Download luận văn thạc sĩ ngành chính sách công với đề tài: Thực hiện Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam hiện nay

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
TRẦN TRÍ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ,
TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NÚI THÀNH,
TỈNH QUẢNG NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
HÀ NỘI, năm 2019

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
TRẦN TRÍ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ,
TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NÚI THÀNH,
TỈNH QUẢNG NAM HIỆN NAY
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số: 8 34 04 02
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. PHẠM THỊ THÚY NGA
HÀ NỘI, năm 2019

3. LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được luận văn này, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn
đến Ban Giám đốc, lãnh đạo các Khoa, Phòng và quý thầy, cô trong Viện Hàn
lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Học viện Khoa học Xã hội Việt Nam cũng
như Lãnh đạo, giáo viên, nhân viên các phòng của Cơ sở 2 tại thành phố Đà
Nẵng đã tận tình giúp đỡ tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập, nghiên
cứu và tham gia các hoạt động do lớp, trường tổ chức. Đặc biệt, tôi xin gửi lời
cảm ơn sâu sắc đến cô TS. Phạm Thị Thúy Nga Phó Viện trưởng Viện Nhà
nước và Pháp luật, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ cho tôi hoàn thành
đề tài của mình với tất cả lòng nhiệt tình và sự quan tâm sâu sắc.
Bên cạnh đó, tôi cũng gửi lời cảm ơn của mình đến lãnh đạo UBND
huyện Núi Thành, lãnh đạo các Sở ngành ở tỉnh Quảng Nam, bạn bè, đồng
nghiệp, luôn quan tâm, tạo điều kiện, chia sẻ, động viên tôi trong suốt thời
gian học tập và thực hiện luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện nhưng luận văn không
thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô
và bạn bè để hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

4. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
Thạc sĩ Chính sách công về “Thực hiện Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng
Nam hiện nay” là hoàn toàn trung thực và không trùng lặp với các đề tài luận
văn khác trong cùng lĩnh vực.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.
Tác giả luận văn
Trần Trí

5. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI
THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT .........7
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất................................................................................7
1.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất......................................................................................13
1.3. Nội dung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại
huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam..........................................................................17
1.4. Các bước tổ chức thực hiện chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư khi nhà
nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam..........................................25
1.5. Kinh nghiệm thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất tại một số địa phương..............................................................................30
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG,
HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TẠI HUYỆN NÚI
THÀNH, TỈNH QUẢNG NAM .............................................................................33
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam ...33
2.2. Hệ thống thể chế thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam..........................................35
2.3. Thực trạng năng lực tổ chức thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.......................37
2.4. Thành tựu trong thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam..........................................40
2.5. Đánh giá thực trạng trong việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái đinh
cư đối với người dân bị Nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
...................................................................................................................................45

6. CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NÂNG CAO HIỆU
QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ
KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TỪ THỰC TIỄN HUYỆN NÚI THÀNH,
TỈNH QUẢNG NAM ..............................................................................................56
3.1. Quan điểm, mục tiêu thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam..................................56
3.2. Giải pháp hoàn thiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất..................................................................................................................61
3.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
...................................................................................................................................67
KẾT LUẬN..............................................................................................................79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

7. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ĐTXD: đầu tư xây dựng
GPMB: giải phóng mặt bằng
KL/HU: kết luận huyện ủy
NĐ-CP: nghị định chính phủ
NQ/HU: nghị quyết huyện ủy
QĐ-UBND: quyết định ủy ban nhân dân
QĐ-TTg: quyết định Thủ tưởng chính phủ
QĐ-BGTVT: quyết định Bộ giao thông vận tải
TB/TW: thông báo trung ương
TT-BTNMT: thông tư Bộ Tài nguyên và Môi trường
TW: trung ương
UBND: ủy ban nhân dân
WB: ngân hàng thế giới

8. DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC
1. Phụ lục 1: Tổng hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ
năm 2013 đến năm 2018.
2. Phụ lục 2: Tổng hợp dự án Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi
đoạn qua huyện Núi Thành.
3. Phụ lục 3: Tổng hợp thông tin về tình hình giải quyết khiếu nại của
dự án Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đoạn qua huyện Núi Thành.

9. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất trong một số trường hợp nhằm phục vụ
cho lợi ích quốc phòng, an ninh, đầu tư xây dựng các công trình, các dự án vì lợi
ích quốc gia, lợi ích công cộng và công cuộc xây dựng phát triển kinh tế xã hội, các
khu kinh tế, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đô thị theo hướng hiện đại.
Để bù đắp phần thiệt thòi cho người dân khi bị nhà nước thu hồi đất, Nhà nước ta
đã ban hành chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dành cho những người dân
bị Nhà nước thu hồi đất nhằm đảm bảo ổn định đời sống và sản xuất cho người dân
có đất bị thu hồi, người dân có điều kiện sinh sống, sản xuất kinh doanh bằng hoặc
tốt hơn trước; đó là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta.
Quảng Nam là nơi được Bộ Chính trị cho chủ trương xây dựng Khu kinh tế
mở Chu Lai đầu tiên trên cả nước theo kết luận tại Thông báo số 232-TB/TW ngày
10/7/1999, Thông báo số số 79-TB/TW ngày 27/9/2002 với mục tiêu là thí điểm áp
dụng các cơ chế chính sách ưu đãi đặc biệt, có môi trường đầu tư thuận lợi, thông
thoáng, phù hợp với thông lệ quốc tế. Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
108/2003/QĐ-TTg ngày 05/6/2003 về việc thành lập Khu kinh tế mở Chu Lai. Đây
là khu kinh tế ven biển đầu tiên của Việt Nam - khu kinh tế tổng hợp, có quy mô
lớn với tổng diện tích khoảng 32.400 ha được “mở” với việc áp dụng các cơ chế
chính sách mới, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, phù hợp
theo thông lệ quốc tế mọi loại hình kinh doanh của các tổ chức kinh tế trong và
ngoài nước.
Huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam có lợi thế về đường bộ, đường sắt,
đường hàng không, cảng biển và là huyện trọng điểm của Khu kinh tế mở Chu Lai.
Đây là nơi thực hiện những cuộc sắp xếp dân cư lớn để nhường chổ cho các nhà
máy, xí nghiệp, khu đô thị đáp ứng với yêu cầu, quy mô phát triển của Khu kinh tế
mở Chu Lai. Hiện nay, trên địa bàn huyện Núi Thành có các khu công nghiệp lớn
như: Khu công nghiệp Bắc Chu Lai, Khu Công nghiệp Tam Hiệp, Khu công nghiệp
Việt Hàn và đặc biệt là Khu công nghiệp cơ khí ôtô Chu Lai Trường Hải với diện

10. 2
tích lên đến 600 ha; có 04 cụm công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp nên công tác thu
hồi đất để phát triển kinh tế là việc rất bức thiết.
Để hạ tầng giao thông đáp ứng tương xứng với sự phát triển kinh tế chính
quyền huyện Núi Thành đã huy động mọi nguồn lực từ địa phương đến trung ương
để đầu tư, xây dựng các tuyến đường giao thông lớn. Đặc biệt ngày, ngày 10/9/2010
Bộ giao thông vận tải ban hành Quyết định số 2656/QĐ-BGTVT về phê duyệt đầu
tư Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Tuyến đường này sẽ là trục giao
thông quan trọng nối hai vùng Bắc Nam của Việt Nam và đối với Miền Trung Việt
Nam. Hơn nữa, tuyến đường này dự kiến cũng sẽ góp phần kết nối vận chuyển quốc
tế của tam giác kinh tế (Lào - Campuchia - Việt nam) qua hành lang kinh tế Đông
Tây (EWEC) đến các Cảng ở Miền Trung Việt Nam, trong đó có huyện Núi Thành,
tỉnh Quảng Nam.
Theo số liệu tổng hợp từ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gửi báo
cáo về Bộ Tài nguyên và Môi trường, sau khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực đến
nay, các địa phương trên cả nước đã triển khai thực hiện 2.194 công trình, dự án.
Trong đó, Quảng Nam là địa phương triển khai nhiều công trình, dự án (294 dự án).
Về cơ bản công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đáp ứng
kịp với tiến độ mục tiêu phát triển kinh tế; chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
ngày càng hoàn thiện và đáp ứng được yêu cầu của người bị thu hồi đất, tạo được sự
đồng thuận trong nhân dân.
Tuy vậy, bên cạnh các kết quả đã đạt được công tác bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư vẫn còn nhiều khó khăn. Việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng
tại một số địa phương vẫn còn chậm. Nhiều trường hợp quyền lợi của người bị thu
hồi đất chưa được đảm bảo.
Với thực tế nên trên tôi đã lựa chọn đề tài: “Thực hiện Chính sách bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành,
tỉnh Quảng Nam hiện nay” làm đối tượng nghiên cứu trong luận văn tốt nghiệp
chuyên ngành Chính sách công.

