2. 2
Japoński elementarz
Japonia leży w Azji Wschodniej na Pacyfiku, mieszka tu ok. 126 mln osób, z czego ok. 50
proc. w trzech miastach: Tokio, Osace i Nagoi. Stolicą Japonii jest od 1864 roku Tokio.
Japonia od kontynentu oddzielona jest Morzem Japońskim. Archipelag Japoński rozciąga
się od Wysp Nansei na południu, po Hokkaido na północy i składa się z ok. 4 000 wysp.
Największe z nich to: Honshu, Hokkaido, Kyushu i Shikoku. W sumie Japonia liczy
377,835 km kw., z czego ponad 3/4 jej obszaru to góry, dlatego kraj ma bardzo mało
gruntów uprawnych. W Japonii językiem urzędowym jest japoński. Natomiast jednostką
monetarną jest yen (aktualny kurs: http://www.nbp.pl/).
Geografia
3. 3
Klimat kraju kształtuje się inaczej na poszczególnych wyspach. Zimą na północy są obfite
opady śniegu, jednak w Tokio może ich nie być w ogóle, lub są niewielkie i utrzymują się
tylko kilka dni. W Japonii można wyróżnić trzy strefy klimatyczne: zwrotnikową na
południu, podzwrotnikową w części środkowej, oraz umiarkowaną ciepłą na północy. Na
wszystkie strefy klimatyczne ma również wpływ klimat monsunowy, którego zasięg
obejmuje wyspy i kształtuje morski charakter klimatu kraju. Poza wyspami Nansei oraz
południową częścią Kyushu, w Japonii wyraźnie zaznaczają się cztery pory roku. Napływ
chłodnych mas powietrza z kontynentu azjatyckiego w zimie oraz ciepłych mas znad
Pacyfiku w lecie jest przyczyną znacznego zróżnicowania klimatu w poszczególnych
częściach archipelagu. Od późnego lata do wczesnej jesieni, w tym rejonie świata
występują tajfuny, czasami wraz z opadami, Japonia bowiem leży w strefie sejsmicznie
czynnej. Kraj znajduje się w jednym z najbardziej aktywnych wulkanicznie i sejsmicznie
regionów świata, stąd też często występują tu trzęsienia ziemi, zdarza się tsunami
wywołane trzęsieniem ziemi, ale pod dnem oceanu.
Japoński elementarz
4. 4
Dziś wielu Japończyków wyznaje światopogląd materialistyczny, tym niemniej ponad 90
proc. z nich praktykuje zarówno shintoizm, jak i buddyzm. Buddyzm dotarł do Japonii z
Korei w VI wieku n.e., natomiast shintoizm jest tradycyjną religią Japonii opartą na
mitologii japońskiej, charakteryzującą się politeizmem i różnorodnością przejawów i
kultów. Wierzenia shintō nie posiadają wspólnego kanonu, organizacji ani świętych ksiąg.
Ów powstały w czasach prehistorycznych system animistycznych wierzeń ludowych
oddaje cześć zamieszkującym w przyrodzie bóstwom kami. Jak głosi mit stworzenia
świata, cesarz jest potomkiem bogini Słońca-Amaterasu- przewodniego bóstwa w
panteonie bóstw shintoistycznych.
Praktyki shintoistyczne stanowią ważny element ceremonii związanych z narodzinami,
ślubem a także wielu innych uroczystości towarzyszących codziennemu życiu. Ceremoniał
buddyjski jest natomiast wykorzystywany w uroczystościach pogrzebowych oraz w bardzo
głęboko zakorzenionym i szeroko rozbudowanym w Japonii kulcie przodków.
Religia
Japoński elementarz
5. 5
Ten wyspiarski kraj, podzielony na 47 prefektur, jest dziedziczną monarchią konstytucyjną.
Zgodnie z konstytucją z 3 listopada 1946 głową państwa jest cesarz, który nie sprawuje
realnych rządów, pełni natomiast funkcje reprezentacyjne oraz symbolizuje jedność
narodu i państwa.
Najwyższym organem władzy oraz jedynym organem ustawodawczym jest dwuizbowy
parlament, zwany Kokkai (Zgromadzenie Narodowe), składający się z niższej Izby
Reprezentantów (Shūgiin) oraz wyższej Izby Radców (Sangiin). W izbie niższej
parlamentu zasiada 480 posłów, a jej kadencja trwa cztery lata. 300 parlamentarzystów
izby niższej wybieranych jest w systemie większościowym z jednomandatowych okręgów
wyborczych, natomiast 180 pochodzi z wyborów w systemie proporcjonalnym w ramach
list krajowych.
Ustrój polityczny i podział władzy
Japoński elementarz
6. 6
W izbie wyższej zasiada natomiast 242 radców, którzy wybierani są na sześć lat, przy
czym połowa izby wyższej odnawiana jest co trzy lata. 146 członków izby wyższej
parlamentu pochodzi z wyborów w 47 prefekturalnych okręgach wyborczych, natomiast 96
z wyborów w systemie proporcjonalnym w ramach list krajowych.
