5

1. การเรียนรู้
Learning
อาจารย์ ดร.เพียงเพ็ญ จิรชัย

2. ความหมายของการเรียนรู้
คือ กระบวนการที่ทาให้คนเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรม ความคิด คนสามารถเรียนได้จากการ
ได้ยิน การสัมผัส การอ่าน การใช้เทคโนโลยี
คือ การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหรือศักยภาพของ
บุคคลที่ค่อนข้างถาวร อันเป็นผลมาจากการ
ฝึกฝนหรือการมีประสบการณ์เมื่ออยู่กับ
สิ่งแวดล้อม

3.  คือ การปรับเปลี่ยนทัศนคติแนวคิดและพฤติกรรมอัน
เนื่องมาจากการได้รับประสบการณ์ซึ่งควรเป็นการปรับเปลี่ยนไป
ในทางที่ดีขึ้ น
 การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ค่อนข้างถาวร อันเป็นผลมาจาก
สิ่งแวดล้อม หรือการได้รับประสบการณ์ และ/หรือการฝึกหัด
 การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่มีขอบเขตกว้างขวาง เริ่มตั้งแต่
มนุษย์แรกเกิด จนกระทั่งวาระสุดท้ายของชีวิต วิธีการแต่งกายที่
แต่ละคนนิยม รสนิยมเรื่องอาหาร อารมณ์ที่เกิดขึ้ นในเวลาที่เรา
โต้เถียงกับคนอื่นๆ สิ่งเหล่านี้ เกิดจากการเรียนรู้ทั้งสิ้น

4.  เมดนิค (Mednick) ให้ความหมายของการเรียนรู้ ดังนี้
 1. การเรียนรู้ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
 2. การเรียนรู้เป็นผลจากการฝึกฝน
 3. การเรียนรู้เป็นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ค่อนข้าง
ถาวรจนเกิดเป็นนิสัย มิใช่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
เพียงชั่วคราว
 4. การเรียนรู้ไม่อาจสังเกตได้โดยตรง แต่ทราบจากการ
กระทาที่เป็นผลจากการเรียนรู้

5. พฤติกรรมของบุคคลที่เกิดจากการเรียนรู้จะต้องมีลักษณะ
สาคัญดังนี้
 1. พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจะต้องเปลี่ยนไปอย่างค่อนข้างถาวร จึงจะถือ
ว่าเกิดการเรียนรู้ขึ้น หากเป็นการ เปลี่ยนแปลงชั่วคราวก็ยังไม่ถือว่าเป็น
การเรียนรู้ เช่น
 นักศึกษาพยายามเรียนรู้การออกเสียงภาษาต่างประเทศ บางคา หาก
นักศึกษาออกเสียงได้ถูกต้องเพียงครั้งหนึ่ง แต่ไม่สามารถออกเสียงซ้า
ให้ถูกต้องได้อีก ก็ไม่นับว่า นักศึกษาเกิดการเรียนรู้การออกเสียง
ภาษาต่างประเทศ ดังนั้นจะถือว่านักศึกษาเกิดการเรียนรู้ก็ต่อเมื่อออก
เสียงคา ดังกล่าวได้ถูกต้องหลายครั้ง ซึ่งก็คือเกิดการเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรมที่ค่อนข้างถาวรนั่นเอง

6.  2. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปจะต้องเกิดจากการฝึกฝน หรือเคยมี
ประสบการณ์นั้น ๆ มาก่อน เช่น ความ สามารถในการใช้คอมพิวเตอร์
ต้องได้รับการฝึกฝน และถ้าสามารถใช้เป็นแสดงว่าเกิดการเรียนรู้ หรือ
ความ สามารถในการขับรถ ซึ่งไม่มีใครขับรถเป็นมาแต่กาเนิดต้องได้รับ
การฝึกฝน หรือมีประสบการณ์ จึงจะขับรถเป็น
 ในประเด็นนี้มีพฤติกรรมบางอย่างที่เกิดขึ้นโดยที่เราไม่ต้องฝึกฝนหรือมี
ประสบการณ์ ได้แก่ พฤติกรรมที่เกิดขึ้นจากกระบวนการเจริญเติบโต
หรือการมีวุฒิภาวะ และพฤติกรรมที่เกิดจากแนวโน้มการตอบสนองของ
เผ่าพันธุ์ (โบเวอร์และอัลการ์ด 1987, อ้างถึงใน ธีระพร อุวรรณโน
,2532:285)

7. สรุป
จากความหมายพฤติกรรมของบุคคลที่เกิดจากการ เรียนรู้จะต้องมี
ลักษณะสาคัญ ดังนี้
 1. พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจะต้องเปลี่ยนไปอย่างค่อนข้างถาวร จึงจะถือ
ว่าเกิดการเรียนรู้ขึ้น หากเป็นการ เปลี่ยนแปลงชั่วคราวก็ยังไม่ถือว่าเป็น
การเรียนรู้
2. พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปจะต้องเกิดจากการฝึกฝน หรือเคยมี
ประสบการณ์นั้นๆ มาก่อน

8.  ให้นักศึกษาแต่ละคนบอกสิ่งที่เป็น
การเรียนรู้ของตนเองคนละ 1 เรื่อง

9. ลักษณะของการเรียนรู้
 แกรี่ และคิงส์เลย์ (Garry and kingsley) อธิบาย
ว่า
 1. การเรียนรู้เกิดขึ้นได้ เพราะมีวัตถุประสงค์หรือแรงจูงจจ
 2. การเรียนรู้เกิดจากการพยายามตอบสนองหลายรูปแบบ
เพื่อบรรลุเป้าหมาย คือ การแก้ปัญหา
 3. การตอบสนองจะต้องกระทาจนเป็นนิสัย

10. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการเรียนรู้
บลูม (Bloom) กล่าวว่า เมื่อบุคคลเกิดการเรียนรู้ จะเกิดการ
เปลี่ยนแปลง 3 ด้าน
1. พฤติกรรมด้านความรู้ความคิด (Cognitive Domain)
2. พฤติกรรมด้านอารมณ์และความรู้สึก (Affective Domain)
3. พฤติกรรมด้านทักษะ (Psychomotor Domain)

11. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการเรียนรู้ (ต่อ)
1. การเปลี่ยนแปลงทางด้านความรู้ ความคิด ความเข้าใจ
(Cognitive Domain)
หมายถึง การเรียนรู้เกี่ยวกับเนื้อหาสาระใหม่ จะทาให้
ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจสิ่งแวดล้อมต่างๆมากขึ้น เป็น
การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสมอง

12. 2. การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ หรือความรู้สึก
(Affective Domain)
หมายถึง เมื่อบุคคลเรียนรู้สิ่งใหม่ ทาให้เกิด
ความรู้สึกหรือ การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจ
เช่น ความเชื่อ ความสนใจ เจตคติ ค่านิยม

13. 3. การเปลี่ยนแปลงทางด้านทักษะ (Psychomotor
Domain )
หมายถึง การที่บุคคลได้เกิดการเรียนรู้ทั้งจนด้านความคิด
ความเข้าจจ และเกิดคามรู้สึกนึกคิด แล้วนาสิ่งที่ได้เรียนรู้
ไปปฏิบัติ จึงทาจห้เกิดความชานาญ หรือทักษะ เช่น
การเคลื่อนไหวร่างกาย การว่ายน้า เล่นกีฬาต่างๆ
เล่นดนตรี เป็นต้น

14. การเรียนรู้
การเรียนรู้จะมีพฤติกรรมอยู่ 2 ส่วน คือ
1. พฤติกรรมเดิมก่อนให้การเรียนรู้
2. พฤติกรรมหลังจากให้การเรียนรู้แล้ว

15. สรุปคานิยาม การเรียนรู้
 เป็นกระบวนการที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
จากพฤติกรรมเดิมไปเป็นพฤติกรรมใหม่
ที่ค่อนข้างถาวร
 เป็นผลที่ได้จากประสบการณ์ โดยไม่ใช่ผลจาก
การตอบสนองตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญ
 เป็นการเปลี่ยนแปลงในด้านความรู้ ความรู้สึก
และทักษะ

16. องค์ประกอบสามประการ
ของการเรียนรู้

17. องค์สามของการเรียนรู้
ในกระบวนการเรียนรู้ จะประกอบด้วย 3 ประการ
ได้แก่
 1. ผู้เรียน
1.1 วุฒิภาวะและความพร้อม
1.2 ความสามารถ ด้านเชาวน์ปัญญา
1.3 ความสนใจ
1.4 ประสบการณ์ของผู้เรียน
1.5 ความบกพร่องทางร่างกาย

18. องค์สามของการเรียนรู้
2. บทเรียน หมายถึง เรื่องที่จะเรียน
2.1 ชนิดของบทเรียน
2.2 ความยาวของบทเรียน
2.3 ความยากง่ายของบทเรียน
2.4 ความหมายของบทเรียน

19. องค์สามของการเรียนรู้
 3. วิธีเรียน (วิธีเรียนของผู้เรียน / วิธีการถ่ายทอดของครู)
3.1 ทฤษฎีการเรียนรู้ต่างๆ
3.2 กระบวนการเรียนรู้อื่นๆ
( ความคิด ความจา การลืม การจูงใจ )
3.3 การเสริมแรง
3.4 การฝึกหัด
3.5 การถ่ายโยงการเรียนรู้

20. ปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้
 1. วุฒิภาวะ (Maturity)
 2. ความพร้อม (Readiness)
 3. แรงจูงจจ (Motivation)
 4. การเสริมแรง (Reinforcement)
 5. การถ่ายโยงการเรียนรู้ (Transfer of
Learning)

21. กระบวนการเรียนรู้ตามแนวคิดของ Jerome
Bruner
มี 3 ขั้นตอน ดังนี้
 1. การรับรู้ ( Acquisition )
 2. การแปลงรูปของความรู้ ( Transformation
)
 3. การประเมินผล ( Evaluation )

22. กระบวนการเรียนรู้ตามแนวคิดของบลูม Benjamin S.
Bloom
มี 6 ขั้นตอน
 1. ความรู้ (Knowledge )
 2. ความเข้าใจ (Comprehension
)
 3. การนาไปใช้ ( Application )
 4. การวิเคราะห์ ( Analysis )
 5. การสังเคราะห์ ( Synthesis )
 6. การประเมินผล ( Evaluation )

23. 3. แนวคิดในการจัดการศึกษาของบลูม (Benjamin S. Bloom)
Benjamin Bloom จาแนกพฤติกรรมการเรียนรู้ได้ 3 จาพวก คือ
1. พุทธิพิสัย พฤติกรรมทางสมอง
1. ความรู้ วัดได้จากการท่องจา
2. ความเข้าใจ เช่น แปลความหมาย หรืออธิบายสิ่งที่ได้
เรียนรู้มา
3. การนาไปใช้ เช่น เรียนรู้การหา พ.ท. ของรูปสี่เหลี่ยม
โดยจช้สูตร กว้าง x ยาว แล้วไปคานวณหา พ.ท. ของห้องเรียนได้

24. 4. การวิเคราะห์ เช่น. การคานวณหา พ.ท. รูปสี่เหลี่ยมว่า มาจาก
ผลรวมของพื้นที่ของหน่วยย่อย ๆ
5. การสังเคราะห์ เช่น การนาผลรวมของพื้นที่ของหน่วยย่อย ๆ มา
รวมกัน เป็น พ.ท. ของสี่เหลี่ยมจหญ่
6. การประเมินค่า สามารถตัดสินหรือตีค่าของสิ่งที่พบเห็นว่า ถูก-
ไม่ถูก ดี - หรือ ไม่ดี พฤติกรรมนี้ ได้แก่ การเรียนรู้ความคิดรวบ
ยอด การเรียนรู้หลักการ หรือกฎเกณฑ์ การเรียนรู้แก้ปัญหา
ตามลาดับ

25. 2. เจตพิสัย พฤติกรรมด้านอารมณ์ ความคิด
จิตใจ
 1. ความภูมิใจ
 2. ความศรัทธา
 3. รสนิยม รับรู้สิ่งเร้า ค่านิยม
 4. ตอบสนอง
 5. สร้างคุณค่า
 6. จัดระบบคุณค่า
 7. สร้างลักษณะนิสัย
 8. การดัดแปลงให้เหมาะสม

