3. MITSUBISHI
PROTON
NISSAN
RENAULT
MERCEDES
NISSAN
PEOGEOT
VW
De proeftuin hybride en elektrisch rijden van Prestige GreenCab is enerzijds succesvol geweest,
anderzijds zijn niet alle ambities gerealiseerd.
Succesvol in de zin dat GreenCab (met name) in de aanloop van het project bij veel van de betrokke-
nen een gevoel van urgentie heeft aangewakkerd. Veel OEM autoleveranciers hadden 2012, 2013 of
later gepland voor de introductie van full electric modellen. Doordat we bij een heleboel
fabrikanten zijn langs geweest is dit 100% zeker naar voren geschoven.
De GreenCab proeftuin heeft er toe bijgedragen dat fabrikanten de druk begonnen te voelen.
Uiteindelijk heeft dat geleid tot de presentatie van de eerste ‘af fabriek’ volledig elektrische auto’s in
januari 2011 in Utrecht, als eerste in heel Europa.
Dat gevoel van urgentie is ook opgetreden bij gemeente Utrecht, die vooral ingegeven door het Green-
Cab project al vroeg in 2011 moest gaan nadenken over laadinfrastructuur in Utrecht en versneld beleid
moest gaan vormen over hoe, wat en waar.
Succesvol was ook de officiële start van het GreenCab proeftuin project in de vorm van de lancering
in januari 2011 in het stadhuis in Utrecht, waar ZKH Prins Maurits de eerste GreenCab heeft besteld. De
aftrap van de GreenCab proeftuin is door de pers breed opgepakt en heeft zelfs het 20:00 uur journaal
gehaald. Ook op de Deense televisie is een item verschenen over de GreenCab elektrische taxi’s.
Er zijn grofweg vier belangrijke knelpunten die we tijdens de proeftuin hebben ervaren en die ervoor
hebben gezorgd dat niet alle ambities zijn gerealiseerd.
We hadden de proeftuin willen rijden met veel verschillende modellen, om ook onderling vergelijk te
krijgen. De tijdige beschikbaarheid en betaalbaarheid bleek een probleem. De geringe actieradius in
combinatie met de nog beperkte (snel)oplaadinfrastructuur was operationeel gezien een groot issue.
Chauffeurs moesten te vaak opladen. Het leidde tot een niet renderende operatie en een slechte
acceptie onder chauffeurs voor elektrisch rijden. Er waren (vreemd genoeg) ook te weinig klanten die
‘longterm commitments’ wilden aangaan om voortaan elektrische taxi’s te bestellen, ondanks eerdere
toezeggingen..
Ondanks de knelpunten geloven we dat er op termijn, binnen een periode van 2-4 jaar, voor elk van
de vier genoemde knelpunten een oplossing zal komen. Er komen andere modellen, betere batterijen,
meer laadpunten en uiteindelijk ook bewustere klanten. Uiteindelijk geloven we echt dat elektrische
taxi’s als fijnmazige aanvulling op OV de toekomst hebben en zullen bijdragen aan een betere lucht-
kwaliteit in het binnenstedelijk gebied.
Samenvatting
4. Inhoudsopgave |
Beschrijving van het project 5.
Doelstellingen van het project 6.
Consortium en samenwerkingspartners 7.
Projectverloop 8.
Overzicht van voertuigen en laadinfrastructuur 10.
Overige resultaten van het project 11.
Conclusie 13.
Bijlagen
In gebruikname GreenCabs 15.
Gebruikerservaringen 16.
Gegenereerde publiciteit 21.
5. 5
1. Beschrijving van het project
De visie van Prestige Taxicentrale: “het faciliteren van fysieke ontmoetingen waarbij efficiënt omgegaan
wordt met energie en wegennetcapaciteit”. Vanuit deze visie zijn wij continue op zoek naar nieuwe
producten. De NS Zone taxi is zo’n dergelijk product dat wij samen met de NS ontwikkelt hebben. Vanuit
onze visie zijn we heel erg bezig met “last mile “ taxiconcepten. Alternatieven aanbieden voor bijvoor-
beeld het vervoer naar het trein/busstation of van een P+R locatie naar de binnenstad. Dit voorkomt dat
mensen zelf de auto nemen om het probleem te overbruggen en vervolgens het OV links laten liggen.
Hierbij lopen we tegen technisch/financiële problemen op. Deze zouden met een elektrisch voertuig
opgelost kunnen worden. Vanuit onze visie proberen we op deze manier bij te dragen aan een meer
geïntegreerde ketenmobiliteit.