Wybory do parlamentu są powszechne i tajne, a odbywające się w nim sesje dzielą się na
sesje zwyczajne, nadzwyczajne i specjalne.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na czele którego stoi wybierany przez Zgromadzenie
Narodowe oraz mianowany przez cesarza premier. Funkcję tę z reguły pełni przywódca,
ewentualnie członek rządzącej partii lub koalicji mającej większość w parlamencie. W
skład Rady Ministrów oprócz premiera wchodzą mianowani i odwoływani przez niego
ministrowie. Zgodnie z konstytucją większość członków rządu musi być członkami
parlamentu. Rząd odpowiada przed parlamentem.
Japoński elementarz
7. 7
Japońskie społeczeństwo jest złożone, zorganizowane, zhierarchizowane i zorientowane
na grupę, a w porównaniu ze społeczeństwem polskim działa prawie jak jeden organizm.
W Japonii kładzie się duży nacisk na utrzymanie harmonii w relacjach między ludzkich i
unika się bezpośrednich konfrontacji. Japońskie praktyki religijne są również bardziej
zorientowane społecznie i wybiórcze, w przeciwieństwie do głębokiego osobistego
doświadczania istoty wyższej, typowego dla Europy. Etyka, podobnie jak język, jest
stosowana w odniesieniu do konkretnej sytuacji. Podczas budowania relacji, co jest
procesem niezbędnym i powinno poprzedzać dokonanie sprzedaży lub podpisanie
kontraktu, należy największy nacisk położyć na zaufanie, lojalność i długoterminowe
zaangażowanie oraz wynikające z tego zobowiązania.
Różnice kulturowe
Japoński elementarz
8. 8
Grupowe podejmowanie decyzji jest dosyć istotnym procesem w kulturze biznesowej w
Japonii i wbrew pozorom jest to działanie oddolne. Wyjątkiem są firmy rodzinne i małe
przedsiębiorstwa. Mimo tego nawet w dużych firmach rodzinnych, gdzie decyzje
podejmowane są odgórnie, sam proces jest prowadzony tak, aby stworzyć wrażenie
współuczestnictwa w procesie decyzyjnym pozostałych członków firmy.
Tego typu proces decyzyjny jest znacznie wolniejszy od tego na Zachodzie, ale buduje
poczucie więzi i współodpowiedzialności za firmę. W związku z powyższym, kadra
kierownicza nie powinna oczekiwać, że „ubije interes" w przeciągu kilku dni.
Jednocześnie, niezbędna jest ciągła praca nad wzmocnieniem relacji i zaufania pomiędzy
partnerami, oraz przede wszystkim współpraca na wszystkich szczeblach- łącznie z
szeregowymi pracownikami japońskiej firmy, jeśli istnieje taka możliwość.
Japoński elementarz
9. 9
W japońskiej kulturze biznesowej przywiązuje się dużą wagę do kontaktów personalnych,
których nawiązanie i utrzymanie jest procesem niezwykle czasochłonnym i długotrwałym.
Cierpliwość i systematyczna aktualizacja informacji są niezbędne dla sfinalizowania
umowy. Zwyczaje i tempo zawierania kontraktów handlowych są odmienne od tych
przyjętych w Polsce. Ważnym, jest aby Polscy przedsiębiorcy zatrudnili profesjonalnego
tłumacza, który pomoże im w komunikacji ze stroną japońską, szczególnie w przypadku
spotkań z kadrą zarządzającą firmy i osobami decyzyjnymi, które w wielu przypadkach nie
mówią po angielsku i zdecydowanie wolą rozmawiać po japońsku. Dlatego firmy z Polski,
które planują wejść na rynek japoński, powinny rozważyć zatrudnienie mającego dobrą
opinię i kontakty agenta lub dystrybutora i przygotować się do częstych osobistych wizyt w
ramach pielęgnowania kontaktów biznesowych.
Japoński elementarz
10. 10
Zrozumienie japońskiej kultury biznesu jest niezwykle przydatne, a w niektórych
przypadkach niezbędne dla osiągnięcia lub kontynuacji sukcesu na rynku japońskim. Nie
należy ulec iluzji, jakoby fakt wymiany korespondencji i spotkań odbywających się w
języku angielskim miał być dowodem na to, iż wzajemne stosunki z japońskim partnerem
będą budowane w stylu europejskim- nic bardziej mylnego. Niezrozumienie tego stanu
rzeczy może w bardzo krótkim czasie doprowadzić do utraty możliwości biznesowych. W
Japonii wręczanie upominków jest mile widziane podczas rożnych wydarzeń biznesowych.
