Relevance somayyeh ghavidel

1. ‫استاد‬ ‫نام‬:‫نیا‬‫ریاحی‬ ‫دکتر‬ ‫خانم‬ ‫سرکار‬
‫گردآورنده‬:‫قویدل‬ ‫سمیه‬
‫خوارزمی‬ ‫دانشگاه‬
‫ورودی‬ ‫دکتری‬ ‫دوره‬1397
1

2. 2

3. ‫و‬ ‫ذخیره‬‫اطالعات‬ ‫بازیابي‬
‫‌هايي‬‫ت‬‫فعالي‬‫كه‬‫براي‬‫تحليل‬‫و‬‫سازماندهي‬‫مدارك‬‫و‬‫منابع‬
‫‌هايي‬‫ش‬‫تال‬‫براي‬‫يافتن‬‫يك‬‫يا‬‫چند‬‫مدرك‬‫از‬‫ميان‬‫انبوه‬‫مدارك‬‫ذخيره‬‫شده‬
3
‌‫‌هاي‌ذخيره‌و‌بازياابي‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعاات‬:‌‫باه‬‌‫منظاور‬‫ذذیر‬‌‫دسترر‬‌‫كاردن‬‫از‬ ‫ا‬‌‫مجموعت‬
‫ا‬‫كننده‬‫اسرفاده‬ ‫برا‬ ‫اطالعاري‬ ‫منابع‬‫‌ايان‌اطالعاات‌اسات‌طر‬ ‫كه‌مايل‌به‌كسا‬‌‫احاي‬
‫‌گردد‬‫ي‬‫م‬.
‌‫‌آوري‌زمينه‌براي‬‫م‬‫‌هاي‌ذخيره‌و‌بازيابی،‌فراه‬‫م‬‫هدف‌نظا‬‫مرربط‬ ‫اطالعات‬ ‫بازیابی‬‌‫از‬
‌‫سوي‌کاربران‌نظام‬‫است‬.
‌‫هدف‬‌‫سيستمهاي‬‌‫بازياابي‬‫العاات‬ّ‫اط‬:‌‫فاراهم‬‫وي‬ ‫‌ززم‌باراي‌ساساخ‬ ‫آوردن‌زمينا‬‌‫ي‌باه‬
‌‫جستجوهاي‌کاربر‌از‌طريق‬،‫مربوط‬ ‫مدارک‬ ‌‫ب‬ ‫ارجاع‬‫طراحي‌مي‬‫گردند‬.
(‌،‫حری‬1383)

4. 4
‫ميزان‬‫مرتبط‬‫بودن‬‫مدرک‬‫با‬‫نياز‬‫اطالعاتی‬(،‫حريری‬1377)‫؛‬
‫معياري‬‫براي‬‫ارزیابي‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‫بازيابي‬‫اطالعات‬‫و‬‫كارآیي‬
‫‌هاي‬‫ش‬‫كاو‬‫انجام‬‫شده‬‫است‬‫و‬‫به‬‫وسيله‬‫دو‬‫مالك‬‫جامعیت‬‫و‬
‫مانعیت‬(‫‌المعارف‬‫ه‬‫داير‬‫کتابداری‬‫و‬،‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬1397)‫؛‬
‫مفهوم‬‫ربط‬(‫مربوط‬‫بودن‬)‫يكي‬‫از‬‫مهم‬‫ترين‬‫مفاهيم‬‫حوزه‬
‫کتابداری‬‫و‬‫اطالع‬‫رساني‬‫است‬(،‫ساراسويک‬1389)‫؛‬
‫ساراسويک‬:،‫ربط‬‫مفهوم‬‫مرکزی‬‫رشته‬‫علوم‬‫اطالعات‬
(،‫ساراسويک‬1999)‫؛‬
‫ي‬‫ار‬‫ر‬‫برق‬‫تباط‬‫ر‬‫ا‬‫به‬‫له‬‫ز‬‫من‬‫تماس‬‫مو‬‫ثر‬‫ميان‬‫مبدأ‬‫و‬‫مقصد‬‫شمرده‬‫مي‬‫ش‬‫ود‬‫و‬
‫بط‬‫ر‬‫عامل‬‫حاكم‬‫بر‬‫تأثير‬‫هر‬‫ايند‬‫ر‬‫ف‬‫تباطي‬‫ر‬‫ا‬‫است‬.

5. ‫ربط‬ ‌‫راریخچ‬
‫تاريخچه‬‫ربط‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫‌ها‬‫ن‬‫قر‬‫سيش‬‫با‬‫فعاليت‬‫اولين‬‫‌ها‬‫ه‬‫کتابخان‬‫آغاز‬‫شده‬‫باشد‬.‫اولين‬
‫‌کنندگان‬‌‫ه‬‫استفاد‬‫‌ها‬‫ه‬‫کتابخان‬‫نيز‬‫با‬‫مسئله‬‫یافرن‬‫اطالعات‬‫مرربط‬‫مواجه‬‫‌اند‬‫ه‬‫بود‬‫به‬‫عب‬‫ارتی‬‫ر‬ ‫دي‬
‫مفهوم‬‫ربط‬‫از‬‫زمان‬‫سيدايش‬‫‌هاي‬‌‫ه‬‫كتابخان‬‫دوران‬‫باستان‬‫در‬‫فلسفه‬‫وجودي‬‫اين‬‫مراكز‬‫وجو‬‫د‬
‫داشته‬(،‫حريری‬1377).
‫اولين‬‫بار‬‫آژانس‬‫اطالعات‬‫فنی‬‫خدمات‬‫نظامی‬(‫استيا‬)‫در‬‫سال‬1953،‫از‬‫ربط‬‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‌‫مقیا‬
‫عملکرد‬‫ارزیابی‬‫های‬‫نظام‬‫بازیابی‬‫اطالعات‬‫استفاده‬‫کرد‬(،‫اخوتی‬1383).
‫درحوزه‬‫رسانی‬‫اطالع‬‫به‬‫نيمه‬‫دوم‬‫دهه‬1950‫باز‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫دهه‬1960‫به‬‫اوج‬‫خود‬
‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫همين‬‫دهه‬‫است‬‫که‬"‌‫نظری‬‫ربط‬"‫بوجود‬‫‌آيد‬‫ی‬‫م‬.
‫در‬‫سال‬1960‫مارون‬‫و‬‫کوهن‬‫مقياسی‬‫را‬‫عرضه‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫احرمال‬‫مناسبت‬‫مدرک‬‫را‬‫با‬
‫درخواست‬‫اندازه‬‫گیرد‬‫می‬‫و‬‫مسئله‬‫‌اش‬‫ه‬‫عمد‬"‫مفهوم‬‫ربط‬"‫است‬.‫از‬‫دهه‬1970‫حرکتی‬‫نو‬‫آغاز‬
‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫‌های‬‫ه‬‫ده‬1980‫و‬90‫به‬‫اوج‬‫خود‬‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬
(،‫حری‬1383،‫نقل‬‫در‬،‫خالويی‬1387)
5

6. ‫بردفورد‬‫اولين‬‫كسی‬‫بود‬‫كه‬‫دردهه‬‫های‬1930‫و‬1940‫درباره‬‫اررباط‬
‫مقاالت‬‫با‬‌‫زمین‬‫ها‬‫موضوعي‬‫خاص‬‫مطالبي‬‫را‬‫مطرح‬‫كرد‬.
‫به‬‫دنبال‬،‫آن‬‫مورتيمر‬‫‌تا‬‫و‬‫ران‬ ‫دي‬‫در‬‫دهه‬1950‫نخسرین‬‫نظام‬‫ها‬
‫بازیابي‬‫اطالعات‬‫را‬‫بنا‬‫نهادند‬.
‫بدين‬، ‫ترتي‬
‫مفهوم‬‫مرربط‬‫بودن‬‫مدارك‬‫بازیابي‬‫شده‬‫با‬‫درخواست‬‫یا‬‫نیاز‬‫اطالعا‬‫ري‬
‫به‬‫طور‬‫جدي‬‫تري‬‫عنوان‬‫گرديد‬.
6
(‌،‫اخوتی،‌داورسناه‌و‌رمضانی،‌فتاحی‬1383)

7. ‫‌های‌عام‌ربط‬‫ی‬‫ویژگ‬
‫ارتباط‬:‫ناظر‬‫بر‬‫برقراری‬‫ارتباط‬‫است‬.
‫قصد‬:‫ارتباطی‬‫موجب‬‫حصول‬‫ربط‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬‫که‬
‫مبتنی‬‫بر‬،‫قصد‬،‫اهداف‬‫‌ها‬‫ش‬‫نق‬‫و‬‫انتظارات‬‫و‬
‫‌ویژه‬‫ه‬‫ب‬‫انگیزه‬‫باشد‬.
‫زمینه‬:‫بدون‬‫وجود‬‫زمینه‬‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬‫از‬‫ربط‬‫سخن‬
‫گفت‬.
‫استنباط‬:‫ربط‬‫مستلزم‬‫ارزیابی‬‫میزان‬‫سودمندی‬
‫یا‬‫میزان‬‫‌سازی‬‫ه‬‫بهین‬‫یک‬‫ارتباط‬‫یا‬‫رابطه‬
‫است‬.
‫تعامل‬:‫استنباط‬‫حاصل‬‫فرایندی‬‫پویا‬‫و‬‫تعاملی‬
،‫است‬‫‌طوری‬‫ه‬‫ب‬‫که‬‫با‬‫تغییر‬،‫ادراک‬‫تفسیر‬‫سایر‬
‫‌ها‬‫ی‬‫ویژگ‬‫نیز‬‫دگرگون‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬.‫معیار‬
‫‌کننده‬‫س‬‫منعک‬‫سودمندی‬‫و‬‫موثر‬‫بودن‬‫تبادل‬
‫اطالعات‬‫میان‬‫افراد‬‫و‬‫اشیای‬‫اطالعاتی‬‫است‬...
7