11. 3
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Từ hơn hai thập niên trở lại đây khi đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa thì công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng là
một vấn đề rất nóng, ảnh hưởng đến quyền lợi trực tiếp của từng cá nhân cụ thể nên
thường xuyên thu hút được sự quan tâm của các giai tầng trong xã hội. Bởi vậy, vấn
đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giải phóng mặt bằng đã có rất nhiều công trình
nghiên cứu, nhiều bài viết đề cập vấn đề này. Trong đó, phải kể đến các công trình
nghiên cứu như: Luận văn Thạc sỹ Chính sách công của Trần Thị Mỹ Hạnh “Chính
sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Tp. Đà
Nẵng” năm 2015 tại Học viện Khoa học xã hội; Luận văn Thạc sỹ Chính sách công
của Nguyễn Anh Dũng “Thực hiện chính sách bồi thường, hổ trợ và tái định cư khi
nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi” năm
2016 tại Học viện Khoa học xã hội; Luận văn Thạc sỹ Luật học của Lê Duy Du
“Quyền khiếu nại hành chính của công dân về đất đai từ thực tiễn tại Thành phố
Đà Nẵng” năm 2013 tại Học viện Khoa học xã hội; Luận văn Thạc sỹ Luật học của
Nguyễn Thị Cẩm Vân “Giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về bồi thường,
hổ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Tp. Đà Nẵng” năm 2014
tại Học viện Khoa học xã hội; Luận văn Thạc sỹ Luật học của Lê Văn Hải “Giải
quyết khiếu nại quyết định hành chính về bồi thường, hổ trợ và tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất từ thực tiễn tỉnh Bình Định” năm 2016 tại Học viện Khoa học xã
hội; … Bên cạnh đó, có nhiều bài viết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được
đăng trên các tạp chí uy tín như: Bảo đảm quyền con người trong các quyết định
hành chính về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất của Cao Vũ
Minh đăng trên tạp chí Luật học năm 2013, Số 01/2013, tr. 41 - 51; Bất cập trong
giải quyết khiếu nại lần đầu thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp huyện khi Nhà
nước thu hồi đất - từ góc nhìn thực tiễn ở địa phương của Trần Vang Phủ và Đặng
Văn Liệt đăng trên tạp chí Thanh tra năm 2018, Số 9/2018, tr. 33-36; Chính sách
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong thu hồi đất: Vấn đề và giải pháp của TS. Đỗ
Phú Hải đăng trên Tạp chí Cộng sản số 89 tháng 5/2014, …

12. 4
Nhìn chung, các bài viết về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nêu chỉ
phân tích chuyên sâu hoặc chỉ bình luận về một số khía cạnh của công tác này. Có
công trình nghiên cứu vấn đề dưới góc độ thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn một tỉnh, thành phố với góc độ
chính sách tổng quang. Đến nay, chưa có công trình nào nghiên cứu vấn đề thực
hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên phạm
vi địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng. Đối với chuyên ngành chính sách công thì
cũng có rất ít những công trình nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực này.
Với những lý do nói trên, tôi chọn đề tài “Thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh
Quảng Nam hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sỹ.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của luận văn khái quát về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất, đánh giá thực trạng quy định và thực tiễn thi hành tại
huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam từ đó đưa ra các định hướng, giải pháp hoàn
thiện pháp luật và các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi từ kinh nghiệm trên địa
bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích nghiên cứu nói trên, Luận văn thực hiện các nhiệm vụ
nghiên cứu sau:
- Tổng hợp các chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất ở nước ta và tỉnh Quảng Nam hiện nay.
- Làm rõ một số vấn đề lý luận về thu hồi đất, người dân bị thu hồi đất.
- Nghiên cứu kinh nghiệm của một số địa phương khi thực hiện chính sách
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và rút ra bài học kinh
nghiệm cho huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
- Phân tích và chỉ ra những thành tựu và hạn chế của việc thực hiện chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi

13. 5
Thành, tỉnh Quảng Nam hiện nay.
- Đưa ra những quan điểm, giải pháp hoàn thiện chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện thu hồi đất từ kinh
nghiệm huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trong luận văn là chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư đối với người dân mất đất và việc thực hiện trên địa bàn huyện Núi Thành,
tỉnh Quảng Nam.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với người dân
bị thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Cụ thể là dự án
Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi qua địa bàn huyện Núi Thành tại các xã
Tam Xuân 1, Tam Xuân 2, Tam Anh Bắc, Tam Anh Nam, Tam Hiệp, Tam Mỹ
Đông, Tam Mỹ Tây và xã Tam Nghĩa.
Luận văn tập trung đánh giá thực trạng thực thi chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư từ năm 2013 đến 2018.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Phương pháp luận nghiên cứu khoa học duy vật biện chứng và duy vật lịch
sử của Chủ nghĩa Mác-Lênin; đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp
luật của Nhà nước về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu: thu thập số liệu qua văn bản và phân tích văn bản,
tài liệu liên quan các hộ giải phóng mặt bằng dự án Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng
Ngãi đoạn qua địa bàn huyện Núi Thành.
Phương pháp tổng hợp đối chiếu, thống kê so sánh để đưa ra các nhận định

14. 6
về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Đặc biệt, dựa vào kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư
khi nhà nước thu hồi đất đối với điều kiện của huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
để đưa ra các tiêu chí đánh giá việc thực hiện chính sách.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Về lý luận
Cần làm rõ những quy định của pháp luật về thực hiện chính sách bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để từ đó đưa ra căn cứ khoa học
góp phần hoàn thiện, bổ sung các nội dung chính sách thực hiện chính sách tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất.
6.2. Về thực tiễn
Từ thực tiễn công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất
tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nan sẽ chỉ ra những điểm hợp lý, chưa hợp lý của
việc thực hiện chính sách và kết hợp với các luận chứng khoa học sẽ góp phần hoàn
thiện, bổ sung các nội dung chính sách thực hiện chính sách tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
Kiến nghị hệ thống giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính sách bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Núi Thành,
tỉnh Quảng Nam trong thời gian đến.
7. Cơ cấu của luận văn
Cơ cấu của luận văn có mở đầu, nội dung, kết luận và danh mục tài liệu tham
khảo. Nội dung chính của luận văn bao gồm 3 chương như sau:
Chương 1: Khái quát chung về thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở Việt Nam hiện nay.
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
đối với người dân bị Nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.
Chương 3: Quan điểm, giải pháp hoàn thiện chính sách bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư đối với người dân bị Nhà nước thu hồi đất và các giải pháp tổ chức thực
hiện từ thực tiễn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam

15. 7
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.1.1. Khái niệm thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
Thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người
được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi
phạm pháp luật về đất đai [29,tr.2]. Trước đây, để người dân yên tâm đầu tư sản
xuất phát triển kinh tế gia đình Nhà nước đã trao quyền sử dụng đất cho người sử
dụng đất và đến khi vì mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương, của đất
nước thì Nhà nước thu hồi lại quyền sử dụng đất đã cấp và trả lại cho người có đất
một khoản tiền gọi là bồi thường về quyền sử dụng đất.
Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử
dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất [29, tr.2]. Như vậy, khi
thu hồi đất Nhà nước bồi thường lại giá trị quyền sử dụng đất cho người dân để
người dân tìm kiếm sinh kế mới ổn định cuộc sống.
Việc Nhà nước bồi thường lại quyền sử dụng đất khi nhà nước thu hồi đất
thực hiện bằng hai phương thức; một là đó là giao lại đất có cùng mục đích sử dụng;
hai là bồi thường bằng tiền và người thu hồi đất chỉ được lựa chọn một trong hai
phương thức.
Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất
thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển [29,tr.2]. Khi Nhà nước thu hồi
lại giá trị quyền sử dụng đất ngoài việc Nhà nước bồi thường giá trị quyền sử dụng
đất cho người dân thì Nhà nước còn có nhiều chính sách hỗ trợ khác nhau để người
dân bị thu hồi đất có điều kiện ổn định cuộc sống và tạo được sinh kế lâu dài.
Tái định cư cho người bị thu hồi đất là quá trình di chuyển và thay đổi cuộc