Gadżety firmowe lub regionalne pamiątki są jak najbardziej na miejscu. Istotna jest jakość,
nie wartość ofiarowanej rzeczy, ma ona bowiem mieć znaczenie symboliczne. Natomiast
niezwykłą staranność należy dołożyć do wyboru opakowania, które powinno być bardzo
estetyczne i ładnie wyglądać. W zasadzie jest ono wręcz ważniejsze od samego prezentu.
Należy także pamiętać, że w Japonii komplet w liczbie CZTERY jest postrzegany jako zły
znak, bowiem liczba cztery i znak chiński oznaczający śmierć są tak samo wymawiane.
Akceptowalna jest forma upominków dla grupy, które potem mogą być rozdzielone
pomiędzy jej członkami.
Japoński elementarz
11. 11
Biznesmeni przyjeżdżający do Japonii powinni przede wszystkim zaopatrzyć się w dużą
ilość wizytówek, najlepiej dwustronnych, wydrukowanych w języku polskim i japońskim. W
przypadku, gdy wydrukowanie wizytówek dwujęzycznych polsko-japońskich jest z różnych
przyczyn niemożliwe, należy przywieźć ze sobą wizytówki tylko w języku angielskim.
Zwyczaj wymiany wizytówek służy sformalizowaniu procesu przedstawiania się i ustaleniu
statusu wymieniających się nimi osób. Należy pamiętać, że wizytówki wręczamy oburącz.
Japończycy kłaniają się sobie przy powitaniu, natomiast w przypadku obcokrajowców,
chętniej podadzą rękę na przywitanie. Bardzo stosownym jest odpowiedzenie lekkim
ukłonem na ukłon ze strony japońskiej. Japończycy zwracają się do siebie po nazwisku w
relacjach biznesowych, a początkowe kontakty i relacje biznesowe wymagają zachowania
zasad formalności i uprzejmości.
Japoński elementarz
12. 12
Pierwsza wizyta biznesowa w Japonii powinna być odbyta w towarzystwie tłumacza lub
dwujęzycznego asystenta/ki. Wielu decydentów i kadra zarządzająca w Japonii nie mówi
po angielsku, mimo, że osoby te potrafią się przywitać i czytać opracowania dotyczące ich
branży czy biznesu w języku angielskim. Język angielski w Japonii nauczany jest już od
szkoły podstawowej, ale największy nacisk kładzie się na umiejętność czytania i pisania w
tym języku, a nie rozumienia ze słuchu czy mówienia w tym języku. Z tych względów
strona japońska oczekuje od partnera biznesowego przyprowadzenia tłumacza na
spotkanie, jeśli poważnie traktuje on nawiązanie współpracy. Stawka takiego tłumaczenia
może być wysoka, szczególnie w przypadku języka polskiego, ale zabranie ze sobą
tłumacza daje sygnał, że druga strona poważnie angażuje się w działania w celu wejścia
na rynek japoński i nawiązania wieloletniej współpracy z japońską firmą.
Pierwsza wizyta biznesowa
Japoński elementarz
13. 13
Pierwsza wizyta w Japonii powinna służyć nie tylko przedstawieniu swojej firmy i jej kadry
zarządzającej, ale również pozwolić na ocenę firmy japońskiej i jej szefów pod kątem
potencjalnej przyszłej współpracy. Prośba o spotkanie tylko z przedstawicielami firmy,
którzy mówią po angielsku może spowodować utratę możliwości poznania osób
decyzyjnych w firmie. Warto wiedzieć, że w Japonii podpisanie umowy, nawet w
uproszczonej formie, w porównaniu ze standardami polskimi, jest istotne z punktu
widzenia wymogów prawnych, podatkowych, celnych i księgowych. Zobowiązania
wynikające z kontraktu są postrzegane zazwyczaj jako długoterminowe, dlatego warunki i
zapisy, szczególnie te dotyczące wyłączności, powinny być uważnie rozważone.
Japoński elementarz
14. 14
Obowiązek wizowy między Polską a Japonią zniesiono przy wjazdach do 90 dni pobytu, w
następujących celach: turystycznym, prywatnym, służbowym. Jeżeli obywatel polski udaje
się do Japonii w innym celu np.: studiów, podjęcia pracy, zobowiązany jest do uzyskania
wizy w japońskim urzędzie konsularnym w kraju zamieszkania, ponieważ nie ma
możliwości uzyskania wizy na granicy. Posiadanie biletu powrotnego, albo środków na
jego zakupienie nie jest wymagane przy wjeździe, może mieć jednak wpływ na decyzję o
pozwoleniu na wjazd, podejmowaną przez urzędnika imigracyjnego, na przejściu
granicznym. Obywatele polscy nie mają formalnego obowiązku dysponowania określoną
ilością pieniędzy na każdy dzień pobytu. Urzędnicy imigracyjni mogą jednak zażądać
udokumentowania posiadania środków finansowych i ocenić, czy są one wystarczające na
pokrycie kosztów pobytu w Japonii, zgodnie z deklaracją celu podróży. Jeżeli
obcokrajowiec nie dysponuje odpowiednimi środkami finansowymi na cały okres pobytu,
może być posądzony o przyjazd w celach zarobkowych. Urzędnik imigracyjny
prawdopodobnie nie wyrazi zgody na wjazd i pobyt na terytorium Japonii.
