SlideShare a Scribd company logo
1 of 59
"ЦУСНЫ ДАРАЛТ ИХСЭХ ӨВЧНИЙ ХЯНАЛТЫГ
САЙЖРУУЛАХАД ЭМ ЗҮЙЧДИЙН ОРОЛЦОО"
СЭДЭВТ СУРГАЛТ
Улаанбаатар.
2017 оны 11 дугаар сарын 29-12 дүгээр сарын 01.
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30
2Introduction
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын
өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30
3Introduction
Дэлхийн олон улс орноос
сонгогдсон
3 хотын 1 боллоо.
Бүх улсаас Боломжит
улсууд
~200 гаруй улсаас
Сонгосон:
Бага, дундаж орлогтой
орнууд болон хөгжиж
буй орнууд
~85
боломжит
улсууд
Дүгнэсэн:
• Эрүүл мэндийн
шаардлага
ЗСӨ-ний тархалт болон нас
баралт өндөр
Дакар
Улаанбаатар
Сальвадор
4
5
Артерийн даралт ихдэлттэй холбоотой нас баралтын үзүүлэлт (100 000 хүн
амд), 2013 он
Global Burden Disease, 2013
Монгол улс… Афганистан улсын дараагаар
Дэлхийд хоёрдугаарт орж байна…
ЧШ-тэй үйлчлүүлэгчийн АГ-ийг хянах туршлагаас (Канадын Эдмон муж )
Олон улсын туршлагаас (Канад улс)
7
* СД –ыг хяналтын
бүлэгтэй харьцууслан
Introduction
ARCH INTERN MED/VOL 168 (NO. 21), SCRIP-HTN Investigators, A Randomized Trial of the Effect of Community Pharmacist
and Nurse Care on Improving Blood Pressure Management in Patients With Diabetes Mellitus (NOV 24, 2008)
ЦД хэмжиж,
тэмдэглэсэн
“нэрийн” хуудас
ЗСӨ-ний
эрсдэлийг
бууруулах
зөвлөгөө
АГ-ийн талаар
мэдээлэл бүхий
МСС материал
Эмчид илгээх
Хийгдсэн
ажил
ЦД дунджаар:
5.6 мм МУБ-аар буурсан*
АГ-тэй байсан
үйлчлүүлэгчиийн
дунджаар 24 мм МУБ-аар
буурсан*
• 14 эмийн сан хамруулсан судалгаа
• ЧШ-тэй, АГ-тэй 227 үйлчлүүлэгч (ЦД нь >130/80 мм МУБ)
• Судалгаанаас өмнө дундаж ЦД: 141/77 мм МУБ
Дүгнэлт: эм зүйчид АГ-ийн
менежментэд чухал үүрэгтэй
Эм зүйчид бид АГ-ийн хяналтыг сайжруулахад нэгдэнэ???
8
 АГ-ийн тухай
 Оношилгоо
 Эмчилгээ
 Хянах, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
 Эрт илрүүлэг
 Үйлчлүүлэгчийг
сэдэлжүүлэх,
чадваржуулах
2017 2018
Сургалтын
зорилт
 Та ч бас “Эрүүл зүрх –Эрүүл Улаанбаатар” хөтөлбөрийн нэг
 2018 онд нийслэлийн бүх ӨЭМТ, эмийн санг хамруулсан арга
хэмжээ зохион байгуулагдана
 Бид харилцан бие биенээсээ суралцана.
Introduction
Сургалтын хугацаа
9
2017
10 дугаар сар 11 дүгээр сар 12 дугаар сар
02 09 16 23 06 13 20 27 04 11 18 25
Хэрэгжилт
ӨЭМТ
~ 25 ӨЭМТ-ийн
бүх эмч,
сувилагч нар
Pharmacists
~ 6 дүүргийн 75
эмийн сан
Сургалт
Хэрэгжилт
Today
Сургалт
Introduction
2017 оны сургалтын зорилт
Өнөөдрийн сургалтаар дараах зорилтонд хүрсэн байна. Би.....
1. АГ, түүний эрсдэлийн талаар мэдсэн.
2. АГ-ийн тархалт ба гарах хүндрэлийг ойлгосон.(бай эрхтэний гэмтэл)
3. АГ-тэй үйлчлүүлэгчдэд зөвлөгөө өгч, хяналтыг нь сайжруулахад өөрийн үүрэг, оролцоог бүрэн
ойлгосон
4. Цусны даралтыг зөв хэмжиж чадна
5. Оношилгооны алгоримтын зарчмыг ойлгосон
6. АГ-тэй үйлчлүүлэгчийг Өрхийн эмчид илгээх эсэхийг шийдвэрлэж чадна
7. Бай эрхтэний гэмтлийн шинж тэмдэгийг таньж, харин мэргэжлийн эмчид яаралтай үзүүлэхийг
зөвлөж чадна
8. АГ-ийн эмчилгээний ач холбогдол болон эмчилгээний алгоритмын зарчмыг ойлгосон
9. АГ-тэй үйлчлүүлэгчид өөрийн хяналтыг хийхэд болон эмийг тогтвортой хэрэглэх, эмчийн
зөвөлгөөг мөрдөхөд сэдэлжүүлж чадна
10
Зорилгод хүрэхэд дараах 4 чиглэлээр мэдлэг, ур чадварыг нэмэгдүүлэх шаардлагатай
:
Оношилгоо
АГ-ийн талаар
ерөнхий мэдээлэл
Хяналт, эмийн
тогтмол хэрэглээг
дэмжих
Эмчилгээ
Тус сурахуйн аяллын зорилго АГ-тэй үйлчлүүлэгчдийн хяналтыг
сайжруулахад оршино.
Introduction
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30
11Introduction
12
ЗСӨ-ний зонхилон тохиолдох эрсдэлт хүчин зүйлс
13
Эрсдэлт хүчин зүйлс олон байхын хирээр ЗСӨ үүсэх магадлал
өндөр байх ба эрсдэлт хүчин зүйлсийг бууруулснаар та зүрхээ
хамгаалж, эмгэг үүсэхээс сэргийлж чадна.
тамхи
татах
архи уух артерийн
даралт ихсэх
цусны холестерин их
байх
таргалалт хөдөлгөөний
дутагдал
эрүүл бус
хооллолт
Артерийн гипертензийн талаар тоглоом тоглое
14
30’
https://play.kahoot.it/#/lobby?quizId=3b85bbf8-1d83-4284-83b9-
306f8e994cc8
Дэлгэцэн дээр 10 асуулт гарна
гар утсаа ашиглан хариулна уу
15
Доорх дарааллаар орно уу.....
Enter your Team
name and members
Go to www.kahoot.it Enter Game PIN shown
on the big screen
1 2 3
16Epidemiology
Хүндрэлийн үед гарч болох эмнэл зүйн шинж
17
1. Толгой хүчтэй өвдөх
2. Амьсгал давчдах, бачуурах
3. Хамраас цус гарах
4. Ихээр айж сандрах
5. Нүд бүрэлзэх, харанхуйлах
6. Цээжээр өвдөх
7. Ухаан алдах
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төл 13:50 – 14:30
18Introduction
Ярилцах цаг
19
20’
Pharmacist Role
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30
20Introduction
Цусны даралт хэмжих дасгал
21
Даралтын зөв хэмжих талаар видео үзэе!
22
1’
Цусны даралтыг зөв хэмжих ач холбогдол
Цусны даралтанд нөлөөлөх хүчин зүйл
Орчин Даарах нь ЦД
Архи, тамхи, каффеины хэрэглээ ЦД нэмэгдүүлдэг тул хэрэглэсэн тохиолдолд бага
30 мин дараа ЦД хэмжүүлэх
Ачаалал Хэмжихийн өмнө 3-5 мин тайван суухгүй бол ЦД –
ыг 10 -20 мм МУБ-аар өөрчилдөг
Сэтгэл зүйн байдал Сэтгэл хөдөлсөн, тайван бус байдал даралтын
түвшинд нөлөөлдөг
Гар, нуруу, хөлний ул хөндий байх Нуруу сандалын түшлэгээс хөндий байх нь 6 мм
МУБ, хөл бүтэн улаараа тавиагүй байвал 2-8 мм
МУБ, гар зүрхний түвшнээс дээгүүр эсвэл доогуур
байх нь 3- 5 мм МУБ-аар тус тус өөрчилдөг
Зузаан хувцастай, давсаг дүүрэн
байх
Зузаан хувцастай байх нь ЦД –ыг 10-50, давсаг
дүүрэн байх нь 15 ммМУБ-аар тус тус
нэмэгдүүлдэг
Манжетны урт Хэт жижиг байх нь даралтыг 10-40 мм МУБ-аар
нэмэгдүүлдэг
23
Даралтаа хэмжүүлэх сайн дурын 1 хүн гарч ирнэ үү!
24
5’
Дасгал 1
• Хосоороо сууна
• Бие биенийхээ цусны даралтыг хэмжих
• Бие биенээ үнэлэх (үнэлгээний хуудас)
25
10’
Step 1
