1. 1
1
Hiszpański
elementarz
Hiszpania to największe z trzech państw
położonych na Półwyspie Iberyjskim. Leży na
południowo-zachodnim krańcu Europy, nad
Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym.
Kraj zajmuje 506.030 km2, z czego 493.514 km2
to powierzchnia Półwyspu, a pozostała część leży
m.in. na Wyspach Kanaryjskich i Archipelagu
Balearów.
2. O kraju
Hiszpania – największe z trzech państw położonych na Półwyspie Iberyjskim, swoim
terytorium obejmuje również wyspy Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie
na Oceanie Atlantyckim, tzw. terytoria suwerenne, którymi są dwa miasta na prawie
autonomii w Afryce Północnej: Ceuta i Melilla, oraz niezamieszkane wyspy po
śródziemnomorskiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Hiszpanię zamieszkuje 47,2 mln
ludzi, z czego około 12 proc. stanowią obcokrajowcy. Stolicą Hiszpanii jest Madryt.
Od 2002 r. oficjalną walutą w Hiszpanii jest euro.
2
Hiszpański elementarz
3. Podział administracyjny
Kraj podzielony jest na 17 wspólnot autonomicznych (Comunidades Autónomas) i dwa
miasta autonomiczne (Ciudad Autónoma). Wspólnoty charakteryzuje dość duża
niezależność decyzyjna, zwłaszcza w kwestiach związanych ze szkolnictwem i
podatkami.
Na terenie Hiszpanii językiem urzędowym jest kastylijski (hiszpański), jednak
poszczególne wspólnoty mogą mieć dodatkowo własne języki urzędowe, np. w Katalonii i
na Balearach – język kataloński, w Galicji – galicyjski, a w Kraju Basków i na północy
Nawarry – baskijski.
Hiszpański system parlamentarny jest bikameralny. Parlament, noszący nazwę
Kortezów, składa się z izby niższej – Kongresu Deputowanych (liczącego 350 posłów)
oraz izby wyższej – Senatu (zasiada w nim 259 senatorów).
3
Hiszpański elementarz
4. Ustrój polityczny
Ustrój polityczny Hiszpanii stanowi dziedziczna monarchia parlamentarna. Od 19
czerwca 2014 r. królem Hiszpanii jest Filip VI Burbon, który wstąpił na tron po abdykacji
swojego ojca – Juana Carlosa I.
4
Hiszpański elementarz
5. 5
Co warto wiedzieć
o gospodarce
Hiszpania pod koniec XX wieku była jednym z najszybciej rozwijających
się gospodarczo państw Europy, ale kres temu położył światowy kryzys z
końca 2008 r. Prognozy dotyczące dalszej poprawy hiszpańskiej
koniunktury gospodarczej są jednak coraz bardziej optymistyczne.
6. 6
Ze względu na izolację polityczną i gospodarczą do lat sześćdziesiątych ubiegłego
stulecia Hiszpania była jednym z najuboższych krajów Europy. Zapoczątkowane w
latach siedemdziesiątych przemiany demokratyczne, reformy gospodarcze oraz napływ
turystów spowodowały znaczny wzrost inwestycji i napływ kapitału zagranicznego, który
wzmógł się dodatkowo po przystąpieniu Hiszpanii do Unii Europejskiej w 1986 r. Dzięki
temu przez kolejne 20 lat Hiszpania była jednym z najszybciej rozwijających się
gospodarczo państw Europy. Jednak światowy kryzys gospodarczy z końca 2008 r. w
znacznym stopniu dotknął gospodarkę Hiszpanii.
Co warto wiedzieć o gospodarce
7. PKB
W 2013 r. wartość hiszpańskiego PKB spadła o 1,4 proc. (nominalna wartość PKB
wyniosła 1,359 bln USD), co było powtórzeniem wyniku z 2012 r. W pierwszym kwartale
2014 r. wskaźnik PKB był dodatni – w porównaniu do ostatniego kwartału 2013 r wzrósł o
0,4 proc. (nominalnie wartość PKB wyniosła nieco ponad 256 mld euro). Tendencja
wzrostowa utrzymała się także w drugim kwartale – PKB wzrosło o kolejne 0,6 proc. W
stosunku rocznym wskaźnik PKB w pierwszym kwartale roku wyniósł 0,5 proc., natomiast
w drugim 1,2 proc. W drugim kwartale wartość PKB per capita wynosiła 22.300 euro,
natomiast wartość długu publicznego per capita 20.383 euro. Dług publiczny stanowił
92,10 proc. PKB. 2013 r. Hiszpania zamknęła rok z deficytem budżetowym wynoszącym
72,577 mln euro.
7
Co warto wiedzieć o gospodarce
8. Deficyt i dług publiczny
W I kwartale 2014 r. deficyt budżetowy Hiszpanii wyniósł 1,36 proc. PKB, czyli 14,4 mld
euro. W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku deficyt zmniejszył się aż
o 18 proc. Zadłużenie administracji centralnej między styczniem a marcem zmniejszyło się
o 17,9 proc. i wyniosło 7,8 mld euro, czyli 0,75 proc. PKB. Wzrosło natomiast zadłużenie
sektora ubezpieczeń społecznych – o 32 proc. (wyniosło 3,6 mld euro i 0,32 proc. PKB).
Deficyt Wspólnot Autonomicznych to 2,6 mld euro, czyli 0,25 proc. PKB. 8
Co warto wiedzieć o gospodarce
9. 9
Dług publiczny w I kwartale 2014 r. osiągnął rekordowy poziom 96,8 proc. PKB i wyniósł
989,9 mld euro. Jednak już w kwietniu, pierwszy raz po pięciu miesiącach wzrostu,
zanotowano delikatny spadek o 0,7 proc. do 982,7 mld euro. Mimo to w porównaniu z
analogicznym miesiącem ubiegłego roku dług publiczny zwiększył się o 67,3 mld euro.
Według prognozy Banku Centralnego Hiszpanii zadłużenie państwa na koniec 2014 r.
wyniesie 99,5 proc. PKB.
Regionami o największym relatywnym zadłużeniu są: Walencja (34,8 proc. PKB),
Kastylia-La Mancha (33,5 proc.) oraz Katalonia (31 proc.). Natomiast najmniejszym
długiem mogą wykazać się: Madryt (13,1 proc.), Wyspy Kanaryjskie (13,9 proc.) i Kraj
Basków (14,5 proc.).
Co warto wiedzieć o gospodarce
10. Inflacja
Średni wskaźnik inflacji w Hiszpanii we wrześniu 2014 r. wyniósł minus 0,2 proc. i w
porównaniu z sierpniem był wyższy o 0,3 proc. Największy wpływ na obecne wskazanie
indeksu miał spadek cen żywności (do -0,8 proc.). Wyraźnie zmniejszyły się również
opłaty za usługi rekreacyjne i kulturalne (spadek do -1,1 proc.). Analitycy szacują, że na
koniec 2014 r. inflacja wyniesie -0,9 proc.
10
Co warto wiedzieć o gospodarce
11. Bezrobocie
Wysokie bezrobocie jest obecnie największym problemem, z jakim boryka się Hiszpania.
Wprawdzie w 2013 r. liczba bezrobotnych w Hiszpanii zmniejszyła się pierwszy raz od
siedmiu lat i wyniosła 5,89 mln osób, jednak wskaźnik bezrobocia minimalnie wzrósł z
26,02 proc. w 2012 r. do 26,03 proc.
W pierwszym kwartale 2014 r. bezrobocie wyniosło 25,93 proc. i w porównaniu z I
kwartałem 2013 r. zmniejszyło się 1 proc. W tym czasie zmniejszyła się również liczba
bezrobotnych (o 2,3 tys.) i wyniosła 5,93 mln osób. To pierwszy spadek w I kwartale od
2005 r.
