Adli Dilbilimi 07

1. Doç. Dr. Burcu İlkay KARAMAN

2.  Adli el yazısı ve imza incelemelerinde doğru
kararlar verilebilmesi için gerekli olan
unsurlardan birisi de el yazısı ve imzayı
etkileyen faktörlerin bilinmemesidir.
 El Yazısı Ve imzayı Etkileyen Faktörlerden
bazıları yazıyı yazan ya da imzayı atan kişinin
vücut pozisyonu, yazı veya imzanın yazıldığı-
atıldığı zemin, yüzey, alan, yazı enstrümanı
(kalem, fırça, sprey….), duygu durumu (aşırı
heyecan, üzüntü, sevinç..), çevresel
faktörler, anlatım bozuklukları, hastalıklar,
ilaçlar, alkol, uyuşturucu maddeler, yaş ve
kasıttır.

3.  Örneğin, düzenli ve tertipli olmayan, titrek hatlardan
oluşan, bozuk karakterde yazılmış bir el yazısı çok az
okuma yazma bilen bir kişiye ait olabileceği gibi,
alkol benzeri uyuşturucu madde almış bir kişiye de ait
olabilir.
 Hareket halindeki bir araçta yazılmış da olabilir.
 Çok küçük yaştaki bir çocuğa veya çok yaşlı bir kişiye
de ait olabilir.
 Ya da kasıtlı olarak inkar etmek amacıyla bilinçli
olarak yazılmış da olabilir.
 İncelemecilerin bu detayları bilmesi ya da
anlayabilmesi olayların çözümünde çok etkilidir.
 İyi bir belge inceleme uzmanı bu unsurların bir kişinin
yazısını nasıl etkileyebileceğini bilir
(http://www.toplumsalbilinc.org/forum/index.php?t
opic=8724.0).

4.  Özellikle imza incelemelerinde dikkat
edilmesi gereken bir diğer nokta da gerek
şüpheli gerekse örnek imzaların fotokopi
olmamasıdır.
 Yazı ve imza incelemelerinde genel kural,
incelenecek yazı ya da imzayı ihtiva eden
belgenin aslına ulaşmak mümkün olmadığı
takdirde kaliteli bir fotokopi üzerinden
karşılaştırma yapılabileceğidir.
 Bu da ancak orijinal belgeden doğrudan
çekilecek fotokopi olabilir.
 Fotokopinin fotokopisi asla kullanılmamalıdır.

5.  Zira fotokopi üzerinden yapılacak incelemeler
çoğu olayda kişisel harf formlarını, harfler
arasındaki bağlantıları ve genel görünümü
gösterebilir.
 Fakat, basınç, hız, kalem kaldırma, yazı
vasıtasının pozisyonu, çizgilerin başlangıç ve bitiş
noktası ve gidiş yönü ve diğer önemli delilleri
tespit edebilmek mümkün değildir.
 İlaveten imzalar açısından bilhassa günümüzde
teknolojideki önemli gelişmeler nedeniyle
fotokopi, fotoğraf ve bilgisayarlar vasıtasıyla
imza nakilleri ve sahte belge oluşturma imkanları
karşısında mümkün olduğu kadar fotokopi
üzerinden çalışmaktan kaçınılmalıdır.

6.  Ayrıca fotokopi üzerinden çalışılması halinde
silinti ve değiştirme gibi sahtecilik izlerinin
belirlenmesi de imkansızdır.
 Belgenin aslının bilirkişiye gönderilmesinin
mümkün olamadığı hallerde uzmanların
bulunduğu yere giderek asıl imzayı görmeleri ve
incelemeleri yerinde olacaktır.
 Bu hususta dijital fotoğraf makineleri imza aslını
görüntüleme ve daha sonra bilgisayarda inceleme
bakımından yardımcı olarak kullanılmaktadır
(http://www.turkhukuksitesi.com/makale_706.h
tm).

