Qualitative Research. Ghavidel somayyeh ghavidel سمیه قویدل پژوهش کیفی روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی دانشجوی دکتری

1. 0
‫ی‬‫ف‬‫ی‬‫ک‬‫ش‬‫ه‬‫ژپو‬
‫ردس‬‫روش‬‫ش‬‫ن‬‫ا‬‫د‬‫و‬‫ات‬‫ع‬‫ال‬‫ط‬‫ا‬‫ی‬‫ب‬‫ا‬‫ی‬‫از‬‫ب‬‫رد‬‫ق‬‫ی‬‫ق‬‫ح‬‫ت‬‫ی‬‫س‬‫ا‬‫ن‬‫ش‬
‫اد‬‫ت‬‫س‬‫ا‬‫انم‬:‫ی‬‫ح‬‫ا‬‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫کت‬‫د‬‫م‬‫ن‬‫ا‬‫خ‬‫ار‬‫ک‬‫ر‬‫س‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬
‫نده‬‫ر‬‫ردآو‬‫گ‬:‫ویدل‬‫ق‬‫و‬‫ی‬‫سم‬
‫ورودی‬‫ی‬‫ر‬‫ت‬‫ک‬‫د‬‫دوره‬1397

2. 1
‫دسخصَظ‬ ‫همذهبتی‬ ٍ ‫ولیبت‬‫پژٍّص‬‫ویفی‬
ٜ‫ٚاغ‬Researchٝ‫ث‬ ‫ِغت‬ ‫زض‬ٚ ‫اؾت‬ ‫وبٚـ‬ ٚ ‫تزؿؽ‬ ،ٚ‫وب‬ ٚ ‫وٙس‬ ،‫تحم٥ك‬ ،‫پػٚٞف‬ ٢‫ٔقٙب‬Qualitativeٝ‫ث‬‫اؾت‬ ٣٘ٛ‫چ‬ ٚ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٔقٙب‬.ٜ‫ٚاغ‬ ٚ‫ز‬ ٗ٤‫ا‬
ٝ‫ث‬ ً‫ب‬‫ٔزٕٛف‬‫تحم٥ك‬ ٢‫ٔقٙب‬‫٤ب‬٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬1
‫اؾت‬(ٖ‫آض٤ب‬،‫پٛض‬1377.)
‫پػٚٞف‬ْ‫٘ؾب‬ ٢‫ٞب‬٣‫پٛظ٤ت٥ٛ٤ؿت‬ ٓ٤‫پبضازا‬ ٚ‫ز‬ ‫اظ‬ ‫فٕستب‬ ‫ٔساض‬(٣ٕ‫و‬ ‫ضٚ٤ىطز‬2
)٣‫٘بتٛضاِ٥ؿت‬ ٚ(‫ضٚ٤ه‬٣‫و٥ف‬ ‫ضز‬3
)٣ٔ ‫تجق٥ت‬‫وٙٙس‬.٣ٕ‫و‬ ‫تحم٥مبت‬ ‫زض‬
(٣‫پٛظ٤ٛ٤ؿت‬ ٓ٤‫پبضازا‬)ٜ‫پس٤س‬ ‫ثب‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ‫وبض‬ ‫ٔحمك‬ ،٣ٔ ‫آغبظ‬ ٢‫ا‬‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ‫تقط٤ف‬ ٚ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫لجال‬ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬.٣ِ‫حب‬ ‫زض‬٣‫و٥ف‬ ‫تحم٥ك‬ ٝ‫و‬(ٓ٤‫پبضازا‬
٣‫٘بتٛضاِ٥ؿت‬)٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ٢‫ٔٛاضز‬ ‫زض‬ ‫ٔقٕٛال‬‫انال‬ ‫٤ب‬ ‫زاضز‬ ‫ٚرٛز‬ ٣‫ا٘سو‬ ‫ٔغبِت‬ ٜ‫پس٤س‬ ٖ‫آ‬ ٜ‫زضثبض‬ ٝ‫و‬ ‫قٛز‬‫٘ساضز‬ ‫ٚرٛز‬.٣٤‫ٟ٘ب‬ ‫ٞسف‬‫زض‬،‫ضٚ٤ىطز‬ ٚ‫ز‬
‫اؾت‬ ‫أٛض‬ ‫حم٥مت‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ثطز‬ ٣‫پ‬ ٚ ٖ‫رٟب‬ ‫ث٥كتط‬ ‫قٙبذت‬.‫رٕـ‬ ٝ‫ث‬ ٚ‫ز‬ ‫ٞط‬٣ٔ ٖ‫ا٘ؿب‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ‫قٛاٞس‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫آٚض‬‫پطزاظ٘س‬(،‫٘كبط‬1388).‫ضٚ٤ىطز‬ ‫زض‬
٢‫ز٘٥ب‬ ،٣ٕ‫و‬٣‫ارتٕبف‬ٖٛ‫ٕٞچ‬٢‫ز٘٥ب‬،٣‫ف٥ع٤ى‬٣‫ٚالق‬ُٚ‫ٔؿتم‬‫اظ‬ٗٞ‫ش‬ٖ‫ا٘ؿب‬‫زض‬‫٘ؾط‬ٝ‫ٌطفت‬٣ٔ‫قٛ٘س‬.‫ٚالق٥ت‬‫ضا‬‫أٛض‬،٣ٙ٥‫ف‬ٜ‫ٔكبٞس‬،‫پص٤ط‬
ٜ‫ا٘ساظ‬‫پ٥ف‬ ٚ ٣ٙ‫ٌطفت‬‫اٍِٛٞب‬ ٚ ٜ‫وطز‬ ٣‫تّم‬ ٣٘‫قس‬ ٣ٙ٥‫ث‬ٚٓ‫٘ؾ‬٣٤‫ٞب‬ٝ‫و‬‫زض‬٢‫ز٘٥ب‬٣‫ارتٕبف‬‫ٔٛرٛز‬٣ٔ ٜ‫ؾٙز٥س‬ ٣ٕ‫و‬ ٚ ٣ّٕ‫ف‬ ٢‫اثعاضٞب‬ ‫ثب‬ ‫ٞؿتٙس‬‫قٛ٘س‬.
‫قٙبذت‬ ٝ‫٘ت٥ز‬ ‫زض‬ٜ‫پس٤س‬٢‫ٞب‬‫ٔبفٛق‬٣‫تزطث‬(‫ٔتبف٥ع٤ه‬)‫ثٛز‬ ‫٘رٛاٞٙس‬ ٣‫ثطضؾ‬ ُ‫لبث‬(،٢‫ٔرتبض‬1395).
،ٝ‫و‬ ‫ٔقٙبؾت‬ ٗ٤‫ثس‬ ٗ٤‫ا‬٣ِ‫حب‬ ‫زض‬‫احجبت‬ ٝ‫زض٤چ‬ ‫اظ‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٣ٕ‫و‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ٜ‫پس٤س‬ ٝ‫ث‬ ٓ‫ضئبِ٥ؿ‬ ٚ ٣٤‫ٌطا‬٣ٔ ٜ‫ٍ٘ب‬ ٗ٥٘‫لٛا‬ ٚ ‫لٛافس‬ ٚ ،‫حٛازث‬ ،‫ٞب‬،‫وطز‬
ٗٞ‫ش‬ ٜ‫ٍ٘ب‬ ‫٤ه‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٜ‫ٍ٘ب‬‫اؾت‬ ٣٤‫تفؿ٥طٌطا‬ ‫ضٞ٥بفت‬ ‫اظ‬ ٝ٘‫ٌطا٤ب‬.ٜ‫ش‬ ‫اظ‬ ‫ذبضد‬ ٣‫ٔغّم‬ ‫حم٥مت‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٔقتمس‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ،ٗ٤‫ثٙبثطا‬ٖ
ٜ‫پس٤س‬ ٚ‫ض‬ ٗ٥ٕٞ ‫اظ‬ ،‫٘ساضز‬ ‫ٚرٛز‬ ‫ٚالـ‬ ٖ‫رٟب‬ ‫زض‬ ٚ ٖ‫ا٘ؿب‬‫ٔٛرٛز٤ت‬ ‫ٞب‬ٖ‫ثتٛا‬ ٝ‫و‬ ‫٘٥ؿتٙس‬ ٣ّ‫ٔؿتم‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫زاز‬ ‫لطاض‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ُ‫ٔؿتم‬ ‫عٛض‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬.
‫اؾت‬ ٗٞ‫ش‬ ‫اظ‬ ‫چ٥عٞب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اؾترطاد‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫وبض‬ ٚ ،‫اؾت‬ ‫افطاز‬ ٗٞ‫ش‬ ‫زض‬ ‫ٞؿت‬ ٝ‫ٞطچ‬(،٢‫٘ٛض‬1397).
،ٗ٤‫ثٙبثطا‬،‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬‫ٔزٕٛؿ‬‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ٢‫ٞب‬٣ٍٙٞ‫فط‬ ٚ ٣‫ارتٕبف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫فٕ٥ك‬ ٣‫ثطضؾ‬ ٢‫ثطا‬ ‫اؾت‬ ٣ّٕ‫غ٥طو‬ ٚ ٣‫اؾتمطائ‬ ٢‫ٞب‬
(،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬1393.)
‫زض‬،‫ٔزٕٛؿ‬‫ض‬ٚ٢‫ن‬‫ض‬‫ز‬ٜ‫ا‬٢٣ّٕ‫و‬٣‫و٥ف‬ ٚ‫ثب‬ٚ‫ز‬ٜ‫شض‬ٗ٥‫ث‬‫ٔتفبٚت‬ٝ‫ث‬"‫ٚالق٥ت‬"ٚ"‫ٔقطفت‬"٣ٔ ٝ‫ٍ٘ط٤ؿت‬‫قٛز‬.
‫است؟‬ ‫پژٍّطی‬ ًَِ‫چگ‬ ‫ویفی‬ ‫سٍیىشد‬
ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬(1393)٣ٜٔ‫ٞطٌب‬ ‫ٌٛ٤س‬ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ‫ث٥ف‬ ‫ذٛز‬ ‫ٔغبِقبت‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫زض‬ ٝ‫و‬ٜ‫ا٘ساظ‬ ‫نسز‬ٗ٥‫ٔق‬ ٢‫ٔتغ٥طٞب‬ ‫اظ‬ ٣‫ٔكره‬ ‫ٔمبز٤ط‬ ‫ؾٙزف‬ ٚ ٢‫ٌ٥ط‬
ٖ‫آ‬ ‫وّ٥ت‬ ٚ ‫ثطآ٤س‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ٜ‫پس٤س‬ ‫اظ‬ ‫فٕ٥ك‬ ٣‫قٙبذت‬ ٢ٛ‫رؿتز‬ ‫زض‬ ،‫ثبقس‬٣ٔ ‫اتفبق‬ ٝ‫و‬ ٢‫ثؿتط‬ ٖ‫ٕٞب‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ٜ‫پس٤س‬،‫زٞس‬ ‫لطاض‬ ٣‫ثطضؾ‬ ‫ٔٛضز‬ ‫افتس‬
ٖ‫آ‬‫زاضز‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫ذٛز‬ ‫تحم٥ك‬ ‫زض‬ ٜ‫ٌب‬.‫ضٚ٤ىطز‬ ٜ‫فٕس‬ ٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ٝ‫ؾ‬ ،‫لغق٥ت‬ ْ‫فس‬ ُٕ‫تح‬ ُ‫ان‬ ٚ ٣‫اؾتمطائ‬ ُ٥ّ‫تح‬ ،٣‫اوتكبف‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٖ‫ا٤كب‬ ‫٘ؾط‬ ‫اظ‬
‫اؾت‬ ٣‫و٥ف‬.٣‫اوتكبف‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ‫اظ‬ ‫ٔٙؾٛض‬ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫ثب‬ ٖ‫ظٔب‬ ٓٞ ٚ ‫پػٚٞف‬ ْ‫ا٘زب‬ َ‫ذال‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫تحم٥مبت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ٜٛ‫ٚر‬ ‫ثب‬ ،‫ٞب‬
ٜ‫تبظ‬٣ٔ ٝ‫ٔٛار‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ٜ‫پس٤س‬ ٜ‫ٔٛض‬ ‫زض‬ ٢‫ا‬‫ـ‬‫اؾت‬ ٜ‫ثٛز‬ ٝ‫٘بقٙبذت‬ ٚ‫ا‬ ٢‫ثطا‬ ‫تحم٥ك‬ ٢‫اثتسا‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ‫ٚز‬.ٜ‫زاز‬ ‫اؾت‬ ‫٘بچبض‬ ٚ‫ا‬‫ثب‬ ‫ضا‬ ٜ‫قس‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ٞب‬
‫وٙس‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٣‫اؾتمطائ‬ ‫ضٚ٤ىطز‬.ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫ثب‬ ‫ذٛز‬ ٢‫ٞب‬ ٝ‫٤بفت‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ٢‫رب‬ ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٣ٙ‫٤ق‬ٜ‫زاز‬ ‫زض‬ ‫ٔٛرٛز‬ ‫قٛاٞس‬ ٝ‫ث‬ ،‫ٔٛرٛز‬ ٢‫ٞب‬‫ٌطزآ‬ ٢‫ٞب‬ٜٚ‫قس‬ ٢‫ض‬
‫وٙس‬ ٝ٥‫تى‬ ‫تحم٥ك‬ ٖ‫ٕٞب‬ ‫زض‬.‫پػ‬ ‫قطا٤ظ‬ ٗ٤‫ا‬ ٕٝٞ٣ٔ ٝ‫ٔٛار‬ ‫لغق٥ت‬ ْ‫فس‬ ‫ثب‬ ‫ضا‬ ‫ٚٞكٍط‬‫وٙس‬.‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣‫قطا٤غ‬ ،‫لغق٥ت‬ ْ‫فس‬ ‫اظ‬ ‫ٔٙؾٛض‬
‫٘ساضز‬ ‫اذت٥بض‬ ‫زض‬ ٖ‫آ‬ ‫ثط‬ ‫ٔٛحط‬ ُٔ‫فٛا‬ ٚ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ٜ‫پس٤س‬ ٜ‫زضثبض‬ ٣‫زل٥م‬ ٚ ٗ‫ضٚق‬ ‫اعالفبت‬،‫اؾت‬ ‫تحم٥ك‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫اظ‬ ٣‫ثرك‬ ‫لغق٥ت‬ ْ‫فس‬.
‫پػٚٞف‬‫فقبِ٥ت‬ ،‫ضٚاثظ‬ ‫و٥ف٥ت‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬‫ٔٛلق٥ت‬ ٚ ‫ٞب‬٣ٔ ٣‫ثطضؾ‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬‫زاض٘س‬ ‫لطاض‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ٖ‫فٙٛا‬ ‫تحت‬ ‫غبِجب‬ ‫وٙٙس‬.‫تبو٥س‬ ‫پػٚٞف‬ ‫٘ٛؿ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬
‫اؾت‬ ‫ربٔـ‬ ‫تٛن٥ف‬ ‫ثط‬ ‫ث٥كتط‬.‫ٔٙؼ‬‫رب‬ ‫تٛن٥ف‬ ‫اظ‬ ‫ٚض‬ٝ‫ث‬ ،ٗ٥‫ٔق‬ ‫ٔٛلق٥ت‬ ‫٤ب‬ ‫فقبِ٥ت‬ ‫٤ه‬ َ‫ذال‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣٤‫چ٥عٞب‬ ٖ‫آ‬ ْ‫تٕب‬ ٖ‫وطز‬ ‫تٛن٥ف‬ ُ٥‫تفه‬
٣ٔ‫ٌصضز‬(،‫زالٚض‬1389.)
‫ف٥ّؿتس‬4
(1970)ٝ‫ث‬ٝ‫ٔزٕٛف‬‫اظ‬ ٢‫ا‬‫فقبِ٥ت‬‫ٞب‬٣‫تحم٥م‬ ٢‫ضاٞجطزٞب‬ ‫٤ب‬ٜ‫ٔكبٞس‬ ٖٛ‫چ‬‫ثب‬ٝ‫ٔهبحج‬‫فٕ٥ك‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ،ٜ‫ٌؿتطز‬ ‫قطوت‬ ُٚٔ‫وب‬ ٚ‫زض‬
‫فقبِ٥ت‬٣‫پػٚٞك‬ ٢‫ٞب‬ٚ ٣٘‫ٔ٥سا‬ ‫وبض‬ ،...ٝ‫ث‬ ْ‫ٞطوسا‬ ٝ‫و‬ٜ‫زضثبض‬ ،َٚ‫ا‬ ‫زؾت‬ ‫اعالفبت‬ ‫وؿت‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ‫ّك‬‫م‬‫ٔح‬ ٢ٛ‫٘ح‬٣ٔ ٢‫٤بض‬ ‫تحم٥ك‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٢‫زٞٙس‬،
٣ٔ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬‫ٌٛ٤س‬.
1
Qualitative Research
2
Quantitative
3
Qualitative
4
Filstead

3. 2
‫زالٚض‬(1389)٣ٔ ٖ‫٘كب‬ ‫ذبعط‬‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ،‫وٙس‬‫رٕـ‬ ‫اعالفبت‬ ‫اظ‬‫تٛن٥ف‬ ،ٜ‫قس‬ ٢‫آٚض‬،٣ّ٥ّ‫تح‬ ٢‫ٞب‬،٣ٟٔٛ‫ٔف‬ٝ‫عجم‬ ٚ ٣‫ازضاو‬٢‫ثٙس‬ُ‫حبن‬ ٜ‫قس‬
٣ٔ‫قٛز‬.ًٙٞ‫فط‬ ٢‫٤بزٌ٥ط‬ ،‫پػٚٞف‬ ‫ٔٛضز‬ ْ‫ٔطز‬ ‫ثب‬ ٖ‫وطز‬ ٣ٌ‫ظ٘س‬ ٣ٙ‫٤ق‬ ‫اعالفبت؛‬ ٝ‫ث‬ ٣‫زؾتطؾ‬ ‫ثحج‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ضٚـ‬ ‫زض‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬،٣‫اضظق‬ ٣٘‫ٔجب‬ ّٕٝ‫ر‬ ‫اظ‬ ،
٢‫ضفتبض‬ ٚ ٣‫فم٥ست‬‫ٞ٥ذ‬ ٚ ‫اٍ٘٥عـ‬ ،‫احؿبؼ‬ ‫زضن‬ ٢‫ثطا‬ ‫تالـ‬ ٚ ٖ‫ظثب‬ ،ٖ‫آ‬‫ٞب‬٢ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫اؾت‬.٣ٔ ‫زضن‬ ُ٥ِ‫ز‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ٣‫ارتٕبف‬ ‫ضفتبض‬ ،٣‫و٥ف‬ ‫ٔحمك‬‫وٙس‬
ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ٝ‫و‬٣ٔ ‫لطاض‬ ٖ‫ز٤ٍطا‬ ٢‫رب‬‫زٞس‬(،‫زالٚض‬1385.)
‫اؾتطاؼ‬ ّٓ‫آ٘ؿ‬(1385)٣ٔ‫ٌٛ٤س‬:«ٝ‫٤بفت‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣‫تحم٥م‬ ‫ٞط٘ٛؿ‬ ‫اظ‬ ‫فجبضت‬ ٣‫و٥ف‬ ‫تحم٥ك‬ ‫اظ‬ ‫ٔب‬ ‫ٔٙؾٛض‬‫ض‬ ٣٤‫ٞب‬ٝ‫ث‬ ‫ا‬٣ٔ ‫زؾت‬ٜٛ٥‫ق‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ‫زٞٙس‬٣٤‫ٞب‬
‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ‫غ٥ط‬ٜ‫٘كس‬ ‫وؿت‬ ٖ‫وطز‬ ٣ّٕ‫و‬ ٌٝ٘ٛ‫ٞط‬ ‫٤ب‬ ٢‫آٔبض‬ ٢‫ٞب‬‫ا٘س‬.