16. 8
sống của người bị thu hồi đất từ nơi ở này đến nơi ở khác. Khi bị thu hồi đất ở, nhà
ở Nhà nước bố trí chỗ ở mới hoặc đất ở cho người bị thu hồi đất để làm nhà ở, ổn
định cuộc sống và sinh kế. Đối với đất ở, khi Nhà nước thu hồi thì mục tiêu đầu tiên
là phải có nơi ở mới để người dân mới tháo dỡ nhà cũ, di chuyển đến nhà mới. Việc
tái định cư cho người bị thu hồi đất không chỉ là việc thực hiện theo tiến độ yêu cầu
của Chủ dự án mà còn là việc sắp xếp dân cư của Nhà nước theo yêu cầu chung của
địa phương.
Nói cách khác, tái định cư bắt buộc (theo WB) là khi người dân hoặc cộng
đồng bị ảnh hưởng không có quyền từ chối việc thu hồi đất hoặc hạn chế sử dụng đất
dẫn đến việc phải di dời.
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất là một
tập hợp các quyết định có liên quan của nhà nước nhằm thực thi công tác bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng nhằm đảm bảo chia sẻ lợi ích, bù
đắp những thiệt hại cho các chủ thể sử dụng đất bị thu hồi đất, giúp họ nhanh chóng
ổn định đời sống, sản xuất, tạo sinh kế bền vững cho người bị thu hồi đất.
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất là hệ
thống các chính sách, giải pháp của Nhà nước để thực hiện việc nhằm bù đắp một
phần thiệt hại khi nhà nước thu lại giá trị quyền sử dụng đất nhằm mục đích tạo khả
năng sinh kế mới cho những người bị thu hồi đất và có điều kiện sống mới bằng
hoặc tốt hơn ở nơi ở cũ, góp phần đảm bảo cho xã hội phát triển, quốc phòng an
ninh được bảo đảm.
Thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất
là quá trình thực thi các quyết định, chương trình của nhà nước khi nhà nước thu hồi
đất để xây dựng các công trình, dự án theo định hướng phát triển kinh tế xã hội của
địa phương và là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của chủ thể trong chính sách
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành hiện thực đối với người bị Nhà nước thu hồi
đất nhằm đạt được mục đích theo định hướng.
Để tổ chức điều hành có hiện quả công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
nhà nước thu hồi đất cần tuân thủ các bước cơ bản sau đây:

17. 9
Bước 1: Xây dựng kế hoạch triển khai chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư. Đây là công việc rất quan trọng, nó quyết định đến việc thực thi chính sách có
thành công hay không. Ở bước này chúng ta xây dựng các kế hoạch như: nội qui,
qui chế về tổ chức, điều hành; về trách nhiệm, nhiệm vụ, và quyền hạn của cán bộ
và các cơ quan nhà nước tham gia; tổ chức điều hành chính sách; về các biện pháp
khen thưởng, kỷ luật cá nhân, tập thể trong tổ chức thực thi chính sách, v.v.
Bước 2: Phổ biến, tuyên truyền chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là
việc thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách để mọi người dân tham gia thực
thi hiểu rõ về mục đích, yêu cầu của chính sách; về tính đúng đắn của chính sách
trong điều kiện hoàn cảnh nhất định và về tính khả thi của chính sách... để họ tự
giác thực hiện theo yêu cầu quản lý của nhà nước.
Bước 3: Phân công, phối hợp thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư. Muốn tổ chức thực thi chính sách có hiệu quả phải tiến hành phân công,
phối hợp giữa các cơ quan quản lý ngành, các cấp chính quyền địa phương, các yếu
tố tham gia thực thi chính sách và các quá trình ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu
chinh sách
Bước 4: Duy trì chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đây là những hoạt
động nhằm đảm bảo cho chính sách tồn tại được và phát huy tác dụng trong môi
trường thực tế. Muốn vậy phải có sự đồng tâm, hợp lực của cả người tổ chức, người
thực thi và môi trường tồn tại.
Bước 5: Điều chỉnh chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Điều chỉnh
chính sách là một việc làm cần thiết để áp ứng được yêu cầu của thực tiễn và được
thực hiện bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền để cho chính sách ngày càng phù
hợp với yêu cầu quản lý và tình hình thực tế. Điều chỉnh chính sách cần đảm bảo
nguyên tắc tạo cơ chế thực hiện mục tiêu, hoặc bổ sung, hoàn chỉnh mục tiêu theo
yêu cầu thực tế; chứ không cho phép điều chỉnh mà làm thay đổi mục tiêu ban đầu
chính sách đã đề ra.
Bước 6: Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư. Kiểm tra, theo dõi sát tình hình tổ chức thực hiện chính sách vừa

18. 10
kịp thời bổ sung những vấn đề mới phát sinh để hoàn thiện chính sách hơn, vừa
chấn chỉnh công tác tổ chức thực hiện chính sách, giúp cho việc nâng cao hiệu lực,
hiệu quả thực hiện mục tiêu chính sách.
Bước 7: Đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm chính sách bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư được hiểu là quá trình xem xét, kết luận về chỉ đạo, điều hành và chấp
hành chính sách của các đối tượng thực thi chính sách. Đây là công việc rất cần
thiết để đánh giá hiệu quả, hiệu lực của chính sách và đưa ra các bài học kinh
nghiệm để áp dụng cho việc xây dựng các chính sách tiếp theo.
Như vậy, thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất là toàn bộ quá trình hoạt động của cơ quan nhà nước và chủ dự án nhằm
bù đắp một phần thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất để người dân ổn định sinh kế.
1.1.2. Đặc điểm thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
Thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất có những đặc điểm như sau:
Thứ nhất, Thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là phải đảm bảo
được tính công bằng và công tâm. Công bằng ở đây được hiểu là công bằng về chế độ
chính sách, về đơn giá bồi thường, về mức hỗ trợ, về cơ chế tái định cư, về đối tượng
thụ hưởng, … công bằng không có nghĩa là cào bằng bình quân. Để việc thực hiện
chính sách công bằng phải hoạch định việc thực hiện chính sách phù hợp với thực tế,
điều kiện cụ thể của từng vùng miền, xem xét lợi ích một cách phân minh.
Ngoài công bằng về chính sách thì cán bộ thực thi công tác bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư phải công tâm trong việc thực hiện chính sách. Nếu việc thực hiện chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư công bằng thì những người bị thu hồi đất sẽ tự
nguyện chấp hành và tạo được sự đồng thuận trong nhân dân. Ngược lại, thực hiện
chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không công bằng họ sẽ phản ứng bằng
nhiều hình thức khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, trong đó đặc biệt là các khiếu
kiện đông người hoặc tạo điểm nóng chính trị như một số địa phương trong nước.
Bên cạnh đó, việc hoạch định chính sách cũng như thực hiện chính sách bồi

19. 11
thường, hỗ trợ, tái định cư phải theo nguyên tắc thiểu số phục tùng đa số, tập thể
bàn bạc cân nhắc kỹ trước khi quyết định.
Thứ hai, Thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất phải công khai. Trước khi thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư các địa phương đều tổ chức triển khai chủ trương đến các đối tượng
trong vùng dự án biết và có kế hoạch tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân
hiểu và chấp hành chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về thu
hồi đất. Tính minh bạch còn được thể hiện ở việc mời người đại diện người có đất
bị thu hồi đất trong vùng dự án tham gia vào tổ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư giải phóng mặt bằng của dự án nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hộ bị
ảnh hưởng khi Nhà nước thu hồi đất.
Trong quá trình thực hiện dự án phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
được công khai gửi đến người bị thu hồi đất và niêm yết công khai tại cụm dân cư
nơi có đất thu hồi, trụ sở UBND cấp xã nơi có dự án, trụ sở cơ quan của tổ chức
thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc trên các phương tiện truyền thông để
mọi người dân được biết và có sự giám sát lẫn nhau trong việc áp dụng chính sách
và tổ chức nhiều cuộc họp, đối thoại với người dân nhằm lắng nghe tâm tư, nguyện
vọng của người bị thu hồi đất và tạo điều kiện để được bàn bạc, góp ý về phương án
bồi thường của mình.
Trên cơ sở đó, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kịp thời điều chỉnh, bổ sung
về chính sách, về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho phù hợp với nguyện
vọng của người dân nhưng không trái quy định pháp luật.
Ngoài ra, chính sách phải tạo được sự đồng thuận của người dân trong vùng
dự án nhưng không được trái với quy định pháp luật và dự lường những vấn đề phát
sinh trong việc thực thi chính sách ngắn hạn cũng như dài hạn.
1.1.3. Vai trò việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
Thứ nhất, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, người
sở hữu nhà ở:

20. 12
Đất đai là thành quả xây dựng và bảo vệ của nhiều thế hệ cha ông ta để lại là
tài sản chung, “Đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn lực quan trọng
phát triển đất nước, được quản lý theo pháp luật” [28, tr.11]. Tại Điều 4 Luật Đất
đai năm 2013 đã quy định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ
sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng
đất theo quy định của Luật này”.
Quyền sở hữu toàn dân về đất đai ở nước ta là quyền sở hữu về mặt pháp lý.
Quyền sử dụng đất có mối quan hệ chặt chẽ với nhau với quyền sở hữu tài sản trên
đất. Khi các tổ chức, hộ gia đình cá nhân được nhà nước trao quyền sử dụng đất thì
phải có nghĩa vụ với nhà nước và khi nhà nước thu hồi lại quyền sử dụng đất thì
phải có trách nhiệm bồi thường lại giá trị quyền sử dụng đất đã trao.
Như vậy, đất đai thuộc sử hữu của toàn dân nhưng khi sử dụng phải có sự
định hướng của nhà nước và phục vụ định phướng phát triển kinh tế xã hội, quốc
phòng an ninh. Vì thế đất đai phải được sử dụng theo quy hoạch và kế hoạch chung
của nhà nước để sở đất đai trên toàn quốc gia phải được phát huy sử dụng tốt.
Hiện nay, việc hào hòa lợi ích giữ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội với lợi
ích của người bị thu hồi đất là rất khó khăn và phức tạp. Bên canh đó, thực hiện
chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà
nước và người sử dụng đất. Để thực hiện được điều này chính sách bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư phải đáp ứng các yêu cầu người bị thu hồi đất có cuộc sống bằng
hoặc tốt hơn trước khi bị thu hồi đất và bảo đảm phát triển sinh kế bền vững.
Thứ hai, ổn định cuộc sống và sinh kế cho người bị thu hồi đất:
Hiện nay, công tác thu hồi đất của nhà nước không hoàn toàn mang tính thỏa
thuận theo giá thị trường nên việc quan tâm đến cuộc sống, sinh kế của người bị thu
hồi đất là một mục tiêu hết sức quan trọng. Để ổn định cho cuộc sống và tạo sinh kế
bền vững cho người bị thu hồi đất nhà nước cần xây dựng khu tái định cư đồng bộ,
có hạ tầng giao thông, thiết chế văn hóa không được thấp hơn nơi ở cũ,…
Ở nước ta, mục tiêu này thường khó hoàn thành do kinh phí Nhà nước còn
khó khăn và việc tổ chức thực hiện thiếu chặt chẽ, thiếu kiểm tra và nhất là kiểm tra

21. 13
sinh kế của người dân sau khi di dời đến nơi ở mới. Vì vậy, ở nhiều nơi chính sách
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chỉ có chính sách nhất thời, trong một giai đoạn nhất
định chưa tạo được sinh kế bền vững lâu dài cho người dân. Thực tế tại huyện Núi
Thành có một số trường hợp khi bồi thường, hỗ trợ thì nhận được rất nhiều tiền, vào
khu tái định cư thì xây dựng nhà to đẹp hơn nhà nơi ở cũ nhưng việc làm không có,
đất sản xuất không có, sinh kế sau giải tỏa không ổn định nên mọi sinh hoạt hằng
ngày chỉ dựa vào tiền bồi thường, hỗ trợ đã nhận nên chỉ khoảng vài ba năm sau khi
nguồn tiền bồi thường hỗ trợ hết thì họ quay lại thành hộ cận nghèo hoặc nghèo.
Ngoài ra, việc chọn vị trí bố trí tái định cư của cơ quan nhà nước và nguyện vọng tái
định cư của người dân không trùng khớp nên sinh kế của người dân vùng hậu giải
tỏa gặp rất nhiều khó khăn.
Vì vậy, để ổn định lâu dài cho người dân bị mất đất, cần tạo điều kiện cho họ
có việc làm, sinh kế ổn định hậu giải tỏa thông qua các chương trình đào tạo, hỗ trợ
đầu tư, lập nghiệp hoặc xúc tiến giới thiệu việc làm gắng với nguyện vọng tái định
cư, cụ thể theo nguyện vọng, phong tục tập quán của người dân bị thu hồi đất là
điều rất quan trọng và cần thiết.
Thứ ba, góp phần thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, xây dựng
và phát triển nhà ở, phát triển kinh tế - xã hội:
Để việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư góp phần vào
việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thì cần chủ động hoạch định việc thực hiện
chính sách cụ thể cho các khu riêng như: Khu đất ở, khu đất cho công nghiệp, khu
đất cho thương mại dịch vụ, … và cần tuân thủ quy hoạch trong việc lựa chọn sử
dụng các khu đất mới hoặc lấy các khu đất đang sử dụng vào một mục đích cụ thể
nào đó.
1.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.2.1. Cơ sở pháp lý liên quan đến việc thu hồi đất
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất là một chính
sách công có liên quan đến nhiều chính sách, nhiều lĩnh vực quản lý nhà nước và nhiều

22. 14
cơ quan nên cần phải dựa trên cơ sở pháp lý đầy đủ, nhất quán thì có hiệu lực thực thi
cao. Cơ sở pháp lý để thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gồm:
Thứ nhất, Luật đất đai là căn cứ pháp lý nền tảng để tổ chức thực hiện chính
sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Trên cơ sở này mới xác định rõ nội dung bồi
thường, mức bồi thường, giá bồi thường và các biện pháp hỗ trợ di chuyển, chuyển
đổi nghề nghiệp và tạo việc làm, hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, hỗ trợ tái định
cư cho người dân bị thu hồi đất và các chính sách hỗ trợ khác có liên quan.
Thứ hai, Các văn bản cụ thể dưới luật và các quy định cụ thể từng địa
phương. Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được hoạch định ở cấp có đủ
thông tin, thẩm quyền, giao cho cấp có năng lực thực hiện thì đạt được hiệu quả
cao, nhận được sự đồng thuận của người bị thu hồi đất và ngược lại. Nhất là khi
quan hệ thị trường luôn thay đổi, biến động nhưng quan hệ Nhà nước về chính sách
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì ít thay đổi.
Thứ ba, Các văn bản về quản lý tài chính công. Chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư là tổng hợp của nhiều chính sách trong đó có liên quan đến nguồn
vốn để bồi thường, hỗ trợ. Các địa phương luôn có những chính sách hỗ trợ riêng
cho người bị thu hồi đất với mục tiêu hỗ trợ thêm cho các trường hợp thu hồi đất
mang tính đặc thù, cá biệt để ổn định cuộc sống nhưng không trái với quy định pháp
luật được địa phương quan tâm giải quyết.
1.2.2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Nhà nước thống nhất quản lý đất đai thông qua quy hoạch, kế hoạc sử dụng
đất, các chiến lược phát triển kinh tế xã hội của địa phương đều gắng với quy hoạch,
kế hoạch sử dụng đất để quản lý thực hiện. Chính vì thế công tác quy hoạch, kế
hoạch sử dụng đất có liên quan rất lớn đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
nhà nước thu hồi đất. Nhà nước thực hiện chủ trương phát triển kinh tế, văn hóa, xã
hội, bảo vệ môi trường, điều chỉnh việc sử dụng đất, xây dựng, ngăn chặn những
tiêu cực trong sử dụng đất đai và trong xây dựng các bất động sản thông qua các
quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được phêt duyệt. Nếu việc quy
hoạch, kế hoạch sử dụng đất được tiến hành bài bản, nhất quán, được công khai cho

23. 15
toàn dân biết thì việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ thuận
lợi hơn và ngược lại khi lập quy hoạch, kế hoạch không tính toán, cân nhắc kỹ
khiến cho quy hoạch, kế hoạch không khoa học, không khả thi, tùy tiện thay đổi thì
việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ gặp khó khăn.
1.2.3. Hoạt động giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất và quyền sở hữu nhà ở
Hoạt động giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và
quyền sở hữu nhà ở cũng có vai trò quan trọng trong việc xác lập tính hợp pháp của
đất đai và tài sản gắn liền với đất để làm căn cứ xác định thửa đất đó có được bồi
thường hay không bồi thường và tài sản xây dựng trên đất có hợp pháp hay không.
Như vậy, hoạt động giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
và quyền sở hữu nhà ở có ảnh hưởng rất lớn và góp phần quyết định tiến độ thực
hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
1.2.4. Nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải
phóng mặt bằng
Nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng
mặt bằng bao gồm vốn từ ngân sách Nhà nước, vốn của các dự án và các nguồn vốn
hợp pháp khác. Theo quy định phải trả tiền bồi thường cho các hộ gia đình, cá nhân
bị thu hồi đất trong thời hạn 30 (ba mươi) ngày [38, tr.38] kể từ ngày phương án bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư phê duyệt. Tuy nhiên, trên thực tế một số dự án tại địa bàn
huyện Núi Thành do thiếu vốn hoặc bố trí vốn không kịp thời nên quá trình thực hiện
bồi thường phát sinh rất nhiều vướng mắc, nhất là các dự án kéo dài nhiều năm, chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có thay đổi và đến khi có tiền để thực hiện chi trả
thì giá đất, giá vật liệu xây dựng lên cao, người dân không nhận tiền.
1.2.5. Chính sách xác định giá quyền sử dụng đất để thực hiện bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư
Giá của quyền sử dụng đất là căn cứ quan trọng để xác định mức bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư.
Giá đất để tính tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước đây thực hiện theo

