Un percorrido polo litoral do concello de Malpica, na Costa da Morte

1. MALPICA
A costa

2. O concello de Malpica de Bergantiños forma parte do tramo de litoral
coñecido como Costa da Morte, unha sucesión de cantís abruptos entre os que
se atopan algunhas praias e que inclúe as illas Sisargas.

3. A máxima altura do concello é o monte Neme, con 386 m. O río máis importante é o
Baá, que percorre o concello de leste a oeste e desauga na praia de Esteiro.
As principais actividades son a pesca de baixura, os servizos, a industria relacionada co
barro e a agrogandaría.
Malpica acolle importantes valores naturais e culturais.

4. PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”
Sisarga Grande

5. 1-A Ferreira

6. A Ferreira

7. 2-Praia Pradeira

8. 3-Praia das Torradas

9. Praia das Torradas

10. 4-O Gaiteiro

11. 5-Praia dos Riás

12. Praia e rego dos Riás

13. Praia dos Riás

14. Praia dos Riás

15. Praia dos Riás

16. Os Castelos

17. Os Castelos

18. 6-Pedra Negra (Cociñadoiro)

19. Cociñadoiro e punta dos Gichos

20. A Herbosa

21. O Anguieiro

22. 7-Punta e illote de San Bartolomeu

23. 8-Punta Falcoeira

24. Punta Falcoeira

25. 9-Punta Falsa

26. Punta Falsa co burato da Furna das Grallas (Monte Furado)

27. 10-Praia de San Miro

28. Praia de San Miro

29. 11-Praias, illa e rego da Rega

30. 12-Punta e illote Pepino

31. 13-Seo dos Curros

32. 14-Seo, laxe e punta dos Muíños

33. Seo, laxe e punta dos Muíños

34. Muíños da Ribeira

35. Muíños da Ribeira. Un grupo de cinco
edificacións, dúas situadas cara ao interior, e
tres case na beira do cantíl, construídas ao
estilo tradicional da zona .

36. Muíños da Ribeira

37. 15-Punta Percebeira

38. Cantís entre a punta Percebeira e a punta do Boi

39. Cantís entre a punta Percebeira e a punta do Boi

40. Punta de Fuxín

41. Malpica e a punta de Fuxín

42. 16-Punta do Boi

43. Punta do Boi

44. Punta do Boi

45. 17-Punta Lapachán. Illa Redonda.

46. Illa Redonda

47. 18- Furna e rego da Xareira

48. Furna e rego da Xareira

49. 19-Punta Peterón

50. Punta Peterón

51. Illa do Castelo

52. 21-Punta do Muxeiro

53. Punta do Muxeiro

54. Punta do Muxeiro e Malpica

55. 22-Punta da Plancha

56. 23-MALPICA: vila e porto.
Un importante porto pesqueiro de baixura.
Antigamente foi centro baleeiro.

57. MALPICA

58. 24-A Atalaia

59. A Atalaia. Punta da Cuada.

60. A Atalaia. Punta da Chan.

61. 25-Praias de Area Maior e Canido

62. Praia de Area Maior

63. Punta de Canido

64. Da punta de Canido á punta do Boi

65. 26-Punta da Barrosa

66. Punta da Barrosa

67. Punta da Barrosa, cabo de Santo Hadrián e Illas Sisargas

68. Punta do Boi

69. Punta do Boi

70. Puntas do Boi, da Barrosa e da Atalaia

71. 27-Praia de Seaia. Con dunas e placas eólicas.

72. Praia de Seaia e cabo de Santo Hadrián

73. 29-Península e cabo de Santo Hadrián.

74. Cabo de Santo Hadrián desde as Illas Sisargas

75. O Sequeiro

76. O Sequeiro

77. Os Cazás

78. Os Cazás

79. Os Cazás

80. O Portiño un pequeno abrigo natural acondicionado como porto que acolle
interesantes pregues nas rochas da súa contorna.

81. O Portiño

82. Os Cazás e a punta de Pasamelogo

83. Punta de Pasamelogo no cabo de Santo Hadrián. Capela e miradoiro.
A festa de Santo Hadrián é una romería de grande tradición en Malpica.

