SlideShare a Scribd company logo

Презентація вирощування овочів (польський варіант)

•Download as PPT, PDF•
•
І
Ірина Мельник
1 of 379
AGROTECHNIKA UPRAW WARZYWNICZYCH Karol Kłopot Główny specjalista ds. warzywnictwa
Aktualne systemy produkcji rolniczej We współczesnym rolnictwie najczęściej wyróżnia dwie grupy systemów rolniczych: 1. Systemy niestandaryzowane (bez certyfikacji), reprezentowane przez: – rolnictwo konwencjonalne 2. Systemy standaryzowane (z certyfikacją), które reprezentuje: – rolnictwo integrowane – rolnictwo ekologiczne
Aktualne systemy produkcji rolniczej Rolnictwo konwencjonalne System konwencjonalny to sposób gospodarowania ukierunkowany na maksymalizację zysku, osiąganego dzięki dużej wydajności roślin i zwierząt. Wydajność tę uzyskuje się w wyspecjalizowanych gospodarstwach stosujących technologie produkcji oparte na dużym zużyciu przemysłowych środków produkcji i bardzo małych nakładach robocizny.
Aktualne systemy produkcji rolniczej Rolnictwo integrowane Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, nasi producenci owoców, warzyw i płodów rolnych stanieli przed problemem konkurencji na rynkach międzynarodowych i zapewnienia zbytu swoim producentom. Aby podołać konkurencji powstał ogólnopolski system Integrowanej Produkcji (IP) oparty na standardach Unii Europejskiej, nadzorowany przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej GLOBALGAP – dobrowolny system zapewniania bezpieczeństwa żywności dla pierwotnej produkcji rolnej. Standard ten powstał w 1997r. Pod nazwą EUROGAP jako inicjatywa grupy roboczej sieci handlu detalicznego zrzeszonych w organizacji EUREP (Euro- Retailer Produce Working Group, czyli Europejskie Zrzeszenie Sprzedawców Detalicznych). Celem systemu było wypracowanie jednolitych procedur oraz wspólnego standardu dla Dobrej Praktyki Rolniczej GAP (Good Agricultural Pracrice) i zapewnienia bezpieczeństwa żywności. EUREPGAP = EUREP + GAP gdzie głównym celem GAP ograniczenie do minimum stosowania nawozów i środków ochrony, aby ograniczyć niekorzystny wpływ rolnictwa na środowisko, a także zapewnić możliwie najdłuższe użytkowanie terenów rolniczych
Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej HACAP (Hazard Analysis and Critical Control Points – System Analiz Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) – postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością, produktami spożywczymi; system ma też na celu określenie metod eliminacji i ograniczenia zagrożeń, ustalenie działań korygujących. System opracowany w latach 60. XX wieku w USA dla NASA.
Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej INTEGROWANA PRODUKCJA - system jakości żywności - Integrowana produkcja jest nowoczesnym systemem jakości żywności, wykorzystującym w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu oraz zwracający szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie ludzi. Pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokiej jakości płodów rolnych, które można wprowadzić do obrotu ze znakiem IP
Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana Produkcja W Polsce Integrowana produkcja jest regulowana przepisami: - ustawy o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849), - ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. poz. 455), - oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 16 grudnia 2010 r. w sprawie integrowanej produkcji (Dz. U. z 2010 r. Nr 256, poz. 1722).
Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana Produkcja W dniu 14 czerwca 2007 r. decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Integrowana Produkcja w rozumieniu art.. 5 ust. 1 Ustawy o Ochronie Roślin została uznana za krajowy system jakości żywności. Stanowiło to ważny krok w poprawie bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska. Kluczowym elementem Integrowanej Produkcji jest Integrowana Ochrona Roślin (IO) przed organizmami szkodliwymi obowiązkowa w Polsce od 1 stycznia 2014 roku.
Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana produkcja System ten łączy najważniejsze elementy rolnictwa ekologicznego i konwencjonalnego : - płodozmian, nawożenie organiczne, - uprawa międzyplonów, - mechaniczna pielęgnacja, - dbałość o żyzność i biologiczną aktywność gleby, - nawozy mineralne stosowane w umiarkowanych i precyzyjnie ustalonych dawkach oraz interwencyjnie aplikowane chemiczne środki ochrony roślin.
PROWADZENIE INTEGROWANEJ OCHRONY WYMAGA : 1. Znajomości i umiejętności rozpoznawania szkodliwych owadów i roztoczy oraz uszkodzeń przez nie powodowanych, znajomości ich biologii, okresów pojawiania się stadiów powodujących uszkodzenia roślin oraz wpływu warunków pogodowych na rozwój szkodników. 2. Znajomości fauny pożytecznej, wrogów naturalnych, drapieżców i pasożytów szkodników, ich biologii, umiejętności rozpoznawania oraz określania wielkości populacji. 3. Znajomości wymagań glebowych, klimatycznych i agrotechnicznych zapewniających optymalne warunki wzrostu rośliny uprawnej. 4. Znajomości metod prognozowania terminu pojawu agrofagów, prawidłowej oceny ich nasilenia i liczebności oraz zagrożenia dla danej uprawy. 5. Znajomości przyjętych progów zagrożenia (jeśli są określone). 6. Znajomości metod profilaktycznych ograniczających rozwój chorób i szkodników.
Integrowana Ochrona metody biologiczne polegają na wykorzystaniu żywych organizmów będących naturalnymi wrogami zwalczanych szkodników. poprzez: Introdukcje wprowadzenie na dany teren gatunków pożytecznych celem zwalczania określonego szkodnika, Okresową kolonizację organizmów pożytecznych np. błonkówki wprowadzane do sadu i na rośliny warzywne w celu zwalczania jaj motyli oraz w sadach do ochrony przed zbiorami dobroczynna szklarniowego,
Biedronki Larwy biedronki (mszyce) Larwy złotooka (mszyce)
Dobroczynek szklarniowy (przędziorek) Pryszczarek przędziorkojad
Dobrotnica szklarniowa (mączlik)
Metodyka Integrowanej Produkcji np.
http://www.koppert.ru/glavnaja
Integrowana produkcja w Polsce (w latach 2004-2012) 2500 2000 1500 1000 500 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Certyfikaty
Integrowana produkcja w Polsce Certyfikaty w 2011r., wielkość produkcji z podziałem na gatunki
Certyfikat IP Certyfikat IP jest urzędowym poświadczeniem, że produkcja odbywa się w oparciu o metodyki IP i w wytworzonych płodach rolnych nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Korzyści dla producentów z wprowadzenia IP: ekonomiczne – uzyskanie wysokiego bardzo wysokiej jakości plonu, łatwiejszy zbyt swoich produktów na rynku europejskim ekologiczne – ochrona bioróżnorodności roślin w gospodarstwach i ich otoczeniu, a także pozostawianie stanowisk z dziką roślinnością, co stwarza optymalne warunki rozwoju pożytecznym organizmom zwierzęcym (owady, ptaki, ssaki) Ochrona i kształtowanie krajobrazu rolniczego oraz poprawa warunków życia rolników
Zasady uzyskania certyfikatu z integrowanej produkcji Producent zainteresowany uzyskaniem certyfikatu z Integrowanej Produkcji musi zgłosić fakt prowadzenia upraw w tym systemie do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, lub do najbliższej jednostki terenowej, do końca lutego każdego roku. Tam zostają nadane numery identyfikacyjne zgodnie z podziałem administracyjnym kraju, co umożliwia szybką i bezbłędną identyfikację producenta z wyprodukowanymi przez niego płodami rolnymi. Następnie musi ukończyć szkolenie (16 godzin) z zakresu IP dla jednego gatunku rośliny, dla której chce uzyskać certyfikat. Szkolenia mogą być przeprowadzone przez osoby do tego upoważnione.
Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Przed zakończeniem produkcji producent składa wniosek o wydanie certyfikatu do jednostki terenowej Inspekcji wraz z zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia (wydanym przez jednostkę upoważnioną przez MRiRW). Po tym zgłoszeniu rolnik musi przejść jeszcze następujące kontrole: - kontrola notatnika IP, - kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji, - kontrola jakości płodów rolnych. Kontrola notatnika – każdy producent, który zamierza przystąpić do systemu IP musi taki notatnik prowadzić a następnie dostarczyć go do inspekcji w celu sprawdzenia. Prowadzenie Notatnika IP zwalnia go z obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegu ochrony roślin, ponieważ ten dokument spełnia wszystkie wymogi w tym zakresie, określone ustawą o ochronie roślin.
Zasady uzyskania certyfikatu IP cd. Kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji - podczas tej kontroli sprawdzane są następujące dokumenty: - zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin (ważne przez 5 lat), - zaświadczenie i znak kontrolny przebadania opryskiwacza potwierdzający jego sprawność techniczną (badanie wykonuje się co 3 lata), - ewidencja wykonywanych zabiegów ochrony roślin i prawidłowość ich wykonywania. Ewidencja powinna zawierać: nazwę rośliny, powierzchnię na której został zastosowany środek ochrony roślin, nazwę stosowanego środka, dawkę oraz przyczynę jego zastosowania. Notatnik zwalniający z prowadzenia takiej ewidencji powinien znajdować się w gospodarstwie dla każdej uprawianej rośliny zgłoszonej do systemu IP – tylko jeden, czyli jedna roślina i jeden notatnik (ważny jeden rok).
Ewidencja zabiegów Lp. Nazwa rośliny, produktu roślinne lub przedmiotu Powierzchnia uprawy roślin lub obiektów magazynowych (ha, m2) Powierzchni a, na której wykonano zabieg (ha,m2) Termin wykonania zabiegu Zastosowany środek ochrony roślin Przyczyna zastosowania środka ochrony roślin (np.. Nazwa agrofaga, cel) Uwagi data godzina Nazwa Dawka (kg,l/ha) stężenie w %)
Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Poza tymi dokumentami w gospodarstwie powinny się znajdować faktury zakupu ŚOR (środków ochrony roślin), nawozów i materiału siewnego oraz aktualne analizy gleby. Następnie kontrolowane są magazyny, w których przechowywane są ŚOR i nawozy. Muszą to być miejsca spełniające wymogi przeciwpożarowe, czyste, dobrze oświetlone, zamykane i oznakowane oraz posiadające sprawną wentylację. Środki ochrony roślin nie mogą być przechowywane razem z nawozami. Sprawdzany jest również stan sprzętu i maszyn w gospodarstwie (czy nie powodują narażeń zdrowia i życia osób posługujących się nimi). Każda działka, pole czy tunel foliowy powinny być odpowiednio oznaczone - zgodnie z zapisami w notatniku. Obowiązkowa jest również obecność pułapek feromonowych i opasek chwytnych.
Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Ostatnią kontrolą jest kontrola jakości płodów rolnych. Polega ona na pobraniu prób płodów w trakcie zbiorów i po zbiorze - w czasie składowania w magazynach lub w przechowalniach. Próbki przekazywane są do laboratoriów w celu przeprowadzenia analizy jakościowej na zawartość pozostałości ŚOR. Po tych kontrolach sporządzana jest lista kontrolna, która określa: - wymagania podstawowe, które muszą być spełnione w 100%, - wymagania pomocnicze, których wykonanie określa się na min. 50%, - zalecenia, które muszą być zrealizowane co najmniej w 20% (zalecenia te stanowią załącznik do protokołu kontroli).
Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Jeżeli podczas kontroli w gospodarstwie nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, producent rolny może ubiegać się o certyfikat IP - po wcześniejszym złożeniu wniosku w WIORiN. Przed wydaniem certyfikatu inspektor sporządza protokół końcowy. Producent, który uzyskał urzędową certyfikację, ma prawo do oznaczenia swoich produktów zastrzeżonym znakiem (logo) Integrowanej Produkcji.
Lokalizacja plantacji i wybór stanowiska dla warzyw w uprawach gruntowych
Przygotowanie stanowiska W każdym gospodarstwie, w którym prowadzona jest Produkcja Rolnicza powinien być ustalony PŁODOZMIAN • Następstwo roślin – uprawa na jednym polu, w okresie kilku lat różnych gatunków roślin • Zmianowanie – racjonalne następstwo roślin po sobie na danym polu, uwzględniające wymagania roślin, warunki siedliskowe, zapewniające uzyskanie wysokich i stabilnych plonów oraz przyczyniające się do podniesienia i utrzymywania na tym samym poziomie żywności. • Płodozmian – zaplanowany na określona liczbę lat i pól dobór i następstwo roślin dla obszaru gospodarowania uwzględniający kierunki prowadzonej działalności
Przygotowanie stanowiska Stosowanie płodozmianów o dłuższej rotacji (4-7lat) zawierających rośliny o różnych wymaganiach, zarówno jednoroczne jak i wieloletnie sprzyja: • redukcji zasobów patogenów w glebie (dzięki kilkuletniej przerwie w uprawie tej samej rośliny na danym polu oraz wykonywaniu zabiegów uprawowych w różnych terminach) • eliminacja zjawisk kompensacji uciążliwych organizmów chorobotwórczych jak i chwastów.
Wybór stanowiska
Zmęczenie gleby – choroba replantacji Inna przyczyna choroby replantacji może się wiązać z: • wyczerpaniem mikroelementów w glebie. • inne źródła podają, że na zmęczenie gleby wpływa obniżenia wartości pH (zakwaszenia gleby), • nadmierna koncentracja soli (wysokie EC gleby) • oraz akumulacja fitotoksycznych chemicznych środków ochrony roślin lub zanieczyszczeń antropogenicznych. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania wystąpienia zmęczenia gleby jest zakładanie nowych upraw na stanowiskach po roślinach z innego gatunku.
Guzak północny (nicień) Niespecyficzne
Zgnilizna twardzikowa (grzyb) Niespecyficzne
Niespecyficzne
Zmienność czy zmęczenie gleby ? Specyficzne
Zmęczenie gleby – choroba replantacji Typy choroby Niespecyficzna występuje przeważnie na glebach lekkich i zazwyczaj jest wywołana przez pasożytnicze nicienie glebowe i korzeniowe. Współdziałają one z patogeniczną mikroflorą glebową głównie grzybami (np. Phytophthora cactorum czy kompleksem grzybów powodujących czarną zgniliznę korzeni) oraz bakteriami umożliwiając im wnikanie do korzeni. Ten typ choroby można ograniczyć środkami nicieniobójczymi, a najtaniej i najłatwiej – zmianowaniem. Najlepszym przedplonem są fitosanitarne rośliny krzyżowe (np. gorczyca, rzepak, rzepa oleista). Specyficzna choroba replantacji występuje na glebach zwięzłych i nie jest związana z obecnością nicieni. Nie stwierdza się jej na glebach kwaśnych o pH poniżej 5,5. Mechanizm jej powstawania nie jest dostatecznie poznany. Przypuszcza się że w chorobie replantacji biorą udział pewne szkodliwe dla młodych korzeni związki – toksyny, które powstają w procesie rozkładu korzeni po usuniętych roślinach. Stopień zmęczenia gleby zależy od ilości pozostających w niej korzeni po usuniętych roślinach oraz od intensywności ich rozkładu. Tempo tego ostatniego procesu wzrasta wraz z podnoszeniem się temperatury gleby. Ten typ choroby można zwalczać poprzez doglebowe stosowanie kwasów humusowych oraz preparatów zawierających efektywne mikroorganizmy.
Inne przyczyny słabego wzrostu roślin po siewie czy sadzeniu. Słaby wzrost roślin na plantacji nie musi być spowodowany chorobą replantacji. Innymi przyczynami mogą być np. • guzowatość korzeni, • zgnilizna pierścieniowa (u jabłoni), • niewłaściwe nawożenie, • słaby drenaż lub zaleganie herbicydów w glebie. • W ostatnich latach często zdarzają się także przypadki słabego wzrostu czy nawet zamierania roślin spowodowane uszkodzeniami korzeni przez larwy opuchlaków, chrabąszcza majowego, guniaka czerwczyka czy ogrodnicy niszczylistki.
Podstawowe błędy popełniane na terenach użytkowanych rolniczo, które przyczyniają się do pogarszania jakości gleby • nie uzupełnianie składników pokarmowych wyniesionych z gleby wraz z plonem roślin, • pozostawianie gleby bez okrywy roślinnej przez znaczną część roku, • niewłaściwa uprawa gleby i dobór gatunków roślin uprawnych na terenach podatnych na erozję, • zagęszczenie gleby powodowane ciężkimi maszynami i narzędziami rolniczymi.
W celu kontrolowania procesów degradujących glebę należy: • przeprowadzać okresowe (co 4-5 lat) analizy odczynu i zasobności gleby w składniki mineralne, • stosować racjonalne, zrównoważone nawożenie, tzn. takie, które zaspokaja potrzeby pokarmowe roślin i zapewnia utrzymanie zasobności gleb w składniki na poziomie średnim.
Zachowanie substancji organicznej gleby Rośliny wzbogacające glebę: – wieloletnie rośliny pastewne, – motylkowate i ich mieszanki z trawami, – trawy w uprawie polowej. – rośliny strączkowe oraz międzyplony przyorywane jako zielone nawozy mają niewielki dodatni wpływ na bilans próchnicy.
Zachowanie substancji organicznej gleby Rośliny zubożające glebę: – okopowe, – warzywa korzeniowe i kukurydza, które pozostawiają mało resztek pożniwnych (wysiew w szerokie rzędy, pielęgnacja międzyrzędzi oraz późne zwarcie łanu zwiększa rozkład próchnicy i nasila erozję). W trakcie uprawy tych roślin mineralizacji ulega około 1,0-1,5 t/ha próchnicy. Aby wyrównać ten ubytek, trzeba zastosować około 15-16 t/ha obornika).
Agrotechnika uprawy kapustnych (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
Warzywa kapustne - wymagania klimatyczne  Rośliny klimatu umiarkowanego – małe potrzeby cieplne  Minimalna temperatura: 5 ºC, optymalna: 15 - 20 ºC. Dłużej trwające temperatury < 10 ºC i > 25 ºC niekorzystny wpływ na rozwój roślin. Temperatura niska < 10 º C temp.<10 ºC – dłuższe działanie od fazy 5 – 6 liści właściwych, po przejściu fazy juwenilnej (ok. 5 tyg po wschodach) – jarowizacja roślin, czyli przedwczesne tworzenie główek lub róż bez wartości handlowej Temperatura wysoka > 25 º >25 ºC - zaburzenia wiązania główek i róż, opadanie liści dolnych, stymulacja rozwoju liści i przerastanie liśćmi róży kalafiora, omszenia, przebarwienia róży >35 ºC – uszkodzenia kiełkujących nasion, brak wschodów – zahamowanie wzrostu roślin Uszkodzenia mrozowe – wrażliwe siewki i młoda rozsada, zahartowana rozsada znosi temp do - 6 ºC, a główki późnej kapusty gotowe do zbioru - 8 ºC.
Kapustne - wymagania glebowe  Gleby żyzne, próchniczne, o wysokiej pojemności wodnej  Głębokość lustra wody – 80 – 100 cm  Najodpowiedniejsze: gleby gliniaste, mady, czarnoziemy, czarne ziemie, lessy, bielice (strukturalne), gleby torfowe  Odmiany średnio późne i późne – lepsze gleby cięższe, odmiany wczesne lepsze gleby lżejsze, piaszczysto-gliniaste, łatwo nagrzewające się, wcześnie nadające się do uprawy wiosną  Nie nadają się gleby ciężkie i zimne, podmokłe, a także zbyt lekkie, piaszczyste i suche.  Kapustne źle znoszą gleby kwaśne (kiła kapusty). Optymalny odczyn gleby – pH 6,5 – 7,5 (gleby mineralne) i 6,0 – 6,5 (gleby torfowe)
Lokalizacja plantacji i wybór pola  Najkorzystniejsze rejony o obfitych opadach i dużej wilgotności powietrza –rejony nadmorskie i podgórskie. Minimalny opad 600 mm  Nie nadają się tereny o glebach ciężkich i zimnych (iły) ani bardzo lekkich piaszczystych.  Pola nie podmokłe, wolne od kiły kapusty.  Stanowiska dobrze oświetlone, unikać pól zacienionych.  Uprawy wczesne – pola łatwo nagrzewające się wiosną, unikać obniżeń terenu z zastoiskami mrozowymi.  Nie zakładać plantacji w bezpośrednim sąsiedztwie długo kwitnących upraw (koniczyny, lucerna, rzepak – przyciągają nektarem i kolorem wiele szkodników paciornica, piętnówka, śmietka, pchełki)  Wskazane – sąsiedztwo ujęć wody lub zbiorników umożliwiających nawadnianie.
Stanowisko w zmianowaniu  Uprawa na tym samym stanowisku po sobie lub po innych roślinach z tej samej rodziny ( także rzepaku i gorczycy) nie częściej niż co 4 lata - główny cel ochrona przed wystąpieniem groźnej choroby – kiły kapusty  Nie mają specjalnych wymagań co do przedplonu – mogą być uprawiane po wielu roślinach  Kapustne są dobrymi roślinami przedplonowymi – pozostawiają glebę głęboko spulchnioną, mało zachwaszczoną, z dużym zapasem azotu w resztkach pozbiorczych (80kg), dużą ilością materii organicznej (około 40 t). Po kapustnych zbieranych zimą (brukselka, jarmuż) można uprawiać warzywa uprawiane w późniejszych terminach  Zaliczane są do roślin uprawianych w 1-szym (kapusta, kalafior) lub 2-gim roku po nawożeniu obornikiem lub innymi nawozami organicznymi (słoma, nawozy zielone). Kalarepę w 2 a nawet 3 roku po oborniku
Zmianowanie w uprawie warzyw kapustnych przedplon dla kapustnych KORZYSTNY  Pszenica  Owies  Ziemniaki  Gryka  Cebula  Marchew  Ogórek  Pomidor  Por  Seler  Cykoria  Bób NIEKORZYSTNY  Rzepak jary i ozimy  Rzepik  Brukiew  Gorczyca  Rzodkiew oleista  Wszystkie warzywa z rodziny kapustowatych (krzyżowych) (kapusty, kalafior, brokuł, jarmuż, kalarepa, rzepa, rzodkiew, rzodkiewka, chrzan)  Buraki (wszystkie) (mątwik bur.)  Szpinak  Fasola  Wieloletnie użytki zielone (szkodniki wielożerne)
Uprawa roli i przygotowanie pola  Nawozy zielone ozime (żyto z wyką) nie wskazane - za mało czasu na przyoranie i rozkład świeżej masy przyorywane Tylko pod kapustne wysadzane późno (czerwiec, lipiec) pod Wczesne uprawy i kapusta – nawozy zielone przyorywane jesienią  Przyorane nawozy zielone – rozkład 3 – 4 tygodnie (min N – pobieranie i straty, wcześniejsze sadzenie – problemy: przyjmowanie się roślin i szkodniki w okresie rozkładu świeżej masy, utrudnione podsiąkanie wody)  Przedplon jesienny można pozostawić na polu jako ściółkę (rośliny pocięte, lub całe przemarznięte) i przyorać wcześnie wiosną (miesiąc przed sadzeniem). Najczęściej stosuje się dla upraw zakładanych trochę później  Materia organiczna w glebie przeciwdziała szkodom wywoływanym przez patogeny glebowe
Metody uprawy warzyw kapustnych  W produkcji integrowanej zaleca się uprawę z rozsady. Uprawa z siewu nasion wprost w pole jest też możliwa – duże zagrożenie ze strony szkodników.  Rozsadę produkuje się na rozsadniku w polu lub tunelu foliowym (rozsada „rwana”) albo w doniczkach, w szklarniach i tunelach foliowych preferowany sposób produkcji  Sposób i miejsce produkcji rozsady zależą od rodzaju i terminu uprawy warzyw kapustnych
Miejsce produkcji rozsady i terminy uprawy
Okres wzrostu i rozwoju roślin zaprawianie nasion, ochrona rozsadnika
Produkcja rozsady rwanej
Produkcja rozsady na rozsadniku w polu lub w tunelu Stosowana dla jesiennych kalafiorów oraz kapust średnio późnych i późnych Wysiew nasion – 400 szt/m2 (ok. 1.5-2 g/m2) Zagonowo – 8 rzędów co 10-15 cm Rzędowo – rzędy co 20 – 25 cm Siew na głębokość 1,5 – 2,0 cm Zużycie nasion na 1 ha – 40-50 tys. (250-300 g nasion) w dobrych warunkach uprawy dla ok. 30 tys szt rozsady) Zapotrzebowanie powierzchni rozsadnika na 1 ha – 100-150 m 2 Okres produkcji rozsady – 5 – 8 tygodni Nawożenie: obornik (przefermentowany) lub kompost – 30 kg/10 m 2 Nawożenie uzupełniające – Azofoska (5kg na 100 m 2) lub inny nawóz wieloskładnikowy zawierając mikroelem.
Produkcja rozsady - fitotoksyczność
Rozsadnik kapustnych
Produkcja rozsady w wielodoniczkowych Rodzaje palet i wielkość komórek Uprawa wczesna palety „54” ( pojemność doniczki - 90 cm 3 ; 225 szt/m2 ) palety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 ; 400 szt/m2 ) Uprawa letnia i jesienna palety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 ) palety „160” ( pojemność doniczki - 25 cm 3 ; 680 szt/m2 ) palety „260” (pojemność doniczki – 15 cm 3 ; 1100 szt/m2 ) Duża pojemność doniczki w uprawie jesiennej - może stymulować przedwczesne tworzenie małych, pośpiechowatych róż - uniemożliwia przetrzymanie gotowej do wysadzenia rozsady, jeśli nie ma warunków do sadzenia w polu
Rodzaje i przygotowanie podłoża
Produkcja rozsad w paletach wielodoniczkowych odpowiednia dla każdego terminu uprawy ZALETY  Doskonała kontrola wzrostu i ochrony rozsady  Małe zużycie podłoża  Tworzenie dobrze rozwiniętej bryły korzeniowej  Dobre wyrównanie rozsad  Ułatwione przyjmowanie się roślin  Ułatwione stosowanie i mniejsze zużycie preparatu w zabiegach profilaktycznych przed sadzeniem  Możliwość mechanizacji i automatyzacji produkcji rozsady
Przygotowanie rozsady
Wielodoniczka 96 -16 zostaje 85%
Wielodoniczka 96 - 58 zostaje 36%
Podłoża do napełniania doniczek Podłoże do napełniania doniczek i palet powinno być: • Lekkie, porowate, dobrze utrzymujące wilgoć • Nie ulegające nadmiernemu zagęszczeniu i zamuleniu • Jałowe – wolne od chorób i szkodników • Odpowiednio zasobne w składniki pokarmowe Podłoże można przygotować we własnym zakresie. Najlepszym materiałem do przygotowania podłoża jest torf wysoki. Jest on sterylny i ubogi w składniki pokarmowe, wymaga odkwaszenia i odpowiedniego nawożenia
Zawartość składników pokarmowych w podłożu do produkcji rozsad warzyw kapustnych Azot (N) 150 – 200 mg/l Fosfor (P) 80 – 100 mg/l pH – 6,5-7,3 Potas (K) 200 – 250 mg/l Magnez (Mg) 60 – 120 mg/l Mikroelementy: żelazo (Fe), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo), bor (B), cynk (Zn) – 30 mg/l Orientacyjne nawożenie dla substratu z torfu Kreda 8-10 kg/m3 Azofoska 1.2 – 1.5 kg/m3 PG – Mix (Hydro) 1.0 – 1.5 kg/m3 Peat – Mix (Kemira) 1.0 – 1.6 kg/m3 MIS – 3 lub MIS – 4 1.8 – 2.5 kg/m3
Gotowe podłoża do produkcji rozsad  Hollas – Pasłęk (AURA): Podłoże do wysiewu i pikowania  Kronen-Klasmann: Potgrond H – Kohljungpflanzen,  Potgrond CB – Kohljungpflanzen  KTS 1 drobny Nawozy nowej generacji w produkcji rozsad Nawóz o spowolnionym działaniu Osmocote Start Dawka 3 - 6 kg/m 3 podłoża Stosowanie w produkcji rozsady środków wspomagających wzrost: - Wyciągi z alg (glonów) morskich - Nawozy zawierające aminokwasy
Postępowanie z podłożem gotowym lub torfem  Jakość gotowego substratu zależy od terminu jego przygotowania, warunków i długości okresu jego składowania i przechowywania (w punktach sprzedaży i u rolnika)  Podłoże ma określony termin przydatności do użycia – lepiej nie kupować z dużym zapasem  Ważnym zabiegiem jest napowietrzenie podłoża – wysypanie z worków i przemieszanie na kilka dni przed użyciem  Napowietrzenie - skuteczny sposób ograniczenia różnego rodzaju pleśni pojawiających się na powierzchni podłoża po wysiewie w skrzynkach wysiewnych lub doniczkach
Kolonie pleśni w podłożu
Ustawienie palet na specjalnych stelażach Lepszy przepływu powietrza pod paletami – ograniczenie wyrastania korzeni poza doniczkę,.
Wyrastanie korzeni poza doniczkę
Pielęgnacja rozsady  Światło; po wschodach pełne oświetlenie, w miesiącach zimowych doświetlanie (wysokoprężne lampy sodowe o mocy 600W)  Temperatura ( przede wszystkim w produkcji rozsad wczesnych ) Kapusta – Od wschodów do 4 liścia: 10 –14 ºC (8 – 10 ºC; zawsze > 5 ºC) – Od 5 tyg.: 14 – 18 ºC ( 10 - 12 ºC) – jarowizacja przy <10 ºC Kalafior i brokuł - 14-16 ºC w dzień (18 ºC), w nocy 10 - 12 ºC - >32 ºC uszkodzenie kiełkujących nasion, brak wschodów  Podlewanie: - ograniczone do minimum – lepsze korzenienie się rozsady - unikać codziennego zwilżania roślin i górnej warstwy gleby - lepiej rzadziej a większą dawką wody - zawsze przed południem, aby rośliny obeschły do zmierzchu - rozsada w paletach – zbyt obfite , stałe podlewanie sprzyja występowaniu zgorzeli siewek (około 0.8 L/1 paletę  Hartowanie rozsady: obniżenie temperatury ale trzeba uważać aby nie spadała < 10 ºC przez dłuższy czas, ograniczenie podlewania  Dokarmianie rozsady
Dokarmianie rozsady w paletach  Terminy (pierwsze dokarmianie) Palety VP 54 (90 cm 3 ) - od fazy 2 liści Palety VP 96 (53 cm 3 ) - od fazy 1 –2 liści Palety VP 160 (25 cm 3 ) -od fazy 1 liścia Palety VP 260 (15 cm 3 ) - od fazy 1 liścia  Nawozy – Rosaleaf 3, 4, 5 0,3 – 0,5 % (3-5 ml/L) – Agroleaf Power 0,3 – 0,5 % – Mikrovit 2 0.4 – 0.8 % (4-8 ml/L) – Hydrovit 0.5 – 1.0 % (5-10 ml/L) – Nowokont 0,5 – 0,7 % (5 – 7 ml/L) – Florowit 1.0 – 2.0 % (10-20 ml/l) – Saletra wapniowa 0.5 – 0.7 % (5-7g/L) – Inne (Kristalon Symfo-vita, Polyfeed i inne dostępne na rynku)- w stężeniu podanym przez producenta
Różnica w pielęgnacji rozsady
Rozwój rozsady w podłożu nawożonym - Osmocote Start Potgrond H + Osmocote 3kg/m3 Potgrond H - kontrola Potgrond H + Osmocote 3kg/m3 Potgrond H + Agroleaf K 0,3%
Wpływ stosowania nawozu Osmocote Start w produkcji rozsady na dalszy rozwój roślin po posadzeniu w polu. Potgrond H - kontrola Potgrond H + Agroleaf K 0,4% Potgrond H + Osmocote 3 kg/m 3
Rozsada gotowa do sadzenia Różnica w pielęgnacji rozsady Rozsada przetrzymana
Różnica w pielęgnacji rozsady Rozsada zagłodzona –duży deficyt podstawowych składników
Rozsada wybiegnięta produkowana w wysokiej temperaturze Rozsada niedostatecznie nawożona
Potrzeby pokarmowe i nawozowe warzyw kapustnych • Kalafior i kapusta należą do warzyw o największych wymaganiach pokarmowych • Wymagania nawozowe obydwu gatunków są wyższe niż wymagania pokarmowe. U kapusty różnice te są mniejsze niż u kalafiora – głębokość korzenienia się; kapusta 90 cm, kalafior 60 cm Pobieranie składników pokarmowych z gleby przez warzywa kapustne (potrzeby pokarmowe)* -Składniki pobrane przez całą roślinę (ilość składników zawarta w plonie)
Kapusta - potrzeby nawozowe 4.VI 24.VI Wysokie wymagania pokarmowe i nawozowe • Dobre wykorzystanie składników pokarmowych • System korzeniowy – głęboki >2.0 m w promieniu 90 cm • O plonie decyduje dobry zaopatrzenie w składniki w okresie od sadzenia do całkowitego wytworzenia rozety i początku formowania główek • Element krytyczny – dostateczna ilość w glebie azotu dostępnego
Nawożenie warzyw kapustnych Potrzeby nawozowe warzyw kapustnych – standardowa zawartość składników w glebie.
