Deze whitepaper biedt een eerste kennismaking voor ondernemers die belangstelling hebben voor China.

1. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 1
Ondernemen in China
Is China de volgende markt die je wilt veroveren? Denk je de ‘Aziatische Tijger’ te kunnen
bedwingen? Het land biedt kansen genoeg. Dus waarom niet? Zo wordt over 2012 een groeicijfer
van ruim 7 procent verwacht. De particuliere consumptie is sinds 2008 verdubbeld en de import
met meer dan 40 procent gestegen. Bereid je wel grondig voor op je activiteiten in China. De tijger
is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken.
Wat doen we met China?
De handel tussen Nederland en China is de afgelopen tien jaar
fors gestegen. China staat nu op de vierde plaats van onze
importlanden en op de elfde plaats voor onze export. Nederland
importeert fabricaten, machines en kleding uit China. Ook de
uitvoer naar China is geëxplodeerd. In 2010 werd 18 procent
meer uitgevoerd. Hiermee steeg de exportwaarde naar 5,4 miljard
euro, een toename van ruim 800 miljoen euro. Sinds 2011 is de
uitvoer verdubbeld. Nederland exporteert vooral grondstoffen
(papierstof en –afval, schroot, resten van non-ferrometalen),
chemische producten (kunststof, organische chemische
producten) en machines naar China. Samen zijn deze producten
goed voor ruim driekwart van de uitvoer.
Kansrijke sectoren
In China liggen kansen voor Nederlandse ondernemers in
de sectoren logistiek, infrastructuur, creatieve industrie, ICT-
outsourcing, auto-industrie, duurzame energie en milieu,
machines, gaming en scheepsbouw. Algemeen directeur Jan
Kreijkes van de Ankersmid Groep is met zijn bedrijf actief in een
van die kansrijke sectoren en noteert zelfs tijdens de huidige
crisis mooie groeicijfers. “Onze omzet in China is met 20
procent gegroeid.” De Ankersmid Groep ontwikkelt, fabriceert
en assembleert analyseapparatuur voor de laboratorium- en de
procesindustrie.
Eerste kennismaking
Deze whitepaper biedt een eerste kennismaking voor
ondernemers die belangstelling hebben voor China. Volledig
kan deze whitepaper niet zijn. Laat je daarom op alle mogelijke
manieren voorlichten als je echt wilt starten in China. Bijvoorbeeld
met het boekje China & Hong Kong Onbegrensde mogelijkheden
van MKB-Nederland en ABN Amro. Of schakel via MKB
Servicedesk de diensten in van een International Business Coach.
In deze whitepaper:
Wat doen we met China?
Trends en kansen
Arbeidsmarkt
Wet- en regelgeving
Import en export
Cultuur van het zakendoen
Ondersteuning
Overheidsorganisatie NL EVD
Internationaal ondersteunt
startende en doorgewinterde
ondernemers die naar China
willen. De ondersteuning bestaat
onder andere uit informatie-
verschaffing tot ondersteuning
via startertrajecten, subsidies,
kredieten en positionering op de
Chinese markt.

2. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 2
Trends en kansen
De ontwikkelingen in China gaan hard. Zowel op economisch
als sociaal gebied is er een enorme dynamiek. Zo heeft de
massale verstedelijking geleid tot een razendsnelle opkomst
van winkelketens, zowel aan de randen als in de centra
van de tientallen miljoenensteden die China rijk is. Ook
komen er steeds meer webwinkels waar de drukbezette en
hardwerkende stedeling zijn producten bestelt. Deze trends
bieden kansen aan buitenlandse bedrijven die de Chinese
consument willen bereiken. Dat merkt meubelontwerper
Eddo Overman ook. “Twaalf jaar geleden verkocht ik mijn
meubelzaak in Amsterdam met het idee om het rustiger
aan te doen. Sindsdien heb ik echter meer werk dan ooit als
meubelontwerper en verblijf ik minstens vijf maanden per
jaar in China. Ik werk voornamelijk op commissiebasis voor
Europese en Chinese meubelbedrijven. De laatste jaren laten
wij in China niet alleen meubels produceren voor de Europese
markt, maar ook voor de Chinese interne markt.” Volgens
hem is de vraag naar hoogwaardig westers meubilair gestegen
dankzij de groeiende Chinese middenklasse en “zou je als
ondernemer gek zijn als je de Chinese markt van ruim 1 miljard
inwoners, links laat liggen”. Hoewel de handel in meubels,
net als in Nederland, vanwege de dalende huizenverkoop
stagneert, verwacht Overman dat deze binnen niet al te
lange tijd weer aantrekt. “Ik verwacht de komende jaren dan
ook steeds vaker en langer in China te zijn om samen met
fabrikanten en winkelketens de handel in meubilair fors uit te
breiden.”
