Lịch sử 8

1. Bài 27:
KHỞI NGHĨA
YÊN THẾ VÀ PHONG
TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA
ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI
CUỐI THẾ KỶ XIX

2. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
2) Nguyên nhân khởi nghĩa:
3) Diễn biến:
4) Nguyên nhân thất bại – Ý nghĩa:

3. 1. Căn cứ:
LƯỢC ĐỒ CĂN CỨ YÊN THẾ
Câu hỏi:
Em hãy mô tả căn cứ Yên Thế?
+ Căn cứ Yên Thế nằm ở phía Tây Bắc Giang có
diện tích rộng chừng 40-50km2 gồm đất đồi là chủ
yếu, có cây cối rậm rạp, gò bụi um tùm.
+ Từ đây có thể đi thông sang Tam Đảo, Thái
Nguyên, xuống Phúc Yên, Vĩnh Yên. Địa hình rất
hiểm trở.

4. CĂN CỨ YÊN THẾ

5. HÌNH CHỤP BÊN TRONG CĂN CỨ YÊN THẾ

6. ĐÌNH LÀNG-NƠI ĂN THỀ CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ

7. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
- Yên Thế ở phía tây bắc tỉnh Bắc Giang.
- Địa hình đất đồi, hiểm trở.
2) Nguyên nhân khởi nghĩa:

8. 2) Nguyên nhân khởi nghĩa:
• Câu hỏi: “Nguyên nhân dẫn đến khởi nghĩa Yên Thế là
gì?”
• “Tình hình suy sụp của nông nghiệp Việt Nam dưới thời
Nguyễn đã làm cho nông dân nhiều vùng đồng bằng miền
Bắc buộc phải bỏ làng mạc đi nơi khác kiếm sống. Trong
đó, một số người đã lên Yên Thế. Từ giữa thế kỷ XIX, họ
bắt đầu lập ra một số làng mạc và tổ chức làm ăn, chống
lại các thế lực đe dọa từ bên ngoài tới.”
• “Khi thực dân Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng ra Bắc
Kỳ, Yên Thế trở thành đối tượng bình định đầu tiên của
chúng. Để bảo vệ cuộc sống của mình, nông dân Yên Thế
đã nổi dậy chống Pháp.”

9. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
- Yên Thế ở phía Tây tỉnh Bắc Giang.
- Địa hình đất đồi, hiểm trở.
2) Nguyên nhân khởi nghĩa:
- Thực dân Pháp cướp đất nông dân, họ vùng lên đấu tranh.
3) Diễn biến:

10. 3) Diễn biến:
Câu hỏi:
Khởi nghĩa Yên Thế chia làm mấy giai đoạn?
Chia làm 3 giai đoạn:
• Giai đoạn 1: 1884-1892
• Giai đoạn 2:1893-1908
• Giai đoạn 3:1909-1913.

11. a) GIAI ĐOẠN 1: 1884-1892
LƯỢC ĐỒ CĂN CỨ YÊN THẾ
CHÚ THÍCH
BỐ HẠ
KÉP
HỐ CHUỐI
NHÃ NAM
ĐÁP CẦU
BẮC NINH
BẮC GIANG
TUYÊN QUANG
THÁI NGUYÊN
LẠNG SƠN
VĨNH YÊN
HẢI PHÒNG
BIỂN ĐÔNG
SƠN TÂY
Pháp tấn công
Quân ta chống trả

12. ĐỀ THÁM
(HOÀNG HOA THÁM)
1858-1913
ĐỀ THÁM
(HOÀNG HOA THÁM)
1858-1913

14. ANH HÙNG BA BIỀU- CÁNH TAY PHẢI ĐẮC LỰC CỦA ĐỀ THÁM
ANH HÙNG BA BIỀU- CÁNH TAY PHẢI ĐẮC LỰC CỦA ĐỀ THÁM

15. BÀ BA CẨN-VỢ THỨ 3 CỦA ĐỀ THÁM

16. NGHĨA QUÂN YÊN THẾ

17. LÍNH PHÁP BỊ THƯƠNG

18. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
- Yên Thế ở phía Tây tỉnh Bắc Giang.
- Địa hình đất đồi, hiểm trở.
2) Nguyên nhân khởi nghĩa: Thực dân Pháp cướp đất nông
dân, họ vùng lên đấu tranh.
3) Diễn biến:
a) Giai đoạn 1: 1884-1892: Nhiều toán nghĩa quân hoạt động
riêng rẽ dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.
b) Giai đoạn 2: 1893-1908:
BÀI GHI

