SlideShare a Scribd company logo
1 of 113
Download to read offline
4000
НАИБОЛЕЕ УПОТРЕБИТЕЛЬНЫХ СЛОВ
И СЛОВОСОЧЕТАНИЙ
(Русско-монгольские)
Өргөн хэрэглэгдэх 4000
үг хэллэг
( Орос монгол)
Составители: Ким С.М., С.Алтанхуяг
Зохиогчид: Ким С.М., С.Алтанхуяг
Улаанбаатар
1999
4000 наиболлш употрёбительных елов, слоеосочетаний и фраз
Өргвп хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
ОТ СОСТАВИТЕЛЕЙ
Сегодня еще более быстрыми темпами развиваются дружба и
традиционное сотрудничество между Россией' и Монголией в области
политики, бизнеса, культуры, техники, туризма и т.д.
Предлагаемая книга "4000 наиболее употребительных слов,
словосочетаний и фраз" полезна будет при общении между гражданами
России и Монголии, а также граждан Содружества Независимых Государств
(СНГ), владеющих русским языком, с гражданами Монголии. Данным
словарём могут пользоваться монгольские граждане, самостоятельно
изучающие русский язык.
Наиболее употребительные словосочетания и фразы позволяют
общаться на монгольском языке лицам, не знающим правила грамматики
монгольского языка.
При пользовании книгой следует иметь следующее:
- знаком тильда - обозиачено русское заглавное слово
(для имён существительных);
- заглавный глагол даётся в вариантах спряжения и причастия;
- арабскими цифрами даются разновидности значений мовгольских слов.
(синонимы)
- римскими цифрами обозначены омонимы
- в скобках указаны части речи - и окончания.
2
4000 наиболее употребительных слов, словосоЯжтаний и фраз
Өргөн хараглэгдзх 4000 цг, халлаг ба өгиулбэрицд
МОНГОЛЬСКИЙ АЛФАВИТ
МОНГОЛ ЦАГААН ТОЛГОЙ
Аа
Бб
Вв
Гг
Дд
Ее
Ёё
Ж ж
З з
Ии
Йи
Кк
Л л
Мм
Нн
Оо
Өө
Пп
Р р
Сс
Тт
Уу
Үү
Фф
Хх
Цц
Чч
Шш
Щщ
Ъъ
Ы ы
Ь ь
Ээ
Ю ю
Я я
Примечание:
- буквы монгольского алфавита совпадают с буквами русского алфа-
вита, кроме двух - Ө и Ү (мягкие 0 и У), которые добавлены для
передачи специфических для монгольского языка звуков "переднего"
ряда;
- буква "Ж" монгольского алфавита произаосится в русской транс-
•крипции, как [ дж ], а буква "3" как [ дз ].
3
4000 Наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба огццлбэрццд
Авансировать
Авария
- потерпеть аварию
Автор
- - проекта
Авторучка
Ага
уръдчилгаа, мвнгө
урьдчилан олгох
. осол, сцйрэл
■ сцйрэлд учрах, осол гарах
. зохиогч
■ төслийг зохиогч
, бэхэн цзэг, соруулт цзэг
. 1. (межд.) уухай, ай; 2.(час™ц«),
- видишь? - ага, вижу - харж байна уу? заа, харж байна.
Адрес . 1. хаяг, адрес; 2. суудаг газар нь;
- отправить письмо в адрес - захидлыг хаягаар нь явуулах;
- его адрес тот же
Адресный стол
Азбука
- русская -
Актёр, актриса
Алфавит
Амбулатория
Аплодисменты
Аппетит
- аппетит приходит
во время еды
Аптека
Арбуз
Аренда
- сдать в аренду
- платить аренду
Арифметика
Атмосфера
- дружествеиная -
Аттестат
- тццний суудаг газар нъ хэвээрээ
- хаягийн тасаг
- цсэг, цагаан толгой
- орос цсэг
- жцжигчин, эмэгтэй жцжигчин
- цсэг, цагаан толгой, аа бээ
- явуут эмнэх газар, эмнэлэг
- алга ташилт
- идэх дур. амтархах
- амсаж байж амтархдаг юм.
- эмийн сан, эмийн пццс
- тарвас, шийгуа
. тцрээс, тцрээслэх
■ тцрээслццлэх
- тцрээс твлөх
- тоо бодлого
- 1. агаар, агаар мандал;
2. орчин, байдал;
- найрсаг байдал
- цнэжлэх бичиг;
4000 наиболее употребителъных слов. словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ва вгццлбэрццд
- ~ зрелости
А х , /межд./
- ах, как красиво
- ах, я забыл
• дунд сургуулъ твгссөн цнэмлэх
пэй, хцце, өө;
■ пэй, яасан сайхан юм
өө, би мартчихжээ
Бабушка
Багаж
- ручной багаж
Б.
. эмэг эх, эмгээ, аажий
. тээш, ачаа;
- гар ачаа;
камера хранения багажа - ачаа хадгалах газар
Базар
- колхозаый базар
- книжный -
Баня
Баран
Баранина
Бессоница
Библиотека
Бить
- бить ребёнка нельзя
- бить скот
- бить врага
- бить в барабан
- бить в ладоши
- бьется сердца
Благодарить
- благодарю вас!
Бледность
- бледное лицо
БЛИЗКО (нареч.)
. зах, зээл, дэлгэвэр
- хамтралын зах
- номын дэлгэвэр
- бие угаах газар, халуун усны газар
- 1. хуц; 2. ирэг, эр хонь
. хонины мах
. нойр хцрэхгцй, унгпаж чадахгцй
. номын сан
. 1. жанчих, зодох, нанчих, шаах
- хццхдийг зодож болохгцй;
- 2. нядлах, алах;
- мал нядлах;
- 3. цохцж;
- дайсныг цохих;
- 4. дэлдэх, цохих, балбах, таших;
- бвмбөр дэлдэх, хэнгэрэг цохих;
- алга таших;
- зцрх цохилно
- талархах, баярлалаа гэх
- танд талархъя!
- цайвар, цонхигор;
- цонхигор царай
- ойр, дотно
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
Близорукий
Блюдо
- обед из трёх блюд
Богатый
Болезнь
. харалган, алсын хараагцй
. 1. пял, таваг; 2. идээ, хоол, зууш;
- гурван төрлийн хоол
. 1. баян, баялаг, элбэг дэлбэг;
- 2. тансаг сайхан;
. өвчин, эмгэг;
- хроническая болезнь - архаг өвчин, эмгэг
Болеть
-болеть гриппом
Боль
- зубная боль
- душевная боль
Больница
Больничный
- больннчный лист
Больно
- больно дышать
- мне больно за него
Болыпой, - ая, ое.у
- - дом
- - сын
- - палец
Борода
Бояться, боюсь, боишься;
- боюсь сказать
Брат
-родной -
Брать, беру, берёшь, брал (а) . 1 . авах, авч явах;
- брать провизию в дорогу - замд хцнс авч явах;
- 2. барих;
- ~ неро в руку - гартаа цзэг барих;
- 3. заалгах;
. өвдөх, өвчин тусах, өвчлөх, өвчин хцрэх
- ханиад хцрэх
. 1. өвдвх, өвчин, хөндццр;
- шцд өвдөх;
- сэтгэлийн зовлон.
. эмнэлгийн газар, хэвтэх эмнэлэг
. эмнэлгийн;
- эмнэлгийн хуудас
. 1. өвдтөл, өедөнө, хөндццр;
- амьсгалахад өвдөнө;
- 2. харамсах, гуних;
- тццний төлөө би харамсах юм.
- 1. том, их, их болсон;
■ том байшин;
- их хцц;
- эрхий хуруу
. сахал, эрццний сахал
. 1. айх, эмээх, зовох;
, хэлэхээсээ зовж байна;
. ах, дцц;
- төрсөн ах (дцц)
4000 наиболее употребцтельных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг ба егиилбэрицд
- - уроки
Браться за работу
Брить, брею, бреешь, бритый
Бровь
- насупить брови
Бросать, - аю, - аешь; /
-~ окурки
- - курить
Будить, бужу, будишь
Букварь
Бумага
- писчая -
Бумажные деньги
Бьггь
- быть рабочим
- хичээл заалгах;
- ажлаа хийж эхлэх
. цс хусах, сахал хусах
. хөмсөг
- хөмсгөе зангидах
- 1. хаях, шидэх;
- тамхины шилбэ хаях
- 2. болих, зогсох;
- тамхи татахаа болих
. 1. сэрээх, сэрццлэх;
- 2. төрццлэх, ццсгэх.
. цсэглэл, цагаан толгой
. цаас;
- бичгийн цаас
. цаасан мөнгв
. байх
- ажилчин байх
Ванна
-солнечная -
Верный друг
Верхняя рубашка
Вес
- человек с весом
прибавить в весе
Весы
Ветренная погода
Вечер
- сегодня вечером
В.
. 1. тэвш, угаалгын сав;
- 2. угаал, шарах, нарлах
- наранд шарах
- цнэнч нөхөр
- гадуур цамц
- 1. жин
- 2. нөлөөтэй, хцндтэй;
• нвлөөтэй хцн, хцндтэй хцн
■ мариалах
. чигнццр, жинлццр, жин, пцц
- салхитай байна.
. 1. цдэш, орой
- энэ цдэш
- 2. цдэшлэг
4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
- дурсгалын цдэш
. юм, юм хум, эд, хогшил;
- таны юм хэдий еэ?
- гэрийн хогшил
. насанд хцрсэн хцн.
. 1. хээл, хахуулъ, идэш;
- 2. идэх, цохих;
- нэг ч идэлгцй хоцорлоо
-вечер воспоминаний
Вещь
- сколько у вас вещей
- домашние вещи
Взрослый человек
Взятка
- остался без взяток
Взять, возьму, возьмешь, взял . 1. авах
- взять взаймы - зээл авах;
- 2. барих
- гараас барих
- ажилдаа орох
. 1. харах, цзэх;
- сохор хцн юм хардаггцй;
- 2. уулзах, учрах
- тантай уулзсандаа баярлалаа;
- 3. мэдэх, ойлгох
- алдаагаа лэЭлээ;
- тццний эвв гэдгийг ойлголоо
. 1. өлгвөтэй байх, дццжлээтэй байх, унжих;
- зураг өлгөөтэй байна;
лампа висит над столом - чийдэн ширээн дээр унжиж байна;
- 2. элбэгдэх, хэлхийх;
- тэрлэг нъ элбэгдэж байна.
. амт, амтших;
- аятайхан амттай
. I. оруулах;
- юм гэртээ оруулах;
- 2. телех, хураалгах, тушаах;
- внести деньгй в кассу - мвнгв кассад хураалгах
Внутренний, - яя, -ее . 1= доторх;
- I внутреияя обстановка дома - гэрийн доторх хогшил;
- - за руку
Взяться за работу
Видеть, вижу, видишь
- слепые не видят
- рад вас видеть
- вижу свою ошибку
- вижу, что он прав
Висеть, вишу, висишь
- картина висит
- платье висит на неи
Вкус
- приятный вкус
Внести
- внести вещи в дорм
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
^ ^_ ^ Өргөн хэрэглзгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
Внук
внутренняя болезнь
- сын сына
- сын дочери
внутреннее повреждение - дотоод гэмтэл;
• 2. дотрын, дотор;
- дотрын өвчин.
. ач хцц, зээ хцц
- ач хцц
- зээ хцц
. ач охин, зээ охин
- ач охин
■ зээ охин
-ус;
- урсгал -
- амны (ундны ) -
Внучка
- дочь сына
- дочь дочери
Вода,/- ы,'воду, вод
- проточная -
-питьевая -
- сырая ~
- минеральная -
Водить, вожу, водишь
- водить детей, гулять
- водить слепого - сохор хцнийг хөтлөх;
- 2. жолоодох;
- водить трамвай
тццхий -
рашаан -
1. дагуулах, хөтлөх;
хцЦхэд дагуулан зугаалах;
• водить знакомство
Воздух
- свежий -
- выйти на -
Возраст
- школьный -
- трамвай жолоодох
- 3. харьцаа тогтоох;
- танилын харьцаа тогтоох
. агаар, агаарын хий;
- цэвэр агаар;
- салхинд гарах.
. нас
- сургуулийн нас;
- я одного возраста с ним - би тццнтэй нас чацуу;
Война . дайн, байлдаан;
- гражданская - - иргэний дайн
Войти, войду, войдёшь, вошёл;
- шла, -шедший. - 1. орох;
- войти в комнату - тасалгаанд ороох;
- 2. оролцох;
4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 уг. хэллэг ба вгццлбэрицд
■ войти в состав комиссии - комиссын бцрэлдэхццнд оролцох.
морская
Волос
расчесать волосы
конские волосы
Воля
Волна . долгион, давалгаа
- далайн долгио
. цс хялгас
- цс самнах;
- хялгас
. 1. чвлөв, эрх чвлөө;
- 2. зориг, дур, хцсэл, таалал
- человек железной воли - хатан зоригтой хцн.
Вопрос . 1. асуулт;
- задать - - асуулт тавих;
- 2. асуудал;
- аграрный ~ - газар тариалангийн асуудал
- оставить - открытым - асуудлыг шийдэлгцй орхих;
- 3. хэрэг, учир.зцйл;
- бцх учир нь юу вэ гэвэл ...;
- энэ байзнаж байтал болох зцйл;
- хувийн хэргээр;
- ямар асуулт байх вэ?
- асуух тэмдэг
- хулгайч
- халаасны хулгайч
- хаалга, их хаалга
- дуудах тэмдэг
- хцмццжил, хцмццжццлэх, бойжуулах.
- дурсах, дурсан санах; дурсамж
- болохгцй, цл болно, хоригтой, цээртэй;
- курить воспрещается! - тамхи татаж болбхгцйХ
Восстановить, -овлю, -овишь, - овленный; -1 сэргээн босгох, сэргээн
тогтоох; тэнхрццлэх;
- восстановить своё здоровье - биеэ тэнхрццлэх;
-2 сэргээн санах;
- восстановить в памяти - сэтгэлдээ сэргээн санах;
- весь - в том, что..
- это - времени
- по личному -
- что за - ?
Вопросительный знак
Вор
- карманный -
Ворота
Восклицательный знак
Воспитание
Воспоминание
Воспрещаться, - ается
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
. Өрген хэрэглвгдах 4000 цг, хмлзг ба егццлбэрццд
- 3 хэвээр болгох, эгццлэн оруулах;
- восстановить в должности - албан тушаалд эргццлэн оруулах.
Восторг - сэргэн хөгжих, хөөрөх, бахдах;
- я в восторге от этого - би ццнд бахдана
Восход - мандах, ургах;
- на восходе солнца - нар мандах цед
Восходить, - ожу, -одишь; - 1. мандах, ургах, гарах;
- 2. авирах, авиран гарах, мацаж гарах
- восходить на вершину горы - уулын оргилд авиран гарах
- 3. ццсвэр, ццсвэрлэх, гарал;
- многие обычаи восходят
к глубокой древности - олок заншил эрт урьдын гаралтай юм.
Вот,/частица / . 1. энэ;
- вот идёт поезд - галт тэрэг энэ явж байна;
- вот наш дом - манай гэр энэ
- 2. л, бцр, чухам;
- вот вас-то мне и надо - та л над хэрэгтэй
- вот там есть - тэнд л байна
- вот и всё - тэгээд л тэр
Вперёд/ нареч./ - 1. урагшаа, урагш, урагш давших;
-сделать два шага вперёд - хоёр алхам урагш давших;
- 2. хойшдоо, цаашдаа;
• вперёд будь острожнее - хойшдоо болгоомжтой бай;
■ 3. урьдаас урьдчилан;
- заплатить вперёд - урьдчилан төлөх.
Впереди./нареч/ . 1. өмнө, урьд, тцрццнд, тцрццлэн;
- идти впереди - өлгне явах, тцрццлэн явах
■ 2. өмнө нъ, уръд нь ирээдцйд;
- у него вся жизнь впереди - тццний бцх насны явдал өмнө нъ;
- 3. урьд нъ, тцрццнд нъ;
- он ехал впереди всех - тэр бцгдийн тцрццнд нъ явж байна.
Вполне ./нареч.,' - бцрэн, дццрэн, бардагаар;
- я вполне удовлетворен - би бцрэн сэтгэл ханамжтай байна.
11
4000 наиболее употребителъных слое, слоеосочетоний и фраз
Өргон хэрэглзгдэх 4000 цг, хэллэг ба огиилбэрцид
Впредь. /нареч./ - ццнээс хойш, цаашдаа, хойшдоо;
- впредь будь внимательней - ццнээс хойш анхааралтай бай.
Врать, вру, врёшь; врал, врала(о) - худал хэлэх;
- цаг буруу явж байна
- эмч, их эмч
- хор, хөнөөл, хохирол;
- хор хцргэх
- 1. цаг хугацаа;
- болзсон цагт;
- ажлын цагт;
- чөлөөт цагт;
- эрт цагт, урьд цагт;
- өвлийн цагт;
- хэдэн цаг болж байна?;
- цаг өнгерлөө, цаг дууслаа;
- өнгөрсөн цаг;
- одоо цаг;
- ирээдцй цаг;
- 2. це;
- сццлийн цед;
- мөн тэр цед;
- 3. зав, зае чөлөө;
- надад зав байхгцй
- хэзээ ч, хэзээ ч хамаагцй;
- богино хугацаанд
* четыре времени года - жилийн дөрвөн улирал (цаг)
* всё время - цаг цргэлж, дандаа;
* в данное время - одоо цед;
* в течение времени - яваандаа, аажимдаа.
Вручить,/-чу, -чишь, -чённый (-ён, -ена) - /. гардуулрх, гардуулан өгөх,
бариулах, олгох;
- вручить письмо - захиа гардуулан өгөх
Вручную./нареч./ - гараар, гараараа
- часы врут
рач
эед
- причинить -
)емя
- в назначенное -
- в рабочее -
- в свободное -
- в прежнее -
- в зимнее -
- сколько времени?
- - истекло
- прошедшее -
- настоящее -
- будущее -
- в последнее -
- в то -
- у меня нет времени
* в любое -
* в короткое -
4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн Хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
Всадник
Всё,/нареч./
- он всё в разъездах
- морьтои хцн
- 1. ямагт, цргэлж, хэзээд, дандаа;
- тэр цргэлж ийш тийш явсаар байна.
■ 2. одоо болтол, - саар л;
- бороо орсоор л байна;
- 3. улам, бүх;
- улам цаашаа;
- улам улам, улам бцр;
- ямар ч гэсэн
- ийгээс, гэлээ ч гэсэн
- цөм чамаас боллоо;
- ялгаагцй, хамаагцй, яасан ч яах вэ.
- 1. дцн, бцгд, нийлсэн тоо;
- израсходовано всего сто рублей - бцгд зуун рубль зарцуулагдав;
- 2. - хан, -хэн, -хон, - хөн;
- работа началась всего два месяца назад - ажил хоёрхон сарын өмнө
эхэлсэн;
* всего хорошего - за, баяртай.
Вселить,/-лю, -лишь; -лённый (-ен, -ено), - нццлгэж оруулах;
- в квартиру вселили нового жильца - байранд шинэ хцнийг
оруулж суулгав;
- вселить тревогу в сердце - зцрхэнд тцгшццр төрццлэх
- дождь все еще идет
- всё дальшё
- всё более и более
* всё же
* всё таки
* и всё из-за тебя
* всё равно
Вспашка
- зяблевая -
Встать,^ ану, - анешь./
- встать с места
- встать на ковёр
- хагалах;
- намар паар хагалах
- 1. босох, зогсох, босоо зогсоох, өндийх;
- суудлаас босох;
- хивсэн дээр зогсох;
- 2. гишгэх, зогсох;
- сандал дээр зогсох;
- 3. гарах, ургах;
- нар гарч байна
Встретить,/-речу, -ретишь; -еченный/- 1. уулзах, учрах, дайралдах, харгах;
- встретить знакомого - танилтайгаа уулзах;
встать на стул
- солнце встает
13
4000 наиболее употребителъных слов. словосочетаний и фраэ
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгцылбэрццд
встретить гостей на вокзале
- его встретили хорошо
Встреча.
- - нового года
Вступить,/-уплю, -упишь;/
- вступить в институт
- вступить в разговор
- вступить в переговоры
- вступить в спор
Вчера, /нареч.,
Въезд,
Выбор
- брать на -
- выбрать профессюо
- выборы в совет
Вывеска
Вывод
-ложный-
Выговор
-строгий -
Выдать, Аам, - ашь, - аст,/
;- адим, - адите, - адут; /
/- ай; - анный; /
2. угтах, тосох;
төмөр замын буудал дээр зочдыг
угтах;
- 3. хцлээн авах, угтаж авах;
- тццнийг сайнаар хцлээн авлаа
- 1. учрах, уулзах, золгох;
- 2. угтлага, уулзалт, угтах;
- шинэ жилийг угтах.
- 1. орох;
- дээд сургуульд орох
- 2. оролцох;
- ярианд оролцох;
- 3. эхлэх;
- хэлэлцээ хийж эхлэх;
- маргаж эхлэх.
- өчигдөр
- орох, нэвтрэн орох, орох газар
- 1. шилэх, шилэлт;
- шилж авах;
- мэргэщил шилж авах;
- 2. сонгох, сонголт;
- зөвлөлийн гишццнд сонгох
■ 1. илэрхийлэл, өлгөөс, хаяг;
- 2. халхавч
- 1. дцгнэлт, гаргалга;
- ташаа дцгнэлт
- 2. гаргах
- 1. аялга, хэллэг
- 2. донгодох, зэмлэх;
- хатуу донгодох
- 1. өгөх, олгох;
14
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
- выдать удостворение - цнэмлэх олгох;
- 2. мэт болох, шиг дцр цзццлэх,
гэж мэдэмхийрхэх;
- выдать себя за знатока - юм мэдэх хцн шиг дцр цзццлэх
Выделить,/- лю, -ишь, -ленный;/ - хуваарилж өгөх, гаргаж өгөх;
- выделить участок для строительства - барилга барих газар гаргаж
өгөх
Выезд - 1. гарах, мордох;
- 2. мордох газар;
- 3. морин тэрэг, хөсөг
Выжать, - жму, - жмёшь; - атый;/ - 1. шахах, шццсийг шахах;
- выжать лимон - нимбэг шахах;
- 2. шавхах, шавхруулах, мушгих
- выжать бельё - дотуур хувцсыг мушгих.
Вызвать,/- зову, - зовешь; - анный;/- 1. дуудах, ирццлэх, урих;
- вызвать в суд - шццхэд дуудах;
- вызов врача на двм - гэртээ эмч дуудах;
- вызвать на соревнование - уралдаанд уриалах.
Выйти, выйду, выйдешь; вышел, -шла; -выйди; - 1. гарах;
выйдя; вышедший -выйти из комнаты - тасалгаанаас гарах
- 2. очих;
- выйти на работу - ажилдаа очих;
- 3. болох;
- выйти замуж - хцний эхнэр болох.
* не вышло - болсонгцй, бцтсэнгцй
Выключать, - аю, -аешь;
выключить,/- чу, - чишь; - ченный/ - 1. таслах, унтраах, сугалах;
- выключить электрический свет - цахилгаан гэрэл унтраах;
- 2. гаргах, хасах
- выключить из списка - нэрийн данснаас хасах.
Выкопать,/- аю„ - аешь; - анный;, - 1. ухах, малтах;
- выкопать колодец - худаг ухах;
15
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
- 2. ухаж олох, малтаж гаргах,
малтаж авах;
- выкопать картофель - твмс малтаж авах.
Вынуть, - ну, - нешь; вынь; - утый./ - гаргах, авах, уудалж авах, сугалах;
- вынуть деньги из кошелька - хэтэвчнээс мөнгв авах.
Выпить, ■'- пью, - пьешь; - итый;/ - уух, ууж орхих, шавхах;
- выпить до дна - дуустал ууж орхих, шавхах.
Выполнить, - ню, -нишь; - ненный;
- выполнять, -яю, -яешь; - гцйцэтгэх, биелццлэх, бцтээх
Выручать, - аю, -аешь; /'
выручить,,*- чу, -чишь; - ченный;,' - 1 аврах, ач тус хцргэх, тус бөлох;
- выручить из беды - гачигдлаас аврах;
- 2. Өртгийг олох, цнийг авах, олз
оруулах;
- выручить деньги за товар - барааны цнэ мөнгийг оруулах.
Высокий,/- ая, -ое; -ок, ока, -око;/выше; высочайший. 1. өндөр;
- высокий дом - өндөр байшин;
- высокие цены - өндөр цнэ

