Ontology

1. ‫درس‬‫وب‬‫معنایی‬
‫استاد‬ ‫نام‬:‫ریاحی‬ ‫دکتر‬ ‫خانم‬ ‫سرکار‬‫نیا‬
‫گردآورنده‬:‫قویدل‬ ‫سمیه‬
‫ورودی‬ ‫دکتری‬ ‫دوره‬1397
1

2. 2
‫پدید‬ ‫آرد‬ ‫گنجی‬ ‫هرکجا‬ ‫خرد‬
‫کلید‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫سازد‬ ‫خدا‬ ‫نام‬ ‫ز‬

3. •‫در‬‫عصر‬،‫دانش‬‫دانش‬‫در‬‫صورتی‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫مزیت‬‫رقابتی‬‫ایجاد‬‫کند‬‫که‬‫‌صورت‬‫ه‬‫ب‬‫بهینه‬
‫سازماندهی‬‫و‬‫قابل‬‫بازیابی‬‫باشد‬(‫کفاشان‬‫و‬،‫فتاحی‬1390).
•‫سازماندهی‬‫اطالعات‬:‫‌هایی‬‫ه‬‫شیو‬‫که‬‫به‬،‫تحلیل‬‫‌بندی‬‫ه‬‫رد‬‫و‬‫قابل‬‫بازیابی‬‫نمودن‬‫مد‬‫ارک‬
(‫محمدی‬‫و‬،‫علیدوستی‬1393)
•‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫سنتی‬‫سازماندهی‬‫دانش‬:‫‌ها‬‫ی‬‫‌نویس‬‫ت‬‫فهرس‬،‫‌های‬‫ح‬‫طر‬،‫‌بندی‬‫ه‬‫رد‬‫فهرست‬
،‫واژگان‬‫‌ها‬‫ه‬‫اصطالحنام‬
•‫ابزارهای‬‫نوین‬‫سازماندهی‬‫و‬‫بازنمایی‬‫دانش‬:‫وب‬،‫معنایی‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫و‬‫سایر‬
‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫فناورانه‬‫سازماندهی‬‫با‬‫تکیه‬‫بر‬‫روابط‬‫میان‬‫مفاهیم‬
•(،‫هودگی‬2003،‫نقل‬‫در‬‫کفاشان‬‫و‬،‫فتاحی‬1390)
3

4. •‫درک‌محتوای‌مدارک‌موجود‌در‌وب‬
•‌‫برقراری‬‫ارتباط‬‌‫میان‌مدارک‌از‌طریق‬‌‫محتوا‬
•‫یکدیگر‬ ‫مکمل‬ ،‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫نوین‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫و‬ ‫وب‬
(‌،‫نقل‌از‌مایلز‬2008‌،‫در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390.)
4

5. ‫محیط‬‫نوین‬‫اطالعاتی‬‫برای‬‫بازنمودن‬‫هوشمندانه‬‫دانش‬‫به‬‫وب‬‫معنایی‬‫و‬‫ها‬‫شناسی‬‫هستی‬‫ن‬‫یازمند‬
‫است‬(‫صیادی‬،1397).
‌‫وب‬‫‌های‌سازماندهی‌جدید‌دانش‬‫م‬‫‌ها‌و‌سایر‌نظا‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫معنایی،‌هست‬‌:
‫ها‬‫داده‬ ‫پیوند‬ ‫قابلیت‬ ‫با‬ ‫هایی‬‫نظام‬
(‌،‫دوخانی‬1392‌‌.)
‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫مبتنی‬‫بر‬‫دانش‬‫نقش‬‫مهمی‬‫را‬‫در‬‫ذخیره‬‫و‬‫بازیابی‬‫متون‬‫ایج‬‫اد‬
‫کتابداران‬‫و‬‫متخصصین‬‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬:‫در‬‫درک‬‫‌ها‬‫ت‬‫موجودی‬‫و‬‫روابط‬‫میان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫دسترسی‬‫به‬‫اطالعات‬‫را‬‫برای‬‫کاربران‬‫‌ای‬‫ه‬‫‌گون‬‫ه‬‫ب‬‫‌تر‬‫ب‬‫مناس‬‫فراهم‬‫کند‬‫با‬‫توصیف‬‫مناب‬‫ع‬‫و‬
‫‌ها‬‫ت‬‫موجودی‬
(‫صیادی‬،1397).
‫خواست‬‫کاربران‬:‫خدمات‬‫مبتنی‬‫بر‬‫وب‬‫بیشتر‬‫و‬‫بهتر‬‫است‬
(‫عبدخدا‬‫و‬،‫محمدی‬1390).
5
‫ها‬‫شناسی‬‫هستی‬

6. ‫تعریف‬‫آنتولوژی‬‫شناسی‬‫هستان‬
•‫آنتولوژی‬‫برگرفته‬‫از‬‫ترکیب‬‫یونانی‬(onto+logy):‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬
•‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬‫و‬‫‌ترین‬‫ل‬‫اصی‬‫‌های‬‫ی‬‫ویژگ‬‫این‬،‫شناخت‬‫تبیین‬‫یا‬‫ارائه‬‫توضیحی‬‫برای‬‫پدیدارها‬
(‫علیزاده‬،‫ممقانی‬1389)
•‫گرابر‬(1993)،‫آنتولوژی‬‫را‬‫مفهومی‬‫‌داند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫به‬‫ایجاد‬‫فهم‬‫مشترک‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫حوز‬
‫اشاره‬‫داد‬‫و‬‫شامل‬‫‌ای‬‫ه‬‫مجموع‬‫از‬،‫مفاهیم‬،‫روابط‬،‫کارکردها‬‫اصول‬‫بدیهی‬‫و‬‫‌هاست‬‫ه‬‫نمون‬
(Gruber, 1993).
6

7. •‫در‬‫محیط‬‫نوین‬،‫اطالعاتی‬‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫با‬‫عنوان‬‫‌سازی‬‫م‬‫مفهو‬‫محدودی‬‫از‬‫یک‬‫حوزه‬‫دانش‬
‫معرفی‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫در‬‫میان‬‫جامعه‬‫کاربران‬‫آن‬‫حوزه‬،‫مشترک‬‫است‬.‫این‬‫‌سازی‬‫م‬‫مفهو‬‫به‬‫زبان‬
‫رسمی‬‫و‬‫قابل‬‫پردازش‬‫برای‬‫ماشین‬‫و‬‫با‬‫هدف‬‫اشتراکات‬‫معنایی‬‫در‬‫های‬‫نظام‬‫خودکار‬‫تع‬‫ریف‬
‫شده‬‫است‬(،‫دوخانی‬1392).
•‫در‬‫وب‬‫معنایی‬‫آنتولوژی‬:‫‌ها‬‫ه‬‫واژ‬‫و‬‫ارتباط‬‫بین‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫دامن‬‫که‬‫استفاده‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫در‬‫بر‬
‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫توصیف‬‫جامع‬‫و‬‫کاملی‬‫از‬‫عینک‬‫ذهنی‬‫ما‬‫در‬‫مورد‬‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬‫در‬‫محیط‬‫برای‬‫ما‬‫دارای‬
‫اهمیت‬‫است‬‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫یا‬‫هر‬‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬‫که‬‫قصد‬‫توصیف‬‫‌را‬‫ن‬‫ا‬‫داریم‬(،‫‌احمد‬‫ل‬‫آ‬1385).
7

8. (‌،‫احمدی‌و‌دیگران‬1396.)
،‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫ابزار‬‫بیان‬‫مفاهیم‬‫و‬‫روابط‬
‫موجود‬‫در‬‫یک‬‫قلمرو‬‫خاص‬‫هستند‬.
‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫به‬‫عنوان‬‫ابزارهای‬‫معنایی‬‫د‬‫ر‬
‫‌های‬‫ه‬‫حوز‬‫مختلفی‬‫همچون‬:
"‫‌های‌بازیابی‌اطالعات‌معنایی‬‫ه‬‫سامان‬"،
،‫‌های‌مدیریت‌دانش‌معنایی‬‫ه‬‫سامان‬
‌‫‌های‌معنایی‌و‬‫ت‬‫فهرس‬‌...‌‫کاربرد‌دارند‬
‫آنتولوژی‬‫یک‬‫واژه‬‫مشترک‬‫برای‬
‫پژوهشگرانی‬‫که‬‫نیاز‬‫به‬"‫اشتراکی‬‫کرد‬‫ن‬
‫اطالعات‬"‫در‬‫یک‬‫حوزه‬‫و‬‫دامنه‬‫خاص‬‫دارند‬
‫آنتولوژی‬‫به‬‫منزله‬‫یک‬‫توصیف‬‫فرم‬‫ال‬‫و‬
‫صریح‬‫از‬‫مفاهیم‬‫مطرح‬‫در‬‫یک‬‫دامنه‬‫خاص‬‫و‬
‫ارتباطات‬‫میان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
8

9. 9
‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫در‬‫محدوده‬‫وسیعی‬‫از‬‫قلمروها‬‫کاربرد‬‫دارند‬:
‫‌های‬‫ه‬‫شبک‬‫‌گستر‬‫ن‬‫جها‬،‫معنایی‬
‫موتورهای‬،‫جستجو‬
‫تجارت‬،‫الکترونیکی‬
‫پردازش‬‫زبان‬،‫طبیعی‬
‫مهندسی‬،‫دانش‬
‫استخراج‬‫و‬‫بازیابی‬،‫اطالعات‬
‫‌های‬‫م‬‫نظا‬،‫چندعاملی‬
‫‌سازی‬‫ل‬‫مد‬‫کیفی‬‫از‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬،‫فیزیکی‬
‫طراحی‬‫‌های‬‫ه‬‫پایگا‬،‫داده‬
‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫اطالعات‬‫جغرافیایی‬‫و‬
‫‌های‬‫ه‬‫کتابخان‬‫رقومی‬
....
(‌،‫‌زاده‌بارفروش‬‫ه‬‫شمس‌فرد‌و‌عبدال‬1381.)