W I kwartale 2014 r. w porównaniu z IV kwartałem 2013 r. zanotowano spadek liczby
bezrobotnych w sektorze usług (o 126 tys. osób), budownictwie (o 48 tys.) i przemyśle (o
42 tys.). Wzrost liczby bezrobotnych nastąpił natomiast w rolnictwie – o 31,8 tys.
11
Co warto wiedzieć o gospodarce
12. Prognozy
Prognozy na 2014 r. dotyczące dalszej poprawy koniunktury hiszpańskiej gospodarki są
coraz bardziej optymistyczne. Zdaniem analityków w 2014 r. wzrost PKB może wynieść
nawet 1 proc., podczas gdy hiszpański rząd przewiduje, że wyniesie 0,7 proc. Prognozy te
różnią się także od szacunków OECD (wzrost PKB na poziomie 0,5 proc.) i MFW (0,2
proc.). Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego ma być rosnący udział
hiszpańskiego eksportu w światowej wymianie handlowej oraz wzrost konsumpcji
gospodarstw domowych. Poprawa koniunktury gospodarczej umożliwi zwiększenie
zatrudnienia i redukcję bezrobocia we wszystkich sektorach.
12
Co warto wiedzieć o gospodarce
14. 14
Najczęściej wybierane przez zagranicznych inwestorów formy działalności na
rynku hiszpańskim to:
• założenie nowej działalności gospodarczej z siedzibą w Hiszpanii (w formie
indywidualnej działalności gospodarczej lub spółki)
• założenie w Hiszpanii oddziału lub stałego przedstawicielstwa firmy istniejącej już za
granicą
• połączenie z firmą istniejącą już w Hiszpanii (np. joint venture).
ABC biznesu
15. 15
ABC biznesu
Wspólną cechą wszystkich form działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby
fizyczne jest to, że nie istnieje obowiązek wniesienia minimum kapitałowego i
odprowadzany jest podatek dochodowy od osób fizycznych – IRPF (Impuesto sobre la
Renta de las Personas Físicas).
Jednoosobowa działalność gospodarcza (Autónomo)
Do założenia firmy w formie jednoosobowej działalności wystarczy jedna osoba
fizyczna. Indywidualny przedsiębiorca posiada całkowitą kontrolę nad założoną przez
siebie firmą, ale również odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
Proces zakładania indywidualnej działalności gospodarczej jest znacznie prostszy niż
zakładania spółek. Nie ma też obowiązku wniesienia minimalnego wkładu kapitału.
Działalność gospodarcza prowadzona
przez osoby fizyczne
16. 16
Spółka cywilna (Sociedad civil)
Powstaje na podstawie umowy cywilnoprawnej między wspólnikami, którzy zobowiązują
się wnieść do spółki wkłady pieniężne, dobra lub pracę. Celem bezpośrednim spółki
cywilnej jest działalność dochodowa.
Największą zaletą spółki cywilnej jest łatwość jej założenia. W przeciwieństwie do
spółek handlowych nie jest tu wymagane zachowanie formy aktu notarialnego (z
wyjątkiem sytuacji, w której do spółki wnoszone są nieruchomości bądź prawa
rzeczowe). Na spółce cywilnej nie ciąży też obowiązek wpisu do Rejestru Handlowego,
do jej założenia nie jest wymagany minimalny kapitał początkowy. Wspólnicy w spółce
cywilnej odprowadzają indywidualnie podatek dochodowy od osób fizycznych (IRPF), co
zwalnia spółkę z obowiązku opłacania podatku od spółek (Impuesto de Sociedades).
ABC biznesu
17. 17
Spółki cywilne nie posiadają własnej osobowości prawnej niezależnej od jej członków.
Zyski i straty między wspólnikami rozdzielane są zgodnie z zawartą przez nich umową,
a w razie braku takiego porozumienia, proporcjonalnie do wniesionych wkładów.
Mimo licznych zalet wynikających przede wszystkim z niewielkich formalności, które
trzeba spełnić, aby założyć spółkę cywilną, ma ona istotną wadę: za zobowiązania
spółki wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność całym swoim majątkiem,
aktualnym i przyszłym.
Niemniej ta forma prowadzenia działalności może być szczególnie atrakcyjna dla
podmiotów, które dopiero rozpoczynają działalność na rynku, zwłaszcza jeśli są to
niewielkie pomioty i nie dysponują kapitałem początkowym.
ABC biznesu
18. 18
Wspólnota mienia (Comunidad de bienes)
Powstaje na podstawie umowy zawartej między założycielami, dotyczącej wspólnej
własności lub prawa. W przypadku wniesienia wkładu w postaci nieruchomości lub praw
nabytych umowa musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Tego rodzaju
spółka nie posiada osobowości prawnej, a więc istnieje nieograniczona
odpowiedzialność wspólników wobec osób trzecich. Prawo nie określa minimalnej
wartości wkładu – może go stanowić dobro o dowolnym charakterze.
ABC biznesu
19. 19
ABC biznesu
Spółki prawa handlowego w Hiszpanii dzielą się na osobowe i handlowe. Zasadnicza
różnica między nimi dotyczy odpowiedzialności wspólników. W przypadku spółek
osobowych istnieje odpowiedzialność subsydiarna wspólników za zobowiązania spółki
ich własnym majątkiem.
Jednoosobowa działalność gospodarcza (Autónomo)
Do założenia firmy w formie jednoosobowej działalności wystarczy jedna osoba
fizyczna. Indywidualny przedsiębiorca posiada całkowitą kontrolę nad założoną przez
siebie firmą, ale również odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
Proces zakładania indywidualnej działalności gospodarczej jest znacznie prostszy niż
zakładania spółek. Nie ma też obowiązku wniesienia minimalnego wkładu kapitału.
Działalność gospodarcza prowadzona
w formie spółek prawa handlowego
20. 20
Spółki osobowe
Spółka wieloosobowa (Sociedad colectiva)
Jest wygodną formą dla firm z niewielką liczbą wspólników, którzy decydują się na tę
formę działalności z uwagi na łatwość jej założenia i prowadzenia. Wyróżniamy tu dwa
typy wspólników: wnoszący do spółki wkłady materialne i wnoszący pracę. Jeśli statut
spółki nie stanowi inaczej, nieograniczoną odpowiedzialność własnym majątkiem
ponoszą jedynie ci wspólnicy, którzy wnieśli wkłady materialne. Jako spółka prawa
handlowego, spółka wieloosobowa posiada osobowość prawną. Jej założenie wymaga
aktu notarialnego oraz wpisu do Rejestru Handlowego.
ABC biznesu
21. 21
Spółka komandytowa (Sociedad comanditaria)
Oprócz wspólników, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność własnym
majątkiem, w skład spółki wchodzi co najmniej jeden komandytariusz z ograniczoną
odpowiedzialnością. Prawo do reprezentowania i zarządzania spółką przysługuje
jedynie wspólnikom z nieograniczoną odpowiedzialnością. Istnieje również spółka
komandytowo-akcyjna, w której udział komandytariuszy realizuje się poprzez akcje. Ten
typ spółek podlega regulacjom dotyczącym spółek akcyjnych.
Spółka pracownicza (Sociedad laboral)
Tę formę prawną najczęściej wykorzystują małe, średnie i często rodzinne
przedsiębiorstwa. Spółka pracownicza przyjmuje formę spółki akcyjnej lub z
ograniczoną odpowiedzialnością. Charakteryzuje się tym, że ponad 50% kapitału należy
do jej pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony. Ten typ spółki korzysta z
atrakcyjnych przywilejów podatkowych.
ABC biznesu
22. 22
Spółki handlowe
Spółka akcyjna (Sociedad anónima)
Ta forma prawna jest zalecana dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Jeśli firma ma
zamiar funkcjonować na giełdzie, jako bank lub emitować obligacje, założenie tego typu
spółki jest nieodzowne i wymaga zaangażowania ekspertów i audytorów.