- 2. их;
- высокое давление крови - цусны даралт их болох;
- 3. сайн;
- работа высокого качества - сайн чанарын ажил.
Выставка - 1. цзэсгэлэн; 2. гаргаж тавих, тавих.
Выступать, - аю, - аешь;/.
выступить,,- плю, -пишь./ - цг илтгэх, унших, тоглох, юм бичих
- >»выступить с лекцией - лекц унших;
- выступать с речью - цг илтгэх
- ;,выступить на суде - шццхэд цг илтгэх.
Высыпать,;- плю, -плешь; - анный;/ - асгах, хийх;
- высыпать соль в миску - давс пяланд хийх.
Вытереть,,^ тру, -трешь; -тер, - ла;/- тертый; - терший, -терев 1. арчих;
- вытереть руки - гараа арчих;
- 2. элээх, элэгдэх, сэмрццлэх;
4000 наиболее употребительных слов. слоеосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба егццлбэрццд
- вытереть рукав на рубашке - цамцны тохой злэгдэх
Выучивать,'- аю, - аешь;(-'
выучить,'- учу, - учишь;/- ченный; - 1. цээжлэх, тогтоох;
- выучить стихотворение
- выучить игре в шахматы
Выходить,/- ожу, -одишь./
- выходить из юрты
- выходить из затруднения
- выходить замуж
- выходить из вагона
- окно выходит в сад
Вычитание
- шцлэг цээжлэх;
- 2. сургах, зааж өгөх;
- шатар тавьж сургах,
- 1. гарах;
- гэрээс гарах;
- бэрхшээлээс гарах, төвгаас мултрах;
- нехөрт гарах.
- 2. бууа;
- вагоноос буух.
- 3. харах;
- цэцэрлэг рцц харсан цонх.
- хасах.
Газета
- ежедневная -
Гвоздь
Где,/нареч./
- где вы работаете?
- где ты был (была)?
Герой
Гигиена
- ~ труда
- соблюдать гигиену
Гимн
- государственный ~
Главный
- главные силы
- самое главное
- сонин
- өдөр бцрийн сонин
- хадаас
- хаа, хаана
- та хаана ажиллаж байна?;
- чи хаа байв?
. баатар, чин зоригт
. эрццл ахуй, ариун цэвэр;
- хөдөлмөрийн эрццл ахуй;
- ариун цэврийг сахих
- сцлд дуулал;
- төрийн дуулал.
- 1. гол, чухал, цндсэн;
- гол хцч;
- хамгийн чухал;
- 2. ерөнхий, ахлагч;
17
4000 наиболее упатребшпелъных слов, сдовоеочетакий ц фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрчцд
- главный врач
- главный бухгалтер
Гладкая дорога
Глина
- мазать глиной
Глубокая река
- ерөнхии эмч;
- ерөнхий нягтлан бодох.
- тэгш зам, цагаан зам.
- шавар, наанги шороо;
- шавар тцрхэх.
- гцн мөрөн
Говорить, -рю, -ришь; -рённый (-ён,-ена) - 1. хэлэх, ярих, хэл мэдэх,
хэлд орох;
Год
- говорить по-русски
■ ребёнок уже говорит
■ говорить правду
- говорить быстро
■ он говорит, что уедет
• в будущем году
В ПрОШЛОМ ГОД5)
- тому назад
круглый -
1917- ый год
- оросоор ярих;
- хццхэд хэлд орж байна.
- 2. жэлэж, ярих, гэх;
- цнэнийг хэлэх;
- тцргэн ярих;
- тэр явна гэж байна.
- 1. жил;
- ирэх жил, хойтон жил;
- ноднин жил
- нэг жилийн өмнө;
- бцтэн жил;
- 2. он;
- 1917 он;
■ 80-ые годы прошлого столетия - өнгөрсөн зууны наяад он;
Годовщина
- праздновать годовщину
- - свадьбы
Голод
- умирать с голоду
- неурожай грозил голодом
Голос
- кричать во весь -
- возвышать -
- ой, ойн өдөр;
- ойн баярыг тэмдэглэх;
- хуримын ой, гэрэлсний ой.
- 1. өлсөх, өлбөрөх;
- өлсөж цхэх;
- 1. өлсгөлөн;
- муу ургац өлсгелөнд хцргэх аюултай
байв.
■ 1. дуу;
- чанга дуугаар хашгирах;
- дуугаа чангатгах;
18
4000 наиболее употребительных слое-, словосочетаний и фраз
.- Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгччлбэриуд
- высокий -
- низкий -
- решающий -
- совещательный -
- большинством голосов
- - читателя
-~ избирателей
Голый
Гора
- голые ноги
■ голое дерево
-голая степь
- голая стена
- жить в горах
■ взбираться на гору
под горой
- - книг
- - камней
Гордость
- национальная -
Горе
- случилось большое -
Гореть, - рю, -ришь. /
- дрова хорошо горят
- свеча не горит
- глаза горят от радости
- 2. хоолой;
- нарийн хоолой;
- бцдццн хоолой;
- 3. эрх;
- таслах эрх;
- зөвлөх эрх
- 4. санал;
- олонхийн саналаар;
- уншигчийн санал;
- сонгогчдын санал.
- 1. нццгэн;
- нццгэн хөл;
- нццгэн мод
- 2. хоосон, нццгэн, цулгай;
- нццгэн тал;
- нццгэн хана.
- 1. уул;
- ууланд суух, ууланд нутаглах;
- уул өөд авирах;
- уулын хормойд
- 2. овоо, овоолготой;
- овоолготой ном;
- овоо чулуу
- бахархал, бахдал, урдаа барих юм;
- цндэсний бахархал
- гаслан, зовлон, гай.
- их гаслан тохиолдов.
- 1. шатах;
• тцлээ сайн шатаж байна;
- 2. ноцох;
- лаа ноцохгцй байна;
- 3. гялалзах;
- баярлаад нцд нь гялалзаж байна;
19
4000 наиболее ипотребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг. хэллэг йа вгчцлбэрччд
- щеки горят от мороза
- лицо горит
Горечь
- горечь во рту
- горечь разлуки
- горечь воспоминания
Горный
- горный воздух
- горное ущелье
- горные порсды
- горная страна
- горный институт
- горное дело
Город. •
- главный -
-включить в черту города
- за - поехать
- за городом
Горький вкус
Горячая пища
Гость
- быть в гостях
- незваный -
- идти в гости
- принимать гостей
•Государство
- граница государства
- многонациональное -
Готовить,'- влю, -вишь, /
- готовить кадры
- готовить уроки
- 4. улайх;
- хацар нь даараад улайж байна;
■ нүүр улайж байна.
• 1. гашуу, хорсох;
- ам гашуу оргих
- 2. уйтгар, гаслан;
- хагацлын гаслан;
- гашуудалтай дурсамж.
- 1. уулын;
■ уулын агаар;
- уулын хавцал;
■ уулын чулуулаг;
- 2. уулархаг;
- уулархаг орон;
• 3. уурхай, уул уурхай;
- УУЛ уурхайн дээд сургууль;
■ уурхайн ажил.
- хот, балгас;
■төв хот;
- хотын хэмжээнд багтаах;
■ хотын гадна гарах;
- хотын гадна.
■ гашуун амт.
- халуун хоол.
- айлчин, гийчин, зочин, айлчлах;
■ зочин болж байх;
■ уриагүй зочин;
-айлчлах;
- зочдыг хүлээн авах;
■ улс, гүрэн, засаг төр, төр.
- улсын хил;
- олон үндэстнээр бүрэлдсэн улс.
- 1. бэлтгэх, бэлдэх, зэхэх;
■ боловсон хүчнийг бэлтгэх;
- 2. бэлдэх, хийх;
■ хичээл бэлдэх; хичээлээ хийх;
41)00 наиболее употребителъных слое, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
- готовить обед
- готовить встречу гостям
Гражданство
- принять российское -
- получить права гражданства
Грамотный
- грамотный человек
- грамотное пиеьмо
- грамотный инженер
- вполне грамотная работа
Греть, грею, греешь; гретый .
- солнце греет
- шуба греет
- греть руки
-греть ноги
- греть воду
- греть пищу
Грех.
* с грехом пополам
* как на грех
* нечего греха таить
Гроб
Громкий разговор
Грубый ответ
Груз
- вагон с грузом
Группа
- группа учащихся
хоол хиих;
3. бэлтгэл хийх, бэлтгэх;
зочдыг угтах бэлтгэл хийх.
1. харьяат, иргэн;
Оросын харьяат болох
2. сайшаагдах, зөвшөөрөгдөх,
нийтэд дэлгэрэх;
- олонд сайшаагдах, нийтэд дэлгэрэх.
1. бичиг мэдэх, бичиг үсэг мэдэх
бичиг мэдэх хүн.
2. алдаагүй, алдаа мадаггүй, зөв;
алдаагүй бичиг;
3. чадмаг, мэдэц еайтай, мэдлэгтэй;
чадмаг инженер.
4. зөв сайн, сайн хийгдсэн;
нэлээд сайн хийгдсэн ажил.
1. шарах, дулаацуулах;
нар шарж байна;
дээл дулаацуулж байна;
2. ээх, хөлчих, дулаацуулах;
гарах хөлчих, гараа ээх;
хөлөө дулаацуулах;
3. халаах;
ус халаах;
хоол халаах.
нүгэл, хилэнц;
чуу чамай гэж, арай чуу гэж ;
гай болоход, гай болж ;
■ гэм зэмээ нуулгүй, нүглээ нуулгүй.
авс.
чанга дуугаар ярих;
ширүүн хариу.
ачаа, тээш;
вагон ачаатай.
хэсэг, бүлэг
хэсэг сурагчид.
21
4000 наиболее употребительных сяов, словосочетаний и фраз
Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба огццлбэрццд
Грустный взгляд
Грязная рука
Грязная посуда
Грязная вода
Грязь
- на дворе -
- покрываться грязью
Густая сметана
Гулять, - яю, -яешь./
- гулять с детьми
- гуниг харц.
- бохир гар;
- енгертэй хувин; бохир хувин
- булингартай ус, бохир ус.
- шавар, шавхай, балчиг, бохир хир;
- хашаанд шавхайтай;
- хирэнд дарагдах.
- өтгөн зөехий.
- зугаалах, зугаалж явах;
- хүүхэдтэйгээ зугаалж явах.
Да, частица .
- да, конечно
Давно. нареч.,
- это было давно
- он давно приехал
- я давно его не видел
- давно пора уходить
Далёкий путь
Далеко, 'нареч./
- я живу далеко от вас
- отсюда до дома далеко
Дата.
- историческая -
- поставить дату
Дать, дам, дашь, дает, дадим, дадут;
дал (-а,-о,- и), дали ( дал (-а, -о);
- за, тиймээ, тэглээ, зөв;
- за, тэгэлгүй яах вэ.
- аль хэдийн, эрт, өнө
- энэ~бол аль хэдийний явдал билээ.
- тэр аль хэдийн ирсэн юм.
- би түүнтэй уулзаагүй удаж байна.
- явах цаг хэдийн болжээ.
- урт зам.
- хол, хол зайтай, гүн;
- би танайхаас хол зайтай суудаг;
- эндээс байшин хүртэл хол.
- он сар өдөр, өдөр;
- түүхт өдөр;
- он сарыг тавих, өндөрлөх, тэтгэх.
Дверь
дай; Данный [ дан (- а)]
- дать книгу
- дать взаймы
- дать телеграмму
- дать лекарство
входная -
стоять в дверях
- өгөх, олгох;
- ном өгөх;
- зээл олгох;
- цахилгаан мэдээ өгөх
- эм өгөх
- үүд, хаалга, хатавч;
- орох үүд;
- хатавчинд зогсох.
22
*1>(Ю наиболее употребителъных сдов, слоаосочетании и фраз
Өрген хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
Движениё
- - руки
лежать без движения
- вольное -
Девушка
Делать, - аю, -аешь./
- ничего не делать
- делать станки
- делать стол
- делать ошибки
Делить, - делю, -делишь.
- делить хлеб
- делить поровну
- делить число
■ делить горе и радость
Дело
■ общественные дела
- быть без дела
- сделать доброе дело
Демократия
- страны нароДной демократии
День
- рабочий -
- - рождения
- солнечный -
- в час дня
- день за днём
- каждый -
- с каждым днём
хөдлөх, хөдөлгөөн, хөдлөл;
гарын хөдлөл;
хөдлөхгүй хэвтэх;
чөлөөтэй хөдлөл.
хүүхнүүд, охид, басгад.
1. хийх, үйлдэх;
юу ч хийхгүй;
2. хийх, бүтээх, үйлдэх; үйлдвэрлэх,
гаргах;
суурь машин үйлдвэрлэх;
ширээ хийх;
алдаа гаргах.
1. хуваах;
талх хуваах;
адил хуваах;
тоо хуваах;
2. хуваах, хуваалцах, хамт эдлэх,
амсалцах;
зовлон жаргалаа хуваах,
зовлон жаргалыг хамт эдлэх.
1. хэрэг, ажил;
нийгмийн хэрэг, нийтийн албан ажил;
ажилгүй байх;
2. үйл, явдал, юм;
сайн үйл хийх, буянт үйл үйлдэх.
ардчилах, ардчилал, ардын эрх
- ардын ардчилсан орнууд.
1. өдөр;
ажлын өдөр;
төрсөн өдөр;
нартай өдөр;
өдрийн нэг цагт;
өдөр дараалан;
өдөр бүр;
өдөр ирэх бүр
2. үе, нас;
23
4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
- в наши дни
- в дни молодости
* на другой день
* на днях
* добрый день?
Деньги
- бумажные -
- мелкие -
- наличными деньгами
- быть без денег
Дерево
- хвойное -
- лиственное -
- резьба по дереву
Держать, держу, держишь;
- держать за руку
- держать молоко
в холодном месте
* держать корову
Дети
Детский сад
Дешево,/- нареч./
-дешево заплатить
Дешёвые ткани
Диагноз
ставить -
Диетическая столовая
■Дикое животное
Дисциплина
- трудовая -
Длина
До,/предлог с род. п. /
- до города осталось
пять километров
■ манай үед
■ залуу насанд, залуу байхдаа;
маргааш нь, дараа өдер нь;
■саяхан,тугаархан;
■ сайн уу?
■ мөнгө, цаас;
• цаасан мөнгө, цаас
■ жижиг мөнгө, бутархай мөнгө;
■бэлэн мөнгөөр;
- мөнгөгүй болох.
- мод;
■ шилмүүст мод;
- навчит мод;
- модон дээр сийлэх.
• 1. барих;
- гараас барих;
- 2. байлгах, тавих;
- сүү сэрүүн газар байлгах
- 3. тэжээх, үнээ авч байх
- үнээ тэжээх, үнээ авч байх.
- багачууд, хүүхэд, хүүхдүүд
- хүүхдийн цэцэрлэг
- хямд, хямд үнээр;
- хямд төлөх.
- хямдхан бөс, даавуу.
- онош;
- онош тавих.
- цагаан хоолны гуанз
- зэрлэг амьтан.
-сахилга
- хөдөлмөрийн сахилга.
- УРТ
> уртаараа, уртаашаа
- 1. хүртэл, болтол, -тал, -тэл;
- хот хүртэлтаван километр үлджээ.
24
'' паиболее употребительных слов, словосочетании и фраз
Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
- ждать до вечера
- до рассвета
- мы догпли до леса
Добавить,/- влю, - вишь; - вленный
добавлять,/- яю, - яешь, /
Добрососедские отношения
Добрый человек
Доверить,/-рю, - ришь;/
- доверить получить деньги
- доверить тайну
Договор
-подписывать -
- - 6 взаимной помощи
Договориться о встрече
Дойти, дойду, дойдёшь;
- дошёл (- а); дошеднгай;
- доходить,/ ожу, - одишь/
- дойти до станции
- письмо дошло быстро
- вода дошла до краев
Документ
- предъявить свой документ
- расходные документы
Документальный фильм.
Долг.
- брать в долги
- давать в долги
- погашать долги
Долгое молчание
Долгосрочный кредит
Должен,/- жна, - жно, в значении
сказуемого /
- он должен ему десять
рублей
- үдэш болтол хүлээх.
- үүр цайтал
- 2. хүрэх, очих, тулгах, тулж очих;
- бид ойд хүрэв, бид ойд тулж очив.
/
- нэмэх.
- сайн хөршийн харилцаа.
- сайн хүн.
- итгэх найдах, итгэмжил өгөх, даалгах;
- мөнгө авах итгэмжлэл өгөх.
- нууцаа даалгах.
- гэрээ;
- гэрээнд гарын үсэг зурах;
- харилцан туслалцах гэрээ.
- уулзах тухай хэлэлцэн тогтох.
- хүрэх, очих,;
- явж хүрэх, тулах
- станц хүртэл явах;
- захидал түргэн хурчээ;
- ус эрэгтээ хүрэх.
- үнэмлэх, баримт, баримт бичиг;
- үнэмлэхээ үзүүлэх;
- зарлагын баримтууд.
- баримтат кино зураг.
- өр, өр шир, өгцөө, зээл;
- өр хийх;
- зээл өгөх;
- өрөө дарах
- удаан дуугай байх.
- удаан хугацааны зээл
- өртэй, өгцөөтэй;
- тэр хүн түүнд арван рублийн өртэй.
2*
4000 каиболее употребителъных слов, елоеосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, халлэг ба өгццлбэрццд
Дом
- выгодная -
- занимать выеокую -
- освобождать от должности
- деревянный -
- дойти до болыпого дома
- работать на дому
- быть дома
- идти домой
- дом отдыха
- дом культуры
- детекий дом
- торговый ~
Домашняя хозяйка
Допуск
- иметь допуск к больным
Дорога
-болыпая -
- железная -
-сбиться с дороги
-по дороге
-дальняя -
- отправиться в дорогу
- я пробыл в дороге три дня
Дорого./нареч./
- очень дорого
- дорого купить
Дорогой
-дорогой друг
Доска
- сосновая -
- ашигтай албан тушаал;
- дээд тушаалд орох, их тушаалд орох;
- албан тушаалаас чөлөөлех.
- 1. байшин;
- модон байшин
- том байшин хурэх
- 2. гэр;
- гэртээ ажиллах, гэртээ ажил хийх;
- тэртээ байх;
- гэртээ харих.
- 3. газар, байшин, ордон;
- амралтын газар;
- соёлын ордон
- хүүхдийн асрах газар.
- 4. газар, пүүс, байшин ;
- худалдааны пуүс.
- гэрийн авгай, гэргийн ажилтай эхнэр.
- орох, эрэх, орох арга;
- өвчтөнд орох эрхтэй байх;
- 1. зам, харгүй;
- их зам, дардаи зам;
- төмер зам;
- зам төөрөх, зам алдах;
- зам зуур, зам гудас;
- 2. аян, зам;
- холын зам, алсын аян;
- аянд мордох;
- би замд гурав хонов.
- үнэтэй;
- их үнэтэй; өндөр үнэтэй;
- үнэтэй авах,
худалдаж авахад их үнэтэй.
