Хөхний хорт хавдар

1. ХӨХНИЙ ХОРТ
ХАВДАР
С50: Malignant neoplasm of breast
Злокачественное новобразование
молочной железы
АУС-406 Г.Намуун

2. Хөхний бүтэц
• Гарал үүслээрээ хөлсний булчирхайн нэг төрөл
• 10-12 см диаметртэй
• 15-25 хэлцэнцэрээс тогтоно
• Цээжний IV-VI хавирганы түвшинд байрлана
• Үүрэг: сүү үүсгэх, хүүхэд тэжээх

3. Тодорхойлолт
Хөхний өмөн гэдэг нь хөхний булчирхайн
цоргоны хучуур эдээс гаралтай хорт хавдрыг
хэлнэ.

4. Тархалт
Дэлхийд: Монголд
• 1975 онд 25-28
• 2011 онд 76-83 тохиолдол

5. Шалтгаан, хүчин зүйлс
• Биений юм эрт/орой ирэх
• Биений юм эрт/орой зогсох
• Огт төрөөгүй эсвэл 30 наснаас хойш төрөх
• Цөөн/олон төрөх
• Хүүхдээ хөхүүлэхгүй байх эсвэл удаан хөхүүлэх
• Олон дахин үр хүндүүлэх
• Илүүдэл жинтэй тарган хүмүүс
• Умайн буюу дайврын архаг үрэвсэлтэй
• Удамшлын анамнезтэй
• Буруу хооллолт
• Хорт зуршил
• Жирэмслэлтээс хамгаалах эм удаан хэрэглэх

6. Эмгэг жам

7. Эмгэг бүтэц
Ургалтын хэлбэрээр
1. Зангилаат
2. Нэвчдэст
3. Педжет өмөн
Үндсэн хэлбэрүүд:
1. Хөхний цоргоноос гаралтай
2. Хөхний булчирхайн дэлбэнгээс гаралтай

8. Хөхний хадврын байрлал

9. Үсэрхийлэл
1. Лимфийн зангилаагаар
1. Хөхний гадна ¼- ээс суга болон
далан доорхи зангилааруу
цээжний том булчингийн ар
талаар
2. Хөхний дээд ¼- ээс эгэмний
доод зангилаа руу
3. Хөхний дотно ¼ - ээс өвчүүний
ойролцоох зангилаа руу
4. Ретропекторалт зам
2.Цусны эргэлтээр
• Яс
• Уушги
• Бөөр

10. Үе шат

11. TNM ангилал
0 T1, T1mic, T1a, T1b, T1c, N0
I T2, N1, pN1
IIA/IIB T3, N2a, pN2
IIIA T4, N2, pN2, T,
IIIB N3

12. Эмнэлзүй: Эхэн үед
• Хөхний хэлбэр, хэмжээ өөрчлөгдөх
• Хөхний толгойноос ямар нэг шингэн гарах
• Суганы хэсэгт товгор хатуу зүйл үүсэх
• Хөхний арьс хонхойж татагдах
• Хөхний толгой дээр болон түүний эргэн тойронд
тууралт гарах
• Хөхний толгойнд хонхойх гэх мэт
• Сарын тэмдгээс хамааралгүйгээр хөх болон суганы
орчмоор өвдөх

13. Эмнэлзүй: Хожуу үед
• Яс өвдөх
• Хөх өвдөх, зовиурлах
• Арьс шархлах
• Өрөөсөн гаранд булдруу гарах
• Жин алдах

14. Зангилаат хэлбэрийн үед
Умбиликацийн шинж (хүйсний шинж)

15. Нэвчдэст хэлбэрийн үед
1. Хавагнаж нэвчсэн хэлбэр
2. Мастит төст хэлбэр
3. Ёлом төст хэлбэр
4. Хуягалсан хэлбэр

16. Үзлэгээр
• 2 хөхний хэлбэр, хэмжээ
• Хөхний толгойн хэсгийн хэлбэр
• Нөсөөт хэсгийн нөсөөжилтийн зэрэг
• Хадврын хэлбэр, ургалтын байдал, ойролцоох
эрхтэнлүүгээ ургасан байдал
• Үсэрхийлж болох орчны булчирхайнуудыг үзэх
• Цээжний булчин болон гарын үйл ажиллагааг
тус тус үзнэ