٣ٙ٤‫فبثس‬(1383)٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ٕٝ٘ٛ٘ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬ ْ‫فس‬ ،‫تٛن٥ف‬ ٚ ‫اوتكبف‬ ‫ثط‬ ‫تبو٥س‬ ‫اظ‬ ‫فجبضتٙس‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ٣ّ‫و‬ ٢‫ٞب‬‫ثط‬ ٕٝ٘ٛ٘ ‫ا٘تربة‬ ٚ ٣‫تهبزف‬ ٢‫ٌ٥ط‬
ٜ‫پس٤س‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ثط‬ ‫تبو٥س‬ ،‫پػٚٞف‬ ‫ٞسف‬ ‫اؾبؼ‬‫ٞب‬٣‫عج٥ق‬ ‫ثبفت‬ ‫زض‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٗ‫ٌطفت‬ ‫٘ؾط‬ ‫زض‬ ،ٜ‫زاز‬ ٝ‫اضائ‬ ،‫پػٚٞف‬ ٢‫اثعاضٞب‬ ‫اظ‬ ٣‫٤ى‬ ٖ‫فٙٛا‬ٝ‫ث‬ ‫ٞب‬
ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬ ،‫تهبٚ٤ط‬ ٚ َ‫افٕب‬ ،‫وّٕبت‬ ‫نٛضت‬ٝ‫ث‬ ‫ٞب‬ٖ‫زاؾتب‬ ٚ ٣‫تٛن٥ف‬ ‫ٌعاضـ‬ ،‫پػٚٞف‬ ْ‫ا٘زب‬ ٗ٥‫ح‬ ‫زض‬ ٚ ٣‫اؾتمطائ‬ ‫نٛضت‬،‫پػٚٞف‬ ‫٘تب٤ذ‬ ‫اظ‬ ٌٝ٘ٛ
،‫ٔٛضز‬ ‫٤ه‬ ٝ‫رب٘ج‬ ٕٝٞ ٚ ٣‫فٕم‬ ٣‫ثطضؾ‬ ٚ ُ٥ّ‫تح‬٣‫قره‬ ٢‫ٔقٙبٞب‬ ‫٘مف‬ ‫ثط‬ ‫تبو٥س‬.
‫آٚضز‬ ‫ٚرٛز‬ ٝ‫ث‬ ٚ ‫تطو٥ت‬ ٜ‫حٛظ‬ ٝ‫ؾ‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ٗ‫زا٘ؿت‬ ‫اظ‬ ٢‫رس٤س‬ َ‫اقىب‬ ‫تٛا٘س‬ ٣ٔ ‫اؾبؾب‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬(‫آظاز‬،1396):
1.ٖ‫ز٤ٍطا‬ ‫قٙبذت‬
2.ٜ‫پس٤س‬ ‫قٙبذت‬ ٝ‫تٛؾق‬‫ٞب‬
3.٣‫ا٘قىبؾ‬ ‫٤ب‬ ‫فٕ٥ك‬ ‫قٙبذت‬ ‫تِٛ٥س‬
‫ثط‬ٝ٤‫پب‬‫پػٚٞف‬٣‫و٥ف‬٣ٖٔ‫تٛا‬‫ٔكرم‬‫وطز‬ٝ‫و‬:
‫٤ه‬)‫افطاز‬ٍٝ٘ٛ‫چ‬‫فىط‬٣ٔ‫وٙٙس‬.
ٚ‫ز‬)ٜ‫زضثبض‬ٝ‫چ‬‫فىط‬٣ٔ‫وٙٙس‬.
ٝ‫ؾ‬)‫چطا‬ٍٚٝ٘ٛ‫چ‬ٝ‫ث‬٣‫اضظ٤بث‬ٚٓ٥ٕ‫ته‬٢‫ٌ٥ط‬٣ٔ‫پطزاظ٘س‬.
‫چٟبض‬)ٝ‫چ‬٢‫چ٥ع‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫ضا‬‫ثط‬٣ٔ‫اٍ٘٥عز‬(،٢‫ذساٚضز‬1387).
‫ت‬‫ض‬‫ا‬‫ؼ‬5
(2007)ٗٔ‫ٌٛض‬ ‫وتبة‬ ٣‫ثطضؾ‬ ‫زض‬6
(2005)ٚ٣ٌ‫٤ػ‬‫زض‬ ‫ضا‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ٢‫وّ٥س‬ ٢‫ٞب‬‫چٙس‬٣ٔ ٝ‫ذالن‬ ّٕٝ‫ر‬‫وٙس‬:
‫زض‬ ‫ضا‬ ٜ‫زاز‬ ٖ‫پػٚٞكٍطا‬٣ٔ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٖ‫ٚلٛفكب‬ ٣‫عج٥ق‬ ‫ٔح٥ظ‬‫اؾت؛‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ذٛز‬ ٣ّ‫ان‬ ‫اثعاض‬ ٚ ‫وٙٙس‬
‫پػٚٞف‬‫ٞؿتٙس؛‬ ‫اضتجبط‬ ‫زض‬ ٣ٔ‫غ٥طوال‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬
‫اعالفبت‬ ٢‫تفؿ٥طٞب‬ ‫اؾبؼ‬‫ضٚـ‬ٝ‫ث‬ ٚ ‫٘٥ؿت‬ ٢‫آٔبض‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫تٙ٥س‬ ٓٞ‫زض‬ ‫وّ٥ت‬ ،‫ٔكرم‬ ٢‫ٔتغ٥٥طٞب‬ ٢‫رب‬‫ضا‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ‫زض‬ ‫ٔٛرٛز‬ ‫فٙبنط‬ ‫اظ‬ ٢‫ا‬
‫زاض٘س‬ ‫٘ؾط‬ ‫زض‬‫؛‬
ٖ‫پػٚٞكٍطا‬‫آٖ؛‬ ُ‫حبن‬ ‫تب‬ ‫زاض٘س‬ ‫تٕطوع‬ ‫فقبِ٥ت‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫ثط‬ ‫ث٥كتط‬ ٣‫و٥ف‬
‫پػٚٞف‬ ‫اغّت‬ ُ‫حبن‬‫پطؾف‬ ‫تِٛ٥س‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬‫پ٥ف‬ ‫٘تب٤ذ‬ ‫٤ب‬ ‫ضٚاثظ‬ ‫ضز‬ ‫٤ب‬ ‫احجبت‬ ٝ٘ ‫اؾت‬ ‫فطض٥بت‬ ٚ ‫حسؾ٥بت‬ ٚ ٣‫پػٚٞك‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫قس‬ ٣ٙ٥‫ث‬‫؛‬
‫پػٚٞف‬‫ا٘ؽ‬ ‫تٛؾظ‬ ٜ‫قس‬ ٝ‫ؾبذت‬ ٣٘‫ٔقب‬ ٢ٛ‫رؿتز‬ ٝ‫ث‬ ٣٤‫اؾتمطا‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬‫ا‬ٖ‫ٞب‬ْ‫تقب‬ ‫زض‬ ٚ٣ٔ ‫زاض٘س‬ ‫٤ىس٤ٍط‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ٣ِ‫پطزاظز‬(‫تطا٘ؽ‬،
2007،ٗٔ‫ٌٛض‬ ٚ2005‫زض‬ ُ‫٘م‬ ،٢‫ٔرتبض‬٣‫اؾى‬،٣ِٛ‫ضؾ‬،1397.)ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬‫پ٥ٛؾت‬1
‫هْن‬‫ویفی‬ ‫تحمیمبت‬ ‫اّذاف‬ ‫تشیي‬
ٟٓٔ‫قطح‬ ٝ‫ث‬ ٣‫و٥ف‬ ‫تحم٥مبت‬ ‫اٞساف‬ ٗ٤‫تط‬ُ٤‫ش‬‫اؾت‬:
‫تٛن٥ف‬:،٣٘‫ا٘ؿب‬ ٜٚ‫ٌط‬ ‫٤ه‬ ٜ‫زضثبض‬ ٣ٕ‫و‬ ‫اعالفبت‬ ٝ‫و‬ ٣ٔ‫ٍٞٙب‬٣‫ثطذ‬ ‫٤ب‬ ٖ‫ؾبظٔب‬ ‫٤ه‬ٜ‫پس٤س‬،‫ثبقس‬ ٝ‫زاقت‬ ‫ٚرٛز‬ ٣‫ارتٕبف‬ ٢‫ٞب‬
ٝ‫ٔهبحج‬ٝ‫ٔغبِق‬ ٜ‫ضا‬ ٗ٤‫ثٟتط‬ ٣ّٕ‫ف‬ ‫ٔكبٞسات‬ ٚ ‫فٕ٥ك‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫اؾت‬.
5
Terras
6
Gorman

4. 3
ٝ٥‫فطض‬ ٗ٤ٚ‫تس‬:‫ضٚـ‬ ً‫ال‬ٕٛ‫ٔق‬ ٝ‫و‬ ٢‫پػٚٞكٍط‬‫وبض‬ ٝ‫ث‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ‫ثطز‬،٣ٕ٘ ٝ٤‫اضا‬ ٣ٙ‫ضٚق‬ ٚ ‫نط٤ح‬ ‫فطض٥بت‬‫زٞس‬.ٜ‫زضثبض‬ ‫زل٥ك‬ ‫اعالفبت‬ ٢‫ٌطزآٚض‬
ٜ‫پس٤س‬ ٣‫ثطذ‬ٝ٥‫فطض‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ٝ‫ث‬ ‫ثب٤س‬ ‫ٞب‬٣٤‫ٞب‬ٖٛٔ‫آظ‬ ٣ّٕ‫ف‬ ‫٘ؾط‬ ‫اظ‬ ٝ‫و‬،‫ثبقٙس‬ ‫پص٤ط‬‫قٛز‬ ٣ٟ‫ٔٙت‬.
ٝ٤‫٘ؾط‬ ٝ‫تٛؾق‬:‫پػٚٞف‬ ٝ‫و‬ ‫افطاز‬ ‫اظ‬ ٢‫ثؿ٥بض‬٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬،‫زٞٙس‬ٟٓٔ ‫ثطاؾبؼ‬ٜ‫پس٤س‬ ٜ‫زضثبض‬ ٝ‫٤ىپبضچ‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫٤ه‬ ‫وكف‬ ‫نسز‬ ‫زض‬ ٖ‫ٞسفكب‬ ٗ٤‫تط‬
‫ٞؿتٙس‬ ‫ذٛز‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬.ٝ٤‫٘ؾط‬‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ‫ٞب‬ٜ‫زاز‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫نٛضت‬ ٝ‫ث‬ ‫اغّت‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬ٚ ٣‫تزطث‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫ز٤سٌب‬ ٝ٤‫پب‬ ‫ثط‬ ٜٝ٘‫قس‬ ٗ٥٥‫تق‬ ‫پ٥ف‬ ‫اظ‬ ٢‫ٞب‬٢
ُ‫قى‬ ٣‫ارتٕبف‬ ‫ٔٛلق٥ت‬ ٜ‫زضثبض‬ ‫پػٚٞكٍط‬٣ٔ‫ٌ٥طز‬.
‫زضٔزٕٛؿ‬،‫پػٚٞف‬٣‫و٥ف‬ً‫ب‬‫اؾبؾ‬٣ٔ‫تٛا٘س‬َ‫اقىب‬٢‫رس٤س‬‫اظ‬ٗ‫زا٘ؿت‬‫ضا‬‫زض‬ُٔ‫قب‬ ُ‫قى‬ ٝ‫ؾ‬:‫قٙبذت‬،ٖ‫ز٤ٍطا‬ٝ‫تٛؾق‬‫قٙبذت‬ٜ‫پس٤س‬ٚ ‫ٞب‬‫تِٛ٥س‬
‫قٙبذت‬‫فٕ٥ك‬‫٤ب‬‫آٚضز‬ ‫ثٛرٛز‬ ٣‫ا٘قىبؾ‬(،‫آظاز‬1396.)
‫ٞسف‬٣ٔ ٝ‫اضائ‬ ٖ‫ز٤ٍطا‬ ٚ ٖ‫ذٛزقب‬ ‫اظ‬ ‫افطاز‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣٤‫ضفتبضٞب‬ ‫تفؿ٥ط‬ ٚ ٖ‫ا٘ؿب‬ َ‫افٕب‬ ‫تفؿ٥ط‬ ،٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬‫زٞٙس‬.ٝ‫اضائ‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٞسف‬ ُ‫و‬ ‫زض‬
ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ٚ ‫ثفٟٕس‬ ‫ضا‬ ٣٘‫ا٘ؿب‬ ‫ٔٛضٛفبت‬ ٚ ُ‫ٔؿبئ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫زضنسز‬ ٣ٙ‫٤ق‬ ‫اؾت‬ ٖ‫ا٘ؿب‬ ٝ‫تزطث‬ ‫اظ‬ ‫فٕ٥ك‬ ‫زضن‬ ٚ ‫تٛن٥ف‬ٖ‫ٌفتٕب‬ ‫٤ب‬ ‫اضتجبعبت‬ ،ُٔ‫تقب‬ ‫زض‬ ٝ‫چ‬
‫ضخ‬ ٖ‫ا٘ؿب‬٣ٔ‫ثجطز‬ ٣‫پ‬ ،‫زٞس‬.
ٖ‫آ‬ ‫ضا‬ ٣‫ٚالق‬ ٢‫ز٘٥ب‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫تالـ‬ ‫زض‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ٞسف‬ٖ‫آ‬ ٝ٘ ،‫ثكٙبؾس‬ ‫ٞؿت‬ ٝ‫و‬ ٌٝ٘ٛٝ‫و‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٜ‫ا٘ساظ‬ ‫ضا‬‫وٙس‬ ٜ‫اؾتفبز‬ ٣٤‫ضاٞجطزٞب‬ ‫اظ‬ ٚ ‫وٙس‬ ٢‫ٌ٥ط‬
ٜ‫زاز‬ ‫تِٛ٥س‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ٚ‫ا‬ ‫ٟ٘ب٤ت‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬٣ٔ ٣‫تٛن٥ف‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫زاز‬ ٗ٤‫ا‬ ٚ ‫ضؾب٘س‬ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬ٌٝ٘ٛ٣ٔ ‫تٛن٥ف‬ ٢‫ا‬‫تٛل‬ ‫ثب‬ ‫ٔٙغجك‬ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬‫قطوت‬ ‫٤ف‬٣ٔ ٖ‫وٙٙسٌب‬‫ثبقس‬
(،٢‫ذساٚضز‬1387).
‫آى‬ ‫هشاحل‬ ٍ ‫ویفی‬ ‫پژٍّص‬ ‫فشایٌذ‬
٣ٔ ‫تقط٤ف‬ ،ٓٞ ‫ثب‬ ‫ٔطتجظ‬ ٚ ٟٓٔ ‫فقبِ٥ت‬ ٝ‫ؾ‬ ‫ثب‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ‫فطا٤ٙس‬‫قٛز‬.‫فجبضت‬ ٟٓٔ ‫فقبِ٥ت‬ ٝ‫ؾ‬ ٗ٤‫ا‬‫اظ‬ ‫ا٘س‬:٣‫ٞؿت‬‫ٔقطفت‬ ،٣‫قٙبؾ‬ٚ ٣‫قٙبؾ‬
‫ضٚـ‬٣‫قٙبؾ‬.٣‫ٞؿت‬ ‫چبضچٛة‬ ‫زض‬ ،‫زاضز‬ ٝ‫تٛق‬ ‫زض‬ ‫ذٛ٤ف‬ ٣ٍٙٞ‫فط‬ ‫ؾٛاثك‬ ‫اظ‬ ٝ‫آ٘چ‬ ‫ٞط‬ ‫ثب‬ ،٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ٚالـ‬ ‫زض‬ٝ٤‫٘ؾط‬ ٚ ٣‫قٙبؾ‬‫ذٛز‬ ٢‫ٞب‬
٢‫پس٤ساضٞب‬ ‫ثب‬ٝ‫ضٚث‬ ٖ‫رٟب‬٣ٔ ٚ‫ض‬‫قٛز‬.٣‫ٞؿت‬ ٗ٤‫ا‬‫پطؾف‬ ّٝ‫ؾّؿ‬ ٣‫قٙبؾ‬٣ٔ ‫عطح‬ ‫ضا‬ ٣٤‫ٞب‬‫پبؾد‬ ٗ‫٤بفت‬ ٢‫رٛ٤ب‬ ٢ٚ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫ؾت‬(ٜ‫حٛظ‬ ‫زض‬ ٗ٤‫ا‬ ٚ٢
‫ٔقطفت‬٣ٔ ‫لطاض‬ ٣‫قٙبؾ‬‫ٌ٥طز‬)٣ٔ ‫پػٚٞكٍط‬ ٚ‫ضٚـ‬ ٢‫٤بض‬ ٝ‫ث‬ ‫وٛقس‬٣‫قٙبؾ‬(ٜٛ٥‫ق‬ ُٔ‫قب‬ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ٞب‬‫ٞب‬)‫لطاض‬ ُ٥ّ‫تح‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ضا‬ ‫ٔٛضٛؿ‬
‫تف‬ ٜ‫آٍ٘ب‬ ٚ ‫زٞس‬‫زضآٚضز‬ ‫ٍ٘بضـ‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ‫ؾ٥طٞب٤ف‬(،‫ضٞبزٚؾت‬1389.)
ُ‫داد‬ ‫تحلیل‬‫ویفی‬ ‫پژٍّص‬ ‫دس‬ ‫ّب‬
‫اؾت‬ ٝ‫تٛر‬ ‫ٔٛضز‬ ٟٓٔ ‫ثرف‬ ٚ‫ز‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٢‫ثطا‬:
‫رٕـ‬ٜ‫زاز‬ ٢‫آٚض‬٣‫وبف‬ ٚ ‫ٔٙبؾت‬ ٢‫ٞب‬‫؛‬
ٜ‫زاز‬ ٝ٘‫ذاللب‬ ُ٥ّ‫تح‬ٜ‫ا‬.
ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٢‫ثطا‬‫زض‬ ‫وبٔال‬ ‫ثب٤س‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ،‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٝ‫غٛع‬‫قٛز‬ ‫ٚض‬(‫آظاز‬،1396.)
‫سٍش‬‫دس‬ ُ‫داد‬ ‫تحلیل‬ ‫ابضاسّبی‬ ٍ ‫ّب‬‫ویفی‬ ‫پژٍّص‬
‫ضٚـ‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬ ‫ثب‬ ٣‫پػٚٞك‬ ْ‫ا٘زب‬ ٢‫ثطا‬٣ٔ ‫ضا‬ ٣ٌ٘ٛ‫ٌٛ٘ب‬ ٢‫ٞب‬‫وطز‬ ‫ا٘تربة‬ ٖ‫تٛا‬.‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ٝ‫زؾت‬ ٚ ‫ٞب‬٢‫ثٙس‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٜ‫حٛظ‬ ‫زض‬٢‫ٞب‬
‫اؾت‬ ‫ٔتفبٚت‬ ٌٖٛ‫ٌٛ٘ب‬.٢‫ٔرتبض‬٣ِٛ‫ضؾ‬ ٚ ٣‫اؾى‬(1397)ٝ‫زاقت‬ ‫اؽٟبض‬،‫ا٘س‬ّٗ‫ِ٥ٙى‬ ٚ ٗ٤‫ز٘ع‬(2011)‫ضٚـ‬٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ‫ضا‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ٢‫ٞب‬7
،
ْٛ‫ل‬٢‫ٍ٘بض‬8
٢‫تفؿ٥ط‬ ،9
٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ،10
٣‫پػٚٞك‬ ْ‫السا‬ ،11
٣ٔ ٣‫وّ٥ٙ٥ى‬ ‫پػٚٞف‬ ٚ ،‫زا٘ٙس‬.ٕٗ‫ضاؾ‬ ٚ َ‫ٔبضقب‬(2014)‫ضٚـ‬ ‫٘٥ع‬٣‫ضٚا٤ت‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٢‫ٞب‬12
،
7
Case Study
8
Ethnography
9
Interpretive Practice
10
Grounded theory
11
Action Research
12
Narrative research

5. 4
ْ‫السا‬٣ٞٚ‫پػ‬13
ْٛ‫ل‬ ،٣ٍٙٞ‫فط‬ ‫ٔغبِقبت‬ ،٣ٔ ‫پ٥كٟٙبز‬ ‫ضا‬ ٜ‫غ٥ط‬ ٚ ٣‫ف٥ٕ٥ٙ٥ؿت‬ ،٢‫ٍ٘بض‬‫وٙٙس‬.ْ‫ٔط٤ب‬(2014)ٚ ٢‫پػٚٞكٍط‬ ‫زض‬ ‫ذٛز‬ ٝ‫تزطث‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ‫٘٥ع‬
ٓ٥‫تمؿ‬ ‫٤ه‬ ٝ‫ث‬ ٢‫زوتط‬ ٚ ‫اضقس‬ ٣‫وبضقٙبؾ‬ ٖ‫زا٘كزٛ٤ب‬ ٣٤‫ضإٞٙب‬ٝ‫زؾت‬ ‫قف‬ ٢‫ثٙس‬‫اؾت‬ ُ‫لبئ‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫زض‬ ٢‫ا‬:،٣‫و٥ف‬ ٝ٤‫پب‬ ‫پػٚٞف‬
ْٛ‫ل‬ ،٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬٢‫ا٘تمبز‬ ‫پػٚٞف‬ ٚ ،٣‫ضٚا٤ت‬ ُ٥ّ‫تح‬ ،٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ،٢‫ٍ٘بض‬(٢‫ٔرتبض‬٣ِٛ‫ضؾ‬ ٚ ٣‫اؾى‬،1397).