19. b) Giai đoạn 2: 1893-1908:
• Câu hỏi: “Em hãy cho biết cách đánh thông minh và sáng tạo của
Đề Thám thể hiện ở chỗ nào?”
“Nhận thấy tương quan lực lượng chênh lệch, Đề Thám tìm cách
giảng hòa. Nghĩa quân phục kích bắt được tên điền chủ người Pháp là
Secnay để nắm thế chủ động trong cuộc giảng hòa với Pháp.”
• Câu hỏi: “Tại sao Đề Thám lại xin giảng hòa lần thứ 2?”
“Thời gian hòa hoãn chưa được bao lâu, quân Pháp đã bội ước,
lại tổ chức tấn công. Để bảo toàn lực lượng, Đề Thám lại xin giảng
hòa lần 2 (Tháng 12-1897).”
• Câu hỏi: “Trong thời gian đình chiến lần 2, nghĩa quân và Pháp đã
có kế hoạch gì?”
“Nghĩa quân vừa khai khẩn đồn điền Phồn Xương, vừa sản xuất
tự túc lương ăn, vừa tăng cường sắm sửa vũ khí, ra sức luyện tập. Về
phía Pháp, trong thời gian này, chúng cũng ráo riết lập đồn bót, mở
đường giao thông, tạo mọi điều kiện cần thiết để đánh đòn quyết định
vào nghĩa quân.”

20. PHÁP CHUẨN BỊ TẤN CÔNG VÀO YÊN THẾ

21. PHÁP CHUẨN BỊ TẤN CÔNG VÀO YÊN THẾ

22. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
- Yên Thế ở phía Tây tỉnh Bắc Giang.
- Địa hình đất đồi, hiểm trở.
2) Nguyên nhân khởi nghĩa: Thực dân Pháp cướp đất nông
dân, họ vùng lên đấu tranh.
3) Diễn biến:
a) Giai đoạn 1: 1884-1892: Chưa có chỉ huy thống nhất, Đề
Nắm hy sinhĐề Thám thay thế.
b) Giai đoạn 2: 1893-1908: Nghĩa quân vừa xây dựng cơ sở
vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.
c) Giai đoạn 3: 1909-1913:
BÀI GHI

23. c) GIAI ĐOẠN 3: 1909-1913
LƯỢC ĐỒ CĂN CỨ YÊN THẾ
CHÚ THÍCH
BỐ HẠ
KÉP
HỐ CHUỐI
NHÃ NAM
ĐÁP CẦU
BẮC NINH
BẮC GIANG
TUYÊN QUANG
THÁI NGUYÊN
LẠNG SƠN
VĨNH YÊN
HẢI PHÒNG
BIỂN ĐÔNG
SƠN TÂY
Pháp tấn công
Quân ta chống trả
Quân ta rút lui
Câu hỏi: “Tại sao thực dân
Pháp mở cuộc tấn công quy mô
lên Yên Thế?
Giữa năm 1908, xảy ra vụ đầu độc lính
Pháp ở Hà Nội có sự tham gia của Đề
Thám. Nhân cơ hội này, thực dân Pháp
tập trung lực lượng tiêu diệt nghĩa quân

24. c) Giai đoạn 3: 1909 – 1913:
• Câu hỏi:
Nhờ vào đâu Đề Thám lẩn tránh được vòng vây của kẻ
thù suốt 4 năm?
• Do được sự che chở của bạn bè cũ và nhân dân tận tình
giúp đỡ nên Đề Thám vẫn sống yên ổn trong núi rừng Yên
Thế.
• Thực dân Pháp tìm kế hại Đề Thám. Chúng mua chuộc
những tên thủ hạ của ông. Đêm ngày 9 rạng sáng ngày
10/2/1913, chúng đã dùng cuốc bổ chết Đề Thám khi ông
đang ngủ, cắt đầu ông đem lĩnh thưởng. Đề Thám bị giết
hại. Sự kiện này đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của phong
trào nông dân Yên Thế.”

25. I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913):
1) Căn cứ:
- Yên Thế ở phía Tây tỉnh Bắc Giang.
- Địa hình đất đồi, hiểm trở.
2) Nguyên nhân khởi nghĩa: Thực dân Pháp cướp đất nông
dân, họ vùng lên đấu tranh.
3) Diễn biến:
a) Giai đoạn 1: 1884-1892: Chưa có chỉ huy thống nhất, Đề
Nắm hy sinhĐề Thám thay thế.
b) Giai đoạn 2: 1893-1908: Nghĩa quân vừa xây dựng cơ sở
vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.
c) Giai đoạn 3: 1909-1913: Pháp tấn công lớn vào Yên Thế,
lực lượng nghĩa quân hao mòn. 10/2/1913 Đề Thám hy
sinhPhong trào tan rã.
BÀI GHI