8. ‫ربط‬
‫مفهومی‬‫سوياست‬‫که‬‫به‬‫های‬‫قضاوت‬‫فردی‬‫کارب‬‫ران‬
‫درخصوص‬‫کیفیت‬‫اررباط‬‫میان‬‫اطالعات‬‫و‬‫نی‬‫از‬
‫اطالعاری‬‫در‬‫يک‬‫نقطه‬‫خاص‬‫از‬‫زمان‬‫ی‬ ‫بست‬
‫دارد‬
(،‫ساراسويک‬
1389).
8

9. ‫میزان‬‫مرربط‬‫بودن‬‫نرایج‬‫بازیابی‬،‫تابع‬‫عوامل‬‫بسياری‬‫ا‬‫ست‬‫که‬
‫در‬
"‫افراد‬‫مختلف‬"،
‫در‬"‫‌های‬‫ن‬‫زما‬‫مختلف‬"،
‫در‬"‫‌های‬‫ت‬‫موقعي‬‫گوناگون‬"‫و‬
‫در‬"‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫متفاوت‬"
‫فرق‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫به‬‫اصطالح‬‫نسبی‬‫است‬(،‫فتاحی‬1383).
‫ربط‬‫امری‬‫نسبی‬‫است‬‫اما‬‫تالش‬‫برای‬‫افزايش‬‫ربط‬‫يعنی‬‫ر‬‫طابق‬
‫بین‬‫ذرسش‬‫کاربر‬‫و‬‫ذاسخ‬‫های‬‫نظام‬‫بازیابی‬‫همچنان‬‫ادامه‬‫د‬‫ارد‬.
9
‫است‬ ‫نسبی‬ ‫مفهومی‬ ‫ربط‬

10. ‫میزارو‬(1997)،‫را‬ ‫ربط‬‫اررباط‬‫دو‬ ‫بین‬‫موجودیت‬‫از‬‫گروه‬ ‫دو‬:
10
‫‌آورد‬‫ی‬‫موجوديت‌فيزيکی‌که‌کاربر‌سس‌از‌جستجوی‌اطالعات‌بدست‌م‬ ‫مدرک‬
‫اطالعاتی‬‫که‬‫مدرک‬‫يا‬‫همان‬‫موجوديت‬‫را‬‫در‬‫نظام‬‫اطالعاتی‬‫باز‬‫‌نماياند‬‫ی‬‫م‬ ‫جانشين‬
‫‌کند‬‫ی‬‫آنچه‌که‌کاربر‌با‌مطالعه‌يک‌مدرک‌دريافت‌م‬ ‫اطالعات‬
‌‫مشكلي‌كه‌فرد‌با‌آن‌رو‌به‌رو‌است‌و‌براي‌حل‌‌آن‌نياز‌به‌اطالعات‌دارد‌تا‌به‬
‫‌برسد‬ ‫جوا‬ ‌‫مسئله‬
‫تجلي‬‫و‬‫بازنمون‬‫مسئله‬‫در‬‫ذهن‬‫استفاده‬‫كننده‬‫يا‬‫کاربر‬‫است‬‫كه‬‫با‬‫مسئله‬‫متفاوت‬
‫است‬ ‫نياز‌اطالعاتي‬
‫بيان‌نياز‌اطالعاتي‌استفاده‬‫كننده‌به‬‫صورت‌كالمي‌و‌معموأل‌به‌زبان‌طبيعي‬ ‫درخواست‬
‫سرسش‬
‫موجودیت‬ ‌‫س‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫شامل‬ ‫اول‬ ‫گروه‬‫است‬:
‫شامل‬ ‫دوم‬ ‫گروه‬4‫عنصر‬:
‫بيان‌نياز‌اطالعاتي‌به‌زبان‌سيستم‌يا‌نظام،‌مانند‌منطق‌بول‬
(Mizzaro, 1997)

11. 11
‫بنابراین‬‫ربط‬‫موجودیت‬ ‫دو‬ ‫بین‬ ‌‫رابط‬‫است‬:
.1‫ارتباط‬‫يك‬‫جانشین‬‫مدرك‬‫با‬‫يك‬‫ذرسش‬‫؛‬
.2‫ارتباط‬‫يك‬‫مدرك‬‫با‬‫يك‬‫درخواست‬‫؛‬
.3‫و‬‫يا‬‫ارتباط‬‫اطالعات‬‫دریافت‬‫شده‬‫با‬‫نیاز‬‫اطالعاري‬.
‫‌های‬‫ت‬‫موجودي‬‫مذکور‬‫به‬‫اين‬‫اجزا‬‫تجزيه‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬:
‫الف‬)‫موضوع‬:‫موضوع‬‫مورد‬‫عالقه‬‫کاربر؛‬
)‌‫وظیف‬:‫بر‬‫‌ای‬‫ه‬‫استفاد‬‫که‬‫کاربر‬‫از‬‫مدرک‬‫بازيابی‬‫شده‬‫خ‬‫واهد‬
‫کرد؛‬
‫ج‬)‌‫زمین‬:‫ساير‬‫موارد‬‫که‬‫بر‬‫ج‬‫ستجو‬‫و‬‫ارزيابی‬‫نتايج‬،‫اثر‬
‫‌گذارد‬‫ی‬‫م‬
(Mizzaro, 1997)

12. ‫اسويك‬‫ر‬‫سا‬‫از‬‫بط‬‫ر‬‫يف‬‫ر‬‫تعا‬‫در‬‫شوند‬‫تكرار‬‫و‬‫دهنده‬‫تشكيل‬ ‫اجزاي‬(1976)
‫الف‬.،‫ه‬‫ز‬‫اندا‬،‫جه‬‫ر‬‫د‬،‫عد‬ُ‫ب‬،‫تخمين‬‫د؛‬‫ر‬‫آو‬‫ر‬‫ب‬
‫ب‬.،‫مطابقت‬،‫برد‬‫ر‬‫كا‬،‫همخواني‬،‫پيوستگي‬،‫نسبت‬‫توافق؛‬
‫ج‬.،‫ك‬‫ر‬‫مد‬،‫مقاله‬،‫متن‬،‫مرجع‬‫اطالعات‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫شده؛‬
‫د‬.،‫پرسش‬،‫خواست‬‫ر‬‫د‬‫اطالعات‬‫د‬‫ر‬‫مو‬،‫نياز‬،‫ديدگاه‬‫برد‬‫ر‬‫كا‬،‫اطالعات‬‫بيان‬‫نيا‬‫ز‬
‫اطالعاتي؛‬
‫ه‬.،‫فرد‬،‫كننده‬‫قضاوت‬،‫ي‬ ‫متقاض‬‫متخصص‬‫اطالعات‬.
12
(‫الف‬()‫ب‬)‫یک‬‫بین‬‫موجود‬(‫ج‬)‫یک‬‫و‬(‫د‬)‫بوسیله‬ ‫که‬(‫ه‬)‫شود‬‫می‬ ‫تعیین‬.
(Saracevic, 1976)

13. ‫هسته‬‫ربط‬‫در‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‫بازیابي‬‫اطالعات‬‫به‬
‫بندهاي‬"‫ب‬"،"‫ج‬"‫و‬"‫د‬"‫باز‬‫‌گردد‬‫ي‬‫م‬‫؛‬
.1"‫ج‬"‫‌كننده‬‫ن‬‫بیا‬‫اطالعات‬‫بازیابي‬‫شده‬(‫مدرك‬)‫؛‬
.2"‫د‬"‫ن‬ ّ‫مبی‬‫نیاز‬‫اطالعاتي‬‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫آن‬
‫اطالعات‬‫است‬(‫درخواست‬).
.3‫بند‬"‫ب‬"‫به‬‫خود‬‫ربط‬‫از‬‫نظر‬‫ذات‬‫و‬‫ماهیت‬‫آن‬
‫نظر‬‫دارد‬:‫ارتباط‬:‫رابطه‬‫‌اي‬‫ه‬‫ویژ‬‫در‬‫زمینه‬
‫بازیابي‬‫متون‬‫است‬:‫یعني‬‫رابطه‬‫میان‬‫متن‬‫و‬
‫نیاز‬‫‌اي‬‫ه‬‫‌كنند‬‫ه‬‫استفاد‬‫كه‬‫آن‬‫متن‬‫از‬‫جهتي‬‫براي‬
‫او‬‫مفید‬‫واقع‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬.
‫ربط‬‫اساسا‬‫یک‬‫مکانیسم‬‫نهادینه‬‫شده‬‫در‬‫درون‬‫و‬
‫جزء‬‫الینفک‬‫ادراکات‬‫ماست‬
13
(Saracevic, 1976)

