2. Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego – muzeum zajmujące się
dokumentowaniem, gromadzeniem i ekspozycją polskich i zagranicznych grafik
artystycznych, malarstwa i fotografii o tematyce satyrycznej. Muzeum mieści się
w Warszawie przy ul. Koziej 11.
3. POCZĄTKI DZIAŁALNOŚCI
Muzeum Karykatury powstało 15 września 1978 jako oddział Muzeum Literatury. Inicjatorem
powołania muzeum był Eryk Lipiński, znany dziennikarz, grafik i scenograf. Od lat 60.
podejmował on próby stworzenia tej instytucji najpierw w ramach Muzeum Narodowego, a
potem Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Eryk Lipiński został pierwszym dyrektorem
Muzeum Karykatury.
Początkiem zbiorów muzeum była prywatna kolekcja Lipińskiego, którą tworzył równocześnie z
zabiegami o powołanie muzeum. Na pierwszą muzealną kolekcję złożyły się prace będące
darowiznami od autorów i właścicieli oraz kupowane przez Lipińskiego własnym sumptem lub z
improwizowanych wśród przyjaciół zbiórek funduszy.
4. ROZWÓJ
Umocowanie formalne muzeum nie zagwarantowało jednak stałego miejsca ekspozycji wystaw, ani biura i
magazynu zbiorów. Poza macierzystym Muzeum Literatury, wystawy Muzeum Karykatury najczęściej
odbywały się w galerii tygodnika Szpilki. Taki stan rzeczy trwał przez pierwsze pięć lat istnienia muzeum.
W 1983 instytucja przeniosła się do obecnej siedziby - dawnej oranżerii Pałacu Prymasowskiego przy ul.
Koziej 11. Uzyskanie praw do tego budynku i zdobycie funduszy na remont wymagało ogromnego
zaangażowania ze strony Lipińskiego i jego współpracowników. Pierwszą wystawę na ulicy Koziej pt.
Najlepsze prace w zbiorach Muzeum Karykatury otwarto 27 października 1983.
Równocześnie z przeprowadzką odbyło się formalne wydzielenie ze struktur Muzeum Literatury. Od
początku 1983 Muzeum Karykatury jest samodzielną instytucją, placówką publiczną o charakterze
kulturalnym, finansowaną przez budżet państwa.
5. OBECNA WYSTAWA „Nie tylko nóżki!”
marzec – czerwiec 2018r.
Prezentowana wystawa służy przypomnieniu twórczości
kabaretowej dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Kanwą
narracji są fragmenty tekstów Juliana Tuwima, Mariana Hemara,
Andrzeja Własta i innych autorów, wybrane według klucza
odniesień do rzeczywistości społecznej, obyczajowej, kulturalnej i
politycznej. Z popularnej rozrywki, z którą zawsze kojarzony był
kabaret i rewia, przenosimy akcent na inny, satyryczny aspekt
działalności twórców kabaretowych. Odejście od najbardziej
znanych przebojów piosenki pozwala wydobyć niezauważane
dotąd walory i znaczenie tekstów podawanych nie ze scen
teatralnych, a ze „scenek” i „nadscenek”. Stąd również tytuł „Nie
tylko nóżki!”, mający na celu zerwanie z infantylizacją kabaretu i
rewii oraz niesprawiedliwą oceną jakości kabaretowej produkcji.
8. KILKA INFORMACJI O ERYKU LIPIŃSKIM
Urodził się 12 lipca 1908 w Krakowie, zmarł 27 września 1991.Polski karykaturzysta, satyryk, dziennikarz,
grafik, autor plakatów i ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, książek o karykaturze i
satyrze, także scenograf. Założyciel tygodnika satyrycznego „Szpilki” i Muzeum Karykatury. Był synem
artysty malarza Teodora Rawicz Lipińskiego i Jadwigi z Czartoryskich. Na przełomie 1912/1913 wraz z
rodziną przeprowadził się do Moskwy. W wieku sześciu lat[1] lub w 1916[2] roku na konkursie w Moskwie
zdobył III nagrodę za plakat „Polacy w trzech armiach zaborczych”[a]. W wieku trzynastu lat, w 1921 wraz z
rodziną powrócił do Polski i osiedlił się w Warszawie, gdzie pobierał nauki w Gimnazjum im. J. Lelewela i II
Gimnazjum Związku Nauczycieli.
Ukończył malarstwo, grafikę użytkową i scenografię na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako
karykaturzysta zadebiutował w tygodniku Pobudka w roku 1928. Wraz ze Zbigniewem Mitznerem w 1935
roku założył tygodnik satyryczny „Szpilki”. Był jego redaktorem naczelnym w latach 1935-1937 i po wojnie
od roku 1946 do 1953. Współpracował także z innymi polskimi wydawnictwami periodycznymi:
„Przekrojem”, „Przeglądem Kulturalnym”, „Trybuną Ludu”, „Panoramą”, „Zwierciadłem” i „Expressem
Wieczornym”.