24. 16
Luật Đất đai 2003 thì áp dụng theo giá đất UBND tỉnh công bố, có hiệu lực vào
ngày 01/01 hàng năm. Nhưng, nguyên tắc định giá đất theo Luật Đất đai 2003 còn
có những bất cập, đó là: chưa định lượng được thế nào là “sát” với giá chuyển
nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường; chưa quy định cụ thể theo mục
đích sử dụng đất và thời hạn sử dụng đất, cũng chưa bao hàm hết đối với những vị
trí, những loại đất không có giao dịch về quyền sử dụng đất.
Đến khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực mới khắc phục được tình trạng này, đó
là xác định giá đất cụ thể tại thời điểm thu hồi đất trên cơ sở giá chuyển nhượng
quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường. Tuy nhiên, chính sách giá đất để thực hiện
bồi thường hiện nay còn nhiều mâu thuẫn do vừa quy định khung giá vừa quy định
phải sát với giá thị trường đã dẫn đến phức tạp hóa trong quá trình áp dụng, khi bồi
thường người bị thu hồi đất luôn khiếu nại nhà nước định giá thấp (đòi bồi thường giá
cao) nhưng khi nộp tiền sử dụng đất lại khiếu nại giá cao (đòi nộp ít). Tình trạng này
đã gây nhiều khó khăn trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi tìm kiếm mặt
bằng chung để hài hòa lợi ích giữa người bị thu hồi đất với nhà nước.
1.2.6. Năng lực tổ chức thực hiện của cơ quan thực thi chính sách bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư
Một trong những điều kiện quyết định đến tiến độ, chất lượng của công tác
thực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là năng lực của cơ quan tổ chức thực hiện. Cơ
quan này phải có đội ngũ tinh nhuệ, có đủ quyền hạn, phối hợp đồng bộ và được
được sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, liên tục của cấp ủy đảng, sự vào cuộc
quyết liệt của cả hệ thống chính trị thì công tác thực thi chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư sẽ đạt được những kết quả cao.
Bên cạnh đó, sự hợp tác từ phía người bị thu hồi đất là một nhân tố rất quan
trọng và tác động trực tiếp đến việc thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư.
Ngoài những nhân tố cơ bản nêu trên thì phong tục tập quán, điều kiện kinh
tế, điều kiện xã hội theo từng vùng miền cũng có ảnh hưởng đến quá trình thực thi
chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với người bị thu hồi đất.

25. 17
1.3. Nội dung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
1.3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về quản lý đất đai và chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Để phát huy tốt nguồn lực đất đai cho cho phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đòi Đảng và Nhà
nước ta phải đưa ra những quyết sách mang tính đột phá. Tại kỳ họp thứ 6, Quốc
hội khóa XIII đã thông qua Luật Đất đai năm 2013, trong đó thể chế hóa đúng và
đầy đủ các quan điểm đổi mới của Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng, thể hiện được ý chí, nguyện vọng của đa số các tầng lớp nhân
dân.
Ngày 11/12/2015, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam họp kỳ thứ 15 đã
thông qua Nghị quyết số 177/2015/NQ-HĐND Về kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội 5 năm 2016 – 2020 có nêu “Ưu tiên phát triển trung tâm cơ khí đa dụng, công
nghiệp hỗ trợ; phát triển công nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô, linh kiện điện tử, công
nghiệp chế biến, nước giải khát trong các Khu Công nghiệp Bắc Chu Lai, Tam Anh,
Tam Hiệp. Tiếp tục phát triển Khu Công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc, chủ yếu là
các ngành công nghiệp nhẹ, công nghiệp kỹ thuật cao, công nghiệp chế biến lương
thực. Lấp đầy các Khu - Cụm công nghiệp theo quy hoạch: Trảng Nhật, Thuận Yên,
Phú Xuân, Tam Thăng, Trường Xuân…”
Ngày 27/11/2015, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ XXI
nhiệm kỳ 2015-2020 đã thông qua Nghị quyết số 01-NQ/ĐH với các nội dung trọng
tâm như: “Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo hướng phát triển công
nghiệp công nghệ cao, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Có
chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ cơ khí ô tô, dệt may, da giầy....”, “Đối với
vùng đồng bằng, ven biển: Tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu tư vào lĩnh vực công
nghiệp, du lịch, dịch vụ, nhất là các khu vực trọng điểm, có tác động lan tỏa. Tập
trung đầu tư hạ tầng Khu kinh tế mở Chu Lai, các khu, cụm công nghiệp, các khu
đô thị mới, đô thị - dịch vụ tổng hợp ven biển theo hướng hiện đại. Chú trọng phát

26. 18
triển tổng hợp kinh tế biển, ngư nghiệp gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ
quốc. Đẩy mạnh liên kết phát triển với các tỉnh trong Vùng kinh tế trọng điểm miền
Trung.”
Ngày 17/7/2017, Huyện ủy Núi Thành đã thông qua Nghị quyết số 12-
NQ/HU về tái định cư, bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện Núi
Thành giai đoạn 2017-2020. Nghị quyết này nêu rõ quan điểm chỉ đạo “Công tác
bồi thường, giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ có tính quyết định đảm bảo cho sự
phát triển của Huyện, của Khu KTM Chu Lai và của cả tỉnh trong thời gian đến.
Đây là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận TQVN,
các đoàn thể từ Huyện đên cơ sở phải chủ động, tích cực và thực hiện nghiêm túc.
Việc thực hiện phải tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý đất đai, bồi
thường giải phóng mặt bằng. Đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhân dân
trong quá trình tổ chức thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Minh
bạch, công khai các quy trình, trình tự và thủ tục trong giải phóng mặt bằng, đảm
bảo cho nhân dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, chính xác, dân chủ trong quá trình
thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng”.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã ban hành nhiều văn bản liên
quan đến việc thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cụ thể như: Quyết
định số 43/2014/QĐ-UBND ngày 22/12/2014, Quyết định số 02/2016/QĐ-UBND
ngày 15/01/2016, Quyết định số 44/2014/QĐ-UBND ngày 22/12/2014, …. để có cơ
sở áp dụng cho các đối tượng bị thu hồi đất.
Chính sách về đất đai, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được Đảng và Nhà
nước đưa vào trong các quyết sách quan trọng của trung ương cũng như địa phương
và xem đây là vấn đề bức thiết để phát triển kinh tế xã hội. Mục tiêu quan trọng đối
với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất là:
- Đảm bảo người bị thu hồi đất được bồi thường lại giá trị quyền sử dụng đất
có chỗ ở, sinh kế ổn định, có cuộc sống vật chất và văn hóa tinh thần ngày càng tốt
hơn nơi ở cũ.
- Không gây ra nhiều biến đông trong vùng bị thu hồi đất, không để các thế

27. 19
lực phản động lợi dụng công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để chia rẻ tình đoàn
kết dân tộc, kích động biểu tình tạo nên điểm nóng chính trị.
1.3.2. Quy định pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất
- Pháp luật về thu hồi đất: Việc thu hồi đất được Nhà nước quy định rõ trong
các văn bản như: Hiến pháp năm 2013 “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân
đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng,
an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc thu hồi đất
phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật”
[28,tr.11] và theo Luật đất đai ngày 29/11/2013 có nêu “Thu hồi đất vì mục đích
quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; Thu
hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai; Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất
theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người”
[29,tr.7].
Bênh cạnh đó còn có các văn bản liên quan như: Nghị định số 43/2014/NĐ-
CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật
Đất đai; Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ
sửa đổi, bổ sung một số Nghị định Quy định chi tiết thi hành Luật đất đai; Thông tư
số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy
định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất;
Quyết định số 12/2015/QĐ-UBND ngày 01/6/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam
ban hành Quy định hạn mức giao, hạn mức công nhận quyền sử dụng các loại đất và
diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất ở trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
- Pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất: Bồi thường, hỗ trợ giải
phóng mặt bằng được quy định cụ thể các điều kiện cụ thể để được bồi thường, hỗ
trợ tại các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật đất đai ngày 29/11/2013; Nghị
định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành
một số điều của Luật Đất đai; Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm
2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số Nghị định Quy định chi tiết thi hành