7.  Herhangi bir belge düzenlenirken kaleme
uygulanan basınç neticesinde belge üzerinde
ve altında bulunan diğer belgeler üzerinde
oluşan izlere fulaj izi denir.
 Bu izlerin belirlenmesi laboratuar ortamında
yapılabilmektedir

8.  (http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html)

9.  Fulaj izlerinin okunabilir hale getirilmesiyle
birçok sahtecilik olayı aydınlatılabilmekte,
tehdit, fidye gibi konusu suç teşkil eden
mektupların failleri tespit edilebilmektedir.
 Bu tür olaylarla ilgili deliller araştırılırken suç
konusu belgedeki yazılara ait fulaj izi
taşıyabilecek bloknot, boş kağıtlar ve
muhtelif belgeler dikkate alınmaktadır.

10.  Diğer yandan çek, senet gibi belgelerde usulsüz
olarak sonradan yapılan ilaveler, fulaj izi
derinliklerinden hareketle tespit edilebilmektedir.
 Yine kurşun kalemle yazılmış ve silinmiş yazıların
okunması bazen mümkün olabilmektedir.
 Ayrıca, ihbar veya tehdit mektuplarıyla örgütsel
dokümanlar üzerinde daha önce yazılmış olan ve
soruşturmacı için bazı ipuçları sayılabilecek bilgilere
ait fulaj izleri bulunabilir.
 Bu izler kişi tarafından gözle görülmeyeceği için
farkına varılmaz.
 Fakat, bu izlerin laboratuarda okunabilir hale
getirilmesiyle, bir takım olaylar aydınlanabilir
(http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html).

11.  Şüpheli bir belgenin ne tür bir baskı
tekniğinin kullanılması neticesinde
oluşturulduğu, kalpazanlık neticesinde elde
edilen sahte nüfus cüzdanı, sürücü belgesi,
pul, para, bilet, vb. belgeler üzerinde
yapılacak incelemelerle, baskı metodunun
tespitine yönelik çalışmalar yapılmaktadır
(http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html).

12.  Türk Lirası, Amerikan Doları, Euro gibi
banknotlar ile Milli Piyango-Sayısal Loto ve
Damga Pulu gibi değerli kağıtların sahte olup
olmadığı yönünde inceleme yapılarak talepte
bulunan makama ön inceleme raporları
düzenlenmektedir
(http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html).

13.  Şüpheli belgeler üzerinde mevcut kaşe izleri,
soğuk mühür izleri ve mürekkepli mühür
izlerinin; mukayese edilmek üzere gönderilen
örneklerle veya belge türüne göre gerekirse
laboratuar arşivimizde mevcut;
 Kara, hava, deniz, demir yolu hudut kapılarına
ait Giriş-Çıkış mühür izleri, İl Emniyet
müdürlüklerine ait soğuk mühür izleri, yurt
dışında bulunan konsolosluklarımızda
kullanılmakta olan kaşe, soğuk mühür izleri ve
mürekkepli mühür izleri ile talep doğrultusunda
karşılaştırma yapılarak sahte olup olmadığı tespit
edilmektedir.

14.  Şüpheli el yazıları ve imzalara ait kalem
mürekkeplerinin, mühür kaşe ve benzerlerine
ait mürekkeplerin çeşitli ışık kaynakları ve
filtreler yardımıyla fiziksel yapıları itibariyle
mukayeseleriyle karşılaştırmalı incelenerek
benzer ya da farklı olduğu belirlenebilir
(http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html).

15.  Farklı Mürekkep Kullanımına Bir Örnek
 (http://www.grafolojibilirkisi.com/farkli-
murekkep-kullanimina-ornek.html)

16.  Orijinalinde “8/3” tarihinde bulunan “3”
rakamının üzerine farklı mürekkepli kalem ile
“1” rakamı yazılmak suretiyle tarihin “8/1”
tarihine dönüştürülmüş rakam örneği
gösterilmiştir.

17.  Üzerinde Gizli Yazı Olduğu Ortaya Çıkarılan
Bir Mektup
 (http://kriminal.izmirpolis.gov.tr/blg.html)

18.  Bazı belgeler üzerine çıplak gözle
bakıldığında sıradan bir mektup, not kağıdı
vb. belge gibi görünmelerine karşın,
üzerlerinde kimyasal sıvılarla yazılmış yazılar
içerebilirler.
 Çeşitli sebeplerle üçüncü şahısların
okumasının istenmediği belgelerde kullanılan
gizli yazı çıplak gözle görülmemekle beraber
UV ışık vs. yardımıyla okunabilmekte,
böylelikle bu tür yazılar yazan şahıs
yönünden de incelenmektedir.