Prof. dr hab. inż. Daniel Korniewicz

1. Żywieniowe możliwości poprawy wyników tuczu
i jakości tusz wieprzowych.
21.03.2017 Tarnowo Podgórne Prof. dr hab. inż. Daniel
Korniewicz

2. © Cargill, Incorporated. All Rights Reserved.
Wyniki tuczu w Polsce, Danii, Niemczech i UE (Dors i wsp., 2015)
Wyszczególnienie – średnie wyniki Polska Dania Niemcy Średnia
UE
Procent upadków po odsadzeniu 5,32 6,70 6,10 5,40
Liczba dni od urodzenia do sprzedaży 181,0 166,8 197,4 196,4
Masa ciała tucznika w dniu sprzedaży 109,1 106,7 119,8 116,9
Średnie zużycie paszy na 1 kg przyrostu 3,30 2,69 2,88 2,91
Wyniki tuczu w Hiszpanii (Grup de Gestió Porcina UdL. Informe Anual 2015)
Wyszczególnienie – średnie wyniki dla 14,96 mln świń
Procent upadków 3,72
Masa ciała początkowa (kg) 18,69
Masa ciała końcowa (kg) 107,2
Średnie zużycie paszy na 1 kg przyrostu 2,53

3. Podstawowe czynniki wpływające na przyrosty masy
ciała, wykorzystanie paszy i umięśnienie tuszy
 Rasa
 Wiek
 Płeć
 Żywienie
 Status zdrowotny
 Warunki utrzymania

4. Wskaźniki genetyczno-środowiskowe
% dla danej cechy (Hansen)
0 20 40 60 80 100
Długość tuszy
Grubość słoniny grzbietowej
Powierzchnia oka polędwicy
% chudych części tuszy
Wykorzystanie paszy
Wskaźnik wzrostu
Ciężar odsadzanych prosiąt
Liczba prosiąt urodzonych
Liczba prosiąt odsadzonych
M.c. przy urodzeniu
Wysoce odziedziczalne Wysoce uzależnione od środowiska

5. Wielkość przyrostów masy ciała, wykorzystanie paszy i
umięśnienie tuszy zależy głównie od
ilości odłożonego białka w przyroście dobowym
 Tempo wzrostu świń wyrażone dobową retencją białka przebiega
w 3 okresach i ma charakter krzywej z asymptotą poziomą przy
około 60-70kg, która przy masie ciała 90-100kg obniża się.
 Na początku okresu wzrostu (40-50kg) odłożenie
białka w ciele jest ograniczone apetytem zwierząt
i pojemnością przewodu pokarmowego.
U większości świń „nowego typu” potencjał
wzrostowy jest większy niż możliwości spożycia
paszy.
 W obrębie grupy rasowej tempo odkładania białka jest większe u
knurków niż u loszek, a zwłaszcza u wieprzków.

6. •Rasy prymitywne - 90 g
•Rasy szlachetne - 140 g
•Maksymalna możliwość odłożenia białka przy masie ciała 80-100kg
180 – 200 g białka
•Maksymalne odłożenie białka przez knury różnych ras:
• 249 g Hampshire- 160 kg m.c.
• 204 g Duroc - 110 kg m.c.
• 172 g Landrace Duński- 89 kg m.c.
Możliwości genetyczne odkładania białka w
przyroście dobowym (Chwalibóg)

7. Knurki - 132 g
Loszki - 112 g
Kastraty - 98 g
W tuczu od 30 do 110kg zwiększenie odłożenia w ciele białka o
1 gram zwiększa o 8 do 10 gramów przyrost dzienny m. c.
Wzrost odłożenia białka o 10% jest związany z 5-6% poprawą
wykorzystania paszy (Delange i in. 2001, NRC 2012).
Genetycznych zdolności do odkładania białka nie można zwiększyć
poprzez żywienie - badania nad „wymuszonym” pobieraniem paszy.
Możliwości genetyczne odkładania białka w p. dobowym
przez polskie świnie (Fandrejewski, 1997)