- хайрт, эрхэм хүндэт;
- хүндэт нөхөр, хайрт найз.
- 1. банз, хавтгай мод, зүсмэл мод;
- нарсан банз;
26
"><) паиболее употребшпелъных слов. словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба вгццябэрццд
- классная -
Доставка
- доставка писем
- с доставкой на дом
Доход
-годовой -
- чистый ~
Драгоценные вещи
Драться, дерусь, дерёшься;
дрался, дралась;
- мальчишки дерутся
Дрова
-сьГрые -
- колоть -
Друг, друзья,/- з е й ; /
-близкий -
- старый -
- - детства
- - мой !
- помоги -
Другой
- другой человек
- это другое дело
- другими словами
Дружба
- быть в дружбе
- т е с н а я -
- - народов
Дружеский
- дружеская помощщь
-дружеский привет
- дружеский совет
Дружить,/- жу, - жишь /
- они давно дружат
Дружная семья
■ 2. самбар;
- ангийн самбар.
■ хүргэх, хүргэж өгөх;
■ захидлыг хүргэх;
■ гэрт нь хүргэж өгдөг.
■ орлого;
■ жилийн орлого;
■ цэвэр орлого.
• үнэтэй эд.
зодолдох, ноцолдох;
■ хөвгүүд ноцолдож байна.
- тулээ;
■ нойтон түлээ;
■ түлээ хагалах.
- найз, нөхөр;
■ дотнын найз;
■ хуучин нөхөр;
■ бага насны найз;
■ нөхөр минь !
• нөхөр минь туслаач.
■ өөр, ондоо, жич;
• өөр хүн, ондоо хүн;
- ингэвэл ч өөр хэрэг щүү
- өөрөөр хэлбэл.
- найрамдал, нөхөрлөл;
- найрамдалтай байх, нөхөрлөх;
- нягт найрамдал;
- ард түмнүүдийн найрамдал.
- нөхөр ёсны, нөхөрсөг, нөхрийн;
- нөхөр ёсны тусламж;
- нөхөр ёсоор 'мэндэлж
- нөхөр ёсны сануулга.
- найзлах, нөхөрлех, үерхэх;
- тэд хэдийний найзалдаг мюм.
- эвтэй гэр бүл.
27
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
Думать,'- аю, - аешь /
- думать о работе
- думаю, что он прав
-как вы думаете?
- я думаю завтра
закончить работу
Дуть, дую, дуещь
- дуть на свечу
- ветер дует
- здесь дует
Душа
- добрая -
- в глубине души
- от всей души
- тяжело на душе
- говорить по душам
Душевна беседа
Дым
- густой -
- нет дыма без огня
Дыра
- зашить дыру на рукаве
- в дырах
Дыхание
- затаив дыхание
- искусственное -
Дыхательные органы
Дышать, дышу, дышишь;
дышащий;
- тяжело дышать
- бодох, санах;
■ ажлын тухай бодох;
- түүний зөв гэж би бодож байна;
■ та юу гэж санаж байна.
би маргааш ажлаа дуусгах санаатай
■ үлээх, сахилах; сэнгэнэх;
■ лаа үлээх;
■ салхи салхилна;
- энд сэнгэнэнэ.
- сэтгэл, зүрх, санаа;
- сайхан сэтгэл;
■ сэтгэлийн угт;
• үнэн сэтгэл үнэн зүрхнээс;
сэтгэл зовлонтой байна;
• үнэн сэтгэлээр ярилцах.
■ дотны
утаа;
- өтгө
галгүй бол утаа байхгүй; овоо
босгоогүй бол шаазгай хаанаас суух 1
црорхой, онгорхой, нүх;
■ ханцуйн цоорхойг нөхөх;
■ онгорхой цоорхой.
- амьсгаа, амьсгал;
■ амьсгаа авалгүй;
хиймэл амьсгаа.
■ амьсгалын эрхтэн.
■ амьсгалах, амьсгаа авах;
• амьсгалах бэрхтэй, уухилах.
Единодушное пожелание
Единственный ребёнок
Ежемесячный журнал
Е.
• саналаар хүсэх зүйл.
гав ганц эд
сар тутмыв сэтгүүл.
28
4000 наиболее употребителъных сдов. словосочетвний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба өгщлбэрццд
Ездить, езжу, ездишь;
- люблю ездить верхом
- мы часто ездим за город
- вы ездите верхом?
- он хорогло ездит
на велосипеде
Есть, ем, ешь, ест, едим,
едите, едят;
ел, ела; есть яблоко
Ещё, 'нареч./
- прочитай ещё раз
- налей ещё стакан
- уехал ещё неделю назад
- ещё в прошлом году
■ 1. явах, явж байх, унах,
уяаж байх, унаж явах
■ би морь унаж явах дуртай;
■ бид хотоос гадагш байнга явдаг;
■ 2. унадаг, явдаг, унаж чаддаг,
явж байдаг;
■ та морь унадаг уу?
тэр хүн дугуйгаар сайн явдаг, тэр хүн
дугуй унаж сайн чаддаг.
■ идэх, хоол идэх, хоолох
■ алим идэх.
■ 1. дахиад, дахин;
• дахиад нэг унш;
■ дахин нэг аяга хийчих.
• 2. бүүр, бүр;
• бүүр долоо хоногийн өмнө явчихсан;
- бүр ноднин жил.
лС.
Жажда
- утолить жажду
- сильная жажда
Жалеть,/-ею, - еетъ;/
-жалеть сирот
- жалеть о прошедшей
молодости
- жалеть истраченных
попусту денег
Жалоба
■ жалобы больного
подавать жалобу
- цангаа, ангаа, амны цангаа,
ундаасах, цангах, ангах;
- цангаагаа гаргах;
- их ундаасах.
-1. өрөвдөх, хайрлах;
- өнчин хүүхдийг өрөвдөх;
- 2. харамсах, хар буух
- залуу насаа харамсах;
- дэмий зарсая мөнгөндөө хар буух.
- 1. гомдол, үглэх, зовуурь;
- өвчтөний зовуурь;
- 2. гомдол, зарга;
- гомдол мэдүүлэх, зарга мэдүүлэх.
29
4000 наиболее употребительных слоа, слооосочетаний и фраз
Өргон хэроглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба огццлбэрццд
Жалобная книга
Жарить,/-рю, -ришь, /
- жарить курицу
- жарить семечки
Жаркий день
Жатва
Ждать, жду, ждёшь, ждал ( -а, -о),
- ждать друзей
- ждать поеад
Желание
- желание уехать
- исполнение желаний
- по желани ю
Желать,/- аю, - аешь, /
- желаю видеть его
Железнодорожная станция
Железная дорога
женить, женю, женишь
Женская обувь
Женщина
Жёсткое мясо
Живая рыба
Животное
- домашнее животное
Жидкость
Жизнь
- возникновение жизнй
на земле
- жизнь человека
- рисковать жизнью
- спасти кому-либо жизнь
- лишить жизнь
Житель . оршин суугч, хүн
- санал гомдлын дэвтэр.
- шарах, хуурах, хайрах;
- тахиа шарах;
- ҮР хуурах.
- халуун өдөр.
■ тариа хадах, тариа хадалт
- хүлээх
- нехдөө хүлээх
- галт тэрэг хүлээх.
- хусэл, дур хүслэн, таалал;
■ явах хүсэл, явахыг хүсэх;
- хүслээ хангах;
■ хүслээрээ, дураараа.
- хүсэх, ерөөх, таалах, хүсэл болох,
эрмэлзэх.
• түүнтэй учрахыг хүснэ.
. төмер замын өртөө.
■ төмөр зам
• гэрлүүлэх, эхнэр авч өгөх,
гэргий буулгах.
- эмэгтэй хүний гутал.
• эмэгтэй, бүсгүй, эхнэр, эм хүн
■ хатуу мах, гордойсон мах.
- амьд загас
■ амьтан, адгуус, мал;
- гэрийв тэжээмэл амьтан, мал.
- шингэн бодис, шингэн зүйл.
■ 1. амьдрал, ертөнц;
- дэлхийд амьдрал үүссэн нь.
- 2. амьдрал, амь, амь бие; амь нас, нас;
- хүний амьдрал, хүний нас ( амь)
■ амь өрөх;
- хүний амь аврах;
• алах.
30
4000 наиболве употребителъных слов, словосочетании и фраз
Өргвн хэрэгдэгдэх 4000 иг, хвллвг ба вгццлбэрицд
-городской житель
- деревенский житель
- коренной житель
Жить, живу, живёшь;
жил (- а, - оо) - жить долго
жить в Москве
Журнал
- литературный ~
- классный журнал
- хотын хүн;
- хөдөөгийн хүн;
- уул нутгийн хүн.
- 1. амьдрах, наслах;
- урт наслах;
- 2. оршин суух, суух, байх;
- Москвад суух
- 1= сэтгүүл;
- журнал;
- 2. бүртгэлийн дэвтэр;
- ангийн бүртгэлийн дэвтэр.
За„предлог./
- за рекой
-за горой
- за ДИМоМ
-за столом
- стоять за станком
- жить за городом
- за два дня до праздника
- за час до отхода поезда
- эту работу можно
сделать за два дня
- многое сделано за неделю
- пришёл за книгой
- пить за здоровье
- я рад за вас
Забасуовка
- объявить забастовку
Заболеть
- 1. цаана, цаад талд, тэртээ;
- голын цаад талд, голын тэртээ;
■ уулын цаана;
- байшингийн цаана;
- 2. дэргэд, гадаа, гадна;
■ ширээний дэргэд;
- суурь машины дэргэд зогсох.
■ хотын гадна суух;
• 3. урьд, өмнө;
• баяраас хоёр хоногийн урьд;
■ галт тэрэг хөдлөхөөс нэг цагийн өмнө.
■ 4. дотор, турш;
- энэ ажлыг хоёр өдрийн дотор хийж
болно;
- долоо хоногийн дотор ихийг хийжээ.
■ 5. төлөө, тул, тулд, гэж;
- вом авах гэж ирлээ;
• эрүүл мэндийн төлөе уух.
- таны төлөө би баярлана.
• ажил хаях, ажил хаялт, ажлаа хаях;
- ажлаа хаяхыг илэрхийлзх,
■ өвдөж эхлэх;
31
4000 наиболее употребителъных слов, словосонетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрицд
- у меня заболела голова
Забота
- забота о своём будущем
- отеческая забота
- домашние заботы
Забыть, - буду, - будешь; /
/- будь; - ытый; /
- забыть номер дома
- забыть книгу дома
Завещание
- делать завещание
- завещание учителя
своим ученикам
Зависимое положение
Зависть
- смотреть с аавистью
Завод
- кожевенный завод
- мыловаренный завод
Завоз
- завоз товаров
Заглавие
- заглавие книги
Заглядывать.'- аю, - аешь; /
заглянуть,/- яну, - янешь/
-заглянуть в окно
- заглядывать в дверь
- заглянуть в книгу
- заглянуть к приятелю
Задавать вопрос
Задание
- миний толгой өвдөж эхлэв.
- 1. зовнил, сэтгэл зовох, санаа зовох;
- ирээдүйнхээ төлөө санаа зовох;
- 2. халамж, злбэрэл, арчлал,
санаа тавих;
- эцэг ёсны халамж;
- 3. аж явдал;
- гэрийн аж явдал.
- мартах, мартагдах;
- байшингийн дугаарыг мартах;
- номоо гэртээ мартах.
- гэрээс;
- гэрээс хийх;
- шавь нартаа өгсөн багшийн гэрээс.
■ харьяалагдлын байдал.
- атаа, атаархал, атаархах, жөтөө;
■ атаархаж харах.
■ үйлдвэр;
■ булигаарын үйлдвэр;
• савангийн үйлдвэр.
• хүргэх, аваачих, авчрах, зеөх;
- таваар зөөх.
• гарчиг, зохиолын нэр;
• номын гарчиг.
■ 1. шагайх;
■ цонхоор шагайх;
- хаалгаар шагайх;
- 2. сехөх, сөхөж уззх,-
- номоо сөхөж үзэх;
- 3. ороод гарах;
■ найзындаа ороод гарах.
• асуулт тавях.
■ даалгавар, үүрэг;
32
4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг ба вгццлбэрццд
- домашнее задание
- выполнить задание
Задача
- очередные задачи
- шахматная задача
- арифметическая дача
Задержка
- задержка движения поездов
- задержка почты
Зажимать, 7- аю, - аешь,/
- зажимать в руке
- зажимать рот рукой
- зажимать уши
Зайти, зайду, зайдёшь, зашёл,
- шла; зашедший; зайдя
- зайти в магазин
-зайти к знакомому
- зайти за угол
- зайти за дом
Заказ
- по заказу
- брать заказ
- заказ готов
Заключение
-заключение договора
Закон
- законы природы
- законы общественного
развития
- нарушить закон
- обнародовать закон
- по закону
■ гэрийн даалгавар;
■ даалгаврыг бйелүүлэх.
■ 1. зорилт, зорилго, үүрэг;
- ээлжилт зорилго;
• 2. бодлого
■ шатрын бодлго;
• тооны бодлого.
• 1. саад, саад учрах, саатах, түдэх;
• галт тэрэгний хөдөлгөөн саатах.
- 2. хожимдох;
шуудан хожимдох.
• 1. хавчих. атгах, базах;
■ гартаа атгах;
■ 2. таглах, беглөх;
гараар амыг таглах;
■ чихээ бөглөх.
■ 1. орох;
дэлгүүрээр орох;
■ танилындаа орох;
■ 2. цаана орох, цаагуур орох;
булангийн цаана орох;
гэрийн цаагуур орох.
захиалга;
захиалгаар;
захиалга авах;
захиалга бэлэн
■ байгуулах,тогтоох;
гэрээ байгуулах.
хууль, цааз, ёс;
байгалийн хууль;
• нийгмийн хөгжлийн хууль;
хууль зөрчих;
■ хууль нийтлэх
■ хууль ёсоор
33
4000 наиболее употребительных сяов, словосочетаний а фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
Закрепить,/- плю, -пишь; /
/- плённый ( -ён, - ево);
- закреплять, - яю, - яешь.
- закрепить верёвку
- закрепить доску
Закрывать, - аю, -ешь;/
- закрыть,/-рою, -ытый/
- закрывать дверь
- закрывать на ключ
- закрывать лицо руками
-закрывать вход
- закрывать собрание
Зал
- читальный зал
зал ожидания
Замена
- замена одного слова другим
-найти себе замену
Замерзать,7- аю, - аешь; /
замерзнуть,/- ну, - нешь; /
река замёрзла
- у меня руки замёрзли
Замечание
- в&риое замечание
- сделать замечаиие ученику
Замешивать тесто
Замок
- дверной -
- бөхлөх, бэхлэх, бэхэлж уях,
■ торгоох;
■ шидмэсийг бэхэлж уях;
■ банзыг хадаасаар бөхлөх.
• 1. хаах;
үүд хаах,-
хааж цоожлох;
- 2, халхлах;
■ нүүрээ гараар халхлах;
■ 3. хориглох, хаах;
■ орохыг хориглох;
4. хаах, төгсгөх;
хурлыг хаах.
• танхим;
■ уншлагын танхим;
• хүлээх танхим.
■ 1. солих, халах;
- нэг үгийг нөгөө үгээр солих;
• 2. солио, халаа;
- халааны хүнээ олох.
• 1. хөлдөх;
•гол хөлдөв;
• 2. даарах, бээрэх, осгох;
- миний гар бээрчихлээ.
- 1. ажиглал, ажиглалт;
- зөв ажиглалт;
- 2. сануулга, сургамж өгөх,
сургаж хэлэх;
■ сурагчид сануулга өгөх,
сурагчийг сургаж хэлэх.
■ гурил зуурах.
• цоож, цуурга;
- уүдний цоож;
34
4000 наиболее упатребителъных слов, слоеосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг 6а агццлвэрццд
- запереть на ~
-висячий -
- держать под замком
Замужняя женщина
Занимать сто рублей
Занять комнату
Запас
- запас топлива
- продовольственные запасы
Заперёть дверь на ключ
Запечатать письмо
Записать лекцию
Записаться в библиотеку
Запись на пластинку (кассету)
Заплакать от обиды
Заплатить за квартиру
Запомнить стихи
Заправочный пункт
Запретная зона
Запрещение
Запущенный сад
Заработать сто рублей
Заработная плата
Зарезать овцу
Зарубежная яресса
Зарыть в зёмлю
Зарядить винтовку
Зарядка аккумулятора
Заседание
- открыть -
- закрыть -
- пленарное -
Заселить новый дом рабочими
Заслужить награду
Заставить замолчать
Застегнуть пальто
- хааж цоожлох;
- елгөх цоож;
- цоожтой байлгах.
- гэргий, нөхөртэй эхнэр.
- зуун рубль зээлэх.
- тасалгаа эзлэх
- бэлтгэл, нөөц
- түлшний нөөц;
- хүнсний нөөц, бэлтгэл хүнс.
- хаалга Цоожлох
- захидал битүүмжлэх
- лекц тэмдэглэх
- номын санд бүртгүүлэх.
- хальсан дээр бичих.
- гомдож уйлах.
- байрып хөлс төлөх.
- шүлэг цззжлзх,
- шатахуун олгох газар.
- цаазтай бүс, хориотой бүс
- хориг, цааз, хориул,
- хайхрамжгүй орхисон цэцэрлэг.
- зуун рубль олох
- цалин, цалин хөлс, ажлын хөлс.
- хонь төхөөрөх
- гадаадын хэвлэл.
- газар булах.
- винтов сумлах.
- аккумулятор цэнэглэх.
- хурал
- хурал нээх;
- хурал хаах;
- бүгд хурал.
- шинэ байшинд ажилчид оруулах.
- шагнал хүртэх.
- дуугай болгох
- пальто товчлох.
35
4000 наиболее упатревительных сдов. словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг. ХЭДлэг ба огхщлйэрицЬ
Засуха
Затмеяие
- -солнца
- лунное -
Захватить все деньги
Захлопнуть дверь
Заход солнца
Зачёт
- сдать -
- получить -
Зачётная книж- ка
Защита
- защита Родины
- защита подсудимого
Эаявить протест
Заявление
-сделать заявление
Звать на помощь
Звать врача
Звезда
Зверь
-хищный-
Звук
- - выстрела
- издавать звуки
Звуковой сигнал
Здесь,/нареч./
- он живёт здесь
Здоровый человек
Здоровая пища
Здоровый воздух
Здоровье
- состояние здоровья
- беречь здоровье
ган, ган гачиг.
■ хиртэх, баригдах;
■ нар хиртэх;
■ сар хиртэх.
■ бүх мөнгөө аваад явах.
- хаалга тас хаах.
■ нар шингэх.
■ шуүлэг;
• шүулэг өгөх;
■ шүүлэг давах, шүүлэх.
• сурлагын дэвтэр
■ 1. хамгаалах, хамгаалалт
• Эх орноо хамгаалах;
2. өмгөөлөх, өмгөөлөл, өмгөөлөлт;
■ хэрэгтнийг өмгөөлөх
■ эсэргүүцэл илэрхийлэх.
■ мэдэгдэл;
■ мэдэгдэл гаргах, мэдэгдэл хийх.
■ туслаач гэж дуудах
■ эмч урих, эмч дуудах.
■ од
■ араатан, ан
• араатан.
■ дуу, авиа чимээ, анир;
■ буун дуу;
■ дуугаргах, чимээ гаргах, авиа гаргах.
■ авиан сигнал.
■ энд
- тэр энд суудаг.
- эрүүл хүн
- биенд сайн хоол
- эрүүл агаар