Person A Person B Person B Person A
Step 3
Ярилцлага
Даралт хэмжихэд бэрхшээл байсан эсэх? Ямар?
10’
26
ЦД хэмжилт- Дүгнэлт
1. Гол мэдэж авсан зүйл юу байв?
2. Асуулт ?
5’
27
18-аас дээш насны иргэдэд АГ-ийг эрт илрүүлэх, оношлох алгоритм
Ирэлт 1
Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ?
Урьдчилсан бүдүүвч
Артерийн
гипертензи
Эмэн эмчилгээ
Зорилтот даралт: СД <140 мм МУБ ба ДД < 90 мм МУБ
Дундаж СД ≥ 180 эсвэл ДД ≥ 110 буюу нэн
яаралтай эмчилгээт/ хойшлуулашгүй эмчилгээт
гипертензи
Тийм
Ирэлт 2
Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ?
Үгүй
Тийм
Артерийн
гипертензигүй
6 сар тутамд
хэмжих
Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ?
ЗСӨ-ний эрсдэл өндөр*?
Тийм
ЗСӨ-ий эрсдэл дунд **?
Үгүй
Амьдралын хэв
маяг өөрчлөх
6 сар тутамд
хэмжих
Үгүй
Үгүй
Тийм
Тийм
Үгүй
*ЗСӨ-ий өндөр эрсдэл: Дундаж СД>160 эсвэл ДД >100 мм МУБ эсвэл бай эрхтний
гэмтэлтэй(Зүрхний шигдээс болон дутагдал, тархины цус харвалт, аневризм, бөөрний
дутагдал г.м) эсвэл чихрийн шижинтэй эсвэл ирэх 10 жилд аминд халтай, халгүй ЗСӨ-нөөр
өвдөх магадлал 20, түүнээс дээш %.
** ЗСӨ-ий дунд зэргийн эрсдэл : ойрын 10 жилд ЗСӨ-өөр өвдөх магадлал 10-20%-аас бага.
ЗСӨ-ний эрсдэл өндөр*?
Дасгал
Жишээ 1. Өвчтөн А. СД нь 190 мм МУБ
Таны шийдвэр?
30
20’
Жишээ 2. Өвчтөн С. 35 настай, эрэгтэй, илүүдэл жинтэй, СД 120 мм МУБ,
тамхи татдаг
Таны шийдвэр?
Жишээ 3. Өвчтөн Б. 27 настай, илүүдэл жингүй, тамхи татдаггүй, СД 150
мм МУБ, толгой өвдөнө гэсэн зовиур хэлж байна.
Таны шийдвэр?
Diagnosis
Завсарлага
31
5 min
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төл 13:50 – 14:30
32Introduction
Даралт бууруулах эмийн талаар тоглоом тоглое
Enter your Team
name and members
Go to www.kahoot.it Enter Game PIN shown
on the big screen
1 2 3
33
https://play.kahoot.it/#/lobby?quizId=bbe38154-b81c-4992-874c-
e0fed3329ef1
Даралт бууруулах эмийн ангилал
34
1. Төв мэдрэлийн
тогтолцоонд нөлөөлөх эм
2. Зүрхний үйл
ажиллагаанд нөлөөлөх эм
4. Судасны тонусд
үйлчлэх эм
3. Шээс хөөх бүлгийн эм
Эмчилгээний алгоритм (ДЭМБ-ын зөвлөмж)
36
4 зөвлөмж -2017.09.27
1. АХФС+ шээс хөөх
эмээр эхлэх
2. Са-антагонист эмээр
эхлэх
3. Шээс хөөх эмээр
эхлэх
4. АХФС эмээр эхлэх
Зорилтот даралт: СД <140 мм МУБ ба ДД < 90 мм МУБ
Артерийн гипертензийн эмчилгээний алгоритм
АГ* -ийн эмчилгээ (жирэмсэн, жирэмслэхээр төлөвлөсөн
эсвэл АХФС эмэнд таардаггүй эсэх)
Үгүй Тийм
Хэрэв зорилтот АД хүртэл хянаж
чадаагүй бол
Илгээх
Зүрх судасны
мэргэжлийн эмч рүү
илгээх
Урьдчилсан бүдүүвч
Хэрэв зорилтот АД хүртэл хянаж
чадаагүй бол
эсвэл эсвэл
АХФС**+Тиазидын бүлгийн шээс
хөөх эм
¼ дээд тун
½ дээд тун
дээд тун
Удаан үйлчилгээтэй кальцийн суваг
хориглогч
¼ дээд тун
½ дээд тун
дээд тун
Тиазидын бүлгийн шээс хөөх
эм
½ дээд тун
дээд тун
β хориглогч
¼ дээд тун
½ дээд тун
Спиронолактон ***
25мг/өдөрт
50мг/өдөрт
АГ*- Артерийн гипертензи
** АХФС: Жирэмсэн, жирэмслэхээр төлөвлөсөн эмэгтэйчүүдэд хэрэглэх хориотой тул
эмчилгээг шууд шээс хөөх эмээс эхлэнэ
** *Спиронолактон: жирэмсэн эхчүүдэд хэрэглэх хориотой. Спиронолактоныг бөөрний үйл
Хяналтгүй бол
Дасгал
Жишээ 1. 58 настай, эрэгтэй, шинээр АГ оношлогдсон,
АХФС-д харшилтай.
Та юу гэж бодох вэ?
38
10’
Treatment
Жишээ 2. АГ-тэй эмэгтэй үйлчлүүлэгч,
АХФС*+Тиазидын бүлгийн шээс хөөх эмийн
хоногийн тунгийн хагасыг байгаа ч даралт
зорилтот түвшиндээ хүртэл буугаагүй
Та юу гэж бодох вэ?
Жишээ 3. Жирэмсэн эмэгтэй, тиазидын бүлгийн шээс хөөх
эмийн хоногийн тунг бүрэн авч байгаа ч даралт төдилөн
буурахгүй байгаа
Та юу гэж бодох вэ?
Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах
39Treatment
Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах
40Treatment
3 үйлчлүүлэгч танай эмийн санд ирсэн боловч эмийн жор нь
хоорондоо солигдсон байна.
Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах
Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах
41
1. 3 бүлэг болох
2. Танд 3 үйлчлүүлэгчийн жор байна
3. 3 үйлчлүүлэгч эмээ авахаар сууж байна
4. Бүлэг дотроо аль эм хэнийх болохыг ярилцах
5. Танилцуулах
1
2
3
A
B
C15’
Treatment
44
Үйлчлүүлэгч Дорж. Байнга танай эмийн сангаар
үйлчлүүлдэг. Даралт бууруулах эмчилгээнд
гипотизид 25 мг+ периндоприл 8 мг ууж байсан боловч
даралт сайн буухгуй байсан тул эмч нэмэлт эм бичиж өгсөн.
Тав. Amlodipini 5 mg
S. Хагасаар өдөрт 1 удаа уух
Их эмч: Тунгалаг
Ярилцлага
1. Дасгал дээр ажиллахад ямар бэрхшээл байсан?
2. Эмчилгээний алгоритмын талаар таны мэдж авсан зүйл?
10’
45Treatment
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төл 13:50 – 14:30
46Introduction
Ярилцлага
Ямар тохиолдолд эмийн санд эмийг өөрчлөх шаардлага гардаг вэ?
- Тухайн эм нь эмийн санд байхгүй
- Үйлчлүүлэгч жоргүй ирдэг
- Үйлчлүүлэгч тус эмийг худалдан авах чадваргүй тул солидог
- Эм холбоо нэмээрэй.....
15’
48Drugs
Жорыг өөрчлөхөд гарах эрсдэл ( жишээ)
49
1. ß-блокатор
-Сонгомол: атенолол, бисопролол, метопролол гэх мэт
зүрхний ß1 рецепторт нөлөөлдөг
-Сонгомол бус: пропранолол ß1, ß2 аль альд нь нөлөөлдөг
Зүрх, уушигт зэрэг нөлөөлөх тул уушигны бөглөрөлт өвчинд эсрэг заалттай
Хор уршиг: уушигны багтрааг сэдрээнэ
2. АХФС (АЦФ ингибитор: Периндоприл: даралт бууруулах+ титэм судсыг
тэлэх үйлчилгээтэй тул эмч АГ +ХИБС-тэй хүнд нитросорбид бичээгүй
Гэтэл оронд нь капторил гэх мэт титэм судас тэлэх үйлчилгээгүй эм өгвөл
өвчтөнд стенокарди илэрнэ
3. АХФС (АЦФ ингибитор) периндоприл 24 цагийн , ялангуяа шөний
үйлчилгээтэй тул ялангуяа шөний даралт ихсэлттэй хүнд өгөх нь зүйтэй
4. АХФС бүлгийн эм нь жирэмсэнд эсрэг заалттай.
5. Шээс хөөх бүлгийн эм жирэмсэнд маш болгоомжтой. Ургийн шингэнг
багасгах эрсдэлтэй тул зөвхөн нарийн мэргэжлийн эмчийн заалтаар өгнө
Өдрийн хоол