Familie
Voor ondernemers die overwegen om de Chinese markt te
bestormen, heeft Overman nog één tip. “Zoek een lokale en
betrouwbare partner. Het gaat je anders echt niet lukken in
dit land. In mijn business ontmoet ik mensen op internationale
beurzen, groot voordeel is dat deze mensen ook Engels
spreken. Daarna bezoek ik hun bedrijf in China, gaan we uit
eten en bouwen we aan een langdurige relatie. Je moet bijna
opgenomen worden in de familie voordat je goed zaken kunt
doen. Aan de andere kant geeft het jou de mogelijkheid om
door de façade heen te kijken en te zien hoe hun bedrijf echt
in elkaar steekt. Het kost voor beide partijen heel veel tijd om
het vertrouwen op te bouwen.”
Directeur Jan Kreijkes van de
Ankersmid Groep:
“Er wordt keihard onderhandeld,
tot het uiterste. En als het klaar is
nog een keer.”
De zuivelindustrie in China is
booming. De Chinese zuivel-
producenten liggen in eigen
land echter zwaar onder vuur.
Mede door het schandaal in
2008 toen zes baby’s stierven
door met melamine vervuild
melkpoeder. Meer dan 300.000
kinderen werden ziek. De vraag
naar Europese zuivelproducten
is dankzij de onrust onder con-
sumenten fors gegroeid.

3. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 3
Arbeidsmarkt
De inkomens in China stijgen jaarlijks. De productiekosten voor
buitenlandse ondernemers stijgen hiermee ook. De vraag rijst
of China hierdoor in de toekomst nog wel een aantrekkelijk
land is om goederen te laten produceren? Volgens Eric
Hoefmans van mytrader is dat zeker het geval. “China is een
groot land met veel regio’s die economisch nog ver achter
lopen op steden als Beijing, Shanghai en Guangzhou. Wat
er nu gebeurt is dat veel productie zich aan het verplaatsen
is naar de minder ontwikkelde regio’s. Daarmee is China dus
nog steeds aantrekkelijk, maar moet je wel goed uitzoeken
waar je je wilt vestigen of in welk gebied je zaken wilt doen.”
Hoefmans woont en werkt al bijna vier jaar vanuit Shanghai.
Hij is onder meer werkzaam als freelance kwaliteitscontroleur
voor goederen van Europese bedrijven die in China worden
geproduceerd.
Flexibiliteit
Als eigenaar van Van Thiel & Co kent Ruud van Thiel de
arbeidsmarkt als geen ander. Acht jaar geleden verhuisde hij
met zijn bedrijf, de restauratie van antieke meubelen, van
’s Hertogenbosch naar China. Inmiddels heeft hij bijna 700
mensen in dienst en groeit dit jaar naar 1000 man personeel.
Volgens Van Thiel stijgen de loonkosten en sociale lasten fors.
En het einde is nog niet in zicht. Binnen nu en vijf jaar moeten
salarissen verdubbelen, zo is bepaald vanuit de politiek. “Het
vergt veel flexibiliteit van ondernemers. Een jaar geleden
betaalden we geen pensioenen, nu moet dat plotseling
wel, daarmee stijgen de loonkosten weer met 20 procent.”
Overigens nemen volgens Van Thiel de kwaliteit van de arbeid
en de productiviteit evenredig toe met de kosten. “Acht jaar
geleden nam ik managers aan omdat ze Engels spraken.