Obowiązek wizowy
Japoński elementarz
15. 15
Przy wjeździe bezwizowym - do 90 dni - paszport powinien być ważny co najmniej trzy
miesiące od daty planowanego wyjazdu z terytorium Japonii. W przypadku wjazdu na
podstawie wizy jego ważność powinna być dłuższa, aby umożliwiała powrót do kraju
jeszcze w okresie ważności paszportu.
W ważnych sytuacjach losowych można przedłużyć pobyt w Japonii ponad 90 dni, pod
warunkiem złożenia odpowiedniego wniosku w urzędzie imigracyjnym w Tokio, co najmniej
10 dni przed wygaśnięciem prawa pobytu.
Szczegółowych informacji na temat procedur wizowych udziela Ambasada Japonii w
Warszawie http://www.pl.emb-japan.go.jp/.
Japoński elementarz
16. 16
Klimat kraju jest uciążliwy latem - wysoka temperatura i wilgotność powietrza. Należy
bronić się przed agresywnym słońcem stosując wysokie filtry UV.
Zazwyczaj na przełomie roku, na przełomie kwietnia i maja, w połowie sierpnia (Zaduszki)
nieczynne są banki, urzędy państwowe, większość sklepów i restauracji.
W całej Japonii woda z kranu nadaje się do picia.
Urzędy typu poczta otwarte są krótko - do godz. 17-tej.
W japońskie dni świąteczne odradza się zwiedzanie muzeów ze względu na dużą liczbę
odwiedzających. Ceny biletów są dosyć drogie, dzieci i studenci mają zniżkę po okazaniu
legitymacji.
Przydatne informacje
Japoński elementarz
17. 17
Napięcie prądu w Japonii jest inne niż w Europie - 100V prąd zmienny 50 Hz w Tokio i w
rejonie Oceanu Spokojnego. Nie warto zabierać ze sobą urządzeń elektrycznych,
niedostosowanych do w/w parametrów.
Japonia nie honoruje prawa jazdy wydawanego przez władze polskie (ani krajowego, ani
międzynarodowego), gdyż jest ono wydawane na podstawie konwencji wiedeńskiej o
ruchu drogowym, która nie została ratyfikowana przez Japonię. Dlatego też polskie prawo
jazdy (zarówno krajowe, jak i międzynarodowe) nie uprawnia do prowadzenia pojazdów
mechanicznych na terenie Japonii.
Przydatne telefony : policja - tel.110, pogotowie ratunkowe tel.-119, straż pożarna - tel.
119.
Japoński elementarz
18. 18
W Japonii obowiązuje ruch lewostronny. Wydane w Polsce międzynarodowe prawo jazdy
nie jest honorowane przez władze japońskie. Procedura ubiegania się o japońskie prawo
jazdy uniemożliwia wypożyczenie i prowadzenie pojazdu podczas krótkiego turystycznego
pobytu w tym kraju. Przy dłuższym pobycie, jeżeli osoba zainteresowana ma kartę pobytu,
aby uzyskać japońskie prawo jazdy, trzeba polskie prawo jazdy przetłumaczyć na jęz.
japoński (u tłumacza, albo w ambasadzie) i udać się do japońskiego urzędu
komunikacyjnego. Trzeba tam przejść badanie wzroku i poddać się uproszczonemu
testowi sprawdzającemu umiejętność jazdy. Wówczas zostanie wydane japońskie prawo
jazdy.
Informacje dla kierowców
Japoński elementarz
19. 19
Japonia ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć połączeń komunikacyjnych - autobusowych,
kolejowych, lotniczych. W Tokio doskonale funkcjonuje metro i kolej. Bilety kolejowe
kupuje się w automatach, autobusowe u kierowcy. Środki transportu są szybkie i
punktualne. Jednak większość informacji na ich temat pisana jest po japońsku. Autostrady,
drogi szybkiego ruchu, przejazdy tunelami są płatne. Można parkować tylko w
wyznaczonych miejscach.
Podróżowanie po kraju
Japoński elementarz
21. 21
Co warto wiedzieć o gospodarce
Japonia to druga lub trzecia najbardziej technologicznie rozwinięta gospodarka świata.
Wysokie czwarte-piąte miejsce zajmuje też pod względem PKB - według parytetu siły
nabywczej, a pod względem PKB na jednego mieszkańca (36,200 tys. dol.) liczonego wg.