50
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төл 13:50 – 14:30
51Introduction
Эмчилгээ
52
Эмийн: даралт бууруулах эм
Эмийн бус: амьдралын хэв маяг
өөрчлөх, эмийг тогтвортой
хэрэглэхэд үйлчлүүлэгчийг
сэдэлжүүлэх, чадваржуулах
+
Даралт бууруулах эмийн тогтвортой хэрэглээ
53
Тодорхойлолт:
Тасралтгүй (эмийн жор тасрахгүй бичигддэг),
харилцан зөвшилцсөн (хамтран боловсруулсан)
эмчилгээний төлөвлөгөөний дагуу,
эмчийн зааврыг нягт мөрдөн даралт бууруулах
эмийг хэрэглэхийг хэлнэ
Эмээ тогтвортой хэрэглэхгүй байхыг таамаглаж
болно
1. Даралт бууруулах эмийн эмчилгээний үр дүн
муутай байх
2. Хяналтандаа ирэхгүй байх
3. Үйлчлүүлэгч өөрөө эмээ тогтвортой уухгуй
байгаа талаар мэдээлэл өгөх
Энэ талаар үйлчлүүлэгчээс тойруу замаар асууж болно.
Тухайлбал, ихэнхи хүмүүс эмийг уух нь хүндрэлтэй байдаг гэж
хэлдэг. Танд бэрхшээлтэй байна уу г.м
Дүрд тоглое
Тайлбар
56
Эм зүйч Үйлчлүүлэг
ч
Adherence
57
Доорх 3 дүр эмийн тогвортой хэрэглээг үнэлэх, үйлчлүүлэгчид эмийг
тогтвортой хэрэглэх талаар зөвөлгөө өгөх үүрэгтэй.
• Үйлчлүүлэгч тань АГ-тэй оношилогдсон
• Даралт бууруулах эм хэрэглэдэг
• Даралт бууруулах эмээ авахаар таны эмийн санд ирээд байна
Эм зүйч таны үүрэг:
1. Эмийн тогтвортой хэрэглээг үнэлэх
2. Эмийг тогтвортой хэрэглэх талаар үйлчлүүлэгчийн сэдэлжүүлэх
Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа “ Эмийн санд”
нэртэй жүжиг тоглох гэж байна. Тасалбар 100.000 ₮
Ярилцлага
1. Дасгалаас ямар сургамж авсан?
2. Дүрд тоглох дасгалд ямар бэрхшээл байсан?
10’
61Adherence
Хөтөлбөр
Танилцуулга 9:30 – 9:40
АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл,
тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал
9:40 – 10:10
АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30
Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20
Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25
Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00
Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30
Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00
АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн
тогтвортой хэрэглээ
13:00 – 13:50
Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30
62Introduction
My Plan for Pharmacists
Hypertension Challenge & My Pharmacist Role
• I have a complete and up-to-date understanding of hypertension epidemiology & health risks
• I understand hypertension prevalence in Mongolia and its consequences
• I am motivated by my role and responsibility to improve HT patient health
I can teach
others
I do not know
anything
Confidence Scale
What difficulties do you see in implementing what you learned today ? What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties?
What are my next steps in learning?
Diagnosis
• I am able to understand the logic of diagnosis algorithm
• I am able to judge when to refer HT patients to PHC Doctors
• I know symptoms of target organ damage and can detect urgencies to refer to special care hospital
Treatment
• I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm
• I understand the risk of changing prescription
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
Adherence
• I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs
1 2 3 4 5
Миний төлөвлөгөө : 2 хэсэгтэй
63
“Миний сурсан зүйл” хэсэгт
өөрийн мэдэж авсан зүйлийн
талаар үнэлгээ өгнө
Доод хэсэгт өөрийн эмийн
сандаа хэрэгжүүлэх ажлыг
тусгана
Wrap-up
My Plan for Pharmacists
Hypertension Challenge & My Pharmacist Role
• I have a complete and up-to-date understanding of hypertension epidemiology & health risks
• I understand hypertension prevalence in Mongolia and its consequences
• I am motivated by my role and responsibility to improve HT patient health
I can teach
others
I do not know
anything
Confidence Scale
What difficulties do you see in implementing what you learned today ? What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties?
What are my next steps in learning?
Diagnosis
• I am able to understand the logic of diagnosis algorithm
• I am able to judge when to refer HT patients to PHC Doctors
• I know symptoms of target organ damage and can detect urgencies to refer to special care hospital
Treatment
• I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm
• I understand the risk of changing prescription
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
Adherence
• I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs
1 2 3 4 5
Миний төлөвлөгөө: 1 дүгээр хэсэг.
Сурсан зүйлдээ үнэлгээ өгнө + мэдлэгээ сайжруулах цаашдын зорилт
64
*
*
*
1. Re-read Diagnosis Algorithm to confirm my understanding
2. Practice ways to motivate patients on adherence with pharmacy
colleagues
5’
*
Wrap-up
Миний төлөвлөгөө: 2 дугаар хэсэг. Эмийн сандаа
хэрэгжүүлэх ажил, тулгарч болох бэрхшээл, шийдвэрдэх
65
5’
What difficulties do you see in implementing what you learned today in
pharmacy ?
What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties?
What are my next steps in learning?
Treatment
• I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm
• I understand the risk of changing prescription
1 2 3 4 5
Adherence
• I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs
1 2 3 4 5
1.My pharmacy is in the ger district, I
don’t stock 1 class of drugs that is in
algorithm mentioned today
2.…
1. Check my inventory and evaluate with
provider how to flexibly manage availability
of this class of drugs
2....
Wrap-up
Санал бодлоо хуваалцье
40’
67
Саад бэрхшээл
1. …
2. ...
Хэрхэн шийдвэрлэх
Бэрхшээл1-ийг: ...
Бэрхшээл1-ийг 2: ...
68
Бид хамтдаа артерийн гипертензийн хяналтыг
сайжруулж чадна !!!