8. Odłożenie białka (g/dobę) w ciele loszek w czasie tuczu
kontrolnego (25-100 kg) w SKURTCh I.Z.
Okres wbp pbz
1992-1995 119 125
1996-1998 132 128
1999-2000 138 142
2001-2002 143 145
2010-2011 149 150

9. Wyniki oceny świń zarodowych w SKURTCh w latach
1993-2011 (Stan hodowli i wyniki oceny świń I.Z.)
Cecha Rok wbp pbz
Przyrosty dobowe
25-100 kg (g)
1993
1999
2002
2011
762
830
841
887
774
861
836
898
Grubość słoniny
(średnia z 5 pomiarów)
(cm)
1993
1999
2002
2,48
1,74
1,52
2,43
1,75
1,45
Zawartość mięsa w
tuszy (%)
1993
1999
2002
2011
50,2
56,4
57,7
59,4
51,1
56,4
58,2
59,4

10. Wyszczególnienie 1993 1999 2002 2016
Odłożenie białka w przyroście dobowym (g) 90 112 120 145
Zawartość mięsa w tuszy (%) 43,1 49,0 50,2 55,5
Przyrosty dobowe 20-110 kg (g) 480 700 760 1 060
Konwersja paszy (kg/kg) 4,1 3,7 3,6 2,6
Szacowane zmiany genotypu i wskaźników oceny rzeźnej
tuczników w populacji masowej w Polsce (1993-2016)

11. Podstawowe czynniki żywieniowe wpływające na
wyniki produkcyjne i umięśnienie tuszy
poziom lizyny i pozostałych aminokwasów
egzogennych og. i str.
poziom białka og. i str. w diecie
koncentracja energii
poziom tłuszczu
poziom włókna
rodzaj i sposób karmienia.

12. Knurki - 163 do 185g
Loszki - 145 do 175g
Kastraty - 133 do 170g
Możliwości genetyczne odkładania białka w p.
dobowym w pogłowiu masowym (obliczenia własne)

13. Wielkość przyrostów masy ciała, wykorzystanie paszy i
umięśnienie tuszy zależy głównie od
ilości odłożonego białka w przyroście dobowym
 Tempo wzrostu świń wyrażone dobową retencją białka przebiega
w 3 okresach i ma charakter krzywej z asymptotą poziomą przy
około 60-70kg, która przy masie ciała 90-100kg obniża się.
 Na początku okresu wzrostu (40-50kg) odłożenie
białka w ciele jest ograniczone apetytem zwierząt
i pojemnością przewodu pokarmowego.
U większości świń „nowego typu” potencjał
wzrostowy jest większy niż możliwości spożycia
paszy.
 W obrębie grupy rasowej tempo odkładania białka jest większe u
knurków niż u loszek, a zwłaszcza u wieprzków.

14. Przyrost masy beztłuszczowej u świń „nowego typu”
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
20 45 60 80 100 120
Przyrostmasybeztłuszczowej(kg/d)
Masa Ciała (kg)
Knurki
Loszki
Wieprzki

15. Zwiększenie intensywności żywienia zawsze prowadzi
do zwiększenia zawartości tłuszczu w ciele świń, nawet
u osobników z potencjalnie wyższą mięsnością
(60-65%).
W pierwszej fazie tuczu intensywne żywienie świń, do
woli zwiększa aktualne ich otłuszczenie, nie rzutuje to
zasadniczo na końcową mięsność.
Intensywność żywienia warchlaków od 20 do 45 kg

16. Żywienie tuczników do 45 kg m.c.
 Wysoki poziom energii może prowadzić do wzrostu
retencji białka i poprawy konwersji paszy
 Młode tuczniki mają mniejszą zdolność do trawienia
trudno strawnych składników pokarmowych (nie w pełni
wykształcony system sekrecji enzymów) i celowym jest
oparcie ich żywienia o pasze charakteryzujące się wysoką
strawnością

