seçiyoruz. Çünkü her proje için
Activity Codes tasarımı farklıdır. Daha sonra Modify butonunu tıklıyoruz.
Resim 70- Activity Codes Menüsü
Modify butonuna bastıktan sonra ekrandan Add butonuna basarak ana başlıklarımızı oluşturuyoruz.
Bizim bu örnek proje için oluşturduğumuz ana başlıklar; BLOKLAR, DİSİPLİNLER, SORUMLULAR,
KİLOMETRE TAŞI, KATLAR. Yine burada yön tuşları ile alt başlıkları da oluşturabiliriz.
Resim 71- Activity Codes Menüsü
40. 39
Close butonu ile ekranı kapattığımızda yeniden Activity Codes menüsüne geri dönmüş oluyoruz ve
burada ana başlıklarımızı görüyoruz. Şimdi ana başıklara tıklayarak sağdan Add diyoruz ve alt
başlıkları oluşturuyoruz.
Resim 72- Activity Codes Menüsü
Bu örnek için ana başlıklarımız ve alt başlıklar aşağıdaki gibidir;
BLOKLAR
1. BLOK, 2. BLOK, 3. BLOK
DİSİPLİNLER
KABA, İNCE, SIHHİ, ELEKTRİK, PEYZAJ
SORUMLULAR
ADI SOYADI, KABA İŞLER SORUMLUSU
ADI SOYADI, ADI SOYADI, İNCE İŞLER SORUMLUSU
KİLOMETRE TAŞI
KM
KATLAR
TEMEL, BODRUM, ZEMİN, 1. NORMAL KAT
NOT: Modify ile Max Length uzunluğu arttırılabilir. Bakınız Resim 70. Burada dikkat edilmesi gereken
önemli nokta ise her ana başlık için Modify denerek bu uzunluk arttırılmalıdır.
41. 40
Bu işlemleri tamamladıktan sonra (Ana başlıklarımızı ve alt başlıklarımızı oluşturduktan sonra) tekrar
soldaki menüden Activities ‘e basıyoruz ve alt taraftaki Activity Details kısmına geliyoruz. Bu kısımda
Codes kolonunu görebilmeliyiz. Eğer göremiyorsak Resim 63 ve Resim 63 ‘deki yöntemler izlenerek
Codes kolonu Activity Details ekranına ekliyoruz. Codes kolonu veya sekmesine bastıktan sonra PB
aktivitesini (Proje Başlangıcı) seçiyoruz ve Activity Details ekranının altında bulunan Assign butonuna
basıyoruz.
Resim 72- Activity Codes Atama
42. 41
Assign butonuna bastıktan sonra açılan ekranda yine Project ‘i seçiyoruz ve ekrana oluşturduğumuz
ana başlıklar ve alt başlıklar geliyor.
Resim 73- Activity Codes Atama
Mesela PB için (Proje Başlangıcı) 1. BLOK veKM seçelim. (Activities ekranından PB ‘yi seçerek Assign
‘a basmıştık) Seçimlerimizi tek tek çift tıklayarak ekrana eklendiğini görüyoruz. İkinci örnek olarak da
HAFRİYAT ALINMASI aktivitesine 1. BLOK, KABA, AD SOYAD, TEMEL KAT gibi atamaları yapabiliriz. Bu
şekilde aktivitelere ilgili Activity Code ‘lar atanır.
Resim 74- Activity Codes Atama (İki Farklı Aktiviteye Atama Örneği)
43. 42
GRANT CHART DÜZENLEME
Ek olarak Grant Chart ekranında bazı düzenlemelerin nasıl olduğunu görelim. Grant Chart ekranında
sağ tıkladıktan sonra Timescale butonuna basalım.
Resim 75- Timescale Ayarları
Burada Timescale ayarlarını görebiliriz. Burada takvimin görüntüsünü belirleyebiliriz. Mesela Type
olarak Calender seçersek normal takvim olarak veya Week of Year seçersek zamanı haftalara göre
ayrılmış olarak görürüz (w1, w2, w3… gibi)
Bir diğer özelliğimiz ise yine Grant Chart ekranında sağ tıklayıp Attachments’ dan Text ‘i seçersek bu
ekranda aktivitenin yanına not almamızı sağlar.
Resim 76- Text Eklemek
Yine Resim 75 ‘te de görülebileceği gibi Bar Chart Options… butonu ile Grant Chart ekranındaki
çizgilerin ayarları değiştirilir. Data Date sekmesi ile görünen çizgiler, Sight Lines sekmesi ile arka
plandaki örgü çizgileri düzenlenebilir.
44. 43
GRUPLANDIRMA
View > Group and Sort yolu izlenerek gruplandırma ayarları yapılır.
Resim 77- Group and Sort Ekranı
Bu menüden Show Grand Totals dersek en üstte total değeri gösterir. Mesela aktiviteleri disiplinlere
göre dizmek isteyip, sonra disiplinleri de katlara göre dizmek istersek ekranda gözüken Ident kaldırılır
ve daha sonra WBS altındaki satıra (şu anda WBS level 2 olarak gözüken satıra) yeni bir filitreleme
eklenir. Renkler karışmasın istiyorsak en üstteki yeşil rengi de yine Timescale ekranından
değiştirebiliriz.