More Related Content

Similar to Pharma training mng

элэгний циррозын цус алдалт
элэгний циррозын цус алдалтэлэгний циррозын цус алдалт
элэгний циррозын цус алдалтBadamsuren Dorjgotov
 
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх нь
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх ньАртерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх нь
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх ньAnkhbileg Luvsan
 
Heart rehab block9
Heart rehab block9Heart rehab block9
Heart rehab block9Zoloo Ganbat
 
Small cell lung cancer
Small cell lung cancer Small cell lung cancer
Small cell lung cancer Nomin21
 
Hypertension last
Hypertension lastHypertension last
Hypertension lastTuul Tula
 
халдварт бус өвчин
халдварт бус өвчинхалдварт бус өвчин
халдварт бус өвчинtuya0507
 
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөө
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөөЭмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөө
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөөEruul2017
 
гиповолемийн щок 1
гиповолемийн щок 1гиповолемийн щок 1
гиповолемийн щок 1Sosoo Byambaa
 
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянахХоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянахGantulga Dashdondov
 
бодисын солилцооны хам шинж
бодисын солилцооны хам шинжбодисын солилцооны хам шинж
бодисын солилцооны хам шинжМөнхтуул Г
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newnytt103103
 
Ami. ppt
Ami. pptAmi. ppt
Ami. ppturnukh
 
1101 pre-tsolmon
1101 pre-tsolmon1101 pre-tsolmon
1101 pre-tsolmonSmile Tsoom
 

Similar to Pharma training mng (20)

элэгний циррозын цус алдалт
элэгний циррозын цус алдалтэлэгний циррозын цус алдалт
элэгний циррозын цус алдалт
 
Am infarction
Am infarctionAm infarction
Am infarction
 
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх нь
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх ньАртерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх нь
Артерийн даралт ихдэх өвчний тархалт, эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх нь
 
Heart rehab block9
Heart rehab block9Heart rehab block9
Heart rehab block9
 
Small cell lung cancer
Small cell lung cancer Small cell lung cancer
Small cell lung cancer
 
Hypertension last
Hypertension lastHypertension last
Hypertension last
 
Ich 103
Ich 103Ich 103
Ich 103
 
халдварт бус өвчин
халдварт бус өвчинхалдварт бус өвчин
халдварт бус өвчин
 
ýíõýý
ýíõýýýíõýý
ýíõýý
 
Tamhi hortbzurshil
Tamhi hortbzurshilTamhi hortbzurshil
Tamhi hortbzurshil
 
шокын үеийн яаралтай тусламж
шокын үеийн яаралтай тусламжшокын үеийн яаралтай тусламж
шокын үеийн яаралтай тусламж
 
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөө
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөөЭмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөө
Эмчилгээний өндөр өртөг хөнгөрлөө
 
гиповолемийн щок 1
гиповолемийн щок 1гиповолемийн щок 1
гиповолемийн щок 1
 
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянахХоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
 
Dotor
DotorDotor
Dotor
 
бодисын солилцооны хам шинж
бодисын солилцооны хам шинжбодисын солилцооны хам шинж
бодисын солилцооны хам шинж
 
Lekts8
Lekts8Lekts8
Lekts8
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, new
 