10. ‫قابلیت‬‫و‬‫امکان‬‫تحلیل‬‫دانش‬‫در‬‫یک‬،‫حوزه‬
‫‌ریزی‬‫ه‬‫پای‬‫اصطالحات‬‫و‬‫روابط‬‫میان‬،‫آنها‬
‫مجزا‬‫کردن‬‫دانش‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫حوز‬،‫موضوعی‬
‫بازآرایی‬،‫دانش‬
‫اشتراک‬‫و‬‫اشاعه‬‫درک‬‫عمومی‬‫از‬‫ساختار‬‫دانش‬‫در‬‫میان‬‫افراد‬‫و‬‫‌افزارهای‬‫م‬‫نر‬‫هوشمند‬
‫امکان‬‫تسهیل‬‫فرایند‬‫بازیابی‬‫محتویات‬‫وبی‬
‫عنصری‬‫کلیدی‬‫برای‬‫آینده‬‫وب‬‫معنایی‬‫تلقی‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬(،‫برنرزلی‬2001،‫نقل‬‫در‬‫کفاشان‬‫و‬،‫فتاحی‬
1390)
‌‫‌شناسی‌به‌واحدهای‌دانش‌معنا‌داده‌و‌به‌آن‬‫ی‬‫هست‬‫ای‬‫افزوده‬ ‫ارزش‬‫در‌راستای‌توزیع‌و‌تحو‬‌‫یل‬
‌‫‌بخشد‬‫ی‬‫اطالع‌درست‌به‌کاربر‌مناسب،‌در‌زمان‌و‌شیوه‌مطلوب‌م‬
(،‫یوزرو‌و‌اورنز‬2005،‫،‌نقل‌در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390.)
10

11. •‫روش‬‫دستی‬‫و‬‫خودکار‬‫با‬‫‌مندی‬‫ه‬‫بهر‬‫از‬‫‌های‬‫ک‬‫تکنی‬‫پردازش‬‫طبیعی‬
•‫زیربنای‬‫آنتولوژی‬‫همان‬‫زبان‬RDF‫است‬(Resource Description Framework)
11
‌‫قابلیت‌گسترش‌دامنه‌معنایی‌و‌زبان‌بازیابی‬
‌‫ف‬‫انعطا‬
(‌،‫‌احمد‬‫ل‬‫آ‬1385.)

12. ‫موجودیت‬(Einti)‫یا‬‫همان‬‫اشیایی‬‫که‬‫قصد‬‫توصیف‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫را‬‫داریم؛‬
‫‌ها‬‫س‬‫کال‬(CLASSES)‫که‬‫اشیا‬‫ویا‬‫‌ها‬‫ت‬‫آبجک‬‫در‬‫این‬‫‌ها‬‫س‬‫کال‬‫‌بندی‬‫ه‬‫طبق‬‫‌شوند؛‬‫ی‬‫م‬
‫خصایص‬‫یا‬‫‌ها‬‫ی‬‫ویژگ‬(Properties)‫که‬‫قرار‬‫است‬‫بین‬‫‌های‬‫س‬‫کال‬‫مختلف‬‫ارتباط‬‫برقر‬‫ار‬
‫کنند‬(،‫دوخانی‬1392).
•‫و‬‫از‬‫نظر‬‫آل‬‫احمد‬(1385)‫عناصر‬‫اصلی‬‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬:
،‫مفاهیم‬‫ارتباط‬‫بین‬‫‌ها‬‫ن‬‌‫آ‬‌‫و‬‫خصوصیات‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫است‬.
12

13. ‫اصطالحنامه‬‫نشان‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫چه‬
‫اصطالحاتی‬‫در‬‫یک‬‫پایگاه‬‫داده‬‫خاص‬
‫وجود‬‫دارد‬
13
‌‫‌ها‌را‬‫ه‬‫‌ها،‌روابط‌موجود‌در‌اصطالحنام‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬
‌‫‌کنند‬‫ی‬‫حمایت‌م‬
‫‌ها‌ترکیبی‌از‌لغات‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬:
‌‫کنترل‌شده‌محدود‌و‬
،‫حال‌قابل‌گسترش‬
‫‌ها‌و‌روابط‌میان‌اصطالحات‬‫ه‬‫تفسیر‌بدون‌ابهام‌از‌رد‬‌،
‫روابط‌فرعی‌سلسه‌مراتبی‌صریح‌و‬
‌‫وجود‌یک‌سری‌اصول‌منطقی‌برای‌ایجاد‌روابط‬‫توس‬‌‫ط‬
‌‫ماشین‬‫‌کنند‬‫ی‬‫را‌فراهم‌م‬

14. 
14
(‌،‫محمداسماعیل‌و‌صمدی‬1385.)

15. ‫ها‬‫تزاروس‬ ‫مجدد‬ ‫مهندسی‬
•‫امروزه‬‫رویکردهایی‬‫در‬‫جهت‬‫مهندسی‬‫مجدد‬‫کلمات‬‫نسبت‬‫به‬‫گذر‬‫از‬‫‌ها‬‫س‬‫تزارو‬‫به‬‫سمت‬
‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫وجود‬‫دارد‬.
•‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬،‫مثال‬‫مهندسی‬‫مجدد‬،
•‫کاربردی‬‫که‬‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬(OntoClean)
•‫یا‬(Ontoligy Design Patterns)،‫که‬‫بر‬‫مهندسی‬‫مجدد‬‫‌های‬‫ح‬‫طر‬
‫‌بندی‬‫ه‬‫رد‬‫تمرکز‬‫دارند‬.
•‫مهندسی‬‫مجدد‬‫‌ها‬‫س‬‫تزارو‬‫را‬‫جهت‬‫سازگاری‬‫با‬‫استانداردهای‬‫یک‬‫آنتولوژی‬‫با‬‫ساخت‬‫ک‬‫اربرد‬
‫آنتولوژی‬‫سطح‬‫باال‬،‫است‬‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬
(kless & et al., 2012.)
23

16. ‫اما‬‫با‬‫کمک‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫واضح‬
‫دانش‬‫مفهومی‬‫را‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫زبانی‬‫قراردادی‬‫براس‬‫اس‬
‫یک‬‫حوزه‬‫همراه‬‫با‬‫معانی‬‫دقیق‬‫آن‬‫ها‬‫ارائه‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬.
‫اصطالحنامه‬‫به‬‫ارائه‬‫واژگان‬‫و‬
‫روابط‬‫میان‬‫‌ه‬‫ن‬‫آ‬‫ا‬‫برای‬‫کمک‬‫به‬
‫کاربران‬‫در‬‫درک‬‫مفهوم‬‫یک‬
‫اصالح‬،‫‌پردازد‬‫ی‬‫م‬‫اما‬‫نوع‬
‫اصطالحات‬‫را‬‫مشخص‬‫‌کنند‬‫ی‬‫نم‬.
16(‫محمداسماعیل‬‫و‬،‫صمدی‬1385).
‫ریزمعناتر‬
‫ریزش‌کاذب‌کمتر‬
‫روابط‌چندبعدی‬
‫دقت‌بیشترتوجه‌به‌بافت‌زبانی‌در‌کنار‌ساختارهای‌مفهومی‬
‫‌تر‌مستخرج‌از‌متن‬‫ع‬‫معانی‌جام‬
‫‌شناسی‌در‌کنار‌الگوهای‌زبانی‬‫ن‬‫استفاده‌از‌نشا‬

17. ‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫به‬‫لحاظ‬
‫قواعد‬‫وضع‬،‫شده‬‫اعمال‬‫یک‬‫کنتر‬‫ل‬
‫یکنواخت‬‫به‬‫آسانی‬‫‌پذیر‬‫ن‬‫امکا‬‫است‬.
‫اصطالحنامه‬‫‌ای‬‫ه‬‫سیاه‬‫از‬
‫واژگان‬‫برای‬‫منابع‬‫موجود‬
‫است‬‫که‬‫بیشتر‬‫درباره‬‫مد‬‫ارک‬
‫موجود‬‫و‬‫برای‬‫استفاده‬‫در‬
‫مورد‬‫نوع‬‫خاصی‬‫از‬‫مدارک‬
‫است‬.
17
‫اصطالحنامه‬‫بر‬‫ا‬‫ی‬‫کاربران‬
‫انسانی‬‫معنادار‬‫و‬‫قابل‬‫درک‬
‫است‬
‫با‬‫ستفاده‬‫از‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫ب‬‫رای‬
‫پردازش‬‫اطالعات‬‫توسط‬‫انسان‬‫و‬
‫ماشین‬‫کاربرد‬‫دارد‬.
(‫محمداسماعیل‬‫و‬،‫صمدی‬1385).