Terminy i sposób nawożenia mineralnego warzyw kapustnych Nawożenie azotem (N) – dzielone : 1/2 dawki przed sadzeniem, reszta pogłównie (1 – 2 dawki) Nawożenie przed uprawą – mocznik, saletrzak, saletry, nawozy wieloskładnikowe Nawożenie pogłówne - głównie saletry Nawożenie fosforem i potasem Fosfor (P) – w całości przedwegetacyjnie (najlepiej formy skoncentrowane). Potas (K) – kapustne tolerują zarówno nawozy chlorkowe jak i siarczanowe w nawożeniu przedwegetacyjnym. Potas może być stosowany w całości przedwegetacyjnie lub podzielony (1/3 dawki pogłównie ale wyłącznie w formie siarczanowej). Nawożenie dolistne – głównie nawozami mikroelementowymi dla uzupełnienia niedoborów lub wieloskładnikowymi. Pobieranie składników utrudnia woskowy nalot. Azot stosowany dolistnie pobierany jest w ciągu 4 h, potas do 4 dni, a fosfor aż od 7 – 15 dni.
Mikroelementy w uprawie kapustnych Niedobór boru (B) – liście sercowe jasnozielone, w główkach zbrunatnienia, puste przestrzenie w głąbach (kalafior, brokuł). • pH >7,5 lub po świeżym wapnowaniu (Ca;B) utrudnione pobieranie. Kapustne mają wysokie zapotrzebowanie na bor (6– 50mg/kg s.m.) - nawożenie gleby borem : superfosfat borowany, saletrzak borowany Granoligo MB 20 lub boraks (20 kg ) wymieszany z superfosfatem - nawożenie dolistne : 0,2 % Borvit lub 0,5 % roztwór boraksu 1 –2 x co 10 dni Niedobór molibdenu (Mo) - redukcja blaszek liściowych • pH < 5,5 najczęściej na glebach torfowych lub w substratach – Podlanie rozsady przed sadzeniem – molibdenian amonu lub sodu –0,1 % w dawce 5 L/m 2 – Opryskiwanie pola 0,1 % Molibdeno C, lub roztworami j.w –1000 L/ha
Terminy siewu, sadzenia i zbioru kapusty
Terminy siewu i sadzenia w uprawie kalafiora
Zagęszczenie roślin w uprawie kapustnych w tys szt/ha
Rozstawa w uprawie warzyw kapustnych
Sadzenie
Zaprawianie rozsady - nieudane
Zaprawianie rozsady - udane
Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Termin stosowania herbicydów Preparaty Uwagi substancja czynna Dawka na ha Wiosną przed sadzeniem rozsady gilfosat 3 l Zalecone dawki służą głównie do zwalczania perzu i wielu innych chwastów. Zabiegi uprawowe należy rozpocząć nie wcześniej niż po 5-7dniach od zabiegu, lepiej po 2-3 tygodniach Brokuł, Kalafior, Kapusta gł. biała Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Goal 480 SC Galigan 240 S.C. 0,5-0,75 l 1-1,5 l Kalafior Kapusta gł. białej Stomp 330 EC 3-5 l Kapusta gł. białe
Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Terminy Preparaty Uwagi stosowania herbicydów substancja czynna Dawka na ha Przed sadzeniem rozsady Devrinol 450 SC 2,5-3 l Wymieszać z glebą, na głębokość 2-3 cm Karencja nie dotyczy. Kapusta gł. białej 7-10 dni po sadzeniu rozsady Metazachlor 500 SC 2 l Stosować maksymalnie 1 kg substancji czynnej łącznie, nie częściej niż co 3 lata Kapusta gł. białej Permuson 416 SC 2,5-3 l Kapusta gł. białej Karencja nie dotyczy 1-3 tyg. po posadzeniu rozsady, chwasty nie starsze niż 4 liście wł. Lantagran 45 WP 1,5-1,66 l Kapusta gł. białej Karencja 28 dni
Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Terminy stosowania herbicydów Preparaty Uwagi Nazwa Dawka na ha Po sadzeniu roślin i po wschodach chwastów jednoliściennych. Dawki mniejsze dla chwastów rocznych, większe do zwalczania perzu. graminicydy Agil 100 EC Fusilade Forte 150 EC Leopard Extra 05 EC Select Super 120 EC Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot 10 EC 0,5-1,5 l 0,75-2,5 l 0,75-3 l 0,8-2 l 1 l 0,4-0,5 l 0,4-0,5 l Karencja 28 dni Karencja 56 dni Karencja 87 dni Karencja 28 dni Karencja 87 dni Kapusta gł. biała
Zbiór kapusty • Wycinanie główek po osiągnięciu dojrzałości użytkowej –odmiany wczesne, średnio wczesne nawet średnio późne do bezpośredniego spożycia wycina się sukcesywnie po osiągnięciu odpowiedniej wielkości -kapusta wczesna 0,7 – 1,5 kg, średnio wczesna i średnio późna 2 -3 kg • Odmiany wczesne zbiera się z liśćmi okrywowymi, późne najczęściej bez liści okrywowych • Kapusta do przetwórstwa i przechowania zbiór jednorazowy w fazie optymalnej dojrzałości. Do przetwórstwa główki duże 4 – 6 kg, do przechowywania -średnie • Opóźnienie zbioru odmian wczesnych , średniowczesnych i średniopóźnych – pękanie główek, złe przechowywanie • Dominuje zbiór ręczny lub częściowo zmechanizowany z ruchomą taśmą transportową na przyczepę. Specjalne kombajny • Plon: kapusta biała wczesna 30 -40 t/ha, średniowczesna 40 – 50 t/ha a późna 60 -100 t/ha
Kalafior – zbiór sukcesywny w miarę dorastania róż. Zbiory przynajmniej 1 albo 2 w tygodniu. Okres dorastania róży wynosi kilka dni. Opóźnienie zbioru – rozsypywanie się róży, żółknięcie Róże mogą być zbierane z liśćmi okrywowymi całymi lub przyciętymi nad powierzchnią róży • Kalafiory na rynku występują w 2 wyborach i 5 klasach wielkościowych: A ->35 cm; B – 25 – 35 cm; C – 20 – 25 cm; D – 15 – 20 cm; E – 10 – 15 cm • Plon róż – 25 – 30 t/ha Róża rozsypana wskutek opóźnienia zbioru
Dobór odmian – kapusta i kalafior Odmiany ustalone – duża zmienność roślin pod względem wyrównania, tempa wzrostu Odmiany mieszańcowe – lepsze wyrównanie i wigor roślin, wyższa plenność, u kapusty wolniejsze przejrzewanie główek, a u kalafiora lepsze okrywanie róż, lepsza przydatność do przechowywania, większa odporność na choroby i szkodniki Wczesność odmian (liczba dni od sadzenia do zbioru)
Cechy odmian i przydatność do terminu uprawy
Odmiany wczesne kapusty
Średniowczesne odmiany kapusty
Średniopóźne odmiany kapusty
Późne odmiany kapusty do kwaszenia i przechowywania
Późne odmiany kapusty do długiego przechowywania
Wczesne odmiany kalafiora
Średniowczesne odmiany kalafiora
Średniopóźne odmiany kalafiora
Późne odmiany kalafiora
Różyczkowanie
Cebula - wymagania klimatyczno-glebowe Wysokie wymagania świetlne  Reaguje na długość dnia – siew wiosenny odmiany dnia długiego (długość dnia 15 – 16 godzin), siew na przezimowanie – odmiany dnia krótkiego lub pośredniego 12 – 14 godzin Wymagania cieplne:  Minimalna temp. kiełkowania – 5 - 6º C, optym. 18ºC  Po wschodach oraz okresie intensywnego wzrostu szczypioru optymalna temp. 16 – 20º C  W okresie załamywania szczypioru 20ºC  W uprawie ozimej młode rośliny znoszą nawet – 15ºC, rośliny starsze – uszkodzenia już przy – 1,5ºC
Agrotechnika uprawy cebuli (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
Agrotechnika uprawy marchwi (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
Marchew – wymagania klimatyczne • Marchew – roślina klimatu umiarkowanego, dobre warunki uprawy na terenie całego kraju • Optymalna temperatura wzrostu – 15 – 20 o C. Niska temperatura – wydłużanie się korzeni, mniej cukrów i karotenu • Siewki i trochę starsze rośliny tolerują przymrozki do - 8 o C • Dojrzałe korzenie są uszkadzane w temp. – 1 do - 2 o C – pogorszenie trwałości przechowalniczej • Temperatura < 10 o C w dłuższym okresie czasu po wschodach - jarowizacja roślin i wybijanie w pędy kwiatostanowe • Wschody po 8 – 10 dniach w warunkach optymalnych, natomiast chłody i susza opóźniają wschody nawet do 4 – 5 tygodni • Fotoperiodycznie obojętna, ale dobre naświetlenie we wczesnych fazach zwiększa plon, a w końcu wegetacji podnosi w korzeniach zawartość karotenoidów i obniża zawartość azotanów • Zacienienie obniża plonowanie marchwi. • Rozwój korzeni marchwi przy zróżni
Marchew – wymagania glebowe i wodne • Optymalny odczyn gleby – lekko kwaśny do lekko zasadowego, pH 6,5-7,5 • Odpowiednie są gleby średnio ciężkie i lekkie gleby piaszczysto gliniaste, bogate w próchnicę i przepuszczalne ( nie tworzy się zaskorupienie) • Dla upraw wczesnych – gleby lekkie próchniczne, szybko obsychające wiosną • Nie nadają się gleby bardzo ciężkie, zlewne, zaskorupiające się, podmokłe i kwaśne oraz kamieniste – marchew gorzej wschodzi, korzenie są niekształtne i rozwidlone. Utrudniony zbiór mechaniczny • Umiarkowane wymagania wodne – odpowiednia zawartość wody - 65 – 70 % ppw. Największe zapotrzebowanie na wodę - okres wschodów i intensywnego przyrostu korzeni – około 2 mies. przed zbiorem • Intensywne opady po okresie suszy – pękanie korzeni • Długotrwałe nadmierne uwilgotnienie gleby – krótkie korzenie, często silnie rozwidlone
Przydatność roślin jako przedplonu dla marchwi
Przygotowanie stanowiska pod uprawę marchwi • Głęboko i starannie uprawiona gleba • Po zbiorze przedplonu podorywka, bronowanie lub talerzowanie (wysiew przedplonu – mieszanki) • Późna jesienią orka z pogłębiaczem lub głęboszowanie • Orka zimowa na pełną głębokość (25 – 30 cm) • Uprawa wiosenna- przedsiewna – włókowanie, wysiew nawozów, kultywatorowanie lub uprawa agregatem • Przy uprawie na płask stosowanie wału strunowego lub gładkiego – ugniecenie świeżo uprawionej gleby- przyspieszenie podsiąkania wody, wysiew nasion na jednakową głębokość
Stanowisko w zmianowaniu - marchew • Uprawa w 2 lub 3 roku po oborniku (stanowisko w 1 roku nie wskazane kumulacja azotanów, zniekształcanie i rozwidlanie się korzeni, zapach obornika zwabia połyśnicę marchwiankę) • Uprawa po sobie i innych selerowatych nie częściej niż co 4 lata– względy fitosanitarne • Lokalizować uprawę na otwartej przestrzeni • Unikać stanowisk w pobliżu większych skupisk drzew (topola), krzewów i innych zarośli (zwiększone ryzyko porażenia przez mszyce, połyśnicę marchwiankę)
Systemy wysiewu Profesjonalne agregaty do foromowania redlin z glebogryzarką głębokospulchniającą Redliny wykonane za pomocą biernych korpusów obsypujących szer. ciągnika 135 cm – redliny 67,5 cm szer. ciągnika 150 cm – redliny 75 cm
Różne terminy siewu marchwi 6 czerwiec 2007
Sezon z dużą ilością opadów
cd.
Zbiór marchwi Zbiór z zastosowaniem ogławiacza do naci Kombajn do zbioru korzeniowych
Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych
Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych stosowanie zrównoważonego (racjonalnego) nawożenia i wapnowania, poprawia wzrost i zdrowotność roślin.
Prawidłowe pobieranie prób glebowych
Prawidłowe pobieranie prób glebowych
Wpływ pH na pobieranie składników mineralnych
Prawidłowe pobieranie prób glebowych Badania gleby można podzielić na kilka grup: 1) Gleby polowe bez zaleceń lub z zaleceniami (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 2) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod tytoń chmiel, zioła (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 3) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod sady, jagodniki, trawniki (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 4) Gleby ogrodnicze szklarnie, tunele, warzywa polowe z zaleceniami lub bez ( oznaczenie pH, fosforu potasu azotu, wapnia, magnezu i zasolenia 5) Pożywki, woda (oznaczenie pH, fosforu, potasu, azotu, wapnia, magnezu i zasolenia) 6) Wapno nawozowe
Liczby graniczne dla warzyw uprawianych w gruncie i dawki azotu w kg/ha Roślina warzywna Wyniki analizy Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Bób (świeże nasiona) średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Brokuł b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Brukiew wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Burak ćwikłowy średnie 100 - 140 wysokie 50 - 70 175 - 225 Burak liściowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Cebula z siewu średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Cebula z dymki niskie 50 - 80 średnie 50 - 70 150 - 200 Chrzan wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Czosnek średnie 100-140 średnie 50-70 150-200 Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200
Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Dynia b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Endywia średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Fasola karłowa szparagowa niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Fasola tyczna szparagowa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Groch (strąki) niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Jarmuż (plon przemysłowy) średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kalarepa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kalafior b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Kapusta brukselska b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225
Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Kapusta biała, wczesna wysokie 150 - 200 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta biała, późna b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta czerwona b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta pekińska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225 Kapusta włoska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225 Karczoch b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Kard b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Koper włoski średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kukurydza cukrowa średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Marchew wczesna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200
Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Marchew późna wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Melon średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Oberżyna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Ogórek średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Papryka wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Pasternak wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Pietruszka średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200 Pomidor wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Por b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Rabarbar b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Roszponka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175
Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Rzeżucha niskie 50 niskie 40 - 60 125 - 175 Rzodkiew średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Rzodkiewka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Sałata głowiasta średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Sałata liściowa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Sałata rzymska średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Seler korzeniowy wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Seler naciowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Skorzonera średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200 Szczypiorek wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Szparag b. wysokie 220 -300 średnie 40 - 60 150 - 200 Szpinak niskie 80 wysokie 50 - 70 175 - 225 Szpinak nowozelandzki wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Ziemniak wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200
Przeliczenia zawartości pierwiastków i tlenkowych form niektórych składników pokarmowych Forma Nazwa pierwiastka Forma tlenkowa→ pierwiastkowa pierwiastkowa → tlenkowa P2O5 x 0,44 = (P) K2O x 0,83 = (K) MgO x 0,60 = (Mg) CaO x 0,71 = (Ca) CaCO3 x 0,42 = (Ca) Fosfor Potas Magnez Wapń Wapń P x 2,30 = (P2O5) K x 1,20 = (K2O) Mg x 1,66 = (MgO) Ca x 1,40 = (CaO) Ca x 2,49 = (CaCo)
Potrzeby wapnowania gleby Kategori a gleb Przedział potrzeb wapnowania konieczne potrzebne wskazane ograniczone Zakres CaO Zakres CaO pH t/ha pH t/ha Zakres pH CaO t/ha Zakres pH CaO t/ha Bardzo lekkie do 4,0 3,0 4,1-4,5 2,0 4,6-5,0 1,0 5,1-5,5 0,0 Lekkie do 4,5 3,5 4,6-5,0 2,5 5,1-5,5 1,5 5,6-6,0 0,0 Średnie do 5,0 4,5 5,1-5,6 3,0 5,6-6,0 1,7 6,1-6,5 1,0 ciężkie do 5,5 6,0 5,6-6,0 3,0 6,1-6,5 2,0 6,6-7,0 1,0
Optymalne zawartości fosforu w glebie dla warzyw polowy 40 - 60 50 - 70 60 - 80 Fasola szparagowa Groch Marchew Pietruszka Rzodkiewka Skorzonera Szparagi Buraki ćwikłowe Chrzan Kapusta gł. biała, czerwona, włoska, bruks. Sałata Szpinak Ziemniaki wczesna Cebula Selery Brokuł Rabarbar Kalafior Pory Ogórki Pomidory
Optymalne zawartości potasu w glebie dla warzyw polowych 125- 175 150 - 250 175 - 250 200 - 250 Fasola szparagowa Groch Rzodkiewka Chrzan Sałata Ziemniaki wczesna Skorzonera Szparagi Pietruszka Brokuł Cebula Brokuł Kalafior Pory Rabarbar Buraki ćwikłowe Kapusta gł. Biała, czerw. Kalafior Kapusta brukselska Pomidory Selery
Skład nawozów naturalnych od różnych zwierząt %/dt Składnik Bydło Świnie Konie Owce Kury nioski Obornik mieszany Sucha masa 21,00 21,40 24,70 26,8 35,90 21,40 Azot 0,47 0,51 0,54 0,75 1,20 0,46 Fosfor 0,28 0,44 0,29 0,38 0,79 0,30 Potas 0,65 0,68 0,90 1,19 0,80 0,63 Wapń 0,43 0,44 0,43 0,58 0,73 0,41 Magnez 0,15 0,18 0,16 0,19 0,21 0,15
Przykład ustalania wykorzystania obornika
Uprawa warzyw po oborniku Warzywa uprawiane w 1 roku po oborniku: kapusty głowiaste, kapustę pekińską i chińską, kalafiory, brokuły, ogórki, melony, kawony, dynie, selery (w tym naciowe), paprykę, oberżynę, cebulę, karczochy i kardy, fenkuł, bakłażany. Warzywa uprawiane w 2 roku po oborniku: marchew, pietruszkę, fasolę szparagową, ziemniaki, pomidory, pory, czosnek, jarmuż, rzodkiewkę, rzepę, skorzonerę, salsefię, roszponkę, sałaty, soję, kukurydzę cukrową, endywię, Warzywa uprawiane w 3 roku po oborniku: groszek, bób, fasolę, buraki ćwikłowe i liściowe, pasternak, kalarepę, szpinak, soczewicę, rzodkwie (czarna, biała, japońska), rzerzuchę, rokiettę, portulakę.
Uwalnianie azotu z substancji organicznej Zawartość substancji organicznej (%) Kategoria agronomiczna gleby ciężka średnia lekka 0,0 - 0,3 0,4 - 0,7 0,8 - 1,2 1,3 - 1,7 1,8 - 2,2 2,3 - 2,7 2,8 - 3,2 3,3 - 3,7 3,8 - 4,2 4,3 - 4,7 0 - 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 60 - 70 70 - 80 80 - 90 90 - 100 100 - 110 110 – 120 40 - 50 50 -55 60 - 65 70 - 75 80 - 85 90 - 95 100 - 105 105 - 115 120 - 125 130 - 135 50 - 55 60 - 65 70 - 75 80 - 85 90 - 95 100 - 105 110 - 115 120 - 125 130 - 135 140 - 145
Technika wykonywania zabiegów ochrony roślin
Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu Temperatura • Najczęściej zalecany przedział temperatur zawiera się pomiędzy 10° a 20°C. • Szczególną wrażliwość na temperaturę powietrza wykazują środki owadobójcze. • Generalnie w wyższych temperaturach większość środków wykazuje wyższą skuteczność jednak powyżej 20°C rośliny wykazują zwiększoną wrażliwość. - w takich przypadkach zalecane jest wykonanie zabiegu wcześnie rano lub późnym wieczorem. • Należy również brać pod uwagę, że oprysk zimną cieczą nagrzanych roślin może spowodować zjawisko szoku termicznego Wiatr • Prędkość wiatru nie może być większa niż 3m/s. Nie przestrzeganie tego przepisu prowadzi z reguły do niskiej skuteczności działania preparatu na skutek dużej nierównomierności pokrycia plantacji cieczą roboczą.
Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu Termin wykonania zabiegu • Termin wykonania zabiegu zależy od fazy rozwojowej rośliny chronionej oraz chwastów, stadium rozwojowego lub nasilenia występowania szkodnika czy choroby. • Działanie klasycznych herbicydów jest najskuteczniejsze gdy chwasty są w fazie max. 2-3 liści • Zabiegi grzybobójcze oraz owadobójcze wymagają przeprowadzenia obserwacji, kierowania się komunikatami (PIORIN). Podejmując decyzję o zastosowaniu ochrony należy brać pod uwagę próg ekonomicznej szkodliwości patogena. Warunki wilgotnościowe • Wyższa wilgotność względna powietrza jest czynnikiem sprzyjającym wnikania preparatu do rośliny. Wyjątkiem jest okres mgły w przypadku oprysku drobnokroplistego. Silne susze powodujące obniżenie turgoru roślin hamują przenikanie środków systemicznych oraz stwarzają zagrożenie uszkodzenia roślin. Wilgotność gleby • Ma zasadniczy wpływ na działanie herbicydów glebowych
Ewidencja zabiegów ochrony roślin Posiadacze gruntów, na których wykonywane są zabiegi ochrony roślin, muszą prowadzić ewidencję tych zabiegów. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin. Ewidencja prowadzona przez rolnika musi zawierać następujące informacje: • nazwę rośliny; • powierzchnie uprawy roślin; • powierzchnie, na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich wykonywania; • nazwy zastosowanych środków i ich dawki; • przyczyny zastosowania preparatów.
Opryskiwanie - zasady ogólne Zapewnij – tam gdzie jest to zalecane lub konieczne – równomierne rozłożenie środka ochrony roślin na całej opryskiwanej powierzchni  dokonaj regulacji belki polowej tak aby zminimalizować jej wahania podczas zabiegu  ustaw i zachowaj podczas zabiegu odpowiednią do rozpylaczy wysokość belki polowej (35-50 cm nad opryskiwanymi obiektami dla rozpylaczy płaskostrumieniowych 110 -120º)  wyłączaj odpowiednie sekcje belki polowej lub indywidualne rozpylacze aby uniknąć podwójnego nanoszenia
Opryskiwanie - ociekanie Nie dopuszczaj do ociekania cieczy z roślin  unikaj opryskiwania zbyt wysokimi dawkami cieczy użytkowej,  nie stosuj rozpylaczy produkujących zbyt grube krople jeśli rośliny posiadają małą zdolność retencyjną cieczy (z trudem zatrzymują ciecz na swojej powierzchni – np. cebula, por, kapusta)  utrzymaj odpowiednią odległość rozpylaczy od opryskiwanych roślin aby nie dopuścić do ich nadmiernego zwilżenia  unikaj opryskiwania upraw pokrytych rosą
Poparzenia przez pestycydy
Ochrona warzyw przed chwastami
Przyczyny zachwaszczenia pól • Chwast wytwarzają ogromną liczbę nasion • Nasiona chwastów są żywotne przez wiele lat (większość chwastów kiełkuje jednak w ciągu 4-5 lat) • Zróżnicowany zakres temperatur kiełkowania nasion • Zróżnicowane wymagania wodne • Sposoby rozmnażania (z nasion, z części podziemnych) • Agrotechnika rośliny uprawnej (termin siewu uprawa) • Chwasty mogą przenosić się z sąsiednich pół jak również z dalszych odległości poprzez: – wiatr – wodę – przez zwierzęta – samorzutnie – przez człowieka
Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować Gatunek Liczna nasion Żywotność nasion lata Maksymalna gł. kiełkowania średnia /szt max. / tyś. cm jednoliścienne Chwastnica jednost. Owies głuchy Wiechlina roczna 400 200 450 6,0-7,16 1 2,3-5,52 3-7 3-10 40 12-14 20-25 12-14 dwuliścienne Bratek polny Dymnica pospolita Gorczyca polna Gwiazdnica pospol. Jasnota różowa Komosa biała Mlecz polny Ostrożeń polny Pokrzywa żegawka 2500 400 1200 2000 50-300 3000 6000 4000 600 - 1,5 32 25 14 100 19 53 - >2 >10 11-35 50 - >40 5 >2 0-40 2-3 10 5-6 4-5 5-6 8-10 3-4 1-2 2
Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować Gatunek Liczna nasion Żywotność nasion lata Maksymalna gł. kiełkowania średnia /szt max. / tyś. cm dwuliścienne c.d. Powój polny Poziewnik szorstki Psianka czarna Przytulia czepna Rdest plamisty Rdest ptasi Rdest powojowaty Rumian polny Rzodkiew świrzepa Sporek Polny Szarłat szorstki Tasznik pospolity Tobołki polne Żółtlica drobnokwiat. 500 100 500 400 200-800 125-200 140-200 5000 150 3200 1000-5000 5000 900 ok.. 10000 9,8 21 5-582 06-1,2 1,55 5,4-6,3 11,9 45 12 28,2 117,7 38,5-73 7-50 200 50 35 40 7-8 30 50 15-17 >10 16 5-10 40 16-35 30 1-2 10 - 4-5 - 5-10 8-10 8-10 1-2 5-6 4-5 7-8 4-5 4-5 1,2
Minimalna temperatura kiełkowania niektórych chwastów Gatunek Temperatura (ºC) Fiołek polny 2 Gorczyca polna 2-4 Gwiazdnica pospolita 2-3 Jasnota różowa 4-6 Komosa biała 3-4 Owies głuchy 1-2 Pokrzywa żegawka 2-5 Przytulia czepna 2-5 Rdest ptasi 1-2 Rumian polny 2-3 Tasznik pospolity 1-2 Tobołki polne 2-4
Negatywny wpływ chwastów na plonowanie warzyw Gatunek Redukcja plonu w % Bób 13-27 Burak ćwikłowy 45-98 Cebula z siewu 99-100 Czosnek 88 Groch siewny łuskowy 58 Fasola 12-61 Marchew 88-100 Kapusta głowiasta 23-44 Kukurydza cukrowa 34-50 Ogórek 97-99 Pomidor z rozsady 65-89 Por z rozsady 59
Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Żółtlica drobnokwiatowa Galinsoga parviflora. Chaber bławatek Centaurea cyanus L. Dymnica pospolita Fumaria officinalis L. Maruna bezwonna Matricaria perforata
Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Maruna bezwonna Matricaria perforata Gwiazdnica pospolita(Stellaria media Komosa biała Chenopodium album
Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Szarłat szorstki Amaranthus retroflexus L. Przytulia czepna Galium aparine L. Rdestówka powojowata Fallopia convolvulus (L) Tobołki polne Thlaspi arvense L.
Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Tasznik pospolity Capsella bursa pastoris Rzodkiew swirzepa Raphanus raphanistrum L. Iglica pospolita Erodium cicutarium Chwastnica jednostronna Echinochloa crus-galli
Negatywne skutki wtórnego zachwaszczenia • pogorszenie warunków sanitarnych w łanie roślin uprawnych • utrudnienie dokładnego wykonania ochrony roślin • opóźnienie dojrzewania i pogorszenie jakości plonów • utrudnienia podczas mechanicznego zbioru i przygotowania warzyw do przetworzenia i przechowania • pogorszenie jakości materiału siewnego • zwiększenie „banku nasion chwastów w glebie”
Szacunkowe nakłady pracy na zniszczenie chwastów bez stosowania herbicydów Roślina uprawna Liczba roboczogodzin na 1 ha na pielenie ręczne Liczba uprawek międzyrzędowych Cebula, por z siewu Marchew, pietruszka Seler Pomidor Kapusta, kalafior Ogórek 800 – 1200 300 – 500 200 – 400 100 – 500 150 – 250 250 – 280 3 – 5 2 – 4 2 – 3 1 – 3 1 – 3 2 – 3
Wpływ chwastów na występowanie szkodników Rola chwastów jako roślin żywicielskich Składanie jaj przez śmietkę kapuścianą w zależności od stanu zachwaszczenia plantacji z warzywami kapustnymi Gatunek Średnia liczba jaj pod jedna rośliną Plantacja niezachwaszczona Plantacja zachwaszczona Brokuł 9,5 23,6 Kapusta włoska 9,1 17,3 Kapusta głow. Biała 7,6 23,6 Kapusta czerwona 5,0 20,0 Kapusta brukselska 8,4 24,4 Jarmuż 4,7 12,4
Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia
Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia Pielnik palcowy - bierny
Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia
Marchew - zachwaszczenie Komosa biała Rdest plamisty
Marchew - zachwaszczenie Komosa biała Rdest plamisty Szarłat szorstki
Zabieg herbicydowy wykonany po wschodach roślin
Maruna bezwonna Czyściec błotny
Termin stosowania herbicydów - marchew Termin preparat dawka uwagi do 2 dni po siewie Command 480 EC Golden Clomazon 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 EC lub Command 480 EC + Afalon Dys.450 EC 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,15-0,2 l + 1,0 l - wilgotna gleba - nie stosować na glebę przepuszczalną - nie stosować bezpośrednio przed deszczem - nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm do 5 dni po siewie Racer 250 EC 2-3 l może powodować przejściowe przebarwienia do 10 dni po siewie Afalon Dys. 450 SC Aflex Super 450 SC Linurex 500 SC Nightjar B, C, D 450 SC Nuflon 450 SC 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l - środka nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych - silne opady po siewie mogą uszkadzać rośliny - karencja 70 dni
Termin stosowania herbicydów - marchew Termin preparat dawka uwagi Zabiegi systemowe 1 - do 10 dni po siewie 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu Afalon Dys.450 EC Afalon Dys.450 EC Afalon Dys.450 EC 0,75 l 0,35 l 0,5 l - okres między 2 a 3 zabiegiem nie krótszy niż 7 dni - nie stosować herbicydów po wschodach marchwi upr. na wczesny zbiór - środek stosować na rośliny suche - karencja 70 dni Metoda dawek dzielonych: 1- zabieg 1-2 liście marchwi 2- zabieg 2-6 liście marchwi minimum 7 dni po 1 (dwa opryski) Sencor Liquid 600 SC Sencor Liquid 600 SC 0,25 l 0,25 l - nie stosować w temp. powyżej 25º, na glebach piaszczystych i przepusz. - stosowany uzupełniająco po użytych środkach przedwschodowych - karencja 60 dni
Termin stosowania herbicydów - marchew preparat dawka kg/l/ha uwagi W fazie 3-5 liści marchwi Afalon Dys. 450 SC Aflex Super 450 SC Linurex 500 SC Nightjar B, C, D 450 SC Nuflon 450 SC 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l - wcześniejszy zabieg może powodować przejściowe zahamowanie wzrostu roślin - środków Aflex Super i Nuflon nie stosować więcej niż 1 raz w okr. wegetacyjnym - karencja 70 dni W fazie 5-6 liści marchwi Sencor Liquid 600 SC 0,5 l - może wywoływać fitotoksyczność szczególnie przy nierównych wschodach, które z czasem zanikają - karencja 60 dni
Command 480 EC do 2 dni po siewie 0,2 - 0,25 l/ha lub Command 480 EC + Afalon Dysp 450SC 0,2 l +1 l / ha do 10 dni po siewie Afalon Dysp. 480 EC 1,5 – 2 l / ha karencji nd 70 dni karencji Zabiegi systemowe 1 - do 10 dni po siewie 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu Sencor w fazie Liquid 3-5 liści 600 marchwi SC Metoda dawek dzielonych 1 zabieg w fazie 1-2 liści – 0,25 l po min. 7 dniach w fazie 5-6 liści marchwi 2 zabieg w fazie 2-6 liści – 0,25 l W fazie 5-6 liści marchwi 0,5 l / ha Zabiegi systemowe – Afalon Dysp. 1 - do 10 dni po siewie 0,75 l 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 0,35 l 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu 0,5 l 70 dni karencji 70 dni karencji 60 dni karencji
Marchew - wschody • zwykle po 2-3 tygodniach od siewu • w warunkach niesprzyjających susza, niska temperatura, zaskorupiająca się gleba jeszcze dłużej • wschody zależą od siły i jakości kiełkujących nasion
Ochrona warzyw przed chorobami
Metody Ochrony roślin warzywnych w technologii upraw polowych Metody ochrony roślin dzielimy na dwie grupy. do pierwszej należy wykorzystanie odporności roślin na choroby, do drugiej – metody profilaktyczne (agrotechniczne, chemiczne i fizyczne) ograniczające kontakt rośliny uprawnej z patogenem. Do profilaktyki zaliczamy także kwarantannę oraz metody biotyczne (nadpasożytnictwo, antagonizm) Hodowla odmian odpornych na choroby - Uprawa odmian odpornych lub mało podatnych jest najlepszą metodą ochrony warzyw przed chorobami, pod warunkiem, że dana odmiana spełnia dobre cechy jakościowe i daje dobre plony. Trudnością w hodowli odpornościowej jest brak jej stabilności z uwagi na szybką zmienność biologiczną patogenów (nowych ras, patotypów).
