SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
MGA
TUNTUNIN
SA
PAGBAYBAY
PASULAT NA PABAYBAY
 Mananatili ang isa-sa-isang tumbasan ng tunog
at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita
sa wikang Filipino.
A. Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung
ano ang sulat ay siyang basa.
Halimbawa:
 Dyanitor = janitor
 Pondo = fondo
 Pormal = formal
A. Ang dagdag na walong letra : C , F , J ,
Ñ , Q , V , X , Z ay ginagamit sa mga:
Halimbawa:
Tao Lugar
 Niña
 Carlo
 Frances
 Lipa
 Quezon City
 Zamboanga
B. Salitang Katutubo mula sa ibang
wika sa pilipinas
 Señora = (kastila : Ale)
 Hadji = (Lalaking muslim na nakarating sa
Mecca)
 Masjid = (Gusaling simbahan ng mga Muslim)
Halimbawa:
PANUMBAS SA MGA HIRAM NA
SALITA
A. Mga bagong hiram na salita sa mga
wikang banyaga.
Halimbawa:
 Attitude = Saloobin
 Wholesale = Pakyawan
 West = Kanluran
B. Mga Pangngalang pantangi na hiram sa wikang banyaga ,
katawagang siyentipiko at teknikal , at mga mahirap na
dagliang ireispel
Halimbawa:
 Flores De Mayo
 Mexico
 Nueva Vizcaya
1. Pagpapalit ng D tungo sa R
 Ang D ay napapalitan ng R kung ang sinusundan nitong
salita ay nagtatapos sa patinig o sa malapatinig na W at Y
Halimbawa:
Malaya rin , Malaya raw
2. Paggamit ng “ng” at “nang”
Limang tiyak na paggamit ng NANG:
A. Bilang kasingkahulugan ng Noong
Halimbawa:
“Nang dumating ang mga Amerikano sa Pilipinas ,
kaagad silang nagpatayo ng mga paaralan.”
B. Bilang kasingkahulugan ng upang o para
Halimbawa:
“Ikinulong ni Ana ang aso nang hindi na ito
makakagat pa.”
C. Katumbas ng pinagsamang na at ng
Halimbawa:
“Malapit nang makauwi ang
kaniyang tatay mula sa Saudi Arabia.”
D. Pagtukoy sa pang-abay na pamaraan at
pang-abay na pagaano
Halimbawa:
“Iniabot nang palihim ni Carl ang
liham kay Christine. ”
E. Bilang pang-angkop ng inuulit na salita
Halimbawa:
“Pabilis nang pabilis ang ikot ng
elisi ng eroplano.”
3. Wastong gamit ng gitling (-) :
 Sa pag-uulit ng salitang ugat o mahigit sa isang
Pantig ng salitang-ugat.
Halimbawa:
Gabi - gabi
Pito - pito
Sa isahang pantig na tunog o onomatopeya.
Halimbawa:
Tik - tak
Brum - brum
Sa Paghihiwalay sa katinig at patinig
Halimbawa:
Pag-aaral
Mag-asawa
Sa paghiwalay sa sinusundang pangngalang
pantangi
Halimbawa:
Pa - Marikina
Maka - Pilipino
Sa paghihiwalay sa sinusundang banyagang
salita na nasa orihinal na baybay
Halimbawa: mag-compute , pa-encode
Sa bagong Tambalang salita
Halimbawa: Lipat – bahay , amoy- pawis
Sa paghihiwalay ng numero sa oras at petsang may ika-
Halimbawa: ika – 12 ng tanghali , ikaw- 23 ng mayo
Sa kasunod ng “de”
Halimbawa: de-lata , de-kolor
Sa kasunod ng “di”
Halimbawa: Di- mahawakan , Di- kalakihan
Sa apelyido ng babaeng nag-asawa upang maipakita
ang orighinal na apelyido noong dalaga pa
Halimbawa: Genoveva Edroza - Matute

More Related Content

What's hot

Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemikoMorpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
cayyy
 

What's hot (20)

Ang Paglinang ng Kurikulum
Ang Paglinang ng KurikulumAng Paglinang ng Kurikulum
Ang Paglinang ng Kurikulum
 
PONEMANG MALAYANG NAGPAPALITAN
PONEMANG MALAYANG NAGPAPALITANPONEMANG MALAYANG NAGPAPALITAN
PONEMANG MALAYANG NAGPAPALITAN
 
Kagamitang panturo
Kagamitang panturoKagamitang panturo
Kagamitang panturo
 
Pagsasalin ng Tula
Pagsasalin ng TulaPagsasalin ng Tula
Pagsasalin ng Tula
 
Morpolohiya
MorpolohiyaMorpolohiya
Morpolohiya
 
Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)
 
Ponema
PonemaPonema
Ponema
 
Palapatigan
PalapatiganPalapatigan
Palapatigan
 
KASAYSAYAN NG KURIKULUM SA PILIPINAS.pptx
KASAYSAYAN NG KURIKULUM SA PILIPINAS.pptxKASAYSAYAN NG KURIKULUM SA PILIPINAS.pptx
KASAYSAYAN NG KURIKULUM SA PILIPINAS.pptx
 
Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko
Uri ng Pagbabagong MorpoponemikoUri ng Pagbabagong Morpoponemiko
Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko
 
Ortograpiyang pambansa
Ortograpiyang pambansaOrtograpiyang pambansa
Ortograpiyang pambansa
 
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemikoMorpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
 
Sining at Agham ng Pagsusulit Pangwika
Sining at Agham ng Pagsusulit PangwikaSining at Agham ng Pagsusulit Pangwika
Sining at Agham ng Pagsusulit Pangwika
 
MORPOLOHIYA
MORPOLOHIYAMORPOLOHIYA
MORPOLOHIYA
 
Baryasyon at Barayti ng WIka
Baryasyon at Barayti ng WIkaBaryasyon at Barayti ng WIka
Baryasyon at Barayti ng WIka
 
Pagbabagong Morpoponemiko
Pagbabagong MorpoponemikoPagbabagong Morpoponemiko
Pagbabagong Morpoponemiko
 
Modyul 17 pagsasaling wika
Modyul 17 pagsasaling wikaModyul 17 pagsasaling wika
Modyul 17 pagsasaling wika
 
Patulang uri ng panitikan
Patulang uri ng panitikanPatulang uri ng panitikan
Patulang uri ng panitikan
 
ANGKAN NG WIKA
ANGKAN NG WIKAANGKAN NG WIKA
ANGKAN NG WIKA
 
Pagsasaling wika
Pagsasaling wikaPagsasaling wika
Pagsasaling wika
 

Similar to Mga tuntunin sa pagbaybay (7)

ARALIN1 ETIMOLOHIYA FIL 11.docx
ARALIN1 ETIMOLOHIYA FIL 11.docxARALIN1 ETIMOLOHIYA FIL 11.docx
ARALIN1 ETIMOLOHIYA FIL 11.docx
 
Owmabells
OwmabellsOwmabells
Owmabells
 
Gamit ng mga bantas
Gamit ng mga bantasGamit ng mga bantas
Gamit ng mga bantas
 
pagsasaling-wika-120818044513-phpapp01.pptx
pagsasaling-wika-120818044513-phpapp01.pptxpagsasaling-wika-120818044513-phpapp01.pptx
pagsasaling-wika-120818044513-phpapp01.pptx
 
Pagsasaling-Wika.pptx
Pagsasaling-Wika.pptxPagsasaling-Wika.pptx
Pagsasaling-Wika.pptx
 