26. 3. ทักษะพิสัย พฤติกรรมด้านกล้ามเนื้ อ ทักษะการใช้
อวัยวะต่าง ๆ
1. ทักษะการใช้เครื่องมือ
2. ทักษะทางภาษา เช่น อ่าน เขียน พูด
3. ทักษะการแสดงออกทางศิลปะ
4. เตรียมพร้อม
5. ตอบสนอง
6. การปฏิบัติได้
7. การตอบสนองที่ซับซ้อน
8. การริเริ่ม/การสร้างความรู้ใหม่ได้

27. การเรียนรู้ของบุคคลส่วนใหญ่ ผ่านกระบวนการ 5 ขั้นตอน
1 สิ่งเร้า 2 การสัมผัส 3 การรับรู้
4 มโนทัศน์5 การตอบสนอง

28.  การเรียนรู้ของคนเรา เกิดจากการไม่รู้ไปสู่การเรียนรู้ มี 5 ขั้นตอนดังที่
กฤษณา ศักดิ์ศรี (2530) กล่าวไว้ดังนี้
 "…การเรียนรู้เกิดขึ้นเมื่อสิ่งเร้า (stimulus) มาเร้าอินทรีย์ (organism)
ประสาทก็ตื่นตัว เกิดการรับสัมผัส (sensation) ด้วยประสาททั้ง 5 แล้ว
ส่งกระแสสัมผัสไปยังระบบประสาทส่วนกลาง ทาให้เกิดการแปล
ความหมายขึ้นโดยอาศัยประสบการณ์เดิมและอื่น ๆ เรียกว่า
สัญชาตญาน หรือการรับรู้ (perception) เมื่อแปลความหมายแล้ว ก็จะ
มีการสรุปผลของการรับรู้เป็นความคิดรวบยอดเรียกว่า เกิดสังกัป
(conception) หรือมโนทัศน์ แล้วมีปฏิกิริยาตอบสนอง (response)
อย่างหนึ่งอย่างใดต่อสิ่งเร้าตามที่รับรู้เป็นผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรม แสดงว่าการเรียนรู้ได้เกิดขึ้นแล้วประเมินผลที่เกิดจากการ
ตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้แล้ว

29. ธรรมชาติของการเรียนรู้
 ธรรมชาติของการเรียนรู้ มี 4 ขั้นตอน คือ
1. ความต้องการของผู้เรียน (Want) คือ ผู้เรียนอยาก
ทราบอะไร เมื่อผู้เรียนมีความต้องการอยากรู้อยากเห็นจนสิ่ง
จดก็ตาม จะเป็นสิ่งที่ยั่วยุจห้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้

2. สิ่งเร้าที่น่าสนใจ (Stimulus) ก่อนที่จะเรียนรู้ได้
จะต้องมีสิ่งเร้าที่น่าสนจจ และน่าสัมผัสสาหรับมนุษย์ ทาจห้
มนุษย์ดิ้นรนขวนขวาย และจฝ่จจที่จะเรียนรู้จนสิ่งที่น่าสนจจ
นั้นๆ

30. ธรรมชาติของการเรียนรู้ (ต่อ)
 3. การตอบสนอง (Response) เมื่อมีสิ่งเร้าที่น่าสนจจและ
น่าสัมผัส มนุษย์จะทาการสัมผัสโดยจช้ประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น
ตาดู หูฟัง ลิ้นชิม จมูกดม ผิวหนังสัมผัส และสัมผัสด้วยจจ เป็นต้น
ทาจห้มีการแปลความหมายจากการสัมผัสสิ่งเร้ามาเป็นการรับรู้

4. การได้รับรางวัล (Reward) ภายหลังจากการตอบสนอง
มนุษย์อาจเกิดความพึงพอจจ และทาจห้อยากเรียนรู้มากขึ้น เช่น การ
ได้เรียนรู้ จนวิชาชีพชั้นสูง จนสามารถออกไปประกอบอาชีพชั้นสูง
(Professional)

31. การถ่ายโยงการเรียนรู้ (Transfer of Learning)
ความหมาย
 การที่บุคคลได้เรียนรู้อย่างหนึ่งมาก่อน ซึ่งความรู้เดิมที่
ได้เรียนรู้มามีผลต่อการเรียนรู้จหม่ หรือ การกระทา
กิจกรรมจหม่
 การนาสิ่งที่เรียนรู้แล้วไปจช้จนสถานการณ์จหม่ หรือ
การเรียนรู้จนอดีตเอื้อการเรียนรู้จหม่
 การนาสิ่งที่เรียนรู้แล้วในอดีตมาใช้แก้ปัญหา หรือนามา
สัมพันธ์กับสภาพการณ์ใหม่ๆ ในปัจจุบันหรืออนาคต

32. ความสาคัญของการถ่ายโยงการเรียนรู้
ผลทางบวก
- การเรียนรู้เดิมช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ใหม่ ให้เรียนรู้ได้
เร็วขึ้น
ผลทางลบ
- การเรียนรู้เดิมเป็นอุปสรรคขัดขวาง ทาให้การเรียนรู้ใหม่
ล่าช้า ยากขึ้น

33. ลักษณะการถ่ายโยงการเรียนรู้
 1. การถ่ายโยงการเรียนรู้เชิงบวก (Positive Transfer )
 เป็นการเรียนรู้ที่ประสบการณ์เดิม มีส่วนทาจห้การ
เรียนรู้จหม่ง่ายขึ้น
 2. การถ่ายโยงการเรียนรู้เชิงลบ (Negative Transfer )
 เป็นการเรียนรู้ที่ประสบการณ์เดิม รบกวนการเรียนรู้
จหม่ ทาจห้การเรียนรู้จหม่ลาบากกว่าเดิม

34. ประโยชน์ของการถ่ายโยงการเรียนรู้
1. เรื่องการถ่ายโยงการเรียนรู้จะทาให้ครูเข้าใจถึงวิธีการ
สอนที่จะช่วยให้เด็กเกิดการนาไปใช้ในชีวิตจริงได้
2. เรื่องการถ่ายโยงการเรียนรู้จะทาให้ครูจัดหลักสูตรที่
เหมือนหรือ สัมพันธ์ กับชีวิตจริงนอกโรงเรียน