PPP mieści się w pierwszej 40 państw świata. Gospodarka japońska w dużej mierze
opiera się na imporcie surowców produkcyjnych i paliw.
Japonia od 20 lat znajduje się w stanie stagnacji gospodarczej wynikającej z kilku
czynników (m.in. problemy demograficzne – starzejące się społeczeństwo, niski
współczynnik dzietności kobiet, błędy w polityce makroekonomicznej). W ostatnich latach
doszły do tego skutki ogólnoświatowego kryzysu finansowego i związana z nim silna
aprecjacja jena oraz straty wynikłe z wielkiego trzęsienia ziemi i tsunami w marcu 2011 r.
oraz ochłodzenia, a nawet pewnych zaburzeń w stosunkach z Chinami, które miały
miejsce w 2012 r.
22. 22
W handlu zagranicznym, po raz pierwszy od 30 lat pojawił się deficyt w wysokości 32 mld
dol. spowodowany głównie skutkami trzęsienia ziemi, aprecjacją jena i kryzysem w strefie
euro. Główni odbiorcy japońskich towarów to: Chiny (18,1%), USA (17,6 %), Republika
Korei (7,7 %), Tajwan (5,8%) oraz Tajlandia (5,5 %), a dostawcy: Chiny (21,3 %), USA
(8,6 %), Australia (6,4 %), Arabia Saudyjska (6,2%) ZEA (5 %) oraz Republika Korei (4,6
%).
W 2013 r. Japonia zanotowała największy deficyt handlowy w wysokości 11,47 bilionów
jenów (o 65,3% więcej niż w 2012 r.), był to skutek większych wydatków na surowce
energetyczne wynikający z deprecjacji jena. Analitycy uznali, że japońska gospodarka nie
może opierać się na inwestycjach z zysków z handlu zagranicznego i wymaga od rządu
premiera Shinzo Abe szeregu reform. Wartość japońskiego importu wzrosła o 15,0%, do
81,26 bilionów jenów. O 17,5% wzrosła wartość importu LNG, a o 16,3% wartość importu
ropy naftowej.
W drugim kwartale 2014 r. odnotowano jednak znaczny spadek PKB Japonii (-6,8% w
stosunku do drugiego kwartału 2013 r.).
Co warto wiedzieć o gospodarce
23. 23
Z powodu bardzo nielicznego występowania bogactw naturalnych w Japonii w prawie 90%
kraj ten uzależniony jest od surowców importowanych. Z nielicznych złóż surowcowych
wymienić należy złoża węgla kamiennego, miedzi, cyny, manganu, cynku, ołowiu oraz
pirytu. W północno-zachodniej części Honshu występują także nieliczne zasoby ropy
naftowej, których eksploatacja pokrywa jedynie 0,3% potrzeb krajowych. W związku z tym
wszystkie paliwa energetyczne oraz rudy metali (głównie żelaza i boksyty) Japonia musi
sprowadzać z zagranicy. Prawie 90% produkcji przemysłowej oparte jest na surowcach
importowanych.
Bogactwa naturalne
Co warto wiedzieć o gospodarce
24. 24
Ze względu na wyspiarskie położenie Japonii jedynymi możliwymi przejściami granicznymi
są porty lotnicze oraz morskie. Trzy największe międzynarodowe porty lotnicze to:
międzynarodowy port lotniczy Narita obsługujący aglomerację Tokio, port lotniczy Kansai
w Osace oraz hubu w Nagoi. Połączenia z niektórymi krajami regionu obsługuje również
tokijskie lotnisko Haneda. Do największych japońskich portów morskich należą: Nagoja,
Chiba, Jokohama, Kitakiushu, Osaka, Tokio oraz Kobe.
Japonia posiada doskonale utrzymaną sieć dróg (1 177 278 km długości) i autostrad
(6,114 km), których gęstość jest największa na świecie i wynosi 312 km/100 km kw. W
Japonii obowiązuje ruch lewostronny.
Infrastruktura transportowa (przejścia
graniczne, lotniska, porty)
Co warto wiedzieć o gospodarce
25. 25
Japonia posiada również najnowocześniejszy oraz najbardziej wszechstronnie rozwinięty
transport kolejowy na świecie, a długość linii kolejowych przekracza 23,000 km i wciąż
rośnie. Dumą Japończyków jest osiągający prędkość 320 km/h shinkansen. Sieć szybkiej
kolei obejmuje obecnie ponad 1800 km i nadal jest rozbudowywana. Cztery największe
wyspy archipelagu posiadają połączenia kolejowe, na których głównym przewoźnikiem
jest grupa Japan Railway (JR).
Tokio, Jokohama, Osaka, Nagoja, Sapporo, Kobe, Kioto, Fukuoka, a także Sendai mają
doskonale rozbudowaną sieć metra. Ponadto komunikację podmiejską uzupełniają inne
systemy, takie jak napowietrzna kolej jednoszynowa oraz tramwaje.