Het Prestige GreenCab project draagt bij aan de volgende thema’s:
>> people (lucht en geluidskwaliteit binnenstedelijke omgeving en gezondheid)
>> planet (efficiënt omgaan met energie en grondstoffen)
>> profit (kostenbesparing, bereikbaarheid en werkgelegenheid)
Doordat een taxi toegankelijk is voor iedereen, kan het grote publiek gemakkelijk ervaren hoe het voelt
om met een elektrisch voertuig te rijden. Op deze manier wordt er draagvlak gecreëerd. Omdat het pu-
bliek nu ook de keuze heeft om te kiezen tussen vervuilend en schoonvervoer wordt het actief betrok-
ken bij het project en bewust gemaakt van haar keuze mogelijkheden. Het stimuleert de overheid en
autobouwers om de huidige ontwikkelingen niet alleen te focussen op particuliere woon-werk toepas-
singen (met lange oplaad tijden).
6. 6
2. Doelstellingen van het project
Binnen de taxibranche is er behoefte aan imago verbetering en het terugdringen van vervoer - en on-
derhoudskosten. Besparen van brandstof en energie maakt hier deel vanuit. Het toepasbaar maken van
elektrisch aangedreven voertuigen voor het vervoer van personen zou wel eens de grootste innovatie
in de taxi branche van deze eeuw kunnen betekenen.
Om tot een betrouwbare invoering van elektrisch aangedreven voertuigen in de taxibranche te komen
dienen de voertuigen te voldoen aan de eisen gesteld door de heavy user omgeving:
>> Kan het elektrisch aangedreven voertuig minimaal 600 km per dag rijden en binnen een korte tijd-
worden opgeladen zonder dat de levensduur van de batterij korter dan 4 jaar wordt
>> Wat gebeurt qua onderhoudskosten en veiligheid met een elektrisch voertuig als het 24 uur per dag
en 7 dagen in de week wordt gebruikt. Met andere woorden: Hoe betrouwbaar is het voertuig in
een operationele omgeving.
>> Welke praktische problemen kom je tegen in de dagelijkse praktijk bij veelvuldig opladen van elek-
trisch vervoertuigen
Bovenstaande eisen werpen vragen op die de introductie van elektrische voertuigen in de
weg staan:
>> Welke oplaadtechniek komt het meest in de buurt van bovenstaande eisen.
>> Hoe dient de openbare en of particuliere infrastructuur er uit te zien.
>> Kunnen de voertuigen door middel van een energiemanagement – ritplanningsysteem dusdanig in
gepland worden zodat het niet kunnen gebruiken (down time) tot een minimum beperkt blijft.
>> Kunnen de oplaadtijden geoptimaliseerd worden zodat ze gelijk een dieselvoertuig zijn.
De laatste twee vragen zijn essentieel omdat de kernactiviteit van taxicentrales ‘het zo effectief mo-
gelijk plannen van taxivervoer’ is (cq het tegengaan van onbeladen kilometers en wachttijd). Het biedt
daarnaast de mogelijkheid om de introductie en technische doorontwikkeling van (de volgende) elek-
trische voertuigen te versnellen. Voor ons als taxibedrijf is de achterliggende vraag of het personen-
vervoer veilig en economisch verantwoord met elektrische aangedreven voertuigen uitgevoerd kan
worden. Indien dat het geval is zal dit een grote stimulans vormen richting de branche en de overheid.
Tevens wordt een grote bijdrage geleverd aan binnenstedelijke luchtkwaliteit en de acceptatie van het
elektrisch autorijden bij het grote publiek.
Om deze redenen willen wij de voertuigen dan ook testen in al onze vervoerbehoeftes. Van keten na
transport (zoals de NS-zone taxi) tot leerling en ziekenvervoer, maar ook schiphol en hotel vervoer,
beltaxi vervoer, shuttle vervoer en het zakelijke/ VIP / directie vervoer. Op termijn willen wij voertuigen
kunnen inzetten voor reguliere passagiers, ouderen, ziekenvervoer, rolstoelpassagiers en scootmobiels.
7. 7
3. Consortium en samenwerkingspartners
3.1 Welke partijen zitten in het consortium (officiele aanvragers)
In het project is er sprake van een samenwerkingsverband tussen diverse firma’s en Prestige Taxicen-
trale te weten:
>> Mitsubishi Nederland
>> Renault Nederland
>> Peugeot Nederland
>> Kyoto Lease
>> Essent
>> Stedin
>> Gemeente Utrecht
>> TNO-Automotive
3.2 Met welke andere partijen is samengewerkt in het project?
Nissan Motor Company was uiteindelijk na Mitshubishi Nederland de tweede leverancier met ‘af fabriek’
volledig elektrische auto’s. Omdat we niet alleen met Mitsubishi wilden werken en Peugeot en Renault
afvielen hebben we voor het project ingezet op de NISSAN Leaf.
Na veel inspanning is het gelukt om op het einde van het 2de kwartaal 2011 2 Nissan Leaf te laten afle-
veren. De 4 Nissan Leaf die we voor levering juni verwachtten zijn uiteindelijk oktober 2011 geleverd in
verband met de Tsunami in Japan.