Nu kan ik selecteren op managementkwaliteiten omdat de
Chinezen in rap tempo beter zijn opgeleid en allemaal Engels
spreken.”
Belastingvoordeel
De Chinese overheid voert
onder de naam ‘Go-West’ een
actief beleid om Centraal- en
West-China te ontwikkelen. De
overheid wil zo de kloof tussen
het oosten en het westen van
het land dichten. Buitenlandse
investeerders krijgen binnen-
kort zelfs belastingvoordelen
in de snelst groeiende stad in
het westen, Chongqing. Het
stedelijk gebied van Chongqing
telt zo’n 32 miljoen inwoners.
In 2011 groeide de economie er
met ruim 16 procent. De Neder-
landse overheid onderzoekt of
er binnenkort een consulaat-
generaal kan worden geopend.
TNT Express vliegt nu al recht-
streeks met vrachtvliegtuigen op
Chongqing.

4. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 4
Wet- en regelgeving
De Chinese wet staat een aantal ondernemingsvormen toe
voor buitenlandse bedrijven die zich in het land willen vestigen.
De meest voorkomende zijn:
1. De representatieve office (RO)
Dit is de meest laagdrempelige en goedkope manier om je in
China te vestigen. De RO fungeert als een vertegenwoordiger
of liaisonkantoor. Activiteiten die een RO kan ondernemen
zijn het uitvoeren van marktonderzoek, het leggen van
contacten, toezicht op het productieproces, keuren van
producten, monitoren van inkoop, en administratie. Wat
niet is toegestaan, is dat de RO zich direct bezighoudt met
winstgevende zaken en of transacties, zoals rechtstreeks
factureren voor diensten of verkoop in China. Dat moet het
buitenlands bedrijf zelf doen.
2. De joint-venture (JV)
Samenwerken met een Chinese partner in een JV biedt
de mogelijkheid te profiteren van de bestaande expertise
en infrastructuur. Binnen een JV gaan de deelnemers
samen een contractuele relatie aan of richten een nieuw
bedrijf of. De bedrijfskosten worden onderling verdeeld.
Nederlandse bedrijven profiteren in een JV van lage loon-
en productiekosten en een potentieel groot Chinees
marktaandeel.
3. De wholly foreign owned enterprise (WFOE)
De WFOE is een volle Chinese dochter van het buitenlandse
moederbedrijf. Kenmerken zijn dat de WFOE volledig met
buitenlands kapitaal is opgericht, onder buitenlandse controle
valt en geen Chinees eigendom kent. Anders dan bij een
JV is er geen bemoeienis van Chinese partners. Merken en
intellectueel eigendom vallen onder het internationaal recht.
Tot slot wordt de WFOE belast volgens de lokale wetgeving.
Dit maakt het tot een populaire ondernemingsvorm voor veel
buitenlandse ondernemers die in China willen produceren en
vervolgens exporteren.
Om te bepalen welke ondernemingsvorm voor jouw plannen
om te ondernemen in China de juiste is en hoe je deze
registreert, kun je contact opnemen met de economische
afdeling van de Nederlandse ambassade in Peking en de
Benelux Chamber of Commerce (BenCham).
Kloof China en Hong Kong
Hong Kong biedt als vestigings-
plaats de volgende voordelen
boven mainland China: geen
deviezencontrole, geen mini-
mumkapitaal vereist en belas-
ting wordt alleen geheven over
inkomsten die in Hong Kong zelf
zijn ontstaan. Lees op pagina 23
van het boekje China & Hong
Kong welke extra belasting-
voordelen er voor een aantal
ondernemingsvormen gelden.

5. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 5
Handelspartner
Het vinden van een professionele en betrouwbare Chinese
partner voor productie en distributie is niet eenvoudig. Steek
hier veel tijd en energie in om zakelijke en persoonlijke
teleurstellingen zoveel mogelijk te voorkomen. Op de
onderstaande B2B-websites vind je de bedrijfsinformatie van
(tien)duizenden Chinese bedrijven. Een goed startpunt om de
eerste contacten te leggen.