َٛ‫وطؾ‬،،‫٘٥ع‬َ‫اؾتسال‬ ٚ ُ٤‫زال‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬‫عطح‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ ٣٘ٚ‫ٔس‬ ٢‫ٞب‬ْٛ‫ل‬ ،٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ،٣‫ضٚا٤ت‬ ‫ضٚـ‬ ‫پٙذ‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬‫ٌطا٘سز‬ ٚ ٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ،٢‫ٍ٘بض‬
ٝ‫زؾت‬ ٢‫تئٛض‬‫اؾت‬ ٜ‫وطز‬ ٢‫ثٙس‬.َٛ‫وطؾ‬(2013).‫پ٥ٛؾت‬ ‫زض‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬2
ٝ‫ث‬‫ضٚـ‬ ٣ٔ‫تٕب‬ ،ٝ‫ذالن‬ ‫عٛض‬‫ٔقٙب‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ ،‫ٔقٙب‬ ‫ؾبذت‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ َ‫ز٘جب‬ ٝ‫ث‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬٣ٌ‫ظ٘س‬ ٝ‫ث‬ ْ‫ٔطز‬ ٖ‫ثرك٥س‬‫ٞؿتٙس‬ ٖ‫ز٘٥بٞب٤كب‬ ٚ ٖ‫قب‬.
‫سٍش‬‫ویفی‬ ‫سٍیىشد‬ ‫دس‬ ‫سایج‬ ‫پژٍّص‬ ‫ّبی‬
٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬:٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬:ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ٝ٤‫٘ؾط‬٢‫ا‬:ٖ‫ثٙ٥ب‬ ٜ‫زاز‬14
:ٜ‫زاز‬ ‫اظ‬ ٝ‫ثطذٛاؾت‬‫ٞب‬:ٜ‫زاز‬‫ٔحٛض‬:ٝ٤‫پب‬‫ٚض‬:ٝ‫ثؿت‬‫ظاز‬:٣‫اؾترطار‬
ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ٗ٥‫وٛضث‬ ‫٘ؾط‬ ‫اظ‬ْ‫٘ؾب‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫ثطاؾبؼ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫تِٛ٥س‬ ٢‫ثطا‬ ٣ٕٔٛ‫ف‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ضٚـ‬ ‫٤ه‬ ٢‫ا‬ٜ‫قس‬ ٜ‫ٟ٘بز‬ ٖ‫ثٙ٥ب‬ ،ٜ‫زاز‬ ‫ٔٙس‬
‫اؾت‬(،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬1393.)
‫ن‬ ‫اؾت‬ ٣‫اوتكبف‬ ٚ ٣‫اؾتمطائ‬ ‫ٔٛحط‬ ٚ ‫اضظقٕٙس‬ ٣‫پػٚٞك‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫٤ه‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬٣ٔ ٖ‫أىب‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫ث‬ ٜٝ‫ث‬ ‫زٞس‬٢‫تئٛض‬ ٝ‫ث‬ ‫اتىب‬ ٢‫رب‬‫پ٥ف‬ ‫اظ‬ ٢‫ٞب‬
‫زضآ٤س‬ ‫تحم٥ك‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ‫ذسٔت‬ ٝ‫ث‬ ‫ثتٛا٘س‬ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬ ْ‫السا‬ ٜ‫تبظ‬ ٢‫تئٛض‬ ‫٤ه‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ٝ‫ث‬ ‫ذٛز‬ ٜ‫قس‬ ‫تقط٤ف‬.‫ٌط٘سز‬ ٜ‫ٚاغ‬15
‫ثط‬ ٢‫تئٛض‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٖ‫آ‬ ‫٘كبٍ٘ط‬
ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ٜ‫زاز‬ ‫اظ‬ ٝ‫و‬ ‫ٔؿتٙس‬ ٢‫ا‬٣ٙٞ‫ش‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ٝ٘ ٚ ‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ٜ‫ٟ٘بز‬ ‫ثٙب‬ ٣‫ٚالق‬ ٢‫ٞب‬‫اؾت‬ ٝ‫ؾبذت‬ ‫ضا‬ ٢‫تئٛض‬ ٝ‫و‬ ٢‫فطز‬ ‫ت‬(،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬1386)‫ٚالـ‬ ‫زض‬ ٚ
‫ٔٛضٛؿ‬ ‫٤ب‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ،ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٖٛٔ‫پ٥طا‬ ‫قٙبذت‬ ‫وؿت‬ ٢‫ثطا‬ ‫اؾت‬ ٣‫ضٚق‬ٜ‫فٕس‬ ٚ ‫ربٔـ‬ ‫تحم٥ك‬ ٖ‫آ‬ ‫ٔٛضز‬ ‫زض‬ ‫لجال‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬ٚ ‫اؾت‬ ٜ‫٘كس‬ ٢‫ا‬
ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ٖ‫آ‬ ‫زض‬ ‫ٔب‬ ‫زا٘ف‬‫اؾت‬ ‫ٔحسٚز‬ ‫ٞب‬(‫ثطٚن‬ ‫ٚؾت‬16
،1994.)‫پ٥ٛؾت‬ ‫زض‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬3
‫ضٚـ‬‫٤ب‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ٖ‫آ‬ ٣ٙ‫٤ق‬ ٣٤‫ٔجٙب‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٝ‫چ‬٣٤‫اؾتمطا‬ ‫عٛض‬(Induction)ٜ‫پس٤س‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫اظ‬ ،ُ‫و‬ ٝ‫ث‬ ‫رعء‬ ‫اظ‬ ٣ٙ‫٤ق‬ ‫؛‬ٝ‫ث‬ ٢‫ا‬ٖ‫ٕ٘ب٤ب‬ ٚ ‫آ٤س‬ ‫زؾت‬ٖ‫آ‬ ‫ٌط‬
‫اؾت‬ ٜ‫پس٤س‬.ٝ‫ث‬ٖ‫آ‬ ‫ثب٤س‬ ،‫ز٤ٍط‬ ‫فجبضت‬ٝ‫ث‬ ٚ ‫ٕ٘ٛز‬ ُٔ‫وب‬ ٚ ‫وطز‬ ‫وكف‬ ‫ثب٤س‬ ‫ضا‬ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٝ٤‫تزع‬ ٚ ‫اعالفبت‬ ٓ‫ٔٙؾ‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ٣‫آظٔب٤ك‬ ‫عٛض‬
‫زا‬ٜ‫ز‬‫ٕ٘ٛز‬ ‫احجبت‬ ،‫اؾت‬ ٝ‫ٌطفت‬ ‫٘كأت‬ ٜ‫پس٤س‬ ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬(،٢‫حط٤ط‬1385.)‫آظاز‬(1396)٣ٔ،‫ضٚ٤ىطز‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ٌٛ٤س‬َ‫ؾٛا‬ ‫٤ه‬ ‫ثب‬ ‫ضا‬ ‫وبضـ‬
٣ٔ ‫قطٚؿ‬ ٝ‫ٔكبث‬ ٢‫چ٥ع‬ ‫٤ب‬ ‫پػٚٞف‬‫وٙس‬.‫قٛز‬ ٣ٔ ‫ا٤زبز‬ ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫فطا٤ٙس‬ َ‫ذال‬ ‫زض‬ ٚ‫ا‬ ‫وبض‬ ‫زض‬ ٝ٤‫٘ؾط‬.
٢‫ٔرتبض‬٣ِٛ‫ضؾ‬ ٚ ٣‫اؾى‬‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ٝ‫زاقت‬ ‫اؽٟبض‬ ‫وبض‬ٝ‫و‬ ‫ا٘س‬"‫چبضٔع‬"٣ٔ‫ٌٛ٤س‬‫ضٚـ‬ ٗٔ‫ٌط‬ ٢‫ٞب‬ٖٝ‫ٔزٕٛف‬ ‫ضا‬ ٢‫تئٛض‬ ‫زز‬٣ٔ ‫فّٕ٥بت‬ ٚ َٛ‫ان‬ ‫اظ‬ ٢‫ا‬ٓ٘‫زا‬
ٝ‫٘ؿر‬ ‫٤ب‬ ٝ‫ثؿت‬ ٜٝ٘‫قس‬ ‫تزٛ٤ع‬ ٢‫ا‬‫اؼ‬‫ت‬.،ٝ‫٘ت٥ز‬ ‫زض‬ٝ‫ٔزٕٛف‬ ٝ‫ثّى‬ ‫٘٥ؿت‬ ‫ضٚـ‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ٢‫ا‬‫وتبة‬ ٢‫رب‬ ٕٝٞ ‫زض‬ ‫تمط٤جب‬ ‫چبضٔع‬ ٚ ‫ٞبؾت‬
‫رٕـ‬ ‫نٛضت‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ‫ذٛز‬٣ٔ ٜ‫اؾتفبز‬‫وٙس‬،٣‫عطف‬ ‫اظ‬ ٚ‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٣‫انبِت‬،٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ‫ضٚـ‬ ‫ا٘تربة‬ ‫نطف‬ ٝ‫ث‬ ‫٘جب٤س‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫٘٥ؿت؛‬ ‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ضا‬
‫ثبفت‬ ٕٝٞ‫زض‬ ٝ‫ٔالحؾ‬ ٖٚ‫ثس‬ ٚ ٝ٘‫وٛضوٛضا‬ٝ‫ث‬ ٖ‫٤ىؿب‬ ،‫ثؿتطٞب‬ ٚ ‫ٞب‬‫ٌ٥طز‬ ‫وبض‬.‫فجبضت‬ ‫اظ‬ ‫چبضٔع‬«‫ؾبذت‬»(Construct)ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٔقتمس‬ ٚ ٝ‫ٌطفت‬ ٜ‫ثٟط‬
ٜ‫زاز‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫ثب‬ ‫اظ‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬٢‫تئٛض‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫اؾت‬ ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔتقّك‬ ‫ذٛز‬ ٝ‫و‬ ٣‫فت‬٣ٔ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ ‫ضٚـ‬ ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞف‬ ٖ‫رط٤ب‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬‫پػٚٞكٍط‬ ‫پؽ‬ ‫ؾبظز؛‬
‫٘٥ؿت‬ ‫رسا‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ثبفت‬ ‫اظ‬(٢‫ٔرتبض‬٣‫اؾى‬،٣ِٛ‫ضؾ‬،1397.)
‫اؾتط‬ ٚ ‫ٌّؿط‬ ٜ‫ز٤سٌب‬ ‫اظ‬‫ا‬‫ؼ‬17
(1967)‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ٢‫تئٛض‬ ‫وكف‬ ،ْ‫٘ؾب‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ٣‫ارتٕبف‬ ّْٛ‫ف‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫زاز‬ ‫ٔٙس‬ٝ‫ث‬ ٖ‫ضؾ٥س‬ ٢‫ثطا‬ ‫ٞب‬
ّٝ‫ٔطح‬٣ٔ ‫ضقس‬ ‫تحم٥ك‬ َٛ‫ع‬ ‫زض‬ ٚ ‫اؾت‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ‫اظ‬ ‫قٙبذت‬ ‫اظ‬ ٢‫ا‬‫وٙس‬٣ٔ ‫لبزض‬ ‫ضا‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫ؾبظز‬ٜ‫زاز‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ٝ‫و‬ ‫ضا‬ ٢‫ا‬٣‫ٚالق‬ ٢‫ٞب‬
ٝ‫ؾبذت‬ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫ثب‬ ٓ٤‫ا‬ٛٔ ٢‫ٞب‬ٓ٥ٙ‫و‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ‫رٛز‬.٣ٔ ‫ٔحؿٛة‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫٤ه‬ ٖ‫ا٤كب‬ ‫ٔٙؾط‬ ‫اظ‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬‫قٛز‬(‫اؾتط‬ ٚ ‫ٌّؿط‬‫ا‬،‫ؼ‬1967٢‫حط٤ط‬ ‫زض‬ ُ‫٘م‬ ،
1385)‫پ٥ٛؾت‬ ‫زض‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬4
٢‫حط٤ط‬ ٚ(1385)٣ٔ،ُ‫حبن‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫٘تب٤ذ‬ ٚ ٖ‫آ‬ َ‫وٙتط‬ ٝ٘ ‫اؾت‬ ٜ‫پس٤س‬ ‫زضن‬ ،‫ٞسف‬ ‫ظ٤طا‬ ‫٘٥ؿت‬ ٢‫ٔٛحط‬ ُٔ‫فب‬ ‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٓ٥ٕ‫تق‬ ‫لبثّ٥ت‬ ‫ٌٛ٤س‬
٣‫پ‬ ‫ٔبٞ٥ت‬‫ـ‬٣ٙ٥‫ث‬‫٘ساض٘س‬ ٜ‫وٙٙس‬.
13
Action Research
14
Grounded Theory
15
Grounded
16
Westbrook
17
Glaser & Strauss

6. 5
‫اظ‬ ٗ‫ؾر‬ ‫چبضٔع‬«ْٛ‫ل‬٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ٢‫ٍ٘بض‬»(Grounded TheoryEthnography)‫٤ب‬«ْٛ‫ل‬٢‫ٍ٘بض‬»‫ضٚـ‬ ٝ‫ث‬«٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬»٣ٔ‫وٙس‬.‫ٌطا٘سز‬ ٚ‫ا‬
ْٛ‫ل‬ ‫اظ‬ ٣‫٘ٛف‬ ‫ضا‬ ٢‫تئٛض‬٣ٔ ٢‫ٍ٘بض‬‫زا٘س‬.‫اظ‬ ٝ٘‫وٛضوٛضا‬ ٢ٚ‫پ٥ط‬ ٚ ٓ‫زٌٕبت٥ؿ‬ ‫اظ‬ ٢‫رٌّٛ٥ط‬ ،٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ‫زض‬ ‫ز٤ٍط‬ ٟٓٔ ‫ٔٛضٛؿ‬‫اؾت‬ ‫ٔٛرٛز‬ ٢‫ٞب‬ ٢‫تئٛض‬
(٣ِٛ‫ضؾ‬،1397.)
‫ضٚـ‬٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬ ‫٘ؾط‬ ‫اظ‬(1386)ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫٤ه‬ ‫٘٥ع‬ ،ٝ‫٤بفت‬ ٖ‫ؾبظٔب‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ٖٚ‫ٔس‬ ٢‫ا‬ٜ‫زاز‬ ٣‫اؾتمطائ‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٜ‫زاز‬ ٢‫ٞب‬
‫پطؾف‬ ٝ‫ث‬ ٣٤ٍٛ‫پبؾر‬ ٢‫ثطا‬‫پػٚٞف‬ ‫اظ‬ ٝ‫زؾت‬ ٖ‫آ‬ ‫٘ٛ٤ت‬ ٢‫ٞب‬ٛ‫ٔٛض‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫زض‬ ٣‫وبف‬ ٢‫٘ؾط‬ ٣٘‫ٔجب‬ ‫فبلس‬ ٝ‫و‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬ٚ ‫اؾت‬ ،‫ٞؿتٙس‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ؿ‬
٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ٚ ‫تقط٤ف‬ ٢‫زاضا‬‫اؾت‬ ُ٤‫ش‬ ‫لطاض‬ ٝ‫ث‬ ٣٤‫ٞب‬:
٣‫اؾتمطائ‬ ‫وبٔال‬ ٣‫پػٚٞك‬ ‫ضٚـ‬(Inductive)٣‫اوتكبف‬ ٚ(Exploratory)ٝ‫ث‬ ٖ‫آ‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ ‫زاضز‬٢‫تئٛض‬ ٖ‫آظٔٛز‬ ٢‫رب‬ٝ‫ث‬ ‫ذٛز‬ ‫ٔٛرٛز‬ ٢‫ٞب‬
٣ٔ ٢‫تئٛض‬ ‫٤ه‬ ٗ٤ٚ‫تس‬‫پطزاظز؛‬
‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ٚ ٓ‫ٔٙؾ‬ ُ‫قى‬ ٝ٤ ٢‫تئٛض‬ ٗ٤‫ا‬ٜ‫زاز‬٣ٔ ُ‫قى‬ ٣‫ٚالق‬ ٚ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬‫ٌ٥طز؛‬
ٝ٥‫فطض‬ ٖ‫آ‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ٖ‫ثتٛا‬ ٝ‫و‬ ‫٘٥ؿت‬ ‫ٔٛرٛز‬ ٖ‫آ‬ ‫زض‬ ‫افتٙب‬ ُ‫لبث‬ ٢‫ئتٛض‬ ٚ ‫اؾت‬ ‫ٔحسٚز‬ ٖ‫آ‬ ‫ٔٛضز‬ ‫زض‬ ‫ٔب‬ ‫زا٘ف‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٔٙبؾت‬ ٣‫ٔٛلق٥ت‬ ٢‫ثطا‬٢‫ا‬
‫وطز‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ٖٛٔ‫آظ‬ ٢‫ثطا‬.
٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ‫اظ‬ ،ٖ‫ا٤كب‬ ‫ٔٙؾط‬ ‫اظ‬ ٚ‫اظ‬ ‫اؾت‬ ‫فجبضت‬ ،٣‫پػٚٞك‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ثبضظ‬ ٢‫ٞب‬:
‫زض‬‫پػٚٞف‬‫٘ساضز‬ ‫ٚرٛز‬ ٝ٥‫فطض‬ ٖٛٔ‫آظ‬ ٝٔ‫ازا‬ ‫زض‬ ٚ ٝ٥‫فطض‬ ‫عطح‬ ٖ‫أىب‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ ٢‫ٞب‬.‫پػٚٞف‬ ٌٝ٘ٛ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٝ٥‫فطض‬‫ٔح‬ ‫اظ‬ ٣‫٤ى‬ ‫ٞب‬‫ل‬٣٤‫ٟ٘ب‬ ‫ٚالت‬
٣ٔ ٝ٥‫فطض‬ ‫ذّك‬ ٝ‫ث‬ ٚ ٖ‫آ‬ ‫آغبظ‬ ٝ‫٘مغ‬ ٝ٘ ٚ ‫اؾت‬ ‫پػٚٞف‬‫پطزاظز‬.
٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ‫اظ‬ ٣‫٤ى‬‫اؾت‬ ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٣٘‫ٕٞعٔب‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ ‫ثبضظ‬ ٢‫ٞب‬.