84. Punta de Pasamelogo

85. Punta de Pasamelogo

86. Malpica desde o cabo de Santo Hadrián: praia da Seaia, punta do Boi, Canido e a vila de
Malpica sobre o istmo do monte Atalaia que remata na punta Cuada.

87. Punta e Pedra das Areas e illotes Baleeiros

88. Cabo de Santo Hadrián

89. Cabo de Santo Hadrián

90. Cabo de Santo Hadrián. Vista cara a punta Nariga

91. Cabo de Santo Hadrián e illas Sisragas

92. Pedra do Lobo

93. A Manga

94. 30-Illas Sisargas (A Illa, como se coñece en Malpica)
Un pequeno arquipélago formado por tres illas maiores (Malante, Sisarga Pequena e
Sisarga Grande) e varios illotes (Chalreu, O Xaceiro, Magnánimo) separadas do cabo Santo
Hadrián por unha canle de 900 m de largor. A Sisarga Grande é granítica e as outras están
constituídas por gneis glandular e son de relevo máis suave.
As illas Sisargas desde Santo Hadrián

95. Illas Sisargas

96. Illas Sisargas e Cabo Santo Hadrián

97. Cantís e faro da illa Sisarga Grande.
Está formada por granito de dúas micas. Ten unha superficie aplanada e todo o perímetro
de abruptos cantís, agás unha pequena praia que cobre a marea, na que está o
embarcadoiro que permite o acceso á illa.

98. O faro das Sisargas comezou a funcionar en 1853 e automatizouse en 2002.

99. Sisarga Grande

100. Sisarga Grande

101. Sisarga Grande

102. Sisarga Grande

103. Sisarga Grande

104. Illas Sisargas. Canle entre a Sisarga Grande e Malante

105. Illa Malante

106. 31-Seo e coído de Fontán

107. Coído de Fontán

108. Coído de Fontán

109. Punta de Fontán

110. Punta Salgueira

111. Punta Salgueira

112. Punta Salgueira

113. Punta Salgueira

114. 32-Pedra do Oso

115. Punta do Castro

116. Punta do Castro

117. Seixo Grande

118. Seixo Grande

119. 33-Punta Laguixón

120. As Golfeiras

121. As Golfeiras

122. Punta Pendurada e As Pedreiras

123. 34-Praia de Beo

124. Praia de Beo

125. Seo de Porto da Tella

126. Seo de Porto da Tella

127. Seo de Porto da Tella

128. Seo de Porto da Tella

129. Punta Galiana/Entretorres

130. 35-Punta Galiana/Entretorres

131. Punta Galiana/Entretorres

132. 36-Praia e seo do Esteiro/Seiruga
A praia de Esteiro ou Seiruga mide 530 m de lonxitude e está situada entre as puntas
Galiana e Xerpa. Nela desemboca o rego do Esteiro.

133. Praia e rego do Esteiro

134. Praia de Seiruga ou Esteiro e punta Xerpa

135. Praia de Area Pequena (Seiruga)

136. Praia de Area Pequena (Seiruga)

137. Praia de Area Pequena (Seiruga)

138. 37-Punta Xerpa

139. Punta Xerpa

140. Punta Xerpa

141. Cova da Xerpa

142. Cova da Xerpa, coñecida como Furna dos Espíritus e da Caveira. Unha lenda conta
que chega ata o castelo de Mens.

143. Secova do Monte

144. 38-Punta das Garzas e restingas do Co

145. Punta das Garzas

146. A Besugueira (Barizo)

147. A Besugueira (Barizo)

148. Costa de Barizo

149. 39-Seo, praia e porto de Barizo

150. Seo, praia e porto de Barizo

151. O Castelo (Barizo)

152. Praia de Barizo

153. 40-Punta do Cabalo

154. As Barreiras

155. Punta Ensubelas

156. Punta Ensubelas

157. As Portelas e o monte Nariga (138 m)

158. Rego ds Portelas

159. As Portelas

160. 41-A Corveira

161. A Corveira

162. Pedra do Ferro

163. 42-Moa do Salgueiro

164. 42-Moa do Salgueiro

165. Niño da Aiga

166. 43-Punta Nariga. Un cabo granítico con abruptos cantís, vistas espectaculares da contorna
e curiosas formas nas rochas.

167. Punta Nariga

168. Punta Nariga

169. Punta Nariga

170. Punta Nariga

171. Punta Nariga. Ao fondo o cabo de Santo Hadrián e as llas Sisargas

172. Punta Nariga

173. Faro de Punta Nariga

174. O faro de Punta Nariga é o de máis recente construción de Galiza, deseñado polo
arquitecto César Portela, comezou a funcionar en 1998. Ten un alcance de 22 millas.

175. Cantís de Punta Nariga

176. Punta Nariga

177. Rochas en Punta Nariga

178. Rochas en Punta Nariga

179. Rochas en Punta Nariga

180. Rocha en Punta Nariga

181. 44-Xunquiños Gordos

182. Pedras das Caniceiras

183. Pedras das Caniceiras

184. Pedras das Caniceiras

185. 45-Punta do Rubio

186. Punta do Rubio

187. O Cheiroso

188. O Cheiroso

189. 46-Punta do Anguieiro

190. Punta do Anguieiro

191. 47-O Lago

192. 47-O Lago

193. VALOR XEOLÓXICO
Toda a costa de Malpica ten un enorme interese xeolóxico pola variedade de rochas (granitos,
gneis, xistos, ecloxitas, granulitas...), de manifestacións tectónicas (fallas, pregues, diques) e
de formas creadas pola erosión en combinación cos anteriores factores (cantís, furnas,
furados, arcos, dunas...)
MAPA LITOLÓXICO

194. Cntís da punta Percebeira

195. Punta Falcoeira

196. Secova do Monte

197. Granitos na Punta Nariga

198. Unha das moitas rochas esculpidas pola auga, o vento e o sal na punta Nariga

199. Furna na praia de Area
Pequena (Seiruga)

200. Furna das Grallas ou Monte Furado, un
impresionante afundimento, con paredes
de ata 30 m de altura, que se produciu ao
derrubarse o teito dunha cova, que ten
dúas saídas ao mar, ao que é posible
acceder coa marea baixa.

201. Praia de San Miro
LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM020. Sección costeira do Complexo Malpica-Tui,
contorna de Malpica, Praia de San Miro e Muíños de Ceán (pendente de descrición e
delimitación definitiva
Interese: petrolóxico, xeoquímico. Extraordinaria rareza e importancia xeológica.
Afloramentos espectaculares, únicos a escala europea, de ecloxitas, ortogneises de alta presión, xistos
e paragneises de alta presión e anfibolitas con lawsonita.
Nesta praia afloran os xistos de alta presión de Ceán a teito coas anfibolitas de Cambre na base. É un
dos pocos lugares na Península onde se poden atopar xistos azuis e rochas con lawsonita.

202. Praia das Riás

203. Cantís na desembocadura do rego dos Muíños (Ceán), nos que podemos ver, en forma de
pregues, a magnitude das forzas que modelaron a parte sólida da Terra, e en forma de furnas e
derrubes a intensidade da forza da auga e o traballo que consegue facer co paso do tempo.

204. Pódense apreciar ortogneis, ecloxitas e anfibolitas ricas en lawsonita

205. Cantís e furna no seo dos Muíños

206. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM019. Rasas cuaternarias en Cabo Santo Hadrián.
(Pendente de descrición e delimitación definitiva)
Interese: xeomorfológico
Diversos niveis de rasa, con depósitos asociados como areíscas ferruxinosas e niveis de conglomerados.
Na zona abondan as furnas e furados. As rochas máis interesantes son os gneis glandulares e as lousas.
Hai varias lugares onde se poden observar micropregres
Punta Salgueira

207. Furnas no cabo de Santo Hadrián. Pódense observar os sedimentos sobre a base de rochas.

208. O Portiño (Os Cazás)

209. Punta Salgueira
O Cabo Santo Hadrián ten unha grande diversidade litolóxica (gneis, xistos, diques básicos, areíscas,
conglomerados...) e de formacións xeolóxicas (fallas, pregues, cantís, coídos, furnas ...)

210. Xistos na punta Salgueira

211. Xistos na punta Salgueira

212. Gneis glandular no cabo de Santo Hadrián

213. Micropregues no Portiño

214. Micropregue nas rochas do Portiño.
A tradición popular ve nel a imaxe da serpe que
esmagou o Santo Hadrián, para librar a zona
dunha praga destes animais (para poder vela hai
que ir coa marea baixa).

215. Os Cazás: diques de granito entre os xistos

216. Furnas en Fontás,
no cabo de Santo Hadrián

217. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM018. Cizalla de Malpica-Lamego, nas praias de Esteiro e
de Seaia (Malpica). Pendente de descrición e delimitación definitiva.
Interese: Tectónico
Pódese observar a deformación dos xistos, granitos, e neis con presenza de milonitas.
Praia e rego do Esteiro

218. VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Malpica podemos atopar una grande variedade de ecosistemas e hábitats, en
especial os asociados aos cantís expostos á ondada e o vento.
Liques e gaivotas

219. Mexillóns, percebes e corvos mariños

220. A vexetación de cantís está moi especializada e pódense atopar numerosas especies e
subespecies endémicas da zona. En canto á fauna hai que destacar o número de aves
acuáticas, en especial nas Illas Sisargas.
Leucanthemum corunnense

221. Herba namoradeira (Armeria pubigera)

222. Fento mariño (Asplenium maritimum) nunha cova na praia das Riás

223. Percebe, mixote (Pollicipes pollicipes)
Un crustáceo que vive apegado ás rochas.
É obxecto de captura e ten un importante
valor económico.

224. Nas Illas Sisargas aniñan varias
especies de aves acuáticas: gaivota
tridáctila (un dos poucos lugares de
cría de Galiza), gaivota crara, gaivota
sombría, corvo mariño cristado...
En 1948 criaban 330 parellas de arao
dos cons, hoxe practicamente
extinguido.
Gaivota tridáctila, garrucho
(Rissa tridactyla), aniña nas Illas
Sisargas desde 1974

225. LIC/ZEC “Costa da Morte”
A Costa da Morte é unha grande área litoral de cara ao Atlántico, de morfoloxía moi diversa,
na que se alternan grandes areais e marismas, illas e elevados cantís, con espazos expostos
e protexidos. É unha área de enorme valor biolóxico que acolle unha importante flora e
fauna con numerosas especies pouco comúns. É unha importante área de pesca e
marisqueo e recentemente tamén de grande interese turístico.
Na Costa da Morte os protagonistas son as rochas (maiormente granitos), o mar e o vento.

226. LIC/ZEC Costa da Morte: comprende o litoral desde
Cabo Fisterra (Laxe de Corveiro) ata Arteixo (punta da
Cancela), agás a maior parte da ría de Camariñas e as
zonas próximas á áreas urbanas. É o espazo de maior
distribución territorial costeira do país.

227. USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Turismo, lecer e deportes

228. Porto de Malpica

229. Porto da Tella

230. Porto de Barizo

232. A lonxitude e variedade da costa do concello de
Malpica e o seu interese permite facer varias rutas.
Podemos facer un primeiro achegamento en coche,
una 75 km lineais, en dúas xornadas, tendo como
referencia a vila de Malpica.
1-Desde Malpica aos Riás.
O percorrido en coche son uns 20 km ata a praia dos
Riás, 7 máis se nos achegamos á praia das Torradas por
Aviño e 9 km chegar de Malpica a Cambre.

233. 2-Desde o porto de Malpica a
Punta Nariga. Percorremos uns 35
km (lineal). Para volver a Malpica
(por Mens) facemos 11,5 km (en
total: 46,5 km)

234. Punta Salgueira, no cabo de santo Hadrián, coas illas Sisargas ao fondo

235. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa,
dragados, recheos
-Presión humana nos espazos
naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación

236. Adela Leiro, Mon Daporta
Xaneiro 2021