14. ‫ربط‬‫با‬‌‫روج‬‫است‬ ‫ذیل‬ ‫های‬‫ویژگی‬ ‫دارای‬ ‫بودن‬ ‫شهودی‬ ‫و‬ ‫ذهنی‬ ‌‫ب‬:
‫مستلزم‬‫تعامل‬‫بوده‬‫و‬‫ارتباط‬‫فکری‬‫است؛‬
‫سوياست؛‬
‫با‬‫تناس‬‫و‬‫سودمندی‬‫در‬‫سيوند‬‫است؛‬
‫در‬‫قال‬‫يک‬‫زمينه‬‫بروز‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬(‫مجموعه‬‫شرایط‬‫روانی‬‫و‬
‫ادراکی‬‫فرد‬‫در‬‫موقعیت‬‫و‬‫زمان‬‫خاص‬‫باعث‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫فرد‬‫به‬
‫های‬‌‫مولف‬‫ذهنی‬‫و‬‫محیطی‬‫توجه‬‫کند‬)
14
(Saracevic, 1996)

15. ‫همکارانش‬ ‫و‬ ‫شامبر‬(1990)‫ماهیت‬ ‫مورد‬ ‫در‬‫ربط‬:
‫ربط‬‫مفهومی‬‫شناخری‬‫و‬‫چند‬‫ب‬‫عدی‬:
‫وابسته‬‫به‬‫برداشت‬‫کاربران‬‫مختلف‬‫و‬‫موقعيت‬‫نياز‬‫اطالعات‬‫ی‬،
‫‌های‬‫ک‬‫در‬،‫متفاوت‬‫عدم‬‫توافق‬‫در‬‫مورد‬‫ربط‬
‫ربط‬‫مفهومی‬‫ذویاست‬
‫بست‬‫ه‬‫به‬‫قضاوت‬‫کاربران‬‫در‬‫مورد‬‫کيفيت‬‫ارتباط‬‫بين‬‫اطال‬‫عات‬‫و‬
‫نياز‬‫اطالعاتی‬‫در‬‫هر‬‫زمان‬‫خاص‬‫دارد‬،‫قضاوت‬‫کاربر‬‫در‬‫مراحل‬
‫مختلف‬
‫ربط‬‫مفهومی‬‫ذیچیده‬‫اما‬‫مند‬‫نظام‬‫و‬‫قابل‬‫گیری‬‫اندازه‬‫است‬
15
(Shamber , 1990)

16. ‫کاربرمدار‬ ‫رعاریف‬ ‫و‬ ‫مدار‬‫سیسرم‬ ‫رعاریف‬ ‌‫دسر‬ ‫دو‬
‫در‬‫دیدگاه‬‫سیسرم‬‫مدار‬:‫محور‬‫سیسرم‬
‫اگر‬‫موضوع‬‫مدرکی‬‫با‬‫موضوع‬‫درخواست‬‫اطالعاری‬‫يکی‬،‫باشد‬‫آن‬
‫مدرک‬‫را‬‫با‬‫درخواست‬‫اطالعاتی‬‫مرربط‬‫تلقی‬‫می‬‫کنيم‬(‫موضوعيت‬)‫؛‬
‫مزايا‬:‫سادگی‬‫فهم‬‫و‬‫به‬‫کارگيری‬‫اين‬‫تعريف‬‫در‬‫ارزيابی‬‫نظام‬‫های‬
‫بازيابی‬‫اطالعات‬
‫ذیش‬‫فرض‬‫ربط‬:‫واژگان‬‫موضوعی‬‫و‬‫ر‬ ‫دي‬‫اجزاء‬‫زبانشناختی‬‫عب‬‫ارت‬
‫جستجو‬‫و‬‫نيز‬‫در‬‫سند‬‫می‬‫توانند‬‫معنا‬‫و‬‫مفهوم‬‫نهفته‬‫در‬‫آن‬‫سند‬‫و‬‫ن‬‫يز‬‫در‬
‫نياز‬‫اطالعاتی‬‫کاربر‬‫را‬‫بازنمون‬‫کنند‬‫؛‬
‫سيستم‬‫نيز‬‫می‬‫تواند‬‫ميان‬‫اين‬‫دو‬،‫رطابق‬‫برقرار‬‫کن‬‫د؛‬
‫اه‬ ‫ن‬‫دودويی‬‫يا‬‫صفر‬‫و‬‫يکی‬‫به‬‫ربط‬(‫نه‬‫فازی‬)‫به‬‫دليل‬‫سهولت‬‫سنجش‬
‫ربط‬
16
(Saracevic, 1999)

17. ‫کاربرم‬ ‫دیدگاه‬ ‫در‬‫دار‬:‫کاربرمحور‬
‫کاربران‬‫در‬‫مورد‬‫ربط‬‫مدارک‬‫به‬‫صورت‬‫صفر‬‫و‬‫يکی‬‫قضاوت‬
‫‌کنند‬‫ی‬‫نم‬‫و‬‫قضاوت‬‫آنان‬‫تا‬‫حدوی‬‌‫جنب‬‫فازی‬‫دا‬‫رد؛‬
‫قضاوت‬‫فقط‬‫با‬‫خود‬‫کاربر‬‫است؛‬
‫رفاوت‬‫های‬‫فردی‬‫موج‬‫تفاوت‬‫در‬‫قضاوت‬‫ربط‬‫می‬‫شود‬‫؛‬
‫قضاوت‬‫ربط‬‫يک‬‫کاربر‬‫نيز‬‫در‬‫طول‬‫زمان‬‫تغيير‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫؛‬
‫قضاوت‬‫ربط‬‫بسته‬‫به‬‫هدف‬‫جسرجوی‬‫اطالعات‬‫تفاوت‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫؛‬
‫ربط‬‫از‬‫ديدگاه‬‫کاربر‬‫با‬‫مفاهيمی‬‫چون‬‫ربط‬،‫مفهومی‬،‫دربارگی‬
،‫سودمندی‬،‫کاربرد‬‫مناسبت‬‫و‬‫رضایت‬‫در‬‫ارتباط‬‫است‬
17
(Saracevic, 1999)

18. ◦‫رویكرد‬‫عیني‬:
‫وضعیت‬‫خاص‬‫دانش‬‫كننده‬‫اسرفاده‬‫در‬‫حال‬‫انجام‬‫كاوش‬‫را‬‫مورد‬
‫توجه‬‫قرار‬‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬.‫مدركي‬‫ممكن‬‫است‬‫مرتبط‬،‫باشد‬‫حتي‬‫اگر‬
‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫‌را‬‫ن‬‫آ‬‫‌شناسد‬‫ي‬‫م‬‫يا‬‫در‬‫‌هاي‬‫ش‬‫كاو‬‫قبلي‬‫خود‬‫‌را‬‫ن‬‫آ‬
‫‌دست‬‫ه‬‫ب‬‫آورده‬‫باشد‬.
◦‫رویكرد‬‫ذهني‬:
‫نه‬‫تنها‬‫محروا‬‫مدرك‬،‫بلكه‬‫موقعیت‬‫دانش‬‫كننده‬‫اسرفاده‬‫در‬‫ز‬‫مان‬
‫كاوش‬‫را‬‫مدنظر‬‫دارد‬‫و‬‫متكي‬‫به‬‫كاربرد‬‫هر‬‫عنوان‬‫براي‬
‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫است‬.
‫مدرك‬‫ممكن‬‫است‬‫در‬‫صورت‬‫همخواني‬‫با‬‫موضوع‬‫مورد‬
،‫درخواست‬"‫مرتبط‬"‫تلقي‬‫گردد‬‫ولي‬‫با‬‫نياز‬‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬
"‫منطبق‬“‫نباشد؛‬
18
(Barry, 1994)

19. ‫رويكرد‌عيني‬:
‫‌مدار‬‫م‬‫نظا‬
‫تأكيد‬
‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‌‫بازيابي‬
‌‫اطالعات‬
19
‫رويكرد‌ذهنی‬:
‫‌مدار‬‫ر‬‫کارب‬
‫تأكيد‬‫‌کنندگان‬‫ه‬‫استفاد‬‫‌ها‬‫م‬‫نظا‬
(‫اخوتی‬‌،1383‌،‫،‌نقل‌در‌خالويی‬1387)

20. ‫در‬‫رويكـرد‬‫ذهنـي‬‫تاكيـد‬‫بـر‬‫‌كنندگان‬‫ه‬‫استفاد‬‫نظام‬‫بازيابي‬‫است‬.
‫اين‬‫امر‬‫گويـاي‬‫آن‬‫اسـت‬‫كه‬‫ربـط‬‫بازتـابي‬‫از‬‫نظـر‬‫كننـده‬‫مشـاهده‬
‫اسـت‬.‫زيـرا‬‫تنهـا‬‫جسرجوگر‬‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬‫تعيين‬‫كند‬‫كه‬‫آيـا‬‫مـدرك‬‫ب‬‫ازيـابي‬
‫شـده‬‫مرتبط‬‫با‬‫نياز‬‫اطالعاتي‬‫او‬‫هست‬‫يا‬‫خير‬
(،‫يورلنـد‬2010،‫نقل‬‫در‬،‫‌نيا‬‫ی‬‫رياح‬
1394).
20
‫ر‬ ‫به‌بيانی‌دي‬:

21. ‫اطالعات‬ ‫بازیابی‬ ‫و‬ ‫ربط‬ ‫مفهوم‬
‌‫مفهوم‌ربط،‌مفهوم‌اصلی‌و‌محوری‌بازيابی‌اطالعات‬(‌،‫ساراسويک‬1999.)
‌‫ادف‬‫ا‬‫ه‬‌‫اراري‬‫ا‬‫اات‌برق‬‫ا‬‫اابي‌اطالع‬‫ا‬‫بازي‬‫تاط‬‫ت‬‫اررب‬‌‫ات‬‫ا‬‫اس‬‫اس‬‫ا‬‫س‬‫ادايي‬‫ا‬‫اد‌ج‬‫ا‬‫اط‌كلي‬‫ا‬‫رب‬‌‫اذير‬‫ا‬‫ناس‬
‫مؤثر‬ ‫بازیابي‬‫است‬(‌،‫ساراسويک‬1389.)
‫رباط‬‌‫اايی‬‫ا‬‫توان‬(‫اابی‌اطالعاات‬‫ا‬‫نظاام‌بازي‬)‫‌ی‌ني‬‫ه‬‫اد‬‫ا‬‫اابی‌مناابع‌برآورن‬‫ا‬‫در‌بازي‬‌‫اای‬‫ا‬‫ازه‬
‌‫کاربر‌است‬(‌،‫مريام‌وبستر‬2005‌،‫،‌نقل‌در‌ساراسويک‬1389.)
‫برقراري‌ارتباط‌به‬‌‫منزله‬‌‫تماس‬‫مو‬‌‫ثر‌ميان‌مبدأ‌و‌مقصد‬‫شمرده‌مي‬‌‫شاود‌و‌رباط‬
‌‫عامل‌حاكم‌بر‌تاأثير‌هار‌فرايناد‌ارتبااطي‬‫اسات‬:‌‫رباط‬‌‫را‌مقياسای‌بارای‬‫سا‬‌‫نجش‬
‌‫ااد‬‫ا‬‫ااک‌مقص‬‫ا‬‫ااع‌و‌ي‬‫ا‬‫ااک‌منب‬‫ا‬‫ااين‌ي‬‫ا‬‫اااس‌ب‬‫ا‬‫اای‌تم‬‫ا‬‫اثربخش‬(‫ااده‬‫ا‬‫گيرن‬)‌‫ااد‬‫ا‬‫در‌فراين‬‫اا‬‫ا‬‫ارتب‬‫اط‬
(‌،‫ويکری‬1380.)
21

22. ‫‌تري‬‫ي‬‫جد‬‫شدن‬‫مفهوم‬‫مرتبط‬‫بودن‬‫مدارك‬‫بازيابي‬‫شده‬‫با‬‫درخواست‬‫يا‬
‫نياز‬‫اطالعاتي‬
‫ربط‬‫را‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬‫محك‬‫توفيق‬‫بازيابي‬‫و‬‫مقياس‬‫مؤثر‬‫بودن‬‫ميان‬‫من‬‫بع‬
‫اطالعات‬‫و‬‫دریافت‬‫كننده‬‫دانست‬.
‫ربط‬‫كیفیري‬‌‫یگان‬‫ميان‬‫فرد‬‫و‬‫مدرك‬‫مشابه‬‫بازيابي‬‫شده‬‫است‬‫كه‬‫در‬
‫ساسخ‬‫به‬‫يك‬‫سوال‬‫واحد‬‫از‬‫جان‬‫دو‬‫كاربر‬‫متفاوت‬‫‌سذير‬‫ن‬‫امكا‬‫است‬.
‫ربط‬‫ممكن‬‫است‬‫در‬‫معني‬‫وسيع‬‫آن‬”‫درمورد‬“‫و‬‫يا‬”‫مناس‬‫بودن‬“
‫ربط‬‫‌عنوان‬‌‫ه‬‫ب‬‫معیار‬‫اصلي‬‫ارزیابي‬‫اثربخشي‬‫بازیابي‬‫اطالعات‬‫و‬‫عامل‬
‫‌گذار‬‫ر‬‫تاثي‬‫بر‬‫طرح‬‫عملي‬‫و‬‫ارزيابي‬‫نظام‬‫هاي‬‫بازيابي‬‫اطالعات‬‫عمل‬
‫مي‬‫كند‬
(‫اخوتی‬،‫داورسناه‬‫و‬،‫رمضانی‬،‫فتاحی‬
1383)
22

23. ‫اطالعات‬ ‫بازیابي‬ ‫در‬ ‫ربط‬
‫ربط‬‫يکی‬‫از‬‫مباحث‬‫مهم‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫ذخيره‬‫و‬‫بازيابی‬‫است‬‫؛‬
‫برای‬‫ارتقای‬‫ميزان‬‫ربط‬‫ساسخ‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫ذخيره‬‫و‬،‫بازيابی‬
‫‌هايی‬‫ل‬‫مد‬‫را‬‫طراحی‬‫و‬‫ارائه‬‫شده‬
‫‌ها‬‫ل‬‫مد‬‫ی‬‫سنری‬‫و‬‫مدرن‬‫تقسيم‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬
(‌،‫‌زاده‬‫ن‬‫حس‬1383.)
23

24. ‫بازیابی‬ ‫و‬ ‫ذخیره‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫و‬ ‫ربط‬
‫ربط‬‫يکی‬‫از‬‫مباحث‬‫مهم‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫ذخيره‬‫و‬‫بازيابی‬‫است‬(،‫‌زاده‬‫ن‬‫حس‬1383).
‫نظامهاي‬‫بازيابي‬‫اطالعات‬‫از‬‫هر‬‫نوع‬‫و‬‫در‬‫هر‬‫سطح‬‫از‬،‫سيچيدگي‬‫هدف‬‫بنياد‬‫ي‬
‫مشترك‬‫را‬‫دنبال‬‫مي‬‫كنند‬‫و‬‫آن‬‫ارائه‬‫مدرك‬‫يا‬‫اطالعات‬‫مرتبط‬‫با‬‫درخواست‬‫ي‬‫ا‬
‫نياز‬‫اطالعاتي‬‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫آن‬‫‌هاست‬‫م‬‫نظا‬.‫هدف‬‫بازيابي‬،‫اطالعات‬‫بازياب‬‫ي‬‫همه‬
‫اطالعات‬‫مرتبط‬‫در‬‫عين‬‫ممانعت‬‫از‬‫بازيابي‬‫اطالعات‬‫غيرمرتبط‬‫است‬‫و‬‫مف‬‫هوم‬
‫ربط‬‫در‬‫واقع‬‫هسته‬‫كليه‬‫‌هاي‬‫ت‬‫فعالي‬‫طراحي‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعاتي‬‫و‬‫ارزيابي‬‫ا‬‫ين‬
‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعاتي‬‫است‬(،‫‌زاده‬‫ن‬‫حس‬1383).
24

25. 25
‫اختصاص‬‫ارزش‬‫یا‬‫مقدار‬‫ربط‬‫در‬‫زمانی‬‫معین‬
‫توسط‬‫‌کننده‬‫ت‬‫قضاو‬‫است‬.‫طبق‬‫تعریف‬،‫میزارو‬
‫ربط‬‫متفاوت‬‫از‬‫ارزیابی‬‫کیفیت‬‫است‬.
(Mizzaro, 1997)
‫قضاوت‌ربط‬
‌‫مدرک‌ممکن‌است‌مرتبط‌باشد‌اما‌با‌کیفیتت‬
‌‫نباشد‌و‌برعکس‬
(‌،‫فیتزجرالد‌و‌گالوی‬2001‌‫،‌نقل‌در‌اخوتی‬
1383)

26. ‫انواع‌قضاوت‌ربط‬
‌‫عبارتند‬‫از‬:
‫نوع‌ربط‌مورد‌قضاوت؛‬
‌‫‌کننده‬‫ت‬‫نوع‌قضاو‬(‫کاربر‌یا‌غیرکاربر‬)‫؛‬
‌‫تود‬‫تط‌خت‬‫تاوت‌ربت‬‫‌کننده‌در‌قضت‬‫ت‬‫تاو‬‫ته‌قضت‬‫‌چت‬‫ن‬‫آ‬
‌‫‌کند‬‫ی‬‫‌م‬‫استفاده‬(‌‫‌و‬‫‌متدرک‬‫‌جانشتین‬،‫متدرک‬
)...‫؛‬
‌‫‌کننده‌بر‌پایه‌آن‌قضاوت‌ختود‬‫ت‬‫‌چه‌قضاو‬‫ن‬‫آ‬
‌‫‌کند‬‫ی‬‫را‌بیان‌م‬(‫پرسش،‌درخواست،‌نیاز‬)‫؛‬
‌‫زمان‌قضاوت‬
(‌،‫میزارو‬1998‌،‫،‌نقل‌در‌اخوتی‬1383)
26

27. ‌‫عوامل‌موثر‌در‬‌‫قضاوت‬‫ربط‬
‫غیر‬‫از‬‫موضوع‬‫سند‬‫و‬‫موضوع‬‫جستجوی‬‫کاربر؛‬
‫کیفیت‬‫اطالعات؛‬
‫روزآمدی‬‫اطالعات؛‬
‫سودمندی‬‫و‬‫کاربرد‬‫اطالعات؛‬
‫موثق‬‫بودن‬‫اطالعات؛‬
‫شرایط‬‫بافت‬‫یا‬‫زمینه؛‬
‫دانش‬‫پیشین‬‫وی؛‬
‫حالت‬‫روحی‬‫و‬‫روانی‬‫و‬‫هیجانی‬‫وی؛‬
‫زمان‬‫و‬‫مکان‬‫جستجو؛‬
‫‌مندی‬‫ت‬‫رضای‬‫کلی‬‫خود‬‫از‬‫اطالعات‬‫ارائه‬
‫شده‬...
27
(‌،‫میزارو‬1998‌،‫،‌نقل‌در‌اخوتی‬1383)