17. Średnia liczba prosiąt odsadzonych od lochy/rok w latach 2003-2013
(Danish Pig Research Centre Annual Report 2014, 2015)
24.8
25.0
26.8
27.0
27.4
27.6
28.1
28.3
29.7 29.5
30.9
23.6
23.1
23.7
24.9
26.1
26.3
26.8 26.6
28.3
28.5
29.0
20.0
21.0
22.0
23.0
24.0
25.0
26.0
27.0
28.0
29.0
30.0
31.0
32.0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Prosiąt/lochę/rok
Lata 2003 do 2013
Najlepsze 25 %
Średnia

18. Wpływ wysokiej produktywności loch na sprzedawane do tuczu prosięta
 Nadmierne zagęszczenie w odchowalniach skutkuje zmniejszeniem
przyrostów masy ciała
 Ograniczony dostęp do paszy skutkuje mniejszym pobraniem paszy
 Dla uzyskania rekompensacji wzrostu warchlaki od wstawienia przy
masie ciała 20-30kg do ok. 45kg powinny być intensywnie żywione
wysoko strawną paszą.
Do ok. 45 kg masy ciała odłożenie białka w ciele jest ograniczone
apetytem zwierząt i pojemnością przewodu pokarmowego.

19. Bikker i in., 1994
0
500
1000
1500
2000
20-45kg 45-65kg 65-85kg 20-85kg
Przyrosty(g/d)
Dieta=2,2 x P.B.
Dieta=3,7 x P.B.
Czy tuczniki rekompensują w przyrostach ograniczony poziom składników
pokarmowych w żywieniu od 20 to 45 kg m.c.?

20. Ograniczone pobranie składników pokarmowych w pierwszym
okresie tuczu (20-45 kg) wpływa na odłożenie innych
składników ciała w drugim okresie tuczu (45-85 kg)
0 500 1000 1500
Wnętrzn
ości
Mięso
Tłuszcz
Tusza
244
507
557
1064
145
508
520
1028
Przyrosty g/d
Dieta=3,7 x P.B.
Dieta=2,2 x P.B.
Bikker i in., 1994
Tuczniki żywione ekstensywnie od 20 do 45 kg odkładały na dobę 99 g
więcej masy narządów wewnętrznych tj. prawie o 40%.
45-85 kg: przyrosty=1 000 g; 40 dni x 100 g = 4 kg narządów
+7,1%
Wydajność poubojowa (%) =
(masa tuszy przed schłodzeniem/
masa tucznika przed ubojem) x 100
Wydajność poubojowa =
(98,5 kg/120 kg) x 100% = 82%
Wydajność poubojowa =
(94,5 kg/120 kg) x 100% = 78,7% 3,3%
24

21. Wpływ obsady w kojcu i temp. otoczenia na wyniki tuczu
Grupa
produk.
Średnia
masa
ciała
(kg)
Powierzchnia kojca
(m2) przypadająca na
1 zwierzę
Tuczniki
31-50 0,40
51 -85 0,55
86-110 0,65
Pow.
110
1,00
Minimalna powierzchnia kojca
przypadająca na 1 tucznika
(Rozp. M.R.iR.W., 15.02.2010r.)
Cecha
Temperatura
23,90C
0,66 m2 0,93 m2
Początkowa
m.c. (kg) 88,0 88,0
Końcowa
m.c. (kg) 112,0 115,0
Średni
przyrost
dzienny (g)
840 950
Średnie
dzienne
pobranie
paszy (kg)
2,9 3,2
Wpływ obsady w kojcu i temp. w chlewni
na wyniki w końcowym okresie tuczu
(White i in., 2008)
Cecha
Temperatura
23,90C 32,20C
0,66 m2 0,93 m2 0,66 m2 0,93 m2
Początkowa
m.c. (kg) 88,0 88,0 87,0 88,0
Końcowa
m.c. (kg) 112,0 115,0 100,0 106,0
Średni
przyrost
dzienny (g)
840 950 450 620
Średnie
dzienne
pobranie
paszy (kg)
2,9 3,2 2,0 2,3
Grupa
produk.
Średnia
masa
ciała
(kg)
Powierzchnia kojca
(m2) przypadająca na
1 zwierzę
Tuczniki
31-50 0,65
51-85 0,92
86-110 1,10
Pow.
110
1,50
Minimalna powierzchnia kojca
przypadająca na 1 tucznika w
warunkach stresu termicznego
25