- бие, эрүүл мэнд, эрүүл, лагшин
- биеийн байдал
- зрүүл мэвдвйг хамгаалах,
биеэ гамнаХ;
36
юиболее ипотребительпых слов, слоеосочетаний и фраз
Өрген хэрэглзгдэх 4000 1/г, хэЛАэг 6а йгччлбэрщд
- как ваше здоровье?
- за ваше здоровье!
- на здоровье!
- кушайте на здоровье!
•Чдравствуй
Здравствуйте
Зелёные насаждения
Зелёные яблоки
Земля
- Земля движется вокруг
Солнца
- плодородная земля
Земной шар
Зеркало
Зерно
Зерновые культуры
Злой человек
Знак
Знакомство
- заводить -
- лоддерживать - с кем-либо
Знакомая песня
Знамя
- красное -
- воздрузить - победы
Знание
Знать, знаю, знаешь
- знать о поездке
- знать урок
- таны лагшин тунгалаг байна уу?
таны бие сайн уу?
- таны эруул мэндийн төлөө!
- хайрла!
- зооглож хайрла.
- сайн байна уу? мэнд байна уу?
(ганц хүнтэв, эсвэл үеийн юм уу, дүү хүнтэя мэндлэх)
- амар байна уу? амрыг эрье,
амрыг айлтгая! мэнд амар байна уг^^
(олон хүнтэй, эсвэл ахмад хүнтэй мэндлэх)
• ногоон таримал.
■ түүхий алим.
- 1. Дэлхий, Газар дэлхий
■ Дэлхий нарыг тойрдог;
■ 2. Хөрс, газар;
■ шимтэй херс.
■ дэлхийн бөмбөрцөг.
• толь
■ үр, мөхлөг
■ үр тарианы ургамал.
ууртай хүн.
- тэмдэг, тамга
■ танилцах, танилтай болох, танил байх.
■ танилцах, танилтай болох;
■ хэн нэгэнтэй танилын холбоогоо
таслахгүй байх.
■ мэддэг дуу, танил дуу
- туг, дарцаг
- улаан туг
• ялалтын туг мандуулах;
■ эрдэм, эрдэм ухаан, шинжлэх ухаан.
- 1. мэдэх;
- явахытаа мздэх;
• 2. мэдэх, ойлгох, төсөөлөх;
- хичээлээ мэдэх;
4000 наиболее унотребительных слоа, слооосочетаний и фраэ
Өрген хэрэглэгдэх 4000 уг, хэллэг Ва егуцлбэрццд
- я знаю, что он прав
Золото
- червонное золото
- самородок золота
- золото в слитках
- прииск золота
Золотое кольцо
Зрелые яблоки
Зрение
- иметь хорошее зревие
- слабое зрение
- лишиться зрения
Зрительная память
Зуд
- туүний зөв болохыг би мэднэ.
- алт
- шижир алт;
- цул (бүхэл) алтан олдвор;
- гулуузалсан алт.
- алтны уурхай;
- алтав бөгж
- болсон алим
- хараа, нүд;
- хараа сайн байх;
- муу хараа;
- хараагуй болох.
- нүдлэх ой, харааны ой.
- загатнаа.
И.
И,/союз/
Иголка •
Игра
Играть, / аю, - аешь, - игранный /
- играть в футбол
- играть на баяне
Игрушка
Идея
- в голову пришла
прекрасная идея
- кто подал эту идею?
йдти, иду, идёшь, шёл, шла;
шедший; идучи;
- идти пешком
- идти вперёд
- идти в театр
- поеэд идёт через час
■ ба, хийгээд, болон, бөгөөд, болоод;
хоёр гурав.
• зүү, тэвнэ.
- наадам, тоглоом, наадах, тоглох.
■ 1. наадах, тоглох;
■ хөл бөмбөг тоглох;
• 2. дарах, хуудах, хийлдэх;
■ баян хуур дарах.
• тоглоом.
■ санал, бодол, хүсэл, санаа;
■ цээжинд сайхан бодол төрөв;
■ энз саналыг хэн гаргав?
• 1. явах
■ явган явах
■ урагшаа явах;
• 2. очих, хөдлөх;
■ театрт очих;
■ галт тэрэг цаг болоод хөдөлнө.
36
! наибалее рпотребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг 6а вгццлбэрццд
- дождь идет
- снег идёт
- эта улица идёт через
весь город
Из (изо),/предлог с род. п./
- выйти из дому
- привести из магазина
Избрание
Избрать,/- беру, - берёшь; /
/- ал, - ала, - ило;/избранный
- право избирать депутатов
- избрать специальность
Известие
- последние известия
Извинение
- прошу у вас извинения
Извинить, / ню, -нишь; /
извинёнвый ( -ён, - ена)
- извините
- извините, я заставил
вас долго ждать
Издать,/- ам, - ашь, - аст, /
,'- адим, - адите, - адут; /
иадал ( - а, - о), издавный
( -ан, - ана, - оно)
- издать книгу
- издать приказ
Изложить,/'- ожу, - ожишь; /
/- оженный. /
- изложить в немногих
словах свое мнение
- 3. орох, унах;
■ бороо орж байна;
- цас унаж (орж) байна
■ 4. нэвт гарах, шувт өнгөрөх;
■ энэ гудамж хот дундуур нэвт өнгөрнө.
аас ( -ээс, - оос, - өөс);
• гэрээс гарах;
■ дэлгүүрээс авчрах.
- сонгох; шилэх, сонголт, шилэлт.
сонгох, шилэх;
■ депутат сонгох эрх;
мэргэжил шилж олох.
■ мэдээ, мэдээ чимээ, сураг
сүүлийн үеийн мэдээ.
уучлал, уучлах, хүлцэл, хүлцэх;
■ уучлахыг гуйя.
■ уучлах, хүлцэх;
уучлаарай;
удаан хүлээлгэсний минь уучилна уу.
- 1. хэвлэх, хэвлэн гаргах;
- ном хэвлэх;
- 2. гаргах, нийтлэх, тунхаглах;
- тушаал гаргах.
- 1. илтгэх, өгүүлэх, хэлж өгөх
- саналаа цеөхөн үгээр илтгэх;
- 2. илтгэн бичих, найруулан бичих,
бичгээр өгүүлэх, бичгээр өргөх;
39
4000 наиболее употребителъных слов, славосочетаний и фраз
Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
- изложить на бумаге
Изобретать,'- аю, -ешь, /
йзрасходовать,/- дую, - дуешь; /
/-ванный /
- израсходовать все деньги
Изучать,- аю, - аешь, /
изучить, /- учу, - учишь;'
изученный
- иаучить русский азык
- изучить древнюю рукопись
- я хорошо изучил этого
странного человека
Иметь , ■- ею; - ешь ./
- иметь деньги
- эта комната имеет одно окно-
- иметь целью
ймущество
- недвижимое -
- он унёс все своё имущество -
Имя, имени, мн. имена, имён,
и.менам
- дать кому-нибудь имя
- как его зовут по имени?
- имя и фамилия
- письмо посылайте
на мое имя
Иностранный
- иностранный язык
- министерство иностранных
дел
Инспекция
- производить инспекцию
■ цаасан дээр илтгэв бичих.
• зохион бүтээх.
• зарах, үрэх, зарцуулах, хэрэглэчих;
• байдаг мөнгеө хэрэглэчих.
• 1. сурах, судлах;
• орос хэл сурах;
■ 2. судлах, шинжлэх;
■ эртний бичмэл судлах;
■ 3. судлах, судлан мэдэх, судлан рйлгох;
- энэ хачин хүнийг би сайн судалсан.
■ тай ( -тэй; той) байх;
■ мөнгөтэй байх;
энэ тасалгаа ганц цонхтой;
зорилготой байх.
хөрөнгө, зоорь, хөренгө зоор,
хөрөнгө хогшил, эд агуурс, юм;
үл хөдлөх хөрөнгө;
хамаг юмаа яваад явсан.
нэр;
хэн нэгэнд нэр өгөх;
түүний нэр хэн бэ?
нэр овог.
захидлыг миний нэрээр явуулаарай.
гадаад, гадаадын;
гадаад хэл;
■ гадаад явдлын яам.
байцаан зааварлах, байцаан
зааварлалт, байцаалт, шалгалт, хяналт
шалгалт хийх, байцаах.
40
11НЮ наиболее ааотребителькых слов, словосочетакий а фраз
Өргөк хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ва өгццлбэрццд
Институт
- сельскохозяйственный
институт
Инструкция
- согласно инструкции
- получить инструкцию
Инструмент
- хирургические инструменты
- музыкальный инструмент
Интелегенция
Интересный рассказ
Инфекция
Иск ^
- предъявить -
-отказать в иске
Исключить,/- чу, -чишь;/
/- чённый ( - ён, - ена)
- исключить из школы
Искренняя благодарность
Искусство
- изобразительное ~
- заниматься искусством
Испуг
Истина
История
Итого /нареч./
- итого в сумме сто рублей
К (ко),/предлог с дат. п. /
- он пришёл к нам
- подъехать к станции
- плыть к берегу
- приходи к двенадцати
- дээд сургууль
- хөдөө аж ахуйн дээд сургууль.
- заавар;
- заавар ёсоор;
- заавар авах.
- 1. зэмсэг, багаж, багаж зэвсэг;
- мэс заслалын багаж;
- хөгжмийн зэмсэг.
- сэхээтэн, оюутан сэхээтэн.
- сонин өгүүлэл.
- халдвар
- зарга
- зарга мэдүүлэх;
- заргыг хэрзгсэхгүй болгох.
- гаргах; хасах; хөөх;
- сургуулиас хөөх.
- үнэн сэтгэлийн талархал.
- урлаг; уран сайхан;
- дүрслэх урлаг;
- урлаг судлах.
- айдас; цочоо; бослого, үргэлэг.
- үнэн.
- түүх.
- бүх дүн; бүгд; нийт;
- бүгд зуун рубль.
- 1. - д, -т; - руу; - рүү; тийш;
- тэр манайд ирсэн;
- өртөөнд ойртон очих;
- эрэг тийш сэлэх;
- 2. үед; хүртэл; - даа ( -дээ, - доо, -дөө);
-таа (- тээ, - тоо, - төө)
4000 наиСолее употребительных слое, сдовосачетаний и фраэ
^ Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг. хэллэг ба огццлбзрццд
часам!
- к вечеру пошёл дождь
Кабинет
- ~ начальника
Кадры
Каждый
- каждый день
- каждый труд должен быть
оплачен
- каждый яз вас
- каждую минуту
Как/нареч./'
- как это елучилось?
- забыл, как это делается?
- как ваше здоровье?
Какой.
- какая сегодня погода?
- какое сегодня число?
Календарь
Камепь
- бросать камнем
в кого-нибудь
Канализационная труба
Канатная железная дорога
Канцелярские принадлежаности
Капитал
-основной -
- оборотвый -
Канитализм
Карман
Карманные часы
Карта
- экономическая карта мира
- арван хоёр цагийн үед ир!
- оройдоо бороо оров.
- өрөө;тасалгаа; танхим;
- даргын өрөе.
- боловсов хүчин
- бүр, бүхэн; тутам;
- өдөр бүр;
- ажил бүрийн хөлсийг олговол зохино;
- бвд хүн бүр;
- минут бүр.
■ яагаад, яаж; хэр; ямар; хэн гэж,
юу гэж;
- яагаад ийм юм болов?
- үүнийг яаж хийдгийг мартжээ?
• таны бие хэр байна?
• 1. ямар;
■ өнөөдөр тэнгэр ямар байна?
- 2. хэдний;
- өнөөдөр хэдний өдөр вэ?
■ цаг тооны бичиг, хуанли;
цагийн хуваарь.
■ чулуу.
• хэн нэгэн рүү чулуу шидэх
■ ариутгах татуурын хоолой.
- татлагат төмөр зам.
• бичгийн хэрэгсэл.
• хөрөцгө;
■ үндсэн хөрөнгө;
■ гүйлгээний (эргэлтийн) хөрөнгө.
- хөрөнгөт ёс.
- өвер; харман; халаас.
энгэрийн цаг.
■ газрын зураг;
■ дэлхийн эдийн засгийн газрын зураг.
42
4(100 наиболее ипотребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг Ва огиилбэрицд
Карточка
- фотографическая карточка
- визитная карточка
Катастрофа
- железнодорожная -
Кататься, - аюсь, - аешься; ]
- кататься на велосипеде
- кататься на коньках
Качество
- груши хорошего качества
Квалифицированный труд
Квартира
- квартира в три комнаты
- платить за квартиру
Кивать,/ аю, - аешь;(
кивнуть,/- ну, - нёшь;/
- кивнуть головой
в знак согласия
Киоск
Кипятить/- ячу; - ятишь/
- кипятить молоко
Кислород
Класть, кладу; кладёшь; клал (а)
- класть в банк
- класть в карман
- класть фундамент
Клей
Климат
- морской -
- континентальный -
Климатические условия
Ключ
1. зураг, хөрөг;
2. тасалбар, хуудас;
гэрэл зургийн хөрөг;
- нэрийн хуудас.
- аюул, сүйдэл; сүйрэл; сүйд, аюул
болох; сүйдэх, сүйрэх, сүйд болох;
- галт тэрэг сүйдэх.
- 1. зугаацах; зугаацан явах;
- дугуйгаар зугаацан явах;
- 2. гулгах;
- тэшүүрээр гулгах.
- чанар; яс;
- сайн чанарын лийр.
- нарийн ажил.
- байр
- гурван өрөөтэй байр;
- байрны хөлс төлөх.
- дохих, гэхэх;
- зөвшөөрч толгой дохих.
- мухлаг.
- буцалгах, даргилуулах; хөөргөх;
дөвийлгөх
- сүү хөөргөх.
- хүчилтөрөгч.
- хийх; тавих;
- банкинд хийх;
- халаасанд хийх;
- суурь тавих.
- цавуу.
- уур амьсгал; улирал;
- далайн уур амьсгал;
- эх газрын улирал.
- улирлык байдал.
-түлхүүр
43
4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд
Книга
Когда/нареч./
- когда вы вернётесь?
Кожа
- кожа на руке потрескалась
- телечья кожа
- чемодан из кожи
Количество
Комната
Конец
- нет конца
- до конца
- конец верёвки
Конституция
Контроль
- общественный -
- государственный -
Конфликт
- вступить в конфликт
Кончить,/- чу, - чишь; - ченный /
- кончить ремонт
- кончить речь приветствием
Копия
- копия картины
- он точная копия отца
Корабль
Корень
Косить, кошу, косишь
Кость
Который
- который из двух?
- ном, бичиг
- хэзээ, хэдийд, хэзээнээс;
- та хэзээ буцаж ирэх вэ?
- арьс; шир; савхи; булигаар; сур;
- гарын арьс сайртав;
- тугалын арьс;
- ширэн чемодан.
- тоо, тоо хэмжээ
- тасалгаа, өрөө;
- 1. төгсгөл; эцэс; сүүл, туйЯ;
зах; хязгаар;
- зах хязгааргүй; төгсгөлгүй
- төгсгөл болтол; дуустал
- 2. үзүүр;
- таталганы үзүүр.
- үндсэн хууль.
- 1. хяналт; шалгалт;
- олон нийтийн хяналт;
- 2. хянан шалгах газар
- улсын хянан шалгах газар.
- арцалдаан; зөрөлдөөн; мөргөлдөөн;
будлиан;
- арцалдах,зөрөлдөх.
- төгсөх; дуусгах; дүүргэх;
- засвар дуусгах;
- үгээ баяр хүргэн төгсгөх.
- 1. хуулбар; буулгавар;
- зургийн хуулбар;
- 2. дууриасан; цутгасан юм шиг адил,
- эцэпгэйгээ цутгасан юм шиг адил.
- хөлөг онгоц.
- үндэс
- хадах.
- яс, хагадас.
- хэдий, хэддүгээр; аль; хэдэн;
- энэ хоёрын аль нь вэ?
44
1000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгицлбэрицд
- который час?
Кочеватъ,'- чую, - чуешь/
Край
Крайний срок
Красить, крашу, красишь
- красить ткань
- красить крышу
Краска
Красота
Кредит
- коммерческий кредит
Крепить
Крепкая ткань
Крепкий сон
Крепкий организм
Крестьянин
Кривой
Крик
Критика
Кровать
Кровь
- истекать кровью
- остановить кровь
Кто, кого, кому; кого; кем.
- кто вам сказал это?
- Кто там?
Кто-то
-|^|вэ-то заходил к вам
Куда
- куда вы меня ведёте?
- если куда пойдёте,
скажите мне
Культура
- хэдэн цаг болж байна?
- нүух; нүүж суух, нүүдэл хийх,
нүүдэллэх.
- зах; хязгаар; хөвөө; ирмэг, хаяа;
амсар.
- зцсийн болзол.
- будах;
- нэхмэлийг будах;
- дээвэр будах.
- будаг.
- сайхан; гоо үзэсгэлэн
- зээл
- наймааны зээл.
- бэхлэх; уяж бөхлөх.
- бөх нэхмэл;
- бөх нойр;
- чийрэг бие.
-тариачин,тариачин эр.
- хямрал
- хашгирах дуун, хашгираан.
- шүүмжлэл.
-ор
■ цус
- цусаар урсах;
- цус тогтоох.
- хэн;
- хэн танд энэ тухай хэлэв?
- хэн бэ? хэн тэнд байна?
- хэн нэг хүн;
- танайд хэн нэгэн хүн ороод гарсан.
- 1. хаана; хааш;
- та хаана намайг аваачиж байна?
- 2. ийш тийш, юманд;
■ хэрэв ийш тийшээ явбал над хэлээрэй.
■ соёл, соёл боловсрол
45
4000 нйиболее унотребительных слов, словосочетаний и фраз
Өргон хэрзглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд
Купание
- здесь хорошее место
для купания
Купить, куплю, купишь;
купленный
Курить
Кусать
Кусок
- кусок шёлка
- кусок хлеба
Кухня
Куча
Кушать ,/- аю, - аешь /
- пожалуйста, кушайте
Л.
Ладво
- ладно, будь по-твоему
Ласкать,/ аю, - аешь/
Лгать, лгу, лжёшь, лгал ( -а, -о)
Лёгкая ноша
Лекарство
- принять лекарство
Лень
Лес
Лестница
- Подниматься по лестнице
- спускаться по лестнице
Летать,/- аю, - аешь;/
лететь, лечу; летишь
Лечебное учреждение
Лечить, лечу, лечишь
- лечить лекарствами
- лечить туберкулёз
Лежать, / жу, - жишь;/лёжа
- усанд орох;
- энд усанд ороход сайхан гаэар.
- худалдан авах, авах.
- тамхи татах
- хазах; зуух.
- хэсэг зүсэм, хэрчим; еөдес;
- торгоны өөдвс;
- зүсэм талх.
- гал тогоо, гал тогооны өрөө
- овоо; бөем, беөн.
- идэх; зооглох.
- зооглох ажаамуу
- за; болно; за яах вэ;
- за яах ва, чинийхээр болог.
- энхрийлэх, таалах.
- худал хэлэх.
- хөнгөн үүрэг
- эм;
- эм уух
- залхуу; залхуу хүрэх.
- ой; ой мод
- шат;
- шатаар гарах;
- шатаар буух.
- 1. нисэх; нисэж байх;
- 2. давхих; гүйх; харайх.
- эмнэлгийн байгууллага.
- эмчлэх; анагаах; эмнэх
- эмээр анагаах;
- сүрьеэ анагаах.
- 1. хэвтэх;
46
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig
4000 oros mongol toli bichig