Metody Ochrony roślin warzywnych Metody agrotechniczne - Metody agrotechniczne obok uprawy odmian odpornych i metod chemicznych odgrywają główną rolę w zapobieganiu chorobom roślin. Polegają one na niszczeniu źródeł infekcji lub ograniczaniu kontaktu rośliny z patogenem. Niszczenie źródeł infekcji Usuwanie z pola resztek pożniwnych, stosowanie podorywki i orki przedzimowej oraz niszczenie żywicieli pośrednich (roślin dziko rosnących, chwastów). Usuwanie z pola pierwszych porażonych roślin, stanowiących pierwotne źródło infekcji – przykład cebuli nasiennej z pierwotnymi objawami mączniaka rzekomego i żółtej karłowatości wirusowej. Usuwanie z pól tzw. samosiewów – w przypadku cebul pozostawianych w polu, które w roku następnym stanowią źródło mączniaka rzekomego. Dokładna lustracja plantacji i wczesne diagnozowanie pierwszych ognisk choroby.
Zmianowanie (płodozmian) Jest to podstawowa metoda ochrony integrowanej roślin uprawnych. Większość patogenów roślinnych ginie na starym stanowisku w ciągu 1-3 lat bez rośliny żywicielskiej. Niektóre patogeny jak: Plasmodioplora brassicae (kiła kapusty), Synchrytium endobioticum (rak ziemniaka), przeżywają w glebie ponad 3-5 lat. Prawidłowe zmianowanie i odpowiednie następstwo roślin po sobie może ograniczyć lub wyeliminować patogena z gleby. Są jednak organizmy polifagiczne, mające wielu żywicieli (Pythium, Fisarium, Verticilium). Typowym przykładem zmianowania i uprawy roślin przedplonowych jest zwalczanie kiły kapusty.
Metody Ochrony roślin warzywnych Nawożenie Optymalne nawożenie organiczne i mineralne ogranicza w dużym stopniu występowanie chorób odglebowych i nalistnych. Zbyt wysokie nawożenie azotem powoduje wybujałość roślin, co zwiększa ryzyko porażenia przez np. mączniaki prawdziwe, szarą pleśń, itd. Stosowanie zdrowych nasion Nasiona i części wegetatywne roślin są wektorem wielu chorób: zgorzeli siewek, fuzarioz, bakterioz oraz chorób wirusowych. Zdrowe nasiona są podstawową gwarancją zdrowotności roślin w początkowym i dalszym wzroście roślin uprawnych.
Metody Ochrony roślin warzywnych Rejonizacja i lokalizacja uprawy warzyw Najwięcej chorób występuje w rejonach skoncentrowanej uprawy danego gatunku i bez przestrzegania zasad zmianowania. W takich rejonach nawet najskuteczniejsza ochrona chemiczna może być mało efektywna. Terminy oraz sposoby siewu i sadzenia roślin Terminy siewu lub sadzenia mają istotny wpływ na prawdopodobieństwo zetknięcia się rośliny patogenem. Wczesna uprawa ogórków w szklarniach lub pod osłonami z folii pozwala uniknąć porażenia przez mączniaka rzekomego, który w Polsce nie zimuje. W naturalnych warunkach występuje dopiero w połowie lub końcu lipca i jego źródła istnieją poza granicami Polski.
Metody Ochrony roślin warzywnych Niszczenie chwastów Chwasty mogą być żywicielami wielu chorób grzybowych, bakteryjnych i wirusowych. Stwarzają dogodne warunki wilgotnościowe poprzez zacienienie dla rozmnażania się wielu patogenów np. mączniaka rzekomego cebuli, ogórków i zarazy ziemniaka. Metody chemiczne Są to najbardziej interwencyjne metody ochrony roślin, głównie przed chorobami pochodzenia grzybowego. Do zwalczania tych chorób stosujemy fungicydy konwencjonalne (chemiczne) oraz pochodzenia naturalnego, środki biologiczne i niektóre nawozy dolistne. Brak jest odpowiednich bakteriocydów do zwalczania chorób bakteryjnych. Wiele fungicydów miedziowych ma działanie bakteriobójcze.
Metody Ochrony roślin warzywnych Według klasyfikacji działanie fungicydów dzielimy na: działanie powierzchniowe, zapobiegawcze – przedinfekcyjne, działanie interwencyjne – w czasie inkubacji i wystąpienia objawów choroby. Są różne mechanizmy działania fungicydów – głównie to blokowanie procesów energetycznych grzybów w kiełkujących zarodnikach lub blokowanie biosyntezy ergosterolu (fungicydy triazolowe). Spektrum działania fungicydów: wąskie - selektywne (siarkowe, tylko mączniaki prawdziwe) szerokie - kompleksowe zwalczanie wielu gatunków grzybów (strobiluryny). Sposoby stosowania fungicydów: Opryskiwanie, opylanie, zaprawianie nasion, bulw i korzeni cebul, fumigacja, gazowanie, metody fizyczne (wysokie lub niskie temperatury, ozonowanie, promieniowanie UV).
Możliwości ochrony 5. Szczegółowy program ochrony przed chorobami dotyczy 23 gatunków warzyw i dotyczy zarówno gatunków podstawowych (kapustne, cebula, marchew, pomidory, ogórki) oraz pozostałych tzw. „małoobszarowych” 6. Aktualny program ochrony warzyw jest szczegółowo opracowany i obejmuje najważniejsze choroby ,szkodniki i chwasty oraz najnowsze metody ich zwalczania z podaniem najnowszych środków ochrony; syntetycznych, biologicznych i pochodzenia naturalnego z przeznaczeniem dla produkcji konwencjonalnej, integrowanej i ekologicznej. 7. Aktualna lista środków syntetycznych dopuszczonych w Polsce do ochrony warzyw przed agrofagami zawiera liczną grupę nowoczesnych pestycydów i środków naturalnych, które stanowią pionierskie programy ochrony warzyw w Europie ( np. fungicydy z grupy strobilurin i insektycydy spinosady -makrocykliczne laktony i inne) 8. Nowe wymagania UE w zakresie obniżania lub likwidacji pozostałości pestycydów w świeżej masie niektórych gatunków warzyw, głównie liściowych, korzeniowych i innych, przeznaczonych dla przetwórstwa i zamrażalnictwa, ograniczają bądź eliminują stosowanie niektórych grup fungicydów. Rejestracja nowych jest bardzo kosztowna, długoletnia i ekonomicznie dla producentów środków nieopłacalna .
Choroby warzyw kapustnych
Niedobory fosforu • Przy niedoborze fosforu następuje osłabienie tempa wzrostu i opóźnienie tworzenia róż. • Liście są drobne, ciemnozielone, stają się powoli fioletowe (najpierw nerwy, później całe liście – od wierzchołków). Objawy te mogą występować począwszy od fazy rozsady po rośliny w pełni wegetacji. • Przy nieznacznym niedoborze objawy widoczne są pod koniec wegetacji – na liściach okrywających róże.
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Brzegowe zamieranie liści (syn. Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn) Niedobór wapnia
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn) Niedobór wapnia
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ wahań temperatury na rozwój róż brokułu i kalafiora Wahania temperatury w okresie formowania róż powodują przechodzenie roślin z fazy generatywnej do wegetatywnej i na odwrót – powstaje róża przerośnięta liśćmi.
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Czerwone przebarwienia na łodygach świadczą o niedoborze azotu Niedostatek boru powoduje powstawanie pustych przestrzeni w łodygach (jamistość głąba)
Niedobór boru • Niedobór boru szczególnie dotyczy gleb alkalicznych, nadmiernie wilgotnych, świeżo wapnowanych w czasie suchej i upalnej pogody. • Głód boru najczęściej ujawnia się w fazie zaawansowanego wzrostu roślin. • Róże kalafiora stają się brunatne (brunatne przebarwienia na różach) i mają tendencję do pękania. • Skutkiem braku boru jest nadmierne nasiąknięcie wodą tkanek łodygi, brązowienie pąków kwiatowych. • Deformacje stożków wzrostu.
Niedobór boru
Deficyt molibdenu Objawy: • w fazie rozsady zanikanie stożka wzrostu • liście z zielonych robią się szarozielone do niebieskozielonych • przy większych niedoborach blaszka liściowa ulega redukcji (biczykowatość) • przy łagodnym niedoborze w późniejszej fazie rozwojowej powstają róże zdeformowane bez wartości handlowej. • brokuł wykazuje mniejszą wrażliwość na niedobór molibdenu Zapobieganie: • stosować 0,1% roztwór molibdenianu amonu lub sodu (około 4 litrów roztworu na 1 m2 rozsadnika)
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż Nierównomierny rozwój pączków
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż Omszenie róż Kaszowatość róż
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Deformacja róży pod wpływem wysokiej temperatury w okresie jej formowania. Zakres temperatury optymalnej: 14 –20 o C
Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Żółknięcie róż pod wpływem światła Fioletowienie róż – wysoka temperatura, światło susza wahania temperatury
Kapustowate Czerń krzyżowych Czarna zgnilizna kapusty Mokra zgnilizna kapustnych
Mączniak rzekomy na kapuście pekińskiej
Amistar 250 SC Signum 33 WG Czerń krzyżowych - alternarioza
Czerń krzyżowych - alternarioza
Nowa możliwość ochrony kalafiora przed chorobami Czerń krzyżowych Mączniak rzekomy Amistar 250 SC – 0,8 L/ha 2 zabiegi w okresie zagrożenia Scorpion 325 SC – 1,0 l/ha
Sucha zgnilizna kapustnych
Najgroźniejsza choroba roślin kapusiowatych – Kiła kapusty Plasmodiophora brassicae Poważny i stały problem w uprawach warzyw kapustowatych
Kiła kapusty Warunki rozwoju - wilgotna gleba - zakażona gleba lub substrat do produkcji rozsady - rozwojowi choroby sprzyja niskie pH 5,3-5,7 i temperatura 22-24ºC (min. 14°C, max. 35°C) - najczęściej występuje na glebach lekkich i pseudobielicowych, najmniej na gliniastych (rędziny) Profilaktyka Altima 500 SC (2 l/ha) Perlka (0,7-1 t/ha) (2-3 dni przed siewem) doglebowo Topsin M 500 SC (25 ml/1l wody) zaprawianie Podlewanie korzeni Altima 500 SC - 0,05% (1 litr roztworu na 10 roślin w dołki do sadzenia rozsady) można podlewać multiplaty lub rozsadnik przed sadzeniem w pole 1,5 l/ m2 Ernia 1,5% + Cauli Active Start 1,5% - 1-2 dni przed posadzeniem, moczenie sadzonek lub obfite podlewanie
Kiła kapusty na rozsadzie kapustnych
Zagrożenie tą chorobą może się poważnie zwiększyć z chwilą podjęcia na szeroką skalę produkcji biopaliw w Polsce w oparciu o rośliny oleiste z rodziny kapustowatych: rzepaki, gorczyca i inne. Rzepak + Gorczyca – 760 000 ha ok. 25 30 % upraw porażonych Kiła kapustowatych
Integrowana Metoda Ochrony Roślin Kapustowatych przed Kiłą Plasmodiophora brassicae 1. Zmianowanie - płodozmian 4 - 5 letnia przerwa w uprawie roślin kapustowatych na tym samym stanowisku. 2. Wapnowanie gleb kwaśnych, pH poniżej 6,0 (2-4 tony) nawozu wapniowego (forma tlenkowa lub wodorotlenkowa) inne formy wapnia mało efektywne. 3. Usuwanie z pola porażonych korzeni roślin przed ich zmacerowaniem 4. Uprawa roślin przedplonowych, naturalnie przyśpieszających zanikanie zarodników przetrwalnikowych P. brassicae : por, pomidory, fasola, ogórki, owies, gryka, rośliny aromatyczne (mięta), czarny ugór. 5. Zabiegi profilaktyczne : chemiczne odkażanie gleby na rozsadnikach w tunelach foliowych, inspektach oraz ziemi do produkcji doniczek Nemazin 97 FG. 6. Analiza próbek gleby z pól rozsadników oraz substratów torfowych na obecność Plasmodiophora brassicae (Instytut Warzywnictwa, Skierniewice)
Kiła kapustowatych 7. Profilaktyczne stosowanie doglebowo środków: Altima 500 SC w dawce 2- 3 L /ha opryskiwanie powierzchni gleby i wymieszanie do głębokości 10 cm. Profilaktycznie azotniak (Perlka) 500 – 1500 kg/ha) 1 - 2 tygodnie przed sadzeniem. 8. Podlewanie rozsady w tackach plastikowych przed sadzeniem w pole roztworem Altima 500 SC lub Ranman 400 SC (0,05% 0,5 L/tacę lub 100 ml pod roślinę) 10.Uprawa odmian odpornych na P. brassicae (odporne biała głowiasta, kalafiory). 11.Uprawa roślin chwytnych (gorczycy) >>>> Obniżenie stopnia zasiedlenia gleby przez P. brassicae
Ochrona przedzbiorcza kapusty głowiastej Szara pleśń Zgnilizna twardzikowa Ochrona: Contans XX – 4-8kg/ha na 2 miesiące przed sadzeniem - doglebowo Środek biologiczny b. skuteczny
Ochrona po posadzeniu w pole wczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska Choroby glebowe Odkażanie ziemi kompostowej I gleby na rozsadnikach Nemasol 510 SL 70ml/m2 Topsin M 500 SC 250/m3 Polyram Energy 840 SL 250 ml/m3 Preparat dokładnie wymieszać z glebą na głębokość 10-15 cm. Mączniak rzekomy Opryskiwanie rozsady od fazy 1-2 liścia co 7-10 dni lub podlewać stosując 2 l cieczy na m2 Ekonom MM 72 WP 2 kg Polyram 70 WG 1-2 kg lub 0,1% Rywal 72 WP 2kg Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l W przypadku wystąpienia choroby Czerń krzyżowych Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipca Amistar 250 SC 0,8 l Rowral Aquaflo 500 SC 1 l Scorpion 325 SC 1 Signum 33 WG 0,75-1 kg Topsin M 500 SC 1 l Zato 50 WG 0,25 kg 14 14 21 14 3 14 Amistar i Signum chronią kompleksowo Kapustne
Ochrona po posadzeniu w pole wczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska Zgnilizna twardzikowa Choroby powodowane przez Sclerotinia spp Contans WG 0,8g/m2 ; 8k/ha Stosować na 10-30 dni przed siewem lub sadzeniem wymieszać z glebą na gł. 10 cm, nie stosować innych ś.o.r Kiła kapusty Oprysk zapobiegawczo 10-15 dni po posadzeniu w pole, następny po 30-35 dniach Ernia 2,5 l/ha 2x Szara pleśń Zgnilizna twardzikowa Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipca Amistar 250 SC 0,8 l Conntans WG 8kg Polyversum WP 0,15-0,2 kg Rowral Aquaflo 500 SC 1 l Signum 33 WG 0,75-1 kg Topsin M 500 SC 1 l Teldor 500 SC 1,5 l 14 nd nd 14 21 33 Amistar i Signum chronią kompleksowo Kapustne
CEBULA Problemy ze wschodami cebuli brak zapraw, wpływ herbicydów Brak zapraw nasiennych ? Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS
2 1 Największe zagrożenia chorobowe cebuli ostatnich lat: Choroby pochodzenia glebowego + nicienie 1. Biała zgnilizna cebuli - Sclerotium cepivorum 2. Różowa zgnilizna korzeni (korkowatość) - Pyrenochaeta terrestris 3. Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp 4. Niszczyk zjadliwy - Ditilenhus dipsaci 3 4 4 CEBULA
Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp, narastający problem chorobowy cebuli w Polsce Na plantacjach z siewu, dymki i na plantacjach nasiennych
Mączniak rzekomy (Peronospora destructor) cebula nasienna Cebula z siewu ozimego Ochrona kompleksowa – śr. strobilurinowe : Amistar 250 SC - 0,8 l/ha Amistar Opti 480 SC Scorpion 325 S.C. – 1,0 l/ha Ridomil Gold MZ 68 WG i inne wg programu CEBULA
Bakteriozy cebuli Burkholderia cepacia B. gladioli pv .cepacia B. gladioli pv. gladioli Erwinia carotovora subsp.carotovora Szansa ochrony Timorex Gold 24 EC lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,3%) dezynfekcja interwencyjna x2 przed załamaniem szczypioru w razie zagrożenia lub gradobicia, zalania pola itp..
Bakteriozy cebuli Proponowany program interwencyjnej ochrony: Amistar 250 SC +Timorex Gold lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,5%) ekologiczny dezynfektant Anomalia pogodowe na przełomie lipca i sierpnia są w Polsce częstym zjawiskiem i mogą powodować podobne zjawiska
Alternarioza naci marchwi • w okresie wschodów powoduje zgorzel siewek • u starszych roślin atakuje liście i korzenie • na liściach i ogonkach pojawiają się brązowo czarne plamy zlewające się ze sobą • w przypadku silnego porażenia następuje przedwczesne zasychanie naci co wpływa na obniżkę plonu • objawy na korzeniach widoczne są dopiero w przechowalni w postaci brunatno czarnych wklęsłych plam Warunki rozwoju • zakażone nasiona • kilkudniowe okresy ciepłej (25-27°) i deszczowej pogody przyśpieszają porażenie roślin Profilaktyka i zwalczanie • przestrzegać 3-4 letniego zmianowania • wysiewać nasiona zdrowe najlepiej zaprawione • monitorować plantację od połowy lata (VII-VIII) i stosować ochronę
• Alternarioza naci, Czarna zgnilizna korzeni Metody ochrony: PŁODOZMIAN - ZMIANOWANIE •Opryskiwanie roślin po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do okresu zbiorów. • Liczba zabiegów 2- 4 co 7 - 10 dni w zależności od zagrożenia chorobą lub stopniem tolerancji odmiany Środki ochrony •Amistar 250 SC - 0,8 l /ha) •Signum 33 WG – 0,75 kg •Scorpion 325 SC – 1,0 l/ ha •Nativo 75 WG – 0,3 kg /ha Dezynfekcja - Huwa-San 50 TR (0,2%) Marchew
• objawia się w postaci rudawo brązowych okrągłych plam z białawym środkiem rozmieszczonych najczęściej na obrzeżach liści i łodyg • przy dużym nasileniu choroby plamy zlewają się, liście ulegają stopniowemu zasychaniu • chwościk marchwi występuje współrzędnie i powoduje podobne objawy chorobowe jak alternarioza naci Warunki rozwoju • pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu • patogen rozwija się bardzo szybko w warunkach wysokiej wilgotności powietrz i umiarkowanej temperaturze Profilaktyka i zwalczanie • przestrzegać 2-3 letniej przerwy w uprawie • lustrować plantację i przeprowadzać zabiegi ochronne
Chwościk marchwi
Zgnilizna twardzikowa Sprawcą choroby jest polifagiczny grzyb atakujący pod koniec okresu wegetacyjnego. Profilaktyka i zwalczanie - staranne i głębokie zaoranie resztek pożniwnych - przestrzegać co najmniej 3 letniego zmianowania - nie uprawiać po roślinach: sałata, fasola
• liście, pędy zaatakowanych roślin pokrywa biały mączysty nalot • występuje zwykle w końcowej fazie wzrostu roślin i nie powoduje większych strat w plonie roślin • groźny jest na plantacjach nasiennych • nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu • unikać przenawożenia azotem Warunki rozwoju • zimuje stadium workowe w resztkach należących do rodziny baldaszkowatych • wczesną wiosną choroba rozwija się na chwastach na których powstają zarodniki Mączniak prawdziwy Profilaktyka i zwalczanie konidialne infekujące plantacje • nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu • unikać przenawożenia azotem • w okresach sprzyjających rozwojowi stosować ochronę
Marchew Rizoktonioza marchwi Rhizoctonia solani
Marchew Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp) Choroba okresu przechowania
Marchew Choroby marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp) Czarna plamistość korzeni marchwi (Rhexocercosporidium carotrae) Ciężka, zlewna i nieprzepuszczalna gleba
Warzywa korzeniowe Choroby pietruszki i marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania nowy problem - Ordzawienia korzeni pietruszki - Plamistość bakteryjna marchwi (Xanthomonas campestris pv carotae)
Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r. Nazwa środka substancja czynna działanie na roślinie działanie na chorobę Amistar 250 SC, Arastar 250 SC, Mirador 250 SC Samisto 250 SC, Starami 250 SC, Strobi 250 SC azoksystrobina wgłębny systemiczny zapobiegawczy Amistar Opti 480 SC azoksystrobina chlorotalonil kontaktowy systemiczny zapobiegawczy Contans WG środek biologiczny działa na sklerocja grzybów z rodzaju Sclerotinia powodując ich rozpadanie Nativo 75 WG trifloksystrobina tebukonazol mezosystemiczny, systemiczny zapobiegawczy Rovral Aquaflo 500 SC iprodion kontaktowy zapobiegawczy Scorpion 325 325 SC azoksystrobina difenokonazol kontaktowy systemiczny zapobiegawczo Signum 33 WG boksalid piraklostrobina systemiczny interwencyjny Switch 62,5 WG cyprodinil, fludioksonil kontaktowy wgłębny zapobiegawczy interwencyjny
Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r. Nazwa środka substancja czynna działanie na roślinie działanie na chorobę Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS tiuram kontaktowy zapobiegawczy Zato 50 WG trifloksystrobina mezosystemiczny interwencyjny
Ochrona przed siewem Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka Karencja Uwagi Chorobotwórcze mikroorganizmy glebowe oraz przenoszone przez nasiona zaprawianie nasion Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS 4-5g / kg nasion Zabieg zabezpiecza w czasie wschodów Zgnilizna twardzikowa oprysk gleby przed siewem nasion Contans WG 4 - 8 kg/ha Środek zastosować na 10-30 dni przed siewem i wymieszać na gł. 10 cm
Okres wzrostu i rozwoju roślin Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka na hektar Karencja Uwagi Alternarioza naci marchwi Czarna zgnilizna korzeni oprysk Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l Arastar 250 SC 0,8 l Mirador 250 SC 0,8 l Nativo 75 WG 0,3 kg Rovral Aquaflo 500 SC 1,5 l Samisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 l Signum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 l Strobi 250 SC 0,8 l Switch 62,5 WG 0,8 kg Zato 50 WG 0,25 kg 10 14 10 10 21 28 10 14 14 10 14 7 10 Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata Septorioza naci marchwi oprysk Amistar 250 SC 0,8 l Sammisto 250 SC 0,8 l 10 10
Okres wzrostu i rozwoju roślin Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka na hektar Karencja Uwagi Mączniak prawdziwy oprysk Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l Arastar 250 SC 0,8 l Mirador 250 SC 0,8 l Nativo 75 WG 0,3 kg Samisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 l Signum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 l Strobi 250 SC 0,8 l Switch 62,5 WG 0,8 kg Zato 50 WG 0,25 kg 10 14 10 10 21 10 14 14 10 14 7 10 Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata Zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czarna plamistość korzeni marchwi, plamistość zgorzelowa, rizoktonioza korzeni marchwi, sucha zgnilizna korzeni, parch zwykły marchwi, mokra zgnilizna korzeniowa
POMIDOR polowy i pod osłonami Najważniejsze zagrożenia w Polsce w 2013 roku: • Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans) • Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomato) • Aalternarioza pomidora (Alternaria sp) • Szara pleśń (Botrytis cinerea)
POMIDOR polowy i pod osłonami Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans) Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomato Rak bakteryjny pomidora – dezynfekcja roślin przed zbiorem i po zbiorze owoców nadtlenkiem wodoru (Huwa-San TR 50 0,1%)
Pomidor – problemy z chorobami bakteryjnymi • Bakteryjna cętkowatość pomidora Metody ochrony: - wysiewać zdrowe nasiona, odkażać i dezynfekować glebę, podłoża, szklarnie, tunele foliowe i inne pomieszczenia do produkcji rozsady. - opryskiwać rośliny od chwili pierwszych zagrożeń, objawów chorób bakteryjnych co 7-10 dni. W razie dużego zagrożenia zabiegi kontynuować do zbiorów owoców. - Środki miedziowe 7 dni karencji : Champion 50 WP, Funguran OH 50 WP, Miedzian 50 WG - 0,3% Huwasan 50 TR – 0,1% i inne.
Pomidor Sprawcy chorób zgorzelowych rozsady : : Pythium, Fusarium, Pfytophthora, Alternaria i inne Zgnilizna pierścieniowa Fytoftoroza •Metody ochrony: - Podlewanie roślin po pikowaniu i przed posadzeniem na miejsce stałe 1,2 krotnie co 7-10 dni: Previcur Energy 840 SL- 0,1% -0,15% lub Agro Propamokarb Plus 840 SL Topsin 500 SC (0,15%) Huwa-San TR 50 – 0,1-0,2% dezynfektant
OGÓRKI Najważniejsze zagrożenia w Polsce: Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis) Problemy ze wschodami (brak zaprawy Apron 350 (metalaksyl) zalane pola chłody
OGÓRKI Powszechne mylenie objawów kanciastej plamistości i mączniaka rzekomego Mechaniczne otarcia Kanciasta bakteryjna plam. Mączniak rzekomy
Mączniak rzekomy Mączniak rzekomy dyniowatych OGÓRKI
OGÓRKI Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka – epidemiczne występowanie w 2013 Dezynfekcja – Huwa-San – 0,1-0,2% bezpośrednio po zbiorze owoców Nie zbierać owoców gdy rośliny są mokre
Mączniak rzekomy ogórków odmiany standardowe (Śremski F1) Metody ochrony: Opryskiwanie roślin rozpocząć od końca czerwca co 7 dni lub wg. sygnalizacji: - Infinito687,5 SC -1,6 l/ha - Ranman 400 SC TwinPack -0,2l + 0,15 l/ha - Acrobat MZ 69 WG - 2-3 kg /ha - Curzate M 72,5 WP – 2,0 kg /ha - Valbon 72 WG – 1,75 kg /ha -Nowość Orvego 525 SC – 0,8 l/ha -I inne sygnalizacja OGÓRKI
Sposób działania fungicydu na roślinie Kontaktowy Wgłębny układowy Altima 500 SC IP Acrobat MZ 69 WP IP Antracol 70 WG IP Curzate Cu 49.5 WP IP Basamid 97 GR Curzate M 72,5 WP IP Champion 50 WP IP Ekonom MC 72,5 WP IP Cuproxat 345 SC IP Helm Cimi 72,5 WP IP Dithane Neo Tec 75 WG IP * Navaho 50 WG Flowbrix 380 SC IP Revus 250 SC IP Funguran A Plus 50 WP Solace M72,5 WG Funguran Forte 50 WP Switch 62,5 WG IP Funguran – OH 50 WP IP Tanos 50 WG IP Funguran EASY 50 WP Toska 72,5 WP IP Gwarant 500 SC Valbon 72 WG IP Indofil 80 WP Kaptan zawies. 50 WP IP * Kocide 101 WP IP Kocide 2000 35 WG Mag 50 WP IP MAC – Mankozeb 75 WG Menno Florades 90 SL Miedzian 50 WG IP Miedzian 50 WP IP Amistar Opti 480 SC Amistar 250 SC IP * Ascom 250 SC Atol 250 SC Atos 250 SC Azzox Gold 250 SC * Agro Propamocarb Plus 840 SL IP Arastar 250 SC IP Armetil M 72 WP IP Ekonom 72 WP IP Ekonom MM 72 WP IP Fungaflor 200 EC IP Domark 100 EC IP Galben M 73 WP Infinito 687,5 SC Konkret Mega 72 WG Mildex 711,9 WG Nimrod 250 EC IP Planet 72 WP Previcur Energy 840 SL IP Ridomi Gold MZ 67,7 WG IP Fungicydy
Sposób działania fungicydu na roślinie cd. Kontaktowy Wgłebny Układowy Miedzian Extra 350 SC IP Nemasol 510 SL IP Nemazin 97 XX Nordox 75 WG IP Penncozeb 80 WP * Polyram 70 WG * IP Polyversum WP * IP Ranman 400 SC Twinpack Revus 250 SC ** IP Ridomil Gold MZ 67,8 WG * IP Rovral Aquaflo 500 SC IP Rovral FLO 255 SC ** Rywal 72 WP IP Sadoplon 75 WP IP Sancozeb 80 WP ** IP Teldor 500 SC * IP Tewa 50 WG Timorex Gold 24 EC IP Tiotar 80 WP Unikat 75 WG IP Vondozeb 75 WG * IP Zaprawa Nas. T 75 DS/WS * IP Sarox T 500 FS IP Signum 33 WG IP Strobi 250 SC IP Topsin M 500 SC * IP Zato 50 WG IP
Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne Gr. chemiczna Subst. czynna Nazwa handlowa środka ditiokarbaminian 9% dimetomorfu 60% mankozebu Acrobat MZ 69 WP 70% propinebu Antracol 70 WG 75% mankozebu Dithane Neo Tec 75 WG 80% mankozebu Indofil 80 WP 75% mankozebu MAC- Mankozeb75 WG 80% mankozebu Penncozeb 80 WP 70% metiramu Polyram 70 WG 75% tiuramu Sadoplon 75 WP 80% mankozebu Sancozeb 80 WP 75% mankozebu Vondozeb 75 WG 75% tiuramu Zaprawa Nas. T 75 DS anilina 500g fluazynamu Altima 500 SC 500g fluazynamu Zignal 500 SC
Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne strobiluryna 250g azoksystrobiny Amistar 250 SC 250g azoksystrobiny Arastar 250 SC 250g azoksystrobiny Atol 250 SC 250g azoksystrobiny Atos 250 SC 250g azoksystrobiny Ascom 250 SC 250g azoksystrobiny Azzox Gold 250 SC 250g azoksystrobiny Strobi 250 SC 500g trifloksystrobiny Zato 50 WG ftalany, strobiluryna 400 g chlorotalonil 80 g azoksystrobiny Amistar Opti 480 SC fenyloamid ditiokarbaminian 8% metalaksylu 64% mankozebu Armetil M 72 WP Ekonom 72 WP Ekonom MM 72 WP Konkret Mega 72 WG Planet 72 WP Rywal 72 WP 3,8% metalaksylu 64% mankozebu Ridomil Gold MZ 67,8 WG
Zapobiegawczy interwencyjny leczniczy Altima 500 S.C. Amistar Opti 480 SC Amistar 250 SC Arastar 250 SC Ascom 250 SC Azzox Gold 250 SC Basamid 97 GR Champion 50 WP Cuproxat 345 SC Dithane Neo Tec 75 WG Flowbrix 380 S.C. Funguran A Plus 50 WP Funguran – OH 50 WP Fungaran EASY 50 WP Funguran Forte 50 WP Galben M 73 WP Gwarant 500 SC Indofil 80 WP Kaptan zawies. 50 WP Kocide 101 WP Kocide 2000 35 WG Mag 50 WP MAC – Mankozeb 75 WG Agro Propamocarb Plus 840 SL Acrobat MZ 69 WP Aliette 80 WP Antracol 70 WG Curzate Cu 49.5 WP Curzate M 72,5 WP Ekonom MC 72,5 WP Ekonom MM 72 WP Fungaflor 200 EC Helm Cymi 72,5 WP Infinito 687,5 SC Mildex 711,9 WG Navaho 50 WG Planet 72 WP Polyram 70 WG Previcur Energy 840 SL Revus 250 S.C. Solace M72,5 WG Zato 50 WG Domark 100 EC Nimrod 250 EC Toska 72,5 WP Sposób działania fungicydu na chorobę
Sposób działania fungicydu na chorobę cd. Zapobiegawczy Interwencyjny Leczniczy Menno Florades 90 SL Miedzian 50 WG Miedzian 50 WP Miedzian Extra 350 SC Nemasol 510 SL Nemazin 97 XX Nimrod 250 EC Nordox 75 WG Penncozeb 80 WP PILAR-Chlorotalonil 500 SC Polyram 70 WG Polyversum WP Ranman 400 SC Twinpack Ridomil Gold MZ 67,8 WG Rovral Aquaflo 500 SC Rovral FLO 255 SC Rywal 72 WP Sadoplon 75 WP Sancozeb 80 WP Sarox T 500 FS Strobi 250 SC Teldor 500 SC Timorex Gold 24 EC Rovral Flo 255 SC Signum 33 WG Switch 62,5 WG Tanos 50 WG Tewa 50 WG Topsin M 500 SC Valbon 72 WG
Zapobiegawczy Interwencyjny Leczniczy Tiotar 800 SC Unikat 75 WG Vitavax 200 FS Vondozeb 75 WG Zingal 500 SC Sposób działania fungicydu na chorobę cd.
Substancja mankozeb Acrobat MZ 69 WP Armetil M 72 WP Curzate M 67,2 WP Curzate M 67,2 WG Dithane Neo Tec 75 WG Ekonom MC 72,5 WP Galben M 73 WP Helm-Cymi 72,5 WP Indofil 80 WP Manconex 80 WP Penncozeb 80 WP Ridomil Gold MZ 67,8 WG Sancozeb 80 WP Toska 72,5 WP Unikat 75 WG Valbon 72 WG Vondozeb 75 WG mankozeb 60% + dimetomorf 9% mankozeb 64% + metalaksyl 8% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 75% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 65% + benalaksyl 8% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 80% mankozeb 80% mankozeb 80% mankozeb 3,8% + metalaksyl 64% mankozeb 80% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 68,9 + zoksamid 6,15% mankozeb 70% + bentiowalikarb 1,75% mankozeb 75%
preparaty przeznaczone do zaprawiania nasion w 2012 roku Preparat Dawka lub stężenie / patogen Gatunek Dithane Neo Tec 75 WG 2-5g / kg nasion zgorzel siewek nasiona warzyw Sancozeb 80 WP 2-3g/kg nasion zgorzel siewek bób, fasola, groch, dyniowate, kapusta, kalafior, burak ćwikłowy, cebula, pomidor Sarox T 500 FS 4ml / kg - zgorzel siewek groch Topsin M 500 SC 25 ml środka na 1 litr papki sporządzonej z gliny i torfu kapusta – kiła kapusty Zaprawa nasienna T 75 DS./WS 2-5g/kg chorobotwórcze mikroorganizmy bób, burak ćwikłowy, cebula, fasola, groch, kapustne, kapusta pekińska, marchew, pietruszka , dyniowate, pomidor, rzodkiewka, sałata, seler Sadoplon 75 WP 0,25% septorioza seler
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)
Презентація вирощування овочів (польський варіант)