HATIRLATMA: Edit > User Preferences… > Time Units yolunda Show Unit Table ‘ın her zaman işaretli
olması gerektiğini unutmayalım.
45. 44
SIRALAMA (FİLİTRELEME)
View > Filters yolu izlenerek mevcut olan filitrelerin kullanılabileceği gibi New… butonuna basarak
yeni filitreleme kuralları da oluşturabiliriz.
Resim 78- Filters (Filitreleme) Ekranı
Örneğin sadece 1. BLOK aktiviteleri veya sadece KABA işlere ait aktiviteleri filitreleyeceğimizi
varsayalım. Bunun için New... butonuna bastıktan sonra “ where DİSİPLİNLER equals “yaparak Ok
butonuna basarsak bizim oluşturduğumuz bir filitre olur. Dilersek filitre ismi de belirleyebiliriz.
Yeniden tüm aktiviteleri görmek için ise Resim 78 ‘de de gözüktüğü gibi All Activities seçili olmalıdır.
Resim 79- Filters (Filitreleme) Ekranı
46. 45
Mesela maliyete göre toplam keşif bedeli için;
“Where Budgeted Total Cost is with range of 5000 20000 “ yazılırsa bu aralıktaki fiyatları gösterir.
Veya;
“Where Activity Name Contains BETON” yazılırsa içinde BETON yazısı geçen aktiviteleri görürüz.
Bu şekilde ihtiyaca göre çeşitli filitrelemeler yapılır.
Eğer iki filitre kullanacaksak, Resim 78’de de gözüktüğü gibi All selected filters seçili olursa bütün
kuralları, Any selected filters seçili olursa filitrelerin kesişimini alır.
EXCEL VERİ TRANSFERİ
Excel ‘den veri transfer edeceğimiz zaman önce şablon oluşturması için projemizi dışarıya File >
Export yolunu izleyerek ve XLS dosya tipi seçerek dışarıya export ediyoruz. Artık elimizde şablon bir
Excel dosyası olduğuna göre dışarıdan başka bir Excel dosyasından aldığımız bilgileri kopyalayıp
şablonumuzda uygun yerlere yapıştırıyoruz. Bu mesela oldukça uzun hazırlanmış bir aktivite listesi
ismi olabilir ve Excel’ de çok hızlı bir şekilde hazırlanabilir. Daha sonra bu şablon dosyayı tekrar File >
Import yolu ile import ederiz ve değişiklikleri projemizde sağlamış oluruz.
AKTİVİTELERİN ŞEMATİK GÖSTERİMİ
Aktivitelerimizi CPM hesabındaki gibi şematik olarak görmek de mümkündür. Bunun için Activities
ekranındayken baştan 6. Butona basarak şema şeklinde aktiviteleri görürüz. Eski görüntüye geri
dönmek için ise baştan 4. Butona basılır.
Resim 80- Aktivitelerin Şematik Gösterimi
Şematik göstermek için butona bastıktan sonra görüntümüz Grant Chart ekranında aşağıdaki gibi
gözükür.
Resim 81- Aktivitelerin Şematik Gösterimi
47. 46
İLERLEME BİLGİLERİNİN GİRİLMESİ
İlerleme bilgileri girilmeden önce oluşturduğumuz proje Baseline olarak saklanır. Bunun için;
Project > Maintain Baselines yolu takip edilerek açılan menüden Add butona basılır. Daha sonra
ekrana çıkan yeni menüden “ Save a copy of the current project as a new baseline “ seçeneği
işaretlenir ve OK butonuna basılarak Baseline oluşturulur.
Resim 82- Baseline Oluşturma
OK butonuna bastıktan sonra bir önceki ekranda Baseline oluşmuş olarak gözükür. Daha sonra Close
butonu ile buradan da çıkılır.
Resim 83- Baseline Oluşturma
48. 47
Daha sonra Project > Assign Baseline yolu takip edilerek Proje ile Baseline eşleştirilir. Bu eşleştirme ile
ilerleme durumu takip edilebilir hale gelir. Burada Project yazan kısım için projemiz ve Project
Baseline yazan kısım için de oluşturduğumuz Baseline seçilir.
Resim 84- Baseline Oluşturma
Şimdi Grant Chart ekranda sağ tıklarayak açılan menüden Bars butonuna basıyoruz. Ekrana çıkan
menüden altına ekleyebilmek için Remaining Work ‘ü seçili hale getirip yandan Add butonuna
basıyoruz. Name kısmına Baseline Bar, Timescale kısmına Project Baseline Bar yazıyoruz. Shape olarak
en alttaki en ince olanı ve alta dayalı olan şekli seçiyoruz ve Row kısmını da 2 olarak seçiyoruz.