‫آظاز‬(1396)ٜٗ٤‫ا‬ ٣ّ‫ان‬ ‫زف‬‫ضا‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫٘ٛؿ‬٣٤‫اٍِٛٞب‬ ٗ٥٥‫تج‬ ،٣ٔ‫زا٘س‬ٜ‫زاز‬ ‫زض‬ ٝ‫ٟ٘فت‬ ٣‫ارتٕبف‬ ٢‫فطا٤ٙسٞب‬ ٝ‫و‬٣ٔ ُ٥‫تكى‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬‫زٞٙس‬.ٜٚ‫فٕس‬ٗ٤‫تط‬
‫ضٚـ‬ ‫ز٤ٍط‬ ٚ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٥‫ث‬ ‫تٕب٤ع‬ ٝ‫ٚر‬‫اؾت‬ ٣ٕ‫ضؾ‬ ٚ ٝ٤‫پب‬ ُ‫قى‬ ٝ‫ث‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ٣‫عطاح‬ ٢ٚ‫ض‬ ٖ‫آ‬ ‫تبو٥س‬ ‫اظ‬ ‫فجبضت‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ٢‫ٞب‬.ْ‫تٕب‬
ٜ‫زاز‬‫ٌطا٘سز‬ ٢‫ٞب‬‫ضٚـ‬ ‫ؾب٤ط‬ ‫ٕٞب٘ٙس‬ ٝ‫و‬ ٢‫تئٛض‬‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ُ‫حبن‬ ٣‫ٔتٙٛف‬ ٢‫ٞب‬‫قٛ٘س‬.ْٟٛ‫ٔف‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٢‫ضٚ٘س‬ ‫زض‬ٗ٤ٛ‫تى‬ ‫ؾپؽ‬ ٚ ٢‫پطزاظ‬
٣ٔ ‫لطاض‬ ٜ‫اؾتفبز‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ا٘زبٔ٥س‬ ‫ذٛاٞس‬ ٢‫تئٛض‬‫ٌ٥ط٘س‬.
‫تئَسی‬ ‫گشًذد‬ ‫پژٍّص‬ ‫اسبسی‬ ‫لضبیبی‬
1.‫ت‬ ٢‫ثطا‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫زض‬ ٣‫ا٘تعاف‬ ‫تفىط‬ ٚ ٢‫پطزاظ‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ٢‫ثطا‬ ْ‫الظ‬ ‫ٟٔبضت‬ ٗ‫زاقت‬‫ٔٙبؾت‬ ُ٥ّ‫ح‬ٜ‫زاز‬٢‫ٞب‬٣‫و٥ف‬‫؛‬
2.٣‫تزطث‬ ‫ٚالق٥ت‬ ‫٤ه‬ ‫اظ‬ ٝ٤‫٘ؾط‬ ٖ‫قس‬ ٣‫٘بق‬‫؛‬
3.‫پػٚٞف‬ ‫ث٥كتط‬ ٝ‫چ‬ ‫ٞط‬ ‫قفبف٥ت‬ ٢‫ثطا‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ثبظ‬ ٝ‫ا٘س٤ك‬‫؛‬
4.‫پ٥ف‬ ْ‫فس‬‫ٔكبضوت‬ ‫تقساز‬ ُٔ‫وب‬ ٣ٙ٥‫ث‬‫پػٚٞف‬ ‫قطٚؿ‬ ‫اظ‬ ‫پ٥ف‬ ٖ‫وٙٙسٌب‬(‫آظاز‬،1396.)
‫تئَسی‬ ‫گشًذد‬ ‫دس‬ ‫پژٍّص‬ ‫اجشای‬ ‫هشاحل‬
‫پطؾف‬ ٗ٤ٚ‫تس‬‫پػٚٞف‬ ٢‫ٞب‬
ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬‫ٞب‬
ٜ‫زاز‬ ٢‫وسٌصاض‬ّٝ‫ٔطح‬ ٝ‫ؾ‬ ‫زض‬ ‫ٞب‬
o‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬
o٢‫ٔحٛض‬ ٢‫وسٌصاض‬
o٣‫ا٘تربث‬ ٢‫وسٌصاض‬
٢‫ثطزاض‬ ‫٤بززاقت‬(ٝ‫ا٘س٤ك‬ ‫حجت‬ٜ‫زاز‬ ‫اظ‬ ‫ذٛز‬ ‫تفؿ٥ط‬ ٚ ‫ٞب‬‫ٞب‬)
٢‫تئٛض‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ٚ ‫ٍ٘بضـ‬(،‫ضٞبزٚؾت‬1389.)
‫ٔٙؾط‬ ‫اظ‬ ٖ‫آ‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ ٚ ٢‫وسٌصاض‬ ٝٔ‫ازا‬ ‫زض‬‫ثطٚن‬ ‫ٚؾت‬18
(1994)‫پ٥ٛؾت‬ ‫زض‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬5ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬ ٚ(1396)‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ٜ‫زاز‬ ‫تٛض٥ح‬:
18
Westbrook

7. 6
‫چیست؟‬ ‫وذگزاسی‬(Coding)
‫تقط٤ف‬:‫٘عز٤ه‬ ‫اذتهبل‬‫وٛچه‬ ٝ‫ث‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ٗ٤‫تط‬ٜ‫زاز‬ ‫اظ‬ ‫ثرف‬ ‫ٞط‬ ٣ٙ‫ٔق‬ ‫٤ب‬ ‫رعء‬ ٗ٤‫تط‬‫قسٜ؛‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ٞب‬
ٝ‫ث‬‫ع٥ف؛‬ ٢‫زاضا‬ ‫٘٥ع‬ ‫ثقس‬ ‫ٞط‬ ٚ ‫اؾت‬ ‫اثقبز‬ ٢‫زاضا‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ‫ٞط‬ ٣ّ‫و‬ ‫عٛض‬
ٚ ‫وكف‬ ٜ‫تبظ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ،‫ذٛز‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫تئٛض٤ؿت‬ ‫ٌط٘سز‬ ‫ٞٙط‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫وٙس‬ ‫تقط٤ف‬ ‫ضا‬.ٖ‫آ‬ ٜٝ٘‫زاز‬ ٗ٥‫ث‬ ‫فمظ‬ ٝ‫و‬‫پ٥ٛ٘س‬ ‫ٔٛرٛز‬ ‫پ٥ف‬ ‫اظ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٚ ‫ذٛز‬ ٢‫ٞب‬
‫وٙس‬ ‫ثطلطاض‬.
‫ببص‬ ‫وذگزاسی‬(Open Coding)
‫وٙس؛‬ ٝ‫تٛر‬ ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ٌٖٛ‫ٌٛ٘ب‬ ٢‫ظٚا٤ب‬ ‫اظ‬ ٚ ‫وٙس‬ ‫ٔطٚض‬ ‫ضا‬ ٜ‫قس‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٜ‫زاز‬ ‫ثبضٞب‬ ٚ ‫ثبضٞب‬ ‫ثب٤س‬ ‫پػٚٞكٍط‬
ٜ‫زاز‬ ٝ‫ٔزٕٛف‬ ‫ٔطٚض‬ ‫ثب‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ّٝ‫ٔطح‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ‫تالـ‬ ٜ‫قس‬‫زض‬ ‫ٔؿتتط‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬ٖ‫آ‬‫ضا‬‫قٙبؾس؛‬ ‫ثبظ‬
٣ٔ ٜ‫٘بٔ٥س‬ ‫ثبظ‬ ،ّٝ‫ٔطح‬ ٗ٤‫ا‬٣ٔ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫٘بٍٔصاض‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ٔحسٚز٤ت‬ ‫ٞ٥چ‬ ٖٚ‫ثس‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ ‫چطا‬ ‫قٛز‬‫پطزاظز؛‬
٣ٔ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫٘بٍٔصاض‬ ٝ‫ث‬ ‫ثبظ‬ ٣ٙٞ‫ش‬ ‫ثب‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬ ‫زض‬٣ٕ٘ ُ‫لبئ‬ ‫وسٞب‬ ‫تقساز‬ ٢‫ثطا‬ ٣‫ٔحسٚز٤ت‬ ٚ ‫پطزاظز‬‫قٛز؛‬
‫اظ‬ ‫ٞسف‬٢‫ٌطزآٚض‬ ٜ‫زاز‬ ٝ‫ٔزٕٛف‬ ٝ٤‫تزع‬ ‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬‫وٛچه‬ ٝ‫ث‬ ٜ‫قس‬‫اؾت‬ ٗ‫ٕٔى‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ارعا‬ ٗ٤‫تط‬.
‫هحَسی‬ ‫وذگزاسی‬(Axial Coding)
٣ٔ ‫ذبضد‬ ‫ثبظ‬ ‫حبِت‬ ‫اظ‬ ٜ‫زاز‬ ‫زض‬ ‫ٔٛرٛز‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٝ‫ث‬ ‫وس‬ ‫اذتهبل‬ ‫فطا٤ٙس‬ ٢‫ٔحٛض‬ ٢‫وسٌصاض‬ ‫زض‬٣ٔ ‫ذٛز‬ ٝ‫ث‬ ٜ‫ٌع٤س‬ ٣ّ‫قى‬ ٚ ‫قٛز‬‫ٌ٥طز؛‬
٣ٔ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬ ْ‫ا٘زب‬ ‫اظ‬ ‫پؽ‬ٛ‫ت‬ٜ‫زاز‬ ٝ‫ٔزٕٛف‬ ‫زض‬ ٣ّ‫ان‬ ٢‫ٔحٛضٞب‬ ‫ا٘س‬‫ٔحٛضٞب‬ ٗ٤‫ا‬ َٛ‫ح‬ ‫ضا‬ ٢‫وسٌصاض‬ ‫ثقس‬ ّٝ‫ٔطح‬ ٚ ‫وٙس‬ ‫ٔكرم‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬
‫زٞس‬ ْ‫ا٘زب‬.
‫اًتخببی‬ ‫وذگزاسی‬(Selective Coding)
٣ٔ ٢‫وسٌصاض‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫ث٥كتط‬ ْ‫اؾتحىب‬ ٝ‫ث‬ ُ‫لج‬ ّٝ‫ٔطح‬ ٚ‫ز‬ ‫زض‬ ٜ‫قس‬ ٣٤‫قٙبؾب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٚ ‫وسٞب‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫تٛر‬ ‫ثب‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٣‫ا٘تربث‬ ٢‫وسٌصاض‬ ‫زض‬‫پطزاظز؛‬
‫وس‬ٝ‫ٔزٕٛف‬ ‫ثب‬ ‫ٔؿتٕط‬ ُٔ‫تقب‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٔٛفك‬ ٣‫نٛضت‬ ‫زض‬ ‫تٟٙب‬ ٢‫ٌصاض‬ٜ‫زاز‬ ٢‫ثبقس؛‬ ٜ‫ٕٞطا‬ ‫ٞب‬
‫بشداسی‬ ‫یبدداضت‬(Memo Writing)
ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫ثب‬ ٖ‫ٕٞعٔب‬ ‫پػٚٞكٍط‬ٝ‫ا٘س٤ك‬ ‫حجت‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫پ٥ٛؾت‬ ‫ٞب‬٣ٔ ٜ‫زاز‬ ‫ثب‬ ُٔ‫تقب‬ ‫اظ‬ ‫ذٛز‬ ‫تفؿ٥ط‬ ٚ ‫ٞب‬‫پطزاظز؛‬
‫ف٥ف‬ ‫ثب٤س‬‫ٔكرم‬ ٖ‫فٙٛا‬ ٚ ‫تبض٤د‬ ٢‫زاضا‬ ٜ‫قس‬ ٝ٥ٟ‫ت‬ ٢‫ٞب‬‫ف٥ف‬ ‫اظ‬ ٣ٞٛ‫ا٘ج‬ ُ‫ٔمبث‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫تب‬ ‫ثبقٙس‬‫٘كٛز؛‬ ٣ٌٕ ‫ؾطزض‬ ‫زچبض‬ ‫ٞب‬
‫٤بززاقت‬‫٤بززاقت‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ٥ٟ‫ت‬ ‫زض‬ ‫اؾتٕطاض‬ ٚ ‫زاض٘س‬ ‫پػٚٞف‬ ‫پ٥كطفت‬ ‫زض‬ ٣ٕٟٔ ‫٘مف‬ ‫ٞب‬‫زاض٘س‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ٔٛفم٥ت‬ ‫زض‬ ٣٤‫ثؿعا‬ ‫٘مف‬ ‫ٞب‬(‫فجبؼ‬ٚ ٜ‫ظاز‬
ٗ٥‫حؿ‬،‫پٛض‬1390.)
‫تئَسی‬ ‫تذٍیي‬ ٍ ‫ًگبسش‬
٢‫ثطا‬ ‫پػٚٞف‬ ‫تهٛ٤ط‬ ّٝ‫ٔطح‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ٗ‫ضٚق‬ ٝ‫ٕٞ٥ك‬ ‫اظ‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫اؾت؛‬ ‫تط‬
٣ٔ ‫تهٛ٤ط‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اظ‬ ‫ضا‬ ٝ‫آ٘چ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫تئٛض٤ؿت‬ ‫ٌط٘سز‬ ٝ‫ٚؽ٥ف‬ ٗ٤‫آذط‬‫وكس؛‬ ‫تهٛ٤ط‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ز٤ٍطا‬ ٢‫ثطا‬ ‫ث٥ٙس‬
٣ٔ ٜ‫قس‬ ٝ‫ؾبذت‬ ٢‫تئٛض‬ ‫وٕه‬ ٝ‫ث‬ٝ٥‫فطض‬ ٖ‫تٛا‬‫پػٚٞف‬ ٝ‫و‬ ‫وطز‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ٣٤‫ٞب‬ٖٛٔ‫آظ‬ ٝ‫ث‬ ٢‫ثقس‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫ثپطزاظز؛‬
٣‫ضٚق‬ ٝ‫و‬ ٝ٥‫فطض‬ ٖٛٔ‫آظ‬ ٢‫ثطا‬ ٝ٘ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬‫اؾت‬ ٖ‫آ‬ ‫تِٛ٥س‬ ٢‫ثطا‬(‫فجبؼ‬ٗ٥‫حؿ‬ ٚ ٜ‫ظاز‬،‫پٛض‬1390.)
‫تئَسی‬ ‫گشًذد‬ ‫دس‬ ‫پژٍّص‬ ‫اجشای‬ ‫هشاحل‬
‫پػٚٞف‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬٣ٔ ‫تِٛ٥س‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌط٘سز‬ ٜٛ٥‫ق‬‫ٞؿتٙس‬ ٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ‫پٙذ‬ ٢‫زاضا‬ ،‫قٛ٘س‬:
1.٣ٔ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ‫تكط٤ح‬ ٚ ‫تٛض٥ح‬ ٝ‫ث‬ ‫لبزض‬ ‫ضا‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫ضذساز‬ ‫ٔٛضز‬ ‫زض‬ ٣٤ٍٛ‫پ٥ك‬ ٖ‫أىب‬ ٚ ‫ؾبظز‬‫زض‬ ٗ‫ٕٔى‬ ٢‫ٞب‬‫ضا‬ ‫تحم٥ك‬ ‫ٔٛضز‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬
٣ٔ ٓٞ‫فطا‬‫وٙس؛‬
2.‫وٙس؛‬ ‫ٔكبضوت‬ ٖ‫آ‬ ‫زض‬ ٚ ‫ثبقس‬ ‫ٔٛحط‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٢‫٘ؾط‬ ٣٘‫ٔجب‬ ‫پ٥كطفت‬ ‫زض‬
3.ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫زض‬ ٢‫٘ؾط‬ ٣٘‫ٔجب‬ ‫ثط‬ ٜٚ‫فال‬‫ثبقس؛‬ ٝ‫زاقت‬ ‫وبضثطز‬ ‫٘٥ع‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٣ّٕ‫ف‬ ٢‫ٞب‬

8. 7
4.ٜ‫تبظ‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٚ ٜ‫آٚضز‬ ٓٞ‫فطا‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٝ‫ث‬ ‫ٍ٘طـ‬ ٢‫ثطا‬ ٢‫ا‬ّٝ‫ٔطح‬ٜ‫زاز‬ ٝ‫ث‬ ‫ثتٛا٘س‬ ٝ‫و‬ ‫ثطؾب٘س‬ ٜ‫زاز‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؿجت‬ ‫قٙبذت‬ ‫اظ‬ ٢‫ا‬
‫ثجركس؛‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ٚ ‫ٔقٙب‬ ٜ‫قس‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ْ‫ذب‬
5.ٜٛ٥‫ق‬‫پػٚٞف‬ ‫ٞسا٤ت‬ ٢‫ثطا‬ ٗ٤ٛ٘ ٢‫ا‬‫ٔغب‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫زض‬ ٣‫آت‬ ٢‫ٞب‬‫آٚضز‬ ٓٞ‫فطا‬ ٝ‫ِق‬(،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬1386).
ًَِ‫ًو‬‫سٍش‬ ‫اص‬ ُ‫استفبد‬‫تئَسی‬ ‫گشًذد‬
ٓ‫افؾ‬ ،٢‫اوجط‬ ،ٓ٥ٞ‫اثطا‬ ،‫افكبض‬(1389.)ٝ‫حطف‬ ٜ‫ذٛزپٙساض‬‫زا٘ف‬ ٢‫ا‬‫اعالؿ‬ ٚ ٢‫وتبثساض‬ ٣‫وبضقٙبؾ‬ ٖ‫آٔٛذتٍب‬٣٘‫ضؾب‬:ٜ‫قٕبض‬ ،‫وتبة‬ ٝٔ‫فهّٙب‬ ،٣‫اوتكبف‬ ٝ‫ٔغبِق‬
85.