35. ทฤษฎีการเรียนรู้
Theories of Learning

36. ทฤษฎีการเรียนรู้
 เป็นการศึกษาถึงกระบวนการที่ทาให้การเรียนรู้
เกิดขึ้น และสถานการณ์ที่มีผลต่อการเรียนรู้นั้น
 ทฤษฎีการเรียนรู้มีหลายทฤษฎี ซึ่งจะมี
สมมุติฐาน แตกต่างกันไป

37. กลุ่มของทฤษฎีการเรียนรู้
ทฤษฎีการเรียนรู้แบ่งได้เป็นหลายกลุ่ม ได้แก่
 ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพฤติกรรมนิยม
(Behaviorism)
เน้นพฤติกรรมที่สังเกตได้
 ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพุทธินิยม (Cognitivism)
เน้นเกี่ยวกับการคิดและการรับรู้
 ทฤษฎี การเรียนรู้กลุ่มคอนสตรัคติวิสต์
 ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มมนุษยนิยม

38. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก
ผู้ริเริ่มทฤษฎี คือ พาฟลอฟ (Pavlov)
หลักการเรียนรู้
“ การเรียนรู้ของสิ่งมีชีวิตเกิดจากการวางเงื่อนไข
การตอบสนองหรือการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นต่อสิ่งเร้านั้น
ต้องมีเงื่อนไขหรือมีการสร้างสถานการณ์ให้เกิดขึ้น

39. แผนผังแสดงการเรียนรู้
ก่อนการวาง
เงื่อนไข
• CS เสียงกระดิ่ง เป็นสิ่งเร้าที่ต้องวางเงื่อนไข ไม่มี
การตอบสนอง
• US (ผงเนื้ อ) UR (การตอบสนองโดยการหลั่ง
น้าลาย)
การวาง
เงื่อนไข
• CS + US UR(การตอบสนองโดยการหลั่งน้าลาย)
(เสียงกระดิ่ง + ผงเนื้ อ)
หลังการวาง
เงื่อนไข
• CS (เสียงกระดิ่ง) CR (การตอบสนองโดยการหลั่ง
น้าลาย)

40.  วีดิโอ Pavlov

43. จห้นักศึกษานึกถึงเหตุการณ์
ที่ตนเองถูกวางเงื่อนไข จาก
บุคคล หรือสภาพแวดล้อม

44.  ผู้ริเริ่มทฤษฎี สกินเนอร์ (B.F. Skinner)
หลักการเรียนรู้
ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมกับสิ่งแวดล้อม
ซึ่งเป็นสิ่งที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมการเรียนรู้
ผลจากทฤษฎี ทาให้เกิด
เครื่องมือช่วยสอน
บทเรียนสาเร็จรูป
การสอนแบบโปรแกรม
ทฤษฎีนี้ เน้นการกระทาของผู้ที่เรียนรู้ มากกว่า สิ่งเร้าที่ผู้สอนกาหนดขึ้น
ทฤษฎีการเรียนรู้การวางเงื่อนไขแบบการกระทา
(Operant Conditioning)

45. แนวคิด
 พฤติกรรมของมนุษย์ส่วนมากจะเป็นพฤติกรรม
ประเภท Operant Behavior
 เป็นพฤติกรรมที่คนและสัตว์เป็นผู้กระทาต่อ
สิ่งแวดล้อมของตนเอง
การเรียนรู้แบบนี้ เรียกว่า การวางเงื่อนไขแบบ
ปฏิบัติการ (Operant Conditioning)

46. A S R
C+
C-
A คือ สภาพแวดล้อม
S คือ สิ่งเร้า
R คือ การตอบสนอง
C คือ ผลกรรม ที่มีผลต่อพฤติกรรมที่เกิดขึ้น โดยที่
C+ เป็นผลกรรมที่ผู้กระทาพึงพอใจ
C- เป็นผลกรรมที่ผู้กระทาไม่พึงพอใจ

47. A
กล่อง
S
-ความหิว
- คาน
R
การ
กด
คาน
c+ อาหารตกลงมา
C- อาหารไม่ตก
ลงมา
พึงพอใจ จะกดคานบ่อย
ขึ้น
ไม่พึงพอใจ กดคานน้อยลง

48.  ดูวีดีโอ B F Skinner Behaviorism

49.  https://www.youtube.com/watch?v=_qLs2K4U
XXk

50. ประเภทของตัวเสริมแรง
 ตัวเสริมแรง มี 2 ลักษณะ
 1. ตัวเสริมแรงทางบวก (Positive
Reinforcer)
 2. ตัวเสริมแรงทางลบ (Negative
Reinforcer)

51. ตัวเสริมแรงทางบวก (Positive Reinforcer)
 หมายถึง สิ่งเร้าชนิดจดชนิดหนึ่ง ซึ่งเมื่อได้รับหรือได้
นาเข้ามาในสถานการณ์นั้นแล้ว จะมีผลจห้ผู้รับเกิด
ความพึงพอใจและทาจห้อัตราการตอบสนอง
เปลี่ยนแปลงไปในลักษณะเข้มข้นขึ้น เช่น อาหาร
คาชมเชย ฯลฯ

52. ตัวเสริมแรงทางลบ (Negative Reinforcer)
 หมายถึง สิ่งเร้าชนิดจดชนิดหนึ่ง ซึ่งเมื่อได้ตัดออกไปจาก
สถานการณ์นั้นแล้ว จะมีผลจห้อัตราการตอบสนอง
เปลี่ยนแปลงไปในลักษณะเข้มข้นขึ้ น เช่น เสียงดัง
คาตาหนิ อากาศที่ร้อนหรือเย็นเกินไป ฯลฯ

53. ลักษณะของทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทา
1. การตอบสนองเกิดจากอินทรีย์เป็นผู้กระทาขึ้นเอง (Operant behavior)
 2. การตอบสนองเกิดขึ้นโดยตั้งใจหรือจูงใจ (Voluntary respones)
 3. ให้ตัวเสริมแรงหลังจากที่มีการตอบสนองแล้ว เช่น หนูกดคานก่อนจึงจะ
ได้รับอาหาร
 4. ถือว่ารางวัลหรือตัวเสริมแรงมีความจาเป็นมากต่อการวางเงื่อนไข
 5. ผู้เรียนต้องทาอะไรอย่างใดอย่างหนึ่งจึงจะได้รับการเสริมแรง
 6. เป็นการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับการตอบสนองของกระบวนการทางสมองที่สูง
กว่า อันมีระบบประสาทกลางเข้าไปเกี่ยวข้อง

54. ประโยชน์ที่ได้รับจากทฤษฎี
 1. การนาไปใช้ในการเรียนการสอน
 2. ใช้ในการสร้างบทเรียนสาเร็จรูป (Programed Learning)
 3. ใช้ในการปรับพฤติกรรม (behavior Modification)
 4. ใช้สอนวิธีการพูด

55. การนาไปใช้ในการเรียนการสอน
 1.แนวคิดที่สาคัญ คือ ตั้งจุดมุ่งหมายเชิงพฤติกรรม คือ ตั้งจุดมุ่งหมาย
จนรูปของพฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้อย่างชัดเจนสาหรับจนห้องเรียน
 2. การเสริมแรงผู้เรียนจห้มีพฤติกรรมที่พึงประสงค์
 จช้ กฎการเสริมแรงทันที มักจช้เมื่อต้องการจห้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
อย่างรวดเร็ว เช่น
คาชม เครื่องหมายรูปดาว ฯลฯ
ส่วนกฎการเสริมแรงเป็นครั้งคราว มักจช้เมื่อต้องการจห้ผู้เรียนเกิด
การเรียนรู้นานต่อไปเรื่อยๆ

56. ใช้ในการสร้างบทเรียนสาเร็จรูป (Programed Learning)
 การสร้างบทเรียนสาเร็จรูปสามารถนาไปให้ผู้เรียนเรียนด้วยตนเอง โดย
ผู้เรียนจะได้รับการเสริมแรงทันทีที่แสดงพฤติกรรมถูกต้อง บทเรียนจะ
แบ่งเนื้อหาเป็นหน่วย และข้อย่อยๆ มี 2 ลักษณะ คือ
 1. การจัดเรียงบทเรียนเป็นเส้นตรง ลาดับขั้นของบทเรียนเรียงจาก
ง่ายไปหายาก โดยเริ่มจากหน่วยแรกไปตามลาดับ การเรียนขั้นแรกเป็น
พื้นฐานของขั้นต่อไป
 2. บทเรียนที่เป็นตอน เป็นบทเรียนที่ผู้เรียนมีโอกาสได้รับคาอธิบาย
เพิ่มเติมหากตอบคาถามไม่ถูก วิธีเรียนเรียงจากง่ายไปหายาก

57. ใช้ในการปรับพฤติกรรม (behavior
Modification)
 คือการปรับพฤติกรรมให้เป็นไปในทิศทางที่ต้องการ 3
ลักษณะ คือ
 - การเพิ่มพฤติกรรมหรือคงพฤติกรรมเดิมที่
เหมาะสมไว้
 - การสร้างเสริมพฤติกรรมใหม่
 - การลดพฤติกรรม

58. ใช้สอนวิธีการพูด
 สกินเนอร์ เชื่อว่า ภาษาพูดเกิดขึ้นจากการเรียนรู้เมื่อ
ได้รับการเสริมแรง เมื่อได้รับการเสริมแรงที่พอจจ จึงอยาก
พูดอีก จึงมีการนาทฤษฎีของสกินเนอร์มาจช้จนการฝึกหัดจห้
เด็กพูด

59. เปรียบเทียบทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิคกับแบบการกระทา
ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทา
1. การตอบสนองเกิดจากสิ่งเร้า หรือสิ่งเร้าเป็นตัว
ดึงการตอบสนองออกมา (Respondent
behavior)
1.การตอบสนองเกิดจากอินทรีย์เป็นผู้กระทาขึ้น
เอง (operant behavior)
2. การตอบสนองเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งจจหรือไม่ได้
จงจจ (Involuntary response)
2. การตอบสนองเกิดขึ้นโดยตั้งจจหรือจงจจ
(Voluntary response)
3. จห้ตัวเสริมแรงก่อน แล้วผู้เรียนจึงจะตอบสนอง
เช่น จห้ผงเนื้ อก่อน จึงจะมีน้าลายไหล
3. จห้ตัวเสริมแรงหลังจากที่ผู้เรียนมีการตอบสนอง
เกิดขึ้นแล้ว เช่น หนูกดคานก่อน จึงจะได้รับอาหาร
4. ถือว่า รางวัลหรือตัวเสริมแรงไม่มีความจาเป็น
ต่อการวางเงื่อนไข เพียงแต่จช้ UCS ต่อเนื่องกับ
CS ก็อาจทาจห้เกิด CRได้ ลักษณะนี้ เป็นไปตาม
ลักษณะกฎความต่อเนื่อง (Law of
contiguity)
4. ถือว่า รางวัลหรือตัวเสริมแรงมีความจาเป็น
มากต่อการวางเงื่อนไข ซึ่งเป็นไปตามกฎแห่งความ
พอจจ (Law of Effect)

60. เปรียบเทียบทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิคกับแบบการกระทา
ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบการกระทา
5. สัตว์ที่นามาทดลอง ไม่ต้องทาอะไร
(Passive) คือเพียงแต่คอย
จนกระทั่ง
มีสิ่งเร้ามากระตุ้น จึงจะเกิดพฤติกรรม
การ
ตอบสนองขึ้น
5. สัตว์ที่นามาทดลอง ต้องว่องไว
(Active) ต้องทาอะไรอย่างจดอย่าง
หนึ่ง
จึงจะได้รับการเสริมแรง
6. เป็นการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาสะท้อน
และ
อารมณ์ซึ่งมีระบบประสาทอัตโนมัติเข้าไป
เกี่ยวข้อง
6. เป็นการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองของ
กระบวนการทางสมองที่สูงกว่า (Higher
mental Process) อันมีระบบประสาท
กลางเข้าไปเกี่ยวข้อง

61.  Hungry Rat

62. ทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์
 ผู้ริเริ่มทฤษฎี ธอร์นไดค์ (Thorndike)
หลักการเรียนรู้
การเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้า
และการตอบสนองโดยแสดงในรูปแบบต่างๆ
จนกว่าจะเป็นที่พอใจที่เหมาะสมที่สุด ซึ่งเรียกว่า
การลองผิดลองถูก (Trail and Error)

63. กฎการเรียนรู้
1. กฎแห่งความพร้อม ( Law of Readiness)
ความพร้อมทางร่างกาย หมายถึง ความพร้อมทาง
วุฒิภาวะและอวัยวะต่างๆของร่างกาย
ความพร้อมทางด้านจิตใจ หมายถึง ความพร้อมที่
เกิดจากความพึงพอใจเป็นสาคัญ ถ้าเกิดความพอใจย่อม
นาไปสู่การเรียนรู้ ถ้าเกิดความไม่พอใจ จะทาให้ไม่
เกิดการเรียนรู้

64. กฎการเรียนรู้ (ต่อ)
2. กฎแห่งการฝึกหัด (Law of Exercise)
หมายถึงการฝึกหัดหรือทาซ้าบ่อยๆย่อมทาให้เกิด
การเรียนรู้ที่นานและคงทน และเกิดความสมบูรณ์
ถูกต้อง ประกอบด้วย
2.1 กฎแห่งการใช้(Law of Used)
2.2 กฎแห่งการไม่ใช้ ( Law of disused)

65. กฎการเรียนรู้ (ต่อ)
3. กฎแห่งผลที่ได้รับ หรือกฏแห่งความพอใจ(Law of Affect)
กล่าวถึงผลที่ได้รับ ถ้าได้ผลที่พึงพอใจ ผู้เรียนย่อมอยาก
เรียนรู้อีกต่อไป
ดังนั้น ถ้าจะทาให้ การเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้ากับการ
ตอบสนอง มั่นคงถาวร ต้องทาให้ผู้เรียนได้รับผลที่พึงพอใจ
ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจของแต่ละคน ซึ่งตรงกับการ
เสริมแรงของสกินเนอร์

66. กฎ 3 ข้อทฤษฎี
เชื่อมโยง
ความสัมพันธ์
พร้อม….ได้ทา….พอใจ
พร้อม…ไม่ได้ทา…ไม่พอใจ
ไม่พร้อม….บังคับให้ทา…คับข้องใจ
(กฎแห่งความพร้อม)
ทาแล้วพอใจอยากทาอีก
(กฎแห่งผล)
ทาบ่อย ๆ จะเกิดทักษะ
(กฎแห่งการฝึกหัด)
4. ทฤษฎีการเรียนรู้แบบเชื่อมโยง (Connectionism theory) ของ Thorndike

67.  สัปปะรด
 https://www.youtube.com/watch?v=g0O6VAbn
Dt8

68.  ถั่วงอก
 https://www.youtube.com/watch?v=5evijBBLU
2Q

69. ทฤษฎีการเรียนรู้ด้วยวิธีการค้นหา
ของบรุนเนอร์ (Brunner)
การเรียนรู้ตามแนวคิดของบรุนเนอร์แบ่งเป็น 3 ขั้น คือ
- การเรียนรู้ด้วยการกระทา (Enactive Representation) เป็นขั้นที่การ
เรียนรู้ที่เกิดจากประสาทสัมผัส ดูตัวอย่างและทาตาม เป็นช่วงตั้งแต่เกิดจนถึง
2 ขวบ
- การเรียนรู้ด้วยการลองดู และจินตนาการ (Iconic Representation)
เป็นขั้นที่เด็กเรียนรู้จนการมองเห็นและการจช้ประสาทสัมผัสต่าง ๆ เป็นการจช้
ภาพความคิด
- การเรียนรู้โดยการใช้สัญลักษณ์ (Symbolic Representation) เป็นขั้นที่
เด็กสามารถจะเข้าจจการเรียนรู้สิ่งที่เป็นนามธรรมต่าง ๆ ได้ โดยสามารถ
อธิบายคุณลักษณะของวัตถุสิ่งของด้วยภาษา บอกชื่อของวัตถุได้ เป็น
กระบวนการที่บุคคลนาสิ่งแวดล้อมเข้ามาสู่ความคิดด้วยสัญลักษณ์

70. วิธีการที่ผู้เรียนใช้เป็นเครื่องมือในการค้นพบความรู้
วิธีการที่ผู้เรียนจช้เป็นเครื่องมือจนการค้นพบความรู้ขึ้นอยู่กับพัฒนาการ
ของผู้เรียน ซึ่งคล้ายกับพัฒนาทางเชาว์ปัญญาของเพียเจต์ (Piaget) ขั้น
พัฒนาการที่บรุนเนอร์เสนอมี 3 ขั้น คือ Enactive, Iconic และ
Symbolic ฉะนั้นวิธีการที่ผู้เรียนจช้เป็นเครื่องมือจนการค้นพบความรู้แบ่ง
ออกเป็น 3 วิธีดังต่อไปนี้
1. ขั้นการเรียนรู้จากการกระทา Enactive mode วิธีการเรียนรู้
จนขั้นนี้ จะเป็นวิธีที่มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม โดยการสัมผัส จับต้องด้วยมือ
ผลัก ดึง รวมถึงการจช้ปากกับวัตถุสิ่งของที่อยู่รอบๆตัว สิ่งที่สาคัญที่สุด คือ เด็ก
จะต้องลงมือกระทาด้วยตนเอง เช่น การเลียนแบบ หรือการลงมือกระทากับวัตถุ
สิ่งของ ส่วนผู้จหญ่จะจช้ทักษะทางการที่ซับซ้อน เช่น ทักษะการขี่จักรยาน เล่น
เทนนิส เป็นต้น

71.  2. ขั้นการเรียนรู้จากความคิด Iconic mode เมื่อเด็ก
สามารถที่จะสร้างจินตนาการ หรือมโนภาพ (Imagery)ขึ้นจนจจ
ได้ เด็กจะสามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆจนโลกได้ด้วย Iconic mode
ดังนั้นจนการเรียนการสอนเด็กสามารถที่จะเรียนรู้โดยการจช้ภาพ
แทนของการสัมผัสจากของจริง เพื่อที่จะช่วยขยายการเรียนรู้ที่เพิ่ม
มากขึ้น โดยเฉพาะ ความคิดรวบยอด กฎและ หลักการ ซึ่งไม่สามารถ
แสดงจห้เห็นได้ บรุนเนอร์ได้เสนอแนะจห้นาโสตทัศนวัสดุมาจช้จนการ
สอน ได้แก่ ภาพนิ่ง โทรทัศน์ หรืออื่นๆเพื่อที่จะช่วยจห้เด็กเกิด
จินตนาการประสบการณ์ที่เพิ่มขึ้น เด็กประมาณ 5-8 ปี จะจช้
Iconic mode

72.  3. ขั้นการเรียนรู้สัญลักษณ์และนามธรรม วิธีการที่ใช้สัญลักษณ์
หรือ Symbolic mode วิธีการนี้ ผู้เรียนจะจช้จนการเรียนได้
เมื่อผู้เรียนมีความสามารถที่จะเข้าจจจนสิ่งที่เป็นนามธรรม หรือความคิด
รวบยอดที่ซับซ้อน จึงสามารถที่จะสร้างสมมุติฐานและพิสูจน์ว่า
สมมุติฐานถูกหรือผิดได้
สรุปได้ว่าบรุนเนอร์ กล่าวว่า คนทุกคนมีพัฒนาการทาง
ความรู้ความเข้าใจ หรือการรู้คิด โดยผ่านกระบวนการที่เรียกว่า
Acting, Imagine และ Symbolizing ซึ่งอยู่จน ขั้น
พัฒนาการทางปัญญาคือ Enactive, Iconic และ
Symbolic representation ซึ่งเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้น
ตลอดชีวิต มิจช่เกิดขึ้นช่วงจดช่วงหนึ่งของชีวิตเท่านั้น

73. ขากลิ้งลิงกับหมา ตอน ไป
เก็บเกาลัด

74. กิจกรรม
นักศึกษาแบ่งกลุ่ม 7 กลุ่ม
แต่ละกลุ่มคิดวิธีการที่จะนาทฤษฎีการ
เรียนรู้/หลักการเรียนรู้มาจช้จนการปรับหรือ
แก้ไขพฤติกรรม
จห้เวลาระดมสมอง15 นาที และนาเสนอ

75. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการ
เรียนการสอน

76. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก เราสามารถนามาประยุกต์ใช้ได้
ดังนี้
 ขั้นที่ 1 วิชาภาษาอังกฤษ ผู้เรียนไม่ชอบ
การเล่นเกม ผู้เรียนชอบ
 ขั้นที่ 2 ภาษาอังกฤษ – การเล่นเกมส์ ผู้เรียนชอบ
ถ้าหากให้เลิกการเล่นเกมส์ ผู้เรียนยังชอบเรียนภาษาอังกฤษอยู่
แสดงว่าการวางเงื่อนไขเพื่อให้เกิดพฤติกรรมที่พึงปรารถนา คือ
ผู้เรียนชอบเรียนวิชาภาษาอังกฤษ
(อาจใช้การเล่นละคร แทนการเล่นเกมก็ได้)

77. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
การนามาใช้ปรับพฤติกรรมของผู้เรียน เช่น
 การขี้ เกียจทางาน ไม่ส่งงาน
 การมาโรงเรียนสาย เข้าห้องเรียนสาย
 การขาดเรียนบ่อย
ให้พฤติกรรมที่ไม่พึงปรารถนา มาเป็นพฤติกรรมที่พึง
ปรารถนา
ข้อควรระวัง อย่าใช้ซ้า และอย่าใช้วิธีการเดียวตลอด
เพราะจะทาให้เกิดความจาเจ

78. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
 ทฤษฎีการวางเงื่อนไขด้วยการกระทา
- การเสริมแรงทันที เช่นทุกครั้งที่ผู้เรียนตอบคาถามถูก วิธีนี้ มักใช้
กับเด็กเล็ก เช่น อนุบาล ประถมศึกษา
- การเสริมแรงเป็นครั้งคราว เมื่อต้องการให้ผู้เรียนรู้เกิดการเรียนรู้
นานต่อไปเรื่อยๆ วิธีนี้ เหมาะกับการใช้กับเด็กโต
- ใช้บทเรียนสาเร็จรูป โดยมีจุดประสงค์ให้ผู้เรียนได้รับการเสริมแรง
ทันทีที่แสดงพฤติกรรมที่ถูกต้อง

79. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
ทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์
การนากฎแห่งความพร้อมมาใช้ ก่อนที่จะมีการเรียน
การสอนเกิดขึ้ น ต้องสารวจดูก่อนว่า
 ผู้เรียนมีความพร้อมที่จะเรียนทั้งทางร่างกายและจิตใจ
หรือยัง
 ถ้ายังไม่พร้อม ต้องเตรียมความพร้อมด้วยการนาเข้าสู่
บทเรียน แล้วจึงจะเริ่มสอน

80. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
ทฤษฎีการเชื่อมโยงของของธอร์นไดค์
 - การนากฎแห่งการฝึกมาใช้ เมื่อต้องการ
ให้ผู้เรียนเกิดทักษะในการเรียนรู้ ต้องเริ่ม
จาก
 ให้ผู้เรียนเข้าใจในบทเรียนเสียก่อน
 แล้วหมั่นฝึกฝนและนาสิ่งที่เรียนรู้แล้วมา
ใช้บ่อยๆ

81. การนาหลักการเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนการสอน
 การนาทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์มาใช้ในการเรียนการ
สอน
- การนากฎแห่งผลมาใช้ มีลักษณะเป็นการเสริมแรงเพื่อให้
ผู้เรียนเกิดความพึงพอใจ นาไปสู่ความภาคภูมิใจ
- ผู้เรียนจะเรียนด้วยตนเอง จนกว่าผู้เรียนจะพบวิธีการเรียนรู้
ที่ดีที่สุดและเหมาะสมที่สุดสาหรับตนเอง
วิธีการเรียนด้วยตนเองจะใช้ได้ดีในตัวผู้เรียนที่โตพอสมควร

82.  การนาทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์มาใช้ใน
การเรียนการสอน
 1.ครูต้องแยกเนื้ อหาออกเป็นหน่วยย่อยๆ และเพื่อ
เป็นการสร้างความพร้อมกับผู้เรียน
 2. ครูต้องจัดกิจกรรม บทเรียน เป็นลาดับขั้นตอนของ
การสอน กล่าวคือ สอนจากง่ายไปหายาก

83. การประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนการสอน
ทาได้ดังนี้
การจัดลาดับขั้นของการเรียนรู้และการ
นาเสนอให้สอดคล้องกับระดับของการรับรู้เข้าใจ
ในการเรียนการสอนนั้น ทั้งผู้เรียนและผู้สอน
ต้องมีความพร้อม แรงจูงใจ และความสนใจ
ลักษณะและชนิดของกิจกรรมการเรียนการ
สอนที่เหมาะสม กับความสามารถของผู้เรียน
การเรียนรู้ด้วยวิธีการค้นหาของบรุนเนอร์ (Brunner)