3.3 Welke wijzigingen m.b.t. de projectpartners hebben plaatsgevonden t.o.v. de aanvraag?
Met Peugeot is uiteindelijk niet samengewerkt simpel weg omdat ze geen voertuig hebben geleverd.
De Renault Fluence is niet in de proeftuin opgenomen. De oplaadfunctionaliteit (geen DC optie) en de
geringe kofferruimte stonden uiteindelijk het gebruik van dit model auto in de weg.
inzetbaarheid van het voertuig hiermee beperkt. De kofferruimte werd bijna volledig in beslag genomen
door de batterijbehuizing. Het gevolg was dat er slechts ruimte was voor 3 piloten tassen, maar niet
voor normale koffers of het meenemen van een opvouwbare rolstoel. De inzetbaarheid van het voer-
tuig werd hierdoor aanzienlijk verslechterd, net als de business case.
3.4 Hoe was de samenwerking met de partners?
De samenwerking met de diverse (oorspronkelijke) partners is sterk wisselend.
De relatie met Stedin, Mitsubishi, Kyotolease en Epyion is zeer goed. Ze waren erg betrokken en kwa-
men na wat ze beloofd hadden.
Het contact met de gemeente Utrecht is goed verlopen. We hebben gezien dat het GreenCab project
het maken en uitvoeren van beleid ten aanzien van laadinfrastructuur in de stad Utrecht in een stroom-
versnelling heeft gebracht. Inmiddels zijn er in Utrecht al 57 openbare oplaadlocaties (per half juli) in
gebruik genomen. Het eerste oplaadpunt is opengesteld voor elektrische rijders in juni 2011 aan de
Mariaplaats. Los daarvan zijn er door toedoen van het GreenCab project twee snellaad oplaadpunten bij
BP stations in Utrecht gerealiseerd (Waterlinieweg en Cartesiusweg).
Met TNO hebben we zwaar onderhandeld over de vergoeding van hun inzet. Uiteindelijk zijn we niet
tot overeenstemming gekomen. De inzet van TNO zou een onevenredig gedeelte van het totale budget
nemen. In overleg met Agenschap is destijds besloten om af te zien van deelname van TNO aan het
project. De inzet van Essent is zwaar tegen gevallen. Men heeft niet de bereidheid gehad om concreet
aan het project bij te dragen in de vorm van oplaadapperatuur. Wel hebben we met hen wel een groen
stroom contract afgesloten. Hun rol is beperkt tot stroomleverancier.
8. 8
4. Projectverloop:
4.1 Is het plan volgens de oorspronkelijke opzet uitgevoerd? Zo nee, licht toe.
4.1.1 laadinfrastructuur veel duurder uitgevallen
De kosten voor de oplaadinfrastructuur op de Biezenwade zijn veel duurder uitgevallen dan begroot. De
structurele aansluitkosten voor een (niet begrote) zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet waren
dusdanig hoog dat we op zoek moesten gaan naar alternatieve (schakel)oplossingen. Uiteindelijk heb-
ben leverancier Epyon en netwerkbeheerder Stedin goed meegedacht om dit probleem te tackelen (zie
paragraaf 5.5).
4.1.2 projectmanagement
De kosten voor projectmanagement zijn verkeerd begroot. In de praktijk blijkt dat deze veel hoger zijn.
De reden is dat een deel van de technologie nog ontwikkeld moet worden en dat voertuigen niet aan-
wezig zijn. Om met name de focus van de directeur en de projectleider zoveel mogelijk op het project te
behouden en tegelijkertijd de activiteiten beter in de organisatie in te bedden, hebben we besloten een
operationeel directeur in te zetten. Dat een dergelijke rol nodig is, was niet voorzien ten tijde van het
schrijven van het plan.
4.1.3 beschikbaarheid normale voertuigen
De beschikbaarheid van de voertuigen is een groot probleem geweest. Het is overduidelijk dat de markt
wat dat betreft in 2011 en 2012 nog in de kinderschoenen stond. Zoals in de tussenrapportage reeds ge-
meld zijn we druk in de weer geweest om alternatieve voertuigen in het project te krijgen, waaronder
BYD, Detroit Electric, Lee Motors, Volvo en Mercedes Benz. Het meest concreet werden de gesprekken
met BYD-China. Het probleem hierbij was dat deze voertuigen van een ander oplaadprincipe gebruik
maken dan Chademo en dat was helaas onoverkomelijk.
Uiteindelijk is de proeftuin uitgevoerd met zestien voertuigen. Tien Mitsubishi I-Miev en zes Nissan Leaf
auto’s (zie ook bijlage 1.)