Minimalny wymagany kapitał zakładowy w przypadku spółek akcyjnych wynosi 60.000
euro (z obowiązkiem wniesienia wkładów pokrywających minimum 25 proc. tej sumy w
momencie zakładania spółki). Odpowiedzialność wszystkich jej wspólników ogranicza
się do wysokości wniesionego kapitału.
Prowadzenie spółki akcyjnej wiąże się z obowiązkiem dopełnienia szeregu, często
złożonych wymogów formalnych, m.in. dotyczących rachunkowości, publikacji
określonych informacji o spółce i oraz procedury podejmowania decyzji przez jej organy.
ABC biznesu
23. 23
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sociedad limitada)
To dobra forma działalności dla małych i średnich przedsiębiorstw. Cechuje ją przede
wszystkim elastyczność funkcjonowania, mniejsze koszty i formalności niż w przypadku
spółki akcyjnej, a także – w razie potrzeby – możliwość zmiany na inny typ spółki. Jej
minimalny kapitał zakładowy wynosi 3.000 euro. W odróżnieniu od spółki akcyjnej,
kwota ta musi być w pełni wniesiona w momencie założenia spółki. Kapitał zakładowy
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dzieli się na udziały, które nie muszą mieć
jednakowych wartości. Podobnie jak w spółce akcyjnej odpowiedzialność wspólników
ogranicza się do wysokości wniesionego kapitału.
ABC biznesu
24. 24
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nowe przedsiębiorstwo (Sociedad
limitada nueva empresa, slne)
Mimo że powstała, aby ułatwiać zakładanie spółek, w praktyce nie znajduje częstego
zastosowania. SLNE rejestruje się w ciągu 24 godzin od momentu przedłożenia do
Rejestru Handlowego potwierdzonego przez notariusza dokumentu elektronicznego,
zawierającego umowę spółki. Istnieje szereg ograniczeń, co do rodzajów działalności,
które można prowadzić w formie SLNE. Wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne i w
momencie zakładania spółki może być ich maksymalnie pięć. Minimalny kapitał
zakładowy wynosi 3.012 euro, maksymalny – 120.202 euro. W razie przekroczenia tego
limitu firma musi przekształcić się w inny rodzaj spółki. Istotnym ograniczeniem jest
również fakt, że kapitał zakładowy SLNE może być wniesiony jedynie gotówką.
ABC biznesu
25. 25
Spółka europejska (Sociedad anónima europea, S.E)
Forma ta jest rozwiązaniem dla dużych, międzynarodowych grup przedsiębiorstw.
Pozwala na działalność w wielu krajach członkowskich w ramach jednej spółki, w
oparciu o prawo wspólnotowe.
Spółka zawodowa (Sociedad profesional, SP)
Ta forma działalności przeznaczona jest dla profesjonalistów, zrzeszonych w
samorządach zawodowych (adwokaci, lekarze, architekci itd.). Stosuje się do niej
przepisy o podstawowych typach spółek handlowych, uwzględniając przy tym specyfikę
oferowanych przez nie usług. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi
60.101,21 euro w przypadku akcyjnej spółki zawodowej i 3.005,06 euro w przypadku
spółki zawodowej z ograniczoną odpowiedzialnością.
ABC biznesu
26. 26
Specjalne spółki handlowe
Spółdzielnia (Sociedad cooperativa)
Spółdzielnia składa się z minimum trzech członków i podlega specjalnym przepisom
podatkowym, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych. Nie ma wymogu
minimum wkładu kapitałowego.
Spółka gwarancji wzajemnej (Sociedad de garantía recíproca)
Prawo określa, że tego typu spółka powinna zrzeszać co najmniej 150 wspólników i
posiadać minimalny kapitał w wysokości 1 803 037 euro.
ABC biznesu
27. 27
Spółka ryzyka kapitałowego (Sociedad de capital-riesgo)
Jest to spółka finansowa, której głównym celem jest czasowy udział w kapitale
przedsiębiorstw nie finansowych i bez nieruchomości, które w momencie przejęcia
udziałów nie są notowane na rynku giełdy papierów wartościowych, ani na żadnym
innym o podobnym charakterze w Unii Europejskiej. Minimalny kapitał zakładowy
wynosi w tym przypadku 1200 euro.
Grupa zysku ekonomicznego (Agrupación de interés económico)
Jest to spółka non-profit, której celem jest poprawa innych interesów ekonomicznych
swoich członków. Prawo nie określa minimalnej wysokości kapitału zakładowego spółki.
ABC biznesu
28. 28
Spółka inwestycyjna (Sociedades de inversión mobiliaria)
Spółka ta wymaga uzyskania zezwolenia administracyjnego. Konieczne jest także
przedstawienie i zatwierdzenie projektu jej statutu oraz dokonanie wpisu do
odpowiednich rejestrów. Kapitał minimalny spółki określany jest w jej statucie.
ABC biznesu
29. Filie spółek polskich w Hiszpanii
Działające w Polsce spółki mają możliwość założenia swojego oddziału w Hiszpanii. Filie
polskich firm w Hiszpanii nie posiadają osobowości prawnej i działają zawsze jako oddziały
firmy macierzystej. Obowiązek płacenia podatków przez oddział polskiej spółki na terenie
Hiszpanii zależny jest od zapisów w Umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania w
zakresie podatków od dochodów i majątku między Polską a Hiszpanią z 15 listopada 1979 r.
Umowa ta określa, które podatki oddział spółki, jako nierezydent, musi opłacać w Hiszpanii.
W pewnych kwestiach, np. związanych z budową, przebudową lokalu/budynku, podatkowych
i ubezpieczeniowych, filia podlega prawu hiszpańskiemu.
Źródło: Opracowanie z marca 2012 r. kancelarii prawnej Monereo Meyer Marinel-lo
Abogados, Alfonso XII, 30, 5º, E-28014 Madrid
29
ABC biznesu
30. 30
ABC biznesu
Proces zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej w Hiszpanii trawa 1-2 dni.
Obywatel państwa członkowskiego UE chcący prowadzić działalność gospodarczą lub
założyć spółkę w Hiszpanii, musi najpierw uzyskać Numer Identyfikacyjny
Obcokrajowca – NIE oraz Numer Ubezpieczenia Społecznego – NSS, by móc rozliczać
się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.
Zakładanie jednoosobowej działalności
gospodarczej w Hiszpanii (Autónomo)
31. 31
Numer Identyfikacyjny Obcokrajowca (Número de Identificación
de Extranjeros–NIE)
NIE wystawia Komenda Główna Policji osobom, które przebywają na terytorium
Hiszpanii z powodów zawodowych, zarobkowych lub społecznych. NIE można uzyskać
także w Konsulacie Hiszpanii w Polsce (Konsulat Królestwa Hiszpanii w Warszawie, ul.
Myśliwiecka 4, 00-459 Warszawa, Tel. 22 583 40 00; e-mail: embesppl@mail.mae.es
lub Konsulat Królestwa Hiszpanii w Gdańsku, ul. Podleśna 27, 80-255 Gdańsk, Tel. 58
341 48 33; e-mail: konsulat@profit-consult.com.pl) lub za pośrednictwem
upoważnionych biur Dyrekcji Generalnej Policji w Hiszpanii.
ABC biznesu
32. 32
Do uzyskania NIE konieczne są:
• podanie o przyznanie numeru NIE – EX-15
• dowód osobisty lub paszport ze zdjęciem
• dokumenty uzasadniające powody ubiegania się o uzyskanie numeru NIE
Dodatkowe informacje dotyczące uzyskania numeru NIE można znaleźć na stronach
internetowych Ministerstwa Finansów i Administracji Publicznej.