18. ‫با‬‫کمک‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫‌ها‬‫ه‬‫اصطالحنام‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫فرااصطالحنام‬‫را‬‫روی‬‫وب‬‫منتقل‬‫کرد‬‫؛‬‫زیرا‬
‫زبان‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫برای‬‫پردازش‬‫دانش‬‫قابل‬‫درک‬‫است‬‫و‬‫از‬‫زبان‬‫تعریف‬‫شده‬‫استفاد‬‫ه‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬
‫امکان‬‫ویرایش‬‫برای‬‫روزامد‬‫سازی‬‫و‬‫استفاده‬‫مجدد‬‫از‬‫دانش‬‫گردآمده‬‫را‬‫‌آسانی‬‫ه‬‫ب‬‫‌پذی‬‫ن‬‫امکا‬‫ر‬
‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫‌های‬‫م‬‫ابها‬‫معنایی‬‫موجود‬‫در‬‫اصطالحنامه‬‫که‬‫ناشی‬‫از‬‫روابط‬‫تعریف‬‫شد‬‫ه‬
‫محدود‬‫هستند‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫برطرف‬‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬.
18
(‫محمداسماعیل‬‫و‬،‫صمدی‬1385).

19. 19
(،‫صنعت‌جو‬138۴)
‫هر‬‫دو‬‫فهرستی‬‫از‬‫واژگان‬
‫و‬‫نمایشی‬‫از‬‫روابط‬‫میان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫برای‬‫ارائه‬،‫‌اند‬‫م‬‫مفهو‬
‫هر‬‫دو‬‫نوعی‬‫از‬‫نظام‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬،‫‌اند‬‫ش‬‫دان‬
‫نظامی‬‫‌مراتبی‬‫ه‬‫سلسل‬‫دارند‬‫و‬
‫تصویری‬‫مفهومی‬‫از‬‫یک‬‫حوزه‬‫را‬‫برای‬‫کاربر‬‫فراهم‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬.

20. 20
‫از‬‫نظر‬‫کاربر‬:‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫برای‬‫کاربران‬‫انسانی‬‫و‬‫ماشین‬
‫از‬‫بعد‬‫معنایی‬:‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫برخالف‬‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫واضح‬‫دانش‬‫مفهومی‬‫را‬‫از‬‫زبان‬‫ی‬
‫قراردادی‬‫بر‬‫اساس‬‫یک‬‫حوزه‬‫ارائه‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫تفسیری‬‫غیرمبهم‬‫از‬‫اطالعات‬‫ارائه‬‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬
‫از‬‫بعد‬‫پوشش‬‫متون‬:‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫برای‬‫استفاده‬‫در‬‫نوع‬‫خاصی‬‫هستند‬‫که‬‫به‬‫ارائه‬‫وسی‬‫عی‬‫از‬‫واژگان‬
‫یک‬‫حوزه‬‫‌پردازند‬‫ی‬‫م‬
‫از‬‫بعد‬‫روابط‬‫معنایی‬‫میان‬‫مفاهیم‬:‫‌های‬‫م‬‫ابها‬‫معنایی‬‫در‬‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬‫که‬‫ناشی‬‫از‬‫روابط‬‫تعری‬‫‌شده‬‫ف‬
‫محدودند‬(‫عام‬‫و‬‫خاص‬)‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫مرتفع‬‫شده‬‫است‬‫و‬‫به‬‫بیان‬‫روابط‬‫‌شده‬‫ی‬‫تعرف‬‫برای‬‫ه‬‫ر‬‫مدخل‬
‫در‬‫حوزه‬‫خاص‬‫‌پردازند‬‫ی‬‫م‬
‫از‬‫بعد‬‫پشتیبانی‬‫ماشینی‬:‫زبان‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫برای‬‫پردازش‬‫دانش‬‫توسط‬‫ماشین‬‫قاب‬‫‌درک‬‫ل‬‫است‬‫و‬
‫امکان‬‫ویرایش‬‫برای‬‫روزآمدسازی‬‫و‬‫استفاده‬‫مجدد‬‫از‬ِ‫ش‬‫دان‬‫گردآمده‬‫به‬‫سهولت‬‫‌پذیر‬‫ن‬‫امکا‬‫است‬
‫‌که‬‫ی‬‫درحال‬‫در‬‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬‫به‬‫لحاظ‬‫ذخیره‬‫اطالعات‬‫در‬‫یک‬‫نظام‬‫پایگاه‬‫‌ای‬‫ه‬‫داد‬‫خاص‬‫اشتراک‬‫اطالع‬‫ات‬
‫ناممکن‬‫و‬‫مفاهیم‬‫غیر‬‫روزآمد‬‫است‬.
(‫صنعت‬،‫جو‬138۴)

21. ‫در‬‫یک‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬،‫مفاهیم‬‌‫عمدتا‬‫‌صورت‬‫ه‬‫ب‬‫‌مراتبی‬‫ه‬‫سلسل‬‫مفهوم‬‫فرعی‬/‫مفهوم‬‌‫ن‬‫کال‬‫هستند‬
‫که‬‫شبیه‬‫‌مراتب‬‫ه‬‫سلسل‬‫اصطالح‬‫اعم‬/‫اصطالح‬‫اخص‬‫است‬
(‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬‫محدود‬‫به‬‫روابط‬‫ساده‬«‫اصطالح‬‫اعم‬»«‫اصطالح‬‫اخص‬»‫و‬«‫اصطالح‬‫مرتبط‬»‫اس‬‫ت‬)
‫رابطه‬‫یک‬«‫مفهوم‬‫فرعی‬»‫تر‬‫مشخص‬‫از‬‫رابطه‬«‫اصطالح‬‫اخص‬»‫است‬.
‫‌دیگر‬‫ت‬‫‌عبار‬‫ه‬‫ب‬‫یک‬‫مفهوم‬‫فرعی‬‫همه‬‫خصوصیات‬‫و‬‫روابط‬‫را‬‫از‬‫مفهوم‬‫کالن‬‫به‬‫ارث‬‫ب‬‫می‬‫رد‬.
‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫انواع‬‫رابطه‬/‫ویژگی‬‫نامحدودند‬
‫بنابراین‬‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬‫‌ای‬‫ه‬‫رابط‬‫که‬‫میان‬‫دو‬‫مفهوم‬‫را‬‫نگه‬‫‌دارد‬‫ی‬‫م‬‫‌تر‬‫ق‬‫دقی‬‫توصیف‬‫کن‬‫یم‬
‫اطالعات‬‫واژگانی‬(،‫‌ها‬‫ف‬‫متراد‬‫ریشه‬،‫کلمه‬‫تعاریف‬‫و‬‫توصیفات‬)‫و‬‫مفهومی‬‫نیز‬‫‌وض‬‫ه‬‫ب‬‫وح‬‫در‬
‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫‌اند‬‫ه‬‫جداشد‬‫و‬‫آن‬‫را‬‫با‬‫ابهام‬‫‌تری‬‫م‬‫ک‬‫ارائه‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬
(،‫لوزر‬138۴،‫نقل‬‫در‬،‫صیادی‬1379).
21

22. ‫‌ها‬‫ت‬‫موجودی‬‫در‬‫جهان‬‫هستی‬:
‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫دیگر‬‫‌ها‬‫ت‬‫موجودی‬‫ی‬‫دیگر‬‫و‬
‫در‬‫بافت‬‫‌های‬‫مختلف‬‫معنا‬‫‌یابند‬‫ی‬‫م‬‫و‬
‫همه‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫با‬‫یکدیگر‬‫در‬‫‌ان‬‫ط‬‫ارتبا‬‫د‬...
‌‫توصیف‌روابط‬‫هستی‬ ‫جهان‬ ‫الگوهای‬ ‫بازنمایی‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫دانش‬ ‫دهی‬‫سازمان‬ ‫حوزه‬ ‫در‬
‫‌سازی‌زمینه‌الزم‌برای‌استنتاج‬‫ه‬‫آماد‬‌،‫های‌منطقی‌ذهن‌بشر‬
‌‫‌پذیر‌حرکت‬‫ن‬‫امکا‬‌‫‌تر‬‫ن‬‫از‌سطح‌شناختی‌پایی‬(‫اطالعات‬‌)‌‫به‌سطح‌شناختی‌باالتر‬(‫دانش‬‌)
(‌،‫طاهری‌و‌یعقوب‌نژاد‬1391.)
22

23. ‌‫‌ها‌بتوانند‌همانند‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫‌که‌هست‬‫ن‬‫چنا‬‫هستی‬ ‫جهان‬ ‫الگوهای‬ ‫ترسیم‬ ‫و‬ ‫بازنمایی‬‌،
‫بافت‬‫مداری‌خود‌را‌با‌بافت‬‌،‫مداری‌صحت‌شناختی‌کاربران‌همخوان‌کنند‬
‫سطح‌شناختی‌عالی‬-‌‫یعنی‬‫خرد‬-‌‫نیز‬‫شناسی‬‫هستی‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫محصول‬‫خواهد‌شد‬
23
(‌،‫طاهری‌و‌یعقوب‌نژاد‬1391.)