Szczegółowe informacje na temat połączeń metra w największych miastach Japonii oraz
połączeń kolejowych na terytorium całego kraju, uwzględniające ceny oraz czas
przejazdów na poszczególnych trasach, dostępne są na stronie internetowej:
http://www.hyperdia.com.
Co warto wiedzieć o gospodarce
26. 26
Ministerstwa japońskie prowadzą ścisła współpracę z organizacjami branżowymi i
regionalnymi skupiającymi przedstawicieli sektora prywatnego. Największą i najbardziej
wpływową organizacją biznesową w Japonii jest Nippon Keidanren, skupiający największe
firmy japońskie.
Za promocję eksportu japońskiego i inwestycji w Japonii odpowiedzialna jest Japońska
Organizacja Handlu Zagranicznego (JETRO).
Struktura administracji gospodarczej
Co warto wiedzieć o gospodarce
27. 27
Japonia posiada również najnowocześniejszy oraz najbardziej wszechstronnie rozwinięty
transport kolejowy na świecie, a długość linii kolejowych przekracza 23,000 km i wciąż
rośnie. Dumą Japończyków jest osiągający prędkość 320 km/h shinkansen. Sieć szybkiej
kolei obejmuje obecnie ponad 1800 km i nadal jest rozbudowywana. Cztery największe
wyspy archipelagu posiadają połączenia kolejowe, na których głównym przewoźnikiem
jest grupa Japan Railway (JR).
Tokio, Jokohama, Osaka, Nagoja, Sapporo, Kobe, Kioto, Fukuoka, a także Sendai mają
doskonale rozbudowaną sieć metra. Ponadto komunikację podmiejską uzupełniają inne
systemy, takie jak napowietrzna kolej jednoszynowa oraz tramwaje.
Szczegółowe informacje na temat połączeń metra w największych miastach Japonii oraz
połączeń kolejowych na terytorium całego kraju, uwzględniające ceny oraz czas
przejazdów na poszczególnych trasach, dostępne są na stronie internetowej:
http://www.hyperdia.com.
Co warto wiedzieć o gospodarce
29. 29
ABC biznesu
Japonii istnieją cztery formy prowadzenia działalności gospodarczej przez firmy z Polski,
tj.: przedstawicielstwo, oddział, filia i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością- partnerskiej
oraz cywilnej.
1. Przedstawicielstwo (代表本部, representative office) może podejmować takie działania,
jak: badania rynkowe, gromadzenie informacji, nabywanie dóbr, reklama i publikacje,
natomiast nie może prowadzić działalności handlowej (sprzedaży). Ponadto,
przedstawicielstwo nie posiada uprawnień do otwarcia rachunku bankowego lub zawarcia
umowy najmu nieruchomości. Umowy tego typu mogą być zawierane przez firmę-matkę
lub jej reprezentanta zgodnie z posiadanymi indywidualnymi uprawnieniami w biurze
przedstawicielstwa. Otworzenie przedstawicielstwa nie wymaga rejestracji.
Formy działalności
30. 30
2. Oddział (支部, branch office) posiada pełną zdolność do czynności prawnych, jednakże
nie posiada odrębnego statusu prawnego i podlega pod status prawny swojej macierzystej
firmy, dlatego wszelkie zobowiązania zaciągnięte przez oddział obciążają macierzystą
firmę. Odział jest najprostszą i najczęściej wybieraną przez obcokrajowców formą
prowadzenia działalności gospodarczej w Japonii.
3. Filia (子会社, subsidiary company). W przypadku otwarcia filii, firma zagraniczna jest
zobowiązana wskazać, jaką ta spółka będzie miała formę: spółki akcyjnej (株式会社, joint-
stock corporation), spółki z o.o. (合同会社, limited liability company) lub innej zbliżonej
formy określonej w japońskim prawie spółek handlowych (np.: 合名会社, unlimited
partnership lub 合資会社, limited partnership). Filia jest oddzielną firmą w stosunku do
zakładającej ją firmy zagranicznej, dlatego odpowiedzialność macierzystej firmy jest
ograniczona do wysokości udziałów w kapitale zakładanej spółki.
ABC biznesu
31. 31
4. Forma spółki partnerskiej i cywilnej (有限責任事業組合, limited liability partnership)
jest partnerstwem tylko między partnerami posiadającymi udziały w spółce, których
odpowiedzialność jest ograniczona co do wysokości udziałów. Spółkę taką charakteryzuje
głównie fakt, że porozumienia i wewnętrzne reguły mogą być dowolnie tworzone umową
między partnerami posiadającymi udziały w spółce. Ponadto, sama spółka nie podlega
opodatkowaniu, jednak podatek uzależniony jest od dochodów liczonych od udziałów
partnera w spółce.
