3. KALAGAYANG PAMPOLITIKA SA SINAUNANG LIPUNANG PILIPINO
Tungkulin ng isang pinuno ang
pagpapatupad ng mga kinikilalang
batas sa kanyang nasasakupan.
Ano kaya ang kahalagahan ng batas sa
pag-uugnayan ng mga Pilipino?
4. KALAGAYANG PAMPOLITIKA SA SINAUNANG LIPUNANG PILIPINO
Dalawa ang uri ng pamahalaan na
umiral sa sinaunang panahon sa
Pilipinas:
sultanato
barangay
7. ANG BARANGAY
Ang “barangay” ay salitang halaw sa
“balangay” o “balanghai” na tumutukoy
sa sasakyang pandagat na ginamit ng
mga sinaunang Pilipinong nanirahan sa
mga kapatagan.
8.
9. ANG BARANGAY
Ang barangay ay isang yunit
“pampolitika”, “panlipunan”, at
“pangkabuhayan” noong
sinaunang panahon sa Pilipinas.
13. ANG BARANGAY
Ang “Datu” ang siyang
kinikilalang pinakamalakas,
pinakamatapang, at
pinakamayamang lalaki sa
barangay.
14. ANG BARANGAY
Ang “Datu” at ang kaniyang
pamilya ay kabilang sa
pinakamataas na antas ng
lipunan noon.
15. ANG BARANGAY
Itinuturing ang “datu” bilang ama
ng barangay kaya’t malawak ang
sakop ng kaniyang katungkulan
at kapangyarihan.
16. ANG BARANGAY
Nakasalalay sa “datu” ang kapakanan ng
buong barangay kaya’t tungkulin niyang
magpatupad ng mga batas at
ipagtanggol ang kaniyang barangay
laban sa mga kaaway tuwing may
digmaan.
18. ANG BARANGAY
“Atubang ng datu o agurang” ang
tawag sa lupon ng mga
matatanda at marurunong na
nagbibigay payo sa datu.
19. ANG BARANGAY
Ang mga batas sa barangay
ay nauuri sa dalawa – ang
“hindi nakasulat” at ang
“nakasulat”.
20. ANG BARANGAY
Ang mga “hindi nakasulat” na batas ay
batay sa kaugalian at tradisyon.
Nagpasalin-salin ang mga ito sa mga
henerasyon sa pamamagitan ng
pagkukuwento, pangangaral at patuloy
na paggamit.
21. ANG BARANGAY
Ang mga “nakasulat” na batas ay
ang mga pag-uutos na ginawa ng
datu kasama ang lupon ng
matatanda na nagsisilbing kaniyang
tagapayo.
22. ANG BARANGAY
Napapaloob sa mga nakasulat na batas
ang mga usapin tungkol sa diborsiyo,
krimen, pagmamay-ari ng mga ari-arian,
parusa sa pagnanakaw, pagtataksil,
pandaraya, pagsasamantala , at iba pa.
23. ANG BARANGAY
Matapos mapagtibay ang
mga batas na nakasulat,
ipinagbibigay-alam ang mga
ito sa isang pagtitipon sa
pamamagitan ng
“umalohokan” o
“tagapagbalita”.
24. ANG BARANGAY
Sa Visayas, ang “umalohokan”
ay isa ring pinunong inihalal ng
mga datu sa tuwing may
malaking away na kailangang
ayusin.
29. ANG BARANGAY
Ang Datu ang tumatayong
hukom at pinagpapayuhan
siya ng lupon ng mga
marurunong na Agurang.
30. ANG BARANGAY
Ang mga datu ang
nagbibigay ng hatol sa mga
pagkakasala ng mga
kasapi ng barangay.
31. ANG BARANGAY
Dumaraan sa proseso ang
pagdinig ng kaso at
paglilitis na ginaganap sa
harap ng madla.
32. ANG BARANGAY
Ang mga saksi ay nanunumpa
sa harap ng mga hukom at ito
ay itinuturing na banal o
sagrado.
33. ANG BARANGAY
Sa mga pagkakataong hindi madali ang
pagpapasiya sa isang kaso, isinasailalim
ang mga akusado sa mga pagsubok sa
paniniwalang kakatigan ng Diyos ang
walang sala at parurusahan ang salarin.
34. ANG BARANGAY
Ang isang halimbawa ng pagsubok
ay ang pagsisid nang matagal sa
ilalim ng ilog at ang unang umahon
sa tubig ang ipinahahayag na
nagkasala.
35. ANG BARANGAY
Ang isa pang halimbawa ay ang
pagkuha ng bato sa loob ng sisidlang
may lamang kumukulong tubig at ang
taong hindi gaanong napaso ang
kamay ang pinawawalang-sala.
36. ANG BARANGAY
Ang isa pang pagsubok ay ang
paghawak ng kandilang may
sindi at kung sino ang unang
namatayan ng kandila ay
itinuturing na maysala.
37. ANG BARANGAY
Sa maraming pagkakataon, ang
panig na nakapaghaharap ng
pinakamaraming saksi at
ebidensiya ang siyang nananalo.
38. ANG BARANGAY
Sa ibang barangay, ang paglilitis ay
ginagawa sa pamamagitan ng
sibatan o tagaan. Ang matalo sa
labanan ay ipinalalagay na siyang
may sala.
39. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Sa kabila ng pagkakaroon ng sariling
pamahalaan ng bawat barangay, sinikap pa
rin ng mga ito na makipag-ugnayan sa isa’t
isa upang palaganapin ang katahimikan at
kapayapaan sa loob at labas ng barangay.
40. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang pakikipag-ugnayan sa ibang
barangay ay nakatutulong sa pag-
iwas sa mga digmaan at hindi
pagkakaunawaan, at pagtatatag ng
sistemang pangkalakalan.
41. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Hangad ng bawat barangay na
magkaroon ng tiyak na kapalitan ng
mga produkto tulad ng mga pagkain,
damit, o kasangkapan at tiyak na
kaibigan at kaalyado.
42. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang mga datu sa iba’t ibang
barangay ay nakikipagkasundo
upang mapanatili ang
pagkakaibigan at mapayapang
samahan.
44. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Sa sanduguan, ang mga kalahok
ay naghihiwa nang kaunti sa
kanilang bisig at pinatutulo ang
kanilang dugo sa isang kopita ng
alak.
45. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang pinaghalong alak at dugo ay
iniinom ng bawat kalahok at ito
ay sagisag ng kanilang
pagkakaugnay sa dugo.
50. KAHALAGAHAN NG BATAS
Ang mga batas ang naging patnubay
ng mga tao sa pakikisalamuha sa
ibang tao sa barangay na kanyang
kinabibilangan at pati na rin sa
ibang barangay.
51. TANDAAN MO!
Ang mga batas sa barangay
ay nauuri sa dalawa – hindi
nakasulat at nakasulat.
54. PANGKATANG GAWAIN
Kung ikaw ay isang datu sa isang barangay
noong unang panahon, alin sa mga sumusunod
na batas ang bibigyan mo ng pinakamalaking
panahon para maipatupad ito? Ipaliwanag kung
bakit. Isulat sa kwaderno ang iyong sagot.
1. Paninilbihan sa datu
2. Pagmamay-ari ng lupa
3. Paggalang sa magulang at matatanda
56. PAGTATAYA
1. Ang pagtiyak sa tao o mga taong
dapat bigyan ng parusa dahil sa
paglabag sa batas ng barangay ay
isinasagawa sa pamamagitan ng
paglilitis at ________.
64. PAGTATAYA
5. Alin sa mga sumusunod
ang HINDI layunin ng
pakikipag-ugnayan ng mga
barangay?