Recommended

Codex Alimentarius
Codex Alimentarius Codex Alimentarius
Codex Alimentarius
fnbgorg
 
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczneWytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Aleksandra Kopka
 
Nik raport-energetyka
Nik raport-energetykaNik raport-energetyka
Nik raport-energetyka
Grupa PTWP S.A.
 
Diadram związków encji
Diadram związków encjiDiadram związków encji
Diadram związków encji
Reytan
 
Jak zarządzać energią życiową
Jak zarządzać energią życiowąJak zarządzać energią życiową
Jak zarządzać energią życiową
Krzysztof Jankowski
 
20. Badanie regulatorów nieliniowych
20. Badanie regulatorów nieliniowych20. Badanie regulatorów nieliniowych
20. Badanie regulatorów nieliniowych
Lukas Pobocha
 
Optimasi dengan satu variabel bebas
Optimasi dengan satu variabel bebasOptimasi dengan satu variabel bebas
Optimasi dengan satu variabel bebas
Ayu Sefryna sari
 
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
Krzysztof Skubis
 

Recommended

Codex Alimentarius
Codex Alimentarius Codex Alimentarius
Codex Alimentarius
fnbgorg
 
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczneWytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Wytyczne ghp po_uzgodnieniach_30_04_2015_uzgodnienia_społeczne
Aleksandra Kopka
 
Nik raport-energetyka
Nik raport-energetykaNik raport-energetyka
Nik raport-energetyka
Grupa PTWP S.A.
 
Diadram związków encji
Diadram związków encjiDiadram związków encji
Diadram związków encji
Reytan
 
Jak zarządzać energią życiową
Jak zarządzać energią życiowąJak zarządzać energią życiową
Jak zarządzać energią życiową
Krzysztof Jankowski
 
20. Badanie regulatorów nieliniowych
20. Badanie regulatorów nieliniowych20. Badanie regulatorów nieliniowych
20. Badanie regulatorów nieliniowych
Lukas Pobocha
 
Optimasi dengan satu variabel bebas
Optimasi dengan satu variabel bebasOptimasi dengan satu variabel bebas
Optimasi dengan satu variabel bebas
Ayu Sefryna sari
 
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
3 narzedzia-do-zarzadzania-emocjami
Krzysztof Skubis
 
time hopping spread spectrum term paper
time hopping spread spectrum term papertime hopping spread spectrum term paper
time hopping spread spectrum term paper
Himanshu Shekhar
 
Potrzeby Ludzkie
Potrzeby LudzkiePotrzeby Ludzkie
Potrzeby Ludzkie
folkowa
 
Samorząd w II i III RP
Samorząd w II i III RP Samorząd w II i III RP
Samorząd w II i III RP
p_andora
 
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzinePrezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
210011
 
Ocena ryzyka sercowego
Ocena ryzyka sercowegoOcena ryzyka sercowego
Ocena ryzyka sercowego
Polanest
 
Historia praw człowiekaa
Historia praw człowiekaaHistoria praw człowiekaa
Historia praw człowiekaa
psimsmovie
 
Wartość
WartośćWartość
Wartość
Szkoła Podstawowa w Kotomierzu
 
Certyfikowanie żywności ekologicznej
Certyfikowanie żywności ekologicznejCertyfikowanie żywności ekologicznej
Certyfikowanie żywności ekologicznej
Katarzyna Zembrowska
 
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Андрей Андрощук
 
3 1 1
3 1 13 1 1
3 1 1
k114
 
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
Kasia Stachura
 
Zagrożenia dla Polski ze strony GMO
Zagrożenia dla Polski ze strony GMOZagrożenia dla Polski ze strony GMO
Zagrożenia dla Polski ze strony GMO
fnbgorg
 
Algi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii finalAlgi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii final
biotechnologist
 
Technik.rolnik 321[05] z2.03_u
Technik.rolnik 321[05] z2.03_uTechnik.rolnik 321[05] z2.03_u
Technik.rolnik 321[05] z2.03_u
Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnychPrzetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
Michał Łazarz
 
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_uRzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
APISapiens - prezentacja projektu
APISapiens - prezentacja projektuAPISapiens - prezentacja projektu
APISapiens - prezentacja projektu
Robert Bałdyga
 
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywieniaOdpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Grupa PTWP S.A.
 
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
Fundacja Aeris Futuro
 
24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc
Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiakówPrzetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
Michał Łazarz
 
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarskiSurowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 

More Related Content

Viewers also liked

Potrzeby Ludzkie
Potrzeby LudzkiePotrzeby Ludzkie
Potrzeby Ludzkie
folkowa
 
Historia praw człowiekaa
Historia praw człowiekaaHistoria praw człowiekaa
Historia praw człowiekaa
psimsmovie
 

Viewers also liked (7)

time hopping spread spectrum term paper
time hopping spread spectrum term papertime hopping spread spectrum term paper
time hopping spread spectrum term paper
 
Potrzeby Ludzkie
Potrzeby LudzkiePotrzeby Ludzkie
Potrzeby Ludzkie
 
Samorząd w II i III RP
Samorząd w II i III RP Samorząd w II i III RP
Samorząd w II i III RP
 
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzinePrezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
Prezentacja komunikacja interpersonalna w rodzine
 
Ocena ryzyka sercowego
Ocena ryzyka sercowegoOcena ryzyka sercowego
Ocena ryzyka sercowego
 
Historia praw człowiekaa
Historia praw człowiekaaHistoria praw człowiekaa
Historia praw człowiekaa
 
Wartość
WartośćWartość
Wartość
 

Similar to Презентація вирощування овочів (польський варіант)

Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Андрей Андрощук
 
3 1 1
3 1 13 1 1
3 1 1
k114
 
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
Kasia Stachura
 
Algi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii finalAlgi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii final
biotechnologist
 
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywieniaOdpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Grupa PTWP S.A.
 
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarskiSurowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Scalone dokumenty (23)
Scalone dokumenty (23)Scalone dokumenty (23)
Scalone dokumenty (23)
gemix gemix
 

Similar to Презентація вирощування овочів (польський варіант) (20)

Certyfikowanie żywności ekologicznej
Certyfikowanie żywności ekologicznejCertyfikowanie żywności ekologicznej
Certyfikowanie żywności ekologicznej
 
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
Prezentacja sprzeda bezporednia, przetwrsrstwo na poziomie gospodarstwa cz.2
 
3 1 1
3 1 13 1 1
3 1 1
 
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
13 Produkcja rolnicza w gospodarstwie agroturystycznym
 
Zagrożenia dla Polski ze strony GMO
Zagrożenia dla Polski ze strony GMOZagrożenia dla Polski ze strony GMO
Zagrożenia dla Polski ze strony GMO
 
Algi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii finalAlgi w biotechnologii final
Algi w biotechnologii final
 
Technik.rolnik 321[05] z2.03_u
Technik.rolnik 321[05] z2.03_uTechnik.rolnik 321[05] z2.03_u
Technik.rolnik 321[05] z2.03_u
 
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnychPrzetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
Przetwarzanie mięsa zwierząt rzeźnych
 
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_uRzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
Rzeznik.wedliniarz 741[03] o1.02_u
 
APISapiens - prezentacja projektu
APISapiens - prezentacja projektuAPISapiens - prezentacja projektu
APISapiens - prezentacja projektu
 
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywieniaOdpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
Odpowiedź redakcji - bezpieczeństwo żywności i żywienia
 
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
Żywność i usługi cateringowe. Karta produktu w ramach zielonych zamówień publ...
 
24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc24 4.1 opg_tresc
24 4.1 opg_tresc
 
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiakówPrzetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
Przetwarzanie ryb, męczaków i skorupiaków
 
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarskiSurowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
Surowce_w_produkcji_cukierniczo_piekarskiej_almanach_cukierniczo_piekarski
 
Cid Lines- niezawodny partner hodowcy
Cid Lines- niezawodny partner hodowcyCid Lines- niezawodny partner hodowcy
Cid Lines- niezawodny partner hodowcy
 
2
22
2
 
Uwolnij Moc Dobrych Bakterii w walce z marnowaniem żywności
Uwolnij Moc Dobrych Bakterii w walce z marnowaniem żywnościUwolnij Moc Dobrych Bakterii w walce z marnowaniem żywności
Uwolnij Moc Dobrych Bakterii w walce z marnowaniem żywności
 
Wytwarzanie przetworów zbożowych
Wytwarzanie przetworów zbożowych Wytwarzanie przetworów zbożowych
Wytwarzanie przetworów zbożowych
 
Scalone dokumenty (23)
Scalone dokumenty (23)Scalone dokumenty (23)
Scalone dokumenty (23)
 

More from Ірина Мельник

Аналіз проблем та досягнень
Аналіз проблем та досягненьАналіз проблем та досягнень
Аналіз проблем та досягнень
Ірина Мельник
 
Господарство "Старий Порицьк"
Господарство "Старий Порицьк"Господарство "Старий Порицьк"
Господарство "Старий Порицьк"
Ірина Мельник
 
Екологічне фермерство у польщі
Екологічне фермерство у польщіЕкологічне фермерство у польщі
Екологічне фермерство у польщі
Ірина Мельник
 
Окупність закладки лохини
Окупність закладки лохиниОкупність закладки лохини
Окупність закладки лохини
Ірина Мельник
 
Співробітництво з торговими мережами.
Співробітництво з торговими мережами.Співробітництво з торговими мережами.
Співробітництво з торговими мережами.
Ірина Мельник
 
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
Ірина Мельник
 
2 1сотрудничество с торговыми сетями.
2 1сотрудничество с торговыми сетями.2 1сотрудничество с торговыми сетями.
2 1сотрудничество с торговыми сетями.
Ірина Мельник
 

More from Ірина Мельник (20)

Підбиття підсумків
Підбиття підсумківПідбиття підсумків
Підбиття підсумків
 
Аналіз проблем та досягнень
Аналіз проблем та досягненьАналіз проблем та досягнень
Аналіз проблем та досягнень
 
Господарство "Старий Порицьк"
Господарство "Старий Порицьк"Господарство "Старий Порицьк"
Господарство "Старий Порицьк"
 
Екологічне фермерство у польщі
Екологічне фермерство у польщіЕкологічне фермерство у польщі
Екологічне фермерство у польщі
 
Теплиці
ТеплиціТеплиці
Теплиці
 
Вирощування малини
Вирощування малиниВирощування малини
Вирощування малини
 
Вирощування смородини
Вирощування смородиниВирощування смородини
Вирощування смородини
 
Окупність закладки лохини
Окупність закладки лохиниОкупність закладки лохини
Окупність закладки лохини
 
Вирощування лохини
Вирощування лохиниВирощування лохини
Вирощування лохини
 
Вирощування ожини
Вирощування ожиниВирощування ожини
Вирощування ожини
 
Співробітництво з торговими мережами.
Співробітництво з торговими мережами.Співробітництво з торговими мережами.
Співробітництво з торговими мережами.
 
Вирощування суниці
Вирощування суниціВирощування суниці
Вирощування суниці
 
теплиці
теплицітеплиці
теплиці
 
6малина
6малина6малина
6малина
 
5вирощування смородини
5вирощування смородини5вирощування смородини
5вирощування смородини
 
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
4окупність закладки лохини на площі 0,4га microsoft power point
 
3вирощування лохини
3вирощування лохини3вирощування лохини
3вирощування лохини
 
2вирощування ожини
2вирощування ожини2вирощування ожини
2вирощування ожини
 
2 1сотрудничество с торговыми сетями.
2 1сотрудничество с торговыми сетями.2 1сотрудничество с торговыми сетями.
2 1сотрудничество с торговыми сетями.
 
1вирощування суниці
1вирощування суниці1вирощування суниці
1вирощування суниці
 

Презентація вирощування овочів (польський варіант)

  • 1. AGROTECHNIKA UPRAW WARZYWNICZYCH Karol Kłopot Główny specjalista ds. warzywnictwa
  • 2. Aktualne systemy produkcji rolniczej We współczesnym rolnictwie najczęściej wyróżnia dwie grupy systemów rolniczych: 1. Systemy niestandaryzowane (bez certyfikacji), reprezentowane przez: – rolnictwo konwencjonalne 2. Systemy standaryzowane (z certyfikacją), które reprezentuje: – rolnictwo integrowane – rolnictwo ekologiczne
  • 3. Aktualne systemy produkcji rolniczej Rolnictwo konwencjonalne System konwencjonalny to sposób gospodarowania ukierunkowany na maksymalizację zysku, osiąganego dzięki dużej wydajności roślin i zwierząt. Wydajność tę uzyskuje się w wyspecjalizowanych gospodarstwach stosujących technologie produkcji oparte na dużym zużyciu przemysłowych środków produkcji i bardzo małych nakładach robocizny.
  • 4. Aktualne systemy produkcji rolniczej Rolnictwo integrowane Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, nasi producenci owoców, warzyw i płodów rolnych stanieli przed problemem konkurencji na rynkach międzynarodowych i zapewnienia zbytu swoim producentom. Aby podołać konkurencji powstał ogólnopolski system Integrowanej Produkcji (IP) oparty na standardach Unii Europejskiej, nadzorowany przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
  • 5. Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej GLOBALGAP – dobrowolny system zapewniania bezpieczeństwa żywności dla pierwotnej produkcji rolnej. Standard ten powstał w 1997r. Pod nazwą EUROGAP jako inicjatywa grupy roboczej sieci handlu detalicznego zrzeszonych w organizacji EUREP (Euro- Retailer Produce Working Group, czyli Europejskie Zrzeszenie Sprzedawców Detalicznych). Celem systemu było wypracowanie jednolitych procedur oraz wspólnego standardu dla Dobrej Praktyki Rolniczej GAP (Good Agricultural Pracrice) i zapewnienia bezpieczeństwa żywności. EUREPGAP = EUREP + GAP gdzie głównym celem GAP ograniczenie do minimum stosowania nawozów i środków ochrony, aby ograniczyć niekorzystny wpływ rolnictwa na środowisko, a także zapewnić możliwie najdłuższe użytkowanie terenów rolniczych
  • 6. Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej HACAP (Hazard Analysis and Critical Control Points – System Analiz Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) – postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością, produktami spożywczymi; system ma też na celu określenie metod eliminacji i ograniczenia zagrożeń, ustalenie działań korygujących. System opracowany w latach 60. XX wieku w USA dla NASA.
  • 7. Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej INTEGROWANA PRODUKCJA - system jakości żywności - Integrowana produkcja jest nowoczesnym systemem jakości żywności, wykorzystującym w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu oraz zwracający szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie ludzi. Pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokiej jakości płodów rolnych, które można wprowadzić do obrotu ze znakiem IP
  • 8. Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana Produkcja W Polsce Integrowana produkcja jest regulowana przepisami: - ustawy o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849), - ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. poz. 455), - oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 16 grudnia 2010 r. w sprawie integrowanej produkcji (Dz. U. z 2010 r. Nr 256, poz. 1722).
  • 9. Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana Produkcja W dniu 14 czerwca 2007 r. decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Integrowana Produkcja w rozumieniu art.. 5 ust. 1 Ustawy o Ochronie Roślin została uznana za krajowy system jakości żywności. Stanowiło to ważny krok w poprawie bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska. Kluczowym elementem Integrowanej Produkcji jest Integrowana Ochrona Roślin (IO) przed organizmami szkodliwymi obowiązkowa w Polsce od 1 stycznia 2014 roku.
  • 10. Aktualne systemy produkcji rolniczej Integrowana produkcja System ten łączy najważniejsze elementy rolnictwa ekologicznego i konwencjonalnego : - płodozmian, nawożenie organiczne, - uprawa międzyplonów, - mechaniczna pielęgnacja, - dbałość o żyzność i biologiczną aktywność gleby, - nawozy mineralne stosowane w umiarkowanych i precyzyjnie ustalonych dawkach oraz interwencyjnie aplikowane chemiczne środki ochrony roślin.
  • 11. PROWADZENIE INTEGROWANEJ OCHRONY WYMAGA : 1. Znajomości i umiejętności rozpoznawania szkodliwych owadów i roztoczy oraz uszkodzeń przez nie powodowanych, znajomości ich biologii, okresów pojawiania się stadiów powodujących uszkodzenia roślin oraz wpływu warunków pogodowych na rozwój szkodników. 2. Znajomości fauny pożytecznej, wrogów naturalnych, drapieżców i pasożytów szkodników, ich biologii, umiejętności rozpoznawania oraz określania wielkości populacji. 3. Znajomości wymagań glebowych, klimatycznych i agrotechnicznych zapewniających optymalne warunki wzrostu rośliny uprawnej. 4. Znajomości metod prognozowania terminu pojawu agrofagów, prawidłowej oceny ich nasilenia i liczebności oraz zagrożenia dla danej uprawy. 5. Znajomości przyjętych progów zagrożenia (jeśli są określone). 6. Znajomości metod profilaktycznych ograniczających rozwój chorób i szkodników.
  • 12. Integrowana Ochrona metody biologiczne polegają na wykorzystaniu żywych organizmów będących naturalnymi wrogami zwalczanych szkodników. poprzez: Introdukcje wprowadzenie na dany teren gatunków pożytecznych celem zwalczania określonego szkodnika, Okresową kolonizację organizmów pożytecznych np. błonkówki wprowadzane do sadu i na rośliny warzywne w celu zwalczania jaj motyli oraz w sadach do ochrony przed zbiorami dobroczynna szklarniowego,
  • 13. Biedronki Larwy biedronki (mszyce) Larwy złotooka (mszyce)
  • 14. Dobroczynek szklarniowy (przędziorek) Pryszczarek przędziorkojad
  • 17.
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 30. Integrowana produkcja w Polsce (w latach 2004-2012) 2500 2000 1500 1000 500 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Certyfikaty
  • 31. Integrowana produkcja w Polsce Certyfikaty w 2011r., wielkość produkcji z podziałem na gatunki
  • 32. Certyfikat IP Certyfikat IP jest urzędowym poświadczeniem, że produkcja odbywa się w oparciu o metodyki IP i w wytworzonych płodach rolnych nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Korzyści dla producentów z wprowadzenia IP: ekonomiczne – uzyskanie wysokiego bardzo wysokiej jakości plonu, łatwiejszy zbyt swoich produktów na rynku europejskim ekologiczne – ochrona bioróżnorodności roślin w gospodarstwach i ich otoczeniu, a także pozostawianie stanowisk z dziką roślinnością, co stwarza optymalne warunki rozwoju pożytecznym organizmom zwierzęcym (owady, ptaki, ssaki) Ochrona i kształtowanie krajobrazu rolniczego oraz poprawa warunków życia rolników
  • 33. Zasady uzyskania certyfikatu z integrowanej produkcji Producent zainteresowany uzyskaniem certyfikatu z Integrowanej Produkcji musi zgłosić fakt prowadzenia upraw w tym systemie do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, lub do najbliższej jednostki terenowej, do końca lutego każdego roku. Tam zostają nadane numery identyfikacyjne zgodnie z podziałem administracyjnym kraju, co umożliwia szybką i bezbłędną identyfikację producenta z wyprodukowanymi przez niego płodami rolnymi. Następnie musi ukończyć szkolenie (16 godzin) z zakresu IP dla jednego gatunku rośliny, dla której chce uzyskać certyfikat. Szkolenia mogą być przeprowadzone przez osoby do tego upoważnione.
  • 34. Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Przed zakończeniem produkcji producent składa wniosek o wydanie certyfikatu do jednostki terenowej Inspekcji wraz z zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia (wydanym przez jednostkę upoważnioną przez MRiRW). Po tym zgłoszeniu rolnik musi przejść jeszcze następujące kontrole: - kontrola notatnika IP, - kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji, - kontrola jakości płodów rolnych. Kontrola notatnika – każdy producent, który zamierza przystąpić do systemu IP musi taki notatnik prowadzić a następnie dostarczyć go do inspekcji w celu sprawdzenia. Prowadzenie Notatnika IP zwalnia go z obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegu ochrony roślin, ponieważ ten dokument spełnia wszystkie wymogi w tym zakresie, określone ustawą o ochronie roślin.
  • 35. Zasady uzyskania certyfikatu IP cd. Kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji - podczas tej kontroli sprawdzane są następujące dokumenty: - zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin (ważne przez 5 lat), - zaświadczenie i znak kontrolny przebadania opryskiwacza potwierdzający jego sprawność techniczną (badanie wykonuje się co 3 lata), - ewidencja wykonywanych zabiegów ochrony roślin i prawidłowość ich wykonywania. Ewidencja powinna zawierać: nazwę rośliny, powierzchnię na której został zastosowany środek ochrony roślin, nazwę stosowanego środka, dawkę oraz przyczynę jego zastosowania. Notatnik zwalniający z prowadzenia takiej ewidencji powinien znajdować się w gospodarstwie dla każdej uprawianej rośliny zgłoszonej do systemu IP – tylko jeden, czyli jedna roślina i jeden notatnik (ważny jeden rok).
  • 36. Ewidencja zabiegów Lp. Nazwa rośliny, produktu roślinne lub przedmiotu Powierzchnia uprawy roślin lub obiektów magazynowych (ha, m2) Powierzchni a, na której wykonano zabieg (ha,m2) Termin wykonania zabiegu Zastosowany środek ochrony roślin Przyczyna zastosowania środka ochrony roślin (np.. Nazwa agrofaga, cel) Uwagi data godzina Nazwa Dawka (kg,l/ha) stężenie w %)
  • 37. Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Poza tymi dokumentami w gospodarstwie powinny się znajdować faktury zakupu ŚOR (środków ochrony roślin), nawozów i materiału siewnego oraz aktualne analizy gleby. Następnie kontrolowane są magazyny, w których przechowywane są ŚOR i nawozy. Muszą to być miejsca spełniające wymogi przeciwpożarowe, czyste, dobrze oświetlone, zamykane i oznakowane oraz posiadające sprawną wentylację. Środki ochrony roślin nie mogą być przechowywane razem z nawozami. Sprawdzany jest również stan sprzętu i maszyn w gospodarstwie (czy nie powodują narażeń zdrowia i życia osób posługujących się nimi). Każda działka, pole czy tunel foliowy powinny być odpowiednio oznaczone - zgodnie z zapisami w notatniku. Obowiązkowa jest również obecność pułapek feromonowych i opasek chwytnych.
  • 38. Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Ostatnią kontrolą jest kontrola jakości płodów rolnych. Polega ona na pobraniu prób płodów w trakcie zbiorów i po zbiorze - w czasie składowania w magazynach lub w przechowalniach. Próbki przekazywane są do laboratoriów w celu przeprowadzenia analizy jakościowej na zawartość pozostałości ŚOR. Po tych kontrolach sporządzana jest lista kontrolna, która określa: - wymagania podstawowe, które muszą być spełnione w 100%, - wymagania pomocnicze, których wykonanie określa się na min. 50%, - zalecenia, które muszą być zrealizowane co najmniej w 20% (zalecenia te stanowią załącznik do protokołu kontroli).
  • 39. Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd. Jeżeli podczas kontroli w gospodarstwie nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, producent rolny może ubiegać się o certyfikat IP - po wcześniejszym złożeniu wniosku w WIORiN. Przed wydaniem certyfikatu inspektor sporządza protokół końcowy. Producent, który uzyskał urzędową certyfikację, ma prawo do oznaczenia swoich produktów zastrzeżonym znakiem (logo) Integrowanej Produkcji.
  • 40. Lokalizacja plantacji i wybór stanowiska dla warzyw w uprawach gruntowych
  • 41. Przygotowanie stanowiska W każdym gospodarstwie, w którym prowadzona jest Produkcja Rolnicza powinien być ustalony PŁODOZMIAN • Następstwo roślin – uprawa na jednym polu, w okresie kilku lat różnych gatunków roślin • Zmianowanie – racjonalne następstwo roślin po sobie na danym polu, uwzględniające wymagania roślin, warunki siedliskowe, zapewniające uzyskanie wysokich i stabilnych plonów oraz przyczyniające się do podniesienia i utrzymywania na tym samym poziomie żywności. • Płodozmian – zaplanowany na określona liczbę lat i pól dobór i następstwo roślin dla obszaru gospodarowania uwzględniający kierunki prowadzonej działalności
  • 42. Przygotowanie stanowiska Stosowanie płodozmianów o dłuższej rotacji (4-7lat) zawierających rośliny o różnych wymaganiach, zarówno jednoroczne jak i wieloletnie sprzyja: • redukcji zasobów patogenów w glebie (dzięki kilkuletniej przerwie w uprawie tej samej rośliny na danym polu oraz wykonywaniu zabiegów uprawowych w różnych terminach) • eliminacja zjawisk kompensacji uciążliwych organizmów chorobotwórczych jak i chwastów.
  • 44. Zmęczenie gleby – choroba replantacji Inna przyczyna choroby replantacji może się wiązać z: • wyczerpaniem mikroelementów w glebie. • inne źródła podają, że na zmęczenie gleby wpływa obniżenia wartości pH (zakwaszenia gleby), • nadmierna koncentracja soli (wysokie EC gleby) • oraz akumulacja fitotoksycznych chemicznych środków ochrony roślin lub zanieczyszczeń antropogenicznych. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania wystąpienia zmęczenia gleby jest zakładanie nowych upraw na stanowiskach po roślinach z innego gatunku.
  • 45. Guzak północny (nicień) Niespecyficzne
  • 48.
  • 49. Zmienność czy zmęczenie gleby ? Specyficzne
  • 50. Zmęczenie gleby – choroba replantacji Typy choroby Niespecyficzna występuje przeważnie na glebach lekkich i zazwyczaj jest wywołana przez pasożytnicze nicienie glebowe i korzeniowe. Współdziałają one z patogeniczną mikroflorą glebową głównie grzybami (np. Phytophthora cactorum czy kompleksem grzybów powodujących czarną zgniliznę korzeni) oraz bakteriami umożliwiając im wnikanie do korzeni. Ten typ choroby można ograniczyć środkami nicieniobójczymi, a najtaniej i najłatwiej – zmianowaniem. Najlepszym przedplonem są fitosanitarne rośliny krzyżowe (np. gorczyca, rzepak, rzepa oleista). Specyficzna choroba replantacji występuje na glebach zwięzłych i nie jest związana z obecnością nicieni. Nie stwierdza się jej na glebach kwaśnych o pH poniżej 5,5. Mechanizm jej powstawania nie jest dostatecznie poznany. Przypuszcza się że w chorobie replantacji biorą udział pewne szkodliwe dla młodych korzeni związki – toksyny, które powstają w procesie rozkładu korzeni po usuniętych roślinach. Stopień zmęczenia gleby zależy od ilości pozostających w niej korzeni po usuniętych roślinach oraz od intensywności ich rozkładu. Tempo tego ostatniego procesu wzrasta wraz z podnoszeniem się temperatury gleby. Ten typ choroby można zwalczać poprzez doglebowe stosowanie kwasów humusowych oraz preparatów zawierających efektywne mikroorganizmy.
  • 51. Inne przyczyny słabego wzrostu roślin po siewie czy sadzeniu. Słaby wzrost roślin na plantacji nie musi być spowodowany chorobą replantacji. Innymi przyczynami mogą być np. • guzowatość korzeni, • zgnilizna pierścieniowa (u jabłoni), • niewłaściwe nawożenie, • słaby drenaż lub zaleganie herbicydów w glebie. • W ostatnich latach często zdarzają się także przypadki słabego wzrostu czy nawet zamierania roślin spowodowane uszkodzeniami korzeni przez larwy opuchlaków, chrabąszcza majowego, guniaka czerwczyka czy ogrodnicy niszczylistki.
  • 52. Podstawowe błędy popełniane na terenach użytkowanych rolniczo, które przyczyniają się do pogarszania jakości gleby • nie uzupełnianie składników pokarmowych wyniesionych z gleby wraz z plonem roślin, • pozostawianie gleby bez okrywy roślinnej przez znaczną część roku, • niewłaściwa uprawa gleby i dobór gatunków roślin uprawnych na terenach podatnych na erozję, • zagęszczenie gleby powodowane ciężkimi maszynami i narzędziami rolniczymi.
  • 53. W celu kontrolowania procesów degradujących glebę należy: • przeprowadzać okresowe (co 4-5 lat) analizy odczynu i zasobności gleby w składniki mineralne, • stosować racjonalne, zrównoważone nawożenie, tzn. takie, które zaspokaja potrzeby pokarmowe roślin i zapewnia utrzymanie zasobności gleb w składniki na poziomie średnim.
  • 54. Zachowanie substancji organicznej gleby Rośliny wzbogacające glebę: – wieloletnie rośliny pastewne, – motylkowate i ich mieszanki z trawami, – trawy w uprawie polowej. – rośliny strączkowe oraz międzyplony przyorywane jako zielone nawozy mają niewielki dodatni wpływ na bilans próchnicy.
  • 55. Zachowanie substancji organicznej gleby Rośliny zubożające glebę: – okopowe, – warzywa korzeniowe i kukurydza, które pozostawiają mało resztek pożniwnych (wysiew w szerokie rzędy, pielęgnacja międzyrzędzi oraz późne zwarcie łanu zwiększa rozkład próchnicy i nasila erozję). W trakcie uprawy tych roślin mineralizacji ulega około 1,0-1,5 t/ha próchnicy. Aby wyrównać ten ubytek, trzeba zastosować około 15-16 t/ha obornika).
  • 56. Agrotechnika uprawy kapustnych (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
  • 57. Warzywa kapustne - wymagania klimatyczne  Rośliny klimatu umiarkowanego – małe potrzeby cieplne  Minimalna temperatura: 5 ºC, optymalna: 15 - 20 ºC. Dłużej trwające temperatury < 10 ºC i > 25 ºC niekorzystny wpływ na rozwój roślin. Temperatura niska < 10 º C temp.<10 ºC – dłuższe działanie od fazy 5 – 6 liści właściwych, po przejściu fazy juwenilnej (ok. 5 tyg po wschodach) – jarowizacja roślin, czyli przedwczesne tworzenie główek lub róż bez wartości handlowej Temperatura wysoka > 25 º >25 ºC - zaburzenia wiązania główek i róż, opadanie liści dolnych, stymulacja rozwoju liści i przerastanie liśćmi róży kalafiora, omszenia, przebarwienia róży >35 ºC – uszkodzenia kiełkujących nasion, brak wschodów – zahamowanie wzrostu roślin Uszkodzenia mrozowe – wrażliwe siewki i młoda rozsada, zahartowana rozsada znosi temp do - 6 ºC, a główki późnej kapusty gotowe do zbioru - 8 ºC.
  • 58. Kapustne - wymagania glebowe  Gleby żyzne, próchniczne, o wysokiej pojemności wodnej  Głębokość lustra wody – 80 – 100 cm  Najodpowiedniejsze: gleby gliniaste, mady, czarnoziemy, czarne ziemie, lessy, bielice (strukturalne), gleby torfowe  Odmiany średnio późne i późne – lepsze gleby cięższe, odmiany wczesne lepsze gleby lżejsze, piaszczysto-gliniaste, łatwo nagrzewające się, wcześnie nadające się do uprawy wiosną  Nie nadają się gleby ciężkie i zimne, podmokłe, a także zbyt lekkie, piaszczyste i suche.  Kapustne źle znoszą gleby kwaśne (kiła kapusty). Optymalny odczyn gleby – pH 6,5 – 7,5 (gleby mineralne) i 6,0 – 6,5 (gleby torfowe)
  • 59. Lokalizacja plantacji i wybór pola  Najkorzystniejsze rejony o obfitych opadach i dużej wilgotności powietrza –rejony nadmorskie i podgórskie. Minimalny opad 600 mm  Nie nadają się tereny o glebach ciężkich i zimnych (iły) ani bardzo lekkich piaszczystych.  Pola nie podmokłe, wolne od kiły kapusty.  Stanowiska dobrze oświetlone, unikać pól zacienionych.  Uprawy wczesne – pola łatwo nagrzewające się wiosną, unikać obniżeń terenu z zastoiskami mrozowymi.  Nie zakładać plantacji w bezpośrednim sąsiedztwie długo kwitnących upraw (koniczyny, lucerna, rzepak – przyciągają nektarem i kolorem wiele szkodników paciornica, piętnówka, śmietka, pchełki)  Wskazane – sąsiedztwo ujęć wody lub zbiorników umożliwiających nawadnianie.
  • 60. Stanowisko w zmianowaniu  Uprawa na tym samym stanowisku po sobie lub po innych roślinach z tej samej rodziny ( także rzepaku i gorczycy) nie częściej niż co 4 lata - główny cel ochrona przed wystąpieniem groźnej choroby – kiły kapusty  Nie mają specjalnych wymagań co do przedplonu – mogą być uprawiane po wielu roślinach  Kapustne są dobrymi roślinami przedplonowymi – pozostawiają glebę głęboko spulchnioną, mało zachwaszczoną, z dużym zapasem azotu w resztkach pozbiorczych (80kg), dużą ilością materii organicznej (około 40 t). Po kapustnych zbieranych zimą (brukselka, jarmuż) można uprawiać warzywa uprawiane w późniejszych terminach  Zaliczane są do roślin uprawianych w 1-szym (kapusta, kalafior) lub 2-gim roku po nawożeniu obornikiem lub innymi nawozami organicznymi (słoma, nawozy zielone). Kalarepę w 2 a nawet 3 roku po oborniku
  • 61. Zmianowanie w uprawie warzyw kapustnych przedplon dla kapustnych KORZYSTNY  Pszenica  Owies  Ziemniaki  Gryka  Cebula  Marchew  Ogórek  Pomidor  Por  Seler  Cykoria  Bób NIEKORZYSTNY  Rzepak jary i ozimy  Rzepik  Brukiew  Gorczyca  Rzodkiew oleista  Wszystkie warzywa z rodziny kapustowatych (krzyżowych) (kapusty, kalafior, brokuł, jarmuż, kalarepa, rzepa, rzodkiew, rzodkiewka, chrzan)  Buraki (wszystkie) (mątwik bur.)  Szpinak  Fasola  Wieloletnie użytki zielone (szkodniki wielożerne)
  • 62. Uprawa roli i przygotowanie pola  Nawozy zielone ozime (żyto z wyką) nie wskazane - za mało czasu na przyoranie i rozkład świeżej masy przyorywane Tylko pod kapustne wysadzane późno (czerwiec, lipiec) pod Wczesne uprawy i kapusta – nawozy zielone przyorywane jesienią  Przyorane nawozy zielone – rozkład 3 – 4 tygodnie (min N – pobieranie i straty, wcześniejsze sadzenie – problemy: przyjmowanie się roślin i szkodniki w okresie rozkładu świeżej masy, utrudnione podsiąkanie wody)  Przedplon jesienny można pozostawić na polu jako ściółkę (rośliny pocięte, lub całe przemarznięte) i przyorać wcześnie wiosną (miesiąc przed sadzeniem). Najczęściej stosuje się dla upraw zakładanych trochę później  Materia organiczna w glebie przeciwdziała szkodom wywoływanym przez patogeny glebowe
  • 63. Metody uprawy warzyw kapustnych  W produkcji integrowanej zaleca się uprawę z rozsady. Uprawa z siewu nasion wprost w pole jest też możliwa – duże zagrożenie ze strony szkodników.  Rozsadę produkuje się na rozsadniku w polu lub tunelu foliowym (rozsada „rwana”) albo w doniczkach, w szklarniach i tunelach foliowych preferowany sposób produkcji  Sposób i miejsce produkcji rozsady zależą od rodzaju i terminu uprawy warzyw kapustnych
  • 64. Miejsce produkcji rozsady i terminy uprawy
  • 65. Okres wzrostu i rozwoju roślin zaprawianie nasion, ochrona rozsadnika
  • 67. Produkcja rozsady na rozsadniku w polu lub w tunelu Stosowana dla jesiennych kalafiorów oraz kapust średnio późnych i późnych Wysiew nasion – 400 szt/m2 (ok. 1.5-2 g/m2) Zagonowo – 8 rzędów co 10-15 cm Rzędowo – rzędy co 20 – 25 cm Siew na głębokość 1,5 – 2,0 cm Zużycie nasion na 1 ha – 40-50 tys. (250-300 g nasion) w dobrych warunkach uprawy dla ok. 30 tys szt rozsady) Zapotrzebowanie powierzchni rozsadnika na 1 ha – 100-150 m 2 Okres produkcji rozsady – 5 – 8 tygodni Nawożenie: obornik (przefermentowany) lub kompost – 30 kg/10 m 2 Nawożenie uzupełniające – Azofoska (5kg na 100 m 2) lub inny nawóz wieloskładnikowy zawierając mikroelem.
  • 68. Produkcja rozsady - fitotoksyczność
  • 70. Produkcja rozsady w wielodoniczkowych Rodzaje palet i wielkość komórek Uprawa wczesna palety „54” ( pojemność doniczki - 90 cm 3 ; 225 szt/m2 ) palety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 ; 400 szt/m2 ) Uprawa letnia i jesienna palety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 ) palety „160” ( pojemność doniczki - 25 cm 3 ; 680 szt/m2 ) palety „260” (pojemność doniczki – 15 cm 3 ; 1100 szt/m2 ) Duża pojemność doniczki w uprawie jesiennej - może stymulować przedwczesne tworzenie małych, pośpiechowatych róż - uniemożliwia przetrzymanie gotowej do wysadzenia rozsady, jeśli nie ma warunków do sadzenia w polu
  • 71.
  • 73.
  • 74.
  • 75.
  • 76.
  • 77.
  • 78.
  • 79.
  • 80.
  • 81.
  • 82.
  • 83. Produkcja rozsad w paletach wielodoniczkowych odpowiednia dla każdego terminu uprawy ZALETY  Doskonała kontrola wzrostu i ochrony rozsady  Małe zużycie podłoża  Tworzenie dobrze rozwiniętej bryły korzeniowej  Dobre wyrównanie rozsad  Ułatwione przyjmowanie się roślin  Ułatwione stosowanie i mniejsze zużycie preparatu w zabiegach profilaktycznych przed sadzeniem  Możliwość mechanizacji i automatyzacji produkcji rozsady
  • 85. Wielodoniczka 96 -16 zostaje 85%
  • 86. Wielodoniczka 96 - 58 zostaje 36%
  • 87. Podłoża do napełniania doniczek Podłoże do napełniania doniczek i palet powinno być: • Lekkie, porowate, dobrze utrzymujące wilgoć • Nie ulegające nadmiernemu zagęszczeniu i zamuleniu • Jałowe – wolne od chorób i szkodników • Odpowiednio zasobne w składniki pokarmowe Podłoże można przygotować we własnym zakresie. Najlepszym materiałem do przygotowania podłoża jest torf wysoki. Jest on sterylny i ubogi w składniki pokarmowe, wymaga odkwaszenia i odpowiedniego nawożenia
  • 88. Zawartość składników pokarmowych w podłożu do produkcji rozsad warzyw kapustnych Azot (N) 150 – 200 mg/l Fosfor (P) 80 – 100 mg/l pH – 6,5-7,3 Potas (K) 200 – 250 mg/l Magnez (Mg) 60 – 120 mg/l Mikroelementy: żelazo (Fe), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo), bor (B), cynk (Zn) – 30 mg/l Orientacyjne nawożenie dla substratu z torfu Kreda 8-10 kg/m3 Azofoska 1.2 – 1.5 kg/m3 PG – Mix (Hydro) 1.0 – 1.5 kg/m3 Peat – Mix (Kemira) 1.0 – 1.6 kg/m3 MIS – 3 lub MIS – 4 1.8 – 2.5 kg/m3
  • 89. Gotowe podłoża do produkcji rozsad  Hollas – Pasłęk (AURA): Podłoże do wysiewu i pikowania  Kronen-Klasmann: Potgrond H – Kohljungpflanzen,  Potgrond CB – Kohljungpflanzen  KTS 1 drobny Nawozy nowej generacji w produkcji rozsad Nawóz o spowolnionym działaniu Osmocote Start Dawka 3 - 6 kg/m 3 podłoża Stosowanie w produkcji rozsady środków wspomagających wzrost: - Wyciągi z alg (glonów) morskich - Nawozy zawierające aminokwasy
  • 90. Postępowanie z podłożem gotowym lub torfem  Jakość gotowego substratu zależy od terminu jego przygotowania, warunków i długości okresu jego składowania i przechowywania (w punktach sprzedaży i u rolnika)  Podłoże ma określony termin przydatności do użycia – lepiej nie kupować z dużym zapasem  Ważnym zabiegiem jest napowietrzenie podłoża – wysypanie z worków i przemieszanie na kilka dni przed użyciem  Napowietrzenie - skuteczny sposób ograniczenia różnego rodzaju pleśni pojawiających się na powierzchni podłoża po wysiewie w skrzynkach wysiewnych lub doniczkach
  • 91. Kolonie pleśni w podłożu
  • 92. Ustawienie palet na specjalnych stelażach Lepszy przepływu powietrza pod paletami – ograniczenie wyrastania korzeni poza doniczkę,.
  • 94. Pielęgnacja rozsady  Światło; po wschodach pełne oświetlenie, w miesiącach zimowych doświetlanie (wysokoprężne lampy sodowe o mocy 600W)  Temperatura ( przede wszystkim w produkcji rozsad wczesnych ) Kapusta – Od wschodów do 4 liścia: 10 –14 ºC (8 – 10 ºC; zawsze > 5 ºC) – Od 5 tyg.: 14 – 18 ºC ( 10 - 12 ºC) – jarowizacja przy <10 ºC Kalafior i brokuł - 14-16 ºC w dzień (18 ºC), w nocy 10 - 12 ºC - >32 ºC uszkodzenie kiełkujących nasion, brak wschodów  Podlewanie: - ograniczone do minimum – lepsze korzenienie się rozsady - unikać codziennego zwilżania roślin i górnej warstwy gleby - lepiej rzadziej a większą dawką wody - zawsze przed południem, aby rośliny obeschły do zmierzchu - rozsada w paletach – zbyt obfite , stałe podlewanie sprzyja występowaniu zgorzeli siewek (około 0.8 L/1 paletę  Hartowanie rozsady: obniżenie temperatury ale trzeba uważać aby nie spadała < 10 ºC przez dłuższy czas, ograniczenie podlewania  Dokarmianie rozsady
  • 95. Dokarmianie rozsady w paletach  Terminy (pierwsze dokarmianie) Palety VP 54 (90 cm 3 ) - od fazy 2 liści Palety VP 96 (53 cm 3 ) - od fazy 1 –2 liści Palety VP 160 (25 cm 3 ) -od fazy 1 liścia Palety VP 260 (15 cm 3 ) - od fazy 1 liścia  Nawozy – Rosaleaf 3, 4, 5 0,3 – 0,5 % (3-5 ml/L) – Agroleaf Power 0,3 – 0,5 % – Mikrovit 2 0.4 – 0.8 % (4-8 ml/L) – Hydrovit 0.5 – 1.0 % (5-10 ml/L) – Nowokont 0,5 – 0,7 % (5 – 7 ml/L) – Florowit 1.0 – 2.0 % (10-20 ml/l) – Saletra wapniowa 0.5 – 0.7 % (5-7g/L) – Inne (Kristalon Symfo-vita, Polyfeed i inne dostępne na rynku)- w stężeniu podanym przez producenta
  • 97. Rozwój rozsady w podłożu nawożonym - Osmocote Start Potgrond H + Osmocote 3kg/m3 Potgrond H - kontrola Potgrond H + Osmocote 3kg/m3 Potgrond H + Agroleaf K 0,3%
  • 98. Wpływ stosowania nawozu Osmocote Start w produkcji rozsady na dalszy rozwój roślin po posadzeniu w polu. Potgrond H - kontrola Potgrond H + Agroleaf K 0,4% Potgrond H + Osmocote 3 kg/m 3
  • 99. Rozsada gotowa do sadzenia Różnica w pielęgnacji rozsady Rozsada przetrzymana
  • 100. Różnica w pielęgnacji rozsady Rozsada zagłodzona –duży deficyt podstawowych składników
  • 101. Rozsada wybiegnięta produkowana w wysokiej temperaturze Rozsada niedostatecznie nawożona
  • 102. Potrzeby pokarmowe i nawozowe warzyw kapustnych • Kalafior i kapusta należą do warzyw o największych wymaganiach pokarmowych • Wymagania nawozowe obydwu gatunków są wyższe niż wymagania pokarmowe. U kapusty różnice te są mniejsze niż u kalafiora – głębokość korzenienia się; kapusta 90 cm, kalafior 60 cm Pobieranie składników pokarmowych z gleby przez warzywa kapustne (potrzeby pokarmowe)* -Składniki pobrane przez całą roślinę (ilość składników zawarta w plonie)
  • 103. Kapusta - potrzeby nawozowe 4.VI 24.VI Wysokie wymagania pokarmowe i nawozowe • Dobre wykorzystanie składników pokarmowych • System korzeniowy – głęboki >2.0 m w promieniu 90 cm • O plonie decyduje dobry zaopatrzenie w składniki w okresie od sadzenia do całkowitego wytworzenia rozety i początku formowania główek • Element krytyczny – dostateczna ilość w glebie azotu dostępnego
  • 104. Nawożenie warzyw kapustnych Potrzeby nawozowe warzyw kapustnych – standardowa zawartość składników w glebie.