‫ٞسف‬ٝ٘‫زضوتبثرب‬ ٜ‫قس‬ ٜ‫ٔكبٞس‬ ‫ٌطا٤ف‬ ‫ثسا٘س‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٜ‫ثٛز‬ ٖ‫آ‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬‫تب‬ ٣ٙ‫ف‬ ‫ذسٔبت‬ ‫زض‬ ٖ‫ٔترههب‬ ‫تٕطوع‬ ‫ثط‬ ٣ٙ‫ٔج‬ ٖ‫ا٤طا‬ ٢‫ٞب‬‫ٌطا٤ف‬ ‫اظ‬ ٜ‫ثطآٔس‬ ‫حس‬ ٝ‫چ‬
ٖ‫آ‬ ‫ذٛز‬ ٣٘ٚ‫زض‬‫ٞبؾت‬.ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫ضٚـ‬ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ثطا‬ ٚ ‫اؾت‬ ٜ‫ثٛز‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ‫تحم٥ك‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ‫ٞب‬‫اظ‬ ‫ٞب‬ِ‫ًیو‬ ِ‫هصبحب‬‫سبختبس‬ِ‫یبفت‬٢‫ثطا‬ ٚ
ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ‫ٞب‬ٌِ‫صهی‬ ِ‫ًظشی‬ ‫سٍیىشد‬ ‫دس‬ ‫هذاٍم‬ ِ‫همبیس‬‫وَسبیي‬ ٍ ‫استشاٍس‬ ‫ای‬٣‫ع‬‫وذگزا‬ ِ‫هشحل‬ ِ‫س‬‫اًتخببی‬ ٍ ‫هحَسی‬ ،‫ببص‬ ‫سی‬ٜ‫قس‬ ٜ‫اؾتفبز‬
‫اؾت‬.ٝ‫ٔهبحج‬ٖ‫قٛ٘سٌب‬20‫فبضك‬ ٝ٘‫آؾتب‬ ‫زض‬ ٣‫وبضقٙبؾ‬ ٢ٛ‫زا٘كز‬ ‫٘فط‬ٖ‫قس‬ ُ٥‫اِتحه‬(‫آذط‬ ْ‫تط‬ ٖ‫پب٤ب‬)ٜ‫ثٛز‬‫ا٘س‬.ٝ‫حطف‬ ٜ‫ذٛزپٙساض‬‫زا٘ف‬ ٢‫ا‬٣‫وبضقٙبؾ‬ ٖ‫آٔٛذتٍب‬
‫اؾت‬ ٝ‫حطف‬ ‫اظ‬ ‫تهٛض‬ ٚ ٣‫ارتٕبف‬ ‫ٔٙعِت‬ ،٢‫فطز‬ ‫احؿبؾبت‬ ‫ُقس‬‫ث‬ ٝ‫ؾ‬ ٢‫زاضا‬ ٢‫وتبثساض‬.ٜ‫پ٥بز‬ ‫اظ‬ ‫پؽ‬‫قس‬ ‫آغبظ‬ ٖ‫آ‬ ‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬ ٗ٥ِٚ‫ا‬ ٖ‫وطز‬.،ّٝ‫ٔطح‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬
ٝ‫٘ىت‬ ٢ٚ‫حب‬ ٝ‫و‬ ‫رع‬ ‫ٞط‬ ٝ‫ث‬ ،٢‫حساوخط‬ ‫ضٚـ‬ ٝ‫ث‬ ٚ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ؾغط‬ ٝ‫ث‬ ‫ؾغط‬ ،‫ٔطٚض‬ ‫ثبض‬ ٚ‫ز‬ ٣‫٤ى‬ ‫اظ‬ ‫پؽ‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬ ‫ٞط‬٣ٔ ٣‫تّم‬ ‫پػٚٞف‬ َ‫ؾٛا‬ ‫ثب‬ ‫ٔطتجظ‬ ٢‫ا‬‫اظ‬ ٣‫ثطچؿج‬ ،‫قس‬
٣ٔ ٜ‫زاز‬ ‫٘ؿجت‬ ‫وّٕبت‬ ‫٤ب‬ ّٕٝ‫و‬‫قس‬.‫ثٛز‬ ٝ‫٘ىت‬ ٖ‫آ‬ ٢‫ٌٛ٤ب‬ ٝ‫و‬(‫ة‬ ٢‫وسٌصاض‬‫اظ‬.)‫٤بفت‬ ٝٔ‫ازا‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ‫ؾغط‬ ٗ٤‫آذط‬ ‫تب‬ ‫وبض‬ ٗ٤‫ا‬.ٗ٤‫ا‬ ‫ثب‬ٜ‫زاز‬ ،‫وبض‬٣ٙ‫ٔق‬ ‫ثب‬ ٢‫ارعا‬ ٝ‫ث‬ ‫ٞب‬
٣ٔ ‫ضا‬ ٗ‫ٔت‬ ‫وّٕبت‬ ‫اظ‬ ٣‫ثطچؿج‬ ‫رع‬ ‫ٞط‬ ٚ ٜ‫قس‬ ٝ‫قىؿت‬٣ٔ ‫ٔكرم‬ ٗ‫ٔت‬ ‫زض‬ ‫رع‬ ٖ‫آ‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ‫ثب‬ ،‫ٌطفت‬‫قس‬.‫ثب‬ ،َ‫ؾٛا‬ ‫ٞط‬ ‫اظ‬ ٜ‫آٔس‬ ‫ثسؾت‬ ٢‫وسٞب‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬ ‫ٞط‬ ‫اظ‬ ‫ثقس‬
ْ ‫لطاض‬ ،َ‫ؾٛا‬ ٖ‫ٕٞب‬ ‫ظ٤ط‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬ ٜ‫قٕبض‬ ‫ثطچؿت‬٢‫ضاحت‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ٖ‫أىب‬ ‫تب‬ ‫ٌطفت‬ٖ‫آ‬ ‫تط‬‫قٛز‬ ٓٞ‫فطا‬ ‫ٞب‬.ٗ٤‫ا‬ ‫ثقس‬‫٘ؾط‬ ‫اظ‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ٗ‫ٔت‬ ‫ثب‬ ٚ ‫ز٤ٍط‬ ٢‫وسٞب‬ ‫ثب‬ ‫وسٞب‬
‫قجبٞت‬‫تفبٚت‬ ٚ ‫ٞب‬‫زٞٙس‬ ُ٥‫تكى‬ ‫ضا‬ ‫عجمبت‬ ٚ ‫ٌ٥ط٘س‬ ‫لطاض‬ ٓٞ ‫وٙبض‬ ‫زض‬ ٝ‫ٔكبث‬ ٢‫وسٞب‬ ‫تب‬ ‫قس‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ‫ٞب‬.٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ‫وكف‬ ٚ ‫عجمبت‬ ‫تِٛ٥س‬ ‫ثب‬ٖ‫آ‬ ‫اثقبز‬ ٚ ‫ٞب‬‫پػٚٞكٍط‬ ،‫ٞب‬
٢‫وسٌصاض‬ ‫ؾٕت‬ ٝ‫ث‬٣‫ا٘تعاف‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ‫٤ه‬ ‫ظ٤ط‬ ٚ ٓٞ ‫وٙبض‬ ‫زض‬ ٝ‫ٔكبث‬ ٢‫وسٞب‬ ٚ ‫ضفت‬ ‫پ٥ف‬ ٢‫ٔحٛض‬٣ٔ ‫ثط‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ٕٝٞ ٝ‫و‬ ،‫تط‬ٚ ٣ّ‫ان‬ ‫عجمبت‬ ٖ‫آ‬ ٣‫ع‬ ٚ ‫ٌطفتٙس‬ ‫لطاض‬ ،‫ضفت‬
ٝ‫عجم‬ ‫ظ٤ط‬‫قس٘س‬ ‫ٔكرم‬ ‫ٞب‬
ٗ٥ٞ‫قب‬ ،‫آضـ‬ ،‫افكبض‬ ،ٓ٥ٞ‫اثطا‬ ،‫پط٤ٙبظ‬ ،٣٤‫ثبثب‬(1394.)‫تغ٥٥ط‬ ٢ٛ‫تىبپ‬ ‫زض‬:‫زا٘كٍب‬ ٢‫ٞب‬ ٝ٘‫وتبثرب‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢‫ٞب‬ ٝ‫تزطث‬٢‫ٞب‬ ٜ‫زا٘كٍب‬ ‫اظ‬ ٢‫قٕبض‬ ‫زض‬ ٣ٞ
ٖ‫ا٤طا‬.‫اعالفبت‬ ّٓ‫ف‬ ٚ ٢‫وتبثساض‬ ‫ٔغبِقبت‬(٣‫ضٚا٘كٙبؾ‬ ٚ ٣‫تطث٥ت‬ ّْٛ‫ف‬ ّٝ‫ٔز‬)،ٜ‫زٚض‬7،1(15)‫ل‬ ،.19-42.
ٝ‫تزطث‬ ٣٤‫قٙبؾب‬ َ‫ز٘جب‬ ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ٝ٘‫وتبثرب‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢‫ٞب‬٢‫ٞب‬ٜ‫پ٥بز‬ ٢‫ثطا‬ ٖ‫آ٘ب‬ ٝ‫و‬ ٢‫فطآ٤ٙس‬ ٣‫ثطضؾ‬ ‫ثب‬ ‫تب‬ ‫ثٛز‬ ٣ٞ‫زا٘كٍب‬ٜ‫پطٚغ‬ ٢‫ؾبظ‬‫زض‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢‫ٞب‬
ٝ‫ٌطفت‬ ‫پ٥ف‬ٝ‫تٛؾق‬ ‫ٔٙؾٛض‬ ٝ‫ث‬ ٣ِ‫ٔس‬ ‫٤ب‬ ‫ضاٞىبض‬ ٝ‫ث‬ ،‫ا٘س‬ٝ٘‫وتبثرب‬ ‫ٔح٥ظ‬ ‫زض‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢‫٤بثس‬ ‫زؾت‬ ٣ٞ‫زا٘كٍب‬ ٢‫ٞب‬.‫اظ‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ،٣‫اوتكبف‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ‫ذبعط‬ ٝ‫ث‬
‫ضٚـ‬‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ٝ‫ٌطفت‬ ٜ‫ثٟط‬ ٣‫و٥ف‬ ٣‫قٙبؾ‬.‫وٕه‬ ٝ‫ث‬ٜٛ٥‫ق‬‫ٞسف‬ ٢‫ٌ٥ط‬ ٕٝ٘ٛ٘ ٢‫ثب‬ ‫ٔٙس‬13ٝ٘‫وتبثرب‬ ‫ٔس٤ط‬،ٖ‫تٟطا‬ ،‫اٞٛاظ‬ ،ٖ‫انفٟب‬ ‫قٟط‬ ‫پٙذ‬ ‫زض‬ ٣‫زِٚت‬ ٜ‫زا٘كٍب‬ ٢
ٝ‫زاقت‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢ ٝ‫تزطث‬ ٝ‫و‬ ‫ٔكٟس‬ ٚ ‫ق٥طاظ‬‫ا٘س‬ٝ‫ٔهبحج‬‫ؾبذتبض‬ ٕٝ٥٘ ٢‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ْ‫ا٘زب‬ ٝ‫٤بفت‬.ٜ‫پطٚغ‬ ْ‫تٕب‬‫زض‬ ‫قس٘س‬ ‫وكف‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٢‫ٞب‬
٢‫ثٙس‬ ٝ‫زؾت‬ ‫٤ه‬10ٝ٘‫ٌب‬٣ٔ ٢‫رب‬ُٔ‫قب‬ ‫ٌ٥طز‬:٣ّٙ‫پطؾ‬ ٚ ٢‫فطآ٤ٙس‬ ،٣‫ذسٔبت‬ ،٢‫تىِٙٛٛغ‬ ،٢‫ٔقٕبض‬ ،٢‫اؾتطاتػ‬ ،٣ٍٙٞ‫فط‬ ،٣‫ٔس٤ط٤ت‬ ،٣‫ؾ٥بؾت‬ ،٢‫ؾبذتبض‬ ‫تغ٥٥طات‬.
‫ا٘س‬ ٜ‫ثٛز‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ َٚ‫ا‬ ٢ ٝ‫زضر‬ ‫زض‬ ‫ٞب‬ ٜ‫پطٚغ‬ ‫ٔٙكأ‬.‫وطز٘س‬ ٣ٔ ‫تكٛ٤ك‬ ‫فطآ٤ٙس‬ ‫زض‬ ‫ٔكبضوت‬ ‫رّت‬ ‫ٔٙؾٛض‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ُٙ‫پطؾ‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ ،َٚ‫ا‬ ٢ ّٝ‫ٔطح‬ ‫زض‬.ٝ‫ث‬ ٖ‫ٔس٤طا‬ ‫ؾپؽ‬
َ‫ز٘جب‬‫ا٘س‬ ٜ‫ثٛز‬ ٖ‫ؾبظٔب‬ ‫زض‬ ٢‫وّ٥س‬ ‫افطاز‬ ‫حٕب٤ت‬ ‫رّت‬.‫ثٛز‬ ‫فطآ٤ٙس‬ ٢‫ثقس‬ ْ‫ٌب‬ ٢‫اؾتطاتػ‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ ‫٤ب‬ ٢‫ض٤ع‬ ٝٔ‫ثط٘ب‬.‫افتس‬ ٣ٔ ‫اتفبق‬ ٢‫اؾتطاتػ‬ ٗ٤ٚ‫تس‬ َ‫ز٘جب‬ ٝ‫ث‬ ٓٞ ‫ارطا‬
‫قس‬ ٣ٔ ٚ‫ض‬ ٝ‫ضٚث‬ ٣٤‫ٞب‬ ‫چبِف‬ ‫ثب‬ ‫ٔقٕٛال‬ ٝ‫و‬.‫ا٘زبٔ٥س‬ ٣ٔ ‫قىؿت‬ ٝ‫ث‬ ٜ‫پطٚغ‬ ٚ ‫٘ساقت‬ ‫ٚرٛز‬ ‫ضاٞىبض‬ ‫ٞب‬ ‫چبِف‬ ٗ٤‫ا‬ ٢‫ثطا‬ ٣ٞ‫ٌب‬.‫ٔهبح‬ ُ٥ّ‫تح‬ٝ‫ث‬٢‫وسٌصاض‬ ‫ثب‬ ‫ثتسا‬ ‫ٞب‬
‫قس‬ ْ‫ا٘زب‬ ‫ثبظ‬.ٝ‫ٔهبحج‬ ٗ‫ٔت‬ ٖ‫ذٛا٘س‬ ‫ثب‬ ‫وبض‬ ٗ٤‫ا‬ٝ‫ٌفت‬ ٝ‫ث‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫وسٞب‬ ٖ‫زاز‬ ،‫ٞب‬‫ٌطفت‬ ‫نٛضت‬ ٜ‫قٛ٘س‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ٢‫ٞب‬.‫٤بززاقت‬ ٝ٥ٟ‫ت‬‫پ٥ٛ٘س‬ ٟٓ‫ث‬ ‫اظ‬ ٣ّ٥ّ‫تح‬ ٢‫ٞب‬
‫ٌطفت‬ ‫نئطت‬ ‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬ ّٝ‫ٔطح‬ ‫زض‬ ٜ‫قس‬ ‫وكف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٖ‫زاز‬.‫٤بززاقت‬ ْ‫تٕب‬ ‫ؾپؽ‬ٖ‫قس‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ٓٞ ‫ثب‬ ٣ّ٥ّ‫تح‬ ٢‫ٞب‬ٗ‫ٔت‬ ‫اظ‬ ‫ٔتضبز‬ ٚ ‫ٔكتطن‬ ٢‫وسٞب‬ ٚ ‫ز‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬
‫قس‬ ‫اؾترطاد‬.‫قس٘س‬ ٜ‫ثطٌع٤س‬ ٣٤‫وسٞب‬ ،‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ٣‫اوتكبف‬ َ‫ٔس‬ ٚ ٢‫٘ٛآٚض‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫ٕ٘ب٤ف‬ ٢‫ثطا‬.ٝ‫تزطث‬ ٢‫ثطا‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ٖ‫ٔس٤طا‬ ‫اظ‬ ‫٤ه‬ ‫ٞط‬ ٢‫٘ٛآٚض‬ ٣ٞ
ٝ٘‫وتبثرب‬‫٤بفت‬ ‫اذتهبل‬ ٣‫ٔبتط٤ؿ‬ ٣ٞ‫زا٘كٍب‬ ٢‫ٞب‬.‫ٔبتط٤ؽ‬‫اوتكبف‬ ٚ ٢‫٘ٛآٚض‬ ‫فطا٤ٙس‬ ٣٤‫قٙبؾب‬ ‫زض‬ ‫ٞب‬ٜ‫پطٚغ‬ ‫فطا٤ٙس‬ َ‫ٔس‬‫ثٛز‬ ‫ٔف٥س‬ ٢‫ٞب٤ٙٛآٚض‬.‫ٔبتط٤ؽ‬‫ثط‬ ‫اثتسا‬ ‫ٞب‬
ٝ‫ٔهبحج‬ ٗ‫ٔت‬ ُ٥ّ‫تح‬ ‫اؾبؼ‬‫ٌطفتٙس‬ ُ‫قى‬ ‫ٞب‬.‫ٔبتط٤ؽ‬ ،‫وسٞب‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ‫ثب‬ ‫ؾپؽ‬ٝ‫٤بفت‬ ِٝ‫ٔٙع‬ ٝ‫ث‬ ‫فطا٤ٙس‬ ٢‫ٞب‬‫قس٘س‬ ٣٤‫قٙبؾب‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ٣ّ‫ان‬ ٢‫ٞب‬.
‫٘هطاهلل‬‫قٟطظاز‬ ،ٜ‫ظاز‬(1393.)‫اعالؿ‬ ‫ضفتبض‬‫ثبضزاض‬ ٖ‫ظ٘ب‬ ‫ؾالٔت‬ ٣‫٤بث‬:،‫اعالفبت‬ ٚ ٖ‫ا٘ؿب‬ ُٔ‫تقب‬ ،٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫٤ه‬1(4.)
،‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ٜٚ‫ٌط‬ ٖ‫ٔ٥ب‬ ‫اظ‬‫ذبل‬ ٢‫ٞب‬‫اعالؿ‬ ‫فطآ٤ٙس‬ ٝ‫ث‬ ،ٖ‫وبضثطا‬ٝ‫پطزاذت‬ ‫وٕتط‬ ‫ثبضزاض‬ ٖ‫ظ٘ب‬ ‫ؾالٔت‬ ٣‫٤بث‬‫اؾت‬ ٜ‫قس‬.‫فٕ٥ك‬ ٣‫زضو‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ضؾ٥س‬ ‫ٔصوٛض‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٞسف‬
‫اعالؿ‬ ‫ضفتبض‬ ‫اظ‬ ‫تط‬‫اؾت‬ ‫ثبضزاض‬ ٖ‫ظ٘ب‬ ‫ؾالٔت‬ ٣‫٤بث‬.ٝ‫ث‬ ٢‫وبضثطز‬ ‫٘ٛؿ‬ ‫اظ‬ ‫پػٚٞف‬‫ثب‬ ٚ ٣‫و٥ف‬ ‫نٛضت‬‫قس‬ ‫ارطا‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ٜٛ٥‫ق‬.ٜ‫زاز‬‫ؾبذتبض‬ ٕٝ٥٘ ٝ‫ٔهبحج‬ ‫اظ‬ ‫ٞب‬‫ثب‬ ٝ‫٤بفت‬
15‫ا٘تربة‬ ٚ ٢‫ٔحٛض‬ ،‫ثبظ‬ ٢‫وسٌصاض‬ ّٝ‫ٔطح‬ ٝ‫ؾ‬ ٣‫ع‬ ‫ؾپؽ‬ ‫قس؛‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٖ‫تٟطا‬ ‫زض‬ ٖ‫ظ٘ب‬ ٣‫ترهه‬ ٖ‫ث٥ٕبضؾتب‬ ‫پٙذ‬ ‫اظ‬ ‫ثبضزاض‬ ٖ‫ظ‬‫زض‬ ٜ‫ٔٛضزاؾتفبز‬ ٜٛ٥‫ق‬ ٝ‫و‬ ٢
‫اعالؿ‬ ‫ضفتبض‬ َ‫ٔس‬ ٚ ُ٥ّ‫تح‬ ،‫اؾت‬ ٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬ ‫پػٚٞف‬‫اؾت‬ ٜ‫ٌطز٤س‬ ‫اؾترطاد‬ ‫ثبضزاض‬ ٖ‫ظ٘ب‬ ‫ؾالٔت‬ ٣‫٤بث‬.٢‫ثطا‬ٝ٤‫تزع‬ُ٥ّ‫ٚتح‬ٜ‫زاز‬‫ٞب‬‫اظ‬ٝ‫ؾ‬ّٝ‫ٔطح‬٢‫وسٌصاض‬،‫ثبظ‬
٢‫ٔحٛض‬ٚ٣‫ا٘تربث‬ٝ‫و‬ٜٛ٥‫ق‬ٜ‫ٔٛضزاؾتفبز‬‫زض‬‫پػٚٞف‬٢‫تئٛض‬ ‫ٌطا٘سز‬،‫اؾت‬ٜ‫اؾتفبز‬‫قس‬.‫زض‬ّٝ‫ٔطح‬٢‫وسٌصاض‬،‫ثبظ‬ٗ‫ٔت‬ٝ‫ٔهبحج‬ ٝ٥ّ‫و‬‫ٞب‬ٝ‫ث‬‫نٛضت‬ٝ٘‫رساٌب‬ٚ‫ذظ‬

9. 8
ٝ‫ث‬‫ذظ‬،ٝ‫ٔغبِق‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬‫ؾپؽ‬ ِٚٝٛ‫ٔم‬٢‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫اؾترطاد‬‫ٌكت‬.‫زض‬ّٝ‫ٔطح‬،٢‫ٔحٛض‬ ٢‫وسٌصاض‬ِٝٛ‫ٔم‬٢‫ٞب‬‫اؾترطاد‬ٜ‫قس‬‫اظ‬‫ٞط‬ٝ‫ٔهبحج‬‫ضا‬ٓٞ‫ثب‬ِٚٝٛ‫ٔم‬ ‫ثب‬٢‫ٞب‬
‫ؾب٤ط‬ٝ‫ٔهبحج‬‫ٞب‬ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ِٚٝٛ‫ٔم‬‫ٞب‬‫ضا‬ٝ‫٤ىپبضچ‬‫وطز٘س‬.٢‫ثطا‬ِٝٛ‫ٔم‬‫ٞب‬‫زض‬‫نٛضت‬ْٚ‫ِع‬‫ظ٤ط‬ِٝٛ‫ٔم‬‫ذهٛن٥بت‬ ،‫ٞب‬ٚ‫اثقبز‬‫تقط٤ف‬ٜ‫ٕ٘ٛز‬‫ا٘س‬.‫زض‬ّٝ‫ٔطح‬٢‫وسٌصاض‬
،٣‫ا٘تربث‬ِٝٛ‫ٔم‬‫ٞب‬ٚ‫اثقبز‬ٖ‫آ‬،‫ٞب‬ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ٚٝ‫٤ىپبضچ‬‫عجمبت‬ ،ٜ‫قس‬٣٤‫ٟ٘ب‬ٝ‫ث‬‫زؾت‬‫آٔس٘س؛‬ٝ‫و‬ْ‫ٌب‬َٚ‫ا‬٢‫ثطا‬َ‫ٔس‬ ‫اؾترطاد‬‫اظ‬ٜ‫زاز‬‫ٞب‬‫اؾت‬.‫زض‬ٗ٤‫ا‬ّٝ‫ٔطح‬‫٤ه‬
ٝ‫ا٘س٤ك‬‫اؾترطاد‬ ٣ّ‫ان‬ٚ،‫عجمبت‬َٛ‫ح‬ٖ‫آ‬٢‫ثطا‬‫اؾترطاد‬َ‫ٔس‬‫٤بفتٙس‬ ‫ٌؿتطـ‬.‫زضٟ٘ب٤ت‬5ٝ‫عجم‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫اظ‬ِٝٛ‫ٔم‬٢‫ٞب‬‫ٔٛرٛز‬‫زؾت‬ ٝ‫ث‬‫آٔس‬ٝ‫و‬ْ‫قب‬َ:ٜ‫اٍ٘٥ع‬
‫اعال‬‫ؿ‬،٣‫٤بث‬‫ٔٛا٘ـ‬‫اعالؿ‬‎‫اعالؿ‬ ،٣‫٤بث‬،٣‫٤بث‬‫افتجبض‬٣‫ؾٙز‬‫اعالفبت‬ٚ‫اقتطان‬‫اعالفبت‬‫اؾت‬.ٜ‫پ٥بز‬٢‫ؾبظ‬ٝ‫ٔهبحج‬‫ٞب‬ُٚ٥ّ‫تح‬ْٚ‫ٔسا‬ٜٚ‫ٕٞطا‬‫ثب‬ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬‫زض‬
َٛ‫ع‬ْ‫ا٘زب‬ٝ‫ٔهبحج‬‫ٞب‬،٣‫ثطضؾ‬ٜٛ‫٘ح‬ٝ‫ٔهبحج‬ ٢‫وسٌصاض‬‫ٞب‬‫تٛؾظ‬٣‫ٔترهه‬‫ز٤ٍط‬٢‫ثطا‬ٖ‫اعٕ٥ٙب‬‫اظ‬٢‫وسٌصاض‬ ٣‫زضؾت‬ٚٝ‫ؾّ٥م‬٢‫ا‬ٖ‫٘جٛز‬‫زضن‬‫ٔحمك‬‫اظ‬ٖٕٛ‫ٔض‬
ٝ‫ٔهبحج‬‫ٞب‬.ٝ‫ٔهبحج‬‫ٞب‬‫تب‬ٝ‫٘مغ‬‫اقجبؿ‬٣ٙ‫٤ق‬‫تب‬ٟٝ‫ٔٛار‬ ْ‫ٍٞٙب‬‫ثب‬ٜ‫زاز‬٢‫ٞب‬٢‫تىطاض‬ٝٔ‫ازا‬‫٤بفت‬.‫زضٔزٕٛؿ‬ٝ‫ٔهبحج‬ ٜ‫پب٘عز‬ْ‫ا٘زب‬‫قس‬.٢‫ثطا‬٢‫ٌطزآٚض‬ٜ‫زاز‬‫اظ‬
ٝ‫ٔهبحج‬ٕٝ٥٘ٝ‫ؾبذتبض٤بفت‬ٜ‫اؾتفبز‬‫قس‬.ٝ‫ٔهبحج‬ُٔ‫قب‬‫ؾؤاالت‬‫ثبظ‬‫زض‬‫ثرف‬ ٝ‫ؾ‬‫اعالفبت‬،٢‫فطز‬‫٘٥بظ‬٣‫اعالفبت‬ٚ‫ضفتبض‬‫اعالؿ‬ٝ‫رٙج‬ ،٣‫٤بث‬٢‫ٞب‬‫ذبل‬(‫اثقبز‬‫ٔرتّف‬
ٝ‫ضاثغ‬‫ثب‬‫پعقه‬ٚ‫ٔطاوع‬30ٝ‫زل٥م‬ٝ‫ث‬َٛ‫ع‬٣ٔ‫ا٘زبٔ٥س‬.