Resim 85- Baseline Oluşturma
49. 48
Daha sonra Resim 85 ‘de gözüktüğü gibi OK butonuna bastıktan sonra Grant Chart ekranda Baseline
yine Resim 85 ‘de gözüktüğü gibi mavi renkte (hangi rengi seçersek o renkte) değişmeyecek şekilde
işaretlendi.
Resim 86- Baseline Oluşturma
Bu noktadan sonra alttan (Activity Details) Resource sekmesine (veya kolonuna) tıklıyoruz. Yine daha
önceden Resim 62 ve Resim 63 ‘deki gibi Customize ile kolonlarımızı düzenleyip sadeleştiriyoruz.
Genel olarak burada kullanacağımız kolonlar;
Resource ID Name, Price/Unit, Budget Units, Budget Cost, Actual This Period Units, Remaining Units,
Actual Units, Actual This Period Cost ve Remaining Cost.
Burada;
Budgeted Cost= Actual Units +Remaining Units olarak hesaplanır.
Resim 87- Resources Kolonları
50. 49
Resources sekmesinde gerekli kolon düzenlemeleri yapıldıktan sonra aşağıdaki gibi gözükecektir.
Resim 88- Resources Kolonları
Bütün bunlar hazırlandıktan sonra ilerleme bilgileri girilir. İlerleme bilgileri yine Activity Details
bölümündeki Resim 88’ de görüldüğü gibi Status sekmesi ile yapılır. İlk önce tarihsel bazlı
güncellemeler yapılır.
1) Aktivite bu dönem içerisinde başladı mı?
2) Başladıysa ne zaman başladı?
3) Aktivite tamamlandı mı?
4) Aktivite tamamlandıysa ne zaman tamamlandı?
5) Aktivite tamamlanmadıysa kaç günlük işi kaldı? (Remaining Duration)
6) Daha sonra bu aktivitelerin kaynakları güncellenir. (Actual This Period Units ve/veya
Remaning Units girilir.)
7) O dönem içinde gerçekleşen Cost girilir. (Actual This Period Cost ve/veya Remaining Cost
girilir.)
İlerleme bilgileri girildikten sonra Tools > Schedule > Current Data Date yolu takip edilir. Burada
güncellenen tarih girilir. Mesela ayın 6’ sında güncelleme yapılırsa ayın 7’si yazılır ki 6. Günün sonuna
kadar olan kısım hesaplatılır. En son yine Schedule butonu ile tarih hesaplatılır.
51. 50
Mesela PB (Proje Başlangıcı) aktivitesine gelip Status ‘ten Started ve Finished işaretlendiğinde Activity
Table kısmında Start kolonunda PB aktivitesinin başına Actual ‘ın A’ sını ekliyor program.
Resim 89- İlerleme Girilmesi
Örnek olarak HAFRİYAT aktivitesine planlanandan fazla bir tarih verince (Finished) planlanandan olan
gecikme Grant Chart ekranda gözüküyor.
Resim 90- İlerleme Girilmesi
Tamamlanmayan aktiviteler için ise Resim 89’ da gözüktüğü gibi Remaining kutusuna değer girilir.
52. 51
Yeniden tarih hesaplattıktan sonra ise erken veya geç olma durumları da Grant Chart ekranda bütün
aktivitelere yansıtılır. Biz örnekte HAFRİYAT aktivitesini planlanandan geç bittiğini varsaydığımızdan
yeniden tarih hesaplatıldığında bu zaman kayması bütün aktivitelere aktarıldı. Erken olsaydı yine
durum değişmeden bütün aktiviteler ilişkileri oranında etkilenecekti.
Resim 91- İlerleme Girilmesi
RAPOR ALINMASI
Soldaki menüden veya Tools > Reports > Reports yolu izlenir. Listeden rapor oluşturacak grup
seçilebilir veya sağdan Add butonu ile biz belirleyebiliriz. New Project sonrasında Next denir ve
örneğin Activities seçilir ve yine Next denir. Bir sonraki ekranda seçimi tamamlayıp yeniden Next
denir ve ayrıntı için Columns butonuna tıklanır. Gerekli seçimlerden sonra yeniden Next denir. Bir
sonraki ekranda yine Next denilerek Run Report butonuna basılır. Burada Excel için ASCII Text File
seçilir ve OK butonuna basılır. Açılan Excel sayfasında ilk kolon en başa basılarak tamamen seçilir.
Daha sonra Veri sekmesinden Metini Sütunlara Dönüştür seçilir. Daha sonra İlerle butonuna basılır ve
Virgül seçilerek ilerlemeler tamamlanır. En son kolonlar el ile düzenlenir. Daha sonra program
menüsüne geri dönülür. Önce Save Report butonuna basılarak daha sonra Finish butonuna basılır ve
işlem bitirilir.
ÇIKTILARIN ALINMASI
Çıktıların alınması için klasik Windows penceresi olan File > Print yolu takip edilir. Fakat burada tek
önemli nokta hangi ekranın çıktısı alınacaksa o ekran açık olmalıdır. (Activities, WBS gibi.)