22. Zalecana zawartość wybranych składników pokarmowych w 1kg mieszanek
p. pełnoporcjowych program żywienia LNB (D. Korniewicz, 2017)
TYP MIESZANKI PASZOWEJ PEŁNOPORCJOWEJ
Nazwa mieszanki Starter Grower Finisher
Przeznaczenie - masa
ciała (kg) od 20/30 do 45 kg od 45 do 70 kg
od 70 kg do końca tuczu
(110 kg)
Składniki pokarmowe: Jedn.
miary min. optym. maks. min. optym. maks. min. optym. maks.
Energia netto kcal/kg 2280 2340 2400 2260 2340 2400 2185 2340 2400
Białko surowe % 16,0 17,0 19,0 15,0 16,0 18,0 13,0 14,0 16,0
Włókno surowe % >2,50 <4,5 <5,00 >2,50 <4,5 <6,00 >3,00 <5,0 <6,50
Lizyna % 1,07 1,20 1,25 0,93 1,00 1,05 0,78 0,85 0,98
Metionina % 0,32 0,36 0,38 0,28 0,30 0,31 0,24 0,26 0,30
Met+Cys % 0,64 0,72 0,75 0,56 0,60 0,63 0,47 0,51 0,59
Treonina % 0,71 0,79 0,82 0,61 0,66 0,69 0,52 0,57 0,66
Tryptofan % 0,21 0,24 0,25 0,18 0,20 0,21 0,15 0,17 0,19
Izoleucyna % 0,57 0,64 0,66 0,49 0,53 0,56 0,41 0,45 0,52
Walina % 0,70 0,79 0,81 0,61 0,66 0,69 0,51 0,55 0,64
Lizyna strawna % 0,91 1,07 1,10 0,86 0,89 0,93 0,70 0,76 0,87
Zalecany profil
Liz:Met:Met+Cys:Tre:Try:Izo:Wal 100:30:60:66:20:53:66 100:30:60:66:20:53:66 100:30:60:67:20:53:65

23. Pogorszenie stanu zdrowia świń a wykorzystanie składników pokarmowych
Niekorzystny wpływ pogorszonego stanu zdrowia na przyrosty m.c. następuje poprzez
zmniejszenie pobrania paszy i zwiększenie zużycia składników pokarmowych z procesu
budowy mięśni w kierunku funkcji odpornościowych
Wpływ pobudzenie układu immunologicznego
na wyniki produkcyjne świń
Aktywność układu
immunologicznego
Niska Wysoka
Pobranie paszy, kg 2.22 2.00
Przyrosty m.c., g 830 720
Wykorzystanie paszy,
kg/kg
2.53 2.92
Mięsność, % 57.0 52.3
*
przedział masy ciała 5.5 -113 kg

24. Straty paszy
 W szczególności istotne
znaczenie mają rodzaj, stan
techniczny, ustawienie i
dostępność karmideł.
 Wyniki badań
USA – 4% (2-12%)
Wielka Brytania- 6% (1,5-20%)
Dania 3-5%

25. Podstawowe czynniki wpływające na koszt pasz
zużytych na odchowanie tucznika
 Ceny materiałów i dodatków paszowych
 Dopasowanie wartości pokarmowej mieszanki do
potencjału genetyczno-środowiskowego zwierząt
 Status zdrowotny
 Warunki techniczne
Warunki zoohigieniczne

26. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
© Cargill, Incorporated. All Rights Reserved.