More Related Content

What's hot

P ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvlP ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvludwal555 bhus
 
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi Anji25
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээzaluu_medleg
 
Electronikiin undes
Electronikiin undesElectronikiin undes
Electronikiin undesJkl L
 
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгж
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгжМэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгж
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгжTudevdagva Uranchimeg
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Batnyam Maidarjav
 
Металлаас электрон гарахын ажил
Металлаас электрон гарахын ажилМеталлаас электрон гарахын ажил
Металлаас электрон гарахын ажилBazarragchaa Erdenebileg
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсаторbolor_chin
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлgariunaa
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awiaShagaishuu Xoo
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиаenhktsetseg-79
 
Batsaihan2
Batsaihan2Batsaihan2
Batsaihan2baagaa
 

What's hot (20)

P ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvlP ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvl
 
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
 
Electronikiin undes
Electronikiin undesElectronikiin undes
Electronikiin undes
 
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгж
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгжМэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгж
Мэдээлэл, мэдээллийг хэмжих нэгж
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/
 
Металлаас электрон гарахын ажил
Металлаас электрон гарахын ажилМеталлаас электрон гарахын ажил
Металлаас электрон гарахын ажил
 
1. analog
1. analog1. analog
1. analog
 
8р анги
8р анги 8р анги
8р анги
 
Phys1 bie daalt
Phys1 bie daaltPhys1 bie daalt
Phys1 bie daalt
 
семинар2
семинар2семинар2
семинар2
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
 
9 r angi pizik dulaan
9 r angi pizik dulaan9 r angi pizik dulaan
9 r angi pizik dulaan
 
Lekts 1
Lekts 1Lekts 1
Lekts 1
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
 
Batsaihan2
Batsaihan2Batsaihan2
Batsaihan2
 

Similar to 4000 oros mongol toli bichig

Uil ugiin nairuulga 4
Uil ugiin nairuulga 4Uil ugiin nairuulga 4
Uil ugiin nairuulga 4oyunaadorj
 
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...The Business Council of Mongolia
 
Presentation стандарт
Presentation стандартPresentation стандарт
Presentation стандартEster Yuna
 
үгийн утгын харьцаа
үгийн утгын харьцааүгийн утгын харьцаа
үгийн утгын харьцааmuuduu
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэрDoodoiigo
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилалoogii553
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee1
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee1
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee1
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltBbujee1
 

Similar to 4000 oros mongol toli bichig (20)

Uil ugiin nairuulga 4
Uil ugiin nairuulga 4Uil ugiin nairuulga 4
Uil ugiin nairuulga 4
 
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...
АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД МБЗөөс ӨГӨХ ЕРӨН...
 
Presentation стандарт
Presentation стандартPresentation стандарт
Presentation стандарт
 
үгийн утгын харьцаа
үгийн утгын харьцааүгийн утгын харьцаа
үгийн утгын харьцаа
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
өгүүлбэр
өгүүлбэрөгүүлбэр
өгүүлбэр
 
аха Book-fair
аха Book-fairаха Book-fair
аха Book-fair
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2
 
хэлц үг
хэлц үгхэлц үг
хэлц үг
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoiloltAj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
Aj ahuin negjin sanhuu todorhoilolt
 