  • 105. Terminy i sposób nawożenia mineralnego warzyw kapustnych Nawożenie azotem (N) – dzielone : 1/2 dawki przed sadzeniem, reszta pogłównie (1 – 2 dawki) Nawożenie przed uprawą – mocznik, saletrzak, saletry, nawozy wieloskładnikowe Nawożenie pogłówne - głównie saletry Nawożenie fosforem i potasem Fosfor (P) – w całości przedwegetacyjnie (najlepiej formy skoncentrowane). Potas (K) – kapustne tolerują zarówno nawozy chlorkowe jak i siarczanowe w nawożeniu przedwegetacyjnym. Potas może być stosowany w całości przedwegetacyjnie lub podzielony (1/3 dawki pogłównie ale wyłącznie w formie siarczanowej). Nawożenie dolistne – głównie nawozami mikroelementowymi dla uzupełnienia niedoborów lub wieloskładnikowymi. Pobieranie składników utrudnia woskowy nalot. Azot stosowany dolistnie pobierany jest w ciągu 4 h, potas do 4 dni, a fosfor aż od 7 – 15 dni.
  • 106. Mikroelementy w uprawie kapustnych Niedobór boru (B) – liście sercowe jasnozielone, w główkach zbrunatnienia, puste przestrzenie w głąbach (kalafior, brokuł). • pH >7,5 lub po świeżym wapnowaniu (Ca;B) utrudnione pobieranie. Kapustne mają wysokie zapotrzebowanie na bor (6– 50mg/kg s.m.) - nawożenie gleby borem : superfosfat borowany, saletrzak borowany Granoligo MB 20 lub boraks (20 kg ) wymieszany z superfosfatem - nawożenie dolistne : 0,2 % Borvit lub 0,5 % roztwór boraksu 1 –2 x co 10 dni Niedobór molibdenu (Mo) - redukcja blaszek liściowych • pH < 5,5 najczęściej na glebach torfowych lub w substratach – Podlanie rozsady przed sadzeniem – molibdenian amonu lub sodu –0,1 % w dawce 5 L/m 2 – Opryskiwanie pola 0,1 % Molibdeno C, lub roztworami j.w –1000 L/ha
  • 107. Terminy siewu, sadzenia i zbioru kapusty
  • 108. Terminy siewu i sadzenia w uprawie kalafiora
  • 109. Zagęszczenie roślin w uprawie kapustnych w tys szt/ha
  • 110. Rozstawa w uprawie warzyw kapustnych
  • 114. Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Termin stosowania herbicydów Preparaty Uwagi substancja czynna Dawka na ha Wiosną przed sadzeniem rozsady gilfosat 3 l Zalecone dawki służą głównie do zwalczania perzu i wielu innych chwastów. Zabiegi uprawowe należy rozpocząć nie wcześniej niż po 5-7dniach od zabiegu, lepiej po 2-3 tygodniach Brokuł, Kalafior, Kapusta gł. biała Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Goal 480 SC Galigan 240 S.C. 0,5-0,75 l 1-1,5 l Kalafior Kapusta gł. białej Stomp 330 EC 3-5 l Kapusta gł. białe
  • 115. Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Terminy Preparaty Uwagi stosowania herbicydów substancja czynna Dawka na ha Przed sadzeniem rozsady Devrinol 450 SC 2,5-3 l Wymieszać z glebą, na głębokość 2-3 cm Karencja nie dotyczy. Kapusta gł. białej 7-10 dni po sadzeniu rozsady Metazachlor 500 SC 2 l Stosować maksymalnie 1 kg substancji czynnej łącznie, nie częściej niż co 3 lata Kapusta gł. białej Permuson 416 SC 2,5-3 l Kapusta gł. białej Karencja nie dotyczy 1-3 tyg. po posadzeniu rozsady, chwasty nie starsze niż 4 liście wł. Lantagran 45 WP 1,5-1,66 l Kapusta gł. białej Karencja 28 dni
  • 116. Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów Terminy stosowania herbicydów Preparaty Uwagi Nazwa Dawka na ha Po sadzeniu roślin i po wschodach chwastów jednoliściennych. Dawki mniejsze dla chwastów rocznych, większe do zwalczania perzu. graminicydy Agil 100 EC Fusilade Forte 150 EC Leopard Extra 05 EC Select Super 120 EC Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot 10 EC 0,5-1,5 l 0,75-2,5 l 0,75-3 l 0,8-2 l 1 l 0,4-0,5 l 0,4-0,5 l Karencja 28 dni Karencja 56 dni Karencja 87 dni Karencja 28 dni Karencja 87 dni Kapusta gł. biała
  • 117. Zbiór kapusty • Wycinanie główek po osiągnięciu dojrzałości użytkowej –odmiany wczesne, średnio wczesne nawet średnio późne do bezpośredniego spożycia wycina się sukcesywnie po osiągnięciu odpowiedniej wielkości -kapusta wczesna 0,7 – 1,5 kg, średnio wczesna i średnio późna 2 -3 kg • Odmiany wczesne zbiera się z liśćmi okrywowymi, późne najczęściej bez liści okrywowych • Kapusta do przetwórstwa i przechowania zbiór jednorazowy w fazie optymalnej dojrzałości. Do przetwórstwa główki duże 4 – 6 kg, do przechowywania -średnie • Opóźnienie zbioru odmian wczesnych , średniowczesnych i średniopóźnych – pękanie główek, złe przechowywanie • Dominuje zbiór ręczny lub częściowo zmechanizowany z ruchomą taśmą transportową na przyczepę. Specjalne kombajny • Plon: kapusta biała wczesna 30 -40 t/ha, średniowczesna 40 – 50 t/ha a późna 60 -100 t/ha
  • 118. Kalafior – zbiór sukcesywny w miarę dorastania róż. Zbiory przynajmniej 1 albo 2 w tygodniu. Okres dorastania róży wynosi kilka dni. Opóźnienie zbioru – rozsypywanie się róży, żółknięcie Róże mogą być zbierane z liśćmi okrywowymi całymi lub przyciętymi nad powierzchnią róży • Kalafiory na rynku występują w 2 wyborach i 5 klasach wielkościowych: A ->35 cm; B – 25 – 35 cm; C – 20 – 25 cm; D – 15 – 20 cm; E – 10 – 15 cm • Plon róż – 25 – 30 t/ha Róża rozsypana wskutek opóźnienia zbioru
  • 119. Dobór odmian – kapusta i kalafior Odmiany ustalone – duża zmienność roślin pod względem wyrównania, tempa wzrostu Odmiany mieszańcowe – lepsze wyrównanie i wigor roślin, wyższa plenność, u kapusty wolniejsze przejrzewanie główek, a u kalafiora lepsze okrywanie róż, lepsza przydatność do przechowywania, większa odporność na choroby i szkodniki Wczesność odmian (liczba dni od sadzenia do zbioru)
  • 120. Cechy odmian i przydatność do terminu uprawy
  • 124. Późne odmiany kapusty do kwaszenia i przechowywania
  • 125. Późne odmiany kapusty do długiego przechowywania
  • 131. Cebula - wymagania klimatyczno-glebowe Wysokie wymagania świetlne  Reaguje na długość dnia – siew wiosenny odmiany dnia długiego (długość dnia 15 – 16 godzin), siew na przezimowanie – odmiany dnia krótkiego lub pośredniego 12 – 14 godzin Wymagania cieplne:  Minimalna temp. kiełkowania – 5 - 6º C, optym. 18ºC  Po wschodach oraz okresie intensywnego wzrostu szczypioru optymalna temp. 16 – 20º C  W okresie załamywania szczypioru 20ºC  W uprawie ozimej młode rośliny znoszą nawet – 15ºC, rośliny starsze – uszkodzenia już przy – 1,5ºC
  • 132. Agrotechnika uprawy cebuli (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
  • 133. Agrotechnika uprawy marchwi (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)
  • 134. Marchew – wymagania klimatyczne • Marchew – roślina klimatu umiarkowanego, dobre warunki uprawy na terenie całego kraju • Optymalna temperatura wzrostu – 15 – 20 o C. Niska temperatura – wydłużanie się korzeni, mniej cukrów i karotenu • Siewki i trochę starsze rośliny tolerują przymrozki do - 8 o C • Dojrzałe korzenie są uszkadzane w temp. – 1 do - 2 o C – pogorszenie trwałości przechowalniczej • Temperatura < 10 o C w dłuższym okresie czasu po wschodach - jarowizacja roślin i wybijanie w pędy kwiatostanowe • Wschody po 8 – 10 dniach w warunkach optymalnych, natomiast chłody i susza opóźniają wschody nawet do 4 – 5 tygodni • Fotoperiodycznie obojętna, ale dobre naświetlenie we wczesnych fazach zwiększa plon, a w końcu wegetacji podnosi w korzeniach zawartość karotenoidów i obniża zawartość azotanów • Zacienienie obniża plonowanie marchwi. • Rozwój korzeni marchwi przy zróżni
  • 135. Marchew – wymagania glebowe i wodne • Optymalny odczyn gleby – lekko kwaśny do lekko zasadowego, pH 6,5-7,5 • Odpowiednie są gleby średnio ciężkie i lekkie gleby piaszczysto gliniaste, bogate w próchnicę i przepuszczalne ( nie tworzy się zaskorupienie) • Dla upraw wczesnych – gleby lekkie próchniczne, szybko obsychające wiosną • Nie nadają się gleby bardzo ciężkie, zlewne, zaskorupiające się, podmokłe i kwaśne oraz kamieniste – marchew gorzej wschodzi, korzenie są niekształtne i rozwidlone. Utrudniony zbiór mechaniczny • Umiarkowane wymagania wodne – odpowiednia zawartość wody - 65 – 70 % ppw. Największe zapotrzebowanie na wodę - okres wschodów i intensywnego przyrostu korzeni – około 2 mies. przed zbiorem • Intensywne opady po okresie suszy – pękanie korzeni • Długotrwałe nadmierne uwilgotnienie gleby – krótkie korzenie, często silnie rozwidlone
  • 136. Przydatność roślin jako przedplonu dla marchwi
  • 137. Przygotowanie stanowiska pod uprawę marchwi • Głęboko i starannie uprawiona gleba • Po zbiorze przedplonu podorywka, bronowanie lub talerzowanie (wysiew przedplonu – mieszanki) • Późna jesienią orka z pogłębiaczem lub głęboszowanie • Orka zimowa na pełną głębokość (25 – 30 cm) • Uprawa wiosenna- przedsiewna – włókowanie, wysiew nawozów, kultywatorowanie lub uprawa agregatem • Przy uprawie na płask stosowanie wału strunowego lub gładkiego – ugniecenie świeżo uprawionej gleby- przyspieszenie podsiąkania wody, wysiew nasion na jednakową głębokość
  • 138. Stanowisko w zmianowaniu - marchew • Uprawa w 2 lub 3 roku po oborniku (stanowisko w 1 roku nie wskazane kumulacja azotanów, zniekształcanie i rozwidlanie się korzeni, zapach obornika zwabia połyśnicę marchwiankę) • Uprawa po sobie i innych selerowatych nie częściej niż co 4 lata– względy fitosanitarne • Lokalizować uprawę na otwartej przestrzeni • Unikać stanowisk w pobliżu większych skupisk drzew (topola), krzewów i innych zarośli (zwiększone ryzyko porażenia przez mszyce, połyśnicę marchwiankę)
  • 139.
  • 140. Systemy wysiewu Profesjonalne agregaty do foromowania redlin z glebogryzarką głębokospulchniającą Redliny wykonane za pomocą biernych korpusów obsypujących szer. ciągnika 135 cm – redliny 67,5 cm szer. ciągnika 150 cm – redliny 75 cm
  • 141. Różne terminy siewu marchwi 6 czerwiec 2007
  • 142. Sezon z dużą ilością opadów
  • 143. cd.
  • 144. Zbiór marchwi Zbiór z zastosowaniem ogławiacza do naci Kombajn do zbioru korzeniowych
  • 145. Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych
  • 146. Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych stosowanie zrównoważonego (racjonalnego) nawożenia i wapnowania, poprawia wzrost i zdrowotność roślin.
  • 149. Wpływ pH na pobieranie składników mineralnych
  • 150. Prawidłowe pobieranie prób glebowych Badania gleby można podzielić na kilka grup: 1) Gleby polowe bez zaleceń lub z zaleceniami (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 2) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod tytoń chmiel, zioła (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 3) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod sady, jagodniki, trawniki (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu) 4) Gleby ogrodnicze szklarnie, tunele, warzywa polowe z zaleceniami lub bez ( oznaczenie pH, fosforu potasu azotu, wapnia, magnezu i zasolenia 5) Pożywki, woda (oznaczenie pH, fosforu, potasu, azotu, wapnia, magnezu i zasolenia) 6) Wapno nawozowe
  • 151. Liczby graniczne dla warzyw uprawianych w gruncie i dawki azotu w kg/ha Roślina warzywna Wyniki analizy Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Bób (świeże nasiona) średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Brokuł b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Brukiew wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Burak ćwikłowy średnie 100 - 140 wysokie 50 - 70 175 - 225 Burak liściowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Cebula z siewu średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Cebula z dymki niskie 50 - 80 średnie 50 - 70 150 - 200 Chrzan wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Czosnek średnie 100-140 średnie 50-70 150-200 Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200
  • 152. Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Dynia b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Endywia średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Fasola karłowa szparagowa niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Fasola tyczna szparagowa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Groch (strąki) niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Jarmuż (plon przemysłowy) średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kalarepa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kalafior b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Kapusta brukselska b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225
  • 153. Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Kapusta biała, wczesna wysokie 150 - 200 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta biała, późna b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta czerwona b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225 Kapusta pekińska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225 Kapusta włoska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225 Karczoch b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Kard b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Koper włoski średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Kukurydza cukrowa średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Marchew wczesna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200
  • 154. Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Marchew późna wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Melon średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Oberżyna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Ogórek średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225 Papryka wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Pasternak wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Pietruszka średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200 Pomidor wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Por b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Rabarbar b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225 Roszponka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175
  • 155. Roślina warzywna Azot (N) Fosfor (P) i potas (K) wymagania dawka w kg N/ha wymagania liczby graniczne w mg na 1l P K Rzeżucha niskie 50 niskie 40 - 60 125 - 175 Rzodkiew średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Rzodkiewka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175 Sałata głowiasta średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Sałata liściowa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Sałata rzymska średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200 Seler korzeniowy wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250 Seler naciowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Skorzonera średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200 Szczypiorek wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Szparag b. wysokie 220 -300 średnie 40 - 60 150 - 200 Szpinak niskie 80 wysokie 50 - 70 175 - 225 Szpinak nowozelandzki wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200 Ziemniak wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200
  • 156. Przeliczenia zawartości pierwiastków i tlenkowych form niektórych składników pokarmowych Forma Nazwa pierwiastka Forma tlenkowa→ pierwiastkowa pierwiastkowa → tlenkowa P2O5 x 0,44 = (P) K2O x 0,83 = (K) MgO x 0,60 = (Mg) CaO x 0,71 = (Ca) CaCO3 x 0,42 = (Ca) Fosfor Potas Magnez Wapń Wapń P x 2,30 = (P2O5) K x 1,20 = (K2O) Mg x 1,66 = (MgO) Ca x 1,40 = (CaO) Ca x 2,49 = (CaCo)
  • 157. Potrzeby wapnowania gleby Kategori a gleb Przedział potrzeb wapnowania konieczne potrzebne wskazane ograniczone Zakres CaO Zakres CaO pH t/ha pH t/ha Zakres pH CaO t/ha Zakres pH CaO t/ha Bardzo lekkie do 4,0 3,0 4,1-4,5 2,0 4,6-5,0 1,0 5,1-5,5 0,0 Lekkie do 4,5 3,5 4,6-5,0 2,5 5,1-5,5 1,5 5,6-6,0 0,0 Średnie do 5,0 4,5 5,1-5,6 3,0 5,6-6,0 1,7 6,1-6,5 1,0 ciężkie do 5,5 6,0 5,6-6,0 3,0 6,1-6,5 2,0 6,6-7,0 1,0
  • 158. Optymalne zawartości fosforu w glebie dla warzyw polowy 40 - 60 50 - 70 60 - 80 Fasola szparagowa Groch Marchew Pietruszka Rzodkiewka Skorzonera Szparagi Buraki ćwikłowe Chrzan Kapusta gł. biała, czerwona, włoska, bruks. Sałata Szpinak Ziemniaki wczesna Cebula Selery Brokuł Rabarbar Kalafior Pory Ogórki Pomidory
  • 159. Optymalne zawartości potasu w glebie dla warzyw polowych 125- 175 150 - 250 175 - 250 200 - 250 Fasola szparagowa Groch Rzodkiewka Chrzan Sałata Ziemniaki wczesna Skorzonera Szparagi Pietruszka Brokuł Cebula Brokuł Kalafior Pory Rabarbar Buraki ćwikłowe Kapusta gł. Biała, czerw. Kalafior Kapusta brukselska Pomidory Selery
  • 160. Skład nawozów naturalnych od różnych zwierząt %/dt Składnik Bydło Świnie Konie Owce Kury nioski Obornik mieszany Sucha masa 21,00 21,40 24,70 26,8 35,90 21,40 Azot 0,47 0,51 0,54 0,75 1,20 0,46 Fosfor 0,28 0,44 0,29 0,38 0,79 0,30 Potas 0,65 0,68 0,90 1,19 0,80 0,63 Wapń 0,43 0,44 0,43 0,58 0,73 0,41 Magnez 0,15 0,18 0,16 0,19 0,21 0,15
  • 162. Uprawa warzyw po oborniku Warzywa uprawiane w 1 roku po oborniku: kapusty głowiaste, kapustę pekińską i chińską, kalafiory, brokuły, ogórki, melony, kawony, dynie, selery (w tym naciowe), paprykę, oberżynę, cebulę, karczochy i kardy, fenkuł, bakłażany. Warzywa uprawiane w 2 roku po oborniku: marchew, pietruszkę, fasolę szparagową, ziemniaki, pomidory, pory, czosnek, jarmuż, rzodkiewkę, rzepę, skorzonerę, salsefię, roszponkę, sałaty, soję, kukurydzę cukrową, endywię, Warzywa uprawiane w 3 roku po oborniku: groszek, bób, fasolę, buraki ćwikłowe i liściowe, pasternak, kalarepę, szpinak, soczewicę, rzodkwie (czarna, biała, japońska), rzerzuchę, rokiettę, portulakę.
  • 163. Uwalnianie azotu z substancji organicznej Zawartość substancji organicznej (%) Kategoria agronomiczna gleby ciężka średnia lekka 0,0 - 0,3 0,4 - 0,7 0,8 - 1,2 1,3 - 1,7 1,8 - 2,2 2,3 - 2,7 2,8 - 3,2 3,3 - 3,7 3,8 - 4,2 4,3 - 4,7 0 - 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 60 - 70 70 - 80 80 - 90 90 - 100 100 - 110 110 – 120 40 - 50 50 -55 60 - 65 70 - 75 80 - 85 90 - 95 100 - 105 105 - 115 120 - 125 130 - 135 50 - 55 60 - 65 70 - 75 80 - 85 90 - 95 100 - 105 110 - 115 120 - 125 130 - 135 140 - 145
  • 164. Technika wykonywania zabiegów ochrony roślin
  • 165. Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu Temperatura • Najczęściej zalecany przedział temperatur zawiera się pomiędzy 10° a 20°C. • Szczególną wrażliwość na temperaturę powietrza wykazują środki owadobójcze. • Generalnie w wyższych temperaturach większość środków wykazuje wyższą skuteczność jednak powyżej 20°C rośliny wykazują zwiększoną wrażliwość. - w takich przypadkach zalecane jest wykonanie zabiegu wcześnie rano lub późnym wieczorem. • Należy również brać pod uwagę, że oprysk zimną cieczą nagrzanych roślin może spowodować zjawisko szoku termicznego Wiatr • Prędkość wiatru nie może być większa niż 3m/s. Nie przestrzeganie tego przepisu prowadzi z reguły do niskiej skuteczności działania preparatu na skutek dużej nierównomierności pokrycia plantacji cieczą roboczą.
  • 166. Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu Termin wykonania zabiegu • Termin wykonania zabiegu zależy od fazy rozwojowej rośliny chronionej oraz chwastów, stadium rozwojowego lub nasilenia występowania szkodnika czy choroby. • Działanie klasycznych herbicydów jest najskuteczniejsze gdy chwasty są w fazie max. 2-3 liści • Zabiegi grzybobójcze oraz owadobójcze wymagają przeprowadzenia obserwacji, kierowania się komunikatami (PIORIN). Podejmując decyzję o zastosowaniu ochrony należy brać pod uwagę próg ekonomicznej szkodliwości patogena. Warunki wilgotnościowe • Wyższa wilgotność względna powietrza jest czynnikiem sprzyjającym wnikania preparatu do rośliny. Wyjątkiem jest okres mgły w przypadku oprysku drobnokroplistego. Silne susze powodujące obniżenie turgoru roślin hamują przenikanie środków systemicznych oraz stwarzają zagrożenie uszkodzenia roślin. Wilgotność gleby • Ma zasadniczy wpływ na działanie herbicydów glebowych
  • 167. Ewidencja zabiegów ochrony roślin Posiadacze gruntów, na których wykonywane są zabiegi ochrony roślin, muszą prowadzić ewidencję tych zabiegów. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin. Ewidencja prowadzona przez rolnika musi zawierać następujące informacje: • nazwę rośliny; • powierzchnie uprawy roślin; • powierzchnie, na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich wykonywania; • nazwy zastosowanych środków i ich dawki; • przyczyny zastosowania preparatów.
  • 168. Opryskiwanie - zasady ogólne Zapewnij – tam gdzie jest to zalecane lub konieczne – równomierne rozłożenie środka ochrony roślin na całej opryskiwanej powierzchni  dokonaj regulacji belki polowej tak aby zminimalizować jej wahania podczas zabiegu  ustaw i zachowaj podczas zabiegu odpowiednią do rozpylaczy wysokość belki polowej (35-50 cm nad opryskiwanymi obiektami dla rozpylaczy płaskostrumieniowych 110 -120º)  wyłączaj odpowiednie sekcje belki polowej lub indywidualne rozpylacze aby uniknąć podwójnego nanoszenia
  • 169. Opryskiwanie - ociekanie Nie dopuszczaj do ociekania cieczy z roślin  unikaj opryskiwania zbyt wysokimi dawkami cieczy użytkowej,  nie stosuj rozpylaczy produkujących zbyt grube krople jeśli rośliny posiadają małą zdolność retencyjną cieczy (z trudem zatrzymują ciecz na swojej powierzchni – np. cebula, por, kapusta)  utrzymaj odpowiednią odległość rozpylaczy od opryskiwanych roślin aby nie dopuścić do ich nadmiernego zwilżenia  unikaj opryskiwania upraw pokrytych rosą
  • 171. Ochrona warzyw przed chwastami
  • 172. Przyczyny zachwaszczenia pól • Chwast wytwarzają ogromną liczbę nasion • Nasiona chwastów są żywotne przez wiele lat (większość chwastów kiełkuje jednak w ciągu 4-5 lat) • Zróżnicowany zakres temperatur kiełkowania nasion • Zróżnicowane wymagania wodne • Sposoby rozmnażania (z nasion, z części podziemnych) • Agrotechnika rośliny uprawnej (termin siewu uprawa) • Chwasty mogą przenosić się z sąsiednich pół jak również z dalszych odległości poprzez: – wiatr – wodę – przez zwierzęta – samorzutnie – przez człowieka
  • 173. Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować Gatunek Liczna nasion Żywotność nasion lata Maksymalna gł. kiełkowania średnia /szt max. / tyś. cm jednoliścienne Chwastnica jednost. Owies głuchy Wiechlina roczna 400 200 450 6,0-7,16 1 2,3-5,52 3-7 3-10 40 12-14 20-25 12-14 dwuliścienne Bratek polny Dymnica pospolita Gorczyca polna Gwiazdnica pospol. Jasnota różowa Komosa biała Mlecz polny Ostrożeń polny Pokrzywa żegawka 2500 400 1200 2000 50-300 3000 6000 4000 600 - 1,5 32 25 14 100 19 53 - >2 >10 11-35 50 - >40 5 >2 0-40 2-3 10 5-6 4-5 5-6 8-10 3-4 1-2 2
  • 174. Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować Gatunek Liczna nasion Żywotność nasion lata Maksymalna gł. kiełkowania średnia /szt max. / tyś. cm dwuliścienne c.d. Powój polny Poziewnik szorstki Psianka czarna Przytulia czepna Rdest plamisty Rdest ptasi Rdest powojowaty Rumian polny Rzodkiew świrzepa Sporek Polny Szarłat szorstki Tasznik pospolity Tobołki polne Żółtlica drobnokwiat. 500 100 500 400 200-800 125-200 140-200 5000 150 3200 1000-5000 5000 900 ok.. 10000 9,8 21 5-582 06-1,2 1,55 5,4-6,3 11,9 45 12 28,2 117,7 38,5-73 7-50 200 50 35 40 7-8 30 50 15-17 >10 16 5-10 40 16-35 30 1-2 10 - 4-5 - 5-10 8-10 8-10 1-2 5-6 4-5 7-8 4-5 4-5 1,2
  • 175. Minimalna temperatura kiełkowania niektórych chwastów Gatunek Temperatura (ºC) Fiołek polny 2 Gorczyca polna 2-4 Gwiazdnica pospolita 2-3 Jasnota różowa 4-6 Komosa biała 3-4 Owies głuchy 1-2 Pokrzywa żegawka 2-5 Przytulia czepna 2-5 Rdest ptasi 1-2 Rumian polny 2-3 Tasznik pospolity 1-2 Tobołki polne 2-4
  • 176. Negatywny wpływ chwastów na plonowanie warzyw Gatunek Redukcja plonu w % Bób 13-27 Burak ćwikłowy 45-98 Cebula z siewu 99-100 Czosnek 88 Groch siewny łuskowy 58 Fasola 12-61 Marchew 88-100 Kapusta głowiasta 23-44 Kukurydza cukrowa 34-50 Ogórek 97-99 Pomidor z rozsady 65-89 Por z rozsady 59
  • 177. Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Żółtlica drobnokwiatowa Galinsoga parviflora. Chaber bławatek Centaurea cyanus L. Dymnica pospolita Fumaria officinalis L. Maruna bezwonna Matricaria perforata
  • 178. Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Maruna bezwonna Matricaria perforata Gwiazdnica pospolita(Stellaria media Komosa biała Chenopodium album
  • 179. Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Szarłat szorstki Amaranthus retroflexus L. Przytulia czepna Galium aparine L. Rdestówka powojowata Fallopia convolvulus (L) Tobołki polne Thlaspi arvense L.
  • 180. Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych Tasznik pospolity Capsella bursa pastoris Rzodkiew swirzepa Raphanus raphanistrum L. Iglica pospolita Erodium cicutarium Chwastnica jednostronna Echinochloa crus-galli
  • 181. Negatywne skutki wtórnego zachwaszczenia • pogorszenie warunków sanitarnych w łanie roślin uprawnych • utrudnienie dokładnego wykonania ochrony roślin • opóźnienie dojrzewania i pogorszenie jakości plonów • utrudnienia podczas mechanicznego zbioru i przygotowania warzyw do przetworzenia i przechowania • pogorszenie jakości materiału siewnego • zwiększenie „banku nasion chwastów w glebie”
  • 182. Szacunkowe nakłady pracy na zniszczenie chwastów bez stosowania herbicydów Roślina uprawna Liczba roboczogodzin na 1 ha na pielenie ręczne Liczba uprawek międzyrzędowych Cebula, por z siewu Marchew, pietruszka Seler Pomidor Kapusta, kalafior Ogórek 800 – 1200 300 – 500 200 – 400 100 – 500 150 – 250 250 – 280 3 – 5 2 – 4 2 – 3 1 – 3 1 – 3 2 – 3
  • 183. Wpływ chwastów na występowanie szkodników Rola chwastów jako roślin żywicielskich Składanie jaj przez śmietkę kapuścianą w zależności od stanu zachwaszczenia plantacji z warzywami kapustnymi Gatunek Średnia liczba jaj pod jedna rośliną Plantacja niezachwaszczona Plantacja zachwaszczona Brokuł 9,5 23,6 Kapusta włoska 9,1 17,3 Kapusta głow. Biała 7,6 23,6 Kapusta czerwona 5,0 20,0 Kapusta brukselska 8,4 24,4 Jarmuż 4,7 12,4
  • 184. Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia
  • 185. Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia Pielnik palcowy - bierny
  • 186. Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia
  • 187. Marchew - zachwaszczenie Komosa biała Rdest plamisty
  • 188. Marchew - zachwaszczenie Komosa biała Rdest plamisty Szarłat szorstki
  • 189. Zabieg herbicydowy wykonany po wschodach roślin
  • 191. Termin stosowania herbicydów - marchew Termin preparat dawka uwagi do 2 dni po siewie Command 480 EC Golden Clomazon 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 EC lub Command 480 EC + Afalon Dys.450 EC 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,2 -0,25 l 0,15-0,2 l + 1,0 l - wilgotna gleba - nie stosować na glebę przepuszczalną - nie stosować bezpośrednio przed deszczem - nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm do 5 dni po siewie Racer 250 EC 2-3 l może powodować przejściowe przebarwienia do 10 dni po siewie Afalon Dys. 450 SC Aflex Super 450 SC Linurex 500 SC Nightjar B, C, D 450 SC Nuflon 450 SC 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l 1,5-2 l - środka nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych - silne opady po siewie mogą uszkadzać rośliny - karencja 70 dni
  • 192. Termin stosowania herbicydów - marchew Termin preparat dawka uwagi Zabiegi systemowe 1 - do 10 dni po siewie 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu Afalon Dys.450 EC Afalon Dys.450 EC Afalon Dys.450 EC 0,75 l 0,35 l 0,5 l - okres między 2 a 3 zabiegiem nie krótszy niż 7 dni - nie stosować herbicydów po wschodach marchwi upr. na wczesny zbiór - środek stosować na rośliny suche - karencja 70 dni Metoda dawek dzielonych: 1- zabieg 1-2 liście marchwi 2- zabieg 2-6 liście marchwi minimum 7 dni po 1 (dwa opryski) Sencor Liquid 600 SC Sencor Liquid 600 SC 0,25 l 0,25 l - nie stosować w temp. powyżej 25º, na glebach piaszczystych i przepusz. - stosowany uzupełniająco po użytych środkach przedwschodowych - karencja 60 dni
  • 193. Termin stosowania herbicydów - marchew preparat dawka kg/l/ha uwagi W fazie 3-5 liści marchwi Afalon Dys. 450 SC Aflex Super 450 SC Linurex 500 SC Nightjar B, C, D 450 SC Nuflon 450 SC 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l 1-1,5 l - wcześniejszy zabieg może powodować przejściowe zahamowanie wzrostu roślin - środków Aflex Super i Nuflon nie stosować więcej niż 1 raz w okr. wegetacyjnym - karencja 70 dni W fazie 5-6 liści marchwi Sencor Liquid 600 SC 0,5 l - może wywoływać fitotoksyczność szczególnie przy nierównych wschodach, które z czasem zanikają - karencja 60 dni
  • 194. Command 480 EC do 2 dni po siewie 0,2 - 0,25 l/ha lub Command 480 EC + Afalon Dysp 450SC 0,2 l +1 l / ha do 10 dni po siewie Afalon Dysp. 480 EC 1,5 – 2 l / ha karencji nd 70 dni karencji Zabiegi systemowe 1 - do 10 dni po siewie 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu Sencor w fazie Liquid 3-5 liści 600 marchwi SC Metoda dawek dzielonych 1 zabieg w fazie 1-2 liści – 0,25 l po min. 7 dniach w fazie 5-6 liści marchwi 2 zabieg w fazie 2-6 liści – 0,25 l W fazie 5-6 liści marchwi 0,5 l / ha Zabiegi systemowe – Afalon Dysp. 1 - do 10 dni po siewie 0,75 l 2 – w fazie 1-2 liści marchwi 0,35 l 3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu 0,5 l 70 dni karencji 70 dni karencji 60 dni karencji
  • 195. Marchew - wschody • zwykle po 2-3 tygodniach od siewu • w warunkach niesprzyjających susza, niska temperatura, zaskorupiająca się gleba jeszcze dłużej • wschody zależą od siły i jakości kiełkujących nasion
  • 196. Ochrona warzyw przed chorobami
  • 197. Metody Ochrony roślin warzywnych w technologii upraw polowych Metody ochrony roślin dzielimy na dwie grupy. do pierwszej należy wykorzystanie odporności roślin na choroby, do drugiej – metody profilaktyczne (agrotechniczne, chemiczne i fizyczne) ograniczające kontakt rośliny uprawnej z patogenem. Do profilaktyki zaliczamy także kwarantannę oraz metody biotyczne (nadpasożytnictwo, antagonizm) Hodowla odmian odpornych na choroby - Uprawa odmian odpornych lub mało podatnych jest najlepszą metodą ochrony warzyw przed chorobami, pod warunkiem, że dana odmiana spełnia dobre cechy jakościowe i daje dobre plony. Trudnością w hodowli odpornościowej jest brak jej stabilności z uwagi na szybką zmienność biologiczną patogenów (nowych ras, patotypów).