28. 20
Luật đất đai; Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về
phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất; Nghị định 47/2014/NĐ-CP
ngày 15/5/2014 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất; Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài nguyên và
Môi trường quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất; Quyết định số 43/2014/QĐ-UBND ngày 22/12/2014 của UBND tỉnh Quảng
Nam Ban hành Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; Quyết định số 02/2016/QĐ-UBND ngày
15/01/2016 của UBND tỉnh Sửa đổi, bổ sung một số Điều tại Quy định về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
và Quyết định số 19/2017/QĐ-UBND ngày 05/9/2017 của UBND tỉnh Quảng Nam
Sửa đổi, bổ sung một số Điều tại Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam ban hành kèm theo Quyết định
số 43/2014/QĐ-UBND ngày 22/12/2014 và Quyết định số 02/2016/QĐ-UBND
ngày 15/01/2016 của UBND tỉnh; Quyết định số 44/2014/QĐ-UBND ngày
22/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Nam Ban hành quy định về đơn giá xây dựng
nhà ở, vật kiến trúc, công trình, tài sản trên đất để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; Quyết định số
39/2014/QĐ-UBND ngày 21/12/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam Quy định đơn
giá các loại cây trồng, hoa màu; mật độ cây trồng; các loại con vật nuôi; mức hỗ trợ
đối với các loại tài sản khai thác nghề biển, nghề sông để thực hiện bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; Quyết
định số 48/2014/QĐ-UBND ngày 25/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Nam ban hành
quy định về giá đất, bảng giá thời kỳ 2015-2019 trên địa bàn tỉnh; Quyết định số
43/2015/QĐ-UBND ngày 22/12/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam về sửa đổi, bổ
sung một số nội dung tại Quyết định số 48/2014/QĐ-UBND ngày 25/12/2014 của
UBND tỉnh; Quyết định số 18/2017/QĐ-UBND ngày 18/08/2017 của UBND tỉnh
Quảng Nam ban hành Ban hành Quy định hệ số điều chỉnh giá đất năm 2017 trên địa
bàn tỉnh Quảng Nam; Quyết định số 03/2014/QĐ-UBND ngày 27/12/2014 của

29. 21
UBND huyện Núi Thành Ban hành Bảng chi tiết vị trí nhóm đất nông nghiệp thời kỳ
2015-2019 trên địa bàn huyện; Quyết định số 3219/QĐ-UBND ngày 12/9/2016 của
UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quy định trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và các Quyết
định về đơn giá đất để tính tiền bồi thường cụ thể của từng dự án.
Riêng đối với dự án Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi có khung chính
sách và đơn giá thay thế riêng, cụ thể: Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư dự án đầu tư xây dựng Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt tại Công văn số 442/TTg-KTN ngày 23/3/2011; Quyết
định số 2132/QĐ-UBND ngày 10/7/2013 của UBND tỉnh Quảng Nam về Phê duyệt
đơn giá thay thế áp dụng thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án
đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, đoạn qua các huyện: Thăng Bình, Duy
Xuyên, Quế Sơn, Phú Ninh, Núi Thành, tỉnh Quảng Nam; Quyết định số 2371/QĐ-
UBND ngày 06/7/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam về phê duyệt điều chỉnh, bổ
sung đơn giá thay thế đất nông nghiệp để áp dụng thực hiện bồi thường GPMB đối
với các trường hợp thu hồi đất năm 2015 bị ảnh hưởng bởi dự án dự án Đường cao
tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đoạn qua huyện Núi Thành; Quyết định số 603/QĐ-
UBND ngày 11/02/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam Phê duyệt điều chỉnh bổ sung
đơn giá thay thế áp dụng bồi thường giải phóng mặt bằng dự án Đường cao tốc Đà
Nẵng – Quảng Ngãi đoạn qua tỉnh Quảng Nam; Quyết định số 2165/QĐ-UBND
ngày 18/6/2015 của UBND tỉnh Quảng Nam Phê duyệt đơn giá thay thế (bổ sung)
một số hạng mục vật kiến trúc bị ảnh hưởng dự án Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng
Ngãi đoạn qua huyện Phú Ninh và huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam và Quyết
định số 785/QĐ-UBND ngày 02/3/2016 của UBND tỉnh Quảng Nam Phê duyệt đơn
giá thay thế nhà cửa, vật kiến trúc, các thành phần công việc để tính bồi thường, hỗ
trợ cho các hộ bị ảnh hưởng phải di dời nhà ở của dự án đường cao tốc Đà Nẵng -
Quảng Ngãi, đoạn qua các huyện, thành phố: Thăng Bình, Duy Xuyên, Quế Sơn,
Phú Ninh, Tam Kỳ, Núi Thành tỉnh Quảng Nam;
Ngoài ra, UBND tỉnh Quảng Nam, UBND huyện Núi Thành có những văn

30. 22
bản chỉ đạo mang tính cá biệt để giải quyết những nút thắt trong công tác bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư của từng cá nhân cụ thể trong từng dự án.
- Pháp luật về hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:
Theo Khoản 2 Điều 83 Luật Đất đai 2013 quy định các khoản hỗ trợ khi Nhà
nước thu hồi đất bao gồm: Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; Hỗ trợ đào tạo,
chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp
của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh
doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở; Hỗ trợ tái định cư
đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư
ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở và hỗ trợ khác.
Ngoài các chính sách trên thì tỉnh Quảng nam còn có các chính sách hỗ trợ
khác cho các đối tượng bị thu hồi đất như: Hỗ trợ thêm khi được bồi thường bằng
đất nông nghiệp, hỗ trợ đất vườn ao, hỗ trợ đối với các dự án thủy lợi thủy điện, hỗ
trợ cho hộ nghèo, …. và hỗ trợ khen thưởng.
Có thể hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất nhằm bù đắp một phần thiệt hại khi bị
thu hồi đất ở và chênh lệch giữa giá đất ở bồi thường với giá đất tái định cư. Chính
sách pháp luật về hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất chủ yếu dựa trên chính
sách pháp luật về thu hồi đất và chính sách pháp luật về pháp luật về bồi thường khi
Nhà nước thu hồi đất. Trong các chính sách này có nêu cụ thể các điều kiện về bố
trí tái định cư, chính sách hỗ trợ giá cho các đối tượng được tái định cư đối với các
hộ nhận đất tái định cư và cùng song song với đó pháp luật về chính sách hỗ trợ tái
định cư còn cho các đối tượng tái định cư còn được lựa chọn hình thức tái định cư
bằng nhận tiền để tự lo chỗ ở hoặc nhận đất tái định cư. Hình thức nhận tái định cư
bằng tiền để tự lo chỗ ở đang được đa số các hộ ảnh hưởng chấp nhận với lý do các
hộ tìm đất ở mua lại phù hợp với nguyện vọng của gia đình mình.
1.3.3. Quy định pháp luật về cơ chế đảm bảo thực hiện chính sách bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.3.3.1. Cơ chế khiếu nại, tố cáo
Quyền khiếu nại, khiếu kiện của người sử dụng đất được quy định tại Điều

31. 23
204 Luật Đất đai 2013. Người bị thu hồi đất có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện khi
quyền lợi về đất đai của mình bị xâm hại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại
quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của
pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành
chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố
tụng hành chính.
Việc giải quyết khiếu nại về đất đai (không bao gồm trường hợp khiếu nại về
quyết định giải quyết tranh chấp đất đai) được quy định tại Điều 138 Luật đất đai
như sau:
a) Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý
đất đai do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh giải
quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết thì có
quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân hoặc tiếp tục khiếu nại đến Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Trong trường hợp khiếu nại đến
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì quyết định của
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là quyết định giải
quyết cuối cùng;
b) Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý
đất đai do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giải
quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết thì có
quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân;
c) Thời hiệu khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý
đất đai là ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết
được có hành vi hành chính đó. Trong thời hạn bốn mươi lăm ngày, kể từ ngày nhận
được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì
có quyền khiếu nại đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại Tòa án
nhân dân.
Trường hợp người dân lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp
có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

32. 24
- Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau
thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết
định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc
khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính
[29, tr.99];
- Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo,
người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải
quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc
khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính
[29, tr.99].
Quyền tố cáo của người sử dụng đất được quy định tại Điều 205 Luật Đất đai
2013 “Cá nhân có quyền tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai;
Việc giải quyết tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai thực hiện
theo quy định của pháp luật về tố cáo”.
Như vậy, quyền lợi của người sử dụng đất được pháp luật về đất đai bảo vệ
nên khi thu hồi đất người bị thu hồi đất sẽ được Nhà nước bồi thường, hỗ trợ theo
đúng quy định.
1.3.3.2. Cơ chế khiếu kiện hành chính
Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau
hoặc Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo,
người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì
có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành
chính.
Riêng đối với khung chính sách của dự án dự án Đường cao tốc Đà Nẵng –
Quảng Ngãi thì phương thức và các bước giải quyết các khiếu nại liên quan tới Kế
hoạch đền bù, hỗ trợ và tái định cư, bao gồm quyết định diện tích và giá trị của các
tài sản bị ảnh hưởng sẽ được thực hiện như sau:
Bước 1: Những người không hài lòng với bất kỳ vấn đề nào trong chương