28. ‫اطالعاتي‬‫نياز‬‫و‬ ‫بط‬‫ر‬
‫نظ‬‫يك‬ ‫به‬‫مراجعه‬ ،‫نتيجه‬‫در‬‫و‬،‫اطالعاتي‬‫نياز‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬‫موجب‬ ‫كه‬‫آنچه‬‫ام‬
‫پيچيده‬ ‫ماهيت‬‫از‬ ‫شود‬‫مي‬ ‫يابي‬‫ز‬‫با‬‫و‬‫است‬‫دار‬‫ر‬‫برخو‬‫اي‬
‫د‬‫ر‬‫دا‬‫بط‬‫ر‬‫ن‬‫پیرامو‬ ‫قضاوت‬‫در‬‫مستقيمي‬ ‫نقش‬.
28
(‌،‫فتاحی‬1383)

29. ‫از‬‫ديدگاه‬‫شامبر‬‫و‬‫همكارانش‬(1990)‫و‬‫نيز‬‫شامبر‬(1994)،
‫نیازاطالعاري‬‫اررباط‬‫مسرقیم‬‫با‬‫مفهوم‬‫ربط‬‫دارد‬‫و‬‫كاربران‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫نياز‬
‫اطالعاتي‬‫خود‬‫به‬‫قضاوت‬‫درباره‬‫نتايج‬‫بازيابي‬‫مي‬‫سردازند‬.
‫طبيعي‬‫است‬‫كه‬‫و‬‫بر‬‫و‬‫ر‬‫شدن‬‫با‬‫يك‬‫مسئله‬‫يا‬‫مشكل‬‫اطالعاتي‬‫يكسان‬،‫به‬‫واكنش‬
‫يكسان‬‫در‬‫اد‬‫ر‬‫اف‬‫مختلف‬‫نمي‬‫انجامد‬.
29
(Shamber, Eisenberg, Nilan, 1990, 1994)

30. ‫سوانسون‬(1988)‫نیاز‬‫اطالعاري‬‫را‬‫امر‬‫ذیچیده‬‫مي‬‫داند‬‫و‬‫معرقد‬‫است‬
‌‫ك‬‫نیازاطالعاري‬‫را‬‫نمي‬‫روان‬‌‫ب‬‫طور‬‫كامل‬‫بیان‬‫كرد‬‫زیرا‬‫عمل‬‫جست‬‫وجو‬‫راب‬‫ع‬
‫ذیش‬‫فرض‬‫ها‬‫بسیار‬‫درباره‬‫بافرار‬‫و‬‫موقعیت‬‫ج‬‫ست‬‫و‬‫جو‬‫است‬.
(‫سوانسون‬،1988،‫نقل‬‫در‬،‫فتاحی‬
1383)
‫ذائو‬،‫نیز‬‫نیاز‬‫اطالعاري‬‫را‬‫مفهومي‬‫مبهم‬‫و‬‫ناشي‬‫از‬‫مش‬‫كالت‬‫حل‬‫نشد‬‫ه‬
‫شخص‬‫نیازمند‬‌‫ب‬‫اطالعات‬‫داند‬‫مي‬.
‫ویلسون‬،‫نیاز‬‫اطالعاري‬‫را‬‫مفهومي‬‫نسبي‬‫و‬‫دروني‬‫در‬‫رجارب‬‫ذهني‬‫اف‬‫راد‬
‫مي‬‫داند‬.
30
(‫سائو‬1379،‫ويلسون‬1981،‫نقل‬‫در‬‫فتاحی‬،1383)

31. ‫نظام‬ ‫بازیابی‬ ‫علمکرد‬ ‫ارزیابی‬ ‫برای‬ ‫ربط‬ ‫با‬ ‫مرربط‬ ‫معیارهای‬
31
‫ربط‬‫معياري‬‫براي‬‫ارزيابي‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬
‫بازيابي‬‫اطالعات‬‫و‬‫كارآيي‬‫‌هاي‬‫ش‬‫كاو‬
‫انجام‬‫شده‬‫است‬‫و‬‫به‬‫وسيله‬‫دو‬‫مالك‬
‫جامعيت‬‫و‬‫مانعيت‬‫سنجيده‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬

32. ‫برای‬ ‫ربط‬ ‫با‬ ‫مرربط‬ ‫معیارهای‬‫ا‬‫رزیابی‬‫عم‬‫ل‬‫کرد‬‫نظ‬ ‫بازیابی‬‫ام‬
‫برای‌تعريف‌دقيق‌دقت‌و‌بازيافت،‌دو‌نوع‌قضاوت‌وجود‌دارد‬:
1-‌‫مدارک‌مربوط‌و‬2-‫مدارک‌نامربوط‬.
‫معیار‬‫مانعیت‬:‫دقت‬(Presicion)
‫دقت‬ =
‫تعداد‬‫منابع‬‫‌شده‬‫ی‬‫بازياب‬‫واقعا‬‫باربط‬
‫شده‬ ‫بازيابی‬ ‫منابع‬ ‫کل‬
‫معیار‬‫جامعیت‬:‫بازیافت‬:‫صحت‬(Recall)
‫بازيابی‬ =
‫تعداد‬‫منابع‬‫‌شده‬‫ی‬‫بازياب‬‫واقعا‬‫باربط‬
‫داده‬ ‫اه‬ ‫ساي‬ ‫در‬ ‫مرتبط‬ ‫منابع‬ ‫کل‬
32

33. ‫به‌طور‌معمول‌ميان‌دقت‌و‌بازيافت‌رابطه‌عکس‌وجود‌دارد‬.
‌‫هر‬‫‌شود‌و‌برعکس‬‫ی‬‫چه‌بازيافت‌بيشتر‌شود،‌دقت‌کمتر‌م‬.
‌‫جستجو‬‫‌تر‬‫م‬‫عا‬‫بازيافت‌بيشتر،‌دقت‌کمتر‬
‌‫جستجو‬‫‌تر‬‫ص‬‫خا‬‫دقت‌بيشتر،‌بازيافت‌کمتر‬
33
‫بازيافت‬‫يا‬‫جامعيت‬‫شاخصی‬‫است‬‫که‬‫نشان‬‫می‬‫دهد‬‫يک‬‫نظام‬‫تا‬‫چه‬‫ا‬‫ندازه‬
‫قدرت‬،‫دارد‬‫اسناد‬‫مرتبط‬‫بيشتری‬‫را‬‫بازيابی‬‫کند‬.،‫بازيافت‬‫ع‬‫ددی‬‫است‬
‫بين‬‫صفر‬‫و‬‫يک‬‫و‬‫هر‬‫چقدر‬‫مقدار‬‫آن‬‫به‬‫يک‬‫نزديک‬‫تر‬‫باشد‬‫عملک‬‫رد‬
‫نظام‬‫بهتر‬‫است‬

34. 34

35. 35
(‌،‫جمالی‌مهمويی‬1394)
‌‫نقل‌در‬‌‫‌سايت،‌قابل‌بازيابی‬ ‫و‬:https://https://sites.google.com/site/hjamali/ir

36. 36
(‌،‫جمالی‌مهمويی‬1394)
‌‫نقل‌در‬‌‫‌سايت،‌قابل‌بازيابی‬ ‫و‬:https://https://sites.google.com/site/hjamali/ir

37. 37 (‌،‫جمالی‌مهمويی‬1394)
‌‫نقل‌در‬‌‫‌سايت،‌قابل‌بازيابی‬ ‫و‬:https://https://sites.google.com/site/hjamali/ir

38. ‫ربط‬ ‫ارزیابی‬
‫بازیابی‬ ‫نظام‬ ‫عملکرد‬ ‫ارزیابی‬ ‫معیار‬ ‌‫منزل‬ ‌‫ب‬ ‫ربط‬ ‫ذذیرش‬ ‫با‬
‫ربط‬ ‫میزان‬ ‫گیری‬‫اندازه‬
‫ا‬‫رزیابی‬‫ربط‬‫يکی‬‫از‬‫عوامل‬‫و‬‫‌هاي‬‫ه‬‫را‬"‫ارزیابی‬‫عملکرد‬"‫يک‬‫نظام‬
‫ذخيره‬‫و‬‫بازيابی‬‫است‬(،‫اخوتی‬1383).
‫دخالت‬‫عوامل‬‫مختلف‬:"‫دانش‬‫کاربر‬"،"‫عمق‬‫نیاز‬"،"‫محیط‬‫بازیابی‬"
‫و‬"‫شناخت‬‫کاربر‬‫از‬‫نیاز‬‫خود‬"‫و‬"‫اطالعات‬‫بازیابی‬‫شده‬"
(‫‌زاده‬‫ن‬‫حس‬‫و‬،‫رضازاده‬
1387).
38

39. ‫ها‬‌‫ذیشداشر‬‫و‬‫سابقه‬‫ذهنی‬‫فرد‬
‫اعربار‬‫خود‬‫نظام‬‫ذخيره‬‫و‬‫بازيابی‬
‫محروا‬‫و‬‫ذوشش‬‫اطالعات‬‫در‬‫نظام‬،
‫نوع‬‫و‬‫سطح‬‫منابع‬‫ذخيره‬‫شده‬‫در‬‫نظام‬،
‫ذوشش‬‫زمانی‬‫منابع‬‫در‬‫نظام‬‫اطالعاتی‬،
‫خط‬‫مشی‬‫و‬‫کيفيت‬‫سازماندهی‬‫و‬‫بازنمايی‬‫اطالعات‬
‫و‬‫‌هاي‬‫ت‬‫قابلي‬‫نظام‬‫در‬‫بازخوردگیر‬‫از‬‫کاربر‬
(،‫فتاحی‬
1383)
39
‫گذارد‬‫می‬ ‫رأثیر‬ ‫ربط‬ ‌‫مسئل‬ ‫بر‬ ‫مخرلف‬ ‫ابعاد‬:

