Traballo realizado por alumnado do IES Monte das Moas

1. GONZALO NAVAZA
Joel Pérez Fuciños 4ºA
Joel Pérez Fuciños 4ºA

2. BIOGRAFÍA
Gonzalo Navaza Blanco naceu o 28 de Febreiro de 1957 en Lalín. O pequeno de 11 irmáns,
naceu despois da morte do seu pai, comerciante de ultramarinos. A súa nai era mestra en
Lalín, o mesmo que a súa avoa.
Estudou a básica en Lalín e o bacharelato en Santiago de Compostela, de interno no colexio
La Salle. Aos catorce ou quince anos comeza a publicar tiras cómicas e textos en verso e
prosa na revista do colexio, sempre en lingua galega, influenza dos seus irmáns máis maiores.
En 1974 entrou en contacto coa revista infantil Vagalume, na que publicou historietas e contos.
Ao terminar o COU, comeza a estudar Filoloxía na Universidade de Santiago de Compostela.
Alí, participou no grupo de teatro Antroido, de Roberto Vidal Bolaño (dramaturgo ao que se
adicou o Día das Letras Galegas en 2013).
Traballou como profesor de galego en secundaria en Ourense no curso 79-80. En 1981
comezou a colaborar con Edicións Xerais de Galicia como autor de libros de texto e coma
traductor. No ano 1988 publicou nesta mesma editorial O Pequeno Xerais, o libro máis vendido
en galego da historia.

3. No ano 1983 tivo que facer o servizo militar, tendo como destinos Figueres
e Berga, en Cataluña, pero foi declarado “inútil para o servizo”.
Colabora en 1984 co Instituto Geográfico Nacional para a revisión da toponimia, percorrendo
Ourense e Pontevedra. O seu labor foi publicado pola Fundación Barrié de la Maza, no volume
chamado Fitotoponimia, onde analiza os topónimos procedentes de nomes de plantas.
Colabora tamén na Comisión de Toponimia, encargada oficialmente pola Xunta de Galicia,
para fixar as formas escritas dos topónimos de Galicia.
En 1988, comeza a sua función coma director da colección de diccionarios de Edicións Xerais.
Nese mesmo ano, estivo dous meses e medio dando clases de galego para emigrantes en
Basilea (Suiza). Anos máis tarde, daría clases de lingua e literatura galegas na Universidade
Federal Salvador de Baía (Brasil).
En 1997 tivo un grave accidente automobilístico. Estivo un mes en coma e sete meses
hospitalizado. Durante a convalecencia posterior seguiu preparando a súa tese de
doutoramento.
No ano 2012 incoporouse á Real Academia Galega como académico correspondente.
Na actualidade é profesor de Filoloxía e Tradución na Facultade da Universidade de Vigo.

4. OBRAS
Poesía
Fábrica íntima, 1991
A torre da derrotA, 1992 (poemario de
versos palíndromos)
Libra, 2002, premio Martín Códax
Narrativa
Erros e Tánatos, 1996
Elucidario, 1999
Santos e defuntos
Ensaio
Reboreda: os camiños da identidade, 2000, Sociedade Cultural de Reboreda.
Fitotoponimia galega, 2006, Fundación Barrié.
Toponimia de Catoira, 2007, Concello de Catoira.
O nome dos lugares. Saiáns , 2011. Instituto de Estudos Miñoranos

5. Libros

7. TRADUCIÓNS
A chamada da selva de Jack London, 1982, Xerais.
Sherlock Holmes, detective, de Arthur Conan Doyle, Xerais, 1985.Trad.
e edición con Francisco Bedoya.
Robinson Crusoe, de Daniel Defoe, 1986, Xerais.
O can dos Baskerville, de Arthur Conan Doyle, Xerais, 1987. Trad. con Marisa Méndez Anta.
Mitos da antiga Grecia, de Robert Graves, 1989, Xerais.
As cousas (unha historia dos anos sesenta), de Georges Perec, 1991, Edicións do Cumio.
As flores do mal, de Charles Baudelaire, 2008, Galaxia.
A traxedia do home, de Imre Madách. Madách Könivtár, Budapest, 2002. Trad. con Azstalos Lajos.
Os ensaios (escolma), de Michel de Montaigne, 2016, Universidade de Santiago de Compostela.