Numer Ubezpieczenia Społecznego (Número de Seguridad
Social – NSS)
Numer NSS uzyskuje się na podstawie wniosku o wpis do systemu ubezpieczeń
społecznych – najczęściej wniosek składa się na Formularzu TA.1 (Afiliación a la
Seguridad Social, asignación de número de seguridad social y variación de datos), ale
istnieją też inne rodzaje formularzy, których wybór zależy od rodzaju prowadzonej
działalności gospodarczej. Lista formularzy dostępna jest na stronie internetowej
Seguridad Social. Do wniosku trzeba załączyć kopię dokumentu tożsamości.
ABC biznesu
33. 33
Wniosek składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Administración de la
Tesorería General de la Seguridad Social), który ma swoje oddziały w każdym regionie
Hiszpanii. Lista placówek dostępna jest na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych.
Dodatkowe informacje na temat NSS można znaleźć na stronie internetowej Seguridad
Social.
Po uzyskaniu numerów NIE i NSS można złożyć wniosek o wpisanie na listę
przedsiębiorców w Urzędzie Skarbowym. W tym celu należy wypełnić Formularz 037
(Declaración censal simplificada de alta, modificación y baja en el Censo de
Empresarios, Profesionales y Retenedores) – jest to tzw. deklaracja o rozpoczęciu
działalności gospodarczej. Do deklaracji należy załączyć cztery kopie dokumentu
identyfikacyjnego NIE.
ABC biznesu
34. 34
Kolejnym krokiem jest zarejestrowanie działalności gospodarczej w ZUS (Seguridad
Social). Rejestracji dokonuje się na Formularzu TA. 0521/1 (Solicitud simplificada de:
alta, baja o variación de datos en el régimen especial de autónomos), który składa się w
oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Delegación de Seguridad Social).
Uwaga! Formularz TA. 0521/1 jest podstawowy, istnieje jednak kilka innych formularzy,
których wybór zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Ich lista
dostępna jest na stronie internetowej Seguridad Social.
Jeśli spółka będzie zatrudniać pracowników musi być dodatkowo zarejestrowana jako
płatnik ZUS (Formularza TA 6 – Solicitud de Inscripción en el Sistema de Seguridad
Social).
ABC biznesu
35. 35
W przypadku prowadzenia więcej niż jednej działalności gospodarczej należy wypełnić
również wniosek dodatkowy – o rozpoczęcie lub zaprzestanie działalności w systemie
specjalnym ubezpieczenia społecznego pracowników prowadzących działalność na
własny rachunek (Declaración de inicio o cese de actividades del régimen especial de la
seguridad social de los trabajadores por cuenta propia o autónomos) – Modelo TA.0521
Każda firma zobowiązana jest założyć i zalegalizować tzw. Księgę Wizyt (Libro de
visitas), w której odnotowywane są wizyty przedstawicieli Inspekcji Pracy. Dokument
powinien być przechowywany przez 5 lat od momentu zakończenia jego wypełniania.
Księgę Wizyt można nabyć w oddziałach Inspekcji Pracy lub w wyspecjalizowanych
księgarniach. Dokument powinien zawierać pieczątkę Inspekcji Pracy Ministerstwa
Pracy i Spraw Socjalnych lub Dyrektora Regionalnej Inspekcji Pracy.
Księgę Wizyt można też prowadzić w formie elektronicznej. Wymaga to uzyskania
zgody Inspekcji Pracy.
ABC biznesu
36. 36
Kolejna formalnością jest wypełnienie wniosku o rozpoczęcie działalności gospodarczej
w danym regionie (Comunicación de Apertura del Centro de trabajo o Reanudación de
la Actividad). Każdy region posiada własne formularze, które należy złożyć w
odpowiednim oddziale Urzędu Miasta. Konieczne jest również wypełnienie wszystkich
wymaganych wniosków dla danego rodzaju działalności gospodarczej w danym regionie
autonomicznym.
W przypadku działalności wymagających dodatkowych zezwoleń konieczne jest
uzyskanie w Urzędzie Miasta licencji na jej prowadzenie (Licencia municipal de
apertura). Licencja konieczna jest np. w przypadku prowadzenia restauracji, sklepu,
zakładu fryzjerskiego i lokali usługowych, sprzedaży alkoholu, obrotu energią i
papierami wartościowymi.
Każdy region posiada własny wzór podania o licencję, który zazwyczaj znaleźć można
na stronie danego Urzędu Miasta.
ABC biznesu
37. 37
Za licencję należy wnieść opłatę, której wysokość jest zależna jest od rodzaju
działalności gospodarczej i regionu, w którym będzie ona prowadzona. Na wydanie
licencji – w zależności od regionu – można czekać nawet 6 miesięcy.
Jeśli przedsiębiorca ma zamiar świadczyć działalność usługową powinien też nabyć
dokumenty reklamacyjne (Hojas de Reclamaciones) na wypadek, gdyby klienci chcieli
złożyć reklamację. Zazwyczaj wydają je Urzędy Miast.
ABC biznesu
38. Zakładanie spółki w Hiszpanii
Obywatel państwa członkowskiego UE chcący prowadzić działalność gospodarczą lub
założyć spółkę w Hiszpanii musi posiadać Numer Identyfikacyjny Obcokrajowca NIE – w
przypadku osób fizycznych, Numer Identyfikacji Podatkowej NIF – w przypadku osób
prawnych oraz Numer Ubezpieczenia Społecznego NSS w celu rozliczeń z Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych.
Procedura uzyskania NIE i NSS została opisana powyżej. Natomiast NIF uzyskuje się w
Urzędzie Skarbowym (odpowiednim ze względu na miejsce zameldowania), gdzie wypełnia
się Formularz 036. Wniosek może złożyć osoba upoważniona do dokonywania czynności
prawnych w imieniu osoby prawnej. Numer NIF wydawany jest w tym samym dniu. Na jego
oficjalne pisemne potwierdzenie (Tarjeta acreditativa) czeka się około tygodnia.
38
ABC biznesu
39. 39
Kolejnym krokiem jest zarezerwowanie w Centralnym Rejestrze Handlowym
(Registro Mercantil Central) nazwy dla powstającej spółki. W tym celu Rejestr
wystawia odpowiedni certyfikat (Certificación Negativa de Denominación), który
potwierdza, że w Hiszpanii nie istnieje żadna inna firma o tej samej nazwie. Ta
rezerwacja jest ważna przez 6 miesięcy, w czasie których należy dopełnić dalszych
formalności związanych z rozpoczęciem działalności.
Uwaga! O ile rezerwacja nazwy jest ważna przez 6 miesięcy, o tyle sam certyfikat
poświadczający rezerwację traci ważność po trzech miesiącach (przed upływem tego
okresu należy złożyć wniosek w Centralnym Rejestrze Handlowym o wydanie nowego
certyfikatu dla tej samej zarezerwowanej nazwy).
ABC biznesu
40. 40
Certyfikat można uzyskać bezpośrednio w Centralnym Rejestrze Handlowym (C/
Príncipe de Vergara 94, Madryt), drogą pocztową lub on-line.
Po otwarciu firmowego konta w banku, przyszli wspólnicy muszą wpłacić nie wkłady
wniesione na poczet spółki. Każdy wspólnik otrzymuje od banku certyfikat
potwierdzający dokonanie wkładu, który będzie mu potrzeby w momencie podpisania
przed notariuszem umowy założenia spółki. Dotrzymanie tego obowiązku wymagane
jest dla wkładów pieniężnych we wszystkich typach spółek handlowych.
W przypadku spółki akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowo-
akcyjnej obowiązkowe jest przygotowanie statutu. Dla pozostałych form działalności
konieczne jest sporządzenie uproszczonej wersji odpowiednika statutu (tzw. escritura
social). Przy opracowywaniu statutu spółki zaleca się współpracę z hiszpańskim
adwokatem, który pomoże w dostosowaniu przepisów statutu do obowiązującego
prawa.