Innymi metodami prowadzenia działalności gospodarczej w Japonii są: utworzenie joint-
venture z firmą japońską lub inwestycyjną albo nabycie udziałów w japońskiej firmie.
ABC biznesu
32. 32
W kwietniu 2009 r. zostały wprowadzone reformy podatkowe mające na celu zwiększenie
inwestycji zagranicznych poprzez wykorzystanie funduszy.
Dzięki poprawkom wprowadzonym w kwietniu 2009 r. do japońskiego prawa
podatkowego, o wiele łatwiej jest inwestować w japońskie firmy poprzez fundusze (venture
capital funds, corporate restructuring funds itp.). Na stronie internetowej JETRO, można
znaleźć więcej informacji dotyczących wprowadzonych zmian oraz kryteriów, jakie należy
spełnić, by móc dokonywać tego typu inwestycji.
Co należy przygotować, aby rozpocząć działalność gospodarczą w Japonii:
• zarejestrowaną pieczątkę oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z założycieli
(inwestorów);
• zarejestrowaną pieczątkę oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z dyrektorów;
• zarejestrowaną pieczątkę przedstawiciela firmy, często przygotowaną jako zestaw z
pieczątką dla banku i pieczątką firmową;
• konto w banku.
ABC biznesu
33. 33
Statut założycielski
Statut założycielski musi być przygotowany zgodnie z prawem o spółkach oraz powinien
zawierać trzy rodzaje informacji: zapisy obowiązkowe, zapisy nieobowiązkowe i zapisy
fakultatywne.
Zapisy obowiązkowe
• Cele
• Nazwa handlowa
• Adres
• Wielkość lub minimalna kwota kapitału zakładowego
• Nazwa lub oznaczenie i adres każdego z założycieli (inwestorów)
• Całkowita liczba udziałów
Zapisy nieobowiązkowe
W tej sekcji powinny znaleźć się zapisy dotyczące: udziałów, kontrybucji, zasad
dotyczących restrykcji związanych z transferem udziałów.
ABC biznesu
34. 34
Zapisy fakultatywne
Dotyczą roku rozliczeniowego oraz metody podawania informacji do wiadomości
publicznej.
Złożenie statutu założycielskiego u notariusza - niezbędne dokumenty:
• 3 zestawy statutu założycielskiego podbite pieczątkami
• Znaczek skarbowy w wysokości 40 000 jenów, do kupinia na poczcie lub innym
stosownym urzędzie
• Certyfikat rejestracji pieczątki (dla każdego z założycieli/inwestorów, wydany nie później
niż na trzy miesiące przed złożeniem dokumentów u notariusza)
• Około 52 000 jenów w gotówce, tj. 50 000 dla notariusza i około 2 000 jenów za
potwierdzoną notarialnie kopię (250 jenów za stronę)
• Dokument potwierdzający tożsamość
• Jeśli przedstawiciel ma złożyć dokumenty w imieniu założycieli, to wymaga to
stosownego upoważnienia.
ABC biznesu
35. 35
Depozyt bankowy
Depozyt bankowy powinien być złożony po złożeniu stosownych dokumentów u
notariusza, ale przed wnioskiem o rejestrację.
Przygotowanie dokumentów do rejestracji:
• Wniosek o rejestrację
• Zgoda od założycieli
• Uchwała dotycząca mianowania dyrektorów i lokalizacji biura
• Zgoda dyrektorów na mianowanie
• Certyfikat rejestracji pieczątki dla wszystkich dyrektorów
• Raport i dodatkowe dokumenty wykonane przez dyrektorów
• Dokument poświadczający depozyt
• Zaświadczenie od wyznaczonego przedstawiciela dotyczące wysokości kapitału
• Rejestracja odcisku pieczątki
• Informacja dotycząca złożonych dokumentów
ABC biznesu
36. 36
• Wydruk zawartości złożonych dokumentów/ lub informacja wydrukowana na formularzu
OCR
• Niezbędne jest także przygotowanie znaczków skarbowych odpowiednich w wartości
względem podatku od rejestracji w wysokości 0,007 % od wartości kapitału, lub minimum
150 000 jenów.
Jeśli wszystkie dokumenty są poprawne, data ich złożenia staje się datą założenia firmy.
UWAGI: Dokumenty składa się do urzędu rejestrującego (tokisho). Duże miasta mają
zazwyczaj jedno takie biuro. Lista w języku japońskim dotycząca jurysdykcji
poszczególnych instytucji dostępna jest na stronie japońskiego Ministerstwa
Sprawiedliwości.
Notariusz - lista biur notarialnych w języku japońskim dostępna jest na stronie
Japońskiego Stowarzyszenia Notariuszy.