40. ‫اطالعات‬ ‫علم‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫ربط‬ ‫نظری‬ ‫چارچوب‬ ‫ذنج‬
‫الگوریرمی‬ ‫یا‬ ‫سیسرمی‬ ‫ربط‬ ‫دیدگاه‬:‫رابطه‌ميان‌سرسش‌و‌مدرک‬‫؛‬
‫تد‬‫ت‬‫مقص‬ ‫تط‬‫ت‬‫رب‬ ‫تدگاه‬‫ت‬‫دی‬:‫تاربرمحور‬‫ت‬‫ک‬ ‫تدگاه‬‫ت‬‫دی‬:‫توعی‬‫ت‬‫موض‬ ‫تط‬‫ت‬‫رب‬:‫اان‬‫ا‬‫اه‌مي‬‫ا‬‫رابط‬
‫موضوع‬‫مطرح‌شده‌در‌سرسش‌و‌منابع‌اطالعاتی؛‬
‫ربط‬ ‌‫ب‬ ‫نسبت‬ ‫موضوعی‬ ‌‫ذیشین‬ ‫و‬ ‫ادبیات‬ ‫دیدگاه‬:‫شتناخری‬ ‫ربتط‬:‌‫رابطاه‬
‌‫ميان‌درک‌کاربر‌و‌سطح‌شناخت‌وی‌و‌نياز‌کااربر؛‬"‫ديادگاه‌دانا‬‌‫ش‬
‫موضوعی‬"
‫ربط‬ ‌‫ب‬ ‫نسبت‬ ‫کاربر‬ ‫موضوعی‬ ‫دانش‬ ‫دیدگاه‬:‫موقعیری‬ ‫ربط‬:‫راب‬‌‫طه‌ميان‬
‌‫وضعيت‌و‌موقعيتی‬‫که‌کاربر‌در‌آن‌واقع‌است‌و‌منابع‌اطالعاتی‬‫؛‬
‫تتط‬‫ت‬‫رب‬ ‌‫تت‬‫ت‬‫ب‬ ‌‫تت‬‫ت‬‫گرایان‬‫عمل‬ ‫تتدگاه‬‫ت‬‫دی‬:‫تتی‬‫ت‬‫انگیزش‬ ‫تتط‬‫ت‬‫رب‬:‌‫ااداف‌و‬‫ا‬‫ااان‌اه‬‫ا‬‫ااه‌مي‬‫ا‬‫رابط‬
‫‌های‌کاربر‌و‌منابع‌اطالعاتی‬‫ه‬‫يز‬ ‫احساسات‌و‌ان‬.
40
(،‫ساراسويک‬1975،‫نقل‬‫در‬‫‌نيا‬‫ی‬‫رياح‬‫و‬،‫ران‬ ‫دي‬
1395)

41. ،‫لنكستر‬‫مقوله‬‫ربط‬‫و‬‫انطباق‬‫را‬‫مورد‬‫توجه‬‫قرار‬‫دا‬‫ده‬
‫است‬.‫وي‬‫معتقد‬‫است‬‫كه‬‫وجود‬‫رابطه‬‫ميان‬‫مدرك‬‫و‬
‫درخواست‬،
‫در‬‫‌كه‬‫ي‬‫صورت‬‫توسط‬‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫قضاوت‬،‫شود‬
‫انطباق‬‫نام‬‫‌گيرد‬‫ي‬‫م‬‫و‬‫همين‬،‫رابطه‬
‫در‬‫صورت‬‫قضاوت‬‫افرادي‬‫به‬‫جز‬،‫‌كننده‬‫ه‬‫استفاد‬‫ر‬‫بط‬
‫خوانده‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬
(Lancaster, 1997)
41
‫انطباق؟‬ ‫یا‬ ‫ربط‬

42. ‫ربط‬ ‫بازخورد‬ ‫انواع‬
42
.1‫بازخورد‬‫ربط‬‫آشکار‬:‫باز‬‫خورد‬‫آشکار‬‫زمانی‬‫است‬‫که‬‫کاربر‬‫يا‬‫شخصی‬‫که‬‫نتاي‬‫ج‬‫را‬
‫ارزيابی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫آگاهانه‬‫می‬‫داند‬‫که‬‫بازخوردی‬‫از‬‫نوع‬‫قضاوت‬‫در‬‫مورد‬‫مرتبط‬‫بود‬‫ن‬‫يا‬
‫نبودن‬‫اقالم‬‫بازيابی‬‫شده‬‫در‬‫اختيار‬‫سيستم‬‫بازيابی‬‫قرار‬‫می‬‫دهد‬.
2.‫ضمنی‬ ‫ربط‬ ‫بازخورد‬:‫در‌بازخورد‌ضمنی،‌بازخورد‌در‌حقيقت‌از‌رفتار‌کاربر‌ا‬‌‫ستنباط‬
‫می‬‫شود‌و‌خود‌کاربر‌آگاهانه‌اطالعاتی‌از‌نوع‌بازخورد‌را‌به‌سيستم‌منتقل‌نمی‬‫کن‬‫د‬
‫تفاوت‌اصلی‌بازخورد‌ضمنی‌با‌بازخورد‌آشکار‌اين‌است‌که‌در‌روش‌ضامنی‌کاار‬‌‫بر‌باه‬
‌‫دنبال‬‌‫رفع‌نياز‌خويش‌است‬‌‫و‌کاری‌را‌برای‌منفعت‌نظام‌بازياابی‌انجاام‬‫نمای‬‫دهاد‬.‌‫همچناين‬
‌‫کاربر‌مطلع‌نيست‌که‌رفتار‌وی‌توسط‌سيستم‬‫به‬‌‫عنوان‬‫بازخورد‌رباط‌ماورد‌اسا‬‌‫تفاده‬‌‫قارار‬
‫خواهد‌گرفت‬.

43. 43
(‌،‫جمالی‌مهمويی‬1394)‌‫قابل‌بازيابی‌در‬
:https://https://sites.google.com/site/hjamali/ir

44. 44
(‌،‫‌سايت‌جمالی‌مهمويی‬ ‫نقل‌در‌و‬1394)
‌‫قابل‌بازيابی‬:https://https://sites.google.com/site/hjamali/ir

45. ‫جسرجو‬ ‫عبارت‬ ‫بسط‬ ‫و‬ ‫ربط‬ ‫بازخورد‬
‫بازخورد‬‫روشی‬‫است‬‫برای‬‫کنررل‬‫یک‬‫نظام‬‫به‬‫وسيله‬‫وارد‬‫نمودن‬‫م‬‫جدد‬
‫نرایج‬‫عملکرد‬‌‫گذشر‬‫نظام‬‌‫ب‬‫درون‬‫آن‬.‫بازيابی‬‫اطالعات‬‌‫ا‬‫ز‬‫معمو‬
‫فرايندی‬‫خطی‬‫نيست‬‫و‬‫کاربر‬‫ممکن‬‫است‬‫طی‬‫چند‬‫مرحله‬‫به‬‫اصال‬‫ح‬‫و‬
‫سازيش‬‫جستجوی‬‫خود‬‫بسردازد‬.
‫در‬‫بازخورد‬،‫ربط‬‫نظام‬‫بازيابی‬‫بر‬‫اساس‬‫بازخوردی‬‫که‬‫در‬‫مورد‬
‫مرتبط‬‫بودن‬‫يا‬‫نبودن‬‫نتايج‬‫اوليه‬‫جستجو‬‫از‬‫کاربر‬‫می‬‫گيرد‬،‫ب‬‫ه‬
‫جستجوی‬‫مجدد‬‫به‬‫صورت‬‫اصالح‬‫شده‬‫و‬‫ارائه‬‫نتايج‬‫بهتر‬‫می‬‫سرداز‬‫د‬.
45

46. ‫ساراسويک‬‫معتقد‬‫است‬‫که‬‫ربط‬‫دارای‬‫معنايی‬‫است‬‫که‬‫افراد‬‫در‬‫همه‬‫جا‬
‫در‬‫‌های‬‫ت‬‫موقعي‬‫عملی‬‫‌را‬‫ن‬‫آ‬‫‌صورت‬‫ه‬‫ب‬‫شهودی‬‫‌کار‬‫ه‬‫ب‬‫‌برند‬‫ی‬‫م‬.‫به‬‫نظر‬
‫او‬‫اين‬‫مفهوم‬‫‌قدر‬‫ن‬‫آ‬‫بنيادی‬‫است‬‫که‬‫همه‬‫ما‬‫بدون‬‫تفکر‬‫و‬‫انديشه‬‫ب‬‫ه‬
‫دفعات‬‫و‬‫در‬‫‌های‬‫ت‬‫موقعي‬‫مختلف‬‫از‬‫آن‬‫استفاده‬‫‌کنيم‬‫ی‬‫م‬.‫در‬‫بسيار‬‫ی‬‫از‬
‫ارتباطات‬،‫تعاملی‬‫افراد‬‫برای‬،‫سازيش‬،‫ارزيابی‬،‫استنباط‬‫رتب‬،‫‌بندی‬‫ه‬
‫سذيرش‬‫يا‬‫عدم‬‫سذيرش‬،،‫تداعی‬‫‌بندی‬‫ه‬‫طبق‬‫و‬‫بسياری‬‫از‬‫فرايندها‬‫و‬‫‌ها‬‫ش‬‫نق‬
‫از‬‫ربط‬‫سود‬‫‌جويند‬‫ی‬‫م‬‫تا‬‫میزان‬‫رناسب‬‫با‬‫سودمندی‬‫چيزی‬‫را‬‫که‬‫د‬‫ر‬
‫کانون‬‫توجه‬‫بوده‬‫نشان‬‫دهند‬
(،‫ساراسويک‬1996،‫نقل‬‫در‬،‫خالويی‬
1387).
46
"‫شهودی‬‫بط‬‫ر‬“