Ami. ppt
Ami. pptAmi. ppt
Ami. ppt
 
1101 pre-tsolmon
1101 pre-tsolmon1101 pre-tsolmon
1101 pre-tsolmon
 

Pharma training mng

  • 1. "ЦУСНЫ ДАРАЛТ ИХСЭХ ӨВЧНИЙ ХЯНАЛТЫГ САЙЖРУУЛАХАД ЭМ ЗҮЙЧДИЙН ОРОЛЦОО" СЭДЭВТ СУРГАЛТ Улаанбаатар. 2017 оны 11 дугаар сарын 29-12 дүгээр сарын 01.
  • 2. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30 2Introduction
  • 3. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30 3Introduction
  • 4. Дэлхийн олон улс орноос сонгогдсон 3 хотын 1 боллоо. Бүх улсаас Боломжит улсууд ~200 гаруй улсаас Сонгосон: Бага, дундаж орлогтой орнууд болон хөгжиж буй орнууд ~85 боломжит улсууд Дүгнэсэн: • Эрүүл мэндийн шаардлага ЗСӨ-ний тархалт болон нас баралт өндөр Дакар Улаанбаатар Сальвадор 4
  • 5. 5
  • 6. Артерийн даралт ихдэлттэй холбоотой нас баралтын үзүүлэлт (100 000 хүн амд), 2013 он Global Burden Disease, 2013 Монгол улс… Афганистан улсын дараагаар Дэлхийд хоёрдугаарт орж байна…
  • 7. ЧШ-тэй үйлчлүүлэгчийн АГ-ийг хянах туршлагаас (Канадын Эдмон муж ) Олон улсын туршлагаас (Канад улс) 7 * СД –ыг хяналтын бүлэгтэй харьцууслан Introduction ARCH INTERN MED/VOL 168 (NO. 21), SCRIP-HTN Investigators, A Randomized Trial of the Effect of Community Pharmacist and Nurse Care on Improving Blood Pressure Management in Patients With Diabetes Mellitus (NOV 24, 2008) ЦД хэмжиж, тэмдэглэсэн “нэрийн” хуудас ЗСӨ-ний эрсдэлийг бууруулах зөвлөгөө АГ-ийн талаар мэдээлэл бүхий МСС материал Эмчид илгээх Хийгдсэн ажил ЦД дунджаар: 5.6 мм МУБ-аар буурсан* АГ-тэй байсан үйлчлүүлэгчиийн дунджаар 24 мм МУБ-аар буурсан* • 14 эмийн сан хамруулсан судалгаа • ЧШ-тэй, АГ-тэй 227 үйлчлүүлэгч (ЦД нь >130/80 мм МУБ) • Судалгаанаас өмнө дундаж ЦД: 141/77 мм МУБ Дүгнэлт: эм зүйчид АГ-ийн менежментэд чухал үүрэгтэй
  • 8. Эм зүйчид бид АГ-ийн хяналтыг сайжруулахад нэгдэнэ??? 8  АГ-ийн тухай  Оношилгоо  Эмчилгээ  Хянах, эмийн тогтвортой хэрэглээ  Эрт илрүүлэг  Үйлчлүүлэгчийг сэдэлжүүлэх, чадваржуулах 2017 2018 Сургалтын зорилт  Та ч бас “Эрүүл зүрх –Эрүүл Улаанбаатар” хөтөлбөрийн нэг  2018 онд нийслэлийн бүх ӨЭМТ, эмийн санг хамруулсан арга хэмжээ зохион байгуулагдана  Бид харилцан бие биенээсээ суралцана. Introduction
  • 9. Сургалтын хугацаа 9 2017 10 дугаар сар 11 дүгээр сар 12 дугаар сар 02 09 16 23 06 13 20 27 04 11 18 25 Хэрэгжилт ӨЭМТ ~ 25 ӨЭМТ-ийн бүх эмч, сувилагч нар Pharmacists ~ 6 дүүргийн 75 эмийн сан Сургалт Хэрэгжилт Today Сургалт Introduction
  • 10. 2017 оны сургалтын зорилт Өнөөдрийн сургалтаар дараах зорилтонд хүрсэн байна. Би..... 1. АГ, түүний эрсдэлийн талаар мэдсэн. 2. АГ-ийн тархалт ба гарах хүндрэлийг ойлгосон.(бай эрхтэний гэмтэл) 3. АГ-тэй үйлчлүүлэгчдэд зөвлөгөө өгч, хяналтыг нь сайжруулахад өөрийн үүрэг, оролцоог бүрэн ойлгосон 4. Цусны даралтыг зөв хэмжиж чадна 5. Оношилгооны алгоримтын зарчмыг ойлгосон 6. АГ-тэй үйлчлүүлэгчийг Өрхийн эмчид илгээх эсэхийг шийдвэрлэж чадна 7. Бай эрхтэний гэмтлийн шинж тэмдэгийг таньж, харин мэргэжлийн эмчид яаралтай үзүүлэхийг зөвлөж чадна 8. АГ-ийн эмчилгээний ач холбогдол болон эмчилгээний алгоритмын зарчмыг ойлгосон 9. АГ-тэй үйлчлүүлэгчид өөрийн хяналтыг хийхэд болон эмийг тогтвортой хэрэглэх, эмчийн зөвөлгөөг мөрдөхөд сэдэлжүүлж чадна 10 Зорилгод хүрэхэд дараах 4 чиглэлээр мэдлэг, ур чадварыг нэмэгдүүлэх шаардлагатай : Оношилгоо АГ-ийн талаар ерөнхий мэдээлэл Хяналт, эмийн тогтмол хэрэглээг дэмжих Эмчилгээ Тус сурахуйн аяллын зорилго АГ-тэй үйлчлүүлэгчдийн хяналтыг сайжруулахад оршино. Introduction
  • 11. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30 11Introduction
  • 12. 12
  • 13. ЗСӨ-ний зонхилон тохиолдох эрсдэлт хүчин зүйлс 13 Эрсдэлт хүчин зүйлс олон байхын хирээр ЗСӨ үүсэх магадлал өндөр байх ба эрсдэлт хүчин зүйлсийг бууруулснаар та зүрхээ хамгаалж, эмгэг үүсэхээс сэргийлж чадна. тамхи татах архи уух артерийн даралт ихсэх цусны холестерин их байх таргалалт хөдөлгөөний дутагдал эрүүл бус хооллолт
  • 14. Артерийн гипертензийн талаар тоглоом тоглое 14 30’ https://play.kahoot.it/#/lobby?quizId=3b85bbf8-1d83-4284-83b9- 306f8e994cc8
  • 15. Дэлгэцэн дээр 10 асуулт гарна гар утсаа ашиглан хариулна уу 15
  • 16. Доорх дарааллаар орно уу..... Enter your Team name and members Go to www.kahoot.it Enter Game PIN shown on the big screen 1 2 3 16Epidemiology
  • 17. Хүндрэлийн үед гарч болох эмнэл зүйн шинж 17 1. Толгой хүчтэй өвдөх 2. Амьсгал давчдах, бачуурах 3. Хамраас цус гарах 4. Ихээр айж сандрах 5. Нүд бүрэлзэх, харанхуйлах 6. Цээжээр өвдөх 7. Ухаан алдах
  • 18. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төл 13:50 – 14:30 18Introduction
  • 20. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30 20Introduction
  • 22. Даралтын зөв хэмжих талаар видео үзэе! 22 1’
  • 23. Цусны даралтыг зөв хэмжих ач холбогдол Цусны даралтанд нөлөөлөх хүчин зүйл Орчин Даарах нь ЦД Архи, тамхи, каффеины хэрэглээ ЦД нэмэгдүүлдэг тул хэрэглэсэн тохиолдолд бага 30 мин дараа ЦД хэмжүүлэх Ачаалал Хэмжихийн өмнө 3-5 мин тайван суухгүй бол ЦД – ыг 10 -20 мм МУБ-аар өөрчилдөг Сэтгэл зүйн байдал Сэтгэл хөдөлсөн, тайван бус байдал даралтын түвшинд нөлөөлдөг Гар, нуруу, хөлний ул хөндий байх Нуруу сандалын түшлэгээс хөндий байх нь 6 мм МУБ, хөл бүтэн улаараа тавиагүй байвал 2-8 мм МУБ, гар зүрхний түвшнээс дээгүүр эсвэл доогуур байх нь 3- 5 мм МУБ-аар тус тус өөрчилдөг Зузаан хувцастай, давсаг дүүрэн байх Зузаан хувцастай байх нь ЦД –ыг 10-50, давсаг дүүрэн байх нь 15 ммМУБ-аар тус тус нэмэгдүүлдэг Манжетны урт Хэт жижиг байх нь даралтыг 10-40 мм МУБ-аар нэмэгдүүлдэг 23
  • 24. Даралтаа хэмжүүлэх сайн дурын 1 хүн гарч ирнэ үү! 24 5’