24. ‫وجود‬ ‫ضرورت‬‫کنونی؛‬ ‫عصر‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬
‌‫‌تواند‬‫ی‬‫دانش‌در‌صورتی‌م‬‌‫مزیت‌رقابتی‬‫‌صورت‬‫ه‬‫ایجاد‌کند‌که‌ب‬
‌‫‌ای‬‫ه‬‫بهین‬‫سازماندهی‬‌‫و‬‫بازیابی‬ ‫قابل‬‫باشد‬‌.
‫باشد‬‫می‬ ‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫نوین‬ ‫ابزارهای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫آنتولوژی‬
‫که‬‫‌های‬‫ت‬‫قابلی‬،‫سازماندهی‬‫معرفی‬‫واژگان‬‫و‬،‫مفاهیم‬‫جستجوی‬‫مفاهیم‬‫و‬‫روابط‬‫میان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫و‬
‫بازیابی‬‫دانش‬‫را‬‫فراهم‬‫‌نماید‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫امکان‬‫گذاری‬‫اشتراک‬‫به‬‫اطالعات‬‫موضوعی‬‫و‬‫تخصص‬‫ی‬‫دامنه‬
‫مورد‬‫بررسی‬‫را‬‫فراهم‬‫‌نماید‬‫ی‬‫م‬.
‫آنتولوژی‬‫را‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫نظام‬‫سازماندهی‬‫دانش‬‫با‬‫قابلیت‬‫پیوند‬‫ها‬‫داده‬‫تلقی‬‫کرد‬‫که‬‫دانش‬
‫موجود‬‫را‬‫در‬‫هر‬‫دامنه‬‫قابل‬‫استفاده‬‫و‬‫‌برداری‬‫ه‬‫بهر‬‫توسط‬‫متخصصان‬‫و‬‫پژوهشگران‬‫می‬‫‌نماید‬.
(‌،‫سادات‌بهشتی‌و‌دیگران‬1396‌،‫،‌نقل‌در‌احمدی‌نایینی‌و‌دیگران‬1396.)
2۴

25. ‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‌‫ی‬‫هست‬‫سبب‬‫جستجوهای‬‫موفق‬‫اطالعا‬‫ت‬
‫به‬‫بازیابی‬‫متون‬‫به‬‫زبان‬‫طبیعی‬‫کمک‬،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬
‫سبب‬‫فهم‬‫و‬‫شناخت‬‫بیشتر‬‫کاربران‬‫از‬‫یک‬‫حوزه‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫و‬
‫‌های‬‫ی‬‫ناهمگون‬‫موجود‬‫در‬‫‌ها‬‫ه‬‫داد‬‫را‬‫برطرف‬‫‌کنند؛‬‫ی‬‫م‬
‫یاری‬‫رساندن‬‫به‬‫بازیابی‬‫اطالعات‬
‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫ابزاری‬‫آموزشی‬‫در‬‫انتقال‬‫مفاهیم‬‫یک‬‫حوزه‬‫نیز‬‫کمک‬‫کننده‬‫هستند‬.
‫‌تر‬‫گ‬‫پررن‬‫شدن‬‫نقش‬‫کتابداران‬‫و‬‫متخصصین‬‫‌رسانی‬‫ع‬‫اطال‬‫در‬‫دنیای‬‫مجازی‬
‫کمک‬‫به‬‫درک‬‫‌ها‬‫ت‬‫موجودی‬‫و‬‫روابط‬‫میان‬‫موجودیتها‬‫به‬‫متخصصین‬
‫کمک‬‫و‬‫‌آوردن‬‫م‬‫فراه‬‫به‬‫دسترسی‬‫‌تر‬‫ب‬‫مناس‬‫به‬‫اطالعات‬‫برای‬‫کاربران‬
25
‫عصر‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫وجود‬ ‫ضرورت‬‫کنونی‬–‫ادامه‬-
‫تفسیری‬‫بدون‬‫ابهام‬‫از‬‫‌ها‬‫ل‬‫مدخ‬‫و‬‫روابط‬‫میان‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫ارائه‬‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫مبتنی‬‫بر‬،‫دانش‬‫نقش‬‫مهمی‬
‫را‬‫در‬‫ذخیره‬‫و‬‫بازیابی‬‫متون‬‫ایجاد‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬.

26. ‌‫‌های‌نوین‌سازماندهی‌دانش،‌از‌کارکردهای‌گوناگونی‬‫م‬‫نظا‬
‫‌های‌سنتی‌برخوردار‌هستند‬‫م‬‫در‌مقایسه‌با‌نظا‬.
26
‫بسط‌جستجو‌و‌ترسیم‌روابط‌میان‌واژگان؛‬
‫‌و‌جو؛‬‫س‬‫پیشنهاد‌خودکار‌اصطالحات‌برای‌پر‬
‫‌شکل‌خودکار؛‬‫ه‬‫‌وجو‌و‌پیشنهادها‌توسط‌نظام‌ب‬‫س‬‫اصالح‌پر‬
‌‫افزایش‌ابزارهای‌جستجو‌با‌توسعه‌معنایی؛‬
‫‌بندی‌پرس‌و‌جو‌بر‌اساس‌سطح‌دانش‌کاربر؛‬‫ه‬‫دست‬
‫‌ای؛‬‫ه‬‫حل‌مشکالت‌جستجوی‌کلیدواژ‬
‫ایجاد‌ساختاری‌معنایی‌از‌یک‌حوزه؛‬
‌‫تسهیل‌فرایند‌کشف‌و‌بازیابی‌منابع؛‬
‫حمایت‌از‌یادگیری‌و‌نمایش‌ساختاریافته‌اطالعات؛‬
‫پشتیبانی‌از‌زبان‌طبیعی‬
(‌،‫سورگل‬2008‌،‫،‌نقل‌در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390.)

27. ‫به‬‫اشتراک‬‫گذاری‬‫فهم‬‫همگانی‬‫از‬‫ساختار‬‫اطالعات‬‫میان‬‫‌های‬‫ل‬‫عام‬‫انسانی‬‫یا‬‫ماشینی‬(Musen,
1992; Gruber, 1993)
‫قابلیت‌استفاده‌مجدد‌از‌دانش‌دامنه‬
‌‫جداسازی‌دانش‌دامنه‌از‌دانش‌عملیاتی‬‫برای‌آنالیز‌دانش‌دامنه‬‌:‫‌سازی‌فرضیات‌د‬‫ح‬‫واض‬‌‫امنه‬
‌‫‌سازی‬‫ه‬‫یک‌پیاد‬
(Noy & McGuinness, 2001.)
27

28. ‫شناسی‬ ‫دانش‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫علم‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬
‌‫‌عنوان‬‫ه‬‫‌ها‌ب‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫معناشناسی‬ ‫ابزار‬‫‌کار‌گرفته‌شده‌اند‌که‌قاد‬‫ه‬‫ب‬‌‫ر‬
‌‫‌تر‌نمایش‌دهد‬‫ق‬‫‌صورت‌دقی‬‫ه‬‫‌ها‌را‌ب‬‫ن‬‫است‌مفاهیم‌و‌روابط‌میان‌آ‬
(‌،‫احمدی‌و‌دیگران‬1396.)
28

29. ‫اطالعات‬ ‫بازیابی‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬
‫یکی‬‫از‬‌‫ه‬‫عمد‬‫ابزارهای‬‫موثر‬‫در‬‫عملکرد‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫بازیابی‬،‫اطالعات‬‫آنتو‬‫لوژی‬
‫است‬.
‫آنتولوژی‬‫یکی‬‫از‬‫‌های‬‫ی‬‫فناور‬‫اصلی‬‫وب‬‫معنایی‬‫محسوب‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫از‬‫جمله‬
‫دستاوردهای‬‫هوش‬‫مصنوعی‬‫است‬
‫مطالعات‬‫نشان‬‫داده‬‫که‬‫نقش‬‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫در‬‫افزایش‬‫کیفیت‬‫بازیابی‬‫زیاد‬
‫بوده‬‫است‬(‫عالیشان‬،‫کرمی‬1396).
‫عالوه‬‫بر‬‫داشتن‬‫نقش‬‫کلیدی‬‫در‬‫تحقق‬‫‌انداز‬‫م‬‫چش‬‫وب‬‫معنایی‬،‫کاربرد‬‫های‬
‫مختلفی‬‫در‬‫ارتقای‬‫کیفیت‬‫بازیابی‬‫اطالعات‬‫‌ای‬‫ه‬‫کلیدواژ‬‫داشته‬‫اس‬‫ت‬
‫ارتقای‬‫کیفیت‬‫بسط‬،‫پرسش‬‫‌نویسی‬‌‌‫ه‬‫حاشی‬‫و‬...
29
(‌،‫عالیشان‌کرمی‬1396.)