  • 198. Metody Ochrony roślin warzywnych Metody agrotechniczne - Metody agrotechniczne obok uprawy odmian odpornych i metod chemicznych odgrywają główną rolę w zapobieganiu chorobom roślin. Polegają one na niszczeniu źródeł infekcji lub ograniczaniu kontaktu rośliny z patogenem. Niszczenie źródeł infekcji Usuwanie z pola resztek pożniwnych, stosowanie podorywki i orki przedzimowej oraz niszczenie żywicieli pośrednich (roślin dziko rosnących, chwastów). Usuwanie z pola pierwszych porażonych roślin, stanowiących pierwotne źródło infekcji – przykład cebuli nasiennej z pierwotnymi objawami mączniaka rzekomego i żółtej karłowatości wirusowej. Usuwanie z pól tzw. samosiewów – w przypadku cebul pozostawianych w polu, które w roku następnym stanowią źródło mączniaka rzekomego. Dokładna lustracja plantacji i wczesne diagnozowanie pierwszych ognisk choroby.
  • 199. Zmianowanie (płodozmian) Jest to podstawowa metoda ochrony integrowanej roślin uprawnych. Większość patogenów roślinnych ginie na starym stanowisku w ciągu 1-3 lat bez rośliny żywicielskiej. Niektóre patogeny jak: Plasmodioplora brassicae (kiła kapusty), Synchrytium endobioticum (rak ziemniaka), przeżywają w glebie ponad 3-5 lat. Prawidłowe zmianowanie i odpowiednie następstwo roślin po sobie może ograniczyć lub wyeliminować patogena z gleby. Są jednak organizmy polifagiczne, mające wielu żywicieli (Pythium, Fisarium, Verticilium). Typowym przykładem zmianowania i uprawy roślin przedplonowych jest zwalczanie kiły kapusty.
  • 200. Metody Ochrony roślin warzywnych Nawożenie Optymalne nawożenie organiczne i mineralne ogranicza w dużym stopniu występowanie chorób odglebowych i nalistnych. Zbyt wysokie nawożenie azotem powoduje wybujałość roślin, co zwiększa ryzyko porażenia przez np. mączniaki prawdziwe, szarą pleśń, itd. Stosowanie zdrowych nasion Nasiona i części wegetatywne roślin są wektorem wielu chorób: zgorzeli siewek, fuzarioz, bakterioz oraz chorób wirusowych. Zdrowe nasiona są podstawową gwarancją zdrowotności roślin w początkowym i dalszym wzroście roślin uprawnych.
  • 201. Metody Ochrony roślin warzywnych Rejonizacja i lokalizacja uprawy warzyw Najwięcej chorób występuje w rejonach skoncentrowanej uprawy danego gatunku i bez przestrzegania zasad zmianowania. W takich rejonach nawet najskuteczniejsza ochrona chemiczna może być mało efektywna. Terminy oraz sposoby siewu i sadzenia roślin Terminy siewu lub sadzenia mają istotny wpływ na prawdopodobieństwo zetknięcia się rośliny patogenem. Wczesna uprawa ogórków w szklarniach lub pod osłonami z folii pozwala uniknąć porażenia przez mączniaka rzekomego, który w Polsce nie zimuje. W naturalnych warunkach występuje dopiero w połowie lub końcu lipca i jego źródła istnieją poza granicami Polski.
  • 202. Metody Ochrony roślin warzywnych Niszczenie chwastów Chwasty mogą być żywicielami wielu chorób grzybowych, bakteryjnych i wirusowych. Stwarzają dogodne warunki wilgotnościowe poprzez zacienienie dla rozmnażania się wielu patogenów np. mączniaka rzekomego cebuli, ogórków i zarazy ziemniaka. Metody chemiczne Są to najbardziej interwencyjne metody ochrony roślin, głównie przed chorobami pochodzenia grzybowego. Do zwalczania tych chorób stosujemy fungicydy konwencjonalne (chemiczne) oraz pochodzenia naturalnego, środki biologiczne i niektóre nawozy dolistne. Brak jest odpowiednich bakteriocydów do zwalczania chorób bakteryjnych. Wiele fungicydów miedziowych ma działanie bakteriobójcze.
  • 203. Metody Ochrony roślin warzywnych Według klasyfikacji działanie fungicydów dzielimy na: działanie powierzchniowe, zapobiegawcze – przedinfekcyjne, działanie interwencyjne – w czasie inkubacji i wystąpienia objawów choroby. Są różne mechanizmy działania fungicydów – głównie to blokowanie procesów energetycznych grzybów w kiełkujących zarodnikach lub blokowanie biosyntezy ergosterolu (fungicydy triazolowe). Spektrum działania fungicydów: wąskie - selektywne (siarkowe, tylko mączniaki prawdziwe) szerokie - kompleksowe zwalczanie wielu gatunków grzybów (strobiluryny). Sposoby stosowania fungicydów: Opryskiwanie, opylanie, zaprawianie nasion, bulw i korzeni cebul, fumigacja, gazowanie, metody fizyczne (wysokie lub niskie temperatury, ozonowanie, promieniowanie UV).
  • 204. Możliwości ochrony 5. Szczegółowy program ochrony przed chorobami dotyczy 23 gatunków warzyw i dotyczy zarówno gatunków podstawowych (kapustne, cebula, marchew, pomidory, ogórki) oraz pozostałych tzw. „małoobszarowych” 6. Aktualny program ochrony warzyw jest szczegółowo opracowany i obejmuje najważniejsze choroby ,szkodniki i chwasty oraz najnowsze metody ich zwalczania z podaniem najnowszych środków ochrony; syntetycznych, biologicznych i pochodzenia naturalnego z przeznaczeniem dla produkcji konwencjonalnej, integrowanej i ekologicznej. 7. Aktualna lista środków syntetycznych dopuszczonych w Polsce do ochrony warzyw przed agrofagami zawiera liczną grupę nowoczesnych pestycydów i środków naturalnych, które stanowią pionierskie programy ochrony warzyw w Europie ( np. fungicydy z grupy strobilurin i insektycydy spinosady -makrocykliczne laktony i inne) 8. Nowe wymagania UE w zakresie obniżania lub likwidacji pozostałości pestycydów w świeżej masie niektórych gatunków warzyw, głównie liściowych, korzeniowych i innych, przeznaczonych dla przetwórstwa i zamrażalnictwa, ograniczają bądź eliminują stosowanie niektórych grup fungicydów. Rejestracja nowych jest bardzo kosztowna, długoletnia i ekonomicznie dla producentów środków nieopłacalna .
  • 206. Niedobory fosforu • Przy niedoborze fosforu następuje osłabienie tempa wzrostu i opóźnienie tworzenia róż. • Liście są drobne, ciemnozielone, stają się powoli fioletowe (najpierw nerwy, później całe liście – od wierzchołków). Objawy te mogą występować począwszy od fazy rozsady po rośliny w pełni wegetacji. • Przy nieznacznym niedoborze objawy widoczne są pod koniec wegetacji – na liściach okrywających róże.
  • 207. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Brzegowe zamieranie liści (syn. Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn) Niedobór wapnia
  • 208. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn) Niedobór wapnia
  • 209. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ wahań temperatury na rozwój róż brokułu i kalafiora Wahania temperatury w okresie formowania róż powodują przechodzenie roślin z fazy generatywnej do wegetatywnej i na odwrót – powstaje róża przerośnięta liśćmi.
  • 210. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Czerwone przebarwienia na łodygach świadczą o niedoborze azotu Niedostatek boru powoduje powstawanie pustych przestrzeni w łodygach (jamistość głąba)
  • 211. Niedobór boru • Niedobór boru szczególnie dotyczy gleb alkalicznych, nadmiernie wilgotnych, świeżo wapnowanych w czasie suchej i upalnej pogody. • Głód boru najczęściej ujawnia się w fazie zaawansowanego wzrostu roślin. • Róże kalafiora stają się brunatne (brunatne przebarwienia na różach) i mają tendencję do pękania. • Skutkiem braku boru jest nadmierne nasiąknięcie wodą tkanek łodygi, brązowienie pąków kwiatowych. • Deformacje stożków wzrostu.
  • 213. Deficyt molibdenu Objawy: • w fazie rozsady zanikanie stożka wzrostu • liście z zielonych robią się szarozielone do niebieskozielonych • przy większych niedoborach blaszka liściowa ulega redukcji (biczykowatość) • przy łagodnym niedoborze w późniejszej fazie rozwojowej powstają róże zdeformowane bez wartości handlowej. • brokuł wykazuje mniejszą wrażliwość na niedobór molibdenu Zapobieganie: • stosować 0,1% roztwór molibdenianu amonu lub sodu (około 4 litrów roztworu na 1 m2 rozsadnika)
  • 214.
  • 215. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż Nierównomierny rozwój pączków
  • 216. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż Omszenie róż Kaszowatość róż
  • 217. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Deformacja róży pod wpływem wysokiej temperatury w okresie jej formowania. Zakres temperatury optymalnej: 14 –20 o C
  • 218. Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne Żółknięcie róż pod wpływem światła Fioletowienie róż – wysoka temperatura, światło susza wahania temperatury
  • 219. Kapustowate Czerń krzyżowych Czarna zgnilizna kapusty Mokra zgnilizna kapustnych
  • 220. Mączniak rzekomy na kapuście pekińskiej
  • 221. Amistar 250 SC Signum 33 WG Czerń krzyżowych - alternarioza
  • 222. Czerń krzyżowych - alternarioza
  • 223. Nowa możliwość ochrony kalafiora przed chorobami Czerń krzyżowych Mączniak rzekomy Amistar 250 SC – 0,8 L/ha 2 zabiegi w okresie zagrożenia Scorpion 325 SC – 1,0 l/ha
  • 225. Najgroźniejsza choroba roślin kapusiowatych – Kiła kapusty Plasmodiophora brassicae Poważny i stały problem w uprawach warzyw kapustowatych
  • 226. Kiła kapusty Warunki rozwoju - wilgotna gleba - zakażona gleba lub substrat do produkcji rozsady - rozwojowi choroby sprzyja niskie pH 5,3-5,7 i temperatura 22-24ºC (min. 14°C, max. 35°C) - najczęściej występuje na glebach lekkich i pseudobielicowych, najmniej na gliniastych (rędziny) Profilaktyka Altima 500 SC (2 l/ha) Perlka (0,7-1 t/ha) (2-3 dni przed siewem) doglebowo Topsin M 500 SC (25 ml/1l wody) zaprawianie Podlewanie korzeni Altima 500 SC - 0,05% (1 litr roztworu na 10 roślin w dołki do sadzenia rozsady) można podlewać multiplaty lub rozsadnik przed sadzeniem w pole 1,5 l/ m2 Ernia 1,5% + Cauli Active Start 1,5% - 1-2 dni przed posadzeniem, moczenie sadzonek lub obfite podlewanie
  • 227. Kiła kapusty na rozsadzie kapustnych
  • 228. Zagrożenie tą chorobą może się poważnie zwiększyć z chwilą podjęcia na szeroką skalę produkcji biopaliw w Polsce w oparciu o rośliny oleiste z rodziny kapustowatych: rzepaki, gorczyca i inne. Rzepak + Gorczyca – 760 000 ha ok. 25 30 % upraw porażonych Kiła kapustowatych
  • 229. Integrowana Metoda Ochrony Roślin Kapustowatych przed Kiłą Plasmodiophora brassicae 1. Zmianowanie - płodozmian 4 - 5 letnia przerwa w uprawie roślin kapustowatych na tym samym stanowisku. 2. Wapnowanie gleb kwaśnych, pH poniżej 6,0 (2-4 tony) nawozu wapniowego (forma tlenkowa lub wodorotlenkowa) inne formy wapnia mało efektywne. 3. Usuwanie z pola porażonych korzeni roślin przed ich zmacerowaniem 4. Uprawa roślin przedplonowych, naturalnie przyśpieszających zanikanie zarodników przetrwalnikowych P. brassicae : por, pomidory, fasola, ogórki, owies, gryka, rośliny aromatyczne (mięta), czarny ugór. 5. Zabiegi profilaktyczne : chemiczne odkażanie gleby na rozsadnikach w tunelach foliowych, inspektach oraz ziemi do produkcji doniczek Nemazin 97 FG. 6. Analiza próbek gleby z pól rozsadników oraz substratów torfowych na obecność Plasmodiophora brassicae (Instytut Warzywnictwa, Skierniewice)
  • 230. Kiła kapustowatych 7. Profilaktyczne stosowanie doglebowo środków: Altima 500 SC w dawce 2- 3 L /ha opryskiwanie powierzchni gleby i wymieszanie do głębokości 10 cm. Profilaktycznie azotniak (Perlka) 500 – 1500 kg/ha) 1 - 2 tygodnie przed sadzeniem. 8. Podlewanie rozsady w tackach plastikowych przed sadzeniem w pole roztworem Altima 500 SC lub Ranman 400 SC (0,05% 0,5 L/tacę lub 100 ml pod roślinę) 10.Uprawa odmian odpornych na P. brassicae (odporne biała głowiasta, kalafiory). 11.Uprawa roślin chwytnych (gorczycy) >>>> Obniżenie stopnia zasiedlenia gleby przez P. brassicae
  • 231. Ochrona przedzbiorcza kapusty głowiastej Szara pleśń Zgnilizna twardzikowa Ochrona: Contans XX – 4-8kg/ha na 2 miesiące przed sadzeniem - doglebowo Środek biologiczny b. skuteczny
  • 232. Ochrona po posadzeniu w pole wczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska Choroby glebowe Odkażanie ziemi kompostowej I gleby na rozsadnikach Nemasol 510 SL 70ml/m2 Topsin M 500 SC 250/m3 Polyram Energy 840 SL 250 ml/m3 Preparat dokładnie wymieszać z glebą na głębokość 10-15 cm. Mączniak rzekomy Opryskiwanie rozsady od fazy 1-2 liścia co 7-10 dni lub podlewać stosując 2 l cieczy na m2 Ekonom MM 72 WP 2 kg Polyram 70 WG 1-2 kg lub 0,1% Rywal 72 WP 2kg Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l W przypadku wystąpienia choroby Czerń krzyżowych Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipca Amistar 250 SC 0,8 l Rowral Aquaflo 500 SC 1 l Scorpion 325 SC 1 Signum 33 WG 0,75-1 kg Topsin M 500 SC 1 l Zato 50 WG 0,25 kg 14 14 21 14 3 14 Amistar i Signum chronią kompleksowo Kapustne
  • 233. Ochrona po posadzeniu w pole wczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska Zgnilizna twardzikowa Choroby powodowane przez Sclerotinia spp Contans WG 0,8g/m2 ; 8k/ha Stosować na 10-30 dni przed siewem lub sadzeniem wymieszać z glebą na gł. 10 cm, nie stosować innych ś.o.r Kiła kapusty Oprysk zapobiegawczo 10-15 dni po posadzeniu w pole, następny po 30-35 dniach Ernia 2,5 l/ha 2x Szara pleśń Zgnilizna twardzikowa Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipca Amistar 250 SC 0,8 l Conntans WG 8kg Polyversum WP 0,15-0,2 kg Rowral Aquaflo 500 SC 1 l Signum 33 WG 0,75-1 kg Topsin M 500 SC 1 l Teldor 500 SC 1,5 l 14 nd nd 14 21 33 Amistar i Signum chronią kompleksowo Kapustne
  • 234. CEBULA Problemy ze wschodami cebuli brak zapraw, wpływ herbicydów Brak zapraw nasiennych ? Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS
  • 235. 2 1 Największe zagrożenia chorobowe cebuli ostatnich lat: Choroby pochodzenia glebowego + nicienie 1. Biała zgnilizna cebuli - Sclerotium cepivorum 2. Różowa zgnilizna korzeni (korkowatość) - Pyrenochaeta terrestris 3. Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp 4. Niszczyk zjadliwy - Ditilenhus dipsaci 3 4 4 CEBULA
  • 236. Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp, narastający problem chorobowy cebuli w Polsce Na plantacjach z siewu, dymki i na plantacjach nasiennych
  • 237. Mączniak rzekomy (Peronospora destructor) cebula nasienna Cebula z siewu ozimego Ochrona kompleksowa – śr. strobilurinowe : Amistar 250 SC - 0,8 l/ha Amistar Opti 480 SC Scorpion 325 S.C. – 1,0 l/ha Ridomil Gold MZ 68 WG i inne wg programu CEBULA
  • 238. Bakteriozy cebuli Burkholderia cepacia B. gladioli pv .cepacia B. gladioli pv. gladioli Erwinia carotovora subsp.carotovora Szansa ochrony Timorex Gold 24 EC lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,3%) dezynfekcja interwencyjna x2 przed załamaniem szczypioru w razie zagrożenia lub gradobicia, zalania pola itp..
  • 239. Bakteriozy cebuli Proponowany program interwencyjnej ochrony: Amistar 250 SC +Timorex Gold lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,5%) ekologiczny dezynfektant Anomalia pogodowe na przełomie lipca i sierpnia są w Polsce częstym zjawiskiem i mogą powodować podobne zjawiska
  • 240. Alternarioza naci marchwi • w okresie wschodów powoduje zgorzel siewek • u starszych roślin atakuje liście i korzenie • na liściach i ogonkach pojawiają się brązowo czarne plamy zlewające się ze sobą • w przypadku silnego porażenia następuje przedwczesne zasychanie naci co wpływa na obniżkę plonu • objawy na korzeniach widoczne są dopiero w przechowalni w postaci brunatno czarnych wklęsłych plam Warunki rozwoju • zakażone nasiona • kilkudniowe okresy ciepłej (25-27°) i deszczowej pogody przyśpieszają porażenie roślin Profilaktyka i zwalczanie • przestrzegać 3-4 letniego zmianowania • wysiewać nasiona zdrowe najlepiej zaprawione • monitorować plantację od połowy lata (VII-VIII) i stosować ochronę
  • 241. • Alternarioza naci, Czarna zgnilizna korzeni Metody ochrony: PŁODOZMIAN - ZMIANOWANIE •Opryskiwanie roślin po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do okresu zbiorów. • Liczba zabiegów 2- 4 co 7 - 10 dni w zależności od zagrożenia chorobą lub stopniem tolerancji odmiany Środki ochrony •Amistar 250 SC - 0,8 l /ha) •Signum 33 WG – 0,75 kg •Scorpion 325 SC – 1,0 l/ ha •Nativo 75 WG – 0,3 kg /ha Dezynfekcja - Huwa-San 50 TR (0,2%) Marchew
  • 242. • objawia się w postaci rudawo brązowych okrągłych plam z białawym środkiem rozmieszczonych najczęściej na obrzeżach liści i łodyg • przy dużym nasileniu choroby plamy zlewają się, liście ulegają stopniowemu zasychaniu • chwościk marchwi występuje współrzędnie i powoduje podobne objawy chorobowe jak alternarioza naci Warunki rozwoju • pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu • patogen rozwija się bardzo szybko w warunkach wysokiej wilgotności powietrz i umiarkowanej temperaturze Profilaktyka i zwalczanie • przestrzegać 2-3 letniej przerwy w uprawie • lustrować plantację i przeprowadzać zabiegi ochronne
  • 244. Zgnilizna twardzikowa Sprawcą choroby jest polifagiczny grzyb atakujący pod koniec okresu wegetacyjnego. Profilaktyka i zwalczanie - staranne i głębokie zaoranie resztek pożniwnych - przestrzegać co najmniej 3 letniego zmianowania - nie uprawiać po roślinach: sałata, fasola
  • 245. • liście, pędy zaatakowanych roślin pokrywa biały mączysty nalot • występuje zwykle w końcowej fazie wzrostu roślin i nie powoduje większych strat w plonie roślin • groźny jest na plantacjach nasiennych • nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu • unikać przenawożenia azotem Warunki rozwoju • zimuje stadium workowe w resztkach należących do rodziny baldaszkowatych • wczesną wiosną choroba rozwija się na chwastach na których powstają zarodniki Mączniak prawdziwy Profilaktyka i zwalczanie konidialne infekujące plantacje • nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu • unikać przenawożenia azotem • w okresach sprzyjających rozwojowi stosować ochronę
  • 246. Marchew Rizoktonioza marchwi Rhizoctonia solani
  • 247. Marchew Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp) Choroba okresu przechowania
  • 248. Marchew Choroby marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp) Czarna plamistość korzeni marchwi (Rhexocercosporidium carotrae) Ciężka, zlewna i nieprzepuszczalna gleba
  • 249. Warzywa korzeniowe Choroby pietruszki i marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania nowy problem - Ordzawienia korzeni pietruszki - Plamistość bakteryjna marchwi (Xanthomonas campestris pv carotae)
  • 250. Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r. Nazwa środka substancja czynna działanie na roślinie działanie na chorobę Amistar 250 SC, Arastar 250 SC, Mirador 250 SC Samisto 250 SC, Starami 250 SC, Strobi 250 SC azoksystrobina wgłębny systemiczny zapobiegawczy Amistar Opti 480 SC azoksystrobina chlorotalonil kontaktowy systemiczny zapobiegawczy Contans WG środek biologiczny działa na sklerocja grzybów z rodzaju Sclerotinia powodując ich rozpadanie Nativo 75 WG trifloksystrobina tebukonazol mezosystemiczny, systemiczny zapobiegawczy Rovral Aquaflo 500 SC iprodion kontaktowy zapobiegawczy Scorpion 325 325 SC azoksystrobina difenokonazol kontaktowy systemiczny zapobiegawczo Signum 33 WG boksalid piraklostrobina systemiczny interwencyjny Switch 62,5 WG cyprodinil, fludioksonil kontaktowy wgłębny zapobiegawczy interwencyjny
  • 251. Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r. Nazwa środka substancja czynna działanie na roślinie działanie na chorobę Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS tiuram kontaktowy zapobiegawczy Zato 50 WG trifloksystrobina mezosystemiczny interwencyjny
  • 252. Ochrona przed siewem Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka Karencja Uwagi Chorobotwórcze mikroorganizmy glebowe oraz przenoszone przez nasiona zaprawianie nasion Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS 4-5g / kg nasion Zabieg zabezpiecza w czasie wschodów Zgnilizna twardzikowa oprysk gleby przed siewem nasion Contans WG 4 - 8 kg/ha Środek zastosować na 10-30 dni przed siewem i wymieszać na gł. 10 cm
  • 253. Okres wzrostu i rozwoju roślin Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka na hektar Karencja Uwagi Alternarioza naci marchwi Czarna zgnilizna korzeni oprysk Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l Arastar 250 SC 0,8 l Mirador 250 SC 0,8 l Nativo 75 WG 0,3 kg Rovral Aquaflo 500 SC 1,5 l Samisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 l Signum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 l Strobi 250 SC 0,8 l Switch 62,5 WG 0,8 kg Zato 50 WG 0,25 kg 10 14 10 10 21 28 10 14 14 10 14 7 10 Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata Septorioza naci marchwi oprysk Amistar 250 SC 0,8 l Sammisto 250 SC 0,8 l 10 10
  • 254. Okres wzrostu i rozwoju roślin Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka na hektar Karencja Uwagi Mączniak prawdziwy oprysk Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 l Arastar 250 SC 0,8 l Mirador 250 SC 0,8 l Nativo 75 WG 0,3 kg Samisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 l Signum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 l Strobi 250 SC 0,8 l Switch 62,5 WG 0,8 kg Zato 50 WG 0,25 kg 10 14 10 10 21 10 14 14 10 14 7 10 Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata Zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czarna plamistość korzeni marchwi, plamistość zgorzelowa, rizoktonioza korzeni marchwi, sucha zgnilizna korzeni, parch zwykły marchwi, mokra zgnilizna korzeniowa
  • 255. POMIDOR polowy i pod osłonami Najważniejsze zagrożenia w Polsce w 2013 roku: • Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans) • Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomato) • Aalternarioza pomidora (Alternaria sp) • Szara pleśń (Botrytis cinerea)
  • 256. POMIDOR polowy i pod osłonami Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans) Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomato Rak bakteryjny pomidora – dezynfekcja roślin przed zbiorem i po zbiorze owoców nadtlenkiem wodoru (Huwa-San TR 50 0,1%)
  • 257. Pomidor – problemy z chorobami bakteryjnymi • Bakteryjna cętkowatość pomidora Metody ochrony: - wysiewać zdrowe nasiona, odkażać i dezynfekować glebę, podłoża, szklarnie, tunele foliowe i inne pomieszczenia do produkcji rozsady. - opryskiwać rośliny od chwili pierwszych zagrożeń, objawów chorób bakteryjnych co 7-10 dni. W razie dużego zagrożenia zabiegi kontynuować do zbiorów owoców. - Środki miedziowe 7 dni karencji : Champion 50 WP, Funguran OH 50 WP, Miedzian 50 WG - 0,3% Huwasan 50 TR – 0,1% i inne.
  • 258. Pomidor Sprawcy chorób zgorzelowych rozsady : : Pythium, Fusarium, Pfytophthora, Alternaria i inne Zgnilizna pierścieniowa Fytoftoroza •Metody ochrony: - Podlewanie roślin po pikowaniu i przed posadzeniem na miejsce stałe 1,2 krotnie co 7-10 dni: Previcur Energy 840 SL- 0,1% -0,15% lub Agro Propamokarb Plus 840 SL Topsin 500 SC (0,15%) Huwa-San TR 50 – 0,1-0,2% dezynfektant
  • 259. OGÓRKI Najważniejsze zagrożenia w Polsce: Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis) Problemy ze wschodami (brak zaprawy Apron 350 (metalaksyl) zalane pola chłody
  • 260. OGÓRKI Powszechne mylenie objawów kanciastej plamistości i mączniaka rzekomego Mechaniczne otarcia Kanciasta bakteryjna plam. Mączniak rzekomy
  • 261. Mączniak rzekomy Mączniak rzekomy dyniowatych OGÓRKI
  • 262. OGÓRKI Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka – epidemiczne występowanie w 2013 Dezynfekcja – Huwa-San – 0,1-0,2% bezpośrednio po zbiorze owoców Nie zbierać owoców gdy rośliny są mokre
  • 263. Mączniak rzekomy ogórków odmiany standardowe (Śremski F1) Metody ochrony: Opryskiwanie roślin rozpocząć od końca czerwca co 7 dni lub wg. sygnalizacji: - Infinito687,5 SC -1,6 l/ha - Ranman 400 SC TwinPack -0,2l + 0,15 l/ha - Acrobat MZ 69 WG - 2-3 kg /ha - Curzate M 72,5 WP – 2,0 kg /ha - Valbon 72 WG – 1,75 kg /ha -Nowość Orvego 525 SC – 0,8 l/ha -I inne sygnalizacja OGÓRKI
  • 264. Sposób działania fungicydu na roślinie Kontaktowy Wgłębny układowy Altima 500 SC IP Acrobat MZ 69 WP IP Antracol 70 WG IP Curzate Cu 49.5 WP IP Basamid 97 GR Curzate M 72,5 WP IP Champion 50 WP IP Ekonom MC 72,5 WP IP Cuproxat 345 SC IP Helm Cimi 72,5 WP IP Dithane Neo Tec 75 WG IP * Navaho 50 WG Flowbrix 380 SC IP Revus 250 SC IP Funguran A Plus 50 WP Solace M72,5 WG Funguran Forte 50 WP Switch 62,5 WG IP Funguran – OH 50 WP IP Tanos 50 WG IP Funguran EASY 50 WP Toska 72,5 WP IP Gwarant 500 SC Valbon 72 WG IP Indofil 80 WP Kaptan zawies. 50 WP IP * Kocide 101 WP IP Kocide 2000 35 WG Mag 50 WP IP MAC – Mankozeb 75 WG Menno Florades 90 SL Miedzian 50 WG IP Miedzian 50 WP IP Amistar Opti 480 SC Amistar 250 SC IP * Ascom 250 SC Atol 250 SC Atos 250 SC Azzox Gold 250 SC * Agro Propamocarb Plus 840 SL IP Arastar 250 SC IP Armetil M 72 WP IP Ekonom 72 WP IP Ekonom MM 72 WP IP Fungaflor 200 EC IP Domark 100 EC IP Galben M 73 WP Infinito 687,5 SC Konkret Mega 72 WG Mildex 711,9 WG Nimrod 250 EC IP Planet 72 WP Previcur Energy 840 SL IP Ridomi Gold MZ 67,7 WG IP Fungicydy
  • 265. Sposób działania fungicydu na roślinie cd. Kontaktowy Wgłebny Układowy Miedzian Extra 350 SC IP Nemasol 510 SL IP Nemazin 97 XX Nordox 75 WG IP Penncozeb 80 WP * Polyram 70 WG * IP Polyversum WP * IP Ranman 400 SC Twinpack Revus 250 SC ** IP Ridomil Gold MZ 67,8 WG * IP Rovral Aquaflo 500 SC IP Rovral FLO 255 SC ** Rywal 72 WP IP Sadoplon 75 WP IP Sancozeb 80 WP ** IP Teldor 500 SC * IP Tewa 50 WG Timorex Gold 24 EC IP Tiotar 80 WP Unikat 75 WG IP Vondozeb 75 WG * IP Zaprawa Nas. T 75 DS/WS * IP Sarox T 500 FS IP Signum 33 WG IP Strobi 250 SC IP Topsin M 500 SC * IP Zato 50 WG IP
  • 266. Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne Gr. chemiczna Subst. czynna Nazwa handlowa środka ditiokarbaminian 9% dimetomorfu 60% mankozebu Acrobat MZ 69 WP 70% propinebu Antracol 70 WG 75% mankozebu Dithane Neo Tec 75 WG 80% mankozebu Indofil 80 WP 75% mankozebu MAC- Mankozeb75 WG 80% mankozebu Penncozeb 80 WP 70% metiramu Polyram 70 WG 75% tiuramu Sadoplon 75 WP 80% mankozebu Sancozeb 80 WP 75% mankozebu Vondozeb 75 WG 75% tiuramu Zaprawa Nas. T 75 DS anilina 500g fluazynamu Altima 500 SC 500g fluazynamu Zignal 500 SC
  • 267. Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne strobiluryna 250g azoksystrobiny Amistar 250 SC 250g azoksystrobiny Arastar 250 SC 250g azoksystrobiny Atol 250 SC 250g azoksystrobiny Atos 250 SC 250g azoksystrobiny Ascom 250 SC 250g azoksystrobiny Azzox Gold 250 SC 250g azoksystrobiny Strobi 250 SC 500g trifloksystrobiny Zato 50 WG ftalany, strobiluryna 400 g chlorotalonil 80 g azoksystrobiny Amistar Opti 480 SC fenyloamid ditiokarbaminian 8% metalaksylu 64% mankozebu Armetil M 72 WP Ekonom 72 WP Ekonom MM 72 WP Konkret Mega 72 WG Planet 72 WP Rywal 72 WP 3,8% metalaksylu 64% mankozebu Ridomil Gold MZ 67,8 WG
  • 268. Zapobiegawczy interwencyjny leczniczy Altima 500 S.C. Amistar Opti 480 SC Amistar 250 SC Arastar 250 SC Ascom 250 SC Azzox Gold 250 SC Basamid 97 GR Champion 50 WP Cuproxat 345 SC Dithane Neo Tec 75 WG Flowbrix 380 S.C. Funguran A Plus 50 WP Funguran – OH 50 WP Fungaran EASY 50 WP Funguran Forte 50 WP Galben M 73 WP Gwarant 500 SC Indofil 80 WP Kaptan zawies. 50 WP Kocide 101 WP Kocide 2000 35 WG Mag 50 WP MAC – Mankozeb 75 WG Agro Propamocarb Plus 840 SL Acrobat MZ 69 WP Aliette 80 WP Antracol 70 WG Curzate Cu 49.5 WP Curzate M 72,5 WP Ekonom MC 72,5 WP Ekonom MM 72 WP Fungaflor 200 EC Helm Cymi 72,5 WP Infinito 687,5 SC Mildex 711,9 WG Navaho 50 WG Planet 72 WP Polyram 70 WG Previcur Energy 840 SL Revus 250 S.C. Solace M72,5 WG Zato 50 WG Domark 100 EC Nimrod 250 EC Toska 72,5 WP Sposób działania fungicydu na chorobę
  • 269. Sposób działania fungicydu na chorobę cd. Zapobiegawczy Interwencyjny Leczniczy Menno Florades 90 SL Miedzian 50 WG Miedzian 50 WP Miedzian Extra 350 SC Nemasol 510 SL Nemazin 97 XX Nimrod 250 EC Nordox 75 WG Penncozeb 80 WP PILAR-Chlorotalonil 500 SC Polyram 70 WG Polyversum WP Ranman 400 SC Twinpack Ridomil Gold MZ 67,8 WG Rovral Aquaflo 500 SC Rovral FLO 255 SC Rywal 72 WP Sadoplon 75 WP Sancozeb 80 WP Sarox T 500 FS Strobi 250 SC Teldor 500 SC Timorex Gold 24 EC Rovral Flo 255 SC Signum 33 WG Switch 62,5 WG Tanos 50 WG Tewa 50 WG Topsin M 500 SC Valbon 72 WG
  • 270. Zapobiegawczy Interwencyjny Leczniczy Tiotar 800 SC Unikat 75 WG Vitavax 200 FS Vondozeb 75 WG Zingal 500 SC Sposób działania fungicydu na chorobę cd.
  • 271. Substancja mankozeb Acrobat MZ 69 WP Armetil M 72 WP Curzate M 67,2 WP Curzate M 67,2 WG Dithane Neo Tec 75 WG Ekonom MC 72,5 WP Galben M 73 WP Helm-Cymi 72,5 WP Indofil 80 WP Manconex 80 WP Penncozeb 80 WP Ridomil Gold MZ 67,8 WG Sancozeb 80 WP Toska 72,5 WP Unikat 75 WG Valbon 72 WG Vondozeb 75 WG mankozeb 60% + dimetomorf 9% mankozeb 64% + metalaksyl 8% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 75% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 65% + benalaksyl 8% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 80% mankozeb 80% mankozeb 80% mankozeb 3,8% + metalaksyl 64% mankozeb 80% mankozeb 68% + cymoksanil 4,5% mankozeb 68,9 + zoksamid 6,15% mankozeb 70% + bentiowalikarb 1,75% mankozeb 75%
  • 272. preparaty przeznaczone do zaprawiania nasion w 2012 roku Preparat Dawka lub stężenie / patogen Gatunek Dithane Neo Tec 75 WG 2-5g / kg nasion zgorzel siewek nasiona warzyw Sancozeb 80 WP 2-3g/kg nasion zgorzel siewek bób, fasola, groch, dyniowate, kapusta, kalafior, burak ćwikłowy, cebula, pomidor Sarox T 500 FS 4ml / kg - zgorzel siewek groch Topsin M 500 SC 25 ml środka na 1 litr papki sporządzonej z gliny i torfu kapusta – kiła kapusty Zaprawa nasienna T 75 DS./WS 2-5g/kg chorobotwórcze mikroorganizmy bób, burak ćwikłowy, cebula, fasola, groch, kapustne, kapusta pekińska, marchew, pietruszka , dyniowate, pomidor, rzodkiewka, sałata, seler Sadoplon 75 WP 0,25% septorioza seler