Presentatie over vóórkomen health illiteracy in de urologische praktijk, met in eerste slices uitgebreide informatie over wat voor consequenties dat heeft.

1. Met “Ik geef u onze folder mee”
heeft 1 op de 10 nòg geen idee
Florine Schlatmann
Ilse Hofmeester
Michael van Balken

2. Disclosure belangen spreker
NVU, 06-11-2015

3. Inleiding
 Laaggeletterdheid = laag taalniveau waardoor informatieverwe
lastig is
 Health illiteracy (HI) = minder kennis en vaardigheid in de
gezondheidszorg
 Incidentie in Nederland: 1,3 miljoen1
1. Stichting Lezen en Schrijven 2014

4. Probleem HI voor urologische patiënt
 Onbegrip urologische terminologie1
 Minder goed profiteren keuzehulp2
 Suboptimaal medicatiegebruik3
 Slechtere (oncologische) uitgangswaarde4
 Hoger complicatierisico5
 Hoger sterfterisico 6

5. Probleem HI voor de uroloog
 Patiënten met slecht begrip ziekte en behandelopties
 Slechtere informed consent
 No shows op polikliniek
 Meer uitval van operaties
 In totaal meer ziekenhuisbezoeken
 Additionele kosten: 127 miljoen euro per jaar
HLS-EU Consortium (2012). Comparative report of health literacy in eight EU member states. The European
health literacy survey HLS-EU.
NIVEL 2015. Laaggeletterdheid en gezondheid

6. Probleem HI groeit
 Toegenomen geschreven informatievoorziening
 Lage awareness van artsen
 Patiënten moeilijk te bereiken
 Patiënten verhullen probleem
“Sorry, bril vergeten”
“Ik schrijf zo onleesbaar”
“Dacht dat de afspraak morgen was”
“Formulier vul ik thuis wel in”
“Bijsluiters zijn zo ingewikkeld”

7. Onderzoek
 Doel: nagaan hoeveel % van de urologische patiënten in onze spreekkamer
laaggeletterd is.
 Opzet:
– gedurende 1 week alle patiënten >16 jaar
– polikliniek urologie
– gevalideerde en geanonimiseerde vragenlijst1,2
– in wachtkamer invullen
1. Chew LD et al. Fam Med. 2004
2. Fransen MP et al. J Health Com. 2011

8. Vragenlijst
Set of Brief Screening Questions (SBSQ)
1.Hoe vaak helpt iemand u met het lezen van brieven of folders van uw huisarts, het ziekenhuis of
andere zorginstellingen?
2.Hoe zeker bent u ervan dat u medische formulieren zelf goed invult?
3.Hoe vaak is het moeilijk voor u meer te weten te komen over uw gezondheid, omdat u geschreven
informatie niet goed begrijpt?
Likert scale (0-4)
Health illiteracy bij gemiddelde ≤ 2 punten

9. Resultaten
Response rate: 45%
Responders: n=148, HI 12,2%
(med. leeftijd 71,8 (IQR 66,9-75,9), ♂ 66,7%, NL 88,9%)
Non-Responders: n=37, HI 10,8%
(med. leeftijd 79,0 (IQR 78,6-87,3), ♂ 50%, NL 100%)
Geen significant verschil tussen responders en non-responders.

10. Conclusie
 11% van patiënten in onze wachtkamer laaggeletterd
 Bewustwording hiervan kan beter
 Aangepast informatiemateriaal noodzakelijk