Është kënaqësi të lexosh poezitë e poetit të zjarrtë andaluzian Frederiko Garsia Lorka...Poeti me poezitë e tij të hedh në botën e ndjenjave nga e cila nuk do të kishe dashur kurrë të kthehesh prapa. Andaj, shumë e çmoj poezinë e Lorkës.
Mujasera Aliu, prof.
2. Poezia e Frederiko Garsia Lorkës është poezi që
burimin e ka nga thellësitë e tokës spanjole.
Është poezi e tokës ku janë gërshetuar kultura të
ndryshme të popujve, spanjol, arab, hebrenj dhe jevg.
Është poezi e tokës mesdhetare, poezi e pasioneve
të zjarrta, poezi e koridave dhe toreadorëve.
Gati në tërësi poezia e Lorkës mbështetet në
shprehjet popullore, pasi edhe është pjesë e
pandashme e popullit që si moto në jetë e kishin dhe
e kanë të kërkojnë vazhdimisht dashurinë dhe kurrë
të mos ngurojnë, përderisa vdekja nuk i ndalon.
Lexuesit që e lexonin poezinë e Lorkës nuk ishin
vetëm intelektualët e kohës, por si lexues ishte edhe
bota fshatare, e cila në vaj e zbulon shpirtin e saj.
Kështu poezia e Lorkës jehoi në vend dhe jashtë
vendit.
3. Nga e gjithë krijimtaria poetike e Lorkës veçojmë: “Kënga e
kante hondas” – poeti është kthyer kah Spanja e tij e
dikurshme, kah fshatrat spanjole...jetën e jevgëve...
I kthehet një Spanje që jeton në kujtimet e fëmiut dhe poetit.
Vargjet e poezive përshkohen nga era e tokës, e detit, e
trëndafilit...Hëna i ndriçon frutat e limonit, portokallit, ullirit... I
ngjyros qytetet me ngjyrat më të bukura...Sevilen, Kordobën,
Granadën...Vargje plotë simbolesh, metaforash, epitetesh...
Nga kjo përmbledhje veçojmë poezitë: “Kitara”, “Baladë për
tre lumenj”...
4. “Romanca jevge”
Në këtë përmbledhje poetike flet për jetën e jevgëve,
mitologjinë e tyre si dhe romancën e njohur jevge.
Ai në romancat arrin harmoni të
përsosur të inspirimit folklorik
dhe përjetimit modern të fjalës së
thjeshtë. Poezia është pa rimë,
por arrin një muzikalitet në
freskun e peisazheve.
Veçojmë poezitë:
“Romancë hënës”
“Grua tradhtare”...
5. Ndër përmbledhjet e Lorkës është edhe vepra
“ Këngët e vajtimit të Ignasio Mehijas Sançes”
Poezitë bazohen nga një ngjarje e vërtetë – vdekja e
toreadorit t të njohur, avokat,
miku i Lorkës – Ignasio
Mehijas Sançes.
Atmosferë e trishtueshme e
arenës para syve të së cilës
bëhet dansi i vdekjes.
Kënga e parë -”Plaga dhe
vdekja”, e dyta – “Gjaku i
derdhur”, e treta –”Trupi
prezent” dhe e katërta –
“Shpirti që mungon”.