4. DELPHİ TEKNİĞİ NEDİR?
Organizasyonda bir sorunun çözümü için uzman kişilerin
yüz yüze görüşmeler ve bir arada tartışmalar yapmadan
bir konu hakkında karar vermelerine ve uzlaşmalarına
imkan sağlayan bir yöntemdir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 4
5. DELPHİ TEKNİĞİNİN TARİHÇESİ
Adını Eski Yunan’da, geleceğe ilişkin kehanetlerde bulunan ünlü
bir Yunanlı kahinin yaşadığı Delphi adlı bir yerden almıştır.
Delphi tekniği, 1950’li yıllarda ABD’de RAND şirketinde çalışan
Olaf Helmer ve Norman Dalkey adındaki iki araştırmacı
tarafından geliştirilmiştir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 5
6. DELPHİ TEKNİĞİNİN AMACI NEDİR?
Geleceğe ilişkin tahminlerde bulunmak.
Uzman görüşlerini ortaya çıkarmak.
Uzlaşma sağlamak.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 6
7. DELPHİ NERELERDE KULLANILMALIDIR?
Özellikle politik ya da duygusal ortamlarda karar verme
durumunda kalındığında veya kararların güçlü gruplar
tarafından etkilenme olasılığı olduğu durumlarda.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 7
8. DELPHİ TEKNİĞİNİN FAYDALARI
Ürünün hangi niteliklere sahip olması gerektiği.
Gerçekleştirilmesi düşünülen bir etkinliğin yapılmaya değip
değmeyeceği.
Önceliklerin neler olabileceği.
Belli bir görevi yerine getirecek kişinin hangi yeterliliklere
sahip olması gerektiği.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 8
9. DELPHİ TEKNİĞİNİN 3 TEMEL ÖZELLİĞİ
1 Katılımda gizlilik
Grup tepkisinin istatistiksel analizi
Kontrollü geri besleme
2
3
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 9
11. Bu özellik Delphi’nin başarı anahtarıdır.
Araştırma süresince öne sürülen düşüncelerin kime ait
olduğu gizli tutulur. Bireylerden çok fikirlerin öne çıkması
bu şekilde sağlanır.
Grup içinde çok iyi tanınan, saygı duyulan kişilerin görüşlerine
koşulsuz onay bu şekilde engellenir.
Hiçbir çekince olmadan değişik, yeni fikirlerin herkesten
gelmesi, katılımda gizlilik özelliği ile güvence altına alınır.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 11
12. NEDEN KATILIMDA GİZLİLİK GEREKLİDİR?
Düşüncenin kimden geldiği biliniyorsa, o kişi nedeniyle
düşünceye ön yargıyla yaklaşma olasılığı vardır.
Eğer katılımcının adı problem durumuyla birlikte sıklıkla anılır
bir durumdaysa, o kişiyi reddetmek ya da konu hakkında
görüşünü değiştirmek oldukça güçtür.
Bireyler sonraki aşamalarda uygun görülmeyecek görüşlere
başlangıçta katılmaktan çekinebilirler.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 12
13. Üst statüdeki kişiler sorgulanabilir nitelikte fikir üretmekten
çekinilebilir.
Bireyler daha sonra uygun görülmeyecek bir düşünceyi ortaya
atmaktan çekinebilirler.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 13
14. Her bir Delphi anketi uygulandıktan sonra istatistiksel
olarak analiz edilir. Bu analizlerde
kullanılan istatistiklerin neyi ifade ettiği katılımcılar
tarafından iyi bilinmelidir.
Her bir Delphi anketi uygulandıktan sonra istatistiksel olarak
analiz edilir. Bu analizlerde kullanılan istatistiklerin neyi ifade
ettiği katılımcılar tarafından iyi bilinmelidir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 14
15. Her bir Delphi anketi uygulandıktan sonra istatistiksel
olarak analiz edilir. Bu analizlerde
kullanılan istatistiklerin neyi ifade ettiği katılımcılar
tarafından iyi bilinmelidir.
Delphi tekniğinde ardışık anketler kullanılır. Anketlerin
istatistiksel analizi tamamlandıktan sonra analiz sonuçları,
yani anketi yanıtlayanların genel eğilimleri bir sonraki
anketle birlikte katılımcılara iletilir.