ABC biznesu
37. 37
Urząd skarbowy
• Zawiadomienie o założeniu firmy - nie później niż na dwa miesiące od daty założenia
firmy
• Podanie o zgodę na wypełnienie „Blue Tax Return" - niezbędne, aby uzyskać zwolnienia
związane z Blue Tax Return
• Zawiadomienie o utworzeniu biura wypłacającego pensje
• Podanie dotyczące terminów płatności podatków dochodowych
Regionalny urząd podatkowy
• Zawiadomienie o założeniu firmy
Obowiązkowe zawiadomienia,
notyfikacje po założeniu firmy
ABC biznesu
38. 38
Urząd miejski
• Zawiadomienie o założeniu firmy
Biuro ubezpieczenia społecznego
• Zawiadomienie o nowym podaniu
• Zawiadomienie o bieżących warunkach i stosownym biurze
• Zawiadomienie o nabyciu podmiotowości ubezpieczeniowej
Uwagi: powyższe zawiadomienia niezbędne są do przystąpienia do ubezpieczenia
zdrowotnego i systemu emerytalnego.
Biuro inspekcji pracy
• Zawiadomienie o powstaniu stosunku ubezpieczenia społecznego
• Deklaracja dotycząca pracowniczych składek ubezpieczeniowych
Biuro bezpieczeństwa pracy
• Zawiadomienie o założeniu firmy objętej ubezpieczeniem pracowniczym
• Zawiadomienie o nabyciu statusu objętego ubezpieczeniem pracowniczym
Uwagi: powyższe zawiadomienia umożliwiają korzystanie z opieki społecznej
po tym, jak pracownik staje się bezrobotny.
ABC biznesu
39. 39
Rejestracja firm
Co należy przygotować, aby rozpocząć działalność gospodarczą w Japonii
• Zarejestrowana pieczątka oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z założycieli
(inwestorów)
• Zarejestrowana pieczątka oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z dyrektorów
• Zarejestrowana pieczątka przedstawiciela firmy, często przygotowana jako zestaw z
pieczątką dla banku i pieczątką firmową
• Konto w banku
ABC biznesu
40. 40
Statut założycielski
Statut założycielski musi być przygotowany zgodnie z prawem o spółkach oraz powinien
zawierać trzy rodzaje informacji: zapisy obowiązkowe, zapisy nieobowiązkowe i zapisy
fakultatywne.
Zapisy obowiązkowe
• Cele firmy
• Nazwa handlowa
• Adres siedziby
• Wielkość lub minimalna kwota kapitału zakładowego
• Nazwa lub oznaczenie i adres każdego z założycieli (inwestorów)
• Całkowita liczba udziałów
ABC biznesu
41. 41
Zapisy fakultatywne
Dotyczą roku rozliczeniowego oraz metody podawania informacji do wiadomości
publicznej.
Złożenie statutu założycielskiego u notariusza - niezbędne dokumenty:
• trzy zestawy statutu założycielskiego podbite pieczątkami;
• znaczek skarbowy w wysokości 40 000 jenów, dostępny na poczcie lub innym
stosownym urzędzie;
• certyfikat rejestracji pieczątki (dla każdego z założycieli/inwestorów, wydany nie później
niż na trzy miesiące przed złożeniem dokumentów u notariusza);
• około 52 000 jenów w gotówce, tj. 50 000 dla notariusza i około 2 000 jenów za
potwierdzoną notarialnie kopię (250 jenów za stronę);
• dokument potwierdzający tożsamość;
• jeśli przedstawiciel ma złożyć dokumenty w imieniu założycieli, to wymaga to
stosownego upoważnienia.
ABC biznesu
42. 42
Depozyt bankowy
Depozyt bankowy powinien być złożony po dostarczeniu stosownych dokumentów do
notariusza, ale przed wnioskiem o rejestrację.
ABC biznesu
43. 43
• Wniosek o rejestrację
• Zgoda od założycieli
• Uchwała dotycząca mianowania dyrektorów i lokalizacji biura
• Zgoda dyrektorów na mianowanie
• Certyfikat rejestracji pieczątki dla wszystkich dyrektorów
• Raport i dodatkowe dokumenty wykonane przez dyrektorów
• Dokument poświadczający depozyt
• Zaświadczenie od wyznaczonego przedstawiciela dotyczące wysokości kapitału
• Rejestracja odcisku pieczątki
• Informacja dotycząca złożonych dokumentów
• Wydruk zawartości złożonych dokumentów lub informacja wydrukowana na formularzu
OCR
Przygotowanie dokumentów do
rejestracji
ABC biznesu
44. 44
• Niezbędne jest także przygotowanie znaczków skarbowych odpowiednich w wartości
względem podatku od rejestracji w wysokości 0,007 % od wartości kapitału, lub minimum
150 000 jenów.
Jeśli wszystkie dokumenty są poprawne, data ich złożenia staje się datą założenia firmy.
Dokumenty składa się do urzędu rejestrującego (tokisho). Duże miasta mają zazwyczaj
jedno takie biuro.
ABC biznesu