84. วิธีการสอนตามแนวคิดของบรุนเนอร์ใช้วิธีการค้นพบ
(Discovery Learning)
การประยุกต์ใช้ โดยยึดหลักการสอนดังนี้
 ผู้เรียนต้องมีแรงจูงใจภายใน (Self-motivation) และมีความ
อยากรู้ อยากเห็น อยากค้นพบสิ่งที่อยู่รอบตนเอง
 โครงสร้างของบทเรียน (Structure) ต้องจัดบทเรียนจห้เหมาะสม
กับวัยผู้เรียน
 การจัดลาดับความยากง่าย (Sequence) โดยจห้คานึงถึง
พัฒนาการทางสติปัญญาของผู้เรียน
 แรงเสริมด้วยตนเอง (Self-reinforcement) ครูควรจห้ผลย้อนกลับ
แก่ผู้เรียน เพื่อจห้ทราบว่าทาผิดหรือทาถูกต้อง เป็นการสร้างแรง
เสริมด้วยตนเอง

85. เทคนิคกระตุ้นการเรียนรู้แบบ discovery
1.เน้นความแตกต่าง เพื่อกระตุ้นจห้คนมีเรื่อง
อภิปราย
2.กระตุ้นจห้มีการเดาและหาเหตุผล แล้วจึงอธิบาย
เพื่อจห้ข้อมูลจนสิ่งที่ถูก
3.กระตุ้นจห้มีส่วนร่วมจนกิจกรรม
4.กระตุ้นจห้เด็กตระหนักถึงวิธีการแก้ปัญหา

86. การประยุกต์ใช้แนวคิดคอนสตรัคติวิสต์ (Constructivism) ในการ
จัดการเรียนการสอน
 กลุ่มแนวคิดคอนสตรัคติวิสต์ (Constructivism) เชื่อว่า การ
เรียนรู้ เป็นกระบวนการสร้างมากกว่า การรับความรู้
 ดังนั้น เป้าหมายของการจัดการเรียนการสอนจะสนับสนุน
การสร้างมากกว่าความพยายามในการถ่ายทอดความรู้
 ดังนั้น กลุ่มแนวคิดคอนสตรัคติวิสต์ จะมุ่งเน้นการสร้าง
ความรู้ใหม่อย่างเหมาะสมของแต่ละบุคคล และเชื่อว่า
สิ่งแวดล้อมมีความสาคัญในการสร้างความหมายตาม
ความเป็นจริง (Duffy and Cunningham, 1996)

87.  วิธีการที่นามาใช้ในการจัดการเรียนการสอน มีหลักการที่
สาคัญว่า ในการเรียนรู้ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนลงมือกระทาในการ
สร้างความรู้ หรือเรียกว่า Actively construct มิใช่ Passive
receive ที่เป็นการรับข้อมูล หรือสารสนเทศ และพยายาม
จดจาเท่านั้น

88. งานอภิปรายในกลุ่ม
 ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่ม ๆ ละ 4- 5 คน
 แต่ละกลุ่มช่วยกันคิดเรื่องที่จะสอนเด็ก เช่น
สอนว่ายน้า สอนคอมพิวเตอร์ ฯลฯ โดยนาเสนอวิธี
สอนเพื่อให้เกิดทักษะ ให้เหมาะสมกับเด็กแต่ละวัย
 โดยกาหนดให้มี 3 ขั้นตอนในการสอน

89. การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ
 การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ ควรดาเนินการให้ครบ 3 ขั้นตอนดังนี้
ขั้นที่ 1 ให้ความรู้
ในการฝึกทักษะเรื่องใดก็ตาม ผู้ฝึกจะต้องให้ความรู้ว่าทักษะที่จะฝึก
นั้นมีขั้นตอนอย่างไร อาจใช้วิธีการบรรยาย สาธิต ให้ชมวีดีทัศน์
ฉายสไลด์ประกอบคาบรรยายหรือฉายภาพยนตร์ประกอบคาบรรยาย
ด้วยก็ได้

90. การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ
 การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ ควรดาเนินการให้ครบ 3
ขั้นตอนดังนี้
 ขั้นที่ 2 ให้ลงมือปฏิบัติ
ในการฝึกทักษะจะต้องให้ทั้งความรู้และให้ลงมือปฏิบัติ
จริง เพื่อให้เกิดความถูกต้อง และยืนยันว่าปฏิบัติได้จริง

91. การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ
 การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ ควรดาเนินการให้ครบ 3 ขั้นตอนดังนี้
 ขั้นที่ 3 ให้ทดสอบความถูกต้องรวดเร็ว
ในการฝึกทักษะที่ดีจะต้องมีการทดสอบว่าทาได้ถูกต้องและ
รวดเร็วเพียงใด ผู้รับการฝึกทักษะมีความมั่นใจและสามารถ
ปฏิบัติทักษะดังกล่าวได้โดยอัตโนมัติหรือไม่เพียงใด
ถ้าทาได้ครบทั้ง 3 ขั้นตอน ก็เป็นที่ยืนยันได้ว่าบุคคลเกิดทักษะ
ขึ้นแล้ว

92. วิชาที่ควรเน้นการสอนให้เกิดทักษะ
 การสอนเพื่อให้เกิดทักษะ ควรเน้นในการเรียน วิชาคณิตศาสตร์
ภาษาไทย ภาษาต่างประเทศ พลศึกษา วิชาการงานและพื้นฐาน
อาชีพ เพื่อจะได้ช่วยให้นักเรียนได้บรรลุผลตามเจตนารมณ์ของ
วัตถุประสงค์ในหลักสูตร
สาหรับการสอนเพื่อให้เกิดความคิดรวบยอด จาเป็นต้องใช้ทุกวิชา
และทุกครั้งที่มีการสอน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความจา และ
ความเข้าใจ อันจะเป็นพื้นฐานในการสร้างและฝึกทักษะต่อไป

93.  หนัง pay it Forward
 http://osmosis.circlecamp.com/index.php?pag
e=PayItForward
 ครูคุณธรรม
 http://www.adaymagazine.com/articles/father-2