30. ،‫آنتولوژی‬‫با‬‫تعریف‬‫مفاهیم‬‫اصلی‬‫یک‬‫حیطه‬‫موضوعی‬‫علمی‬‫مبادرت‬‫به‬‫معرفی‬‫یک‬‫واژگان‬‫م‬‫شترک‬
‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫‌واسطه‬‫ه‬‫ب‬‫آن‬‫تعامل‬‫بین‬‫افزار‬‫نرم‬‫و‬‫کاربر‬‫‌تر‬‫ن‬‫آسا‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬.
‫سپس‬‫با‬‫تعیین‬‫روابط‬‫بین‬‫مفاهیم‬‫امکان‬‫استنتاج‬‫معنایی‬‫و‬‫سازی‬‫غنی‬‫رسایی‬‫معنایی‬‫را‬‫ه‬‫م‬‫برای‬
‫‌سازی‬‫ه‬‫نمای‬‫و‬‫هم‬‫برای‬‫‌های‬‫ش‬‫پرس‬‫جستجو‬‫فراهم‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫در‬‫واقع‬‫وب‬‫معنایی‬‫بر‬‫اساس‬‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫و‬‫‌هایی‬‫ه‬‫فراداد‬،‫منابع‬‫را‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫‌سازی‬‫ه‬‫نمای‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫این‬‫‌سازی‬‌‌‫ه‬‫نمای‬‫‌نویسی‬‫ه‬‫حاشی‬‫نامیده‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬.
‫لذا‬‫بازیابی‬‫اطالعات‬‫مبتنی‬‫بر‬‫آنتولوژی‬،‫عملیاتی‬‫است‬‫که‬‫ربط‬‫یک‬‫‌نویسی‬‫ه‬‫حاشی‬‫و‬‫یا‬‫ی‬‫ک‬‫پرسش‬‫مطرح‬
‫شده‬‫توسط‬‫کاربر‬‫را‬‫در‬‫مقابل‬‫یک‬‫پایگاه‬‫دانش‬‫مبتنی‬‫بر‬‫آنتولوژی‬‫‌تطبیق‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬.
‫معموال‬‫‌هایی‬‫م‬‫نظا‬‫که‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫پایگا‬‫مبتنی‬‫بر‬‫آنتولوژی‬‫استفاده‬،‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫‌های‬‫ل‬‫پورتا‬‫معنایی‬‫‌باشند‬‫ی‬‫م‬‫که‬
‫امکان‬‫جستجو‬‫بر‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌نویس‬‫ه‬‫حاشی‬‫را‬‫فراهم‬‫‌آورند‬‫ی‬‫م‬.
30
(‌،‫عالیشان‌کرمی‬1396.)
-‫ادامه‬-‫اطالعات‬ ‫بازیابی‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬

31. ‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬
‫هدف‬‫از‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫دانش‬‫انتقال‬‫سریع‬‫و‬‫مطلوب‬‫اطالعات‬‫است‬.
‫چنانچه‬‫ابزارهای‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫دانش‬‫‌درستی‬‫ه‬‫ب‬‫انتخاب‬‫شوند‬‫دستیابی‬‫سریع‬‫به‬‫دانش‬،‫کسب‬
‫بازخورد‬‫و‬‫رضایت‬‫کاربر‬‫را‬‫در‬‫پی‬‌‫د‬‫خواه‬‫داشت‬.
‫هیچ‬‫کارکرد‬‫و‬‫خدمات‬‫خاصی‬‫در‬‫مرحله‬‫بازیابی‬‫بدون‬‫فراهم‬‫شدن‬‫زمینه‬‫آن‬‫در‬‫مرحله‬
‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫‌پذیر‬‫ن‬‫امکا‬‫نیست‬‫در‬‫همین‬‫راستا‬‫نیز‬‫حوزه‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫دانش‬‫برای‬‫‌گ‬‫خ‬‫پاس‬‫ویی‬
‫به‬‫این‬‫نیاز‬‫از‬‫چند‬‫دهه‬‫پیش‬‫تاکنون‬‫توجه‬‫‌ای‬‫ه‬‫ویژ‬‫را‬‫به‬‫کشف‬‫و‬‫ثبت‬‫روابط‬‫میان‬‫اش‬‫یاء‬‫در‬
‫هنگام‬‫طراحی‬‫و‬‫تدوین‬‫‌ها‬‫م‬‫نظا‬‫و‬‫استانداردهای‬‫خود‬‫معطوف‬‫داشته‬‫است‬.
(‫صیادی‬‌،1397.)
31

32. ‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬-‫ادامه‬-
«،‫‌ءگرا‬‫ی‬‫اولین‌گام‌در‌طراحی‌یک‌پایگاه‌داده،‌پایگاه‌دانش‌و‌یا‌یک‌نظام‌ش‬
‫شناسی‬‫هستی‬ ‫از‬ ‫مناسبی‬ ‫مجموعه‬ ‫انتخاب‬‫هاست‬».
‌‫‌شناسی‌را‌نیز‬‫ی‬‫‌ترین‌تعریف‌از‌هست‬‫ی‬‫‌ترین‌و‌کاربرد‬‫ه‬‫ساد‬«‫سوا‬‌»‌‫در‌سال‬1996‌‫درباره‬
‌‫‌ها‌در‬‌‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫اهمیت‌هست‬‫دانش‬ ‫اشتراک‬‫ارائه‌داده‌است‬‌.
32
(‌،‫‌جو‬‌‫ت‬‫صنع‬138۴.)

33. 33
‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬-‫ادامه‬-
‫ه‬ ‌‫یا‬ ‌‫شیا‬ ‫ستی‌از‌ا‬ ‫گان،‌فهر‬ ‫ندی،‌واژ‬ ‫‌ب‬‫ه‬‫لم‌رد‬ ‫ها،‌ع‬ ‫ستی‌از‌موجودیت‬ ‫سی‌فهر‬ ‫‌شنا‬‫ی‬‫هست‬‌‫یز‬ ‫ر‌چ‬
‫‌بندیها‌و‌واژگ‬‫ه‬‫‌دهی‌به‌فهرستها،‌رد‬‫م‬‫دیگری‌نیست؛‌بلکه‌چارچوبی‌کلی‌برای‌نظ‬‌‫ان‌است‌که‬
‌‫‌تواند‌آنها‌را‌به‌نحو‌مطلوبی‌سازماندهی‌کند‬‫ی‬‫م‬(‌،‫پولی‬1996.)
‫‌بندی،‌یک‌طرح‌طبق‬‫ه‬‫‌شناسی‌یک‌ادراک‌کلی‌است،‌در‌حالی‌که‌علم‌رد‬‫ی‬‫در‌عمل،‌هست‬‌‫‌بندی‬‫ه‬
‫‌ای‌علمی‌است‬‫ه‬‫بر‌پای‬‌.‫‌شناسانه‌مفاهیم‌را‌تعر‬‫ی‬‫‌شناسی‌روابط‌هست‬‫ی‬‫در‌واقع،‌هست‬‌‫یف‌کرده،‌به‬
‫هد‬ ‫‌د‬‫ی‬‫شان‌م‬ ‫‌آورد‌و‌ن‬‫ی‬‫م‬ ‫ضابطه‌در‬‌.‫سل‬ ‫حواره‌سل‬ ‫شده،‌طر‬ ‌‫ندی‬ ‫‌ب‬‫ه‬‫عات‌طبق‬ ‫کس،‌اطال‬ ‫بر‌ع‬‌‫ه‬
‫س‬ ‫ته‌ا‬ ‫سازمان‌یاف‬ ‌،‫صطالحات‬ ‫یان‌ا‬ ‫بط‌م‬ ‫مایش‌روا‬ ‫برای‌ن‬ ‌‫که‬ ‌‫ست‬ ‫صطالحات‌ا‬ ‫بی‌از‌ا‬ ‫مرات‬‌‫ت‬
(‌،‫جاشاپارا‬1387‫،‌ص‬97.)

34. ‫موجب‬‫به‬‫سازماندهی‬‫ساختاری‬‫دانش‬‌‫ی‬‫م‬‫شود‬‫و‬
‫همزمان‬‫قالب‬‫مناسبی‬‫فراهم‬‫‌آورد‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫از‬‫آن‬‫رهگذر‬‫چگونگی‬‫استفاده‬‫از‬‫دانش‬،‫قابل‬‫د‬‫رک‬
‫شود‬
(،‫اکت‬2009‌،‫،‌نقل‌در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390‌‌.)
‫باعث‬‫شناسایی‬‫عناصر‬‫دانشی‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫لذا‬‫به‬‫شناسایی‬‫و‬‫اصالح‬‫ناهمخوانی‬‫های‬‫شنا‬‫اصطالح‬‫سی‬‫میان‬
‫واحدهای‬‫مختلف‬‫کمک‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬
(،‫ناوارتا‬2006‌،‫،‌نقل‌در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390‌‌.)
‫تسهیل‬‫فرایند‬‫بازنمایی‬‫منابع‬‫وب‬‫؛‬‫به‬‫عنوان‬‫روشی‬‫برای‬‫سازماندهی‬‫اطالعات‬‫الکترون‬‫یکی‬‫و‬‫ارتقای‬
‫فرایند‬‫بازیابی‬‫در‬‫محیط‬‫وب‬
(،‫دادیکو‬200۴‌،‫،‌نقل‌در‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390‌.)
34
‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬-‫ادامه‬-

35. ‫‌معنایی‌به‌دلیل‌خصایص‌ویژه‬‫ب‬‫‌شناسی‌و‌و‬‫ی‬‫‌های‌فناورانه‌کنونی،‌از‌هست‬‫م‬‫برخی‌از‌نظا‬‌‫آن‌برای‬
‫‌اند‬‫ه‬‫‌های‌دانش‌بهره‌برد‬‫ه‬‫سازماندهی‌و‌پیوند‌حوز‬:
"‫نقشه‌دانش‬"‌‫و‬"‫‌شناسی‌دانش‬‫ی‬‫هست‬"‌‫‌شود‬‫ی‬‫شناخته‌م‬(Foo, 2001&Ding‌.)
‌‫م‬‫‌شناسی‌و‌سایر‌نظا‬‫ی‬‫در‌حال‌حاضر،‌فناوری‌وب‌معنایی،‌هست‬‌‫‌توان‬‫ی‬‫های‌سازماندهی‌دانش‌را‌م‬
‫‌عنوان‌ابزارهای‌نوین‌سازماندهی‌دانش‌بررسی‌کرد‬‫ه‬‫ب‬
(‌،‫جاشاپارا‬1387‌‫،‌ص‬96‌،‫،‌کفاشان‌و‌فتاحی‬1390.)
35
‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫در‬ ‫آنتولوژی‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫کاربرد‬-‫ادامه‬-

36. ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬‫سازماندهی‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫نوین‬ ‫معماری‬‫متفاوت‬ ‫درجات‬ ‫با‬ ‫دانش‬ ‫سازماندهی‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫متنوع‬ ‫انواع‬ ،‫ک‬‫نترل‬
‫معنایی‬ ‫روابط‬ ‫غنای‬ ‫و‬ ‫واژگانی‬‫در‬‫مختلف‬ ‫های‬‫هدف‬ ‫خدمت‬
(‫و‬ ‫خودکار‬ ‫فهرستنویسی‬ ،‫اطالعات‬ ‫بازیابی‬) ...‫دارد‬ ‫وجود‬
36‌،‫کفاشان‌و‌فتاحی‬1390

37. ‫شناسی‬‫هستی‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫دانش‬ ‫مدیریت‬ ‫به‬ ‫کلی‬ ‫نگاهی‬
‫‌یافته‌و‌بدون‌ساختار‬‫ت‬‫تنوعی‌از‌دانش‌ضمنی،‌صریح،‌ساخ‬
‫‌سازی‌کارایی‌دانش‌پیچیده،‌متنوع‌و‌چنددامنه‬‫ب‬‫‌آوری‌و‌مرت‬‫ع‬‫ایجاد‌مزیت‌رقابتی‌با‌جم‬
‫تبدیل‌همه‌دانش‌ضروری،‌شبه‌ساختار‌یافته‌و‌اطالعات‌بدون‌ساختار‌به‌اطالعات‌ساختارمند‌و‌منس‬‫جم‬.
‌‫‌کند‌که‌مجموعه،‌از‌چه‬‫ی‬‫‌گذاری‌دانش‌در‌یک‌حوزه‌خاص‌است،‌آنتولوژی‌بیان‌م‬‫ک‬‫‌اشترا‬‫ه‬‫ابزار‌معمول‌ب‬
‌‫عناصری‬(‫کالس‌یا‌مفهوم‬‌)‌‫‌ها‌با‌هم‌به‌چه‌صورت‌است‬‫س‬‫تشکی‌شده‌و‌روابط‌این‌کال‬
37
(‌،‫باواخانی‬139۴)
‫‌های‌مبتنی‌بر‌دانش‌بسیار‌قابل‌توجه‌است‬‫م‬‫‌ها‌در‌سیست‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫امروزه‌نقش‌و‌کاربرد‌هست‬
‫‌ها‌و‬‫ه‬‫‌ها‌و‌پیوند‌آن‌با‌سایر‌داد‬‫ه‬‫‌هاف‌کشف‌دانش‌نهفته‌در‌داد‬‫م‬‫هدف‌اصلی‌مدیریت‌دانش‌در‌این‌نظا‬
‫مفاهیم‌است‬
Bright et al., 2012

38. ‌‫‌های‌اطالعاتی‌و‌وب‬‫ک‬‫‌های‌اطالعاتی،‌بان‬‫ه‬‫محملهایی‌متنوعی‌چون‌پایگا‬
‫‌ها‬‫ی‬‫آنتولوژ‬‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬‫عناصر‬‫مدیریت‬‫دانش‬‫با‬‫قابلیت‬‫‌سازی‬‫ه‬‫نمای‬‫و‬‫جستجو‬‫بر‬‫مب‬‫نای‬
‫‌تر‬‫ی‬‫‌ی‬‫ا‬‫محتو‬‫و‬‫‌پذیرتر‬‫ف‬‫انعطا‬‫هستند‬.
38

39. ‫یکی‬‫از‬‫ابزارهای‬‫ایجاد‬‫آنتولوژی‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬Protégé‫است‬‫که‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫محیط‬
‫ویرایش‬‫و‬‫توسعه‬‫آنتولوژی‬‫بکار‬‫گرفته‬‫شود‬.
‫امروزه‬‫نیاز‬‫به‬‫‌های‬‫ه‬‫شیو‬‫نوینی‬‫برای‬،‫تعامل‬‫ساخت‬‫و‬‫مصرف‬‫دانش‬‫داریم‬‫که‬‫پ‬‫روتژه‬
(‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫و‬‫تحت‬‫وب‬)‫این‬‫امکان‬‫را‬‫فراهم‬‫کرده‬‫است‬.
،‫پروتژه‬‫ابزاری‬‫رایگان‬‫برای‬‫ایجاد‬‫و‬‫ویرایش‬‫آنتولوژی‬‫است‬.
‫در‬‫حقیقت‬‫یک‬‫‌ورک‬‫م‬‫فری‬‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬‫برای‬‫ساختن‬‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫مبتنی‬‫بر‬‫دان‬‫ش‬.
39
‫جهت‬‫دریافت‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫و‬‫توضیحات‬‫بیشتر‬‫راجع‬‫به‬‫این‬‫بخش‬‫به‬‫س‬‫ایت‬
‫اصلی‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫به‬‫نشانی‬:https://protege.stanford.edu/‫مراجه‬‫کنید‬.

40. –‫پلتفرمی‬‫رایگان‬‫و‬‫متن‬‫باز‬‫برای‬‫مدل‬‫سازی‬‫دانش‬‫مبتنی‬‫بر‬‫آنتولوژی‬
–‫‌یافته‬‫ه‬‫توسع‬‫در‬‫دانشگاه‬‫استنفورد‬
–‫پشتیبانی‬‫از‬،‫ایجاد‬،‫تغییر‬‫نمایش‬‫و‬‫پرسش‬‫آنتولوژی‬
–‫ارائه‬‫دو‬‫نوع‬‫اصلی‬‫از‬‫مدل‬‫سازی‬‫آنتولوژی‬
•Frame-based
•OWL-based
–‫نسخه‬‫های‬‫مختلف‬
‫جهت‬‫دریافت‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫و‬‫توضیحات‬‫بیشتر‬‫راجع‬‫به‬‫این‬‫بخش‬‫به‬‫س‬‫ایت‬
‫اصلی‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫به‬‫نشانی‬:https://protege.stanford.edu/‫مراجه‬‫کنید‬.
۴0

41. ‫برای‬‫ایجاد‬‫یک‬‫پایگاه‬‫دانش‬‫مبتنی‬‫بر‬،‫آنتولوژی‬‫ابزارها‬‫و‬‫‌ها‬‫ن‬‫زبا‬‫ی‬
‫متعددی‬‫وجود‬‫دارد‬.
‫به‬‫دلیل‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫کنسرسیوم‬‫شبکه‬‫گسترده‬‫جهانی‬(W3C)‫زبان‬OWL
(Ontology Web Language)‫را‬‫‌عنوان‬‫ه‬‫ب‬‫زبان‬‫رسمی‬‫آنتولوژی‬
‫معرفی‬‫کرده‬‫است‬.
(Cao & et al., 2011)
۴1

42. ‌‫براساس‌نتایج‌مطالعه‌پینتو‬(Pinto‌)‌،‫و‌همکارانش‬
‌‫چرخه‬‫عمر‌آنتولوژی‌شامل‌مراحل‌ذیل‌است‬:
•‫تعیین‬‫مشخصات‬(specification):‫تعیین‬‫هدف‬‫و‬‫دامنه‬‫آنتولوژی‬‫ایجاد‬‫شده‬.
•‫‌بخشی‬‫م‬‫مفهو‬(Conceptualization):‫تعیین‬‫مفاهیم‬‫اصلی‬‫و‬‫‌های‬‫س‬‫کال‬‫اصلی‬‫‌دهنده‬‫ل‬‫تشکی‬
‫دانش‬‫موردنظر‬.
•‫‌سازی‬‫ی‬‫رسم‬(Formalization):‫انتقال‬‫مفاهیم‬‫‌شده‬‫ی‬‫شناسای‬‫به‬‫یک‬‫مدل‬‫فرمال‬.
•‫اجرا‬(Implementation):‫اجرای‬‫آنتولوژی‬‫ایجاد‬‫شده‬‫و‬‫باز‬‫ارائه‬‫دانش‬‫گردآوری‬‫شده‬.
•‫نگهداری‬(Maintenance):‫حفظ‬‫ساختار‬‫پایگاه‬‫دانش‬‫ایجاد‬،‫شده‬‫رفع‬‫نواقص‬‫و‬‫‌روز‬‫ه‬‫ب‬‫رسان‬‫ی‬.
(‌،‫‌پور‌و‌دیگران‬‫ت‬‫کال‬1392‌.)
۴2

43. ‌‫طراحی‌با‬Protégé‫دارد‬ ‫اصلی‬ ‫مرحله‬ ‫چهار‬:
.1‫آنتولوژی‬ ‫فعال‬ ‫های‬‫تب‬
(‫شامل‬‌:Active Ontology Tab‌،Entities‌،Classes‌،Object Properties‌،Data Properties‌،Individuals‌،OWLViz‌،DLQuery)
.1‫ها‬‫کالس‬ ‫تعریف‬
.2‫ها‬‫مشخصه‬ ‫تعیین‬
.3‫اولیه‬ ‫نمونه‬ ‫ساخت‬
43
‫جهت‬‫دریافت‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫و‬‫توضیحات‬‫بیشتر‬‫راجع‬‫به‬‫این‬‫بخش‬‫به‬‫س‬‫ایت‬
‫اصلی‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫به‬‫نشانی‬:https://protege.stanford.edu/‫مراجه‬‫کنید‬.
‫‌ها‌برای‌یک‌کالس‌دارای‌اهمیت‌است‬‫ط‬‫ایجاد‌و‌تعریف‌ارتبا‬.

44. 44
(‌،‌‫دوخانی‬1392.)

45. 45(‌،‌‫دوخانی‬1392.)

46. ‌‫‌ها‌در‌پروتژه‬‫س‬‫ایجاد‌کال‬
46
(‌،‌‫دوخانی‬1392.)

47. ‫‌افزار‌پروتژه‬‫م‬‫‌ای‌دیگر‌از‌یک‌آنتولوژی‌تعریف‌شده‌در‌نر‬‫ه‬‫نمون‬
‌‫‌های‌اصلی‌آنتولوژی‬‫س‬‫کال‬”‫‌های‌آن‬‫ه‬‫حوادث‌فرایندی‌و‌برخی‌زیرمجموع‬“
47
‫منبع‬‌:‌،‫‌پور‌و‌دیگران‬‫ت‬‫کال‬1392

48. ‫‌افزار‌پروتژه‬‫م‬‫‌ای‌دیگر‌از‌یک‌آنتولوژی‌تعریف‌شده‌در‌نر‬‫ه‬‫نمون‬
‌‫‌های‌آنتولوژی‬‫س‬‫کال‬”‫‌سنجی‬‫م‬‫عل‬“
Introduction to Protege - Majid Sazvar - 2010
48
‫منبع‬‌:‌،‫احمدی‌و‌دیگران‬1396

49. ‫‌ای‌از‌یک‌آنتولوژی‬‌‫ه‬‫نمون‬:
‌‫نمایش‌نموداری‌حوزه‌موضوعی‌هویت‌دیجیتالی‬(‌،‫‌زاده‌نایینی‬‫ی‬‫منبع‌تق‬1396)
49

50. Protégé
Links:
Protégé website: http://protege.stanford.edu
CO-ODE website: http://www.co-ode.org
50

51. ‫منابع‌و‌ماخذ‬
.1،‫‌احمد‬‫ل‬‫آ‬‫ابوالفضل‬(1385).‫‌ای‬‫ه‬‫مقدم‬‫بر‬‫وب‬‫معنایی‬.‫تهران‬:‫دانشگاه‬،‫تهران‬‫دانشکده‬‫برق‬‫و‬‫کامپیوتر‬.‫بازیابی‬‫مورخ‬
12‫اسفند‬1397،‫قایب‬‫بازیابی‬‫در‬:http://khorshid.ut.ac.ir/~a.aleahmad/Files/Semantic%20Web.pdf
.2،‫احمدی‬،‫حمید‬،‫عصاره‬،‫فریده‬‫حسینی‬،‫بهشتی‬،‫‌السادات‬‫ک‬‫ملو‬،‫حیدری‬‫غالمرضا‬(1396).‫طراحی‬‫سامانه‬‫نیمه‬‫خودکار‬
‫ساخت‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫به‬‫کمک‬‫تحلیل‬‫‌رخدادی‬‫م‬‫ه‬‫واژگان‬‫و‬‫روش‬c-value(‫مطالعه‬‫موردی‬:‫حوزه‬‫علم‬‫سنجی‬‫ایران‬).
‫پژوهشنامه‬‫علوم‬‫و‬‫فناوری‬‫اطالعات‬‫ایران‬.33(1):187-218.
.3،‫باواخانی‬‫آناهیتا‬(138۴).‫نگاهی‬‫بر‬‫پیوند‬‫متقابل‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫و‬‫مدیریت‬‫دانش‬.‫مطالعات‬‫‌شناسی‬‫ش‬‫دان‬،‫س‬‫ال‬،‫اول‬
‫شماره‬3،101-115.
.4‫‌زاده‬‫ی‬‫تق‬،‫نایینی‬‫جوادف‬،‫‌نیا‬‫م‬‫فهی‬،‫فاطمه‬،‫نقشینه‬‫نادر‬(1396).‫استخراج‬‫آنتولوژی‬‫هویت‬‫دیجیتال‬‫مبتنی‬‫بر‬‫تحلیل‬
،‫حوزه‬‫پژوهشنامه‬‫پردازش‬‫و‬‫مدیریت‬‫اطالعات‬.‫قابل‬‫دسترس‬‫در‬:http//Jipm.irandoc.ac.ir
.5،‫دوخانی‬‫فیروزه‬(1392).‫‌اندازی‬‫م‬‫چش‬‫به‬‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬‫پروتج‬.‫گفتمان‬‫علم‬‫و‬‫فناوری‬،1()7،۴07-۴32.
.6،‫جاشاپارا‬‫آشوک‬(1387).‫رویکردی‬‫منسجم‬‫بر‬‫مدیریت‬‫دانش‬.‫ترجمه‬‫مصطفی‬،‫کاظمی‬‫مرجان‬،‫فیاضی‬‫مجتبی‬
‫کفاشان‬.‫تهران‬:‫شرکت‬‫تعاونی‬‫کارآفرینان‬‫فرهنگ‬‫و‬‫هنر‬.
.7‫عالیشان‬،‫کرمی‬،‫نادر‬‫حاجی‬،‫‌العابدینی‬‫ن‬‫زی‬،‫محسن‬،‫رداد‬،‫ایرج‬‫قاضی‬،‫میرسعید‬‫سیدجواد‬(1396).‫کاربرد‬‫و‬‫نقش‬
‫‌شناسی‬‫ن‬‫هستا‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫بازیابی‬‫اطالعات‬‫زیست‬‫پزشکی‬.‫مجله‬‫انفورماتیک‬‫و‬‫‌پزشکی‬‫ت‬‫زیس‬،‫مرکز‬‫ت‬‫حقیقات‬
‫انفورماتیک‬،‫پزشکی‬۴(۴)،327-3۴0.
.8،‫عبدخدا‬‫هیوا‬‫و‬،‫محمدی‬‫لیال‬(1390).‫بررسی‬‫میزان‬‫آشنایی‬‫و‬‫استفاده‬‫کتابداران‬‫‌های‬‫ه‬‫دانشگا‬‫علوم‬‫پزشکی‬‫ش‬‫هر‬
‫تهران‬‫از‬‫امکانات‬‫کاربردی‬‫تار‬‫‌گستر‬‫ن‬‫جها‬(‫وب‬)‫در‬‫خدمات‬‫‌ای‬‫ه‬‫کتابخان‬.‫دوماهنامه‬‫مدیریت‬‫اطالعات‬‫سالمت‬،8(3)،
35۴-362.
.9‫علیزاده‬،‫ممقانی‬‫رضا‬(1387).‫سلسله‬‫گفتاری‬‫در‬‫باب‬‫چیستی‬.3.‫روزنامه‬‫ایران‬،‫شماره‬۴027‫به‬‫تاریخ‬25/6/87،
‫صفحه‬10(‫فرهنگ‬‫و‬‫اندیشه‬).‫بازیابی‬‫مورخ‬12‫اسفند‬1397،‫قابل‬‫بازیابی‬‫در‬:magiran.com/n1700102
.10،‫کفاشان‬،‫مجتبی‬،‫فتاحی‬‫رحمت‬‫ا‬...(1390).‫‌های‬‫م‬‫نظا‬‫نوین‬‫سازماندهی‬‫دانش‬:‫وب‬،‫معنایی‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫و‬‫ابزارهای‬
‫سازماندهی‬‫دانش‬‫عینی‬.‫فصلنامه‬‫کتابداری‬‫و‬‫اطالع‬‫رسانی‬.1۴،2(5۴)،۴5-70.
51

52. 11.،‫‌پور‬‫ت‬‫کال‬،‫امید‬،‫محمدفام‬،‫ایرج‬،‫‌لو‬‫ن‬‫خت‬،‫حسن‬،‫گلمحمدی‬‫رستم‬(1392).‫توسعه‬‫یک‬‫پایگاه‬
‫دانش‬‫برای‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫حوادث‬‫فرایندی‬.‫دوماهنامه‬‫سالمت‬‫کار‬‫ایران‬،10(۴)،9-15.
12.،‫محمدی‬،‫‌اسادات‬‫ر‬‫فخ‬،‫علیدوستی‬‫سیروس‬(1393).‫فرایند‬‫تدوین‬‫اصطالحنامه‬.‫تهران‬:
‫پژوهشگاه‬‫اطالعات‬‫و‬‫مدارک‬‫علمی‬‫ایران‬.‫چاپ‬‫اول‬:1386.
13.،‫محمداسماعیل‬،‫صدیقه‬،‫صمدی‬‫الله‬(1385).‫‌ها‬‫ه‬‫فرااصطالحنام‬(‫‌ها‬‫س‬‫متاتزارو‬):،‫معرفی‬
‫ضرورت‬‫و‬‫فلسفه‬‫وجودی‬.‫کلیات‬،‫ماه‬‫کلیات‬،‫بهمن‬‫و‬،‫اسفند‬‫ص‬31-۴2.
1۴.،‫طاهری‬‫سید‬‫مهدی‬‫و‬،‫‌نژاد‬‫ب‬‫یعقو‬‫محمدهادی‬(1391).‫رویکرد‬‫هستی‬‫شناسانه‬‫در‬‫طراحی‬‫و‬
‫توسعه‬‫استانداردهای‬‫حوزه‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫دانش‬.‫ماهنامه‬‫کتاب‬‫ماه‬‫کلیات‬،16(2)،۴0-۴2.
15.،‫صیادی‬‫ندا‬(1397).‫وب‬‫معنایی‬‫و‬‫‌شناسی‬‫ی‬‫هست‬‫و‬‫نقش‬‫آن‬‫ها‬‫در‬‫فرایند‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫دانش‬.
‫مجله‬‫الکترونیکی‬‫کتابدار‬2.0،‫دوره‬۴،‫شماره‬‫اول‬(‫اردیبهشت‬1397)،‫بازیابی‬‫مورخ‬9
‫اسفند‬1397،‫قابل‬‫بازیابی‬‫در‬:lib2mag.ir
16.‫صنعت‬،‫جو‬‫اعظم‬(138۴).‫ضرورت‬‫بازنگری‬‫در‬‫ساختار‬‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬:‫بررسی‬‫عدم‬‫کارایی‬
‫‌ها‬‫ه‬‫‌نام‬‫ح‬‫اصطال‬‫در‬‫محیط‬‫اطالعاتی‬‫جدید‬‫و‬‫‌های‬‫ت‬‫قابلی‬‫‌ها‬‫ی‬‫‌شناس‬‫ی‬‫هست‬‫در‬‫مقایسه‬‫با‬‫آ‬‫ن‬.
‫فصلنامه‬‫مطالعات‬‫ملی‬‫کتابداری‬‫و‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫اطالعات‬،16(۴)،79-92.
17.‫شمس‬،‫فرد‬‫مهرنوش‬‫و‬‫عبداله‬‫زاده‬،‫بارفروش‬‫احمد‬(1381).‫استخراج‬‫دانش‬‫مفهومی‬‫از‬‫متن‬
‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫الگوهای‬‫زبانی‬‫و‬‫معنایی‬.‫فصلنامه‬‫‌های‬‫ه‬‫تاز‬‫علوم‬‫شناختی‬،۴(1)،۴8-66.
18.‫نوروزی‬،‫چاکلی‬‫عبدالرضا‬(138۴).‫تاثیر‬‫کاربرد‬‫اصطالحنامه‬‫بر‬‫افزایش‬‫ربط‬‫در‬‫‌های‬‫م‬‫نظا‬
‫اطالعاتی‬.‫‌شناسی‬‫ع‬‫اطال‬،2(1)،127-150.
‫منابع‌و‌ماخذ‬
52

53. 19.Bright,TJ; Furuya, EY; Kuperman, GJ; Cimino, JJ; Bakken, S.; (2012). Development and evaluation
of an ontology for guiding appropriate antibiotic prescribing. Journal of Biomedical Informatics.
45:120–8.
20.Cao, D; Li, Z.; Ramani, K.(2011). Ontology-based customer preference modeling for concept
generation. Advanced Engineering Informatics. 25:162–76.
21.Ding,Y. & Foo, S. (2001). Ontology research and development. Part 1 – a review of ontology
generation. Journal of Information Science, 28 (2) 2002, pp. 123–136.
22- Gruber ,Thomas R. (1993). "A Translation Approach to Portable Ontology Specifications".
Appeared in Knowledge Acquisition, 5(2):199-220, 1993
23.Hodge, G. M.; Lei Zeng, M.; Soergel,D. (). Building a Meaningful Web: From Traditional
Knowledge Organization Systemsto New Semantic Tools The 6th Networked Knowledge
Organization Systems (NKOS) Workshop.
24.Noy, Natalya F. ; McGuinness, Deborah L. (2001). ``Ontology Development 101:A Guide to
CreatingYour First Ontology''. Stanford Knowledge Systems Laboratory Technical Report
KSL-01-05 and Stanford Medical Informatics Technical Report SMI-2001-0880, March 2001.
25.Musen, M.A. (1992). Dimensions of knowledge sharing and reuse. Computers and Biomedical
Research, 25, 435-467.
26.https://protege.stanford.edu/products.php#desktop-protege.
27.Kless, D.; Jansen, L.; Lindenthal, J.;Wiebensohn, J. (2012).“A Method for re-engineering a
thesaurus into an ontology”. Conference Paper in Frontier s in Artificial Intelligence and
Applications”. Preprint of a paper to be published in: M. Donnelly and G. Guizzardi (eds.),
Formal Ontology in Information Systems. Proceedings of the Seventh International
Conference (FOIS 2012), IOS Press, 2012, 133-146. 53
‫منابع‌و‌ماخذ‬

54. 54

55. 55
‫با‌سپاس‌از‌توجه‌شما‬