‫پذیذاسضٌبسی‬19
ُ‫پذیذ‬ ،‫سٍش‬ ،‫ضٌبسی‬‫هشدم‬ ‫ضٌبسی‬‫ًگبسی‬20
‫تفسیشی‬ ‫فؼبلیت‬ ٍ21
‫ضٚـ‬ ّٕٝ‫ر‬ ‫اظ‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ‫ث٥ف‬ ‫ٔطاتت‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫آ‬ ٣‫فّؿف‬ ٟٓ‫ؾ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬‫اؾت‬ ‫ز٤ٍط‬ ٢‫ٞب‬.‫شات‬ ٚ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٣‫ثطضؾ‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣‫ضٚق‬
ٜ‫پس٤س‬٣ٔ ‫ٞب‬‫پطزاظز‬.ٝ‫تزطث‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٚ ‫شات‬ ‫زضن‬ ٢‫ثطا‬ ٝ٘‫ثبظا٘س٤كب‬ ٚ ٢‫تفؿ٥ط‬ ،٣‫تٛن٥ف‬ ٢‫ضٚ٤ىطز‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫افطاز‬ ٝ‫ظ٤ؿت‬ ٢‫ٞب‬‫اظ‬ ‫ٔقٕٛال‬
‫ضٚا٤ت‬ ٖ‫ذٛزقب‬ ٖ‫ظثب‬٣ٔ‫قٛز‬.ٝ‫تزطث‬ ‫تٛن٥ف‬ ٜٚ‫پػ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٞسف‬ٖ‫ٕٞب‬ ٝ‫ث‬ ‫اؾت‬ ٣ٌ‫ظ٘س‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫قس‬ ‫ٚالـ‬ ٝ‫و‬ ٌٝ٘ٛ‫ا٘س‬.ٜ‫پس٤س‬ ‫اظ‬ ٓ٥‫ٔؿتم‬ ٣‫تٛض٥ح‬،‫ٞب‬
ٝ‫تزطث‬ٜ‫زاز‬ ‫ضخ‬ ٝ‫و‬ ٣٘‫ٔىب‬ ٚ ٖ‫ظٔب‬ ‫زض‬ ‫ٞؿتٙس‬ ٝ‫و‬ ٍٝ٘ٛ٘‫ٕٞب‬ ‫ضذسازٞب‬ ،‫ٞب‬‫ا٘س‬(،٣‫فتح‬1374.)
‫ا٘ؽ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ٣‫ثطضؾ‬ ٣‫پ‬ ‫زض‬ ،‫ضٚ٤ىطز‬ ٗ٤‫ا‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫ٔٛلق٥ت‬ ‫زض‬ ‫ذٛز‬ ‫السأبت‬ ٝ‫ث‬ ٍٝ٘ٛ‫چ‬٣ٔ ٣ٙ‫ٔق‬ ٚ ‫ؾبذتبض‬ ٣‫ٚالق‬ ٣‫ارتٕبف‬ ٢‫ٞب‬‫زٞٙس‬(ٚ ٣‫ف٥ض‬
،ٖ‫ؾطو٥ؿ٥ب‬1387.)٣‫رعئ‬ ٗ٥٘‫لٛا‬ ٚ ‫لٛافس‬ ‫لبِت‬ ‫زض‬ ٜ‫پ٥چ٥س‬ ٚ ٣‫ا٘تعاف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ُ٥ّ‫تم‬ ٝ‫ث‬ ‫پس٤ساضقٙبؼ‬ٜ‫ؾبز‬ ٚ ‫تط‬٢‫ؾبظ‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٖ‫آ‬ ،‫رس٤س‬ ّٓ‫ف‬ ٝ‫و‬ ٖ‫چٙب‬
‫٘٥ؿت‬ ‫فاللٕٙس‬ ،‫اؾت‬ ٖ‫آ‬ َ‫ز٘جب‬ ٝ‫ث‬.‫ض‬ ٜ‫حٛظ‬ ‫زض‬ٝ‫تزطث‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ٢‫ٔقٙب‬ ٝ‫ث‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ،‫پػٚٞف‬ ‫ٚـ‬ٝ‫و‬ ،‫اؾت‬ ‫ٚالـ‬ ٖ‫رٟب‬ ٜ‫زضثبض‬ ‫افطاز‬ ٝ٘‫آٌبٞب‬ ٢‫ٞب‬
‫وٙف‬ ٚ ٝ٘‫ضٚظا‬ ٣ٌ‫ظ٘س‬ ُٔ‫قب‬٣ٔ ٖ‫آ٘ب‬ ٣‫ارتٕبف‬ ٢‫ٞب‬‫قٛز‬.‫ٔٙبؾت‬ ٣ّ‫ٔؿبئ‬ ٝ‫ث‬ ٣٤ٍٛ‫پبؾر‬ ٢‫ثطا‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ،ٗ٤‫ثٙبثطا‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫تط‬«ٝ‫تزطث‬
٣‫قره‬»‫اؾت‬ ٝ‫ٚاثؿت‬ ‫افطاز‬.‫ت‬ ٗ٤‫ا‬ ُ‫ٔفه‬ ‫تٛض٥ح‬ ٚ ‫تكط٤ح‬‫اؾت‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫ضؾبِت‬ ٝ‫رطث‬.
‫پس٤ساض‬ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬ٝ‫ث‬ ٣‫قٙبؾ‬ٝ‫ث‬ ‫ٔكبٞسات؛‬ ٚ ‫تزطث٥بت‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؿجت‬ ٓ٥‫ٔؿتم‬ ٣ٞ‫آٌب‬ ٚ ‫پػٚٞف‬ ‫ٔٙؾٛض‬ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٣٤‫پس٤ساضٞب‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؿجت‬ ،‫ز٤ٍط‬ ‫فجبضت‬
٣‫ث‬٣ٔ ‫ؽبٞط‬ ‫ٔب‬ ٝ‫تزطث‬ ‫زض‬ ٝ‫ٚاؾغ‬‫قٛ٘س‬(،٢‫حط٤ط‬1385.)
‫ا‬ ٝ‫تزطث‬ ٣ّ‫ان‬ ٚ ٣‫اؾبؾ‬ ‫ؾبذتبض‬ ‫تكط٤ح‬ ‫پس٤ساضقٙبؼ‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫وبض‬‫ؾت‬.‫ٔٛضٛؿ‬٣ٔ ٝ‫ٔغبِق‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ً‫ال‬ٕٛ‫ٔق‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ،‫قٛ٘س‬
ٜ‫حٛظ‬ ٚ ،‫ذ٥ب٘ت‬ ،‫فهجب٘٥ت‬ ،‫فكك‬‫ٞؿتٙس‬ ‫زؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اظ‬ ٣٤‫ٞب‬.ٖ‫آ‬ ٢‫ثطا‬٣‫پ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ؾبذتبض‬ ٝ‫ث‬ ‫ثتٛا٘س‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ‫ضا‬ ٜ‫زاز‬ ً‫ال‬ٕٛ‫ٔق‬ ،‫ثجطز‬
٣ٔ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٝ‫ٔهبحج‬‫وٙس‬.‫پس٤سضقٙبؼ‬ ٝ‫ٔغبِق‬ َٛ‫ٔحه‬ ،ٚ‫ض‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اظ‬٢«٣ٔ ٖ‫ث٥ب‬ ‫ضا‬ ٜ‫پس٤س‬ ‫٤ه‬ ‫شات‬ ٚ ‫اؾب٘ؽ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٔطوت‬ ٣‫تٛن٥ف‬‫وٙس‬»(٣ِٛ‫ضؾ‬،
1397.)
ِٛ‫وطؾ‬َ22
(2012)٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ٣ّ‫ان‬ ّٝ‫ٔطح‬ ‫پٙذ‬ ‫زض‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫پػٚٞف‬ ‫اؾت‬ ‫ٔقتمس‬‫قٛز‬:
‫٘٥ب‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫ظ‬ٝ‫ث‬ ،‫اؾت‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ٢‫ٚضا‬ ٣‫فّؿف‬ ٜ‫ز٤سٌب‬ ‫زضن‬ ‫ٔٙس‬ٖ‫آ‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ٜ‫ٚ٤ػ‬ٝ‫تزطث‬ ٍٝ٘ٛ‫چ‬ ‫ضا‬ ٜ‫پس٤س‬ ‫٤ه‬ ‫افطاز‬ ٝ‫و‬٣ٔ‫وٙٙس؛‬
‫پطؾف‬ ‫پس٤ساضقٙبؼ‬٣ٔ ‫تقط٤ف‬ ‫ضا‬ ‫پػٚٞف‬ ٢‫ٞب‬‫ٞؿتٙس؛‬ ٟٓٔ ٜ‫پس٤س‬ ‫قٙبذت‬ ٢‫ثطا‬ ٝ‫و‬ ،‫وٙس‬
٣ٔ ،‫افطاز‬ ‫ثب‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ‫اغّت‬ ،ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫پطزاظز؛‬
٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬‫قٛز‬.ُ‫پطٚتى‬ ْ‫ٌب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ٚ ‫ثٛز؛‬ ‫ذٛاٞٙس‬ ٟٓٔ ٣٤‫ارطا‬ ٢‫ٞب‬
٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫ٌعاضـ‬٣ٔ ‫ٔٙتكط‬‫قٛز‬(،َٛ‫وطؾ‬2012‫زض‬ ُ‫٘م‬ ،٢‫ٔرتبض‬٣‫اؾى‬،٣ِٛ‫ضؾ‬،1397)23
.
19
Phenomenology
20
Ethnomethodology
21
Interpretive Practice
22
Creswell
23
http://research.irandoc.ac.ir.

10. 9
ٝ‫ث‬‫٘ؾط‬ِٛ‫وطؾ‬َ(2013)ٜ‫ؾبز‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫اظ‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫ضٚـ‬ ‫زض‬ ٜ‫زاز‬ ُ٥ّ‫تح‬٣ٔ ٜ‫اؾتفبز‬ ٢‫ؾبظ‬‫وٙس‬:ٝ‫ٌفت‬ ُ٥ّ‫تح‬ٓ‫ت‬ ٚ ‫ٞب‬ٛ‫رؿتز‬ ٚ ٌٖٛ‫ٌٛ٘ب‬ ٢‫ٞب‬
ٗ‫ٕٔى‬ ٚ ‫ٔطتجظ‬ ٣٘‫ٔقب‬ ٣ٔ‫تٕب‬ ٢‫ثطا‬.ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬‫پػٚٞف‬ ٌٝ٘ٛ‫ثب٤س‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ‫ٞب‬‫پ٥ف‬ ٣ٔ‫تٕب‬٢‫زاٚض‬ٖ‫ٕٞب‬ ‫ضا‬ ‫تزبضة‬ ٚ ٝ‫ٌصاقت‬ ‫وٙبض‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬‫ٞؿتٙس‬ ٝ‫و‬ ٌٝ٘ٛ
ٝ‫ٌفت‬ ٗ٤‫ا‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ‫وٙس‬ ‫تٛن٥ف‬‫زٞس‬ ْ‫ا٘زب‬ ٢‫ؾٌٛ٥ط‬ ٖٚ‫ثس‬ ‫ضا‬ ‫ٞب‬.ٜ‫قٕبض‬ ‫پ٥ٛؾت‬ ‫زض‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬6
‫تحم٥ك‬ ‫زض‬ ٝ٥‫فطض‬ ‫٤ب‬ ٚ ٝ٤‫٘ؾط‬ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬٣ٔ ‫ٔٙزط‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ٜ‫پس٤س‬ ٣٘ٚ‫زض‬ ‫فٙبنط‬ ‫تحط٤ف‬ ٝ‫ث‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬‫وطز‬ ‫پطٞ٥ع‬ ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ‫ثب٤س‬ ٚ ‫قٛز‬.ٖ‫ظثب‬
‫٘٥ؿت‬ ‫ٔتغ٥٥طٞب‬ ‫٤ب‬ ‫افساز‬ ،‫٘٥ع‬ ٣‫پس٤ساضقٙبذت‬ ٗ٥‫تجج‬.٣ٔ ٜ‫اؾتفبز‬ ٖ‫آ‬ ‫٘ؾب٤ط‬ ٚ ‫ضٚا٤ت‬ ،ٝ‫تزطث‬ ،‫ٔقٙب‬ ،‫رٛٞط‬ ،‫شات‬ ٖٛ‫چ‬ ٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اظ‬ ٗ٥٥‫تج‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬‫قٛز‬.
‫ضٚا٤ت‬ ٣‫پس٤ساضقٙبذت‬ ٗ٥٥‫تج‬،ٌٝ٘ٛ‫اؾت‬ ٣‫تٛن٥ف‬ ٚ ‫ٚاض‬ ٖ‫زاؾتب‬.ٝ‫ث‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬‫اؾت‬ ٣ٙ‫ٔت‬ ٚ ٢‫تفؿ٥ط‬ ‫قست‬.ٗ٥٥‫تج‬ٝ‫ث‬ ٣‫پس٤ساضقٙبذت‬ ٢‫ٞب‬ُ٥ِ‫ز‬
‫ٚالق٥ت‬ ٣ٌ٘ٛ‫ٌٛ٘ب‬ ٝ‫ث‬ ‫ثبٚض‬‫زض٤بفت‬ ٚ ‫ٞب‬‫٘٥ؿت‬ ‫پص٤ط‬ ٓ٥ٕ‫تق‬ ٚ ‫اؾت‬ ‫ثبفت‬ ٝ‫ث‬ ‫حؿبؼ‬ ٚ ٣‫ٔٛلق٥ت‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ ‫اظ‬ ،‫ٞب‬(‫اظ‬ ُ‫٘م‬،‫ٔحٕسپٛض‬1389،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬ ‫زض‬
1393.)
ًَِ‫ًو‬‫پذیذاسضٌبسی‬ ‫سٍش‬ ‫اص‬ ُ‫استفبد‬
‫فطد‬ ،ٗ٥‫حؿ‬ ،‫انغط٘ػاز‬ٗ٥‫فجساِحؿ‬ ،ّٟٛ‫پ‬(1396.)٢‫فٙبٚض‬ ‫تبح٥ط‬‫وتبة‬ ‫٘كط‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫ثط‬ ‫اعالفبت‬ ٗ٤ٛ٘ ٢‫ٞب‬(٣‫پس٤ساضقٙبذت‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫٤ه‬.)‫فهّٙب‬ٝٔٚ ٣ّٕ‫ف‬
‫اعالؿ‬ ٚ ٢‫وتبثساض‬ ٣‫پػٚٞك‬،٢ٛ‫ضض‬ ‫لسؼ‬ ٖ‫آؾتب‬ ٣٘‫ضؾب‬‫ظٚزآ٤ٙس‬،‫تبض٤د‬ ‫اظ‬ ٗ٤‫آ٘ال‬ ‫ا٘تكبض‬28ٕٟٗ‫ث‬.
‫ٞسف‬ٗ٤‫ا‬‫پػٚٞف‬٢‫فٙبٚض‬ ‫احطات‬ ‫ذهٛل‬ ‫زض‬ ‫٘كط‬ ٜ‫حٛظ‬ ٖ‫وبضقٙبؾب‬ ٚ ٖ‫٘بقطا‬ ٝ‫تزطث‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ،ٚ ‫تحٛالت‬ ٚ ‫وتبة‬ ‫٘كط‬ ٚ ‫چبح‬ ‫ٔرتّف‬ ‫اثقبز‬ ‫ثط‬ ٣‫اعالفبت‬ ٢‫ٞب‬
ٜ‫قس‬ ‫ا٤زبز‬ ‫تغ٥٥طات‬ٜ‫ثٛز‬‫اؾت‬.ٕٝ٘ٛ٘ ‫ثب‬ ٣‫پس٤ساضقٙبؾ‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ضٚـ‬ٜ‫زاز‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ‫ٞسفٕٙس‬ ٢‫ٌ٥ط‬‫ثب‬ ٝ‫ٔهبحج‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ٖ‫آ‬ ٢‫ٞب‬8ٚ ٖ‫ٔترههب‬ ٚ ٖ‫٘بقطا‬ ‫اظ‬ ‫٘فط‬
‫رٕـ‬ ‫٘كط‬ ٜ‫حٛظ‬ ٖ‫وبضقٙبؾب‬‫ٌطز٤س‬ ٢‫آٚض‬.ٝ‫ٔهبحج‬ّٝ‫ٔطح‬ ‫ٞفت‬ ‫ضٚـ‬ ‫ثب‬ ٚ ‫٤بززاقت‬ ‫ؾپؽ‬ ٚ ‫ضجظ‬ ٚ ‫حجت‬ ‫ٞب‬‫قس‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٝ٤‫تزع‬ ٚ ‫تفؿ٥ط‬ ،‫تٛن٥ف‬ ٢‫وال٤ع‬ ٢‫ا‬.