4000 oros mongol toli bichig

  • 1. 4000 НАИБОЛЕЕ УПОТРЕБИТЕЛЬНЫХ СЛОВ И СЛОВОСОЧЕТАНИЙ (Русско-монгольские) Өргөн хэрэглэгдэх 4000 үг хэллэг ( Орос монгол) Составители: Ким С.М., С.Алтанхуяг Зохиогчид: Ким С.М., С.Алтанхуяг Улаанбаатар 1999
  • 2. 4000 наиболлш употрёбительных елов, слоеосочетаний и фраз Өргвп хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд ОТ СОСТАВИТЕЛЕЙ Сегодня еще более быстрыми темпами развиваются дружба и традиционное сотрудничество между Россией' и Монголией в области политики, бизнеса, культуры, техники, туризма и т.д. Предлагаемая книга "4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз" полезна будет при общении между гражданами России и Монголии, а также граждан Содружества Независимых Государств (СНГ), владеющих русским языком, с гражданами Монголии. Данным словарём могут пользоваться монгольские граждане, самостоятельно изучающие русский язык. Наиболее употребительные словосочетания и фразы позволяют общаться на монгольском языке лицам, не знающим правила грамматики монгольского языка. При пользовании книгой следует иметь следующее: - знаком тильда - обозиачено русское заглавное слово (для имён существительных); - заглавный глагол даётся в вариантах спряжения и причастия; - арабскими цифрами даются разновидности значений мовгольских слов. (синонимы) - римскими цифрами обозначены омонимы - в скобках указаны части речи - и окончания. 2
  • 3. 4000 наиболее употребительных слов, словосоЯжтаний и фраз Өргөн хараглэгдзх 4000 цг, халлаг ба өгиулбэрицд МОНГОЛЬСКИЙ АЛФАВИТ МОНГОЛ ЦАГААН ТОЛГОЙ Аа Бб Вв Гг Дд Ее Ёё Ж ж З з Ии Йи Кк Л л Мм Нн Оо Өө Пп Р р Сс Тт Уу Үү Фф Хх Цц Чч Шш Щщ Ъъ Ы ы Ь ь Ээ Ю ю Я я Примечание: - буквы монгольского алфавита совпадают с буквами русского алфа- вита, кроме двух - Ө и Ү (мягкие 0 и У), которые добавлены для передачи специфических для монгольского языка звуков "переднего" ряда; - буква "Ж" монгольского алфавита произаосится в русской транс- •крипции, как [ дж ], а буква "3" как [ дз ]. 3
  • 4. 4000 Наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба огццлбэрццд Авансировать Авария - потерпеть аварию Автор - - проекта Авторучка Ага уръдчилгаа, мвнгө урьдчилан олгох . осол, сцйрэл ■ сцйрэлд учрах, осол гарах . зохиогч ■ төслийг зохиогч , бэхэн цзэг, соруулт цзэг . 1. (межд.) уухай, ай; 2.(час™ц«), - видишь? - ага, вижу - харж байна уу? заа, харж байна. Адрес . 1. хаяг, адрес; 2. суудаг газар нь; - отправить письмо в адрес - захидлыг хаягаар нь явуулах; - его адрес тот же Адресный стол Азбука - русская - Актёр, актриса Алфавит Амбулатория Аплодисменты Аппетит - аппетит приходит во время еды Аптека Арбуз Аренда - сдать в аренду - платить аренду Арифметика Атмосфера - дружествеиная - Аттестат - тццний суудаг газар нъ хэвээрээ - хаягийн тасаг - цсэг, цагаан толгой - орос цсэг - жцжигчин, эмэгтэй жцжигчин - цсэг, цагаан толгой, аа бээ - явуут эмнэх газар, эмнэлэг - алга ташилт - идэх дур. амтархах - амсаж байж амтархдаг юм. - эмийн сан, эмийн пццс - тарвас, шийгуа . тцрээс, тцрээслэх ■ тцрээслццлэх - тцрээс твлөх - тоо бодлого - 1. агаар, агаар мандал; 2. орчин, байдал; - найрсаг байдал - цнэжлэх бичиг;
  • 5. 4000 наиболее употребителъных слов. словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ва вгццлбэрццд - ~ зрелости А х , /межд./ - ах, как красиво - ах, я забыл • дунд сургуулъ твгссөн цнэмлэх пэй, хцце, өө; ■ пэй, яасан сайхан юм өө, би мартчихжээ Бабушка Багаж - ручной багаж Б. . эмэг эх, эмгээ, аажий . тээш, ачаа; - гар ачаа; камера хранения багажа - ачаа хадгалах газар Базар - колхозаый базар - книжный - Баня Баран Баранина Бессоница Библиотека Бить - бить ребёнка нельзя - бить скот - бить врага - бить в барабан - бить в ладоши - бьется сердца Благодарить - благодарю вас! Бледность - бледное лицо БЛИЗКО (нареч.) . зах, зээл, дэлгэвэр - хамтралын зах - номын дэлгэвэр - бие угаах газар, халуун усны газар - 1. хуц; 2. ирэг, эр хонь . хонины мах . нойр хцрэхгцй, унгпаж чадахгцй . номын сан . 1. жанчих, зодох, нанчих, шаах - хццхдийг зодож болохгцй; - 2. нядлах, алах; - мал нядлах; - 3. цохцж; - дайсныг цохих; - 4. дэлдэх, цохих, балбах, таших; - бвмбөр дэлдэх, хэнгэрэг цохих; - алга таших; - зцрх цохилно - талархах, баярлалаа гэх - танд талархъя! - цайвар, цонхигор; - цонхигор царай - ойр, дотно
  • 6. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд Близорукий Блюдо - обед из трёх блюд Богатый Болезнь . харалган, алсын хараагцй . 1. пял, таваг; 2. идээ, хоол, зууш; - гурван төрлийн хоол . 1. баян, баялаг, элбэг дэлбэг; - 2. тансаг сайхан; . өвчин, эмгэг; - хроническая болезнь - архаг өвчин, эмгэг Болеть -болеть гриппом Боль - зубная боль - душевная боль Больница Больничный - больннчный лист Больно - больно дышать - мне больно за него Болыпой, - ая, ое.у - - дом - - сын - - палец Борода Бояться, боюсь, боишься; - боюсь сказать Брат -родной - Брать, беру, берёшь, брал (а) . 1 . авах, авч явах; - брать провизию в дорогу - замд хцнс авч явах; - 2. барих; - ~ неро в руку - гартаа цзэг барих; - 3. заалгах; . өвдөх, өвчин тусах, өвчлөх, өвчин хцрэх - ханиад хцрэх . 1. өвдвх, өвчин, хөндццр; - шцд өвдөх; - сэтгэлийн зовлон. . эмнэлгийн газар, хэвтэх эмнэлэг . эмнэлгийн; - эмнэлгийн хуудас . 1. өвдтөл, өедөнө, хөндццр; - амьсгалахад өвдөнө; - 2. харамсах, гуних; - тццний төлөө би харамсах юм. - 1. том, их, их болсон; ■ том байшин; - их хцц; - эрхий хуруу . сахал, эрццний сахал . 1. айх, эмээх, зовох; , хэлэхээсээ зовж байна; . ах, дцц; - төрсөн ах (дцц)
  • 7. 4000 наиболее употребцтельных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг ба егиилбэрицд - - уроки Браться за работу Брить, брею, бреешь, бритый Бровь - насупить брови Бросать, - аю, - аешь; / -~ окурки - - курить Будить, бужу, будишь Букварь Бумага - писчая - Бумажные деньги Бьггь - быть рабочим - хичээл заалгах; - ажлаа хийж эхлэх . цс хусах, сахал хусах . хөмсөг - хөмсгөе зангидах - 1. хаях, шидэх; - тамхины шилбэ хаях - 2. болих, зогсох; - тамхи татахаа болих . 1. сэрээх, сэрццлэх; - 2. төрццлэх, ццсгэх. . цсэглэл, цагаан толгой . цаас; - бичгийн цаас . цаасан мөнгв . байх - ажилчин байх Ванна -солнечная - Верный друг Верхняя рубашка Вес - человек с весом прибавить в весе Весы Ветренная погода Вечер - сегодня вечером В. . 1. тэвш, угаалгын сав; - 2. угаал, шарах, нарлах - наранд шарах - цнэнч нөхөр - гадуур цамц - 1. жин - 2. нөлөөтэй, хцндтэй; • нвлөөтэй хцн, хцндтэй хцн ■ мариалах . чигнццр, жинлццр, жин, пцц - салхитай байна. . 1. цдэш, орой - энэ цдэш - 2. цдэшлэг
  • 8. 4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд - дурсгалын цдэш . юм, юм хум, эд, хогшил; - таны юм хэдий еэ? - гэрийн хогшил . насанд хцрсэн хцн. . 1. хээл, хахуулъ, идэш; - 2. идэх, цохих; - нэг ч идэлгцй хоцорлоо -вечер воспоминаний Вещь - сколько у вас вещей - домашние вещи Взрослый человек Взятка - остался без взяток Взять, возьму, возьмешь, взял . 1. авах - взять взаймы - зээл авах; - 2. барих - гараас барих - ажилдаа орох . 1. харах, цзэх; - сохор хцн юм хардаггцй; - 2. уулзах, учрах - тантай уулзсандаа баярлалаа; - 3. мэдэх, ойлгох - алдаагаа лэЭлээ; - тццний эвв гэдгийг ойлголоо . 1. өлгвөтэй байх, дццжлээтэй байх, унжих; - зураг өлгөөтэй байна; лампа висит над столом - чийдэн ширээн дээр унжиж байна; - 2. элбэгдэх, хэлхийх; - тэрлэг нъ элбэгдэж байна. . амт, амтших; - аятайхан амттай . I. оруулах; - юм гэртээ оруулах; - 2. телех, хураалгах, тушаах; - внести деньгй в кассу - мвнгв кассад хураалгах Внутренний, - яя, -ее . 1= доторх; - I внутреияя обстановка дома - гэрийн доторх хогшил; - - за руку Взяться за работу Видеть, вижу, видишь - слепые не видят - рад вас видеть - вижу свою ошибку - вижу, что он прав Висеть, вишу, висишь - картина висит - платье висит на неи Вкус - приятный вкус Внести - внести вещи в дорм
  • 9. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз ^ ^_ ^ Өргөн хэрэглзгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд Внук внутренняя болезнь - сын сына - сын дочери внутреннее повреждение - дотоод гэмтэл; • 2. дотрын, дотор; - дотрын өвчин. . ач хцц, зээ хцц - ач хцц - зээ хцц . ач охин, зээ охин - ач охин ■ зээ охин -ус; - урсгал - - амны (ундны ) - Внучка - дочь сына - дочь дочери Вода,/- ы,'воду, вод - проточная - -питьевая - - сырая ~ - минеральная - Водить, вожу, водишь - водить детей, гулять - водить слепого - сохор хцнийг хөтлөх; - 2. жолоодох; - водить трамвай тццхий - рашаан - 1. дагуулах, хөтлөх; хцЦхэд дагуулан зугаалах; • водить знакомство Воздух - свежий - - выйти на - Возраст - школьный - - трамвай жолоодох - 3. харьцаа тогтоох; - танилын харьцаа тогтоох . агаар, агаарын хий; - цэвэр агаар; - салхинд гарах. . нас - сургуулийн нас; - я одного возраста с ним - би тццнтэй нас чацуу; Война . дайн, байлдаан; - гражданская - - иргэний дайн Войти, войду, войдёшь, вошёл; - шла, -шедший. - 1. орох; - войти в комнату - тасалгаанд ороох; - 2. оролцох;
  • 10. 4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 уг. хэллэг ба вгццлбэрицд ■ войти в состав комиссии - комиссын бцрэлдэхццнд оролцох. морская Волос расчесать волосы конские волосы Воля Волна . долгион, давалгаа - далайн долгио . цс хялгас - цс самнах; - хялгас . 1. чвлөв, эрх чвлөө; - 2. зориг, дур, хцсэл, таалал - человек железной воли - хатан зоригтой хцн. Вопрос . 1. асуулт; - задать - - асуулт тавих; - 2. асуудал; - аграрный ~ - газар тариалангийн асуудал - оставить - открытым - асуудлыг шийдэлгцй орхих; - 3. хэрэг, учир.зцйл; - бцх учир нь юу вэ гэвэл ...; - энэ байзнаж байтал болох зцйл; - хувийн хэргээр; - ямар асуулт байх вэ? - асуух тэмдэг - хулгайч - халаасны хулгайч - хаалга, их хаалга - дуудах тэмдэг - хцмццжил, хцмццжццлэх, бойжуулах. - дурсах, дурсан санах; дурсамж - болохгцй, цл болно, хоригтой, цээртэй; - курить воспрещается! - тамхи татаж болбхгцйХ Восстановить, -овлю, -овишь, - овленный; -1 сэргээн босгох, сэргээн тогтоох; тэнхрццлэх; - восстановить своё здоровье - биеэ тэнхрццлэх; -2 сэргээн санах; - восстановить в памяти - сэтгэлдээ сэргээн санах; - весь - в том, что.. - это - времени - по личному - - что за - ? Вопросительный знак Вор - карманный - Ворота Восклицательный знак Воспитание Воспоминание Воспрещаться, - ается
  • 11. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз . Өрген хэрэглвгдах 4000 цг, хмлзг ба егццлбэрццд - 3 хэвээр болгох, эгццлэн оруулах; - восстановить в должности - албан тушаалд эргццлэн оруулах. Восторг - сэргэн хөгжих, хөөрөх, бахдах; - я в восторге от этого - би ццнд бахдана Восход - мандах, ургах; - на восходе солнца - нар мандах цед Восходить, - ожу, -одишь; - 1. мандах, ургах, гарах; - 2. авирах, авиран гарах, мацаж гарах - восходить на вершину горы - уулын оргилд авиран гарах - 3. ццсвэр, ццсвэрлэх, гарал; - многие обычаи восходят к глубокой древности - олок заншил эрт урьдын гаралтай юм. Вот,/частица / . 1. энэ; - вот идёт поезд - галт тэрэг энэ явж байна; - вот наш дом - манай гэр энэ - 2. л, бцр, чухам; - вот вас-то мне и надо - та л над хэрэгтэй - вот там есть - тэнд л байна - вот и всё - тэгээд л тэр Вперёд/ нареч./ - 1. урагшаа, урагш, урагш давших; -сделать два шага вперёд - хоёр алхам урагш давших; - 2. хойшдоо, цаашдаа; • вперёд будь острожнее - хойшдоо болгоомжтой бай; ■ 3. урьдаас урьдчилан; - заплатить вперёд - урьдчилан төлөх. Впереди./нареч/ . 1. өмнө, урьд, тцрццнд, тцрццлэн; - идти впереди - өлгне явах, тцрццлэн явах ■ 2. өмнө нъ, уръд нь ирээдцйд; - у него вся жизнь впереди - тццний бцх насны явдал өмнө нъ; - 3. урьд нъ, тцрццнд нъ; - он ехал впереди всех - тэр бцгдийн тцрццнд нъ явж байна. Вполне ./нареч.,' - бцрэн, дццрэн, бардагаар; - я вполне удовлетворен - би бцрэн сэтгэл ханамжтай байна. 11
  • 12. 4000 наиболее употребителъных слое, слоеосочетоний и фраз Өргон хэрэглзгдэх 4000 цг, хэллэг ба огиилбэрцид Впредь. /нареч./ - ццнээс хойш, цаашдаа, хойшдоо; - впредь будь внимательней - ццнээс хойш анхааралтай бай. Врать, вру, врёшь; врал, врала(о) - худал хэлэх; - цаг буруу явж байна - эмч, их эмч - хор, хөнөөл, хохирол; - хор хцргэх - 1. цаг хугацаа; - болзсон цагт; - ажлын цагт; - чөлөөт цагт; - эрт цагт, урьд цагт; - өвлийн цагт; - хэдэн цаг болж байна?; - цаг өнгерлөө, цаг дууслаа; - өнгөрсөн цаг; - одоо цаг; - ирээдцй цаг; - 2. це; - сццлийн цед; - мөн тэр цед; - 3. зав, зае чөлөө; - надад зав байхгцй - хэзээ ч, хэзээ ч хамаагцй; - богино хугацаанд * четыре времени года - жилийн дөрвөн улирал (цаг) * всё время - цаг цргэлж, дандаа; * в данное время - одоо цед; * в течение времени - яваандаа, аажимдаа. Вручить,/-чу, -чишь, -чённый (-ён, -ена) - /. гардуулрх, гардуулан өгөх, бариулах, олгох; - вручить письмо - захиа гардуулан өгөх Вручную./нареч./ - гараар, гараараа - часы врут рач эед - причинить - )емя - в назначенное - - в рабочее - - в свободное - - в прежнее - - в зимнее - - сколько времени? - - истекло - прошедшее - - настоящее - - будущее - - в последнее - - в то - - у меня нет времени * в любое - * в короткое -
  • 13. 4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз Өргөн Хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд Всадник Всё,/нареч./ - он всё в разъездах - морьтои хцн - 1. ямагт, цргэлж, хэзээд, дандаа; - тэр цргэлж ийш тийш явсаар байна. ■ 2. одоо болтол, - саар л; - бороо орсоор л байна; - 3. улам, бүх; - улам цаашаа; - улам улам, улам бцр; - ямар ч гэсэн - ийгээс, гэлээ ч гэсэн - цөм чамаас боллоо; - ялгаагцй, хамаагцй, яасан ч яах вэ. - 1. дцн, бцгд, нийлсэн тоо; - израсходовано всего сто рублей - бцгд зуун рубль зарцуулагдав; - 2. - хан, -хэн, -хон, - хөн; - работа началась всего два месяца назад - ажил хоёрхон сарын өмнө эхэлсэн; * всего хорошего - за, баяртай. Вселить,/-лю, -лишь; -лённый (-ен, -ено), - нццлгэж оруулах; - в квартиру вселили нового жильца - байранд шинэ хцнийг оруулж суулгав; - вселить тревогу в сердце - зцрхэнд тцгшццр төрццлэх - дождь все еще идет - всё дальшё - всё более и более * всё же * всё таки * и всё из-за тебя * всё равно Вспашка - зяблевая - Встать,^ ану, - анешь./ - встать с места - встать на ковёр - хагалах; - намар паар хагалах - 1. босох, зогсох, босоо зогсоох, өндийх; - суудлаас босох; - хивсэн дээр зогсох; - 2. гишгэх, зогсох; - сандал дээр зогсох; - 3. гарах, ургах; - нар гарч байна Встретить,/-речу, -ретишь; -еченный/- 1. уулзах, учрах, дайралдах, харгах; - встретить знакомого - танилтайгаа уулзах; встать на стул - солнце встает 13
  • 14. 4000 наиболее употребителъных слов. словосочетаний и фраэ Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгцылбэрццд встретить гостей на вокзале - его встретили хорошо Встреча. - - нового года Вступить,/-уплю, -упишь;/ - вступить в институт - вступить в разговор - вступить в переговоры - вступить в спор Вчера, /нареч., Въезд, Выбор - брать на - - выбрать профессюо - выборы в совет Вывеска Вывод -ложный- Выговор -строгий - Выдать, Аам, - ашь, - аст,/ ;- адим, - адите, - адут; / /- ай; - анный; / 2. угтах, тосох; төмөр замын буудал дээр зочдыг угтах; - 3. хцлээн авах, угтаж авах; - тццнийг сайнаар хцлээн авлаа - 1. учрах, уулзах, золгох; - 2. угтлага, уулзалт, угтах; - шинэ жилийг угтах. - 1. орох; - дээд сургуульд орох - 2. оролцох; - ярианд оролцох; - 3. эхлэх; - хэлэлцээ хийж эхлэх; - маргаж эхлэх. - өчигдөр - орох, нэвтрэн орох, орох газар - 1. шилэх, шилэлт; - шилж авах; - мэргэщил шилж авах; - 2. сонгох, сонголт; - зөвлөлийн гишццнд сонгох ■ 1. илэрхийлэл, өлгөөс, хаяг; - 2. халхавч - 1. дцгнэлт, гаргалга; - ташаа дцгнэлт - 2. гаргах - 1. аялга, хэллэг - 2. донгодох, зэмлэх; - хатуу донгодох - 1. өгөх, олгох; 14
  • 15. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд - выдать удостворение - цнэмлэх олгох; - 2. мэт болох, шиг дцр цзццлэх, гэж мэдэмхийрхэх; - выдать себя за знатока - юм мэдэх хцн шиг дцр цзццлэх Выделить,/- лю, -ишь, -ленный;/ - хуваарилж өгөх, гаргаж өгөх; - выделить участок для строительства - барилга барих газар гаргаж өгөх Выезд - 1. гарах, мордох; - 2. мордох газар; - 3. морин тэрэг, хөсөг Выжать, - жму, - жмёшь; - атый;/ - 1. шахах, шццсийг шахах; - выжать лимон - нимбэг шахах; - 2. шавхах, шавхруулах, мушгих - выжать бельё - дотуур хувцсыг мушгих. Вызвать,/- зову, - зовешь; - анный;/- 1. дуудах, ирццлэх, урих; - вызвать в суд - шццхэд дуудах; - вызов врача на двм - гэртээ эмч дуудах; - вызвать на соревнование - уралдаанд уриалах. Выйти, выйду, выйдешь; вышел, -шла; -выйди; - 1. гарах; выйдя; вышедший -выйти из комнаты - тасалгаанаас гарах - 2. очих; - выйти на работу - ажилдаа очих; - 3. болох; - выйти замуж - хцний эхнэр болох. * не вышло - болсонгцй, бцтсэнгцй Выключать, - аю, -аешь; выключить,/- чу, - чишь; - ченный/ - 1. таслах, унтраах, сугалах; - выключить электрический свет - цахилгаан гэрэл унтраах; - 2. гаргах, хасах - выключить из списка - нэрийн данснаас хасах. Выкопать,/- аю„ - аешь; - анный;, - 1. ухах, малтах; - выкопать колодец - худаг ухах; 15
  • 16. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд - 2. ухаж олох, малтаж гаргах, малтаж авах; - выкопать картофель - твмс малтаж авах. Вынуть, - ну, - нешь; вынь; - утый./ - гаргах, авах, уудалж авах, сугалах; - вынуть деньги из кошелька - хэтэвчнээс мөнгв авах. Выпить, ■'- пью, - пьешь; - итый;/ - уух, ууж орхих, шавхах; - выпить до дна - дуустал ууж орхих, шавхах. Выполнить, - ню, -нишь; - ненный; - выполнять, -яю, -яешь; - гцйцэтгэх, биелццлэх, бцтээх Выручать, - аю, -аешь; /' выручить,,*- чу, -чишь; - ченный;,' - 1 аврах, ач тус хцргэх, тус бөлох; - выручить из беды - гачигдлаас аврах; - 2. Өртгийг олох, цнийг авах, олз оруулах; - выручить деньги за товар - барааны цнэ мөнгийг оруулах. Высокий,/- ая, -ое; -ок, ока, -око;/выше; высочайший. 1. өндөр; - высокий дом - өндөр байшин; - высокие цены - өндөр цнэ - 2. их; - высокое давление крови - цусны даралт их болох; - 3. сайн; - работа высокого качества - сайн чанарын ажил. Выставка - 1. цзэсгэлэн; 2. гаргаж тавих, тавих. Выступать, - аю, - аешь;/. выступить,,- плю, -пишь./ - цг илтгэх, унших, тоглох, юм бичих - >»выступить с лекцией - лекц унших; - выступать с речью - цг илтгэх - ;,выступить на суде - шццхэд цг илтгэх. Высыпать,;- плю, -плешь; - анный;/ - асгах, хийх; - высыпать соль в миску - давс пяланд хийх. Вытереть,,^ тру, -трешь; -тер, - ла;/- тертый; - терший, -терев 1. арчих; - вытереть руки - гараа арчих; - 2. элээх, элэгдэх, сэмрццлэх;
  • 17. 4000 наиболее употребительных слов. слоеосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба егццлбэрццд - вытереть рукав на рубашке - цамцны тохой злэгдэх Выучивать,'- аю, - аешь;(-' выучить,'- учу, - учишь;/- ченный; - 1. цээжлэх, тогтоох; - выучить стихотворение - выучить игре в шахматы Выходить,/- ожу, -одишь./ - выходить из юрты - выходить из затруднения - выходить замуж - выходить из вагона - окно выходит в сад Вычитание - шцлэг цээжлэх; - 2. сургах, зааж өгөх; - шатар тавьж сургах, - 1. гарах; - гэрээс гарах; - бэрхшээлээс гарах, төвгаас мултрах; - нехөрт гарах. - 2. бууа; - вагоноос буух. - 3. харах; - цэцэрлэг рцц харсан цонх. - хасах. Газета - ежедневная - Гвоздь Где,/нареч./ - где вы работаете? - где ты был (была)? Герой Гигиена - ~ труда - соблюдать гигиену Гимн - государственный ~ Главный - главные силы - самое главное - сонин - өдөр бцрийн сонин - хадаас - хаа, хаана - та хаана ажиллаж байна?; - чи хаа байв? . баатар, чин зоригт . эрццл ахуй, ариун цэвэр; - хөдөлмөрийн эрццл ахуй; - ариун цэврийг сахих - сцлд дуулал; - төрийн дуулал. - 1. гол, чухал, цндсэн; - гол хцч; - хамгийн чухал; - 2. ерөнхий, ахлагч; 17