4.1.4 beschikbaarheid rolstoelvoertuigen
In het oorspronkelijk plan hadden we ook ingezet op rolstoelvervoer. We hebben met diverse ombou-
wers gesproken om te kijken of de opdat moment aanwezige voertuigen omgebouwd kunnen wor-
den naar een rolstoelvoertuig. Gezien de locatie van de batterij bleek dat niet mogelijk. De verlengde
Renault Kangoo, die op de AutoRai 2011 getoond werd, kwam het meest in de richting. Maar uiteindelijk
is het niet meer gelukt om dit voertuig tijdens de proeftuinperiode operationeel te krijgen.
4.1.5 inzet chauffeurs
In de praktijk is gebleken dat chauffeurs niet graag met de elektrisch proeftuinvoertuigen wilden rijden.
De modellen I-Miev en Leaf (in mindere mate) zijn qua comfort echt anders dan de conventionele mo-
dellen die doorgaans als taxi worden ingezet. Maar belangrijker is geweest dat door de beperkte actie-
radius van de elektrische voertuigen in combinatie met de beperkte beschikbaarheid van snellaadinfra-
structuur er moest worden gewerkt met gebroken diensten. En daar was bij chauffeurs veel weerstand
tegen.
4.1.6 laadinfrastructuur in de regio
Zoals als genoemd bij 3.4 heeft gemeente Utrecht door toedoen van het GreenCab proeftuinproject de
urgentie ervaren om snel beleid te maken met betrekking tot laadinfrastructuur in de openbare ruimte
en dat is een winstpunt. Het betrof hier in de regel normaallaadpunten en dat is voor een taxi met een
beperkte actieradius niet functioneel.
9. 9
De GreenCab proeftuin heeft er wel toe bijgedragen dat oliemaatschappij BP heeft geïnvesteerd in
snelladers, waardoor in Utrecht inmiddels aan de oost- (Waterlinieweg) en westkant (Cartesiusweg)
snelgeladen kan worden. Voor het project heeft het helaas niet meer geholpen. Het uitblijven van een
gezonde klantenbasis stond een gezonde businesscase uiteindelijk in de weg.
4.1.7 lauching customers
De volgende organisaties zijn launching customer geworden:
A. Triodus bank
B. Cap Gemini
C. Conclusion
D. Utrecht Bereikbaar
E. Diverse losse gebruikers.
Het is onze ogen echter teleurstellend dan we onvoldoende launching customers aan ons hebben weten
te binden, ondanks het feit dat de prijsstelling niet verschilde van conventionele taxi’s.
Op basis van intenties en toezeggingen hebben wij de schaalgrootte van het GreenCab project bepaald.
Tot onze grote spijt was het aantal toezeggingen en intenties groter dan de gerealiseerde contracten en
bestellingen.
De (grote) bedrijven bleken minder genegen om voor een langere periode vervoercontracten met ons
af te sluiten. Het beslisproces bleek veel complexer te zijn dan verwacht. Wel wilde men incidenteel een
rit weggeven. Vaak was deze echter gezien de lange afstand, c.q. het beperkte bereik van de elektri-
sche voertuigen, niet geschikt voor de Greencab.
Ook de regionale gemeentes vinden het een leuk idee om elektrisch te rijden. Ondanks de opdracht om
duurzaam in te kopen, waren ook zij niet bereid om structureel elektrisch taxivervoer in te kopen.
Ook de vraag van het algemene publiek bleef achter bij de verwachtingen, ondanks de inmense
media-aandacht en de opvallende verschijning van de GreenCab taxi’s.
4.2 hoe verliep de samenwerking met de consortiumpartners en andere partijen? Welke wisse-
lingen in de projectgroep zijn er geweest, waarom?
zie 3.2 en 3.3
10. 10
5. Overzicht van voertuigen en laadinfrastructuur
5.1 Aantal, merk en type voertuigen per projectdeelnemer
In de proeftuin zijn zestien voertuigen ingezet.
10 Mitsubishi I-Miev
6 Nissan Leaf
5.2 Overzicht van ingebruikname van de voertuigen (vanaf wanneer rijden ze)
Zie bijlage 1
5.3 Toelichting op toepassing van de voertuigen (waarvoor worden ze ingezet)
De voertuigen zijn voornamelijk als losse taxi ingezet. Vanaf januari 2012 heeft in opdracht van Utrecht
Bereikbaar een I-Miev dienst gedaan als shuttledienst tussen Winkelcentrum Kanaleneiland en Vreden-
burg Centrum. En in de laatste fase van het project zijn de voertuigen als deelauto ingezet binnen het
netwerk van MyWheels.
5.4 Voertuig- en laadlocaties
De standplaats van de voertuigen is Biezenwade 2
in Nieuwegein bij het eigen laadstation
5.5 Aantal en type laadpunten (aantal palen, aantal punten, type laden)
Ons eigen laadstation is in juni 2011 operationeel geworden met twee 2-voudige snelladers (type Epyon)
en drie 2-voudige normale laadpunten (type ICU).
Om hoge kosten te vermijden heeft Prestige GreenCab op aanraden van Stedin een kleinere aansluiting
aangevraagd. Om te voorkomen dat de stoppen eruit gaan heeft Stedin een schakeling ontwikkeld, die
het beschikbare vermogen op een slimme manier verdeeld als er meerdere auto’s aan het laden zijn.
Het GreenCab Laadstation met 5 tweevoudige laadpunten is alvast in het klein wat er gebeurt als er
straks op grote schaal op meerdere plekken in het net wordt opgeladen.
Epyon heeft in Nieuwegein een meervoudig systeem geïnstalleerd waarmee tot vier snelladers simul-
taan operationeel kunnen zijn. Daarmee kan Prestige GreenCab haar taxi’s binnen 15 tot 30 minuten
helemaal opladen en om daarna weer de volgende klant te kunnen vervoeren. Ook de snelladers zijn
voorzien van een slim software gestuurd schakelsysteem. Epyon’s power routing software zorgt ervoor
dat 4 auto’s simultaan snel geladen kunnen worden zonder noodzaak voor een zware netaansluiting.
De snelladers van Prestige GreenCab zijn onderdeel van het landelijk netwerk van The New Motion. In
dit netwerk zitten 25 snelladers, die allemaal voor eind 2012 geopend zullen worden. Met een oplaadpas
zullen elektrische rijders overal in Nederland kunnen snelladen.
5.6 Leverancier laadpunten
Ons eigen laadstation is in juni 2011 operationeel geworden met twee 2-voudige snelladers (type Epyon)
en drie 2-voudige normale laadpunten (type ICU).
11. 11
6. Overige resultaten van het project
De belangrijkste resultaten van het project is het realiseren van
• gevoel van urgentie voor EV, zowel bij autofabrikanten als bij gemeente ten aanzien van realiseren
van oplaadinfrastructuur
• gebruiksgegevens van I-Miev en Leaf ten aanzien van accu in zomer/winter en relatie rijstijl en
accuverbruik
• enorme publiciteitsboost voor elektrisch personenvervoer
6.1 Beschrijving van de bijdragen aan publieke kennis over EV
Het GreenCab proeftuinproject heeft veel publiciteit gegenereerd (zie bijlage 3). De lancering in januari
2011 is breed opgepakt door de landelijke pers en heeft zelfs het 20:00 uur journaal gehaald en SBS hart
van Nederland heeft er een item aan gewijd. Zelfs het Deense televisiejournaal heeft er aandacht aan
besteed.
Doordat GreenCab in 2011 ook heeft meegedongen naar de Taxi Innovatieprijs en is genomineerd, is EV
Taxi ook in de branche ruimschoots besproken.
6.2 Spinoff richting andere projecten
De grote spinoff die heeft plaatsgevonden is met name het gevoel van urgentie bij zowel OEM fabri-
kanten als gemeenten ten aanzien van beschikbaarheid van elektrische auto’s en van laadinfrastructuur.
EV is door dit project nadrukkelijk op de kaart komen te staan in en rond Utrecht, maar ook daarbuiten.
Inmiddels is E-vervoer een van de speerpunten van de Utrechtse gemeenteraad en in de periode tot
eind 2014 wil de gemeente 300 oplaadlocaties met 600 oplaadpunten realiseren.
Een andere spin off is Taxi E in Amsterdam. Met de eigenaren is contact geweest voordat ze zijn gestart
in Amsterdam en mede door de ervaringen met GreenCab hebben ze bepaalde beleidskeuzes gemaakt.
12. 12
6.3 Opschaling van het project
De opschaling van het project is vooralsnog niet aan de orde, omdat de algemene conclusie is dat met
de huidige batterijtechnologie en actieradius geen taxidienst rendabel te exploiteren is. De auto’s moe-
ten simpelweg te vaak aan de oplader en zelfs met snelladers en een slimme chauffeursplanning (denk
aan pauze’s, wisseldiensten en dergelijke) gaan er te veel productieve uren verloren. Voor een branche
die zeker in de huidige crisistijd heel erg onder druk staat en waar je ‘ieder dubbeltje’ om moet draaien
is dat net het verschil tussen zwarte en rode cijfers.
Een taxi rijdt normaal 80.000 kilometer per jaar verdeeld over 5 dagen per week is dat 318 kilometer
per dag. Op basis van 5km per KwH wordt er dus 16.000 KwH energie verbruikt. Een laadbeurt is maxi-
maal 18 KwH en duurt met een snellader 25 minuten. Met een verbruik van 1/5 is er dus 63,6 KwH nodig
om 318 kilometer te rijden. Dat is vier laadbeurten per dag.
Stel dat de snelladers gemiddeld binnen een straal van 4 kilometer liggen. Met een gemiddelde snelheid
in de stad Utrecht van 20 km per uur duurt het 12 minuten om bij het laadstation te komen. Het voorrij
adres van de volgende rit zal gemiddeld ook 12 minuten duren. Daarmee komt het tijdsverlies door de
laadexercitie op 49 minuten per keer. Er vanuit gaande dat de batterij vol is bij aanvang dienst, moet er
dus drie keer worden geladen maal 49 minuten. Dat is 2.45 uur. Dit is slechts de theorie, in praktijk blijkt
meer tijd te kosten omdat het productieproces onderbroken wordt door het laden en daarmee het voer-
tuig niet zo efficiënt kan worden ingepland dat dit slechts 49 minuten per onderbreking kost.
Uit het NEA onderzoek binnen de taxibranche blijkt dat de gemiddelde omzet € 26,67 per uur is en er
een winstmarge van maximaal 5% De grootste kostprijs van de omzet zijn de loonlasten. Dit is ruim
66% van de omzet zijn. Binnen een dienstshift van 8 uur, mag de werkgever, volgens de Taxi CAO, na 4
uur een verplichte pauze van maximaal 30 minuten opleggen. Daarmee zou de kostprijs van het laden
dus op 2.15 uur per dag komen. Dat is 26,88% van de productiecapaciteit.
Alleen de loonkosten van het opladen zijn daarmee al € 39,63 ofwel 18,58% extra kosten van de omzet.
Wat dus leidt tot een negatief resultaat van 13,58% . De voertuigen moeten daarom parttime worden
ingezet zodat het opladen buiten de chauffeurdienst valt. Echter wordt het voertuig daarmee afgeschre-
ven over minder kilometers en zijn daarmee de voertuigkosten fors hoger.
Daarom is de conclusie dat er pas commercieel een elektrisch taxibedrijf worden geëxploiteerd indien er
elektrische auto’s komen met een actieradius van 320 kilometer of dat het prijsverschil van afschrijving
en stroom ten opzichte van conventionele taxi’s en diesel ruim 15% van de omzet is.
Ondanks de lage stroomprijs t/o brandstofprijs, -wat alleen zo is in de staffel boven de 50.000 KwH, de
meeste betalen gewoon 0,22 ct per KwH- is de TCO van de huidige voertuigen niet concurrerend.
Het probleem daarin ligt met name in het feit dat taxibedrijven de BPM van die ‘Mercedes’ terugkrijgen
van de fiscus en eveneens geen wegenbelasting hoeven te betalen. Deze voordelen heeft een elek-
trische auto standaard daarmee heeft dat een negatief effect op de restwaarde van een EV taxi ten
opzichte van een conventionele. Desalniettemin zijn we van mening dat de EV door als taxi in te zetten
wel een positief effect heeft op de positie van EV in het algemeen. Maar zeer zeker ook het product taxi
aantrekkelijker en toegankelijker maakt voor de consument.
13. 13
7. Conclusie
7.1 Belangrijkste knelpunten tijdens Proeftuin GreenCab
Vanuit de basisvraagstelling of er een businesscase te maken valt voor een EV taxidienst moeten we
helaas constateren dat we van mening zijn dat dat niet het geval is. In elk geval niet tijdens de de proef-
tuinperiode.
Zoals in het rapport al genoemd zijn daar vier belangrijke knelpunten:
>> geschikte en betaalbare modellen
Tijdens de start van de proeftuinperiode waren er nog niet of nauwelijks volledig elektrische voer-
tuigen beschikbaar. De I-Miev en de Leaf waren de eerste modellen die op de markt verschenen.
Deze modellen (zeker de I-Miev) zijn een stuk kleiner dan de reguliere taxi’s, dat heeft consequen-
ties voor de inzet. Zeker vandaag de dag kunnen taxidiensten vaak nog slechts renderen als ze
deeltaxiproducten aanbieden. Met de I-Miev is dit niet mogelijk. Ook de kofferruimte is uitermate
klein. Daarnaast zijn de modellen (zonder subsidie) echt nog te duur in vergelijking tot soortgelijke
modellen in benzine- of dieseluitvoering. Veel taxibedrijven drijven op contractvervoer, waar taxi-
busjes een grote rol bij spelen. Denk aan leerlingenvervoer en rolstoelvervoer. Aangezien er nog
geen elektrische personenbusjes beschikbaar zijn is het eigenlijk onmogelijk om een volledig op EV
gestoeld taxibedrijf operabel te runnen.
>> actieradius
Daarnaast is de actieradius een groot issue. Een gemiddelde taxi rijdt op een dag ruim 300 km. En
de actieradius van de I-Miev en de Leaf is respectievelijk 80 en 125 km. Het is zelfs met slim plan-
nen en gebroken diensten niet mogelijk gebleken om de onrendabele laadtijd niet te laten drukken
op de dagelijkse exploitatie. Daarnaast bleek ‘slim plannen’ en werken met ‘gebroken diensten’ te
leiden tot ontevredenheid bij taxichaffeurs.
>> oplaadpunten
Samenhangend met het vorige punt is het feit dat er weliswaar steeds meer oplaadpunten komen,
maar het aandeel snellaadpunten is nog zeer gering. En zelfs dan drukt de laadtijd nog te zeer op
de exploitatie.
>> te weinig klanten
Met name zakelijke en institutionele klanten zijn ondanks de vaak duurzame ambities en soms
vergezeld van intenties en mondelinge toezeggingen niet massaal gegaan voor elektrisch taxiver-
voer, ondanks het feit dat de kostenniveau hetzelfde was als de conventionele variant. Aan PR &
marketing heeft het wat dat betreft niet gelegen. We hebben niet alleen ontzettend veel publiciteit
gegenereerd, maar er bij onze acquisitie ook steevast gebruik van gemaakt. Desondanks hebben
we echt veel te weinig ‘long term commitments’ gekregen om ook na de proeftuinperiode rendabel
te kunnen draaien.
Kortom, met een te hoog kostenniveau voor te kleine taxi’s met een te geringe actieradius en te
weinig klanten is het lastig concurreren. 4x ‘te’ is teveel van het goede.
Op termijn, binnen een periode van 2-4 jaar zien we dat voor elk van de vier genoemde knelpunten
een oplossing zal komen. Er komen andere modellen, betere batterijen, meer laadpunten en uitein-
delijk ook bewustere klanten.
15. 15
Bijlage 1
In gebruikname GreenCab’s
Kenteken Type datum
77-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
78-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
79-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
80-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
81-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
82-PGP-3 I MiEV 17-1-2011
09-RJF-5 I MiEV 31-5-2011
10-RJF-5 I MiEV 31-5-2011
11-RJF-5 I MiEV 31-5-2011
12-RJF-5 I MiEV 31-5-2011
87-RBZ-3 Leaf 6-5-2011
13-RXG-4 Leaf 16-8-2011
14-RXG-4 Leaf 16-8-2011
81-RXG-4 Leaf 16-8-2011
82-RXG-4 Leaf 16-8-2011
84-RXG-4 Leaf 16-8-2011
16. 16
Bijlage 2
Gebruikers ervaringen:
Nulmeting
Voor het monitoren van de gebruikerservaringen hebben we een examensoftware pakket aangepast.
Dit leek ons handig omdat we van plan waren, na de nulmeting elke maand die mensen die elektrisch
gereden hadden de test opnieuw te laten uitvoeren. Gezien de verwachte grote hoeveelheid formulie-
ren leek dit een methode om de gegevens snel te ordenen, maar ook om enquêtes eenvoudig en snel
door kandidaten te laten invullen.
Bijgesloten vindt u de geanonimiseerde vragen- en antwoordlijst welke wij als nulmeting gebruikt heb-
ben. De vragen 1,3 t/m7 en 68 hebben wij uit privacy overwegingen weggelaten.
Door een fout in de enquête software zijn vragen 20, 27 en 43 niet gesteld aan de kandidaten
Het laten invullen van een enquête bleek in de praktijk onverwacht veel meer tijd te kosten dan ge-
schat. Niet alleen het invullen (gemiddeld 60 minuten per kandidaat), maar ook de voorbereiding om
mensen de enquête in te laten vullen. We hebben geprobeerd dit tijdens de normale chauffeurs betaal-
dag (inleveren rittenstaten en geld) te doen. De bereidheid vanuit de chauffeurs om een enquête in te
vullen was laag. Daarnaast konden we onvoldoende tijd vrijmaken om de mensen te begeleiden bij het
invullen (o.a. uitleg hoe om te gaan met de software en wat er bedoeld werd met de vragen, maar ook
kijken of men de vragen daadwerkelijk beantwoordt heeft).De bereidheid van centralisten om mensen
dit binnen hun dienst te laten doen was gezien de drukte door een tekort aan chauffeurs zeer laag.
Het gevolg was dat we uiteindelijk er 4 maanden over gedaan hebben terwijl de inschatting 2 – 4 weken
was. Daarnaast zijn er geen vervolgmetingen verricht. We denken nu na over hoe we dit kunnen verbe-
teren.
20. 20
Bijlage 2
Gebruikers ervaringen:
Antwoorden op de vragen:
69: Wat vraagt u zich nog af over elektrisch rijden en waar bent u nog benieuwd naar?
70: Heeft u nog overige relevante aanmerkingen, opmerkingen en/of suggesties?
21. 21
Bijlage 3
gegenereerde publiciteit
DATUM TITEL ITEM NAAM/OMSCHRIJVING
Januari Greencab Launch 20.00 uur NOS Journaal
Januari Greencab Vroege vogels (radio)
Januari Grootschalig elektrisch taxivervoer Utrecht http://www.duurzaamnieuws.nl/bericht.
rxml?id=62586&title=Grootschalig%20elek-
trisch%20taxivervoer%20Utrecht%20
Januari De elektrische taxi is er Nieuwsblog NRC next (film)
Januari Taxi op stroom;……………… Volkskrant
Januari Taxi rijdt op stroom Telegraaf
januari Eerste Greencab taxirit voor Maurits van Oranje Nieuwsbrief Hulskamp Audiovisiueel
Januari Utrecht verleid kopers elektrische auto’s Algemeen Dagblad - UN
Januari De vooravond van een revolutie NRC
Greencab http://dl.dropbox.com/u/13679243/Greencab_
SBS6.mov
Januari Elektrische taxi’s gaan Utrechtse wegen op http://mediaplayer.rtvutrecht.nl/stream/
ec6e5a4d.wmv
januari Elektrische Greencab taks Utrecht geeft taxi
imago boost
http://www.taxipro.nl/innovatie/2011/01/19/
elektrische-Greencab-taxi-utrecht-geeft-
taxi-imago-boost/
Januari Proef met 40 taxi’s in Utrecht www.NU.nl
Januari Morgen debuut elektrische taxi’s in Utrecht www.automotive-online.nl
Januari Fluister stille taxi’s Utrecht www.BNR.nl
Januari Fluister stille taxi’s Utrecht www.BNR.nl
Januari Proef elektrische taxi’s Utrecht Teletekst (TV)
Januari Start grootschalig elektrisch taxivervoer in
Utrecht
Persbericht gemeente Utrecht
maart Prestige gaat elektrisch Mercedes Benz Think Clear Newsletter
maart Summary Greencab workshop Consulaat Generaal Nederland te Hong Kong
maart Greencabs Indo-dutch Connect issue 51
Eind april Bijdrage duurzaamheidslezing lokale onderne-
mersvereniging;
Voorschotense courant
mei ? Greencab ? www.ChinaTimes.nl
22. 22
Bijlage 3
gegenereerde publiciteit
DATUM TITEL ITEM NAAM/OMSCHRIJVING
Juni Diverse stukken over een elek-
trische rally waar prestige met 11
auto’s aan deelgenomen heeft.
Op Zondag 12 juni om 17:30 wordt een stukje van de rally
uitgezonden op RTL7 (herhaling op 18 juni 11:30 op RTL4)
Artikelen:
Telegraaf http://www.telegraaf.nl/binnenland/9958854/__
Bestuurders_in_elektrische_rally__.html
Nu Zakelijk http://www.nuzakelijk.nl/duurzaam/2532405/
topbestuurders-rijden-in-elektrische-rally.html
AD http://www.ad.nl/ad/nl/1041/Amsterdam/article/de-
tail/2441610/2011/06/05/Topbestuurders-en-BN-ers-de-we-
g-op-in-elektrische-auto-s.dhtml
Trouw http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/
detail/2441610/2011/06/05/Topbestuurders-en-BN-ers-de-
weg-op-in-elektrische-auto-s.dhtml
Het Parool http://www.parool.nl/parool/nl/30/ECONOMIE/ar-
ticle/detail/2441610/2011/06/05/Topbestuurders-en-BN-ers-
de-weg-op-in-elektrische-auto-s.dhtml
BNR http://www.bnr.nl/topic/mobiliteit/2011/06/05/elek-
trische-stoet-van-dam-tot-dam
Volkskrant http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Bin-
nenland/article/detail/2441610/2011/06/05/Topbestuur-
ders-en-BN-ers-de-weg-op-in-elektrische-auto-s.dhtm-
l?sms_ss=facebook&at_xt=4dec97d752fc54f9%2C1
Filmpjes:
Camiel Eurlings wint prijs http://www.youtube.com/watch?-
v=XOdEbxUsVhA&feature=player_embedded
LeafPlan-Vincent Everts http://leafplan.nl/wie-deden-
mee-aan-1e-europese-electricrally-met-100-autos/
Dichtbij http://www.dichtbij.nl/zaanstreek/webregio-tv/arti-
kel/2102424/elektrische-rally-start-in-zaandam.aspx
Juni Diverse filmpjes van het zelfde
event. In de leafplan link zijn wij
duidelijk aanwezig.
Camiel Eurlings wint prijs http://www.youtube.com/watch?-
v=XOdEbxUsVhA&feature=player_embedded
LeafPlan-Vincent Everts http://leafplan.nl/wie-deden-
mee-aan-1e-europese-electricrally-met-100-autos/
Dichtbij http://www.dichtbij.nl/zaanstreek/webregio-tv/arti-
kel/2102424/elektrische-rally-start-in-zaandam.aspx
Juni Aankondiging opening laadstation
prestige greenCab
http://www.taxipro.nl/innovatie/2011/06/22/elektrisch-laad-
station-evs-met-snelladers-voor-Greencab/
