matematika

1. Mavzu:
Chala
kvadrat
tenglamala
r

2. REJA:
1, Chala kvadrat tenglama
haqida tushuncha.
2. Chala kvadrat tenglama
ko’rinishlari.
3.Mavzuga doir masalalar
yechish.

3. Agar ax2+bx+c=0 kvadrat
tenglamada b yoki c
koeffitsientlardan aqalli bittasi
nolga teng bo’lsa, u holda bu
tenglama
chala kvadrat tenglama
deyiladi.

4. Demak, chala kvadrat
tenglama quyidagilardan
biri ko’rinishida bo’ladi:
ax2=0,
ax2+c=0, c≠0,
ax2+bx=0, b≠0.
quyidagi tenglamalarda
a koeffitsient nolga teng
emasligini eslatib
o’tamiz. a≠ 𝟎

5. 1. ax2=0 ikkala qismini ham a ga
bo’lamiz. X2=0 bundan x=0 ni hosil
qilamiz.
Tenglamani yeching.
5x2=0.
Bu tenglamaning ikkala qismini 5 ga
bo’lib,
x2 =0
ni hosil qilamiz, bundan x=0.

6. 2. ax2+c=0 c ni tenglikning o’ng
qismiga o’tkazamiz. ax2=-c ikkala
qismini a ga bo’lamiz x2=−
𝑐
𝑎
.
x1,2=± −
𝒄
𝒂
a) −
𝑐
𝑎
> 0 bo’lsa tenglama ikkita
ildizga ega.
b) −
𝑐
𝑎
=0 bo’lsa tenglama yagona
ildizga ega.
c) −
𝑐
𝑎
< 0 bo’lsa tenglama ildizga
ega emas.

7. 2-masala:
Tenglamani yeching:
3 x2 - 27=0
Tenglamaning ikkala qismini 3 ga
bo’lamiz:
x2 – 9=0
Bu tenglamani quyidagicha yozish
mumkin.
x2=9
bunda X½=±𝟑

8. 3-Tenglama:
2x2+7=0
Tenglamani bunday yozish mumkin:
x2=-
𝟕
𝟐
Bu tenglama haqiqiy ildizlarga ega
emas,
chunki x ning istalgan qiymatida
x2≥ 0
bo’ladi.

9. 3. ax2+bx=0 umumiy ko’paytuvchi x
ni chiqarib olamiz. x(ax+b)=0
bundan x1=0 va ax+b=0 ax=-b
x2=−
𝑏
𝑎
ni hosil qilamiz.
Masalan: -3X²+5x=0
Tenlamaning chap qismini
ko’paytuvchilarga ajratib,
x(-3x+5)=0
ekanini hosil qilamiz,bunda:
X1=0, x₂=
𝟓
𝟑
.
Javob: X1=0, x₂=
𝟓
𝟑
.

10. Uyga vazifa:
Mavzuni to’liq o’qish,
306- mashqni
yechish