26. 4. Nguyên nhân thất bại – Ý nghĩa:
Câu hỏi: “Nguyên nhân thất bại của khởi nghĩa
Yên Thế?”
“Cuộc khởi nghĩa thất bại do so sánh lực lượng
giữa ta và địch quá chênh lệch, khởi nghĩa nổ ra
trong một vùng rừng núi hẻo lánh, ít liên hệ với
phong trào chung. Thực dân Pháp đã cấu kết với
quan lại, địa chủ phong kiến đàn áp phong trào.”
NHỮNG NGHĨA QUÂN BỊ XỬ TỬ

27. 4. Nguyên nhân thất bại – Ý nghĩa:
a. Nguyên nhân thất bại:
- Pháp còn mạnh, câu kết với phong kiến đàn áp phong
trào.
- Lực lượng nghĩa quân còn mỏng và yếu. Tổ chức, lãnh
đạo còn nhiều hạn chế.
b. Ý nghĩa lịch sử:
- Thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp
nông dân.
- Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp.
BÀI GHI

28. “Khởi nghĩa Yên Thế là phong trào đấu tranh tự
phát của nông dân lớn nhất trong những năm cuối thế kỷ
XIX đầu thế kỷ XX. Nguyên nhân trực tiếp làm bùng nổ
cuộc khởi nghĩa là nhu cầu bảo vệ lợi ích của nông dân
địa phương. Vì vậy, cuộc khởi nghĩa không chịu sự chi
phối của tư tưởng tôn quân, không bị ảnh hưởng bởi
những bước thăng trầm của phong trào Cần Vương.”
THẢO LUẬN:
Câu hỏi: Khởi nghĩa Yên Thế có những đặc điểm gì
khác so với các cuộc khởi nghĩa của phong trào Cần
Vương?

29. MỤC TIÊU
PHONG TRÀO NÔNG DÂN
YÊN THẾ
PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
LÃNH ĐẠO
PHƯƠNG THỨC
TÁC CHIẾN
THỜI GIAN
- Lòng yêu nước, chống
Pháp xâm lược.
- Bảo vệ lợi ích trước mắt
của nông dân địa phương.
- Nông dân
- Phong phú: đánh du kích,
phục kích bắt cóc, biết hòa
hõan đúng lúc…
- Gần 30 năm:
1884-1913
-Lòng yêu nước, chống
Pháp xâm lược.
-Bảo vệ ngôi vua, lập lại
chế độ phong kiến.
- Văn thân, sĩ phu yêu
nước
- Phòng ngự, đánh du
kích, đào hào, đặt cạm
bẫy…
- Cuộc khởi nghĩa dài
nhất là 10 năm

30. CẢ GIA ĐÌNH ĐỀ THÁM BỊ BẮT

31. NHỮNG NGHĨA QUÂN BỊ ĐI ĐÀY

32. CẢNH HỎI CUNG MỘT TÙ NHÂN

33. CẢNH GIAM CẦM NGHĨA QUÂN

34. NGHĨA QUÂN BỊ ĐƯA ĐI ĐÀY

35. NHỮNG NGƯỜI THAM GIA VỤ ĐẦU ĐỘC BỊ PHÁP XỬ TỬ

37. Nhà thờ Đề Thám và nghĩa quân tại Khu di tích Yên Thế

38. Tượng đài cụ Hoàng Hoa Thám tại khu di tích Yên Thế

39. Củng cố:
Pháp tấn công lớn vào Yên Thế, lực lượng
nghĩaquân hao mòn. 10/2/1913 Đề Thám
hy sinhPhong trào tan rã.
Nghĩa quân vừa xây dựng cơ sở vừa chiến
đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.
Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ
dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.
DIỄN BIẾN
GIAI ĐOẠN
1884 - 1892
1893 - 1908
1909 - 1913
TÍNH CHẤT
Là phong trào
đấu tranh tự
phát của nông
dân lớn nhất
trong những
năm cuối thế
kỷ XIX đầu
thế kỷ XX
ĐIỀN DỮ LIỆU THÍCH HỢP VÀO Ô VỀ
KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913)

40. Nguyên nhân thất bại của khởi nghĩa Yên Thế?
a ) Thực dân Pháp còn mạnh, sử dụng thủ đoạn
thâm độc.
b) Khởi nghĩa nổ ra trong vùng rừng núi hẻo
lánh, ít liên hệ với phong trào chung.
c) Cả a, b đều đúng
c)

41. Hẹn gặp lại các em!