ABC biznesu
41. 41
Jeśli spółkę zakłada osoba spoza Hiszpanii, konieczne jest złożenie deklaracji inwestycji
zagranicznej (D-1 A) w Rejestrze Inwestycji Zagranicznych przy Ministerstwie
Gospodarki (Ministerio de Economía y Competitividad). W tym celu trzeba wypełnić on-
line wniosek, dostępny na stronie Ministerstwa.
Deklarację składa się do celów statystycznych, aby określić wartość inwestycji
zagranicznych dokonywanych w Hiszpanii. Potwierdzenie złożenia deklaracji jest
niezbędne do podpisania umowy spółki przed notariuszem.
ABC biznesu
42. 42
W celu podpisania umowy spółki w formie aktu notarialnego konieczne są:
• potwierdzenie tożsamości wspólników
• potwierdzenie dokonania wpłaty wkładów (w przypadku wkładów pieniężnych
potwierdzonych dokumentem wystawionym przez hiszpański bank, konieczny jest
osobny certyfikat dla każdego ze wspólników)
• przedłożenie ważnego certyfikatu rezerwacji nazwy spółki
• przedłożenie statutu spółk
• przedłożenie certyfikatu potwierdzającego dokonanie deklaracji inwestycji zagranicznej
• dokonanie przed notariuszem aktu ujawnienia rzeczywistych właścicieli spółki (Acta de
manifestaciones del titular real). Jest to wymóg wprowadzony przez prawo
przeciwdziałające praniu brudnych pieniędzy
ABC biznesu
43. 43
W niektórych sytuacjach potrzebny będzie Tymczasowy Numeru Identyfikacji
Podatkowej NIF – formalności związane z jego wydaniem bezpłatne. Należy wypełnić
Formularz 036 i złożyć go w Urzędzie Skarbowym (Agencia Tributaria). Tymczasowy
NIF jest ważny przez 6 miesięcy. Po upływie tego okresu należy ponownie zgłosić się
do Urzędu Skarbowego, przedstawiając kopię wypełnionego wcześniej Formularza 036 i
oryginał wpisu spółki do Rejestru Handlowego.
Informacje na temat dokumentacji niezbędnej do wydania NIF w zależności od rodzaju
zakładanej spółki, znajdują się na stronie internetowej Hiszpańskiego Urzędu
Skarbowego.
ABC biznesu
44. 44
W ciągu 30 dni od podpisania przed notariuszem umowy założenia spółki, w Urzędzie
Skarbowym trzeba złożyć Formularz 600, potwierdzający uregulowanie podatku od
czynności cywilno-prawnych (tzw. deklaracja uregulowania podatku od czynności
cywilno-prawnych), związanych z założeniem spółki (impuesto de operaciones
societarias). Mimo że od 3 grudnia 2010 r. spółki są zwolnione z obowiązku opłacania
tego podatku, wciąż jednak jest obowiązek przedstawienia Formularza 600 dla celów
kontrolno-informacyjnych. Bez dopełnienia tej formalności nie będzie możliwy wpis
spółki do Rejestru Handlowego. Spółkę należy wpisać do Rejestru miasta obranego na
jej siedzibę. Rejestr Handlowy ma swoje oddziały we wszystkich miastach – stolicach
Wspólnot Autonomicznych (Comunidad Autonoma).
ABC biznesu
45. 45
Proces założenia spółki handlowej może potrwać około 6-8 tygodni. Ale po
założeniu spółki trzeba jeszcze dopełnić kilku formalności. Są to:
• złożenie w Urzędzie Skarbowym Deklaracji wpisania na listę przedsiębiorców (Alta en
el censo de empresarios) poprzez wypełnienie Formularza 036
• zgłoszenie spółki w Urzędzie Skarbowym jako podmiotu, podlegającego
opodatkowaniu podatkiem od działalności gospodarczej (Impuesto sobre actividades
económicas) poprzez wypełnienie Formularza 840. Formularz należy przedłożyć po raz
pierwszy po 2 latach od rozpoczęcia działalności gospodarczej i tylko wtedy, gdy firma
wykazuje dochody przekraczające 1.000.000 euro rocznie
• uzyskanie w Urzędzie Miasta obranego na siedzibę firmy odpowiednią licencję w
przypadku działalności wymagających dodatkowych zezwoleń (podobnie jak w
przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej)
• zarejestrowanie firmy jako płatnika ZUS poprzez wypełnienie Formularza TA 6
(Solicitud de Inscripción en el Sistema de Seguridad Social) w przypadku zatrudniania
pracowników. Dokonanie takiej rejestracji jest możliwe drogą elektroniczną
(więcej informacji na stronie: www.seg-social.es)
ABC biznesu
46. 46
• założenie i zalegalizowanie tzw. Księgi Wizyt (Libro de visitas), kontrolowanej przez
Inspektorów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (podobnie jak w przypadku
jednoosobowej działalności gospodarczej).
Ważniejsze koszty związane z zakładaniem spółki:
• honoraria notariusza: w zależności od kapitału zakładowego spółki należy liczyć się z
wydatkiem od 90 euro (w przypadku kapitału zakładowego do 6.010 euro) do ok. 400-
500 euro
• opłata za wpis do Rejestru Handlowego: w zależności od kapitału zakładowego spółki i
liczby stron rejestrowanego dokumentu jest to wydatek od 6,01 euro (w przypadku
kapitału zakładowego do 3.005 euro) do około 500 euro
• opłata za uzyskanie licencji w urzędzie miasta: zależnie od rodzaju działalności i
regionu autonomicznego.
ABC biznesu
47. 47
W formalnościach związanych z założeniem jednoosobowej działalności gospodarczej
lub spółki pośredniczą instytucje działające w ramach systemu tzw. Jednego Okienka,
gdzie wszystkie formalności można załatwić w jednym miejscu. Więcej informacji na
stronie www.ventanillaempresarial.org.
Źródło: Opracowanie z marca 2012 r. kancelarii prawnej Monereo Meyer Marinel-lo
Abogados, Alfonso XII, 30, 5º, E-28014 Madrid
ABC biznesu
48. 48
Zakładanie filii polskiej spółki
Prawo hiszpańskie i polska Ustawa o prowadzeniu działalności gospodarczej zezwalają
na otwieranie filii polskich przedsiębiorstw za granicą. Mimo że nie chodzi o otwarcie
oddzielnej firmy w Hiszpanii, tylko oddziału przedsiębiorstwa, procedura tworzenia filii
jest podobna jak przy zakładaniu nowej spółki.
Zaczyna się od założenia konta w hiszpańskim banku i dokonania wpłaty wkładów
kapitałowych. W przypadku filii nie jest określony prawem minimalny kapitał zakładowy.
Kolejnym krokiem jest podpisanie umowy spółki w formie aktu notarialnego. Umowę
wraz z dokumentem potwierdzającym numer NIE pełnomocnika firmy trzeba
przedstawić w Hiszpańskim Urzędzie Skarbowym w celu nadania Numeru Identyfikacji
Podatkowej NIF.
ABC biznesu
49. 49
W ciągu 30 dni od podpisania notarialnej umowy założenia spółki w Urzędzie
Skarbowym przedkłada się Formularz 600, potwierdzający uregulowanie podatku od
czynności cywilno-prawnych, związanych z założeniem spółki (Impuesto de operaciones
societarias), dla celów kontrolno-informacyjnych (podobnie jak w przypadku spółki
hiszpańskiej).
Następnie należy dokonać wpisu w odpowiednim Rejestrze Handlowym, informując o
założeniu filii w odpowiednim wniosku. Należy też przedstawić wszystkie uzyskane
uprzednio dokumenty, przetłumaczone i zalegalizowane, potwierdzające istnienie spółki
polskiej, jej aktualny statut, skład zarządu oraz umowę ze spółką matką o założeniu filii
w Hiszpanii. Nie ma natomiast potrzeby przedstawienia zaświadczenia o nieistnieniu
firmy o tej samej nazwie na terenie Hiszpanii, jak w przypadku zakładania nowej spółki
hiszpańskiej.
ABC biznesu
50. 50
Po zarejestrowaniu filii należy rozpocząć prowadzenie księgowości oraz składanie
odpowiednich deklaracji podatkowych. Filie polskich firm zobowiązane są również do
corocznego składania rozliczeń w hiszpańskim Rejestrze Handlowym bez obowiązku
tłumaczenia ich na język hiszpański.
Źródło: Opracowanie z marca 2012 r. kancelarii prawnej Monereo Meyer Marinel-lo
Abogados, Alfonso XII, 30, 5º, E-28014 Madrid
ABC biznesu
51. 51
ABC biznesu
Dofinansowania i kredyty na
preferencyjnych warunkach dla małych i
średnich przedsiębiorstw w Hiszpanii
Rząd hiszpański poprzez Ministerstwo Przemysłu, Turystyki i Handlu oraz Główną Dyrekcję
Polityki Małych i Średnich przedsiębiorstw podejmuje szereg inicjatyw związanych ze
wspieraniem zakładania nowych przedsiębiorstw oraz pomocą dla istniejących już firm.
Działania te – dotyczące wsparcia finansowego i pomocy merytorycznej dla
przedsiębiorców – opisane są w Planie Wsparcia dla Przedsiębiorców. Dofinansowania i
kredyty na specjalnych warunkach skierowane są zarówno do obywateli Hiszpanii, jak
mieszkańców pozostałych krajów UE.
Instytucją pośredniczącą w przyznawaniu dofinansowań i kredytów preferencyjnych jest
Narodowe Przedsiębiorstwo Innowacyjne (ENISA www.enisa.es).
52. 52
Dofinansowania i kredyty na specjalnych warunkach zawarte w
Planie Wsparcia dla Przedsiębiorców:
Zakładanie przedsiębiorstwa
Linia kredytów preferencyjnych dla młodych przedsiębiorców – pomoc skierowana jest
do młodych przedsiębiorców, zakładających nową spółkę. Kredyt może być
przeznaczony na sfinansowanie środków trwałych lub produkcyjnych, niezbędnych do
rozwijania działalności.
Wymagania:
• działalność gospodarcza musi być ustanowiona na terenie Hiszpanii
• w momencie ubiegania się o kredyt, spółka nie może działać dłużej niż 24 miesiące
• biznes plan musi zawierać aspekty innowacyjności, związane z produktem/usługą,
sposobem produkcji, dystrybucji lub zarządzania itp.
• firma musi mieścić się w kategorii małych i średnich przedsiębiorstw
• z pomocy finansowej wyłączone są branże finansowa i deweloperska
ABC biznesu
53. 53
Warunki finansowe udzielanej pomocy
• maksymalna wartość kredytu: 50 000 euro
• wysokość stałej stopy procentowej (odsetki minimalne): roczny Euribor + 2,0 proc.
• wysokość zmiennej stopy procentowej: zależna od rentowności przedsiębiorstwa
• wysokość całkowitej stopy procentowej odsetek: stała stopa procentowa + zmienna
stopa procentowa = 6 proc.
• opłata wstępna: 0,5 proc.
• termin spłaty kredytu: 4 lata
• okres karencji: 6 miesięcy w odniesieniu do kwoty kredytu (nie do odsetek)
• wiek właściciela firmy: do 35 lat
• wkład własny w rozwój przedsiębiorstwa: co najmniej 15% przyznanego kapitału (w
formie pieniężnej lub rzeczowej)
ABC biznesu
54. 54
Zgłoszenia przyjmują:
• Stowarzyszenie Młodych Przedsiębiorców (Asociaciones de Jóvenes Empresarios)
• Kataloński Instytut Małych i Średnich przedsiębiorstw (PIMEC)
• Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Innowacyjnych (CEEI)
ABC biznesu
55. 55
Dofinansowania na rozwój przedsiębiorstw już istniejących
Kredyty na preferencyjnych warunkach przeznaczone na przejęcie lub fuzje małych i
średnich przedsiębiorstw – udzielane są małym i średnim przedsiębiorstwom, które
przewidują przejęcie lub fuzję z inną firmą należącą do tej kategorii. Firma powinna
przedstawić instytucji pośredniczącej plan działania wraz z danymi finansowymi
rentowności projektu i wykazaniem się doświadczeniem w danym sektorze. Z projektu
wyłączone są branże finansowa i deweloperska.
Wyjście na alternatywny parkiet giełdowy (Newconnect)
Kredyty na preferencyjnych warunkach (do 1.500.000 euro przy stopie procentowej 0
proc.) są udzielane małym i średnim przedsiębiorstwom o niewielkim kapitale, które
przygotowują się do wejścia na alternatywny parkiet giełdowy. Kredyt powinien być
wykorzystany na pokrycie kosztów takiego przedsięwzięcia.
ABC biznesu
56. 56
Dofinansowanie na rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw
• Kredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw – są udzielane na specjalnych
warunkach w wysokości od 100.000 do 1.500.000 euro i przeznaczone dla firm, które
zdecydują się na modernizację struktury produkcyjnej
• Kredyty dla przedsiębiorstw poprawiających bazę technologiczną – skierowane są do
firm, które przeznaczą je na ulepszenia technologiczne w zakresie produktów, procesów
produkcyjnych lub usług
• Kredyty współfinansowane przez Business Angels – dofinansowania udziela
Narodowe Przedsiębiorstwo Innowacyjne we współpracy z Business Angels,
prywatnymi inwestorami, którzy oprócz finansowania projektu o dużym potencjale i
dużym ryzyku, wnoszą wkład w postaci wiedzy na temat danego sektora i uczestniczą w
zarządzaniu firmą
ABC biznesu
57. 57
• Kredyty współfinansowane przez spółki venture capital (Capital Riesgo) – udzielane są
spółkom zgłoszonym do Narodowego Przedsiębiorstwa Innowacyjnego przez firmy
venture capital, zainteresowane ich projektami
• Kredyty współfinansowane przez Agencje Rozwoju Regionalnego – udzielone są we
współpracy z Agencjami Rozwoju Regionalnego, wspierającymi lokalne firmy
• Linia kredytów d-diseño – to pożyczki na preferencyjnych warunkach, przeznaczone
dla firm, dla których innowacyjne projekty są niezbędne w rozwoju proponowanych
przez nie produktów lub usług.
ABC biznesu
58. 58
Dofinansowania i kredyty na specjalnych warunkach zawarte w
Planie Wsparcia dla Przedsiębiorców:
Zakładanie przedsiębiorstwa
Linia kredytów preferencyjnych dla młodych przedsiębiorców – pomoc skierowana jest
do młodych przedsiębiorców, zakładających nową spółkę. Kredyt może być
przeznaczony na sfinansowanie środków trwałych lub produkcyjnych, niezbędnych do
rozwijania działalności.
Wymagania:
• działalność gospodarcza musi być ustanowiona na terenie Hiszpanii
• w momencie ubiegania się o kredyt, spółka nie może działać dłużej niż 24 miesiące
• biznes plan musi zawierać aspekty innowacyjności, związane z produktem/usługą,
sposobem produkcji, dystrybucji lub zarządzania itp.
