Presentatie van dr. Patricia van Deurzen op het NVvP Voorjaarscongres 2015 over zelfgerapporteerde kenmerken van ADHD en autisme van ouders van kinderen binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie

1. Zelfgerapporteerde
kenmerken van
ADHD en autisme
bij ouders van
kinderen in de KJP
Dr. Patricia van Deurzen
Karakter Academie

2. 4/2/2015www.karakter.com 2

3. 4/2/2015www.karakter.com 3

4. design
4/2/2015www.karakter.com 4
DSM-classificatie kind:
ADHD
Autisme
ADHD en autisme
Andere psychiatrische
stoornissen
Ouders:
ADHD Self Rating Scale
(ASRS)
Zelfrapportage Sociale Omgang
bij Volwassenen (ZSOV)

5. 4/2/2015www.karakter.com 5
onderzoekspopulatie
Ouders van 1703 patiënten
Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie locatie Nijmegen
(Universitair Cluster)
Gemiddelde leeftijd ptn 9 jr, range 1-19 jr
34% meisjes, 66% jongens

6. Kenmerken van
ADHD en autisme
bij ouders
NB: statistisch significante verschillen tussen
moeders en vaders (p<.001)
Klinische significantie?...
4/2/2015www.karakter.com 6
Gemiddeld (SD) Min-max
Adhd kenmerken
moeder (ASRS)
7.5(4.7) 0-24
Adhd kenmerken vader
(ASRS)
7.8(4.4) 0-24
Autisme kenmerken
moeder (ZSOV)
40.5(6.8) 2-57
Autisme kenmerken
vader (ZSOV)
39.3(7.0) 0-54

7. DSM-classificaties
kinderen
NB: momenteel meer comorbide classificaties
autisme en adhd dan enkele jaren geleden
4/2/2015www.karakter.com 7
DSM classificatie
KIND
N %
autisme 486 29%
adhd 579 34%
autisme en adhd 191 11%
anders 354 21%
missing 93 5%

8. 4/2/2015www.karakter.com 8
DSM-classificatie kind:
ADHD
Autisme
ADHD en autisme
Andere psychiatrische
stoornissen
Ouders:
ADHD Self Rating Scale
(ASRS)
Zelfrapportage Sociale Omgang
bij Volwassenen (ZSOV)

9. Resultaten ?
Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD
symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).
4/2/2015www.karakter.com 9

10. Resultaten ?
Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD
symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS
symptomen (p=0.003).
4/2/2015www.karakter.com 10

11. Resultaten ?
Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD
symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS
symptomen (p=0.003).
Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met
andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen
(p=0.010).
4/2/2015www.karakter.com 11

12. Resultaten ?
Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD
symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS
symptomen (p=0.003).
Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met
andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen
(p=0.010).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met de combinatie ADHD en ASS
rapporteerden meer ADHD symptomen (p=0.004).
4/2/2015www.karakter.com 12

13. Resultaten ?
Moeders (en niet de vaders) van patienten met ASS rapporteerden minder ADHD
symptomen dan in andere patientgroepen (p=0.007).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met ASS rapporteerden minder ASS
symptomen (p=0.003).
Moeders (en niet de vaders) van patienten met alleen ADHD en van patienten met
andere psychiatrische stoornissen rapporteerden minder ASS symptomen
(p=0.010).
Vaders (en niet de moeders) van patienten met de combinatie ADHD en ASS
rapporteerden meer ADHD symptomen (p=0.004).
Effectgroottes waren klein!!! (R2s <0.01 en
gecorrigeerde R2s<0.001).
4/2/2015www.karakter.com 13

14. De huidige analyse toont statistisch significante verschillen tussen
groepen, maar de verschillen zijn vanuit klinisch oogpunt bezien
nihil (kleine effectsizes, maximaal 2 punten op respectievelijk
een 24 en 57 puntsschaal). Deze klinische nuance laat zien dat
het voorkomen van ADHD en ASS symptomen bij ouders van
kinderen en jongeren met psychiatrische stoornissen niet zoveel
verschilt tussen patientgroepen. Deze studie illustreert het
belang van het onderscheiden van statistische en klinische
significantie.
Conclusie
4/2/2015www.karakter.com 14

15. Discussiepunten
4/2/2015www.karakter.com 15
Statistische significantie,
Effectgroottes,
En
Klinische significantie

16. Discussiepunten
Zou het zo kunnen zijn dat ouders van kinderen met autisme en/of adhd eigen autisme
en adhd kenmerken onderrapporteren?
• Hebben ze een ander referentiekader en vinden ze het wel meevallen?
• Zijn zelfobservatievaardigheden beperkter?
4/2/2015www.karakter.com 16

17. Discussiepunten
Zou het zo kunnen zijn dat ouders van kinderen met psychiatrische problematiek
vergelijkbaar rapporteren op zelfrapportagelijsten met ADHD en autisme
kenmerken, ongeacht de pathologie van het kind? Is er een generieke in plaats van
specifieke relatie tussen ‘pathologie’ ouders en kind?
4/2/2015www.karakter.com 17

18. 4/2/2015www.karakter.com 18
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
Geen
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …
N.v.t.

19. Hartelijk
Dank voor uw
aandacht
Dr. Patricia van Deurzen, Karakter Academie 4/2/2015www.karakter.com 19