2. Introspekcija
Razvoj psiholoških metoda počeo s primjenom
introspekcije
Posebno obučeni ispitanici pod kontrolisanim
uslovima sistematski i neposredno prate
doživljavanje svojih psihičkih procesa i stanja
U izvornom obliku danas se ne koristi zbog
nedostataka
Mnoge metode i tehnike koriste introspektivne
podatke kao dopunske: nema zamjene za iskaze
ispitanika o tome šta misle o nekom problemu,
kako se osjećaju, čega se sjećaju

3. Posmatrački metod
Prikupljanje podataka o nekoj pojavi ili bilježenje različitih
kvantitatvih indikatora o toj pojavi
Naučno posmatranje: unaprijed utvrđen plan i cilj, registrovanje
sve ono što je od značaja za istraživački problem, nepristrasnost
Podaci se mogu iskoristiti u različite svrhe:
1) procjena unutrašnjih zbivanja osobe
2) ispitivanje određenih pravilnosti u odvijanju psihičkih
procesa
Podaci dobijeni ovom metodom mogu se iskoristiti kao
dopuna podacima dobijenim drugim metodama (npr.
psihološko testiranje, izlaganje terapijskom tretmanu)
Analiza slučaja (deteljan opis pojedinačnog slučaja) i
analiza sadržaja (analiza raznih dokumenata i prikupljene
arhivske građe – posredno posmatranje)

4. Eksperimentalni metod
Eksperimentator direktno izaziva i mijenja jedan ili
niz uslova (faktora) i posmatra kako se mijenjau
ponašanje i psihički procesi učesnika u eksperimentu
Na osnovu teorijskih ili empirijskih indikacija
pretpostavlja se da su ti uslovi od značaja za javljanje
pojave koju ispituje i čije dejstvo želi da utvrdi
Kontroliše uslove koji su od značaja za javljanje
pojave koju ispituje, ali koji nisu predmet njegovog
ispitivanja
Sistematski registruje i analizira poslijedice djelovanja
ispitivanih faktora na posmatranu pojavu

5. Nezavisna varijabla - uslovi koji se namjerno
mijenjaju
Zavisna varijabla- promjene u ponašanju ili
mentalnom funkcionisanju, mijenjaju se pod uticajm
nezavisne varijable
Kontrolne varijable – njihovo dejstvo se drži
konstantnim (uslovima organizacije ispitivanja ili
statističkim kontrolom)

6. Prednosti:
Kontrola nad pojavom
Mogućnost ponavljanja
Zaključivanje o uzrocima
Vrste:
Labaratorijski (svjest o sudjelovanju)
Terenski

7. Klinički metod
Usmjeren na ispitivanje nekog psihičkog problema
koji ima osoba i napor da joj bude pružena pomoć
Obuhvata: prikupljanje podataka i dijagnostički
postupak, terapiju i praćenje efekta terapije

8. Tehnike prikupljanja podataka
Upitnik – skup pitanja sastavljen prema određenim
principima, namijenjen ispitivanju jednog ili više
svojstava ličnosti, jednog ili više problema
Inventari ličnosti – upitnici namijenjeni procjeni
osobina ličnosti (jedna ili više dimenzija)

9. Intervju – razgovor između ispitivača i ispitanika
 Pitanja se unaprijed pripremaju i povezuju sa određenim
psihološki problemom
Intervju omogućuje dublje istraživanje problema, isptanik
daje šira obrazloženja svojih tvrdnji, dopunska pitanja
Uz intervju se primjenjuju i razni postupci za praćenje
ponašanja ispitanika

10. Skale procjene – učestalost javljanja ili intenzitet
nekog oblika ponašanja iskazuje se na skali grafičkog
ili numeričkog tipa (skala ocjena

11. Sociometrijski postupak – primjenjuje se za
utvrđivanje osnosa u manjim grupama
Članovi grupe treba da odrede s kim bi željeli da
obavljaju neku aktivnost, koga bi birali za vođu, koga
vole iline vole

12. Projektivne tehnike – zasnovane na pretpostavci da će
ispitanik na određeni materijal reagovati u skladu sa
nesvjesnim sadržajima svog mentalnog života
Na taj način problemi ispitanika će se ispoljiti što će
omogućiti ispitivaču razumije suštinu problema i da
mu pomogne
Sadržaji nesvjesnog ne ispoljavaju se direktno, već u
simboličkom prikrivenom obliku
Posebni sistemi tumačenja tako dobijenih podataka
Roršahov test mrlja, dopunjavanje nedovršenih
rečenica, slika

13. Psihološki testovi – tehnike procjene raznih mentalnih
funkcija
Na osnovu teorijskih indikacija i drugih testova,
pretpostavlja se da će standardizovani zadaci aktivirati
funkciju čijem mjerenju su namijenjeni
Standarizovan postupak ocjenjivanja rezultata, učinak
ispitanika se izražava numerički i poredi sa normama
grupe kojoj pripada
S obzirom na ono što testovi mjere: testovi sposobnosti,
znanja, motorike i ličnosti