47. ‫فرايند‬‫شناختی‬‫جستجوگر‬‫تغيير‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫با‬‫کشف‬‫هر‬‫سند‬‫م‬،‫رتبط‬‫اين‬
‫فرايند‬‫متحول‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫نهايت‬‫به‬‫تکامل‬‫‌انجامد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫نقطه‬‫نهايی‬
‫تکامل‬‫نامتناهی‬‫است‬...
‫تاکنون‬‫فرض‬‌‫اولی‬‫رضایرمند‬‫در‬‫ها‬‫نظام‬‫ذخیره‬‫و‬‫بازیابی‬‫اطال‬‫عات‬،
‫ايجاد‬‫دسررسی‬‫به‬‫تمام‬‫آن‬‫چه‬‫کاربر‬،‫‌خواست‬‫ی‬‫م‬‫استوار‬‫بوده‬‫و‬‫هس‬‫ت‬
‫اما‬‫بر‬‫اساس‬‫ربط‬،‫شناختی‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫گفت‬‫میزان‬‫موفقیت‬‫یک‬‫نظا‬‫م‬‫؟‬
‫ایجاد‬‫ا‬‌‫حلق‬‫جدید‬‫در‬‫راسرا‬‫شناخت‬‌‫نهفر‬‫است‬(‫نقطه‬‫شروع‬‫دي‬‫ر‬)
‫سه‬‫عنصر‬‫در‬‫فرايند‬‫شناخت‬‫که‬‫بر‬‫ارزيابی‬‫ربط‬:"‫ادراک‬"،"‫توج‬‫ه‬"‫و‬
"‫قضاوت‬"‫که‬‫‌صورت‬‫ه‬‫ب‬‫‌افزا‬‫م‬‫ه‬‫در‬‫تعامل‬‫تکاملی‬‫‌باشند‬‫ی‬‫م‬
(‫‌زاده‬‫ن‬‫حس‬‫و‬،‫رضازاده‬
1387)
47
"‫شناختی‬‫بط‬‫ر‬“

48. "‫شناختي‬‫ان‬‫و‬‫ر‬‫بط‬‫ر‬“
‫در‬‫سال‬1986،‫اسسربر‬‫و‬‫ويلسون‬‫‌اي‬‫ه‬‫نظري‬‫موسوم‬‫به‬‫ربط‬‫‌شناختي‬‫ن‬‫روا‬‫ارائه‬‫دادند‬.
‫در‬‫حوزه‬‫روابط‬‫انساني‬‫و‬‫اررباطات‬‫کالمی‬‫در‬‫زمينه‬‫ميزان‬‫مربوط‬‫بودن‬‫‌ها‬‫ه‬‫شنيد‬‫ب‬‫ه‬
‫شنوندگان‬‫مطرح‬‫شد‬
‫و‬‫در‬‫بازيابي‬‫از‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعاتي‬‫نيز‬‫صدق‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬
‫عصاره‬‫نظريه‬‫اسسربر‬‫و‬‫ويلسون‬‫اين‬‫است‬‫كه‬‫در‬‫هر‬‌‫مكالم‬،‫تفسير؟‬
‫افزودن‬‫‌ها‬‫ن‬‫گما‬‫يا‬‫‌هاي‬‫ه‬‫ار‬ ‫ان‬‫‌شده‬‫ح‬‫طر‬‫توسط‬‫آن‬،‫فرد‬‫به‬‫مجموعه‬‫تصوراتي‬‫كه‬‫از‬‫قب‬‫ل‬‫در‬
‫ذهن‬‫شنونده‬‫وجود‬‫داشته‬‫است‬.
‫اين‬‫مجموعه‬‫سيشين‬"‫زمينه‬"‫خوانده‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬.
‫زمينه‬‫حالتي‬‫سويا‬‫دارد‬
‫آنچه‬‫فرد‬‫‌شنود‬‫ي‬‫م‬‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬‫آثاري‬‫بر‬‫زمينه‬‫ذهني‬‫او‬‫برجاي‬‫ذارد‬ ‫ب‬.
‫به‬‫اين‬، ‫ترتي‬‫اطالعات‬‫قبلي‬‫و‬‫جديد‬‫براي‬‫خلق‬‫اطالعات‬‫نو‬‫با‬‫هم‬‫در‬‫‌آميزند‬‫ي‬‫م‬‫؛‬
48(‌،‫‌زاده‌و‌رضازاده‬‫ن‬‫حس‬1387)

49. ‫ربط‬ ‫داور‬
‫‌كنندگان‬‫ه‬‫استفاد‬‫مختلف‬‫ممكن‬‫است‬‫نظرها‬‫مرفاوري‬
‫درباره‬‫ربط‬‫يا‬‫‌ربطي‬‫ي‬‫ب‬‫مدارك‬‫خاص‬‫با‬‫‌هاي‬‫ش‬‫سرس‬
‫مطرح‬‫شده‬‫داشته‬‫باشند‬.
‫تتایي‬‫ت‬‫ه‬‫ارزیابي‬‫ااود‬‫ا‬‫اارتبط‌ب‬‫ا‬‫ااورد‌م‬‫ا‬‫‌كنندگان‌در‌م‬‫ه‬‫ااتفاد‬‫ا‬‫ااه‌اس‬‫ا‬‫ك‬‌‫ن‬
‌‫‌دهند،‌عالوه‌بر‬‫ي‬‫مدارك‌انجام‌م‬‫متدارك‬ ‫موضتوعي‬ ‫اررباط‬‌،
‫‌سذيرد‬‫ي‬‫ري‌اثر‌م‬ ‫از‌عوامل‌گوناگون‌دي‬.
49
(‌،‫هارتر‬1992)

50. 50
‫بر‬‫اساس‬‫نظريه‬،‫‌شناختي‬‫ن‬‫روا‬‫قضاوت‬‫درباره‬‫مرتبط‬‫بودن‬‫مدارك‬
‫حالت‬‫ايستا‬،‫ندارد‬‫بلكه‬‫كنشي‬‫است‬،‫از‬‫حالت‬‫ذهني‬‫فرد‬‫در‬‫همان‬
‫ا‬‌‫لحظ‬‫كه‬‫منابع‬‫را‬‫مطالعه‬‫‌كند‬‫ي‬‫م‬.‫اين‬‫داوري‬‫ثابت‬‫نيست‬‫و‬‫نبا‬‫يد‬
‫تصور‬‫كرد‬‫كه‬‫مدرك‬‫‌اي‬‫ه‬‫ويژ‬‫براي‬‫سرسشي‬‫خاص‬‌‫همیش‬‫و‬‫روسط‬
‌‫هم‬‌‫ك‬‫مرتبط‬‫تلقي‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬
(،‫هارتر‬
1992)
‫ربط‬ ‫داور‬

51. ‫سارك‬
‫دریافت‬‫و‬‫رصور‬‫كننده‬‫اسرفاده‬‫از‬‫اجزا‬‫مدارك‬
‫اسلو‬‫عنوان؛‬‫منزلت‬‫نويسنده؛‬‫كيفيت‬‫مجله؛‬‫نوع‬‫مقاله‬(‫مقاله‬،‫تحقيقي‬‫گزارش‬،‫همايش‬‫و‬‫جز‬‫آن‬)‫؛‬‫و‬‫ت‬‫اريخ‬
‫انتشار‬.
‫ها‬‫ویژگي‬‫فرد‬‫كننده‬‫اسرفاده‬
‫تجربه‬(‫در‬‫مورد‬،‫مجالت‬،‫نويسندگان‬‫‌هاي‬‫ي‬ ‫وابست‬،‫سازماني‬‫و‬‫جز‬‫آن‬)‫؛‬‫تصوري‬‫كه‬‫از‬‫مسئله‬‫خود‬‫دارد؛‬
‫تخصصي‬‫كه‬‫در‬‫حوزه‬‫مسئله‬‫خود‬‫دارد؛‬‫آگاهي‬‫وي‬‫از‬‫مطال‬‫منتشر‬‫شده؛‬‫تجار‬‫سژوهشي‬‫قبلي؛‬‫آموزش‬‫و‬
‫تعليم‬.
‫شرایط‬‫خارجي‬
‫كيفيت‬‫‌نهايي؛‬‫ل‬‫محصو‬‫هدف‬‫يا‬‫منظور؛‬‫‌سذيري‬‫س‬‫دستر‬‫اطالعات‬‫موجود؛‬‫اولويت‬‫نيازهاي‬‫اطالعاتي؛‬‫مرحل‬‫ه‬
‫سژوهش؛‬‫و‬‫مورد‬‫انتظار‬‫از‬‫سژوهش‬.
‫درك‬‫كننده‬‫اسرفاده‬‫از‬‫گسرره‬‌‫مسئل‬‫خود‬
(‫آيا‬‫مدرك‬‫‌شده‬‫ي‬‫بازياب‬‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬‫در‬‫تعريف‬‫و‬‫درك‬‫مسئله‬‫كمك‬‫كند؟‬‫آيا‬‫مدرك‬‫‌شده‬‫ي‬‫بازياب‬‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬‫در‬‫د‬‫رك‬‫سيشينه‬
‫يا‬‫روش‬‫بررسي‬‫مسئله‬‫كمك‬‫كند؟‬‫آيا‬‫مدرك‬‫‌شده‬‫ي‬‫بازياب‬‫مسئله‬‫را‬‫‌تر‬‫ن‬‫روش‬‫‌كند؟‬‫ي‬‫م‬‫آيا‬‫مدرك‬‫بازيابي‬‫ش‬‫ده‬
‫چارچو‬‫يا‬‫مقياسي‬‫كه‬‫در‬‫كشف‬‫مسئله‬‫مفيد‬‫باشد‬‫ارائه‬‫‌دهد؟‬‫ي‬‫م‬‫آيا‬‫مدرك‬‫بازيابي‬‫شده‬‫مسئله‬‫را‬‫به‬‫مس‬‫ير‬‫جديد‬‫و‬
‫جال‬‫توجهي‬‫‌كشاند؟‬‫ي‬‫م‬‫و‬‫آيا‬‫اطالعات‬‫تكراري‬‫نيست؟‬)
(Park, 1996) 51
‫ربط‬ ‫داور‬