• firma musi mieścić się w kategorii małych i średnich przedsiębiorstw
• z pomocy finansowej wyłączone są branże finansowa i deweloperska
ABC biznesu
59. 59
Programy specjalne
Mikrokredyty dla kobiet zakładających firmę – program skierowany jest do kobiet,
które prowadzą działalność gospodarczą lub spółkę od 3 lub 5 lat i mają trudności z
otrzymaniem kredytu komercyjnego, m.in. ze względu na brak zabezpieczeń. Osoba
ubiegająca się o dofinansowanie zobowiązana jest przedstawić instytucji pośredniczącej
biznes plan swojego projektu.
Warunki finansowe udzielanej pomocy:
• termin spłaty kredytu: 5 lat
• maksymalna kwota kredytu: 25.000 euro (do 95 proc. kosztów planowanego projektu),
• wysokość stałej stopy procentowej: 4 proc.
• okres karencji w spłacie: 6 miesięcy (opcjonalnie)
• bez zabezpieczeń, bez prowizji
ABC biznesu
60. 60
Instytucje pośredniczące:
• Ministerstwo Zdrowia, Polityki Socjalnej i Równouprawnienia (www.migualdad.es)
• Ministerstwo Przemysłu, Turystyki i Handlu (www.mityc.es)
• Hiszpańska Konfederacja Kas Oszczędności CECA (www.ceca.es)
Dodatkowe informacje oraz formularz można znaleźć na stronach internetowych:
• www.bancomujer.org/qo_finan_ma.htm#microcreditos
• www.migualdad.es
Kredyty specjalne dla przedsiębiorstw z branży lotniczej – dofinansowania
przeznaczone są dla małych i średnich przedsiębiorstw, produkujących lub
świadczących usługi na potrzeby sektora lotniczego. Można uzyskać kredyt od 100.000
do 1.500.000 euro.
ABC biznesu
61. 61
Program finansowania przedsiębiorstw gospodarki społecznej – finansowanie
skierowane jest do przedsiębiorstw i organizacji gospodarki społecznej (w tym
spółdzielni pracy), które zajmują się wspieraniem przedsiębiorczości wśród ludzi
wykluczonych z rynku pracy.
Plan kontynuacji działalności przedsiębiorstw – w ramach tego planu kredyty na
preferencyjnych warunkach udzielane są firmom zainteresowanym sprzedażą własnej
spółki, a także przedsiębiorcom zainteresowanym rozpoczęciem działalności przez
przejęcie firmy już funkcjonującej na rynku. Kwota kredytu może wynieść od 100.000 do
1.500.000 euro, a okres kredytowania – 9 lat. Więcej informacji na temat tego
dofinansowania można uzyskać na stronie:
www.plancontinuidadempresarial.es/DescripcionPrograma.aspx.
ABC biznesu
62. 62
Dofinansowania proponowane przez inne instytucji państwowe
Mikrokredyty dla młodych przedsiębiorców, oferowane przez Instytut Młodzieży (Instituto
de la Juventud INJUVE) i Microbank „La Caixa” – kredyty te kierowane są do młodych
przedsiębiorców, zakładających działalność gospodarczą lub spółkę, którzy mają
ograniczony dostęp do kredytów komercyjnych.
Warunki finansowe udzielanej pomocy:
• termin spłaty kredytu: 5 lat
• maksymalna wartość kredytu: 25.000 euro (do 95 proc. kosztów planowanego
projektu)
• wysokość stałej stopy procentowej: 6 proc.
• okres karencji w spłacie: 6 miesięcy (opcjonalnie)
• bez prowizji.
ABC biznesu
63. Rozwiązanie i likwidacja spółki w Hiszpanii
Podstawę prawną rozwiązywania spółek w Hiszpanii stanowi Ustawa Prawo Spółek
Handlowych 1/2010 z 2 czerwca 2010 r. (Real Decreto Legislativo 1/2010 de 2 de julio).
Rozwiązanie i likwidacja spółki w Hiszpanii zajmuje średnio od 6 miesięcy do roku. Cały
proces składa się z trzech etapów: rozwiązania (disolución), likwidacji (liquidación) oraz
wygaśnięcia (extinción).
63
ABC biznesu
64. 64
Rozwiązanie
W tej fazie modyfikuje się działalność spółki – od momentu podjęcia decyzji o
rozwiązaniu jedynym celem jej aktywności jest doprowadzenie do likwidacji.
Rozwiązanie spółki może nastąpić z jednej z trzech podstawowych przyczyn:
• uchwała zgromadzenia wspólników – w ten sposób można rozwiązać spółkę w
każdym momencie i bez konieczności zaistnienia konkretnej przyczyny
• z mocy prawa – bez konieczności podjęcia decyzji o rozwiązaniu; następuje, gdy
spełniony zostanie cel określony w momencie założenia spółki lub upłynął termin
przewidziany dla jej działalności, gdy w postępowaniu upadłościowym dochodzi do fazy
likwidacji, gdy – w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – kapitał
zakładowy zmniejszył się poniżej minimum przewidzianego przez prawo (3.000 euro) i w
ciągu roku niedobór nie został uzupełnieny
ABC biznesu
65. 65
• z przyczyn przewidzianych przez prawo – wszystkie przyczyny rozwiązania spółki
reguluje art. 363 Prawa Spółek Kapitałowych (RDL 1/2010 de la Ley de Sociedades de
Capital), który zawiera regulację wspólną dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i
akcyjnych. Jeśli wystąpi któraś z tych przesłanek rozwiązanie spółki jest obowiązkowe.
Art. 363 wskazuje na prawne przyczyny rozwiązania jak: zamknięcie przedsiębiorstwa,
którego działalność stanowiła cel statutowy spółki, jawna niemożność prowadzenia
dalszej działalności, paraliż operatywności organów spółki, który uniemożliwia jej
funkcjonowanie, straty, które zmniejszają majątek spółki do połowy wartości kapitału
zakładowego, zmniejszenie kapitału zakładowego poniżej minimum wymaganego przez
prawo, wartość nominalna udziałów lub akcji bez prawa głosu przekracza połowę
pokrytego kapitału zakładowego i równowaga w tym zakresie nie zostanie przywrócona
w ciągu dwóch lat, z każdej innej przyczyny przewidzianej w statucie spółki. Dodatkowo,
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powinna zostać rozwiązana, jeśli nie prowadzi
żadnej aktywności w ciągu kolejnych trzech lat.
ABC biznesu
66. 66
Jeśli nastąpi jedna z przyczyn rozwiązania spółki członkowie zarządu są zobowiązani
do zwołania w ciągu dwóch miesięcy zgromadzenia wspólników. W razie niedopełnienia
tego obowiązku członkowie zarządu mogą oni zostać pociągnięci do odpowiedzialności
przewidzianej prawem. Zgromadzenie wspólników musi wyrazić zgodę na rozwiązanie
spółki. Jeśli zgromadzenie wspólników, mimo zaistnienia ku temu przesłanek, nie
podjęło uchwały o rozwiązaniu spółki, członkowie zarządu mają obowiązek wnioskować
o jej rozwiązanie do sądu. Podjecie decyzji o rozwiązaniu spółki otwiera fazę jej
likwidacji.
ABC biznesu
67. 67
Likwidacja
W fazie likwidacji jedyną aktywnością, jaką może prowadzić spółka są działania
zmierzające do zakończenia jej działalności. Od tego momentu do nazwy spółki dodaje
się określenie „w likwidacji” (en liquidación). Otwarcie fazy likwidacji należy zgłosić do
Rejestru Handlowego.
W fazie likwidacji redukują się obowiązki spółki w zakresie księgowości (nie ma
obowiązku przedkładania w Rejestrze Handlowym rocznego bilansu spółki, wystarczy
przedstawienie bilansu uproszczonego). W tym okresie możliwe jest jeszcze
reaktywowanie spółki, np. poprzez zwiększenie jej kapitału zakładowego lub uzyskanie
dodatkowego źródła finansowania.