33. 25
trình phục hồi kinh tế và tái định cư có thể thông báo bằng miệng hoặc bằng văn
bản tới Hội đồng GPMB ở phường/xã của họ, và các cơ quan này sẽ có trách nhiệm
giải quyết khiếu nại bằng văn bản trong vòng 15 ngày.
Bước 2: Những người không hài lòng với quyết định của cấp phường/xã ở
Bước 1 có thể khiếu nại lên Hội đồng GPMB Huyện trong vòng 15 ngày kể từ ngày
quyết định ở Bước 1. Hội đồng GPMB Huyện sẽ chịu trách nhiệm cho việc giải
quyết khiếu nại trong vòng 15 ngày.
Bước 3: Nếu người bị ảnh hưởng không thoả mãn với quyết định của Hội
đồng GPMB Huyện, đơn khiếu nại có thể được gửi lên Hội đồng GPMB tỉnh Quảng
Nam trong vòng 15 ngày kể từ quyết định ở Bước 2. Hội đồng GPMB Tỉnh sẽ đưa
ra quyết định của họ về khiếu nại trong vòng 15 ngày.
Bước 4: Nếu người bị ảnh hưởng vẫn không thoả mãn với quyết định của
Hội đồng GPMB cấp tỉnh thì họ có thể khiếu kiện trường hợp mình lên toà án Hành
Chính để có được quyết định trong vòng 15 ngày kể từ ngày quyết định được Hội
đồng GPMB ở cấp tỉnh đưa ra.
Những người lập đơn khiếu nại sẽ không bị tính phí hành chính hay phí
khiếu nại.
Cơ quan giám sát độc lập sẽ chịu trách nhiệm kiểm tra quy trình giải quyết
khiếu nại đồng thời có thể đề xuất thực hiện các biện pháp cụ thể hơn để giải quyết
các khiếu nại còn tồn đọng.
1.4. Các bước tổ chức thực hiện chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư
khi nhà nước thu hồi đất tại huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam
Bước 1: Phê duyệt kế hoạch thu hồi đất
Khi có văn bản chấp thuận đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc
căn cứ vào Kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được duyệt, Ủy ban nhân dân cấp
huyện chỉ đạo Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng chủ trì, phối
hợp với Chủ đầu tư dự án, các cơ quan liên quan cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp
xã nơi có đất thu hồi tổ chức điều tra, khảo sát, lập thủ tục gửi cơ quan Tài nguyên
và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt Kế hoạch thu hồi đất.

34. 26
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ địa chính cho diện tích đất bị thu hồi
Chủ đầu tư dự án hoặc Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt
bằng (trường hợp được Chủ đầu tư giao nhiệm vụ hoặc ký kết hợp đồng) phối hợp
với Phòng Tài nguyên và Môi trường chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu
hồi theo quy định (lập trích lục hoặc trích đo địa chính).
Bước 3: Ban hành thông báo thu hồi đất
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng chủ trì, phối hợp với
Chủ đầu tư dự án, các cơ quan liên quan cấp huyện và Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi
có đất thu hồi tổ chức điều tra, khảo sát, lập thủ tục gửi cơ quan Tài nguyên và Môi
trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp ban hành Thông báo thu hồi đất.
Bước 4: Ban hành thông báo kiểm đếm hiện trạng và xác định giá đất cụ
thể để tính tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất
Phòng Tài nguyên và Môi trường trình Uỷ ban nhân dân cấp huyện ban hành
Quyết định thành lập Tổ công tác kiểm đếm hiện trạng theo từng dự án trên cơ sở
văn bản đề nghị của Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Chủ
đầu tư, các cơ quan có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm tổ
chức họp (có xác lập Biên bản với đầy đủ thành phần tham dự) tại khu dân cư nơi
có đất bị thu hồi để triển khai thông báo thu hồi đất; tuyên truyền, phổ biến chủ
trương, chính sách, quy định của Nhà nước về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư; công bố Quyết định thành lập Tổ công tác kiểm đếm hiện trạng; phổ biến
kế hoạch kiểm đếm hiện trạng và giải đáp thắc mắc, kiến nghị có liên quan. Thông
báo kiểm đếm hiện trạng và gửi đến người có đất thu hồi, người có tài sản bị ảnh
hưởng trong vùng dự án. Thông báo kiểm đếm hiện trạng phải nêu rõ: thời gian, địa
điểm có mặt để kiểm đếm.
Ủy ban nhân dân cấp huyện, chỉ đạo Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải
phóng mặt bằng chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan cấp huyện và Uỷ ban
nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi (hoặc thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định
giá đất) tổ chức điều tra, khảo sát xây dựng Phương án giá đất cụ thể gửi cơ quan

35. 27
Tài nguyên và môi trường thẩm định, trình Uỷ ban nhân dân cấp huyện phê duyệt
làm cơ sở tính tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất.
Bước 5: Tổ chức kiểm đếm đất đai, tài sản của người có đất thu hồi
Tổ công tác kiểm đếm hiện trạng có trách nhiệm lập biên bản kiểm đếm hiện
trạng, biên bản được xác lập có chữ ký của các thành viên tham gia kiểm đếm
(thành viên Tổ công tác, chủ sử dụng đất hoặc đại diện chủ sử dụng đất) và được Uỷ
ban nhân dân cấp xã, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng ký,
đóng dấu xác nhận
Bước 6: Xác nhận tình trạng pháp lý về đất, nhà, vật kiến trúc trên đất,
cây trồng, vật nuôi và các nội dung kê khai khác
Hội đồng tư vấn đất đai cấp xã chịu trách nhiệm giúp Uỷ ban nhân dân cấp
xã xác nhận tình trạng pháp lý về đất, nhà, vật kiến trúc trên đất, cây trồng, vật nuôi
và các nội dung kê khai khác, cụ thể như sau:
Phòng Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm kiểm tra, xác nhận bằng
văn bản danh sách các trường hợp đủ điều kiện hoặc không đủ điều kiện được bồi
thường về đất theo quy định; Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội xác nhận về
đối tượng được hưởng các chính sách hỗ trợ theo quy định; các cơ quan phối hợp
khác căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ quản lý của ngành để xác nhận một số nội
dung khác có liên quan.
Kết quả xác nhận tình trạng pháp lý của Uỷ ban nhân dân cấp xã và các cơ
quan có liên quan về đất, nhà ở, vật kiến trúc trên đất, cây trồng, vật nuôi và các nội
dung kê khai khác phải được niêm yết công khai tại Uỷ ban nhân dân cấp xã và địa
điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi để người dân được biết và
giám sát.
Bước 7: Tổ chức xét bố trí tái định cư
Tổ chức họp xét bố trí tái định cư với các thành phần gồm: lãnh đạo Uỷ ban
nhân dân cấp huyện làm Tổ trưởng; lãnh đạo Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường,
giải phóng mặt bằng làm Tổ phó Thường trực; Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân cấp xã làm Tổ phó; các thành viên là công chức địa chính cấp xã, đại diện

36. 28
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, Trưởng khối phố (thôn), đại diện các
phòng: Tài nguyên và Môi trường, Kinh tế - Hạ tầng, Kế hoạch - Tài chính, Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn, đại diện Chủ đầu tư. Ngoài các thành phần nêu trên,
tùy điều kiện của từng dự án, có thể bổ sung thêm các thành phần khác cho phù
hợp. Kết quả họp xét bố trí tái định cư được xác lập bằng biên bản, có chữ ký của
các thành viên tham gia để làm cơ sở xây dựng phương án bố trí tái định cư
Bước 8: Lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập
phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhận được kết quả họp xét bố trí tái
định cư và nội dung xác nhận tình trạng pháp lý của Uỷ ban nhân dân cấp xã và các
cơ quan có liên quan về đất, nhà ở, vật kiến trúc trên đất, cây trồng, vật nuôi và các
nội dung kê khai khác.
Bước 9: Lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Uỷ ban
nhân dân cấp xã và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi tổ
chức lấy ý kiến về nội dung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được lập
Bước 10: Hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Uỷ ban
nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ tái định
cư theo quy định để trình thẩm định phê duyệt
Bước 11: Thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Khi nhận được phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ tổ chức thực hiện
bồi thường hỗ trợ tái định cư Hội đồng thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư có trách nhiệm thẩm định và trình UBND cấp huyện phê duyệt theo quy
định.
Bước 12: Thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Phòng Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận hồ sơ theo đề nghị của Uỷ ban
nhân dân cấp xã (đối với hồ sơ thu hồi đất), Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải
phóng mặt bằng (đối với hồ sơ phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư) và tham

37. 29
mưu Uỷ ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt
phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Bước 13: Ban hành Quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chi tiết cho
từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân
Căn cứ quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Tổ
chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm tham mưu Uỷ
ban nhân dân cấp huyện ban hành Quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chi tiết
cho từng hộ bị ảnh hưởng.
Bước 14: Phổ biến và niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư
Căn cứ quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Tổ
chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Uỷ ban nhân dân
cấp xã tổ chức phổ biến và niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt
chung của khu dân cư nơi có đất bị thu hồi.
Bước 15: Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và thực hiện bố trí tái định cư
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà
nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành thì Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải
phóng mặt bằng phải hoàn tất việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất
thu hồi.
Bước 16: Bàn giao mặt bằng
Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày người có đất thu hồi nhận xong tiền bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư và nhận đất tái định cư theo phương án đã được phê
duyệt, hoặc 15 ngày kể từ ngày Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt
bằng gửi số tiền bồi thường, hỗ trợ vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc Nhà nước và
đã có thông báo cho người bị thu hồi đất được biết (đối với trường hợp người có đất
thu hồi không nhận tiền bồi thường) thì người có đất thu hồi phải thu dọn tài sản,
hoa màu trên đất, di dời và bàn giao toàn bộ mặt bằng cho Tổ chức làm nhiệm vụ
bồi thường, giải phóng mặt bằng.