  • 18. 4000 наиболее упатребшпелъных слов, сдовоеочетакий ц фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрчцд - главный врач - главный бухгалтер Гладкая дорога Глина - мазать глиной Глубокая река - ерөнхии эмч; - ерөнхий нягтлан бодох. - тэгш зам, цагаан зам. - шавар, наанги шороо; - шавар тцрхэх. - гцн мөрөн Говорить, -рю, -ришь; -рённый (-ён,-ена) - 1. хэлэх, ярих, хэл мэдэх, хэлд орох; Год - говорить по-русски ■ ребёнок уже говорит ■ говорить правду - говорить быстро ■ он говорит, что уедет • в будущем году В ПрОШЛОМ ГОД5) - тому назад круглый - 1917- ый год - оросоор ярих; - хццхэд хэлд орж байна. - 2. жэлэж, ярих, гэх; - цнэнийг хэлэх; - тцргэн ярих; - тэр явна гэж байна. - 1. жил; - ирэх жил, хойтон жил; - ноднин жил - нэг жилийн өмнө; - бцтэн жил; - 2. он; - 1917 он; ■ 80-ые годы прошлого столетия - өнгөрсөн зууны наяад он; Годовщина - праздновать годовщину - - свадьбы Голод - умирать с голоду - неурожай грозил голодом Голос - кричать во весь - - возвышать - - ой, ойн өдөр; - ойн баярыг тэмдэглэх; - хуримын ой, гэрэлсний ой. - 1. өлсөх, өлбөрөх; - өлсөж цхэх; - 1. өлсгөлөн; - муу ургац өлсгелөнд хцргэх аюултай байв. ■ 1. дуу; - чанга дуугаар хашгирах; - дуугаа чангатгах; 18
  • 19. 4000 наиболее употребительных слое-, словосочетаний и фраз .- Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгччлбэриуд - высокий - - низкий - - решающий - - совещательный - - большинством голосов - - читателя -~ избирателей Голый Гора - голые ноги ■ голое дерево -голая степь - голая стена - жить в горах ■ взбираться на гору под горой - - книг - - камней Гордость - национальная - Горе - случилось большое - Гореть, - рю, -ришь. / - дрова хорошо горят - свеча не горит - глаза горят от радости - 2. хоолой; - нарийн хоолой; - бцдццн хоолой; - 3. эрх; - таслах эрх; - зөвлөх эрх - 4. санал; - олонхийн саналаар; - уншигчийн санал; - сонгогчдын санал. - 1. нццгэн; - нццгэн хөл; - нццгэн мод - 2. хоосон, нццгэн, цулгай; - нццгэн тал; - нццгэн хана. - 1. уул; - ууланд суух, ууланд нутаглах; - уул өөд авирах; - уулын хормойд - 2. овоо, овоолготой; - овоолготой ном; - овоо чулуу - бахархал, бахдал, урдаа барих юм; - цндэсний бахархал - гаслан, зовлон, гай. - их гаслан тохиолдов. - 1. шатах; • тцлээ сайн шатаж байна; - 2. ноцох; - лаа ноцохгцй байна; - 3. гялалзах; - баярлаад нцд нь гялалзаж байна; 19
  • 20. 4000 наиболее ипотребительных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг. хэллэг йа вгчцлбэрччд - щеки горят от мороза - лицо горит Горечь - горечь во рту - горечь разлуки - горечь воспоминания Горный - горный воздух - горное ущелье - горные порсды - горная страна - горный институт - горное дело Город. • - главный - -включить в черту города - за - поехать - за городом Горький вкус Горячая пища Гость - быть в гостях - незваный - - идти в гости - принимать гостей •Государство - граница государства - многонациональное - Готовить,'- влю, -вишь, / - готовить кадры - готовить уроки - 4. улайх; - хацар нь даараад улайж байна; ■ нүүр улайж байна. • 1. гашуу, хорсох; - ам гашуу оргих - 2. уйтгар, гаслан; - хагацлын гаслан; - гашуудалтай дурсамж. - 1. уулын; ■ уулын агаар; - уулын хавцал; ■ уулын чулуулаг; - 2. уулархаг; - уулархаг орон; • 3. уурхай, уул уурхай; - УУЛ уурхайн дээд сургууль; ■ уурхайн ажил. - хот, балгас; ■төв хот; - хотын хэмжээнд багтаах; ■ хотын гадна гарах; - хотын гадна. ■ гашуун амт. - халуун хоол. - айлчин, гийчин, зочин, айлчлах; ■ зочин болж байх; ■ уриагүй зочин; -айлчлах; - зочдыг хүлээн авах; ■ улс, гүрэн, засаг төр, төр. - улсын хил; - олон үндэстнээр бүрэлдсэн улс. - 1. бэлтгэх, бэлдэх, зэхэх; ■ боловсон хүчнийг бэлтгэх; - 2. бэлдэх, хийх; ■ хичээл бэлдэх; хичээлээ хийх;
  • 21. 41)00 наиболее употребителъных слое, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд - готовить обед - готовить встречу гостям Гражданство - принять российское - - получить права гражданства Грамотный - грамотный человек - грамотное пиеьмо - грамотный инженер - вполне грамотная работа Греть, грею, греешь; гретый . - солнце греет - шуба греет - греть руки -греть ноги - греть воду - греть пищу Грех. * с грехом пополам * как на грех * нечего греха таить Гроб Громкий разговор Грубый ответ Груз - вагон с грузом Группа - группа учащихся хоол хиих; 3. бэлтгэл хийх, бэлтгэх; зочдыг угтах бэлтгэл хийх. 1. харьяат, иргэн; Оросын харьяат болох 2. сайшаагдах, зөвшөөрөгдөх, нийтэд дэлгэрэх; - олонд сайшаагдах, нийтэд дэлгэрэх. 1. бичиг мэдэх, бичиг үсэг мэдэх бичиг мэдэх хүн. 2. алдаагүй, алдаа мадаггүй, зөв; алдаагүй бичиг; 3. чадмаг, мэдэц еайтай, мэдлэгтэй; чадмаг инженер. 4. зөв сайн, сайн хийгдсэн; нэлээд сайн хийгдсэн ажил. 1. шарах, дулаацуулах; нар шарж байна; дээл дулаацуулж байна; 2. ээх, хөлчих, дулаацуулах; гарах хөлчих, гараа ээх; хөлөө дулаацуулах; 3. халаах; ус халаах; хоол халаах. нүгэл, хилэнц; чуу чамай гэж, арай чуу гэж ; гай болоход, гай болж ; ■ гэм зэмээ нуулгүй, нүглээ нуулгүй. авс. чанга дуугаар ярих; ширүүн хариу. ачаа, тээш; вагон ачаатай. хэсэг, бүлэг хэсэг сурагчид. 21
  • 22. 4000 наиболее употребительных сяов, словосочетаний и фраз Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба огццлбэрццд Грустный взгляд Грязная рука Грязная посуда Грязная вода Грязь - на дворе - - покрываться грязью Густая сметана Гулять, - яю, -яешь./ - гулять с детьми - гуниг харц. - бохир гар; - енгертэй хувин; бохир хувин - булингартай ус, бохир ус. - шавар, шавхай, балчиг, бохир хир; - хашаанд шавхайтай; - хирэнд дарагдах. - өтгөн зөехий. - зугаалах, зугаалж явах; - хүүхэдтэйгээ зугаалж явах. Да, частица . - да, конечно Давно. нареч., - это было давно - он давно приехал - я давно его не видел - давно пора уходить Далёкий путь Далеко, 'нареч./ - я живу далеко от вас - отсюда до дома далеко Дата. - историческая - - поставить дату Дать, дам, дашь, дает, дадим, дадут; дал (-а,-о,- и), дали ( дал (-а, -о); - за, тиймээ, тэглээ, зөв; - за, тэгэлгүй яах вэ. - аль хэдийн, эрт, өнө - энэ~бол аль хэдийний явдал билээ. - тэр аль хэдийн ирсэн юм. - би түүнтэй уулзаагүй удаж байна. - явах цаг хэдийн болжээ. - урт зам. - хол, хол зайтай, гүн; - би танайхаас хол зайтай суудаг; - эндээс байшин хүртэл хол. - он сар өдөр, өдөр; - түүхт өдөр; - он сарыг тавих, өндөрлөх, тэтгэх. Дверь дай; Данный [ дан (- а)] - дать книгу - дать взаймы - дать телеграмму - дать лекарство входная - стоять в дверях - өгөх, олгох; - ном өгөх; - зээл олгох; - цахилгаан мэдээ өгөх - эм өгөх - үүд, хаалга, хатавч; - орох үүд; - хатавчинд зогсох. 22
  • 23. *1>(Ю наиболее употребителъных сдов, слоаосочетании и фраз Өрген хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд Движениё - - руки лежать без движения - вольное - Девушка Делать, - аю, -аешь./ - ничего не делать - делать станки - делать стол - делать ошибки Делить, - делю, -делишь. - делить хлеб - делить поровну - делить число ■ делить горе и радость Дело ■ общественные дела - быть без дела - сделать доброе дело Демократия - страны нароДной демократии День - рабочий - - - рождения - солнечный - - в час дня - день за днём - каждый - - с каждым днём хөдлөх, хөдөлгөөн, хөдлөл; гарын хөдлөл; хөдлөхгүй хэвтэх; чөлөөтэй хөдлөл. хүүхнүүд, охид, басгад. 1. хийх, үйлдэх; юу ч хийхгүй; 2. хийх, бүтээх, үйлдэх; үйлдвэрлэх, гаргах; суурь машин үйлдвэрлэх; ширээ хийх; алдаа гаргах. 1. хуваах; талх хуваах; адил хуваах; тоо хуваах; 2. хуваах, хуваалцах, хамт эдлэх, амсалцах; зовлон жаргалаа хуваах, зовлон жаргалыг хамт эдлэх. 1. хэрэг, ажил; нийгмийн хэрэг, нийтийн албан ажил; ажилгүй байх; 2. үйл, явдал, юм; сайн үйл хийх, буянт үйл үйлдэх. ардчилах, ардчилал, ардын эрх - ардын ардчилсан орнууд. 1. өдөр; ажлын өдөр; төрсөн өдөр; нартай өдөр; өдрийн нэг цагт; өдөр дараалан; өдөр бүр; өдөр ирэх бүр 2. үе, нас; 23
  • 24. 4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд - в наши дни - в дни молодости * на другой день * на днях * добрый день? Деньги - бумажные - - мелкие - - наличными деньгами - быть без денег Дерево - хвойное - - лиственное - - резьба по дереву Держать, держу, держишь; - держать за руку - держать молоко в холодном месте * держать корову Дети Детский сад Дешево,/- нареч./ -дешево заплатить Дешёвые ткани Диагноз ставить - Диетическая столовая ■Дикое животное Дисциплина - трудовая - Длина До,/предлог с род. п. / - до города осталось пять километров ■ манай үед ■ залуу насанд, залуу байхдаа; маргааш нь, дараа өдер нь; ■саяхан,тугаархан; ■ сайн уу? ■ мөнгө, цаас; • цаасан мөнгө, цаас ■ жижиг мөнгө, бутархай мөнгө; ■бэлэн мөнгөөр; - мөнгөгүй болох. - мод; ■ шилмүүст мод; - навчит мод; - модон дээр сийлэх. • 1. барих; - гараас барих; - 2. байлгах, тавих; - сүү сэрүүн газар байлгах - 3. тэжээх, үнээ авч байх - үнээ тэжээх, үнээ авч байх. - багачууд, хүүхэд, хүүхдүүд - хүүхдийн цэцэрлэг - хямд, хямд үнээр; - хямд төлөх. - хямдхан бөс, даавуу. - онош; - онош тавих. - цагаан хоолны гуанз - зэрлэг амьтан. -сахилга - хөдөлмөрийн сахилга. - УРТ > уртаараа, уртаашаа - 1. хүртэл, болтол, -тал, -тэл; - хот хүртэлтаван километр үлджээ. 24
  • 25. '' паиболее употребительных слов, словосочетании и фраз Өргон хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд - ждать до вечера - до рассвета - мы догпли до леса Добавить,/- влю, - вишь; - вленный добавлять,/- яю, - яешь, / Добрососедские отношения Добрый человек Доверить,/-рю, - ришь;/ - доверить получить деньги - доверить тайну Договор -подписывать - - - 6 взаимной помощи Договориться о встрече Дойти, дойду, дойдёшь; - дошёл (- а); дошеднгай; - доходить,/ ожу, - одишь/ - дойти до станции - письмо дошло быстро - вода дошла до краев Документ - предъявить свой документ - расходные документы Документальный фильм. Долг. - брать в долги - давать в долги - погашать долги Долгое молчание Долгосрочный кредит Должен,/- жна, - жно, в значении сказуемого / - он должен ему десять рублей - үдэш болтол хүлээх. - үүр цайтал - 2. хүрэх, очих, тулгах, тулж очих; - бид ойд хүрэв, бид ойд тулж очив. / - нэмэх. - сайн хөршийн харилцаа. - сайн хүн. - итгэх найдах, итгэмжил өгөх, даалгах; - мөнгө авах итгэмжлэл өгөх. - нууцаа даалгах. - гэрээ; - гэрээнд гарын үсэг зурах; - харилцан туслалцах гэрээ. - уулзах тухай хэлэлцэн тогтох. - хүрэх, очих,; - явж хүрэх, тулах - станц хүртэл явах; - захидал түргэн хурчээ; - ус эрэгтээ хүрэх. - үнэмлэх, баримт, баримт бичиг; - үнэмлэхээ үзүүлэх; - зарлагын баримтууд. - баримтат кино зураг. - өр, өр шир, өгцөө, зээл; - өр хийх; - зээл өгөх; - өрөө дарах - удаан дуугай байх. - удаан хугацааны зээл - өртэй, өгцөөтэй; - тэр хүн түүнд арван рублийн өртэй. 2*
  • 26. 4000 каиболее употребителъных слов, елоеосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, халлэг ба өгццлбэрццд Дом - выгодная - - занимать выеокую - - освобождать от должности - деревянный - - дойти до болыпого дома - работать на дому - быть дома - идти домой - дом отдыха - дом культуры - детекий дом - торговый ~ Домашняя хозяйка Допуск - иметь допуск к больным Дорога -болыпая - - железная - -сбиться с дороги -по дороге -дальняя - - отправиться в дорогу - я пробыл в дороге три дня Дорого./нареч./ - очень дорого - дорого купить Дорогой -дорогой друг Доска - сосновая - - ашигтай албан тушаал; - дээд тушаалд орох, их тушаалд орох; - албан тушаалаас чөлөөлех. - 1. байшин; - модон байшин - том байшин хурэх - 2. гэр; - гэртээ ажиллах, гэртээ ажил хийх; - тэртээ байх; - гэртээ харих. - 3. газар, байшин, ордон; - амралтын газар; - соёлын ордон - хүүхдийн асрах газар. - 4. газар, пүүс, байшин ; - худалдааны пуүс. - гэрийн авгай, гэргийн ажилтай эхнэр. - орох, эрэх, орох арга; - өвчтөнд орох эрхтэй байх; - 1. зам, харгүй; - их зам, дардаи зам; - төмер зам; - зам төөрөх, зам алдах; - зам зуур, зам гудас; - 2. аян, зам; - холын зам, алсын аян; - аянд мордох; - би замд гурав хонов. - үнэтэй; - их үнэтэй; өндөр үнэтэй; - үнэтэй авах, худалдаж авахад их үнэтэй. - хайрт, эрхэм хүндэт; - хүндэт нөхөр, хайрт найз. - 1. банз, хавтгай мод, зүсмэл мод; - нарсан банз; 26
  • 27. "><) паиболее употребшпелъных слов. словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба вгццябэрццд - классная - Доставка - доставка писем - с доставкой на дом Доход -годовой - - чистый ~ Драгоценные вещи Драться, дерусь, дерёшься; дрался, дралась; - мальчишки дерутся Дрова -сьГрые - - колоть - Друг, друзья,/- з е й ; / -близкий - - старый - - - детства - - мой ! - помоги - Другой - другой человек - это другое дело - другими словами Дружба - быть в дружбе - т е с н а я - - - народов Дружеский - дружеская помощщь -дружеский привет - дружеский совет Дружить,/- жу, - жишь / - они давно дружат Дружная семья ■ 2. самбар; - ангийн самбар. ■ хүргэх, хүргэж өгөх; ■ захидлыг хүргэх; ■ гэрт нь хүргэж өгдөг. ■ орлого; ■ жилийн орлого; ■ цэвэр орлого. • үнэтэй эд. зодолдох, ноцолдох; ■ хөвгүүд ноцолдож байна. - тулээ; ■ нойтон түлээ; ■ түлээ хагалах. - найз, нөхөр; ■ дотнын найз; ■ хуучин нөхөр; ■ бага насны найз; ■ нөхөр минь ! • нөхөр минь туслаач. ■ өөр, ондоо, жич; • өөр хүн, ондоо хүн; - ингэвэл ч өөр хэрэг щүү - өөрөөр хэлбэл. - найрамдал, нөхөрлөл; - найрамдалтай байх, нөхөрлөх; - нягт найрамдал; - ард түмнүүдийн найрамдал. - нөхөр ёсны, нөхөрсөг, нөхрийн; - нөхөр ёсны тусламж; - нөхөр ёсоор 'мэндэлж - нөхөр ёсны сануулга. - найзлах, нөхөрлех, үерхэх; - тэд хэдийний найзалдаг мюм. - эвтэй гэр бүл. 27
  • 28. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд Думать,'- аю, - аешь / - думать о работе - думаю, что он прав -как вы думаете? - я думаю завтра закончить работу Дуть, дую, дуещь - дуть на свечу - ветер дует - здесь дует Душа - добрая - - в глубине души - от всей души - тяжело на душе - говорить по душам Душевна беседа Дым - густой - - нет дыма без огня Дыра - зашить дыру на рукаве - в дырах Дыхание - затаив дыхание - искусственное - Дыхательные органы Дышать, дышу, дышишь; дышащий; - тяжело дышать - бодох, санах; ■ ажлын тухай бодох; - түүний зөв гэж би бодож байна; ■ та юу гэж санаж байна. би маргааш ажлаа дуусгах санаатай ■ үлээх, сахилах; сэнгэнэх; ■ лаа үлээх; ■ салхи салхилна; - энд сэнгэнэнэ. - сэтгэл, зүрх, санаа; - сайхан сэтгэл; ■ сэтгэлийн угт; • үнэн сэтгэл үнэн зүрхнээс; сэтгэл зовлонтой байна; • үнэн сэтгэлээр ярилцах. ■ дотны утаа; - өтгө галгүй бол утаа байхгүй; овоо босгоогүй бол шаазгай хаанаас суух 1 црорхой, онгорхой, нүх; ■ ханцуйн цоорхойг нөхөх; ■ онгорхой цоорхой. - амьсгаа, амьсгал; ■ амьсгаа авалгүй; хиймэл амьсгаа. ■ амьсгалын эрхтэн. ■ амьсгалах, амьсгаа авах; • амьсгалах бэрхтэй, уухилах. Единодушное пожелание Единственный ребёнок Ежемесячный журнал Е. • саналаар хүсэх зүйл. гав ганц эд сар тутмыв сэтгүүл. 28
  • 29. 4000 наиболее употребителъных сдов. словосочетвний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба өгщлбэрццд Ездить, езжу, ездишь; - люблю ездить верхом - мы часто ездим за город - вы ездите верхом? - он хорогло ездит на велосипеде Есть, ем, ешь, ест, едим, едите, едят; ел, ела; есть яблоко Ещё, 'нареч./ - прочитай ещё раз - налей ещё стакан - уехал ещё неделю назад - ещё в прошлом году ■ 1. явах, явж байх, унах, уяаж байх, унаж явах ■ би морь унаж явах дуртай; ■ бид хотоос гадагш байнга явдаг; ■ 2. унадаг, явдаг, унаж чаддаг, явж байдаг; ■ та морь унадаг уу? тэр хүн дугуйгаар сайн явдаг, тэр хүн дугуй унаж сайн чаддаг. ■ идэх, хоол идэх, хоолох ■ алим идэх. ■ 1. дахиад, дахин; • дахиад нэг унш; ■ дахин нэг аяга хийчих. • 2. бүүр, бүр; • бүүр долоо хоногийн өмнө явчихсан; - бүр ноднин жил. лС. Жажда - утолить жажду - сильная жажда Жалеть,/-ею, - еетъ;/ -жалеть сирот - жалеть о прошедшей молодости - жалеть истраченных попусту денег Жалоба ■ жалобы больного подавать жалобу - цангаа, ангаа, амны цангаа, ундаасах, цангах, ангах; - цангаагаа гаргах; - их ундаасах. -1. өрөвдөх, хайрлах; - өнчин хүүхдийг өрөвдөх; - 2. харамсах, хар буух - залуу насаа харамсах; - дэмий зарсая мөнгөндөө хар буух. - 1. гомдол, үглэх, зовуурь; - өвчтөний зовуурь; - 2. гомдол, зарга; - гомдол мэдүүлэх, зарга мэдүүлэх. 29
  • 30. 4000 наиболее употребительных слоа, слооосочетаний и фраз Өргон хэроглэгдэх 4000 цг, хэляэг ба огццлбэрццд Жалобная книга Жарить,/-рю, -ришь, / - жарить курицу - жарить семечки Жаркий день Жатва Ждать, жду, ждёшь, ждал ( -а, -о), - ждать друзей - ждать поеад Желание - желание уехать - исполнение желаний - по желани ю Желать,/- аю, - аешь, / - желаю видеть его Железнодорожная станция Железная дорога женить, женю, женишь Женская обувь Женщина Жёсткое мясо Живая рыба Животное - домашнее животное Жидкость Жизнь - возникновение жизнй на земле - жизнь человека - рисковать жизнью - спасти кому-либо жизнь - лишить жизнь Житель . оршин суугч, хүн - санал гомдлын дэвтэр. - шарах, хуурах, хайрах; - тахиа шарах; - ҮР хуурах. - халуун өдөр. ■ тариа хадах, тариа хадалт - хүлээх - нехдөө хүлээх - галт тэрэг хүлээх. - хусэл, дур хүслэн, таалал; ■ явах хүсэл, явахыг хүсэх; - хүслээ хангах; ■ хүслээрээ, дураараа. - хүсэх, ерөөх, таалах, хүсэл болох, эрмэлзэх. • түүнтэй учрахыг хүснэ. . төмер замын өртөө. ■ төмөр зам • гэрлүүлэх, эхнэр авч өгөх, гэргий буулгах. - эмэгтэй хүний гутал. • эмэгтэй, бүсгүй, эхнэр, эм хүн ■ хатуу мах, гордойсон мах. - амьд загас ■ амьтан, адгуус, мал; - гэрийв тэжээмэл амьтан, мал. - шингэн бодис, шингэн зүйл. ■ 1. амьдрал, ертөнц; - дэлхийд амьдрал үүссэн нь. - 2. амьдрал, амь, амь бие; амь нас, нас; - хүний амьдрал, хүний нас ( амь) ■ амь өрөх; - хүний амь аврах; • алах. 30
  • 31. 4000 наиболве употребителъных слов, словосочетании и фраз Өргвн хэрэгдэгдэх 4000 иг, хвллвг ба вгццлбэрицд -городской житель - деревенский житель - коренной житель Жить, живу, живёшь; жил (- а, - оо) - жить долго жить в Москве Журнал - литературный ~ - классный журнал - хотын хүн; - хөдөөгийн хүн; - уул нутгийн хүн. - 1. амьдрах, наслах; - урт наслах; - 2. оршин суух, суух, байх; - Москвад суух - 1= сэтгүүл; - журнал; - 2. бүртгэлийн дэвтэр; - ангийн бүртгэлийн дэвтэр. За„предлог./ - за рекой -за горой - за ДИМоМ -за столом - стоять за станком - жить за городом - за два дня до праздника - за час до отхода поезда - эту работу можно сделать за два дня - многое сделано за неделю - пришёл за книгой - пить за здоровье - я рад за вас Забасуовка - объявить забастовку Заболеть - 1. цаана, цаад талд, тэртээ; - голын цаад талд, голын тэртээ; ■ уулын цаана; - байшингийн цаана; - 2. дэргэд, гадаа, гадна; ■ ширээний дэргэд; - суурь машины дэргэд зогсох. ■ хотын гадна суух; • 3. урьд, өмнө; • баяраас хоёр хоногийн урьд; ■ галт тэрэг хөдлөхөөс нэг цагийн өмнө. ■ 4. дотор, турш; - энэ ажлыг хоёр өдрийн дотор хийж болно; - долоо хоногийн дотор ихийг хийжээ. ■ 5. төлөө, тул, тулд, гэж; - вом авах гэж ирлээ; • эрүүл мэндийн төлөе уух. - таны төлөө би баярлана. • ажил хаях, ажил хаялт, ажлаа хаях; - ажлаа хаяхыг илэрхийлзх, ■ өвдөж эхлэх; 31
  • 32. 4000 наиболее употребителъных слов, словосонетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрицд - у меня заболела голова Забота - забота о своём будущем - отеческая забота - домашние заботы Забыть, - буду, - будешь; / /- будь; - ытый; / - забыть номер дома - забыть книгу дома Завещание - делать завещание - завещание учителя своим ученикам Зависимое положение Зависть - смотреть с аавистью Завод - кожевенный завод - мыловаренный завод Завоз - завоз товаров Заглавие - заглавие книги Заглядывать.'- аю, - аешь; / заглянуть,/- яну, - янешь/ -заглянуть в окно - заглядывать в дверь - заглянуть в книгу - заглянуть к приятелю Задавать вопрос Задание - миний толгой өвдөж эхлэв. - 1. зовнил, сэтгэл зовох, санаа зовох; - ирээдүйнхээ төлөө санаа зовох; - 2. халамж, злбэрэл, арчлал, санаа тавих; - эцэг ёсны халамж; - 3. аж явдал; - гэрийн аж явдал. - мартах, мартагдах; - байшингийн дугаарыг мартах; - номоо гэртээ мартах. - гэрээс; - гэрээс хийх; - шавь нартаа өгсөн багшийн гэрээс. ■ харьяалагдлын байдал. - атаа, атаархал, атаархах, жөтөө; ■ атаархаж харах. ■ үйлдвэр; ■ булигаарын үйлдвэр; • савангийн үйлдвэр. • хүргэх, аваачих, авчрах, зеөх; - таваар зөөх. • гарчиг, зохиолын нэр; • номын гарчиг. ■ 1. шагайх; ■ цонхоор шагайх; - хаалгаар шагайх; - 2. сехөх, сөхөж уззх,- - номоо сөхөж үзэх; - 3. ороод гарах; ■ найзындаа ороод гарах. • асуулт тавях. ■ даалгавар, үүрэг; 32