MGA SALITANG HIRAM SA INGLES
MGA SALITANG HIRAM SA INGLESMGA SALITANG HIRAM SA INGLES
MGA SALITANG HIRAM SA INGLES
 
Pagsasaling wika
Pagsasaling wikaPagsasaling wika
Pagsasaling wika
 

Mga tuntunin sa pagbaybay

  • 2. PASULAT NA PABAYBAY  Mananatili ang isa-sa-isang tumbasan ng tunog at letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino. A. Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano ang sulat ay siyang basa. Halimbawa:  Dyanitor = janitor  Pondo = fondo  Pormal = formal
  • 3. A. Ang dagdag na walong letra : C , F , J , Ñ , Q , V , X , Z ay ginagamit sa mga: Halimbawa: Tao Lugar  Niña  Carlo  Frances  Lipa  Quezon City  Zamboanga
  • 4. B. Salitang Katutubo mula sa ibang wika sa pilipinas  Señora = (kastila : Ale)  Hadji = (Lalaking muslim na nakarating sa Mecca)  Masjid = (Gusaling simbahan ng mga Muslim) Halimbawa:
  • 5. PANUMBAS SA MGA HIRAM NA SALITA A. Mga bagong hiram na salita sa mga wikang banyaga. Halimbawa:  Attitude = Saloobin  Wholesale = Pakyawan  West = Kanluran
  • 6. B. Mga Pangngalang pantangi na hiram sa wikang banyaga , katawagang siyentipiko at teknikal , at mga mahirap na dagliang ireispel Halimbawa:  Flores De Mayo  Mexico  Nueva Vizcaya
  • 7. 1. Pagpapalit ng D tungo sa R  Ang D ay napapalitan ng R kung ang sinusundan nitong salita ay nagtatapos sa patinig o sa malapatinig na W at Y Halimbawa: Malaya rin , Malaya raw 2. Paggamit ng “ng” at “nang” Limang tiyak na paggamit ng NANG: A. Bilang kasingkahulugan ng Noong Halimbawa: “Nang dumating ang mga Amerikano sa Pilipinas , kaagad silang nagpatayo ng mga paaralan.”
  • 8. B. Bilang kasingkahulugan ng upang o para Halimbawa: “Ikinulong ni Ana ang aso nang hindi na ito makakagat pa.” C. Katumbas ng pinagsamang na at ng Halimbawa: “Malapit nang makauwi ang kaniyang tatay mula sa Saudi Arabia.”
  • 9. D. Pagtukoy sa pang-abay na pamaraan at pang-abay na pagaano Halimbawa: “Iniabot nang palihim ni Carl ang liham kay Christine. ” E. Bilang pang-angkop ng inuulit na salita Halimbawa: “Pabilis nang pabilis ang ikot ng elisi ng eroplano.”
  • 10. 3. Wastong gamit ng gitling (-) :  Sa pag-uulit ng salitang ugat o mahigit sa isang Pantig ng salitang-ugat. Halimbawa: Gabi - gabi Pito - pito Sa isahang pantig na tunog o onomatopeya. Halimbawa: Tik - tak Brum - brum
  • 11. Sa Paghihiwalay sa katinig at patinig Halimbawa: Pag-aaral Mag-asawa Sa paghiwalay sa sinusundang pangngalang pantangi Halimbawa: Pa - Marikina Maka - Pilipino
  • 12. Sa paghihiwalay sa sinusundang banyagang salita na nasa orihinal na baybay Halimbawa: mag-compute , pa-encode Sa bagong Tambalang salita Halimbawa: Lipat – bahay , amoy- pawis Sa paghihiwalay ng numero sa oras at petsang may ika- Halimbawa: ika – 12 ng tanghali , ikaw- 23 ng mayo Sa kasunod ng “de” Halimbawa: de-lata , de-kolor
  • 13. Sa kasunod ng “di” Halimbawa: Di- mahawakan , Di- kalakihan Sa apelyido ng babaeng nag-asawa upang maipakita ang orighinal na apelyido noong dalaga pa Halimbawa: Genoveva Edroza - Matute