BenCham, The Benelux Chamber of Commerce in China
Alibaba, adressen per sector
AsiaNet, ingedeeld naar sectoren
Made-in-China.com, ingedeeld naar sectoren en
producenten
Contracten
De drie bekendste contractvormen in China zijn het
koopcontract, de distributieovereenkomst en de
agentuurovereenkomst. Een contract vermeldt minimaal:
gegevens over de contractanten, onderwerp, kwantiteit,
kwaliteit, prijs of vergoeding, tijd, plaats en methode
van prestatie, aansprakelijkheid contractbreuk en
geschillenbeslechting. Een mondelinge overeenkomst is
rechtsgeldig, maar probeer altijd een schriftelijke ondertekende
bevestiging te krijgen. Dit vanwege de bewijslast, maar ook
omdat bepaalde voorwaarden alleen schriftelijk kunnen
worden overeengekomen.
Ruud van Thiel, al acht jaar actief in China als eigenaar van
Van Thiel & Co, restaureert antieke meubelen en produceert
kwalitatief hoogwaardige nieuwe meubelen. “Contracten
betekenen niets in China. Een Chinees komt na een nachtje
slapen makkelijk terug op gemaakte afspraken. Daar doe je
als ondernemer niet zo veel aan. Een gang naar de rechter is
niet aan te raden. Denk alleen al aan de problemen op het
gebied van de taal, afgezien van het gebrek aan kennis van
het Chinese systeem. Afspraken maak je doorgaans in goed
onderling vertrouwen. Wat vooral belangrijk is: neem de tijd
voor het aangaan van overeenkomsten. Denk niet dat je de
zaak even aftikt net voordat je weer in het vliegtuig naar huis
gaat. Dat gaat niet werken.”

6. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 6
Online ondernemen
“Online ondernemen in China is uitdagend, maar niet
onmogelijk. Daarnaast is het zeer de moeite waard. Een derde
van de bevolking is digitaal bereikbaar. Reken dus maar uit hoe
groot deze markt is!” Aan het woord is Jacco Bouw, oprichter
en eigenaar van Web Power. Hij neemt ondernemers bij de
hand die digitaal actief willen worden in China. En dat is nodig.
“Dat zeg ik echt niet alleen omdat ik geloof in onze eigen
kennis en kunde, maar ook vanwege de wet- en regelgeving
in China. Zo kun je zonder de juiste licentie geen website
online zetten. Daarnaast wordt alle content bekeken. Is er iets
dat de overheid niet bevalt. Jammer, maar dan gaat je site op
zwart.” Taobao, de Chinese Marktplaats, is een ongekend
platform om producten te slijten. “Vooral in het segment van
de luxeproducten is er business voor iedereen. De kopers van
deze producten laten zich namelijk niet afschrikken door de
invoerbelasting die kan oplopen tot 35 procent.”
tip licentie
Zonder een ICP-licentie
(Internet Content Provider)
is het onmogelijk om een
website in China in de lucht
te krijgen. De licentie moet
worden aangevraagd bij
het ministerie van Industrie
en Informatietechnologie.
Omdat het lastig kan zijn een
ICP-licentie te krijgen, sluiten
veel bedrijven een samen-
werkingsovereenkomst met
een Chinees internetbedrijf
dat deze licentie bezit.

7. 7
Hong Kong dollar
Het openen van een rekening
in Hong Kong is eenvoudig.
Hiervoor kun je terecht bij een
bank in Hong Kong. Het openen
van een rekening in Hong Kong
dollar (HKD) kun je regelen bij
een Nederlandse bank. De
munt is vrij verhandelbaar op
internationale valutamarkten en
gekoppeld aan de koers van de
US dollar.
Import en export
Als je gaat exporteren of importeren, krijg je te maken met
de nodige wetten en regels. Stel daarom altijd een import- en
exportplan op. Dit plan moet in ieder geval altijd antwoord
geven op de vier w’s: Wat ga je exporteren of importeren?