  • 33. 4000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг ба вгццлбэрццд - домашнее задание - выполнить задание Задача - очередные задачи - шахматная задача - арифметическая дача Задержка - задержка движения поездов - задержка почты Зажимать, 7- аю, - аешь,/ - зажимать в руке - зажимать рот рукой - зажимать уши Зайти, зайду, зайдёшь, зашёл, - шла; зашедший; зайдя - зайти в магазин -зайти к знакомому - зайти за угол - зайти за дом Заказ - по заказу - брать заказ - заказ готов Заключение -заключение договора Закон - законы природы - законы общественного развития - нарушить закон - обнародовать закон - по закону ■ гэрийн даалгавар; ■ даалгаврыг бйелүүлэх. ■ 1. зорилт, зорилго, үүрэг; - ээлжилт зорилго; • 2. бодлого ■ шатрын бодлго; • тооны бодлого. • 1. саад, саад учрах, саатах, түдэх; • галт тэрэгний хөдөлгөөн саатах. - 2. хожимдох; шуудан хожимдох. • 1. хавчих. атгах, базах; ■ гартаа атгах; ■ 2. таглах, беглөх; гараар амыг таглах; ■ чихээ бөглөх. ■ 1. орох; дэлгүүрээр орох; ■ танилындаа орох; ■ 2. цаана орох, цаагуур орох; булангийн цаана орох; гэрийн цаагуур орох. захиалга; захиалгаар; захиалга авах; захиалга бэлэн ■ байгуулах,тогтоох; гэрээ байгуулах. хууль, цааз, ёс; байгалийн хууль; • нийгмийн хөгжлийн хууль; хууль зөрчих; ■ хууль нийтлэх ■ хууль ёсоор 33
  • 34. 4000 наиболее употребительных сяов, словосочетаний а фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд Закрепить,/- плю, -пишь; / /- плённый ( -ён, - ево); - закреплять, - яю, - яешь. - закрепить верёвку - закрепить доску Закрывать, - аю, -ешь;/ - закрыть,/-рою, -ытый/ - закрывать дверь - закрывать на ключ - закрывать лицо руками -закрывать вход - закрывать собрание Зал - читальный зал зал ожидания Замена - замена одного слова другим -найти себе замену Замерзать,7- аю, - аешь; / замерзнуть,/- ну, - нешь; / река замёрзла - у меня руки замёрзли Замечание - в&риое замечание - сделать замечаиие ученику Замешивать тесто Замок - дверной - - бөхлөх, бэхлэх, бэхэлж уях, ■ торгоох; ■ шидмэсийг бэхэлж уях; ■ банзыг хадаасаар бөхлөх. • 1. хаах; үүд хаах,- хааж цоожлох; - 2, халхлах; ■ нүүрээ гараар халхлах; ■ 3. хориглох, хаах; ■ орохыг хориглох; 4. хаах, төгсгөх; хурлыг хаах. • танхим; ■ уншлагын танхим; • хүлээх танхим. ■ 1. солих, халах; - нэг үгийг нөгөө үгээр солих; • 2. солио, халаа; - халааны хүнээ олох. • 1. хөлдөх; •гол хөлдөв; • 2. даарах, бээрэх, осгох; - миний гар бээрчихлээ. - 1. ажиглал, ажиглалт; - зөв ажиглалт; - 2. сануулга, сургамж өгөх, сургаж хэлэх; ■ сурагчид сануулга өгөх, сурагчийг сургаж хэлэх. ■ гурил зуурах. • цоож, цуурга; - уүдний цоож; 34
  • 35. 4000 наиболее упатребителъных слов, слоеосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг 6а агццлвэрццд - запереть на ~ -висячий - - держать под замком Замужняя женщина Занимать сто рублей Занять комнату Запас - запас топлива - продовольственные запасы Заперёть дверь на ключ Запечатать письмо Записать лекцию Записаться в библиотеку Запись на пластинку (кассету) Заплакать от обиды Заплатить за квартиру Запомнить стихи Заправочный пункт Запретная зона Запрещение Запущенный сад Заработать сто рублей Заработная плата Зарезать овцу Зарубежная яресса Зарыть в зёмлю Зарядить винтовку Зарядка аккумулятора Заседание - открыть - - закрыть - - пленарное - Заселить новый дом рабочими Заслужить награду Заставить замолчать Застегнуть пальто - хааж цоожлох; - елгөх цоож; - цоожтой байлгах. - гэргий, нөхөртэй эхнэр. - зуун рубль зээлэх. - тасалгаа эзлэх - бэлтгэл, нөөц - түлшний нөөц; - хүнсний нөөц, бэлтгэл хүнс. - хаалга Цоожлох - захидал битүүмжлэх - лекц тэмдэглэх - номын санд бүртгүүлэх. - хальсан дээр бичих. - гомдож уйлах. - байрып хөлс төлөх. - шүлэг цззжлзх, - шатахуун олгох газар. - цаазтай бүс, хориотой бүс - хориг, цааз, хориул, - хайхрамжгүй орхисон цэцэрлэг. - зуун рубль олох - цалин, цалин хөлс, ажлын хөлс. - хонь төхөөрөх - гадаадын хэвлэл. - газар булах. - винтов сумлах. - аккумулятор цэнэглэх. - хурал - хурал нээх; - хурал хаах; - бүгд хурал. - шинэ байшинд ажилчид оруулах. - шагнал хүртэх. - дуугай болгох - пальто товчлох. 35
  • 36. 4000 наиболее упатревительных сдов. словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг. ХЭДлэг ба огхщлйэрицЬ Засуха Затмеяие - -солнца - лунное - Захватить все деньги Захлопнуть дверь Заход солнца Зачёт - сдать - - получить - Зачётная книж- ка Защита - защита Родины - защита подсудимого Эаявить протест Заявление -сделать заявление Звать на помощь Звать врача Звезда Зверь -хищный- Звук - - выстрела - издавать звуки Звуковой сигнал Здесь,/нареч./ - он живёт здесь Здоровый человек Здоровая пища Здоровый воздух Здоровье - состояние здоровья - беречь здоровье ган, ган гачиг. ■ хиртэх, баригдах; ■ нар хиртэх; ■ сар хиртэх. ■ бүх мөнгөө аваад явах. - хаалга тас хаах. ■ нар шингэх. ■ шуүлэг; • шүулэг өгөх; ■ шүүлэг давах, шүүлэх. • сурлагын дэвтэр ■ 1. хамгаалах, хамгаалалт • Эх орноо хамгаалах; 2. өмгөөлөх, өмгөөлөл, өмгөөлөлт; ■ хэрэгтнийг өмгөөлөх ■ эсэргүүцэл илэрхийлэх. ■ мэдэгдэл; ■ мэдэгдэл гаргах, мэдэгдэл хийх. ■ туслаач гэж дуудах ■ эмч урих, эмч дуудах. ■ од ■ араатан, ан • араатан. ■ дуу, авиа чимээ, анир; ■ буун дуу; ■ дуугаргах, чимээ гаргах, авиа гаргах. ■ авиан сигнал. ■ энд - тэр энд суудаг. - эрүүл хүн - биенд сайн хоол - эрүүл агаар - бие, эрүүл мэнд, эрүүл, лагшин - биеийн байдал - зрүүл мэвдвйг хамгаалах, биеэ гамнаХ; 36
  • 37. юиболее ипотребительпых слов, слоеосочетаний и фраз Өрген хэрэглзгдэх 4000 1/г, хэЛАэг 6а йгччлбэрщд - как ваше здоровье? - за ваше здоровье! - на здоровье! - кушайте на здоровье! •Чдравствуй Здравствуйте Зелёные насаждения Зелёные яблоки Земля - Земля движется вокруг Солнца - плодородная земля Земной шар Зеркало Зерно Зерновые культуры Злой человек Знак Знакомство - заводить - - лоддерживать - с кем-либо Знакомая песня Знамя - красное - - воздрузить - победы Знание Знать, знаю, знаешь - знать о поездке - знать урок - таны лагшин тунгалаг байна уу? таны бие сайн уу? - таны эруул мэндийн төлөө! - хайрла! - зооглож хайрла. - сайн байна уу? мэнд байна уу? (ганц хүнтэв, эсвэл үеийн юм уу, дүү хүнтэя мэндлэх) - амар байна уу? амрыг эрье, амрыг айлтгая! мэнд амар байна уг^^ (олон хүнтэй, эсвэл ахмад хүнтэй мэндлэх) • ногоон таримал. ■ түүхий алим. - 1. Дэлхий, Газар дэлхий ■ Дэлхий нарыг тойрдог; ■ 2. Хөрс, газар; ■ шимтэй херс. ■ дэлхийн бөмбөрцөг. • толь ■ үр, мөхлөг ■ үр тарианы ургамал. ууртай хүн. - тэмдэг, тамга ■ танилцах, танилтай болох, танил байх. ■ танилцах, танилтай болох; ■ хэн нэгэнтэй танилын холбоогоо таслахгүй байх. ■ мэддэг дуу, танил дуу - туг, дарцаг - улаан туг • ялалтын туг мандуулах; ■ эрдэм, эрдэм ухаан, шинжлэх ухаан. - 1. мэдэх; - явахытаа мздэх; • 2. мэдэх, ойлгох, төсөөлөх; - хичээлээ мэдэх;
  • 38. 4000 наиболее унотребительных слоа, слооосочетаний и фраэ Өрген хэрэглэгдэх 4000 уг, хэллэг Ва егуцлбэрццд - я знаю, что он прав Золото - червонное золото - самородок золота - золото в слитках - прииск золота Золотое кольцо Зрелые яблоки Зрение - иметь хорошее зревие - слабое зрение - лишиться зрения Зрительная память Зуд - туүний зөв болохыг би мэднэ. - алт - шижир алт; - цул (бүхэл) алтан олдвор; - гулуузалсан алт. - алтны уурхай; - алтав бөгж - болсон алим - хараа, нүд; - хараа сайн байх; - муу хараа; - хараагуй болох. - нүдлэх ой, харааны ой. - загатнаа. И. И,/союз/ Иголка • Игра Играть, / аю, - аешь, - игранный / - играть в футбол - играть на баяне Игрушка Идея - в голову пришла прекрасная идея - кто подал эту идею? йдти, иду, идёшь, шёл, шла; шедший; идучи; - идти пешком - идти вперёд - идти в театр - поеэд идёт через час ■ ба, хийгээд, болон, бөгөөд, болоод; хоёр гурав. • зүү, тэвнэ. - наадам, тоглоом, наадах, тоглох. ■ 1. наадах, тоглох; ■ хөл бөмбөг тоглох; • 2. дарах, хуудах, хийлдэх; ■ баян хуур дарах. • тоглоом. ■ санал, бодол, хүсэл, санаа; ■ цээжинд сайхан бодол төрөв; ■ энз саналыг хэн гаргав? • 1. явах ■ явган явах ■ урагшаа явах; • 2. очих, хөдлөх; ■ театрт очих; ■ галт тэрэг цаг болоод хөдөлнө. 36
  • 39. ! наибалее рпотребительных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг 6а вгццлбэрццд - дождь идет - снег идёт - эта улица идёт через весь город Из (изо),/предлог с род. п./ - выйти из дому - привести из магазина Избрание Избрать,/- беру, - берёшь; / /- ал, - ала, - ило;/избранный - право избирать депутатов - избрать специальность Известие - последние известия Извинение - прошу у вас извинения Извинить, / ню, -нишь; / извинёнвый ( -ён, - ена) - извините - извините, я заставил вас долго ждать Издать,/- ам, - ашь, - аст, / ,'- адим, - адите, - адут; / иадал ( - а, - о), издавный ( -ан, - ана, - оно) - издать книгу - издать приказ Изложить,/'- ожу, - ожишь; / /- оженный. / - изложить в немногих словах свое мнение - 3. орох, унах; ■ бороо орж байна; - цас унаж (орж) байна ■ 4. нэвт гарах, шувт өнгөрөх; ■ энэ гудамж хот дундуур нэвт өнгөрнө. аас ( -ээс, - оос, - өөс); • гэрээс гарах; ■ дэлгүүрээс авчрах. - сонгох; шилэх, сонголт, шилэлт. сонгох, шилэх; ■ депутат сонгох эрх; мэргэжил шилж олох. ■ мэдээ, мэдээ чимээ, сураг сүүлийн үеийн мэдээ. уучлал, уучлах, хүлцэл, хүлцэх; ■ уучлахыг гуйя. ■ уучлах, хүлцэх; уучлаарай; удаан хүлээлгэсний минь уучилна уу. - 1. хэвлэх, хэвлэн гаргах; - ном хэвлэх; - 2. гаргах, нийтлэх, тунхаглах; - тушаал гаргах. - 1. илтгэх, өгүүлэх, хэлж өгөх - саналаа цеөхөн үгээр илтгэх; - 2. илтгэн бичих, найруулан бичих, бичгээр өгүүлэх, бичгээр өргөх; 39
  • 40. 4000 наиболее употребителъных слов, славосочетаний и фраз Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд - изложить на бумаге Изобретать,'- аю, -ешь, / йзрасходовать,/- дую, - дуешь; / /-ванный / - израсходовать все деньги Изучать,- аю, - аешь, / изучить, /- учу, - учишь;' изученный - иаучить русский азык - изучить древнюю рукопись - я хорошо изучил этого странного человека Иметь , ■- ею; - ешь ./ - иметь деньги - эта комната имеет одно окно- - иметь целью ймущество - недвижимое - - он унёс все своё имущество - Имя, имени, мн. имена, имён, и.менам - дать кому-нибудь имя - как его зовут по имени? - имя и фамилия - письмо посылайте на мое имя Иностранный - иностранный язык - министерство иностранных дел Инспекция - производить инспекцию ■ цаасан дээр илтгэв бичих. • зохион бүтээх. • зарах, үрэх, зарцуулах, хэрэглэчих; • байдаг мөнгеө хэрэглэчих. • 1. сурах, судлах; • орос хэл сурах; ■ 2. судлах, шинжлэх; ■ эртний бичмэл судлах; ■ 3. судлах, судлан мэдэх, судлан рйлгох; - энэ хачин хүнийг би сайн судалсан. ■ тай ( -тэй; той) байх; ■ мөнгөтэй байх; энэ тасалгаа ганц цонхтой; зорилготой байх. хөрөнгө, зоорь, хөренгө зоор, хөрөнгө хогшил, эд агуурс, юм; үл хөдлөх хөрөнгө; хамаг юмаа яваад явсан. нэр; хэн нэгэнд нэр өгөх; түүний нэр хэн бэ? нэр овог. захидлыг миний нэрээр явуулаарай. гадаад, гадаадын; гадаад хэл; ■ гадаад явдлын яам. байцаан зааварлах, байцаан зааварлалт, байцаалт, шалгалт, хяналт шалгалт хийх, байцаах. 40
  • 41. 11НЮ наиболее ааотребителькых слов, словосочетакий а фраз Өргөк хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ва өгццлбэрццд Институт - сельскохозяйственный институт Инструкция - согласно инструкции - получить инструкцию Инструмент - хирургические инструменты - музыкальный инструмент Интелегенция Интересный рассказ Инфекция Иск ^ - предъявить - -отказать в иске Исключить,/- чу, -чишь;/ /- чённый ( - ён, - ена) - исключить из школы Искренняя благодарность Искусство - изобразительное ~ - заниматься искусством Испуг Истина История Итого /нареч./ - итого в сумме сто рублей К (ко),/предлог с дат. п. / - он пришёл к нам - подъехать к станции - плыть к берегу - приходи к двенадцати - дээд сургууль - хөдөө аж ахуйн дээд сургууль. - заавар; - заавар ёсоор; - заавар авах. - 1. зэмсэг, багаж, багаж зэвсэг; - мэс заслалын багаж; - хөгжмийн зэмсэг. - сэхээтэн, оюутан сэхээтэн. - сонин өгүүлэл. - халдвар - зарга - зарга мэдүүлэх; - заргыг хэрзгсэхгүй болгох. - гаргах; хасах; хөөх; - сургуулиас хөөх. - үнэн сэтгэлийн талархал. - урлаг; уран сайхан; - дүрслэх урлаг; - урлаг судлах. - айдас; цочоо; бослого, үргэлэг. - үнэн. - түүх. - бүх дүн; бүгд; нийт; - бүгд зуун рубль. - 1. - д, -т; - руу; - рүү; тийш; - тэр манайд ирсэн; - өртөөнд ойртон очих; - эрэг тийш сэлэх; - 2. үед; хүртэл; - даа ( -дээ, - доо, -дөө); -таа (- тээ, - тоо, - төө)
  • 42. 4000 наиСолее употребительных слое, сдовосачетаний и фраэ ^ Өргөн хэрэглэгдэх 4000 цг. хэллэг ба огццлбзрццд часам! - к вечеру пошёл дождь Кабинет - ~ начальника Кадры Каждый - каждый день - каждый труд должен быть оплачен - каждый яз вас - каждую минуту Как/нареч./' - как это елучилось? - забыл, как это делается? - как ваше здоровье? Какой. - какая сегодня погода? - какое сегодня число? Календарь Камепь - бросать камнем в кого-нибудь Канализационная труба Канатная железная дорога Канцелярские принадлежаности Капитал -основной - - оборотвый - Канитализм Карман Карманные часы Карта - экономическая карта мира - арван хоёр цагийн үед ир! - оройдоо бороо оров. - өрөө;тасалгаа; танхим; - даргын өрөе. - боловсов хүчин - бүр, бүхэн; тутам; - өдөр бүр; - ажил бүрийн хөлсийг олговол зохино; - бвд хүн бүр; - минут бүр. ■ яагаад, яаж; хэр; ямар; хэн гэж, юу гэж; - яагаад ийм юм болов? - үүнийг яаж хийдгийг мартжээ? • таны бие хэр байна? • 1. ямар; ■ өнөөдөр тэнгэр ямар байна? - 2. хэдний; - өнөөдөр хэдний өдөр вэ? ■ цаг тооны бичиг, хуанли; цагийн хуваарь. ■ чулуу. • хэн нэгэн рүү чулуу шидэх ■ ариутгах татуурын хоолой. - татлагат төмөр зам. • бичгийн хэрэгсэл. • хөрөцгө; ■ үндсэн хөрөнгө; ■ гүйлгээний (эргэлтийн) хөрөнгө. - хөрөнгөт ёс. - өвер; харман; халаас. энгэрийн цаг. ■ газрын зураг; ■ дэлхийн эдийн засгийн газрын зураг. 42
  • 43. 4(100 наиболее ипотребительных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 иг, хэллэг Ва огиилбэрицд Карточка - фотографическая карточка - визитная карточка Катастрофа - железнодорожная - Кататься, - аюсь, - аешься; ] - кататься на велосипеде - кататься на коньках Качество - груши хорошего качества Квалифицированный труд Квартира - квартира в три комнаты - платить за квартиру Кивать,/ аю, - аешь;( кивнуть,/- ну, - нёшь;/ - кивнуть головой в знак согласия Киоск Кипятить/- ячу; - ятишь/ - кипятить молоко Кислород Класть, кладу; кладёшь; клал (а) - класть в банк - класть в карман - класть фундамент Клей Климат - морской - - континентальный - Климатические условия Ключ 1. зураг, хөрөг; 2. тасалбар, хуудас; гэрэл зургийн хөрөг; - нэрийн хуудас. - аюул, сүйдэл; сүйрэл; сүйд, аюул болох; сүйдэх, сүйрэх, сүйд болох; - галт тэрэг сүйдэх. - 1. зугаацах; зугаацан явах; - дугуйгаар зугаацан явах; - 2. гулгах; - тэшүүрээр гулгах. - чанар; яс; - сайн чанарын лийр. - нарийн ажил. - байр - гурван өрөөтэй байр; - байрны хөлс төлөх. - дохих, гэхэх; - зөвшөөрч толгой дохих. - мухлаг. - буцалгах, даргилуулах; хөөргөх; дөвийлгөх - сүү хөөргөх. - хүчилтөрөгч. - хийх; тавих; - банкинд хийх; - халаасанд хийх; - суурь тавих. - цавуу. - уур амьсгал; улирал; - далайн уур амьсгал; - эх газрын улирал. - улирлык байдал. -түлхүүр 43
  • 44. 4000 наиболее употребителъных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба өгццлбэрццд Книга Когда/нареч./ - когда вы вернётесь? Кожа - кожа на руке потрескалась - телечья кожа - чемодан из кожи Количество Комната Конец - нет конца - до конца - конец верёвки Конституция Контроль - общественный - - государственный - Конфликт - вступить в конфликт Кончить,/- чу, - чишь; - ченный / - кончить ремонт - кончить речь приветствием Копия - копия картины - он точная копия отца Корабль Корень Косить, кошу, косишь Кость Который - который из двух? - ном, бичиг - хэзээ, хэдийд, хэзээнээс; - та хэзээ буцаж ирэх вэ? - арьс; шир; савхи; булигаар; сур; - гарын арьс сайртав; - тугалын арьс; - ширэн чемодан. - тоо, тоо хэмжээ - тасалгаа, өрөө; - 1. төгсгөл; эцэс; сүүл, туйЯ; зах; хязгаар; - зах хязгааргүй; төгсгөлгүй - төгсгөл болтол; дуустал - 2. үзүүр; - таталганы үзүүр. - үндсэн хууль. - 1. хяналт; шалгалт; - олон нийтийн хяналт; - 2. хянан шалгах газар - улсын хянан шалгах газар. - арцалдаан; зөрөлдөөн; мөргөлдөөн; будлиан; - арцалдах,зөрөлдөх. - төгсөх; дуусгах; дүүргэх; - засвар дуусгах; - үгээ баяр хүргэн төгсгөх. - 1. хуулбар; буулгавар; - зургийн хуулбар; - 2. дууриасан; цутгасан юм шиг адил, - эцэпгэйгээ цутгасан юм шиг адил. - хөлөг онгоц. - үндэс - хадах. - яс, хагадас. - хэдий, хэддүгээр; аль; хэдэн; - энэ хоёрын аль нь вэ? 44
  • 45. 1000 наиболее употребительных слов, словосочетаний и фраз Өргвн хэрэглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгицлбэрицд - который час? Кочеватъ,'- чую, - чуешь/ Край Крайний срок Красить, крашу, красишь - красить ткань - красить крышу Краска Красота Кредит - коммерческий кредит Крепить Крепкая ткань Крепкий сон Крепкий организм Крестьянин Кривой Крик Критика Кровать Кровь - истекать кровью - остановить кровь Кто, кого, кому; кого; кем. - кто вам сказал это? - Кто там? Кто-то -|^|вэ-то заходил к вам Куда - куда вы меня ведёте? - если куда пойдёте, скажите мне Культура - хэдэн цаг болж байна? - нүух; нүүж суух, нүүдэл хийх, нүүдэллэх. - зах; хязгаар; хөвөө; ирмэг, хаяа; амсар. - зцсийн болзол. - будах; - нэхмэлийг будах; - дээвэр будах. - будаг. - сайхан; гоо үзэсгэлэн - зээл - наймааны зээл. - бэхлэх; уяж бөхлөх. - бөх нэхмэл; - бөх нойр; - чийрэг бие. -тариачин,тариачин эр. - хямрал - хашгирах дуун, хашгираан. - шүүмжлэл. -ор ■ цус - цусаар урсах; - цус тогтоох. - хэн; - хэн танд энэ тухай хэлэв? - хэн бэ? хэн тэнд байна? - хэн нэг хүн; - танайд хэн нэгэн хүн ороод гарсан. - 1. хаана; хааш; - та хаана намайг аваачиж байна? - 2. ийш тийш, юманд; ■ хэрэв ийш тийшээ явбал над хэлээрэй. ■ соёл, соёл боловсрол 45
  • 46. 4000 нйиболее унотребительных слов, словосочетаний и фраз Өргон хэрзглэгдэх 4000 цг, хэллэг ба вгццлбэрццд Купание - здесь хорошее место для купания Купить, куплю, купишь; купленный Курить Кусать Кусок - кусок шёлка - кусок хлеба Кухня Куча Кушать ,/- аю, - аешь / - пожалуйста, кушайте Л. Ладво - ладно, будь по-твоему Ласкать,/ аю, - аешь/ Лгать, лгу, лжёшь, лгал ( -а, -о) Лёгкая ноша Лекарство - принять лекарство Лень Лес Лестница - Подниматься по лестнице - спускаться по лестнице Летать,/- аю, - аешь;/ лететь, лечу; летишь Лечебное учреждение Лечить, лечу, лечишь - лечить лекарствами - лечить туберкулёз Лежать, / жу, - жишь;/лёжа - усанд орох; - энд усанд ороход сайхан гаэар. - худалдан авах, авах. - тамхи татах - хазах; зуух. - хэсэг зүсэм, хэрчим; еөдес; - торгоны өөдвс; - зүсэм талх. - гал тогоо, гал тогооны өрөө - овоо; бөем, беөн. - идэх; зооглох. - зооглох ажаамуу - за; болно; за яах вэ; - за яах ва, чинийхээр болог. - энхрийлэх, таалах. - худал хэлэх. - хөнгөн үүрэг - эм; - эм уух - залхуу; залхуу хүрэх. - ой; ой мод - шат; - шатаар гарах; - шатаар буух. - 1. нисэх; нисэж байх; - 2. давхих; гүйх; харайх. - эмнэлгийн байгууллага. - эмчлэх; анагаах; эмнэх - эмээр анагаах; - сүрьеэ анагаах. - 1. хэвтэх; 46