  • 25. Дасгал 1 • Хосоороо сууна • Бие биенийхээ цусны даралтыг хэмжих • Бие биенээ үнэлэх (үнэлгээний хуудас) 25 10’ Step 1 Person A Person B Person B Person A Step 3
  • 26. Ярилцлага Даралт хэмжихэд бэрхшээл байсан эсэх? Ямар? 10’ 26
  • 27. ЦД хэмжилт- Дүгнэлт 1. Гол мэдэж авсан зүйл юу байв? 2. Асуулт ? 5’ 27
  • 28. 18-аас дээш насны иргэдэд АГ-ийг эрт илрүүлэх, оношлох алгоритм Ирэлт 1 Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ? Урьдчилсан бүдүүвч Артерийн гипертензи Эмэн эмчилгээ Зорилтот даралт: СД <140 мм МУБ ба ДД < 90 мм МУБ Дундаж СД ≥ 180 эсвэл ДД ≥ 110 буюу нэн яаралтай эмчилгээт/ хойшлуулашгүй эмчилгээт гипертензи Тийм Ирэлт 2 Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ? Үгүй Тийм Артерийн гипертензигүй 6 сар тутамд хэмжих Дундаж СД ≥ 140 эсвэл ДД ≥ 90 мм МУБ? ЗСӨ-ний эрсдэл өндөр*? Тийм ЗСӨ-ий эрсдэл дунд **? Үгүй Амьдралын хэв маяг өөрчлөх 6 сар тутамд хэмжих Үгүй Үгүй Тийм Тийм Үгүй *ЗСӨ-ий өндөр эрсдэл: Дундаж СД>160 эсвэл ДД >100 мм МУБ эсвэл бай эрхтний гэмтэлтэй(Зүрхний шигдээс болон дутагдал, тархины цус харвалт, аневризм, бөөрний дутагдал г.м) эсвэл чихрийн шижинтэй эсвэл ирэх 10 жилд аминд халтай, халгүй ЗСӨ-нөөр өвдөх магадлал 20, түүнээс дээш %. ** ЗСӨ-ий дунд зэргийн эрсдэл : ойрын 10 жилд ЗСӨ-өөр өвдөх магадлал 10-20%-аас бага. ЗСӨ-ний эрсдэл өндөр*?
  • 29. Дасгал Жишээ 1. Өвчтөн А. СД нь 190 мм МУБ Таны шийдвэр? 30 20’ Жишээ 2. Өвчтөн С. 35 настай, эрэгтэй, илүүдэл жинтэй, СД 120 мм МУБ, тамхи татдаг Таны шийдвэр? Жишээ 3. Өвчтөн Б. 27 настай, илүүдэл жингүй, тамхи татдаггүй, СД 150 мм МУБ, толгой өвдөнө гэсэн зовиур хэлж байна. Таны шийдвэр? Diagnosis
  • 31. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төл 13:50 – 14:30 32Introduction
  • 32. Даралт бууруулах эмийн талаар тоглоом тоглое Enter your Team name and members Go to www.kahoot.it Enter Game PIN shown on the big screen 1 2 3 33 https://play.kahoot.it/#/lobby?quizId=bbe38154-b81c-4992-874c- e0fed3329ef1
  • 33. Даралт бууруулах эмийн ангилал 34 1. Төв мэдрэлийн тогтолцоонд нөлөөлөх эм 2. Зүрхний үйл ажиллагаанд нөлөөлөх эм 4. Судасны тонусд үйлчлэх эм 3. Шээс хөөх бүлгийн эм
  • 34. Эмчилгээний алгоритм (ДЭМБ-ын зөвлөмж) 36 4 зөвлөмж -2017.09.27 1. АХФС+ шээс хөөх эмээр эхлэх 2. Са-антагонист эмээр эхлэх 3. Шээс хөөх эмээр эхлэх 4. АХФС эмээр эхлэх
  • 35. Зорилтот даралт: СД <140 мм МУБ ба ДД < 90 мм МУБ Артерийн гипертензийн эмчилгээний алгоритм АГ* -ийн эмчилгээ (жирэмсэн, жирэмслэхээр төлөвлөсөн эсвэл АХФС эмэнд таардаггүй эсэх) Үгүй Тийм Хэрэв зорилтот АД хүртэл хянаж чадаагүй бол Илгээх Зүрх судасны мэргэжлийн эмч рүү илгээх Урьдчилсан бүдүүвч Хэрэв зорилтот АД хүртэл хянаж чадаагүй бол эсвэл эсвэл АХФС**+Тиазидын бүлгийн шээс хөөх эм ¼ дээд тун ½ дээд тун дээд тун Удаан үйлчилгээтэй кальцийн суваг хориглогч ¼ дээд тун ½ дээд тун дээд тун Тиазидын бүлгийн шээс хөөх эм ½ дээд тун дээд тун β хориглогч ¼ дээд тун ½ дээд тун Спиронолактон *** 25мг/өдөрт 50мг/өдөрт АГ*- Артерийн гипертензи ** АХФС: Жирэмсэн, жирэмслэхээр төлөвлөсөн эмэгтэйчүүдэд хэрэглэх хориотой тул эмчилгээг шууд шээс хөөх эмээс эхлэнэ ** *Спиронолактон: жирэмсэн эхчүүдэд хэрэглэх хориотой. Спиронолактоныг бөөрний үйл Хяналтгүй бол
  • 36. Дасгал Жишээ 1. 58 настай, эрэгтэй, шинээр АГ оношлогдсон, АХФС-д харшилтай. Та юу гэж бодох вэ? 38 10’ Treatment Жишээ 2. АГ-тэй эмэгтэй үйлчлүүлэгч, АХФС*+Тиазидын бүлгийн шээс хөөх эмийн хоногийн тунгийн хагасыг байгаа ч даралт зорилтот түвшиндээ хүртэл буугаагүй Та юу гэж бодох вэ? Жишээ 3. Жирэмсэн эмэгтэй, тиазидын бүлгийн шээс хөөх эмийн хоногийн тунг бүрэн авч байгаа ч даралт төдилөн буурахгүй байгаа Та юу гэж бодох вэ?
  • 37. Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах 39Treatment
  • 38. Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах 40Treatment 3 үйлчлүүлэгч танай эмийн санд ирсэн боловч эмийн жор нь хоорондоо солигдсон байна. Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах
  • 39. Дасгал: Үйлчлүүлэгчийн эмийн жорыг тулгах 41 1. 3 бүлэг болох 2. Танд 3 үйлчлүүлэгчийн жор байна 3. 3 үйлчлүүлэгч эмээ авахаар сууж байна 4. Бүлэг дотроо аль эм хэнийх болохыг ярилцах 5. Танилцуулах 1 2 3 A B C15’ Treatment
  • 40. 44 Үйлчлүүлэгч Дорж. Байнга танай эмийн сангаар үйлчлүүлдэг. Даралт бууруулах эмчилгээнд гипотизид 25 мг+ периндоприл 8 мг ууж байсан боловч даралт сайн буухгуй байсан тул эмч нэмэлт эм бичиж өгсөн. Тав. Amlodipini 5 mg S. Хагасаар өдөрт 1 удаа уух Их эмч: Тунгалаг
  • 41. Ярилцлага 1. Дасгал дээр ажиллахад ямар бэрхшээл байсан? 2. Эмчилгээний алгоритмын талаар таны мэдж авсан зүйл? 10’ 45Treatment
  • 42. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төл 13:50 – 14:30 46Introduction
  • 43. Ярилцлага Ямар тохиолдолд эмийн санд эмийг өөрчлөх шаардлага гардаг вэ? - Тухайн эм нь эмийн санд байхгүй - Үйлчлүүлэгч жоргүй ирдэг - Үйлчлүүлэгч тус эмийг худалдан авах чадваргүй тул солидог - Эм холбоо нэмээрэй..... 15’ 48Drugs
  • 44. Жорыг өөрчлөхөд гарах эрсдэл ( жишээ) 49 1. ß-блокатор -Сонгомол: атенолол, бисопролол, метопролол гэх мэт зүрхний ß1 рецепторт нөлөөлдөг -Сонгомол бус: пропранолол ß1, ß2 аль альд нь нөлөөлдөг Зүрх, уушигт зэрэг нөлөөлөх тул уушигны бөглөрөлт өвчинд эсрэг заалттай Хор уршиг: уушигны багтрааг сэдрээнэ 2. АХФС (АЦФ ингибитор: Периндоприл: даралт бууруулах+ титэм судсыг тэлэх үйлчилгээтэй тул эмч АГ +ХИБС-тэй хүнд нитросорбид бичээгүй Гэтэл оронд нь капторил гэх мэт титэм судас тэлэх үйлчилгээгүй эм өгвөл өвчтөнд стенокарди илэрнэ 3. АХФС (АЦФ ингибитор) периндоприл 24 цагийн , ялангуяа шөний үйлчилгээтэй тул ялангуяа шөний даралт ихсэлттэй хүнд өгөх нь зүйтэй 4. АХФС бүлгийн эм нь жирэмсэнд эсрэг заалттай. 5. Шээс хөөх бүлгийн эм жирэмсэнд маш болгоомжтой. Ургийн шингэнг багасгах эрсдэлтэй тул зөвхөн нарийн мэргэжлийн эмчийн заалтаар өгнө
  • 46. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төл 13:50 – 14:30 51Introduction
  • 47. Эмчилгээ 52 Эмийн: даралт бууруулах эм Эмийн бус: амьдралын хэв маяг өөрчлөх, эмийг тогтвортой хэрэглэхэд үйлчлүүлэгчийг сэдэлжүүлэх, чадваржуулах +
  • 48. Даралт бууруулах эмийн тогтвортой хэрэглээ 53 Тодорхойлолт: Тасралтгүй (эмийн жор тасрахгүй бичигддэг), харилцан зөвшилцсөн (хамтран боловсруулсан) эмчилгээний төлөвлөгөөний дагуу, эмчийн зааврыг нягт мөрдөн даралт бууруулах эмийг хэрэглэхийг хэлнэ
  • 49. Эмээ тогтвортой хэрэглэхгүй байхыг таамаглаж болно 1. Даралт бууруулах эмийн эмчилгээний үр дүн муутай байх 2. Хяналтандаа ирэхгүй байх 3. Үйлчлүүлэгч өөрөө эмээ тогтвортой уухгуй байгаа талаар мэдээлэл өгөх Энэ талаар үйлчлүүлэгчээс тойруу замаар асууж болно. Тухайлбал, ихэнхи хүмүүс эмийг уух нь хүндрэлтэй байдаг гэж хэлдэг. Танд бэрхшээлтэй байна уу г.м
  • 52. 57 Доорх 3 дүр эмийн тогвортой хэрэглээг үнэлэх, үйлчлүүлэгчид эмийг тогтвортой хэрэглэх талаар зөвөлгөө өгөх үүрэгтэй. • Үйлчлүүлэгч тань АГ-тэй оношилогдсон • Даралт бууруулах эм хэрэглэдэг • Даралт бууруулах эмээ авахаар таны эмийн санд ирээд байна Эм зүйч таны үүрэг: 1. Эмийн тогтвортой хэрэглээг үнэлэх 2. Эмийг тогтвортой хэрэглэх талаар үйлчлүүлэгчийн сэдэлжүүлэх Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа “ Эмийн санд” нэртэй жүжиг тоглох гэж байна. Тасалбар 100.000 ₮
  • 53. Ярилцлага 1. Дасгалаас ямар сургамж авсан? 2. Дүрд тоглох дасгалд ямар бэрхшээл байсан? 10’ 61Adherence
  • 54. Хөтөлбөр Танилцуулга 9:30 – 9:40 АГ, ЗСӨ-ний гол эрсдэлт хүчин зүйл, тархалт, хяналтын өнөөгийн байдал 9:40 – 10:10 АГ-ийн хяналтанд эм зүйчдийн оролцоо 10:10 – 10:30 Оношилгооны алгоритм 10:30 – 11:20 Завсарлага– 5 min 11:20 – 11:25 Эмчилгээний алгоритм 11:25 – 12.00 Жорыг өөрчлөх эрсдэл 12.00– 12:30 Өдрийн хоол– 30 min 12:30 – 13:00 АГ-ийн хяналтын ач холбогдол, эмийн тогтвортой хэрэглээ 13:00 – 13:50 Миний төлөвлөгөө 13:50 – 14:30 62Introduction
  • 55. My Plan for Pharmacists Hypertension Challenge & My Pharmacist Role • I have a complete and up-to-date understanding of hypertension epidemiology & health risks • I understand hypertension prevalence in Mongolia and its consequences • I am motivated by my role and responsibility to improve HT patient health I can teach others I do not know anything Confidence Scale What difficulties do you see in implementing what you learned today ? What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties? What are my next steps in learning? Diagnosis • I am able to understand the logic of diagnosis algorithm • I am able to judge when to refer HT patients to PHC Doctors • I know symptoms of target organ damage and can detect urgencies to refer to special care hospital Treatment • I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm • I understand the risk of changing prescription 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Adherence • I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs 1 2 3 4 5 Миний төлөвлөгөө : 2 хэсэгтэй 63 “Миний сурсан зүйл” хэсэгт өөрийн мэдэж авсан зүйлийн талаар үнэлгээ өгнө Доод хэсэгт өөрийн эмийн сандаа хэрэгжүүлэх ажлыг тусгана Wrap-up
  • 56. My Plan for Pharmacists Hypertension Challenge & My Pharmacist Role • I have a complete and up-to-date understanding of hypertension epidemiology & health risks • I understand hypertension prevalence in Mongolia and its consequences • I am motivated by my role and responsibility to improve HT patient health I can teach others I do not know anything Confidence Scale What difficulties do you see in implementing what you learned today ? What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties? What are my next steps in learning? Diagnosis • I am able to understand the logic of diagnosis algorithm • I am able to judge when to refer HT patients to PHC Doctors • I know symptoms of target organ damage and can detect urgencies to refer to special care hospital Treatment • I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm • I understand the risk of changing prescription 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Adherence • I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs 1 2 3 4 5 Миний төлөвлөгөө: 1 дүгээр хэсэг. Сурсан зүйлдээ үнэлгээ өгнө + мэдлэгээ сайжруулах цаашдын зорилт 64 * * * 1. Re-read Diagnosis Algorithm to confirm my understanding 2. Practice ways to motivate patients on adherence with pharmacy colleagues 5’ * Wrap-up
  • 57. Миний төлөвлөгөө: 2 дугаар хэсэг. Эмийн сандаа хэрэгжүүлэх ажил, тулгарч болох бэрхшээл, шийдвэрдэх 65 5’ What difficulties do you see in implementing what you learned today in pharmacy ? What are your suggestions/Ideas to overcome those difficulties? What are my next steps in learning? Treatment • I understand the importance of HT treatment and understand the logic of treatment algorithm • I understand the risk of changing prescription 1 2 3 4 5 Adherence • I am able to motivate HT patients to adhere to treatment and instructions from PHCs 1 2 3 4 5 1.My pharmacy is in the ger district, I don’t stock 1 class of drugs that is in algorithm mentioned today 2.… 1. Check my inventory and evaluate with provider how to flexibly manage availability of this class of drugs 2.... Wrap-up
  • 58. Санал бодлоо хуваалцье 40’ 67 Саад бэрхшээл 1. … 2. ... Хэрхэн шийдвэрлэх Бэрхшээл1-ийг: ... Бэрхшээл1-ийг 2: ...
  • 59. 68 Бид хамтдаа артерийн гипертензийн хяналтыг сайжруулж чадна !!!