‫ا‬ ‫اظ‬ ‫افطاز‬ ٝ‫تزطث‬٢‫فٙبٚض‬ ‫تبح٥ط‬ ٚ ‫ٕٞ٥ت‬ٝ‫حطف‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫زض‬ ‫اعالفبت‬ ٢‫ٞب‬‫زض‬ ‫وتبة‬ ‫٘كط‬ ‫زض‬ ٖ‫آ٘ب‬ ٢‫ا‬3ٚ ٝ‫ذٛق‬16ٗ٥ٕٞ ٚ ٣ّ‫ان‬ ْٟٛ‫ٔف‬‫عٛض‬9ٝ‫عجم‬ ٣‫فطف‬ ْٟٛ‫ٔف‬٢‫ثٙس‬
‫قس‬.ٝ‫ذٛق‬‫ٔفب‬ ‫ثب‬ ‫٘كط‬ ‫وبض‬ ٚ ‫وؿت‬ ‫زض‬ َٛ‫تح‬ ٚ ‫٘كط‬ ٚ ‫چبح‬ ‫زض‬ َٛ‫تح‬ ،‫ٔحتٛا‬ ‫تِٛ٥س‬ ‫زض‬ َٛ‫تح‬ ُٔ‫قب‬ ٣ّ‫ان‬ ٢‫ٞب‬ٝ‫عجم‬ ‫ذٛز‬ ٝ‫ظ٤طٔزٕٛف‬ ٓ٥ٖٞ‫قس‬ ٢‫ثٙس‬‫ز‬.‫٘تب٤ذ‬
ٖ‫٘كب‬‫زؾت‬ ٚ ٖ‫٘بقطا‬ ٝ‫تزطث‬ ‫اظ‬ ٗ‫ضٚق‬ ٢‫تهٛ٤ط‬ ٜ‫زٞٙس‬٢‫فٙبٚض‬ ‫تبح٥ط‬ ٚ ‫إٞ٥ت‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫آ٘ب‬ ‫ٔخجت‬ ٜ‫ٍ٘ب‬ ٚ ‫٘كط‬ ٜ‫حٛظ‬ ٖ‫ا٘سوبضا‬‫اؾت‬ ‫٘كط‬ ‫فطا٤ٙس‬ ‫زض‬ ٣‫اعالفبت‬ ٢‫ٞب‬.
ٝ٥ٕ‫ؾ‬ ،٢‫وكبٚضظ‬ ،٣‫فتح‬ ‫اؾىٙسض‬ ،‫آشض‬ ،‫٤ٛؾف‬ ،‫از٤ت‬(1394.)٣‫ا٤ٙتط٘ت‬ ٢‫ٞب‬ ‫ؾب٤ت‬ ‫اظ‬ ٛ‫زا٘كز‬ ٖ‫زذتطا‬ ١‫تزطث‬:٣‫قٙبؾ‬ ‫پس٤ساض‬ ٝ‫ٔغبِق‬.‫زٚفم‬ّْٛ‫ف‬ ٝٔ‫ِٙب‬
٣‫ارتٕبف‬،12(1.)‫ل‬.93-115.
‫ٞسف‬ٗ٤‫ا‬١‫ٔغبِق‬‫ؾب٤ت‬ ٚ ‫ا٤ٙتط٘ت‬ ‫اظ‬ ٣ٞ‫ذٛاثٍب‬ ٢ٛ‫زا٘كز‬ ٖ‫زذتطا‬ ‫تزبضة‬ ٣‫ثطضؾ‬ ،‫اؾت‬ ٣‫ا٤ٙتط٘ت‬ ٢‫ٞب‬.‫ثب‬ ٚ ٣‫قٙبؾ‬ ‫پس٤ساض‬ ٣‫و٥ف‬ ‫پػٚٞف‬ ٠ٛ٥‫ق‬ ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬
ٝ‫ٔهبحج‬ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬ٕٝ٥٘ ٚ ‫فٕ٥ك‬ ٢‫ٞب‬ٕٝ٘ٛ٘ ٚ ٝ‫٤بفت‬ ‫ؾبذتبض‬ْ‫ا٘زب‬ ،‫ٞسف‬ ‫ثط‬ ٣ٙ‫ٔجت‬ ٢‫ٌ٥ط‬‫اؾت‬ ٜ‫قس‬.ٜ‫ز٤سٌب‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬ ‫ٔٛضز‬ ‫افطاز‬ٖٛٔ‫پ٥طا‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ‫تزبضة‬ ٚ ‫ٞب‬
‫ؾب٤ت‬ ٢‫ٔحتٛا‬ ٚ ‫ا٤ٙتط٘ت‬٣ٔ ‫ثبظز٤س‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬‫ٌصاقتٙس‬ ‫ثحج‬ ٝ‫ث‬ ،‫قٛز‬.‫زؾت‬ ‫ؾپؽ‬ ٚ ‫ضجظ‬ ‫ٔىبِٕبت‬ٖٚ‫زض‬ ‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ٜ‫اؾتفبز‬ ‫ثب‬ ٚ ‫قس‬ ٣‫٘ٛ٤ؿ‬ٝ٤‫ٔب‬ٚ ٖٚ‫ثطا‬ ٢‫ا‬
،َٛ‫وطؾ‬2007‫زض‬ ُ‫٘م‬ ،٣٘‫اِٛا‬٣٤‫ثٛزال‬ ٚ(1389)

11. 10
‫قس‬ ُ٥ّ‫تح‬ ٚ ٝ٤‫تزع‬ ‫والضن‬.‫ٞط‬ ٝ‫و‬ ٣ّ‫ان‬ ١٤‫ٔب‬ ٖٚ‫زض‬ ‫پٙذ‬ ،‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ٣‫ع‬‫قس‬ ‫اؾترطاد‬ ،‫ٞؿتٙس‬ ٣‫فطف‬ ١٤‫ٔب‬ ٖٚ‫زض‬ ٢‫تقساز‬ ٢ٚ‫حب‬ ْ‫وسا‬.ٝ٤‫ٔب‬ ٖٚ‫زض‬‫فجبضت‬ ‫ٞب‬‫ا٘س‬
‫اظ‬:‫تطغ٥ت‬ ُٔ‫فٛا‬ ،٢‫وبضآٔس‬ ُ٤‫زال‬‫ٔحسٚز٤ت‬ ،‫پ٥بٔس‬ ،٣‫اعالفبت‬ ‫ؾٛاز‬ ،ٜ‫وٙٙس‬‫ٞب‬.٣ٔ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫٘تب٤ذ‬‫ذب٘ٛاز‬ ،‫فطز‬ ‫ذٛز‬ ٢‫ثطا‬ ‫تٛا٘س‬ٜ‫ثبقس‬ ‫ؾٛزٔٙس‬ ٗ٥ِٚ‫ٔؿؤ‬ ٚ ‫ٞب‬.
‫زا‬ ‫آٔٛظـ‬ ْٚ‫ِع‬ ،‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٟٓٔ ١ِ‫ٔؿأ‬ٝ‫رٙج‬ ‫ثب‬ ٣٤‫آقٙب‬ ‫رٟت‬ ٖ‫٘كزٛ٤ب‬١٘‫آٌبٞب‬ ‫ٌع٤ٙف‬ ٢‫ثطا‬ ‫ا٤ٙتط٘ت‬ ٣‫ٔٙف‬ ٢‫پ٥بٔسٞب‬ ،ٗ٥ٙ‫ٕٞچ‬ ٚ ‫ٔخجت‬ ٢‫وبضثطز‬ ٢‫ٞب‬
‫اؾت‬ ،‫اعالفبت‬ ٚ ‫ٔٙبثـ‬.
‫الذام‬‫پژٍّی‬:‫ػول‬ ‫حیي‬ ‫پژٍّص‬:‫ػول‬ ‫حیي‬ ‫یبدگیشی‬:‫فؼبل‬ ‫پشسطگشی‬:‫فؼبل‬ ‫یبدگیشی‬:‫گشٍّی‬ ‫پشسطگشی‬:‫الذام‬‫پژٍّی‬
‫هطبسوتی‬:‫هطبسوتی‬ ‫پشسطگشی‬
ٗٔٛٞ(1385)ْ‫السا‬٣ٔ ‫پػٚٞف‬ ‫اظ‬ ٣‫٘ٛف‬ ‫ضا‬ ٣ٞٚ‫پػ‬ٝ‫ث‬ ‫ٔكرم‬ ٣‫چبضچٛث‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ‫زا٘س‬ٝ‫چطذ‬ ‫زض‬ ٣٘‫ؾبظٔب‬ ُ٤‫ٔؿب‬ ُ‫ح‬ ‫ٔٙؾٛض‬٣٤‫قٙبؾب‬ ‫اظ‬ ُ‫ٔتكى‬ ٢‫ا‬
‫ثطٚ٘ساز‬ ‫ؾٙزف‬ ،‫ضاٞىبض‬ ٝ‫اضائ‬ ،ّٝ‫ٔؿئ‬‫عطح‬ ،‫ٞب‬٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ٣‫اضظ٤بث‬ ٚ ‫ارطا‬ ،‫ٔزسز‬ ٢‫ض٤ع‬‫قٛز‬.‫اضتجبط‬ ‫زض‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ‫ثب‬ ‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬
‫اؼ‬‫چبِف‬ ٣‫ثطضؾ‬ ٝ‫ث‬ ٝ٘‫٘مبزا‬ ٣ٞ‫ٍ٘ب‬ ‫ثب‬ ٚ ‫ت‬‫چبِف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٌصض‬ ‫زض‬ ٚ ‫ٔ٥پطزاظز‬ ‫ٞب‬٣ٔ ٝ‫اضائ‬ ٣٤‫ضاٞىبضٞب‬ ‫ٞب‬ٗ‫ثؿت‬ ‫ثىبض‬ ‫اظ‬ ‫پؽ‬ ٚ ‫زٞس‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫٘تب٤ذ‬ ٣‫اضظ٤بث‬ ٝ‫ث‬
٣ٔ ‫تغ٥٥ط‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اظ‬ ُ‫حبن‬‫پطزاظز‬.ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬ ‫٘ؾط‬ ‫اظ‬(1393)‫اؾت‬ ُٕ‫ف‬ ٚ ْ‫السا‬ ،‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٔحٛض‬.ْ‫السا‬ ‫تطت٥ت‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬‫ضٚـ‬ ٜ‫ظٔط‬ ‫زض‬ ٣ٞٚ‫پػ‬‫ٞب‬٢
‫زاضز‬ ‫لطاض‬ ٢‫وبضثطز‬.
٣ٔ ٝ‫ٌفت‬ ٣‫فقبِ٥ت‬ ‫ٞط‬ ٝ‫ث‬ ٣ٞٚ‫پػ‬ ْ‫السا‬‫ٔغّٛة‬ ‫ٚضـ‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔٛرٛز‬ ‫ٚضـ‬ ُ٤‫تجس‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔٙزط‬ ٝ‫و‬ ‫قٛز‬‫قٛز‬ ‫تط‬.ْ‫السا‬‫اؼ‬ ‫تحم٥ك‬ ‫٘ٛؿ‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٣ّ‫ان‬ ‫ٔحٛض‬ ،‫ت‬.ٝ‫ث‬
٣ٔ ‫لطاض‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ذٛز‬ ‫فقبِ٥ت‬ ٚ ‫وبض‬ ٗ٥‫ح‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ْ‫السا‬ ،‫اقربل‬ ‫٤ب‬ ‫قرم‬ ٝ‫و‬ ‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫ا‬‫زٞٙس‬.ٝ‫ث‬ ‫وبض‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اظ‬ ‫ٞسف‬‫احطثرف‬ ٚ ‫أٛض‬ ٢‫ؾبظ‬
ٖ‫وطز‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫اؾت‬.ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫زض‬ ٣ٞٚ‫پػ‬ ْ‫السا‬ ‫ضطٚضت‬ ٚ ‫إٞ٥ت‬ٜ‫ضا‬ ‫اظ‬ ٣‫٤ى‬‫اؾت‬ ّٝ‫ٔؿئ‬ ُ‫ح‬ ٢‫ثطا‬ ‫ٔٙبؾت‬ ٢‫ٞب‬،٢‫وبضٞب‬ ْ‫ا٘زب‬ ٗ٥‫ح‬ ‫پػٚٞف‬
‫اؾت‬ ٢‫ازاض‬،٣ٔ ‫ٔٙزط‬ ٝ٘‫ذاللب‬ ٚ ٛ٘ ٢‫ٞب‬ ٜ‫ضا‬ ٝ‫ث‬‫قٛز‬،٣ٔ ‫٘بٔغّٛة‬ ‫ٚضـ‬ ‫انالح‬ ‫ثبفج‬‫قٛز‬،٣ٔ ٣ٕٔٛ‫ف‬ ‫پػٚٞف‬ ًٙٞ‫فط‬‫قٛز‬،ٚ ‫ضقس‬ ‫ثبفج‬٣ٌ‫ثبِٙس‬
٣ٔ ٣ٕٔٛ‫ف‬‫قٛز‬ُٚ‫ح‬ ٜ‫ضا‬ُ‫ح‬ ٜ‫ضا‬ ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ٢‫رب‬ ٢‫تئٛض‬ ٢‫ٞب‬ْ ٚ ٣ّٕ‫ف‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ٣‫٘غم‬‫زٞس‬.٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ْ‫السا‬ ٢‫ٞب‬٣ٞٚ‫پػ‬‫اظ‬ ‫فجبضتٙس‬ ،:٣‫پػٚٞك‬
‫اؾت‬ ٣‫ٔكبضوت‬،‫زاضز‬ ُٕ‫ف‬ ‫ثط‬ ‫تبو٥س‬،‫اؾت‬ ‫اضظ٤بة‬ ‫ذٛز‬،‫اضظـ‬ ‫ثط‬ ٣ٙ‫ٔجت‬‫افطازاؾت‬ ٣٘ٚ‫زض‬ ٢‫ٞب‬،‫اؾت‬ ٜ‫ؾبز‬،ٓ٥ٕ‫تق‬ٝ‫٤بفت‬ ٢‫پص٤ط‬‫٘٥ؿت‬ ٢‫ضطٚض‬ ‫ٞب‬،
‫ٍ٘ب‬‫اؾت‬ ٖٚ‫زض‬ ‫اظ‬ ٣ٞ(٢‫زث٥ط‬،1393.)
ًَِ‫ًو‬‫سٍش‬ ‫اص‬ ُ‫استفبد‬‫الذام‬‫پژٍّی‬
 Monica Vezzosi, (2006) "Information literacy and action research: An overview and some reflections", New
Library World, Vol. 107 Issue: 7/8, 286-301.
ٜ‫وٙٙس‬ ٝ٤‫اضا‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬‫لبثّ٥ت‬ ‫احجبت‬ ٚ ٣ٞٚ‫پػ‬ ْ‫السا‬ ٢‫ٔتسِٛغ‬٣‫اعالفبت‬ ‫ؾٛاز‬ ٝٙ٥ٔ‫ظ‬ ‫زض‬ ُٕ‫ف‬ ٚ ‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ‫٤ه‬ ٖ‫فٙب‬ ٝ‫ث‬ ‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ٢‫ٞب‬(IL)‫اؾت‬.
‫اعالفبت‬ ‫ؾٛاز‬ ‫تبح٥ط‬ ٣‫ثطؾ‬ ٢‫ثطا‬ ٣ّٕ‫ف‬ ‫پػٚٞف‬‫پبضٔب‬ ٜ‫زا٘كٍب‬ ٖ‫زا٘كزٛ٤ب‬ ‫اظ‬ ٍٕٗٞ ٜٚ‫ٌط‬ ‫٤ه‬ ‫ثط‬ ٢(‫ا٤تبِ٥ب‬)ّٝ‫ٔطح‬ ‫چٟبض‬ ٝ‫چطذ‬ ‫٤ه‬ ‫زض‬،٢‫ض٤ع‬ ٝٔ‫ثط٘ب‬ ،ٜ‫ٔكبٞس‬ ،٢‫ا‬
٣‫اضظ٤بث‬ ،ْ‫السا‬.ْ‫السا‬ ‫زاز‬ ٖ‫٘كب‬ ‫٘تب٤ذ‬‫اؾت‬ ٖ‫وتبثساضا‬ ‫آٔٛظـ‬ ٢‫ثطا‬ ‫ٔٙبؾت‬ ‫ضٚ٤ىط‬ ‫٤ه‬ ٣ٞٚ‫پػ‬.ٝ‫ث‬ ‫أط‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ظ٤طا‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬٣ٔ ٜ‫اربظ‬‫٘مف‬ ‫زٞس‬ٝ‫چٙسٚؽ٥ف‬ ٚ ٜ‫پ٥چ٥س‬٢‫ا‬
‫ٔحك‬ ،٣ّٕ‫ٔق‬ٝ‫حطف‬ ٚ ٣‫ل‬‫وٙٙس‬ ٝ‫تزطث‬ ٓٞ ‫ثب‬ ‫ضا‬ ٢‫ٔٙس‬.‫پ٥ٛؾت‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬8
 Robins, Jennifer (2015).‎ “‎ Action‎ Research‎ Empowers‎ School‎ Librarians.”‎ American‎ Association‎ of‎ School‎
Librarians, volume 18, ISSN: 2165-1019.
ٝٔ‫ثط٘ب‬ٝ‫ٔسضؾ‬ ‫ٔٛفك‬ ٢‫ٞب‬٢‫وتبثساض‬ ٢‫ٞب‬ٝٔ‫ثط٘ب‬ ٚ ‫ثبظذٛضز‬ ‫٤ه‬ َ‫ذال‬ ‫زض‬ ‫ضا‬٣ٔ ٖ‫٘كب‬ ‫زل٥ك‬ ٢‫ض٤ع‬‫زٞس‬.ْ‫السا‬ُٕ‫ف‬ ٗ٥‫ح‬ ‫ؾ٥ؿتٕبت٥ه‬ ٢‫ارطا‬ ‫نٛضت‬ ‫زض‬ ٣ٞٚ‫پػ‬
ٝ‫ٔسضؾ‬ ٖ‫وتبثساضا‬٢‫ا‬ٖ‫أىب‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ٣‫پػٚٞك‬ ‫السأبت‬ ٖ‫وتبثساضا‬ ‫آ٤ب‬ ٝ‫ا٤ٙى‬ ‫ٔٙؾٛض‬ ٝ‫ث‬ ‫قس‬ ْ‫ا٘زب‬٣ٔ ‫تٛإ٘ٙس‬ ٚ ‫اضظقٕٙس‬ ،‫پص٤ط‬‫ذ٥ط‬ ‫٤ب‬ ‫قٙبؾٙس‬.ٗ٤‫ا‬ ٣ّ‫و‬ ‫٘تب٤ذ‬
ُ‫حبن‬ ،‫پٛٞف‬156‫تٛؾظ‬ ٜ‫قس‬ ْ‫ا٘زب‬ ٣‫تحم٥مبت‬ ٜ‫پطٚغ‬39‫اؾت‬ ٜ‫قس‬ ُ٥ٕ‫تى‬ ٣‫٘ؾطؾٙز‬ َ‫ذال‬ ‫زض‬ ِٝ‫ؾب‬ ٚ‫ز‬ ٜ‫زٚض‬ ‫٤ه‬ ‫اظ‬ ‫ث٥ف‬ ٣٘‫ضؾب‬ ‫اعالؿ‬ ٚ ٢‫وتبثساض‬ ‫وتبثساض‬.
