intihara yaklaşım

1. İntihar
Dr. Fuad Bashirov

2. • Emile Durkheim’e göre, “Ölüme götüreceğini
bilerek, olayın kurbanı tarafından girişilen olumsuz
eylemin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak
meydana getirdiği her ölüme intihar denir.”
• Edwin Shneidman’a göre, “İntihar dayanılmaz
acıları, ağır sorunları olan, şaşırmış, bozulmuş ve
gücü azalmış benliğin çözüm arayıcı bir eylemidir.”

3. • Psikiyatristler için tıbbi hastalığı olan bireylerin
intihar durumlarını değerlendirmek daha zor
olmaktadır

4. • Şu ana kadar yapılan çalışma sonuçları bazı medikal durumların intihar
düşüncelerini arttırdığını göstermektedir
• akciğer hastalıkları 1.8 (Goodwin ve ark. 2003)
• peptik ülser 2.1 (Goodwin ve ark. 2003)
• kanser hastalıkları 1.73 (Quan ve ark. 2002)
• kronik akciğer hastalıkları 1.86 (Quan ve ark. 2002)
• prostat hastalıkları 1.7 (Quan ve ark. 2002)
• nörolojik hastalıkları 3.8 (Wearn ve ark. 2002)
• kanser hastalıkları 3.4 (Wearn ve ark. 2002)
• dializ hastalıkları 1.84 (Kurella ve ark. 2005)

5. • Shneidman’nın
intiharın kubik model
kavramı

6. • Mann’ın diates-stress modeli: tek başına akut stres yaratan
durumlar intihara düşüncelerine neden olmaya yetmez , her
zaman akut yaşanan stress durumlarıyla beraber önceden
var olan bir risk faktörü de vardır.
• stress: psikiyatrik hastalık (demans, depresyon, deliryum,
anksiyete), madde kullanım (intoksikasyon, çekilme
sendromu), akut medikal hastalık (tedavi sonuçları), akut
ailesel ve sosial stress (mali durum, tedavi ücreti, düşük
gelir), diyet (düşük kolestrol düzeyi)
• diates: genetik risk, kronik hastalıklar, kronik madde
kullanımı, kişilik karakteri, baş etme yöntemleri

7. • Biyolojik belirteçler:
• ventral prefrontal korteks serotonerjik
hipofonksiyonunda agressif ve impulsif
davranışların inhibisyonundaki yetersizlik sonucu
intihar davranışları görülebilir

8. • 2006 yılında ABD de 33.300 birey intihar sonucu
ölmüştür, tüm ölümlerin %1.4
• intihar oranı yaşa göre:her 100.000 de
• 5-14 yaş arası 0,5;
• 15-24 yaş arası 9.9;
• 24 yaş üstü 15.9
• intihar sıklığı erkekler kadınlardan 3.8 kat da fazla

9. • erkeklerde yaşam boyu intihar görülme sıklığı erken erişkinlikte
ve 75-84 yaşlarda artmakta
• kadınlar arasında intihar sıklığı ise orta yaşta artmaktır
• erkek intihar yöntemleri: iple asma, suda boğulma, ateşli silah
• kadın intihar yöntemleri: kesmek, yüksek doz ilaç
• intihar girişimleri en fazla gençler, kadınlar, evlilerde ve ilaç
kullananlarda görülmekte
• intihar ölümle sonuçlananlar en fazla yaşlı, erkek, bekarlar
arasında görülmektedir

10. • yıl içinde her 100 intihar girişiminden 1i ölümle
sonuçlanmaktadır, bir kez intihar girişiminde
bulunan birinin genel topluma göre intihardan ölme
riski 100 kat daha fazladır

11. • 2006 yılında ABD de 832.500 birey intihar
girişiminde bulunmuştur. Ölümle sonuçlananlardan
25 kat daha fazla
• 1999 yılında yine ABD de yapılan çalışmada
initahar girişiminde bulunan hastaların %80 de
anksiyete ve depresyon belirtilerinin olduğu
gösterilmiştir
• intihar gişimi ve ölümle sonuçlanma oranları gençler
arasında 200-300/ 1; yaşlılar arasında 4/1

12. • Danimarkada yapılmış bir çalışmada intihar
grişiminde bulunan bireylerin %52 de somatik
hastalığı olduğu, %21 nin ağrılardan dolayı
analjezik kullandığı gösterilmiştir

13. • Medikal hastalıklarda intihar
• Finlandiyada hastanede yatan hastalar üzerinde yapılmış
bir çalışmada intihar görülme oranı %2
• Çinde 3000 yataklı hastanede yapılmış bir çalışmada 10
yılda 75 intihar girişimi, 15 ölümle sonuçlanma gösterilmiş
• Harris ve ark 1994 yılında yayınladığı bir derlemede 63
medikal hastalığın initihar riskini arttırdığını not etmiştir.
HİV, AİDS, Hungtington, kanser (özellikle baş, boyun), MS,
peptik ülser, son evre böbrek yetmezliği, spinal kord
yaralanmaları, SLE ..

14. • Tıbbi hastalıklarda intihar fenomeni stabil seyir
etmemektedir. Örn: Hungtington hastalarında belirtilerin
olup ama tanı netleşmeden önce ve bilişsel ve fiziksel
belirtiler şiddetlendikten sonra intihar riski artmaktadır
• Danimarkada yapılmış bir çalışmada sadece epilepsi tanısı
olan bireylerde intihar riski genel topluma kıyasla 3.17 kat
artmakta, aynı hastalarda psikiyatrik komorbidete tansı
konulduktan sonra bu risk ilk 6 ayda 5.35 olarak gösterilmiş
• bir başka çalışmadaysa psikiyatrik hastalığı olanlarda intihar
riski 13.7 kat fazla, epilepsi tanısı almış psikiyatri
hastalarında ise bu oran 29.2 kat arttığı gösterilmiştir

15. • Freud'a göre melankolide kişinin egosu ile içine
yansıttığı (introjeksion) bir bakıma içine yerleştirdiği
sevgi objesi birbiriyle kaynaşmış durumdadır.
Kaybettiği bu sevgi nesnesinin yerine, normallerde
olduğu gibi yeni bir obje koyamazsa kaybetmiş
olduğu nesneye yönelttiği saldırganlık kuvvetlerini
kendisine yöneltmiş olur

16. • yaklaşım
• medikal hastalıklarda psikiyatrik komorbiditenin erken tehşisi
• hastaya ve ailesine tıbbi hastalığın seyri ve sonuçlarıyla ilgili
bilgi verilmesi
• Ciddi tıbbi hastalığı olan her bireyde intihar düşüncesinin
sorgulanması
• ümitsizliği ve impulsiviteyi değerlendirmek
• Uygun ilaç tedavisi başlanması