65. PAGTATAYA
A. Pag-iwas sa digmaan
B. Pagpapalitan ng produkto
C. Pagpapalawak ng
nasasakupan
D. Pakikipagkaibigan
66. TAKDANG-ARALIN
Naintindihan mo ba nang mabuti ang
aralin? Kung ganun, isulat ang sagot sa
bawat tanong sa iyong kwaderno.
1. Ano ang pagkakaiba ng batas na di-
nasusulat sa batas na nasusulat?
70. BALIK-ARAL MUNA TAYO!
Sa nakaraang aralin ay napag-aralan mo
ang tungkol sa pamahalaang barangay ng
mga unang Pilipino. Pagbalik-aralan mo ang
iyong natutuhan sa pamamagitan ng
pagsagot sa mga tanong sa susunod na
slide.
74. BALIK-ARAL MUNA TAYO!
4. Alin sa mga sumusunod ang tungkulin ng
isang pinuno? Isang kasapi?
a. paggawa ng bahay
b. pagbabayad ng buwis
c. paggawa ng batas
d. pagbibigay ng hatol
e. pakikipagkasundo sa ibang datu
77. PAMAHALAANG SULTANATO
Si “Sharif ul-Hashim (Abu
Bakr)” ang nagtatag ng
unang sultanato sa
Pilipinas, partikular sa Sulu,
at tumayo ring sultan nito.
79. PAMAHALAANG SULTANATO
Taglay ng isang sultan ang
sumusunod na katangian:
may angking kayamanan
mataas na bilang ng mga
tagasunod
80. PAMAHALAANG SULTANATO
may mahalagang ambag kaugnay sa
pagpapahalaga ng lipunang Muslim
(halimbawa ng ambag na ito ay ang
pagpapakita ng katapangan at husay
sa pakikidigma)
82. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
pananagutan ng isang sultan ang
kapakanan ng kaniyang mga
nasasakupan- sa panahon man ng
kapayapaan o ng digmaan
84. PAMAHALAANG SULTANATO
Katulong ng sultan sa pagpapatupad ng
batas ang “ruma bichara” na nagsisilbing
tagapayo na binubuo ng mga
makapangyarihan at mayayamang pinuno
sa pamayananang nasasakupan ng
sultanato
86. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
ang sultan din ang tumatayong
kinatawan ng kaniyang mga
nasasakupan sa ano mang
pakikipag-ugnayan ng sultanato
87. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
ang sultan din ang tagapagtanggol
ng kaniyang mga nasasakupan at
tagapagturo ng mga aral ng Islam
90. DAGDAG KAALAMAN!
Ang “kadi” ay isang tao na
nagpapaliwanag ng tunay na
kahulugan ng Koran at tinitiyak niya
na hindi labag sa aral ng Islam ang
mga batas.
93. DAGDAG KAALAMAN!
Ang “panglima” ay mga pinunong
tagapaganap ng Sultan o
tagapagpatupad ng mga batas na
pinagtibay na sa mga masjid o distrito.
Sila ang may kapangyarihang maningil ng
buwis.
96. PAGTATAYA
Panuto: Kilalanin ang mga taguring
inilalarawan na may kaugnayan sa
sistema ng pamahalaan ng mga unang
Pilipino. Piliin ang iyong sagot sa loob
ng kahon na nasa susunod na slide.
118. TAKDANG-ARALIN
Isulat ang sagot sa mga
sumusunod na tanong sa iyong
kuwaderno.
1. Bilang mag-aaral, ikaw ba ay
nakikipag-ugnayan sa inyong
barangay? Paano mo
119. TAKDANG-ARALIN
2. Kung ikaw ay isang pinuno,
paano mo ipapakita sa iyong
mga kasapi at sa ibang mga
pinuno na matapat ka sa iyong
tungkulin?
120. TAKDANG-ARALIN
3. Sa iyong palagay, mas
mabisa ba ang pamamahala
sa sultanato kaysa sa inyong
barangay sa kasalukuyan?
Bakit?