Wie is je klant? Naar welk land en wat is het einddoel van
je product? De vier w’s en nog veel meer informatie staan
ook in het boek Eerste Hulp bij Internationaal ondernemen.
Voor meer informatie over het importeren en exporteren van
goederen uit en naar China, kun je terecht op de website van
de General Administration of Customs of China. In Nederland
bel je met de douanetelefoon (0800 0143) of kijk je op www.
douane.nl.
Geldzaken
Een buitenlands bedrijf kan in China een RMB-rekening (in de
Chinese munt, renminbi) openen als het een Chinees juridische
entiteit heeft opgericht. Die entiteit kan volledig in eigendom
zijn van een buitenlands bedrijf (WFOE). Als je exporteert naar
China is het gebruikelijk om te factureren in US dollars of
euro’s. De lokale munt renminbi (RMB) is beperkt inwisselbaar.
In 2011 is een programma gestart dat er toe moet leiden
dat over vijf jaar de RMB wel volledig inwisselbaar is op de
kapitaalmarkt.
Overigens is geld overmaken nogal complex: het moet
goedgekeurd worden door de overheid. Op de Chinese munt
wordt volop gespeculeerd en de Chinese overheid wil dit
tegengaan. Ondernemer Ruud van Thiel waarschuwt voor
cashflowproblemen. “Als jij je personeel moet uitbetalen moet
je wel ruim van tevoren je euro’s storten. Het kan weken duren
voordat de overheid goedkeuring geeft voor omwisseling in
RMB’s.” Om problemen te omzeilen heb je Hong Kong nodig.
Resident of Offshorerekening
Er zijn verschillende rekeningtypes om met Chinese bedrijven
zaken te doen:
RMB Non-resident Account (NRA)
Met dit account kan een bedrijf RMB betalen en
ontvangen van zakenpartners in China. Ieder buitenlands
bedrijf kan in China een RMB NRA openen bij een
Domestic Settlement Bank. Vereist zijn onder andere
registratie c.q. vestigingsdocumenten voor goedkeuring
van de People’s Bank of China.

8. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 8
Offshore RMB Account
Ieder bedrijf kan een Offshore RMB account openen bij
een participating bank in Hong Kong (o.a. ABN AMRO
Hong Kong). Het is niet verplicht lokaal een vestiging
te hebben. Er zijn twee types Offshore RMB Accounts,
een RMB-bankrekening voor betalingsverkeer binnen
Hong Kong en een RMB-Cross Border Trade Settlement
bankrekening voor handel met China.
Merkenbescherming en Intellectueel eigendomsrecht (IPR)
China is aangesloten bij belangrijke internationale verdragen
op het gebied van merkenbescherming en intellectueel
eigendomsrecht (IPR). Desondanks komen schendingen van
deze verdragen vaak voor. “Chinezen kopiëren al duizenden
jaren. Ook zichzelf”, zegt Jan Kreijkes van de Ankersmid
Groep. “Er zijn vervalsingen van 1200 jaar oud, en daar ook
weer kopieën van.” Ankersmid heeft uit voorzorg alle logo’s
gedeponeerd. “Waar je je kunt indekken, moet je het doen.
Realiseer je wel dat de regels wisselen per stad, per provincie of
zelfs per ambtenaar.” Het is dan ook niet te garanderen dat je
nooit te maken zult krijgen met schendingen van het merken-
en intellectueel eigendomsrecht.
Wat kun je in ieder geval doen om je merk en intellectueel
eigendom zo goed mogelijk te beschermen?
Bezoek de website van de IPR-helpdesk van de Europese
Unie voor meer informatie en advies.
Registreer je handelsmerken, logo’s en domeinnamen bij
het Trademark Office. Neem hiervoor een professioneel
adviesbureau, zoals Novagraaf, in de arm. Laat dit niet
over aan je Chinese partner of belangrijke klant.
Dien voor de bescherming van octrooirechten een
octrooiaanvraag in bij het SIPO in Peking. Registratie in de
EU of bij het WIPO (World Intellectual Property Office) is
niet voldoende.
