СЛОЎНІК Беларускае мысленне

1. Беларускае мысленне

2. Мысленне
Мысляр
(рус. мыслитель)

3. Філасофія
Метафізіка — раздзел
філасофіі, які вывучае
рэальнасць існага.
Трансцэндэнцыя – тое, што
прынцыпова недасяжна
доследнаму спазнанню або
не грунтуецца на досведзе.

4. Вусціш – урачысты жах
Вярэда – тое, што турбуе, не дае
спакою
Дыскурс – паслядоўны пераход
ад аднаго дыскрэтнага кроку да
іншага і разгортванне мыслення,
якое выказана ў панятках і
развагах

5. Топас – ад
старажытнагрэцкага “месца”,
“тэма”, “аргумент”
Рэфлексія – 1. роздум, аналіз
уласнага псіхічнага стану; 2.
форма тэарэтычнай дзейнасці
чалавека, накіраваная на
асэнсаванне ўласных дзеянняў і
іх законаў.

6. Этнас – народ, нацыянальная
супольнасць; від устойлівай
групоўкі людзей, які ўзнік
гістарычна (племя, народнасць,
нацыя).
Логас – панятак філасофіі, які
азначае адначасова “слова”
(выказванне, маўленне) і “панятак”
(меркаванне, сэнс).

7. Сінтэтызм – у шырокім
значэнні “спалучэнне
рэальнага і ўяўнага”
Эйдас – “тое, што бачна”
Субстанцыя – аб'ектыўная
рэальнасць, матэрыя і
адзінства ўсіх формаў яе руху.

8. Схаластыка – сістэматычная
сярэдневяковая філасофія,
прадстаўнікі якой імкнуліся да
тэарэтычнага абгрунтавання і
сістэматызацыі хрысціянскага
веравучэння.
Апрыёры – 1. “незалежна ад
досведу”; 2. “загадзя вядомае”

9. Архетып – універсальны правобраз, ці
першавобраз (маці-зямлі, героя, дэмана і інш.),
які паўтараецца на працягу гісторыі паўсюдна,
дзе свабодна дзейнічае творчая фантазія
людзей.
Віталізм – ідэалістычная плынь у біялогіі, якая
дапускае наяўнасць у арганізмах асаблівай
нематэрыяльнай жыццёвай сілы. Віталізм бярэ
пачатак ад першабытнага анімізму —
уяўленняў пра адушаўлёнасць усіх цел
прыроды.

10. Дэканструкцыя – “разуменне
шляхам разбурэння стэрэатыпу ці
ўлучэння ў новы кантэкст”
Амбівалентнасць – дваістасць
адносін да чаго-небудзь
Іманентнасць – “неадымнасць,
унутраная сувязь у
супрацьлегласць вонкавай”

11. Ірацыяналізм – канцэпцыя, якая
адмаўляе ролю розуму ў
спасціжэнні свету
Ісціна
Анталагічнасць – раздзел
філасофіі, які вывучае
фундаментальныя прынцыпы
быцця, яго найбольш агульныя
сутнасці і катэгорыі

12. Быццё – філасофская катэгорыя, якая
абазначае рэчаіснасць, што існуе
аб'ектыўна, па-за свядомасцю чалавека і
незалежна ад яе.
Постмадэрн – канцэпцыя ўспрыняцця
свету ў эпоху постындустрыялізму, якая
абапіраецца на недавер да
традыцыйных рэалістычных канцэпцый
 Універсалія – тэрмін сярэднявечнай
філасофіі, які абазначае агульныя паняткі

13. Парменід (каля 540 да
н.э.) —
старажытнагрэцкі
філосаф і палітычны
дзеяч. Займаўся
пытаннямі быцця і
пазнання, падзяліў
ісціну і суб'ектыўнае
меркаванне.

14. Фрыдрых Ніцшэ
(1844 — 1900) —
нямецкі філосаф,
філолаг і паэт, адзін
з заснавальнікаў
філасофіі жыцця.

15. Марцін Гайдэгер
(Хайдэгер) (1889 —
1976) — нямецкі
філосаф, адзін з
заснавальнікаў і
галоўны прадстаўнік
экзістэнцыялізму.

16. Дзякуй!