52. ‫سوال؟‬
52

53. ‫ماخذ‬ ‫و‬ ‫منابع‬
.1،‫اخوتی‬‫مريم‬(1383).‫مفهوم‬‫ربط‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬:‫مروری‬‫بر‬‫‌ها‬‫ه‬‫نظري‬‫و‬‫ادبيات‬‫موجود‬.
‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬،‫شماره‬2(1).‫ص‬.23-45.
.2‫حسن‬‫زاده‬،‫محمد‬(1383).‫تأثير‬‫مدل‬‫های‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬‫بر‬‫ميزان‬‫ربط‬.‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬،‫شماره‬2
(1).‫ص‬.63-88.
.3‫حسن‬‫زاده‬،‫محمد؛‬‫رضازاده‬،‫الهام‬(1387).‫ارزيابی‬‫ربط‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫ذخيره‬‫و‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬‫از‬
‫رهيافت‬‫شناختی‬.‫فصلنامه‬‫علمی‬‫سژوهشی‬‫کتابداری‬‫و‬،‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬‫شازمان‬‫‌ها‬‫ه‬‫کتابخان‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫موز‬‫ل‬‫و‬
‫مرکز‬‫اسناد‬‫آستان‬‫قدس‬‫رضوی‬،‫مقاله‬4،‫دوره‬11،‫شماره‬2(42).‫ص‬.1-12.
.4،‫حری‬‫عباس‬.(1383).‫زنجيره‬‫داوری‬‫ربط‬‫در‬‫فرايند‬‫انتقال‬‫اطالعات‬.‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬2(1).‫ص‬.
178-193.
.5،‫حريری‬‫نجال‬(1377).‫مفهوم‬‫ربط‬‫در‬‫بازيابی‬‫از‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعاتی‬.‫فصلنامه‬‫کتا‬،‫ص‬.7-17.
.6،‫حريری‬‫نجال؛‬،‫‌الحوائجی‬ ‫با‬‫فهيمه؛‬،‫‌سور‬‫ی‬‫فرزند‬،‫مهرداد‬‫نادی‬،‫راوندی‬‫سميه‬(1392).‫معيارهای‬
‫ارزيابی‬‫ربط‬‫در‬‫نظامهای‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬:‫‌ها‬‫ه‬‫دانست‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫ندانست‬.‫سژوهشنام‬‫سردازش‬‫و‬‫مديريت‬
‫اطالعات‬.30(1).‫ص‬.199-221.
.7،‫خالويی‬‫مرضيه‬(1387).‫ربط‬‫و‬‫مفهوم‬‫آن‬‫در‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬.‫علوم‬‫و‬‫فناوری‬‫اطالعات‬،‫دوره‬23
(3)،‫ص‬.105-118.
.8،‫داورسناه‬‫محمدرضا؛‬‫محمد‬‫رمضانی‬(1383).‫مفهوم‬‫ربط‬.‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬2(1).‫ص‬.49.
.9‫‌المعارف‬‫ه‬‫داير‬‫کتابداری‬‫و‬‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬(1397).،‫ربط‬‫بازيابی‬‫مورخ‬24‫آبان‬1397،‫قابل‬‫دسترسی‬
‫در‬:http://portal.nlai.
.10‫رياحی‬،‫نيا‬‫نصرت؛‬،‫لطيفی‬‫معصومه؛‬،‫‌بخشيان‬‫هللا‬‫ليلی؛‬،‫رحيمی‬‫فروغ‬(1395).‫مفهوم‬‫ربط‬‫در‬‫بازيابی‬
‫اطالعات‬.‫تهران‬:‫نشر‬‫چاسار‬. 53

54. ‫ماخذ‬ ‫و‬ ‫منابع‬
11.،‫‌نيا‬‫ی‬‫رياح‬،‫نصرت‬،‫رحيمی‬،‫فروغ‬،‫لطيفی‬،‫معصومه‬،‫‌بخشيان‬‫هللا‬‫ليلی‬(1394).‫بررسی‬‫ميزان‬‫انطباق‬
‫ربط‬‫سيستمی‬‫و‬‫ربط‬‫کاربرمدارانه‬‫در‬‫اه‬ ‫ساي‬‫های‬‫اطالعاتی‬SID-ISC-Google Scholar.‫تعامل‬‫انسان‬
‫و‬‫اطالعات‬،‫جلد‬2،‫شماره‬1.‫ص‬.1-11.
12.،‫ساراسويک‬‫تفکو‬(1389).‫ربط‬‫در‬‫علم‬،‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬،‫ترجمه‬‫حيدر‬،‫مختاری‬‫عباس‬‫ميرزايی‬.‫تهران‬:
‫چاسار‬.
13.،‫فتاحی‬‫‌هللا‬‫ت‬‫رحم‬(1383).‫تحليل‬‫عوامل‬‫مؤثر‬‫بر‬‫نسبی‬‫بودن‬‫ربط‬‫در‬‫‌هاي‬‫م‬‫نظا‬‫بازيابی‬‫اطالعات‬.
‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬،2(1)،‫ص‬.14-18.
14.،‫ويکری‬‫برايان؛‬،‫ويکری‬‫الينا‬(1380).‫علم‬‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬‫در‬‫نظر‬‫و‬‫عمل‬.‫ترجمه‬‫عبدالحسين‬‫‌سهلو‬‫ج‬‫فر‬.
‫مشهد‬:‫اه‬ ‫دانش‬‫فردوسی‬،‫مشهد‬‫ص‬379-444.
15. Barry, C.L. (1994).User defined relevance criteria: An exploratory study.
Journal of the American Society for Information Science. 45 (3), 149-159.
16. Harter, stephen, p. (1992). Psychological Relevance and Information
Science. Journal of the American Society for Information Science. 43, 9,
602-615.
17. Lancaster, F.W. (1997). Information Retrieval Systems: Characteristics,
Testing and Evaluation. (2nd ed.) New York: John wiley and sons, 1979
Quoted in Stefano Mizaro. "Relevance: the Whole History". Journal of the
American Society for Information Science. Vol. 48, No. 9, 810-832.
18. Mizzaro, S. (1997). Relevance: the whole history. Journal of the American
Society for Information Science, 48 (12), 810-832.
19. Mizzaro, S. (1998). How many relevances in information retrieval?,
ScienceDirect, 10 (3): 303-320.
54

55. ‫ماخذ‬ ‫و‬ ‫منابع‬
20. Park, T. (1996). The Nature of Relevance in Information Retrieval: An
Empirical Study. Unpublished Doctoral Dissertation, Indiana University.
Quoted in Harter, stephen. P. "Variations in Relevance Assessments and the
Measuremetn of Retrieval Effectiveness". Journal of the American Society
for Information Science. 47, 1, 37-49.
21. Sarasevic, T. (1999), Information Science. Journal of the American Society
for Information Science, 50 (12), 1051-1063.
22. Sarasevic, T. (1999), Information jungle on the Web: finding and
evaluating information sources, Presentation, available at:
http://www.ffzg.hr/infoz/lida/lida2000/information_jungle_on_the_web.ppt
.
23. Saracevic, T. (1975). Relevance: A review of and a framework for the
thinking on the notion in information science. Journal of the American
Society for Information Science. 26 (6), 321-343.
24. Saracevic, T. (1976). Relevance: A review of and a framework for the
thinking on the notion in information science. In, Advances in
Librarianship (M. J. Voigt and M. H. Harris, eds.), Vol.6, 81-138.
25. Saracevic, T. (1996). Relevance reconsidered. In: Information science:
Integration in perspectives. Proceedings of the Second Conference on
Conceptions of Library and Information Science (CoLIS 2). Copenhagen
(Denmark), 210-218. 55

56. ‫ماخذ‬ ‫و‬ ‫منابع‬
26. Shamber. L. (1994). Relevance and Information Behavior. Annual Review
of Information Science and Technology (ARIST), 29, 3-48, Available at:
https://eric.ed.gov/?id=EJ491620.
27. Shamber. L., Eisenberg, M, Nilan, M.S. (1990). re-examination of
relevance: toward a dynamic, situational definition. Information Processing
and Management: an International Journal, 26 (6), 755 – 776.
28. Swanson, D. R. (1998). Hisrorical Notes: Information Retrieval and the he
Future of an Illusion. Journal of the American Society for Information
Science, 39 (2), 92-98.
56

57. ‫توجهتان‬ ‫حسن‬ ‫از‬
‫سپاسگزارم‬