17. Оношлогоо: Маммограф
Давуу тал: хямд, бэлтгэл шаардахгүй, туяаны
ачаалал бага, хоргүй
Зорилго: 1. Screening
2. Оношлогоо
Эсрэг заалт:
• Сарын тэмдэг ирэхээс 7 хоногын өмнө
• Жирэмсэн
• Суга болон хөхөнд үнэртэй ус, тальк цацаагүй

19. Маммограф
• Шууд болон шууд биш шинж гарна
• Шууд шинж: Хавдрын сүүдэр, бичил
шохойжилт хуримтлагдсан байвал
• Сүүдэр: Дугуй буюу одлог хэлбэртэй, нэгэн
төрлийн, олон тооны шохойжилттой
• Хүрээ: нилээд том хэсгийг хамарсан,
барзгар, тэгш биш

21. ЭХО

22. Дуктографи
• Хөхний цоргонд
тодосгогс бодис
шахан рентгенээр
шинжлэдэг арга юм
• Хөхөнд хавдар
мэдэгдэхгүй,
цусархаг шүүс гарч
буй үед хэрэглэнэ

23. Biopsy
1. Өвчтөнг суулгана
2. Хавдартай хэсгийн
талбайг ариутгана
3. Лидокайн 0.5-1%
уусмалаар мэдээ
алдуулна
4. Хавдрын эсийг
соруулан авна
5. Наалдац бэлтгэн
хатаагаад
шинжилгээнд
явуулна

24. Хавдрын маркер
• CEA Хавдрын хөврөлийн антиген CEA-
Carcinoemrional antigen
• Хөхний хорт хавдрын үед бага зэрэг ихэсдэг
• 180-200кД жинтэй, гликопротейн.
• Эрүүл хүнд 2,5нг/мл хүртэл хэмжээгээр
агуулагдана.
• Хагас задралыг хугацаа 3-13 хоног

25. Мэс засал эмчилгээ (төгс)
1. Хөхийг авах стандарт мэс заслын төгс арга

26. 2. Хөхийг авах мэс заслын сайжруулсан төгс арга

27. 3. Эрхтэн хадгалах мэс засал
4. Суганы тунгалагын булчирхайг авах
5. Суганы булчирхайг түүж, шулж авах

28. Нөхөн сэргээх эмчилгээ
1. Силикон- хиймэл хөхийг хөх авсан суурин
дээр суулгах
2. Хөх авсан суурин дээр хэвлийн шулуун
булчин болон нурууны өргөн булчингаас
арьсан доорхи өөхлөгийг булчингийн хамт
авах

29. Туяа эмчилгээ
Зорилго: мэс заслын ойрын болон алсын үр дүнг
сайжруулах зорилгоор
Мэс заслын өмнө болон дараа хийнэ
Мэс заслын өмнөх туяа эмчилгээ нь:
• Хавдрын эсийг үхүүлж
• Хоруу чанарыг багасгаж
• Үсэрхийллийг бууруулна
• Хавдрын хэмжээг багасгаж, хагалгаа хийх
боломжыг нэмэгдүүлнэ

30. Хими эмчилгээ
Зорилго
• бүрэн төгс эмчлэх
• амьдрах хугацааг уртасгах
• хавдрын тархалт хоруу чанар үсэрхийллийг
багасгах
• Мэс засал туяа эмчилгээний үр дүнг сайжруулах
• Хагалгаа хийх боломжийг нэмэгдүүлэх
Өргөн хэрэглэдэг эмүүд : циклофосфан,
теофосфаминд, метотрексат, фторурацил,
адриамицин

31. Урьдчилан сэргийлэлт
1. Хөхөө шалгах
• Сарын тэмдэг ирсний дараа
• Цэвэршилт болсон эмэгтэйчүүд сарын аль
нэг өдрийг сонгоно
• 20 наснаас эхлэн 3 жилд нэг удаа
• 40-өөс дээш насныхан жил бүр
2. Маммограмм:
• 40-өөс дээш насныхан 1-2 жилд нэг удаа

33. Тавилан
Тунгалагийн булчирхайд үсэрхийлэлтэй бол
тавилан муу байна. Эмчилгээний алсын үр
дүн, тавилан нь хожуу үе шатанд болон залуу
хүмүүс, эсийн ялгарал багатай өвчтөнд муу
байна .

34. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа