ihtiyaç analizi yaklaşımı

1. IHTIYAÇ ANALIZI
YAKLAŞIMI
GÜLHAN EMİRLER

2. İHTİYAÇ ANALİZİ NEDİR?
■ İhtiyaç analizi, mevcut durum ile ulaşılmak istenilen durum arasındaki farkı
ortaya koymak amacıyla izlenecek bir süreçtir. Karşılanmayan ihtiyaçların
içerikleri, ne oldukları, sunulan ürün ve hizmetin elde edilmesindeki engeller,
yapılacak ihtiyaç analizi ile ortaya çıkacaktır.

3. Ihtiyaç analizi yaklaşımı nedir?
■ Üstün ve bakın grupların isteklerinden yola çıkarak ihtiyaçların belirlenmesidir.
İhtiyaçlar, çoğulcu grubun kararına göre belirlenir. Çok sayıda insan grubunun
katılımı önemlidir. Bu yaklaşımın amacı bir çok insanın ihtiyaç değerlendirme
sürecinde olması ile insan ilişkileri ve halkla bütünleşmesi esasına dayanır.

4. Ihtiyaç analizi aşamaları nelerdir?
■ Hazırlık: İhtiyacın değerlendirilmesi için hazırlık yapmak, öncelikli işlemlerin
belirlenmesi.
■ Bilgi toplama: İhtiyacın değerlendirilmesi için bilgi uygun veri toplama
araçlarıyla toplamak.
■ Bilgilerin analizi: Toplanan bilgilerin değerlendirilmesi ve analiz edilmesi.

5. İhtiyaç Belirleme Yaklaşımları
■ Analitik Yaklaşım: Geleceği öngörme vardır.
■ Farklar Yaklaşımı: Gözlenen başarı durumu ile beklenen başarı durumu
arasındaki fark, yani ihtiyaçtır.
■ Betimsel Yaklaşım: Var olan mevcut durum. Var olan bilgi ve beceriler vardır.
■ Demokratik Yaklaşım: öğretim programında yer alan tüm bireylerin ortak
görüşü vardır.

6. Ihtiyaç Belirleme Teknikleri:
■ Delphi (Anket): Temel amacı konu ile ilgili uzmanlardan görüş alınarak akılcı
bir yaklaşımla ortak görüş alınması esasına dayanır.
■ Progel (Dacum): Bir iş için gerekli işlemleri söz konusu işte bulunan deneyimli,
uzman kişilerle birlikte belirleme sürecine progel tekniği denir. Özellikle
eğitim çevrelerinde geliştirilen ve kullanılan bir tekniktir.
■ Gözlem: Genelde eğitimciler tarafından kullanılan gözlem tekniği okul
merkezli bilgi ve araştırma verilerine dayalıdır. Gözlem tekniğinde olaylar
gerçekleştiği ortamda incelenir ve ortaya çıkan ihtiyaçlar rahat tespit
edilebilir.
■ Testler – Ölçme Araçları: En çok yararlanılan tekniktir. Ölçme araçları bireyde
aranan özelliklerin ne kadarının var olduğunun saptanmasını sağlar. Testlerden
ise daha çok öğrenme güçlüklerini ortaya çıkarmak amacıyla program başında
ve program sürecinde yararlanılır.

7. ■ Kaynak Tarama: Yazılı dokümanlar vasıtasıyla ihtiyacın belirlenmeye
çalışılmasıdır.
■ Literatür Taraması: Son yıllardaki eğilimler, eğitim kurumları ve
üniversitelerdeki eğitim programlarının gelişimi incelenebilir.
■ Raporların Değerlendirilmesi: İlköğretim ve bakanlık müfettişleri ile YÖK
denetleme kurulunun hazırladıkları raporlar incelenebilir.
■ Mevcut Programın İncelenmesi: Mevcut programın eksik ve aksayan yönleri
tespit edilerek hangi boyutların birbiriyle ilişkili olarak nasıl düzenlenebileceği
düşünülebilir.