Betalingsgedrag
Het beoordelen van kredietri-
sico’s van Chinese bedrijven is
niet makkelijk. De gegevens die
hiervoor nodig zijn, zijn niet zo
transparant als in Nederland. Je
moet daarom altijd voorzichtig
en alert zijn. Ook hier geldt dat
een vertrouwensrelatie met je
zakenpartner essentieel is om
er zeker van te zijn dat je je geld
krijgt. Als je geen lokale partner
hebt die je voor 100 procent ver-
trouwt, is de kans levensgroot
dat je wordt opgelicht.

9. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 9
Zakenrelatie
Directeur Frank Liem van Ffishh International exporteert jaarlijks
tussen de 20 en 25 containers met chocolade en zoetwaren
naar Hong Kong en China. De bittere chocoladereep is veruit
het favoriete snoepgoed van Chinezen. Bonbons worden
steeds populairder nu de middenklasse meer te besteden
heeft. “China biedt mij als ondernemer een ongekende
groeimarkt. Veel provincies in het zuiden en westen zijn zich
economisch pas net aan het ontsluiten. Hierdoor neemt het
aantal potentiële klanten de komende jaren met tientallen
miljoenen toe. Ik heb succes in China omdat ik al 20 jaar
samenwerk met een zakenrelatie in Hong Kong. Hij spreekt
de taal, kent de wetten en regels, weet wat Chinezen lekker
vinden en hoe je producten moet distribueren. Voor mij als
relatief kleine ondernemer, is deze relatie goud waard. Ik zou
anders niet weten waar ik de tijd en het geld vandaan moest
halen om in China marktonderzoek te doen, de juiste papieren
te regelen, relaties met klanten op te bouwen en ervoor zorgen
dat mijn leveringen betaald worden.”
tip
kwaliteitscontrole
Controleer de kwaliteit van
de bestelde goederen tijdens
de productie, vóór verzen-
ding en tijdens het laden van
de container. Zo word je niet
onaangenaam verrast als
de bestelling in Nederland
aankomt. Als je deze kwali-
teitscontroles niet zelf kunt, of
wilt uitvoeren, is het mogelijk
hiervoor een onafhankelijk
bureau in de arm te nemen.
Ruud van Thiel, restaurateur en
fabrikant van meubelen:
“Bij de in- en verkoop binnen
China maak je gebruik van
lokale agenten voor de kwali-
teitscontrole. Dat moet je niet
zelf willen doen. Deze agenten
kennen de markt, de taal en
het jargon. Dit voorkomt dat je
met nare verrassingen wordt
opgescheept. De kosten zijn het
zeker waard.”

10. www.mkbservicedesk.nl/ondernemeninchina 10
Cultuur van het zakendoen
Zakendoen in China vraagt om een compleet andere aanpak
dan je in Nederland gewend bent. Even snel spijkers met
koppen slaan, werkt absoluut niet. Succesvol ondernemen
in China betekent dat je veel tijd en energie zult moeten
steken in het opbouwen en onderhouden van een goede,
vriendschappelijke verstandhouding met de zakenrelatie.
Verdiep je dus vooraf goed in het land en de cultuur, taal en
manieren. Toon respect, neem de tijd en wees geduldig.
Eten, drinken en karaoke
De drie eigenaren en oprichters van FashionFlair, Milko
Frischalowski, Teng Janssens en Ronald Dubbelman, weten
wat ervoor nodig is om een vertrouwensrelatie met Chinese
zakenpartners op te bouwen. Frischalowski is zo’n vijf keer
per jaar in China en zoekt dan zoveel mogelijk leveranciers op.
Dat betekent veel etentjes. “Ik ben tijdens mijn reizen geen
enkele avond alleen. En eet wat ze me voorschotelen.” Collega
Dubbelman vult aan: “Zelfs als je doodmoe uit het vliegtuig
komt doe je dat.” Janssens: “Niet doen is onbeleefd. Ze willen
je entertainen, het bezoek de moeite waard maken.” De heren
van FashionFlair nemen op hun beurt de Chinese relaties ook
mee uit als zij in Nederland komen. “Na 2,5 uur tafelen komt
dan eindelijk dat ene tere puntje op tafel.”
Praktische tips
Naarmate China meer contacten heeft met andere landen en
culturen, worden de omgangsvormen losser. Toch kan het geen
kwaad om kennis te nemen van de Chinese etiquette.
tip
Lege glazen en
borden
De kans is groot dat je door
zakenpartners wordt uit-
genodigd voor een lunch,
diner of avondje karaoke.
Chinezen houden namelijk
van een meer informele
sfeer tijdens zakelijke on-
derhandelingen. Om ervoor
te zorgen dat je tijdens het
uitgaan met zakenpartners
niet stomdronken wordt
of veel te veel eet, moet je
nooit je glas helemaal leeg
drinken of je bord leegeten.
Men denkt dan namelijk dat
je niet genoeg hebt gehad
waarna meer drank en eten
wordt aangerukt.
Visitekaartjes
Het uitwisselen van visitekaart-
jes is een belangrijk onderdeel
van het zakendoen. Zorg
ervoor dat je kaartje zowel in
het Engels als in het Mandarijn
is opgesteld. Ontvang en geef
visitekaartjes altijd met twee
handen. Dit is een teken van
respect. Stop het kaartje van je
zakenpartner niet meteen in je
broekzak, maar bestudeer het
grondig. Ook hiermee toon je
respect.

11. 11
Tips van experts en ondernemers over
ondernemen in China
Ruud van Thiel, eigenaar van Van Thiel & Co:
“De tijd van ‘cheap labour’ in China is wel voorbij. Als het
alleen daarom gaat kan je beter naar een land als Bangladesh.
Maar de kwaliteit en productiviteit van de Chinese werknemers
nemen evenredig toe met de stijging van de lonen. Het aantal
hoogopgeleiden is in een paar jaar tijd explosief gestegen en
steeds meer Chinezen spreken Engels. Als je klassieke auto’s
wilt restaureren loont het voorlopig nog wel om ze naar China
te sturen.”
Eddo Overman, meubelontwerper:
“Zoek een lokale en betrouwbare partner. Het gaat je anders
echt niet lukken in dit land. In mijn business ontmoet ik
mensen op internationale beurzen, groot voordeel is dat deze
mensen ook Engels spreken. Daarna bezoek ik hun bedrijf in
China, gaan we uit eten en bouwen we aan een langdurige
relatie. Je moet bijna opgenomen worden in de familie voordat
je goed zaken kunt doen. Aan de andere kant geeft het jou de
mogelijkheid om door de façade heen te kijken en te zien hoe
hun bedrijf echt in elkaar steekt. Het kost voor beide partijen
heel veel tijd om het vertrouwen op te bouwen.”
Frank Liem, directeur van Ffishh International:
“Ik heb succes in China omdat ik al 20 jaar samenwerk met
een zakenrelatie in Hong Kong. Hij spreekt de taal, kent de
wetten en regels, weet wat Chinezen lekker vinden en hoe
je producten moet distribueren. Voor mij als relatief kleine
ondernemer, is deze relatie goud waard. Ik zou anders niet
weten waar ik de tijd en het geld vandaan moest halen om in
China marktonderzoek te doen, de juiste papieren te regelen,
relaties met klanten op te bouwen en ervoor zorgen dat mijn
leveringen betaald worden.”
Over MKB Servicedesk.
Als gebruikersportaal van MKB-Nederland is de MKB Servicedesk de vraagbaak
voor ondernemend Nederland. Op www.mkbservicedesk.nl vind je betrouwbare,
concrete en betaalbare antwoorden op alle ondernemersvragen in het midden-
en kleinbedrijf. Maandelijks bezoeken meer dan 200.000 ondernemers
mkbservicedesk.nl.
Het is niet toegestaan om beeldmateriaal en informatie afkomstig uit dit document zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van MKB Servicedesk te kopiëren in welke vorm dan ook. Copyright @MKB Servicedesk
Poweredby
Ruud van Thiel
Eddo Overman
Frank Liem