38. 30
Ngoài ra, trường hợp người bị thu hồi đất không chấp hành chủ trương thu
hồi đất (sau khi đã được vận động nhiều lần) thì phải thực hiện kiểm đếm bắt buộc
và cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất.
1.5. Kinh nghiệm thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất tại một số địa phương
* Kinh nghiệm của thành phố Đà Nẵng:
Thành phố Đà Nẵng đã và đang được đánh giá là thành phố thực hiện tốt
nhất cả nước về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Theo nghiên cứu của
Đào Trung Chính, Đặng Hùng Võ và Nguyễn Thanh Trà tại Tạp chí Khoa học và
Phát triển 2013, tập 11, số 3: 328-336 về “Đánh giá thực tiển triển khai công tác thu
hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định pháp luật” thì tại Đà Nẵng
việc thu hồi đất được thực hiện đúng trình tự quy định, hợp lý, bảo đảo minh bạch
và phù hợp với nguyện vọng của người dân là trên 70%. Có được kết quả tốt như
vậy là do Thành phố đã làm tốt những công việc sau;
Một là, người dân được tham gia trong các khâu thực hiện bồi thường, hỗ trợ
giải phóng mặt bằng như: kiểm kê đất đai, kiểm kê kiến trúc, cây cối hoa màu, tham
gia việc lựa chọ hình thức tái định cư.
Hai là, Đơn giá bồi thường, hỗ trợ về đất, công trình vậy kiến trúc, cây trồng
con vật nuôi được Thành phố cập nhật thường xuyên và sát với giá thị trường, …
Ba là, ngoài các chính sách do Nhà nước quy định chung, Thành phố còn
vận dụng những chính sách mang tính đặc thù riêng như: Hỗ trợ thêm vị trí tái định
cư, hỗ trợ buôn bán kinh doanh, động viên, khuyến khích,
Bốn là, Cán bộ làm công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư được Thành phố
tuyển chọn những người có năng lực, có uy tín và có tâm với việc làm nên được
nhân dân tin yêu. Các dự án đều do người đứng đầu Thành phố hoặc quận huyện
làm Chủ tịch Hội đồng giải phóng mặt bằng nên vai trò trách nhiệm thực hiện dự án
rất cao.
* Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh:
Từ năm 2006, Thành phố Hồ Chí Minh đã ủng hộ chủ trương cơ chế doanh

39. 31
nghiệp tự thỏa thuận với người bị thu hồi đất về giá bồi thường, hỗ trợ và phương
án lựa chọn tái định cư.
Năm 2007, Hội đồng nhân dân thành phố đã có Nghị quyết thực hiện bồi
thường về đất theo giá thị trường và cần phải có sự tham gia định mức của các tổ
chức hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực thẩm định giá đất.
* Kinh nghiệm của huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi:
Huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi là vùng kinh tế trong điểm của miền
Trung, đây là địa phương có các khu kinh tế trọng điểm và đặc biệt là nhà máy lọc
dầu Dung Quất. Để có được sự đồng thuận của người bị thu hồi đất UBND tỉnh
Quảng Ngãi đã có những chính sách tốt như sau:
- Về đơn giá bồi thường được UBND tỉnh Quảng Ngãi xây dựng gần sát với
giá thị trường tạo thuận lợi cho người dân có điều kiện xây dựng lại nhà mới.
- Về tái định cư có có những cơ chế hỗ trợ tiền sử dụng đất tái định cư để
người dân yên tâm nhận đất tái định cư làm nhà và ổn định cuộc sống.
* Bài học rút ra cho huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam:
Đảng bộ, chính quyền huyện Núi Thành đã nhận thấy muống kêu gọi đầu tư
phát triển thì công tác giải phóng mặt bằng phải đi đầu và không để lại nhiều hệ lỵ
về sau. Để làm được điều này, Đảng bộ, chính quyền huyện Núi Thành cần áp dụng
các giải pháp sau:
Một là, hoàn thiện tốt hơn các chính sách và giá đất, giá công trình vật kiến
trích, giá con vật nuôi, giá hỗ trợ tái định cư để người bị thu hồi đất có điều kiện
tiếp tục ổn định sinh kế sau giải tỏa.
Hai là, Tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện
chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất
Ba là, Phát huy vai trò các tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư ủng hộ chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với người dân bị Nhà nước thu hồi đất trên
địa bàn huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam.
Bốn là, Nâng cao trình độ, nghiệp vụ chuyển môn và đạo đức công vụ của
người cán bộ làm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để cán bộ thực thi được

40. 32
trang bị đầy đủ và nắm chắc về chính sách, cách thức áp dụng chính sách, quy trình
thực hiện và phương pháp, kỹ năng xử lý các tình huấn phát sinh từ thực tế.
Tiểu kết Chương 1
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có ý
nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội và việc đảm bảo quyền lợi của
người sử dụng đất có đất bị thu hồi.
Muốn nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất lưu ý các yếu tố như: Cơ sở pháp lý liên quan đến việc thu
hồi đất; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, xây dựng và phát triển nhà ở; Hoạt động
giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà
ở; Nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt
bằng; Chính sách xác định giá quyền sử dụng đất để thực hiện bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư; Năng lực tổ chức thực hiện của cơ quan thực thi chính sách bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư. Việc tổ chức các bước thực hiện mỗi địa phương dựa trên đặc
điểm những yếu tố nói trên của địa phương đó nhằm đạt được kết quả, hiệu quả tốt
nhất và góp phần ổn đình tình hình xã hội, thúc đẩy phát triển nền kinh tế của từng
địa phương với mục đích chung là xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của từng
địa phương ngày một phát triển nhanh, phát triển bền vững.
Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở nước ta
hiện nay được xây dựng khá đồng bộ, tương đối phù hợp, thể hiện rõ trong các nghị
quyết của đảng về quản lý đất đai và trong các văn bản quy phạm pháp luật về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và các quy định về giải quyết
khiếu nại, tố cao hoặc khiếu kiện hành chính khi có tranh chấp.

41. 33
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI
ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TẠI HUYỆN NÚI THÀNH,
TỈNH QUẢNG NAM
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Núi Thành, tỉnh
Quảng Nam
Núi Thành là huyện nằm phía Nam của tỉnh Quảng Nam được thành lập từ năm
1983 được tách ra từ huyện Tam Kỳ (cũ). Huyện Núi Thành nằm trong vùng kinh tế
trọng điểm miền Trung và đặc biệt là huyện trọng điểm của Khu kinh tế mở Chu Lai.
Trung tâm huyện Núi Thành cách thành phố Tam Kỳ 30 km về phía Bắc và có vị trí
địa lý từ 108°34' đến 108°37' kinh độ Đông, từ 15°33' đến 15°36' vĩ độ Bắc.
- Phía Bắc giáp thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam;
- Phía Nam giáp huyện Bình Sơn và huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi;
- Phía Đông biển Đông;
- Phía Tây giáp huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam.
Huyện Núi Thành có vị trí địa lý - kinh tế đặc biệt quan trọng của tỉnh Quảng
Nam và là vùng kinh tế trọng điểm của Khu kinh tế mở Chu Lai với sân bay Chu
Lai, Cảng biển Kỳ Hà và cảng biển Tam Hiệp; có tuyến Đường sắt Bắc Nam, tuyến
đường Quốc lộ 1 và tuyến Đường cao tốc ngang qua. Đây là vùng giao thoa của các
hoạt động kinh tế, thương mại và du lịch tầm cỡ quốc gia được kết nối giữa các hệ
thống đường bộ, đường thủy, đường sắt và đường hàng không.
Với trị trí địa lý và điều kiện tự nhiên thuận lợi UBND tỉnh Quảng Nam đã
chọn huyện Núi Thành sẽ là huyện công nghiệp về đích đầu tiên của tỉnh. Với sự
lựa chọn đó, Đảng bộ và chính quyền huyện Núi Thành xác định công tác bồi
thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư là công tác đi đầu, khi đất đã
được giải phóng mặt bằng sạch, xây dựng cơ sở hạ tầng, ổn định dân sinh khi đó
mới nói đến chuyện phát triển kinh tế. Từ năm 2013 đến năm 2018, UBND huyện
Núi Thành đã có 738 phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư được phê duyệt với