8. OBRAS COLECTIVAS
Sherlock Holmes, detective, de Arthur Conan Doyle, 1985, Xerais. Tradución
e edición con Francisco Bedoya.
Diccionario Xerais da lingua, Xerais.
Pequeno diccionario Xerais da lingua, Xerais.
O can dos Baskerville, de Arthur Conan Doyle, 1987, Xerais. Tradución con
Marisa Méndez Anta.
Diccionario Xerais castelán-galego de usos, frases e sinónimos, 1990, Xerais.
Diccionario Xerais de sinónimos, termos afíns e contrarios, 1995, Xerais.
Unha liña no ceo (58 narradores galegos 1979-1996), 1996, Xerais.
Xesús Ferro Couselo: a cultura dos devanceiros, 1996, Xerais. Con Xosé Ramón Pena.
Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina, 2003, Fundación Araguaney.
Narradio: 56 historias no ar, 2003, Xerais.
Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, 2003, Espiral Maior.
Poetas e Narradores nas súas voces. Volume 2, 2006, Consello da Cultura Galega.
Actas do I Congreso Internacional de Onomástica Galega "Frei Martín Sarmiento": Santiago de Compostela, 2, 3,
e 4 de setembro de 2002, 2007, Asociación Galega de Onomástica.
Dix-sept poètes galiciens 1975-2000 = Dezasete poetas galegos 1975-2000, 2008 Universidade da Coruña
150 Cantares para Rosalía de Castro (2015, libro electrónico).

10. PREMIOS
Premio Eusebio Lorenzo Baleirón no 1991, por Fábrica íntima.
Premio da Crítica Española no 1991, por Fábrica íntima.
Premio Arcebispo San Clemente na categoría de novela en lingua galega no 1998 polo seu libro
Erros e Tánatos.
Premio Martín Codax no 2000, por Libra.
Premio da Crítica Española no 2000, por Libra.
Premio de Investigación Losada Diéguez, 2007, por Fitotoponimia galega.
Premio Lois Peña Novo 2008, por Toponimia de Catoira.
Premio á mellor tradución da AELG no 2008, por As flores do mal.
Premio da Irmandade do Libro no 2012.

11. ENLACES PARA VÍDEOS
●
https://www.youtube.com/watch?v=R_cXnHAJcvc
●
https://www.lavozdegalicia.es/noticia/coruna/coruna/2016/12
/10/coruna-existia-origen-termino-homenaje-carlomagno/00
03_201612H10C6991.htm
●
https://www.youtube.com/watch?v=p6wLNiWUV1A

12. Conferencias

13. POEMA DE A TORRE DA DERROTA

14. WEBGRAFÍA
✗
Www.youtube.com
✗
Www.vimeo.com
✗
Www.farodevigo.es
http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=g
onnavaz&alias=Gonzalo%20Navaza
✗
Www.uvigo.gal
✗
Www.wikipedia.org

15. LECTURA DE Manuscrito atopado nun espello retrovisor
POR GONZALO NAVAZA
Só nas lareiras do pasado arde
o lume de sempre é cedo, nunca tarde.
Debulladora insomne, a man do tempo
depenica gran a gran o esquecemento.
Mais rebelde e teimoso, o corazón humano
remonta con palabras o río heraclitano
e na ansia que leva ata a boca a canción
oficia o seu milagre da transubstanciación
das bágoas de hoxe en neves de antano...
E as sedes, en auga de primixenia fonte,
e as sombras, en luz de mañá luminosa...
e sementa unha rosa
no xardín imposible das primaveras de onte.
Voan andoriñas brancas cara ao país da infancia
e volven co verán pra medir a distancia.