Editor's Notes

  1. Энэхүү алгоримт нь одоогийн даралт ихдэлтийн үндэсний алгоритм дээр суурилаагүй. Энэхүү алгоритм нь ЗСӨ-ий өндөр эрсдэлтэй хүмүүсд эмчилгээг хурдан, шуурхай хүргэх (эмийн эмчилгээг эхлүүлэхийн өмнөх үзлэгийн тоог цөөлснөөр)-ын хажуугаар хүмүүсийг буруу оношилж даралт буулгах эм уулгах эрсдлийг бууруулах боломжийг олгож, ашиглахад хялбар байхаар өрхийн анхан шатны эмнэлэгүүдэд зориулсан гаргасан. Энэ нь ялангуяа зүрх судасны өвчний эрсдэл багатай хүмүүст эдийн загсийн хувьд чухал ач холбогдолтой юм. Эмийн эмчилгээг илүү хурдан эхлүүлэхийн тулд үзлэг хоорондын хугацааг аль болох богино байхаар тохируулсан (1-4 долоо хоног). Ялангуяа артерийн даралтын хэмжээ харьцангуй өндөр үед (>160/100мм,м.у.б) үзлэг хоорондын хугацаа илүү богино байх нь тохиромжтой юм. Эмнэлзүйн практикт маш цөөн тооны хүн ам амьдралын хэв маягаа өөрчилснөөр даралтаа хянадаг тул ЗСӨ-ний өндөр эсрэдлтэй хүмүүст амьдралын хэв маяг өөрчлөх эмчилгээг хэрэглэх нь тохиромжгүй юм. Канад болон бусад улс орнуудын хувьд амбултори болон гэрийн нөхцөлд даралт ихдэлтийг хэмжснээр цаг хугацааг хэмнэж, үйлчлүүлэгч г даралт ихдэлттэй гэж түргэн оношлох боломжийг олгодог.
  2. Энэхүү алгоритм нь жирэмсэн, зүрхний титэм судасны өвчтэй, зүрхний дутагдалтай эсвэл бөөрний дутагдалтай хүмүүсээс бусад артерийн даралт ихдэлттэй насанд хүрэгчидэд зориулагдсан. Энэхүү алгоритмийг хэрэглэхийн өмнө өвчтөн эдгээр эмд харшилтай, хэрэглэж болохгүй эсэх, даралт бууруулах өөр эмийн эмчилгээ хэрэглэж буй эсэхийг үнэлэх хэрэгтэй. Энэхүү алгоритм нь артерийн даралт ихдэлтийн хяналтыг 90% хүртэл нэмэгдүүлсэн Kaiser Permanente-ийн хэрэглэсэн алгоритм дээр суурилсан. Kaiser Permanente-ийн хөтөлбөр нь тодорхой эмийн сонголтуудыг алгоритм дээр зааж өгсөн байдаг. Тодорхой эмүүдээс илүүтэй эмийн бүлэг нь хэрэглэхэд илүү хялбар байдлыг онцоллоо.