‫هَسدوبٍی‬:‫هَسدی‬ ‫بشسسی‬:‫پژٍّی‬ ‫هَسد‬:‫هَسدی‬ ِ‫هغبلؼ‬
ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ‫ث٥ف‬ ٢‫ٔٛضز‬ ٝ‫ٔغبِق‬‫اؾت‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ٔٛضٛؿ‬ ٚ‫لّٕط‬ ‫زل٥ك‬ ‫تكر٥م‬ ،‫ثبقس‬ ٢‫ٔتسِٚٛغ‬ ‫ا٘تربة‬ ٝ‫و‬(،ٖ‫ؾطو٥ؿ٥ب‬ ٚ ٣‫ف٥ض‬1387.)٢‫ؾف٥ط‬
(1387)ْ‫٘ؾب‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ‫ضا‬ ٢‫ٔٛضز‬ ٝ‫ٔغبِق‬٣ٔ ٣‫ٔقطف‬ ٜٚ‫ٌط‬ ‫٤ه‬ ٜ‫زضثبض‬ ‫٤ب‬ ‫ضذساز‬ ‫٤ه‬ ،٣‫ارتٕبف‬ ‫ٔٛلق٥ت‬ ،‫قرم‬ ‫٤ه‬ ٜ‫زضثبض‬ ‫اعالفبت‬ ‫ٔٙس‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫وٙس‬
24
Action Research
25
Case Study
‫پ٥ٛؾت‬ ٗ٥‫الت‬ ٗ‫ٔت‬9

12. 11
٣ٔ ٖ‫أىب‬ ‫پػٚٞكٍط‬‫وبضوطز‬ ‫٤ب‬ ‫فّٕىطز‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ ‫زٞس‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ٌٝ٘ٛ‫وٙس‬ ‫زضن‬ ‫ٔٛحط‬ ٢‫ا‬ُ٤‫٘ب‬ ‫ث٥كتط‬ ‫قٙبذت‬ ٝ‫ث‬ ٚ‫ٌطزز‬(،٢‫ؾف٥ط‬1387‫زض‬ ُ‫٘م‬
،ٖ‫ٔٙهٛض٤ب‬1393).
٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ‫ضٚـ‬ ‫اظ‬ ٜ ‫اؾتفبز‬ ٢‫ثطا‬،‫ضٚـ‬ ٗ٤‫ا‬ ٖ‫ٔ٥ب‬ ‫زض‬،‫ٔٛرٛز‬ ٢‫ٞب‬ٝ‫ٌفت‬ ٝ‫ث‬«ٗ٥٤» (Yin)‫پص٤طز‬ ‫نٛضت‬ ُٔ‫فب‬ ٝ‫ؾ‬ ‫ثطاؾبؼ‬ ‫ثب٤س‬ ‫ٌع٤ٙف‬:‫٘ٛؿ‬ ‫اَٚ؛‬
‫پػٚٞف‬ ‫پطؾف‬،ْٛ‫ؾ‬ ٚ ‫زاضز‬ ‫ٚالـ‬ ٢‫ز٘٥ب‬ ٢‫ضفتبض‬ ‫ٚلب٤ـ‬ ‫ثط‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ ٣‫تؿّغ‬ ‫زْٚ؛‬.ٜ‫پس٤س‬ ‫ثط‬ ‫تٕطوع‬ٜ‫پس٤س‬ ُ‫ٔمبث‬ ‫زض‬ ‫ٔقبنط‬ ٢‫ٞب‬٣‫تبض٤ر‬ ٢‫ٞب‬.
ٜ‫پس٤س‬ ‫اظ‬ ٢‫ثٟتط‬ ‫زضن‬ ٗ‫٤بفت‬ ،٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ٣ّ‫ان‬ ٚ ‫٘رؿت‬ ‫ٞسف‬‫اؾت‬ ٜ‫پ٥چ٥س‬ ٣‫ارتٕبف‬ ٢‫ٞب‬.ٜ‫پس٤س‬ ‫اظ‬ ٢‫ثؿ٥بض‬ٜ‫ضٚظٔط‬ ٢‫ٞب‬٣ٌ‫ظ٘س‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ٢‫ا‬‫ذٛز‬
‫قبٞس‬ٖ‫آ‬ٓ٥‫ٞؿت‬٢‫زاضا‬‫ٔبٞ٥ت‬‫ثؿ٥بض‬‫پ٥چ‬ٜ‫ضٚظٔط‬ ‫زضن‬ ٢‫ٚضا‬ ٚ ٜ‫٤س‬‫اؾت‬ ٣ٔ‫آز‬ ٢.ٖ‫ٔترههب‬ ٣‫ثطذ‬ ٝ‫و‬ ٣ِ‫حب‬ ‫زض‬‫ث٥كتط‬ ٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ٝ‫و‬ ‫ٔقتمس٘س‬
٣‫اوتكبف‬ ‫٤ب‬ ٝ٘‫وبٚقٍطا‬ ٣‫ٔبٞ٥ت‬(Exploratory)،‫زاضز‬«ٗ٥٤»‫تٛن٥فٍط‬ ‫٤ب‬ ٣‫تٛن٥ف‬ ،ٝ٘‫وبٚقٍطا‬ ٣ٌ‫ٚ٤ػ‬ ٝ‫ٞطؾ‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٖ‫ثطآ‬(Descriptive)ٚ
ٗ٥٥‫تج‬‫ٌط‬(Explanatory)٣ٔ ‫ضا‬‫ثبقس‬ ٝ‫زاقت‬ ‫تٛا٘س‬.
ٝ‫ثؿت‬ ٓ‫ؾ٥ؿت‬ ،‫پػٚٞف‬ ‫اظ‬ ‫٘ٛؿ‬ ٗ٤‫ا‬ ٢‫وّ٥س‬ ‫فجبضت‬(Bounded System)‫اؾت‬.‫پػٚٞف‬٢ٚ‫ٔٛضزوب‬٣‫ثطضؾ‬٣‫ٔٛضٛف‬‫اظ‬‫عط٤ك‬ٝ‫ٔغبِق‬‫٤ه‬‫٤ب‬‫چٙس‬
‫ٔٛضز‬‫زض‬‫٤ه‬ٓ‫ؾ٥ؿت‬ٝ‫ثؿت‬‫اؾت‬.ٗ٤‫ثٙبثطا‬٢ٚ‫ٔٛضزوب‬‫اِعأب‬٣ٕ٘ ‫ٔحسٚز‬ ‫ٔٛضز‬ ‫٤ه‬ ٝ‫ث‬ٝ‫ثؿت‬ ٓ‫ؾ٥ؿت‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ‫اؾبؾب‬ ٝ‫ثّى‬ ‫قٛز‬ٜ‫ٔحسٚز‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ٢‫ا‬ٖ‫آ‬ ٢
٣ٔ ْ‫ا٘زب‬ ‫پػٚٞف‬ٗ٥٥‫تق‬ ‫قٛز‬‫اؾت‬ ٜ‫وٙٙس‬.‫ضٚـ‬ ‫٤ب‬ ‫ضٚـ‬ ‫ٔٛضز‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ‫ٞطچٙس‬ٖ‫ثٛز‬ ٣‫قٙبؾ‬‫اذتالف‬ ٢ٚ‫ٔٛضزوب‬‫افتمبز‬ ٖ‫پػٚٞكٍطا‬ ‫اغّت‬ ‫ٞؿت؛‬ ‫٘ؾط‬
‫ضٚـ‬ ‫٤ه‬ ٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ٝ‫و‬ ‫زاض٘س‬٣ٔ ‫ٔحؿٛة‬ ‫پػٚٞف‬ ‫ربٔـ‬ ٢‫اؾتطاتػ‬ ‫٤ب‬ ٣‫قٙبؾ‬‫قٛز‬.٢ٚ‫ٔٛضزوب‬ ،‫ٔجٙب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ثط‬ٝ‫ٔغبِق‬‫چٙس‬ ‫٤ب‬ ‫٤ه‬ ٜ‫حٛظ‬ ‫زض‬ ‫فٕ٥ك‬ ٢‫ا‬
ٝ‫ثؿت‬ ٓ‫ؾ٥ؿت‬(‫ٔٛضز‬)ْ‫قب‬ ‫فٕ٥ك‬ ٚ ‫زل٥ك‬ ٜ‫زاز‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫فطا٤ٙسٞب‬ ‫عط٤ك‬ ‫اظ‬ ٚ ٖ‫ظٔب‬ َٛ‫ع‬ ‫زض‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬‫اعالفبت‬ ٝ٘‫چٙسٌب‬ ‫ٔٙبثـ‬ َ(،ٜ‫ٔكبٞس‬ ُ‫ٔخ‬
‫ٌعاضقبت‬ ٚ ‫اؾٙبز‬ ،٢‫قٙ٥ساض‬ ٢‫ز٤ساض‬ ‫ٔٛاز‬ ،ٝ‫ٔهبحج‬)ٓ‫ت‬ ٚ ‫ٔٛضز‬ ‫اظ‬ ٣‫تٛن٥ف‬ ٣‫ٌعاضق‬ ْ‫ؾطا٘زب‬ ،ٝ‫ٌطفت‬ ‫نٛضت‬٣ٔ ‫ٔٙتكط‬ ‫ضا‬ ‫ٔٛضز‬ ‫ثط‬ ٣ٙ‫ٔجت‬ ٢‫ٞب‬‫وٙس‬.
ٝٔ‫ثط٘ب‬ ‫چٙس‬ ‫اؾت‬ ٗ‫ٕٔى‬ ٜ‫ٌؿتط‬ ‫ِحبػ‬ ٝ‫ث‬(٣٘‫چٙسٔىب‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔب٘ٙس‬)ٝٔ‫ثط٘ب‬ ‫٤ه‬ ‫٤ب‬(٣٘‫ٔىب‬ ٖٚ‫زض‬ ٝ‫ٔغبِق‬)‫قٛز‬ ‫ا٘تربة‬ ‫پػٚٞف‬ ٢‫ثطا‬(٢‫ٔرتبض‬٣‫اؾى‬،
٣ِٛ‫ضؾ‬،1397.)
‫هَسدوبٍی‬ ‫پژٍّص‬ ًَِ‫ًو‬:‫هَسدی‬ ‫بشسسی‬:‫پژٍّی‬ ‫هَسد‬:‫هَسدی‬ ِ‫هغبلؼ‬
،ٝ٘‫آؾتب‬ ٣‫فطاقجبق‬٣٘‫فّ٥زب‬ ‫ؾقبزت‬ ،ٝ‫ٔحجٛث‬،٣٘‫ا٤ٕب‬ ،‫فّ٥طضب‬،ِٟٝ‫ا‬(1396.)ٜ‫پ٥بز‬ ٚ ‫اعالفبت‬ ٢‫ٔقٕبض‬ٓ‫ؾ٥ؿت‬ ‫زض‬ ٖ‫آ‬ ٢‫ؾبظ‬‫وتبثد‬ ٝ‫٤ىپبضچ‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬٢
٢‫ٔٛضز‬ ٝ‫ٔغبِق‬:‫اعالؿ‬ ‫ٔطوع‬ ٓ‫ؾ٥ؿت‬‫ٔكٟس‬ ٣‫فطزٚؾ‬ ٜ‫زا٘كٍب‬ ٣٘‫ضؾب‬(‫ؾ٥ٕبز‬.)‫اعالفبت‬ ‫ٔس٤ط٤ت‬ ٚ ‫پطزاظـ‬ ٝٔ‫پػٚٞكٙب‬(‫ؿ‬‫ؾبثك‬ ‫اعالفبت‬ ٢‫فٙبٚض‬ ٚ ِْٛ).
1396;33(1):311-330.
‫اعالفبت‬ ٣‫ثبظ٤بث‬ ٚ ٜ‫شذ٥ط‬ ْ‫٘ؾب‬ ٢‫ٔٛضز‬ ٣‫ثطضؾ‬ ‫پػٚٞف‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٞسف‬«‫اعالؿ‬ ‫ٔطوع‬‫ٔكٟس‬ ٣‫فطزٚؾ‬ ٜ‫زا٘كٍب‬ ٢‫ٔطوع‬ ٝ٘‫وتبثرب‬ ٚ ٣٘‫ضؾب‬»٢‫ٔقٕبض‬ َٛ‫ان‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫تٛر‬ ‫ثب‬
‫اؾت‬ ‫اعالفبت‬.،‫پػٚٞف‬ ‫ضٚـ‬‫هَسدی‬ ِ‫هغبلؼ‬‫٘ٛؿ‬ ‫اظ‬ِ‫ب‬ ٍ ‫ویفی‬‫تَصیفی‬ ‫سٍش‬‫اؾت‬.ٝ‫٤بفت‬ْ‫٘ؾب‬ ‫اعالفبت‬ ٢‫ٔقٕبض‬ ٝ‫و‬ ‫اؾت‬ ٖ‫آ‬ ‫اظ‬ ٣‫حبو‬ ‫ٞب‬٢‫ٞب‬٣‫اعالفبت‬
‫ضفتبض‬ ٚ ٖ‫وبضثطا‬ ٢‫٘٥بظٞب‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ‫ثب٤س‬ ٣٘‫ؾبظٔب‬ٖ‫آ‬‫ٞب‬‫ثبقس‬ ٣‫اعالفبت‬ ٓ‫ؾ٥ؿت‬ ‫ثب‬ ُٔ‫تقب‬ ‫زض‬
‫لَم‬‫ًگبسی‬
ْٛ‫ل‬٣ٔ ‫ضا‬ ٢‫ٍ٘بض‬ٝ‫ث‬ ٖ‫تٛا‬ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞف‬ ‫وطز‬ ‫تقط٤ف‬ ‫افطاز‬ ‫اظ‬ ٣ٞٚ‫ٌط‬ ‫٤ب‬ ٚ ًٙٞ‫فط‬ ‫٤ه‬ ‫زض‬ ٣ٌ‫ظ٘س‬ ‫ضٚـ‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ٖ‫فٙٛا‬‫ضٚـ‬ ‫ثب‬ ٝ‫ٔمب٤ؿ‬ ‫زض‬ ٢‫ٍ٘بض‬٢‫ٞب‬
‫وبٔال‬ ‫ز٤ٍط‬ ٣‫و٥ف‬َٕٛ‫ق‬‫اؾت‬ ٜ‫ٌ٥ط٘س‬ ‫ثط‬ ‫زض‬ ٚ ٝ‫٤بفت‬(،٣ٙ٤‫فبثس‬1383.)
ْٛ‫ل‬ ‫ضٚـ‬‫اؾت‬ ٣‫ٔكبضوت‬ ٜ‫ٔكبٞس‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ٔتى‬ ٢‫حس‬ ‫تب‬ ،٢‫ٍ٘بض‬(،ٖ‫ؾطو٥ؿ٥ب‬ ٚ ٣‫ف٥ض‬1387.)ْٛ‫ل‬ ‫اظ‬ ‫ٞسف‬‫ذبل‬ ًٙٞ‫فط‬ ‫٤ه‬ ‫تٛن٥ف‬ ٚ ‫قٙبذت‬ ٢‫ٍ٘بض‬
ٝ‫ث‬ ‫اغّت‬ ‫ـ‬‫فٕ٥ك‬ ‫نٛضت‬‫اؾت‬ ٜ‫ثٛز‬ ‫ـ‬.ٜ‫زا٤ط‬‫پػٚٞف‬ ‫إِقبضف‬‫ؾ٥ذ‬ ٣‫و٥ف‬ ٢‫ٞب‬،ْٛ‫ل‬ٝ‫ث‬ ‫ضا‬ ٢‫ٍ٘بض‬ٖ‫فٙٛا‬«ًٗٞٙٞ‫فط‬ ‫٤ه‬ ‫٤ب‬ ٜٚ‫ٌط‬ ‫٤ه‬ ‫تٛن٥ف‬ ّٓ‫ف‬ ٚ ‫ض‬»
ٜ‫وطز‬ ‫تقط٤ف‬‫اؾت‬.ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞكٍط‬٣ٔ ‫پػٚٞف‬ ٖ‫ٔ٥سا‬ ‫ٚاضز‬ ،٣ِ‫ذب‬ ٣ٙٞ‫ش‬ ٝ٘ ٚ ،‫ثبظ‬ ٣ٙٞ‫ش‬ ‫ثب‬ ‫ٍ٘بض‬‫قٛز‬.ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞكٍط‬ٚ ‫ذبل‬ ّٝ‫ٔؿئ‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ‫ٍ٘بض‬
‫پطؾف‬ ٝ‫ث‬ ٣٤ٍٛ‫پبؾر‬ ٢‫ثطا‬ ٚ ٜ‫وطز‬ ٣‫عطاح‬ ‫ضا‬ ‫ذٛز‬ ‫پػٚٞف‬ ٣ٙ‫ضٚق‬ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞف‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ٢‫ٍ٘بض‬‫وٙس‬.ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫تٛر‬ ‫ثب‬‫ن‬‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ْٜٛ‫ل‬ ٢‫ٞب‬٢‫ٍ٘بض‬
‫ٔخّج‬ ‫اظ‬ ً‫ال‬ٕٛ‫ٔق‬ ٖ‫پػٚٞكٍطا‬ ،‫ثبالؾت‬ ‫ثؿ٥بض‬ ٢‫ؾٌٛ٥ط‬ َ‫احتٕب‬ ٚ ٖ‫أىب‬٢‫ثٙس‬(‫ٔخّج‬ ‫٤ب‬٢‫ؾبظ‬)ٜ‫زاز‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ثرك٥س‬ ‫افتجبض‬ ٢‫ثطا‬‫وٕه‬ ٜ‫قس‬ ٢‫ٌطزآٚض‬ ٢‫ٞب‬
٣ٔ‫ٌ٥ط٘س‬.ْٛ‫ل‬‫حؽ‬ ٟٓ‫ف‬ ٚ ‫تٛن٥ف‬ ٝ‫ث‬ ُ٤‫تٕب‬ ٖ‫ٍ٘بضا‬ْٛ‫ل‬ ٗ٤‫ثٙبثطا‬ ،‫زاض٘س‬ ٣ٍٙٞ‫فط‬ ٚ ٣‫ارتٕبف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٚ ‫ٞب‬ٓٞ ‫ٍ٘بض‬ٖ‫زاؾتب‬‫پػٚٞكٍط‬ ٓٞ ٚ ‫ؾطاؾت‬.
‫پػٚٞف‬ ٣‫عطاح‬ ‫لّت‬ ٣٘‫ٔ٥سا‬ ٢‫وبضٞب‬ْٛ‫ل‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ُ٥‫تكى‬ ‫ضا‬ ٢‫ٍ٘بض‬‫زٞٙس‬.ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞف‬ ‫زض‬ ٣٘‫ٔ٥سا‬ ‫وبض‬ ٝ‫و‬ ٣‫إٞ٥ت‬ ،ٗ٤‫ثٙبثطا‬‫ؾب٤ط‬ ‫اظ‬ ‫ث٥ف‬ ‫زاضز‬ ٢‫ٍ٘بض‬
‫ضٚـ‬‫اؾت‬ ٣‫و٥ف‬ ‫ضٚ٤ىطز‬ ٢‫ٞب‬.ٖ‫آ‬ْٛ‫ل‬ ‫اظ‬ ٝ‫و‬ ٌٝ٘ٛ٣ٔ ‫اؾتٙجبط‬ ٢‫ٍ٘بض‬٢‫فطا‬ ‫زض‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ْٚ‫ٔسا‬ ٚ ‫زل٥ك‬ ‫ٔكبضوت‬ ،‫قٛز‬ٝ‫ث‬ ،‫پػٚٞف‬ ‫٘س‬ٖ‫ٔ٥سا‬ ‫زض‬ ٜ‫ٚ٤ػ‬
ْٛ‫ل‬ ‫پػٚٞف‬ ‫اِعأبت‬ ‫اظ‬ ٣‫٤ى‬ ،‫پػٚٞف‬‫اؾت‬ ٢‫ٍ٘بض‬.٣ٔ ‫ٔكبضوت‬ ٗ٤‫ا‬ٖ‫آ‬ ‫٤ب‬ ‫ثبقس‬ ‫آقىبض‬ ‫نٛضت‬ ٝ‫ث‬ ‫تٛا٘س‬ٝ‫ث‬ ‫پػٚٞكٍط‬ ٝ‫و‬ٜٚ‫ٌط‬ ٚ ٝ‫ربٔق‬ ‫اظ‬ ٢ٛ‫فض‬ ٖ‫فٙٛا‬
26
Ethnography