ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Парадкавыя лічэбнікі

1. Тэорыя і практыка мовы
Парадкавыя
лічэбнікі

2. Парадкавыя лічэбнікі
Простыя (першы, пяты, дзявяты)
Складаныя (дваццаты,
шасцідзясяты)
Састаўныя (трыста дваццаць
першы, тысяча дзевяцьсот
дзевяноста пяты) –
пішуцца асобна і ў іх змяняецца
толькі апошняе слова!

3. Парадкавыя лічэбнікі з часткай
-дзясяты, -соты, -тысячны,
-мільённы, -мільярдны
(пяцісоты, трохтысячны,
дваццацісямімільённы)
пішуцца разам і лічэбнікі ў іх
стаяць у форме роднага склону!

4. Складаныя прыметнікі, утвораныя
ад лічэбнікаў і частак -метровы,
-кіламетровы, -літровы,
-грамовы, -павярховы, -гадовы
(пяцілітровы,
пятнаццаціпавярховы,
дваццацісямікілаграмовы)
пішуцца разам і лічэбнікі ў іх
стаяць у форме роднага склону!

5. Парадкавыя лічэбнікі могуць
перадавацца
лічбамі ў спалучэнні з літарамі
25-ы, на 10-м км, 10-мільённы, 18-
мільярдны, 6-ы дзень, каля 278-а
кіламетра, 500-ы пакупнік

6. Прыблізны лік пры лічэнні
20 – 30-я гады
Х – ХІ стст.

7. 80-ы
у 349-м
25-павярховы
865-тысячны

8. Васьмідзясяты
У трыста сорак дзявятым
Дваццаціпяціпавярховы
Васьмісотшасцідзесяціпяцітысячны

9. 1501-ы
9-мільярдны
268-мільённы

10. Тысяча пяцьсот першы
Дзевяцімільярдны
Двухсотпяцідзесяцівасьмімільённы

11. У 1013 г.
2483-кіламетровы
З 700-ой (кнігай)
356-я (старонка)

12. У (адна) тысяча трынаццатым
годзе
Дзветысячычатырохсотвасьмідзе-
сяцітрохкіламетровы
З сямісотай кнігай
Трыста пяцьдзясят шостая
старонка

13. Іграць … скрыпку

14. Іграць першую скрыпку
(займаць галоўнае становішча ў
чым-небудзь)
і іграць другую скрыпку
(займаць падпарадкаванае
становішча)

15. Аддаць у … рукі

16. Аддаць у трэція рукі
(чужым людзям)

17. … вада на кісялі

18. Дзясятая (сёмая) вада на кісялі
(вельмі далёкі сваяк)

19. … ластаўка

20. Першая ластаўка
(самы першы сярод падобных
або самы ранні)

21. Да … поту

22. Да дзясятага (сёмага) поту
(працаваць да поўный знямогі)

23. За … гарой

24. За дзясятай гарой
(вельмі далёка)

25. … праз …

26. Пятае праз дзясятае
(непаслядоўна, бязладна,
прапускаючы дэталі)

27. … маладосць

28. Другая маладосць
(прыліў новых сіл у пажылыя
гады)

29. Да … пеўняў

30. Да другіх (трэціх) пеўняў
(доўга, позна)

31. … дыханне

32. Другое дыханне
(новыя сілы, прыліў энергіі)

33. …-лепшы

34. Першы-лепшы
(любы чалавек)

35. Не … год замужам

36. Не першы год замужам
(дасведчаны)

37. Як … кола ў возе
Як сабаку … нага

38. Як пятае кола ў возе
Як сабаку пятая нага
(непатрэбны)

39. … спіца ў коле

40. Дзясятая (сёмая) спіца ў коле
(той, хто не мае ўплыву, не
адыграе сур’ёзнай ролі)