ABC biznesu
68. 68
Celem fazy likwidacji jest spłacenie wszystkich dłużników spółki i uzyskanie
zaspokojenia wszystkich istniejących wierzytelności spółki. Dokonuje się w niej również
sprzedaży majątku spółki (w przypadku nieruchomości należących do S.A. konieczne
jest zwołanie licytacji publicznej). Jeśli po zrealizowaniu zewnętrznych zobowiązań
spółki pozostaje do rozdysponowania majątek, dzieli się go między wspólników,
proporcjonalnie do wielkości dokonanych przez nich wkładów lub w inny sposób
przewidziany w statucie spółki.
Likwidację kończy przedłożenie do zatwierdzenia zgromadzeniu wspólników bilansu i
raportu końcowego.
ABC biznesu
69. 69
Wygaśnięcie
Po zakończeniu fazy likwidacji likwidatorzy mają obowiązek sporządzenia notarialnego
aktu wygaśnięcia spółki (escritura pública de extinción de la sociedad), który przedkłada
się w Rejestrze Handlowym.
ABC biznesu
70. 70
ABC biznesu
Hiszpański system prawny reguluje przebieg i skutki niewypłacalności osób fizycznych i
prawnych w ramach działu zwanego „prawem konkursowym lub upadłościowym”
(derecho concursal). Podstawę prawną stanowi Ustawa 22/2003 z 9 lipca 2003 r. (Ley
22/2003 de 9 de julio, Concursal).
Postępowanie upadłościowe wszczyna się, kiedy podmiot nim objęty jest niewypłacalny
(nie jest w stanie regularnie spełniać swoich wymagalnych zobowiązań) lub przewiduje
swoją niewypłacalność w przyszłości.
Postępowanie upadłościowe
(Concurso de los acreedores)
71. 71
Z wnioskiem o ogłoszenie niewypłacalności może wystąpić dłużnik (wówczas jest to tzw.
konkurs dobrowolny – concurso voluntario) lub wierzyciele dłużnika (tzw. konkurs
konieczny – concurso necesario). Niewypłacalność ogłasza Sąd Handlowy (Juzgado de
lo Mercantil). Od tego momentu wierzyciele mają miesiąc na poinformowanie
administracji upadłościowej o długach, które wobec nich ma dana spółka. Sąd powołuje
administrację upadłościową, w skład której wchodzą osoby odpowiedzialne za
przeprowadzenie postępowania upadłościowego (adwokat, audytor/ekonomista i
przedstawiciel wierzycieli).
Sądowe ogłoszenie niewypłacalności nie wstrzymuje statutowej działalności spółki. W
przypadku konkursu dobrowolnego dłużnik utrzymuje prawo do prowadzenia swoich
spraw i zaciągania zobowiązań pod kontrolą administracji upadłościowej. W konkursie
koniecznym owe uprawnienia dłużnika zostają zawieszone i przechodzą w ręce
administracji.
ABC biznesu
72. 72
W ciągu dwóch miesięcy od sądowego ogłoszenia niewypłacalności, administracja
upadłościowa musi przedstawić raport (informe de la administración concursal), który
zawiera m.in. listę wierzycieli i plan przyszłych działań i decyzji. Możliwe jest zawarcie
ugody z wierzycielami, która podlega postanowieniom sądowym, tzn. akceptacji
sądowej.
Najważniejszym etapem postępowania konkursowego jest doprowadzenie do
zaspokojenia dłużników niewypłacalnego podmiotu. Możliwe jest to na dwa sposoby:
poprzez zawarcie porozumienia (fase de convenio) lub poprzez likwidację (fase de
liquidación).
Celem likwidacji jest doprowadzenie do wygaśnięcia spółki i zakończenia jej
działalności. Natomiast porozumienie ma na celu ustalenie sposobu, w jaki zostaną
zaspokojeni wierzyciele, aby spółka mogła kontynuować działalność. W ramach
porozumienia możliwe jest zmniejszenie sumy poszczególnych zadłużeń lub
przesuniecie daty ich spłaty.
ABC biznesu
73. 73
1 stycznia 2012 r. w Hiszpanii weszła w życie nowelizacja prawa upadłościowego.
Pozwala ona w większym zakresie na zawieranie porozumień z wierzycielami i
znajdowanie sposobów dofinansowania bez konieczności uzyskania sądowej deklaracji
niewypłacalności.
Źródło: Opracowanie z marca 2012 r. kancelarii prawnej Monereo Meyer Marinel-lo
Abogados, Alfonso XII, 30, 5º, E-28014 Madrid
ABC biznesu
74. 74
ABC biznesu
Wypisy z hiszpańskiego Głównego Rejestru Handlowego
Główny Rejestr Handlowy w Hiszpanii (Registro Mercantil Central) jest odpowiednikiem
polskiego Krajowego Rejestru Spółek Handlowych. O wypis z rejestru dotyczący danej
firmy hiszpańskiej, można wystąpić pisemnie lub on-line (opłatę uiszcza się wówczas
kartą płatniczą). Opłaty wahają się od 1,80 do 3,30 EUR w zależności od danych, które
ma zawierać dokument.
Regionalne Rejestry Handlowe w Hiszpanii
Istnieje również możliwość pisemnego wystąpienia o wypis z Regionalnego Rejestru
Handlowego, odpowiedniego dla miejsca siedziby firmy. Procedura występowania o
wypis może różnić się w zależności od regionu.
Wykaz Rejestrów Handlowych działających w poszczególnych regionach Hiszpanii
znajduje się pod adresem: http://www.rmc.es/DireccionesMercantiles.aspx?lang=es.
75. Handel obwoźny
Szacuje się, że w Hiszpanii istnieje od 3,5 do 5 tys. działających okresowo targowisk, które
zapewniają 50 tys. bezpośrednich miejsc pracy i około 65 tys. pośrednich. Targowiska
generują przychody dla samorządów lokalnych – średnio 40.000 euro w każdej miejscowości.
Sprzedaż obwoźna może się odbywać wyłącznie w miejscach wyznaczonych przez władze
danego miasta lub gminy.
Handel obwoźny może dotyczyć:
• stałej sprzedaży na lokalnych rynkach
• okazjonalnej lub okresowej sprzedaży na lokalnych rynkach
• sprzedaży ulicznej
• sprzedaży obwoźnej z wykorzystaniem przystosowanych do tego pojazdów, zatwierdzonych
przez władze sanitarne miasta lub gminy (np. chłodnie)
Najczęściej spotykany jest handel na rynkach miejskich.
75
ABC biznesu
76. 76
Sprzedażą obwoźną nie są:
• sprzedaż z dostawą do miejsca zamieszkania
• sprzedaż wysyłkowa
• sprzedaż w przystosowanych do tego automatach
Na stoiskach sprzedaży obwoźnej zabroniona jest sprzedaż produktów, które
według władz sanitarnych mogą stanowić zagrożenie:
• mięsa, drobiu, dziczyzny świeżej lub mrożonej
• mleka w opakowaniach, mleka pasteryzowanego
• serów świeżych, twarogów, śmietany, masła, jogurtów i pozostałego nabiału
• wyrobów cukierniczych i piekarniczych z nadzieniem lub z polewą
• makaronów i klusków świeżych lub nadziewanych
• anchois, produktów wędzonych i innych pół konserw
• innych produktów, które władze sanitarne określą jako stanowiące zagrożenie
dla zdrowia
ABC biznesu
77. 77
Powyższe produkty mogą być dopuszczone do sprzedaży wyłącznie, gdy są
odpowiednio opakowane i przechowywane w chłodziarkach.
W większości regionów Hiszpanii istnieją związki zrzeszające obwoźnych sprzedawców,
które posiadają wszelkie niezbędne informacje dotyczące tego typu działalności na
danym obszarze.
ABC biznesu