Bu şekilde bireyler düşüncelerini kendilerine iletilen
sonuçlarla, farklı görüş ve yaklaşımlarla yeniden gözden
geçirirler.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 15
16. DELPHİ TEKNİĞİNİN UYGULAMA AŞAMALARI
1
2
3
4
5
6
Katılımcıların belirlenmesi
Araştırma problemlerine ilişkin açık uçlu soruların
belirlenmesi
Birinci tur Delphi formlarının katılımcılar tarafından
doldurularak geri gönderilmesi
İkinci Delphi anketinin düzenlenmesi ve gönderilmesi
İkinci tur Delphi formlarının katılımcılar tarafından
doldurularak geri gönderilmesi
İstatistiki yöntemlerle her bir maddeye verilen cevapların
değerlendirilmesi
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 16
18. BİRİNCİ DELPHİ UYGULANMASI
Araştırmanın bu ilk aşamasında katılımcılara konu ile ilgili açık
uçlu soru yönlendirilmiştir.
Katılımcılardan uygun gördükleri 10-15 cevabı sıralamaları
istenmektedir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 18
19. İKİNCİ DELPHİ ANKETİNİN HAZIRLANMASI
Birinci Delphi uygulamasında katılımcıların belirttiği görüşler
maddeler halinde sıralanır ve gerekirse alt başlıklar halinde
toplanır.
Bu şekilde yapısallaştırılmış anket formu niteliğinde olan
ikinci Delphi anketi hazırlanır ve katılımcılara gönderilir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 19
20. İKİNCİ DELPHİ UYGULANMASI
Yeterlilikler için belirlediğiniz
sayıyı parantez içine yazınız.
Sayıyı yazdıktan sonra yorum
ve açıklamalarınız kısmına
katılıp/katılmama nedenini
yazınız.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 20
21. İKİNCİ DELPHİ ANKETİNİN ANALİZİ
Anket maddelerinin her birinin birinci çeyrek, ikinci çeyrek,
medyan ve genişlik değerleri hesaplanır.
Her bir maddeye ilişkin yapılan katılma/katılmama,
önemseme/önemsememe gibi yorumlar ek bir formda
toplanır.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 21
22. ÜÇÜNCÜ DELPHİ ANKETİNİN HAZIRLANMASI
Üçüncü Delphi Anketi, ikinci anketin aynısıdır. Bu ankette her
bir madde başında ankete ilişkin olarak hesaplanan birinci
çeyrek, üçüncü çeyrek, medyan ve genişlik yer alır.
Yönergede bu istatistiklerin ne anlama geldiği anlatılır.
Katılımcının ikinci ankette her bir maddeye verdiği cevaplarda
madde başında yer alır.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 22
23. ÜÇÜNCÜ DELPHİ ANKETİNİN ANALİZİ
İkinci ankette verdiğiniz cevabınızı, bu yorum ve açıklamaları ve
her bir maddeye ilişkin sunulan istatistikleri değerlendirerek
yeniden gözden geçiriniz.
Yeni cevabınızı ‘‘Yeni’’ yazan sütuna yazınız. Önceki ankette
verdiğiniz cevaptan ısrarcı iseniz ‘‘Eski’’ yazan sütundaki sayıyı
yuvarlak içine alınız. Yorumunuz varsa boşluğa yazınız.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 23
24. DELPHİ ANKETİNİN TAMAMLANMASI
Üçüncü anket ile ikinci ankette yapılan istatistikler sonucunda
çeyrekler arasındaki genişliğin azalıp azalmadığına bakılır. Bu
genişlikte bir azalma olduysa uzlaşma yönünde bir hareketten
söz edilebilir.
Çeyrekler arası genişliği 1,2’den az olan maddeler, üzerinde
uzlaşma olan maddeler olarak kabul edilirler.
Uzlaşma yönünde hareketliliğin sağlanması için anket tekrar
sayısı iki-üç olabileceği gibi on da olabilir. Fakat, genellikle
dördüncü uygulama sonucunda sonuçların doyurucu olduğu
belirtilmektedir.
22.12.2015 Mustafa ERYÜKSEL 24